De strijd bij Dakar
duurt voort
H
Gibraltar
Het nachtelijk
luchtalarm te Berlijn
opnieuw gebom bardéercf
woensdag 25 Sept 1940 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
"Volgens berichten uit Vichy zijn
twee Engelsche landingspogingen
door de Franschen afgeslagen
Eisch, dat Dakar hedenochtend moest
worden overgegeven, afgewezen
io*v ttkUUv
Fransche represaille voor
aanval op Dakar?
De strijd duurt voort.
Dagorder van admiraal
Darlan.
Verontwaardigde
persstemmen.
Fransche duikboot
torpedeert Britschen
kruiser.
7=
Hoe komen de Engelschen
boverv de Rijkshoofdstad?
De Berlijner krijgt 75 gram. koffie
Haven- en vestingwerken beschadigd
Zeer aanzienlijke schade
Engelsche médedeeling.
■e.
'J
19e Jaargang, No. 20435
Directeur F.
Postgiro 48400
Bur. Markt 11. Tel 2748
Twee Landingspogingen, die
de Engelschen gisterochtend
vroeg bij Dakar met sterke
strijdkrachten ondernamen, zijn,
naar in bevoegde Fransche
kringen in Vichy verluidt, door
de kustbatterijen en de in Da
kar gestationneerde Fransche
troepen afgeslagen.
De eerste landing werd ge
probeerd in Rufisque, de eenige
kilometers van Dakar gelegen
kleine haven, zonder dat de
Engelschen echter het land kon
den bereiken. De tweede aanval
werd eveneens door de Fran
schen afgeslagen. Een Engel
sche kruiser zou hierbij bescha
digd zijn.
Berichten uit Dakar komen
in Vichy slechts zeer spaarzaam
binnen. Daar er van het Fran
sche radiostation in /Dakar
sedert Maandagmiddag geen be
richten meer zijn ontvangen,
vermoedt men, dat dit station
door de Engelschen is beschoten
en vernield.
Het ministerie van marine te
Vichy heelt heden na midder
nacht nieuwe berichten over
den Engelschen aanval op Da
kar gekregen. Maandag en
Dinsdag zijn verscheidene lan
dingspogingen verijdeld, of
schoon zij door het vuur der
Engelsche oorlogsschepen on
dersteund werden, Engelsche
vloot en luchtmacht werken
samen.
Drie Britsche bombarde
mentsvliegtuigen zijn neerge-
schoten, terwijl een Engelsche
kruiser door brandbommen
zwaar beschadigd is. De Brit
sche commandant heelt den
Franschen gouverneur een
nieuw ultimatum doen toeko
men, waarin, naar men zegt,
geëischt wordt, dat Dakar uiter
lijk hedenochtend wordt over
gegeven. Dit ultimatum is afge
wezen.
Vartochtend werd gemeld: Bij
het ministerie van Marine te Vichy
zijn nadere berichten ontvangen
over den Engelschen aanval op
Dakar. Daaruit blijkt, dat Engel
sche eenheden reeds Maandag
middag verscheidene landingspo
gingen hebben ondernomen en deze
hebben herhaald tot laat in den
nacht. De Fransche strijdkrachten
heben deze pogingen met succes
verijdeld. In den nacht op Dinsdag
en Dinsdagochtend zijn de lan
dingspogingen hervat, telkens ver
gezeld van hevige bombardemen
ten van het lange-afstandgeschut
der Britsche vlootformaties. De
aanvallen der Engelschen vormen
een gecombineerde actie van vloot
en marineluchtmacht. Drie Engel
sche bommenwerpers zijn volgens
deze berichten neergeschoten. Een
Engelsche kruiser werd door een
Fransch bombardementsvliegtuig
zwaar getroffen.
Uit Vichy wordt nader gemeld, dat
de gevechtshandelingen voor Dakar
zonder onderbreking voortduren.
Volgens mededeeling van bevctegde
zijde liggen in de haven van Dakar de
10.300 ton metende kruiser Georges
I«vgues, twee torpedobootjagers en
eenige duikbooten. De zes Britsche
transportschepen voor Dakar hebben
ongeveer 7000 man aan boord, die aan
de landingspogingen hebben deelgeno
men. De eerste aanval werd bij ver
rassing ondernomen, onder bescher
ming van een dichten mist, die de actie
der Fransch^' yerkeraiingsvliegtuigen
bemoeilijkte.
Volgens berichten uit Algeciras zijn
gistermiddag in de straat van Gibraltar
'n Engelsche kruiser, vier torpedoboot
jagers en twee duikbooten gezien, die
koers zetten naar den Atlantischen
Oceaan. Men geloofl, da dez^ schepen
zullen deelnemen aan de operaties te
gen de Fransche koloniën.
Telegram van Petaln aan
commandant van Dakar.
Volgens berichten uit Vichy heeft
maarschalk Pétain aan den bevelheb
ber te Dakar een telegram gezonden,
waarin gezegd wordt, dat Frankrijk
met vertrouwen het verzet tggen het
verraad en den Britschen aanval volgt.
Het moederland is trotsch op de hou
ding van de in Dakar gelegen troepen.
Naar uit Vichy wordt gemeld, heeft
de minister van Marine, admiraal Dar
lan, gisteren een dagorder voor de
Fransche vloot uitgegeven, waarin het
volgende wordt geaegd:
Op 14 Juli heeft Churchill o pén lijk
verklaard, dat de Britsche vloot nooit
meer Fransche oorlogsschepen zou
aanvallen. Evenzoo heeft De Gaulle
zijn misleide troepen plechtig beloofd
nooit meer de wapens tegen zijn vader
land te zullen opnemen. Desondanks
hebben de Engelschen .gesteund door
De Gaulle, de koloniën van Frankrijk,
in bet bijzonder Dakar, aangevallen,
onder het voorwendsel deze te bescher
men. In Dakar zijn uitsluitend Fran
schen. Dakai^ wordt door niemand be
dreigd. De Engelschen jagen dus,
door te trachten zich van dezen sleutel
tot het Zuidelijke deel van den Atlan
tischen oceaan meester te maken, hun
eigen belang na.
De nieuwe Engelsche aanval loopt uit
op de uithongering en vernietiging van
Frankrijk, alsmede op de verminking
van zijn imperium. De Fransche strijd
krachten, te land, ter zee en in de
lucht, hebben de landingspogingen af
geslagen en zijn tot repressailles over
gegaan. De regeering rekent met be
trekking tot de verdediging van 't ko
loniale rijk op de vloot? De Fransche
ministerraad is in den loop van van
middag bijeengekomen voor het bestu
deeren van den toestand.
„Communiqué" van De Gaulle.
De Londensche radio heeft een zoo
genaamd communique van den gewe
zen Franschen generaal De Gaulle ver-
spreid, aldus het D.N.B. Daarin wordt
gezegd, dat de marine-autoriteiten van
Dakar het vuur op afgezanten van De
Gaulle geopend hbben. Een Engelsche
landingspoging is opnieuw door de
Fransche kustbatterijen verüdeld. Twee
schepen van de vloot vanJDe Gaulle
hebben zware schade opgelopen. Ook
zijn er slachtoffers aan de zijde van
De Gaulle te betreuren. Generaal De
Gaulle heeft zich tengevolge van den
tegenstand der Franschen teruggetrok
ken.
Omtrent den Britschen overval op
het Fransche eskader te Dakar schrijft
de Jour, da{ aan de misdadige geste
van Dakar nog een reeks verschijnselen
voorafgegaan waren. Twee dagen te
voren was een uit Dakar vertrekkend
Fransch konvooi door Engelsche vloot-
strijdkrachten aangehouden en tot
terugkeeren gedwongen. De Fransche
oorlogsschepen hadden daarbij niet ge-
schooten.
Verwijzende naar de tragedie van
Oran noemt de Deutsche Diplo-
matisch-Politische Korres
pon d e n z den Britschen aanslag op
Fransche vlooteenheden in Dakar een
eerkrenkend en verachtelijk drama,
dat zich afspëfelt tusschen Engelschen
en Franschen.
Wederom, zoo schrijft de Korrespon-
denz, zijn talrijke Franschen als slacht
offer gevallen van Engelsche kogels
en granaten. Wat de Britten betreft,
die nu eenmaal gewend*iijn hun eigen
vrienden te bedriegen en te verraden,
ja, wanneer het hun óp eenigerlei wijze
nuttig dunkt hen om te brengen, ziet
deze nieuwe daad er nauwelijks ver
wonderlijk uil Vooral smadelijk is in
dit geval de rol van den oud-generaal
De Gaulle, die na den overval van
Oran gesproken liad over den „toorn
en de smart", die men als Franschtpan
moest gevoelen over het tot zinken
brengen, vap de Fransch£,.schepen door
de Engelschen. Ditmaal heeft De
Gaulle self het sein gegeven voor het
vuur, waardoor de in het wapenstil-
standsverdrag aan zijn vaderland ge
laten militaire strijdmacht en zijn het
vaderland trouwgebleven landslieden
te gronde gericht meesten worden.
Dit optreden is in zijn volle laag
hartigheid en eerloosheid bij een voor
malig lid van een groot leger volko
men onbegrijpelijk. Engeland, dat
nooit gebrek heeft aan marionetten,
pretendenten en andere strooipannen,
heeft weer eens zijn van ouds lieproef-
de tactiek om bij nederlagen, zij het
ook ten koste van zijn vrienden, op
zijn kosten te komen. Nu het belang
rijke deelen van zijn oude bezit hegft
afgestaan, spreekt het voor de Brit
sche handelsmoraal van zeil. elders
schadeloosstelling te gaan halen.
De 'Fransche admiraliteit heeft gis
teravond laat een communiqué uitge
geven omtrent de gevechten, die
sedert Maandag geleverd worden voor
Dakar tusschen Britsche en Fransche
zeestrijdkrachten.
In dit communiqué wordt mede
gedeeld, dat de in Dakar gestation
neerde Fransche duikboot Persée in.
den grond werd geboord' toen zij op
het punt stond eert aanval op een En
gelschen kruiser te ondernemen. Het
grootste deel der bemanning van de
duikboot kon worden gered. De En
gelsche kruiser is bij den aanval door
de duikboot nog getorpedeerd. 4
^i.wa.\«Lwma.«aaam\vwy
Zon op 7.32, onder 19.32.
Maan op 1.02, onder 16.33.
Men Is verplicht te verdnls-
'4. teren van zonsondergang tot
S zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
j moeten uur na zonsonder- j
J| - gang ontstoken worden.
t
Vaft onzen Berlijnschen correspondent
ET is ons in de Friedrichstrasse
overkomen. Pal bleven we
staan voor de étalage van de
„Hamburgsche Koffiebranderij". Waar
om? Omdat daar iets buitengewoons te
aanschouwen viel: een rood koperen
kom, tot aan den rand vol met.,.,
echte koffieboonenDaarboven stond
op een karton met dikjce letters de
vraag: „Heeft u zich reeds aangemeld?"
Iets dergelijks hebben we sedert
onheuglijke tijden dat wil zeggen
sedert korthet uitbreken van den
oorlog niet meer te zien gekregen.
Niet meer te zien en niet meer te
smaken. Want de distributie van koffie,
thee en cacao duurde maar een week
of wat en toen was de voorrraad klaar
blijkelijk uitgeput. Sedert dien moesten
we gaan wennen "aan „Duitsche koffie",
dat wil zeggen een mengsel van rogge,
gerst en mout. En wanneer een mensch
niet heeft, \yaar hij van houdt, dan
moet hij maar zien te houden van wat
hij heeftDe beteekenis van deze
spreuk begint men in tijd van oorlog
aan den lijve te ervaren. Wij hebben
de „Fügsamkeit" van het Duitsche
volk speciaal van de Duitsche vrouw
in dezen leeren bewonderen. Koff.^
was immers te allen tijde in heel Duitsch
land een dringende behoefte en koffie
met of zonder room en suiker werd
doorihet zwakkere geslacht minstens
in djpnzelfdert omvang, gedronken als
doo/ de mannen, het bier Maar toen
véfn officieele zijde eenmaal bekend
gemaakt werd, dat men zich tot nader
order met „Duitsche koffie" zou moe-
teft vergenoegen, hoorde men nauwe
lijks mokken en de meegaandheid der
vrouwen heeft daarbij ongetwijfeld den
doorslag gegeven.
75 gram koffie.
Maar 'plotseling schijnt er te dien
opzichte een wending ten goede in
getreden te zijn. Begin October zal er
per persoon aan hen, die zich bijtijds
bij hun kruidenier daartoe lieten in
schrijven, 75 'gram koffie verstrekt
worden. Dat is weliswaar nog geen ons
en men kan er geen vrienden of ken
nissen op uitniodigen, maar ook in
dezen geldt de oude spreuk: zuinigheid
en vlijt bouw huizen als kasteelen
Geloof maar, dat er met dat eerste
zakje echte „Bohnenkaffee" gewoekerd
zal worden en dat de vreugde alom
groot zal zijn I Men brengt deze ver
rassing van overheidswege in verband
Ébet wat men Adolf Hitier bij de
officieele opening van het werk der
Winterhulp in het Sportpalast Jheeft
hooren zeggen. Persoonlijk zoo hoor
den we, hem (verklaren kan hij 'tbest
zonder koffie stellen, maar hij ergerde
zich over het feit, dat zijn volk dezen
lievelingsdrank door den oorlog ont
houden blijft. Hieraan schijnt voors
hands een einde gekomen te zijn, want
naar verluidt zal tot nader order iedere
maand eenzelfde kwantum „Bohoen
kaffee" aan de bevolking van de Rijks
hoofdstad verstrekt worden.
Op zichzelf lijkt dit wellicht geen
bijkomstigheid, maar we zouden
over dit -thema niet zoo uitweiden,
wanneer het niet voor de burger
lijke samenleving van grooter be
lang was dan men oppervlakkig
gezien geneigd is te denken. Vrij
plotseling zijn we namelijk ook te
Berlijn aan den lijve gaan onder
vinden, dat de oorlog althans in
Europa zijn laatste stadium be
reikt heeft.
Sedert eenige weken dienen wij
iederen nacht met luchtalarm rekening
'te houden. Dat wil zeggen: tusschen
elven en éénen begint de sirene te
loeien en zijn We verplicht, ons hals
over kop aan te kleeden om toevlucht
in den naasten schuilkelder te zoeken 1
Aanvankelijk zag de zaak er niet al te
ernstig uit» en liet Rijksmaarschalk
Hermann Goering zelfs meedeelen, dat
luchtalarm nog niet wilde zeggen, Sat
men met een bombardement moest
rekenen. Men behoefde zijn schuil
kelder pas op te zoeken, wanneer de
schijnwerperss uit den nacht een
dag maakten, wanneer het afweer
geschut begon te kraken en het ,ge
ruisch der motoren de komst van den
vijand aankondigde.
Maar weldra werd deze kalmeerende
verklaring door een nieuwe verorde
ning achterhaald en hebben wij ons
streng aan de voorschriften te houden,
welke graaf Helldorf, de president der
Berlijnsche politie, heeft uitgevaardigd.
Het sluitingsuur vervroegd.
En om de zaak kracht bij te zetten,
is het officieele sluitingsuur voor alle
Uit I.s Line* wordt gemeld:
V. n hglf twaalf af is Gibraltar
gisterochtend door talrijke vlieg
tuigen, wier nationaliteit njet
vastgesteld kon worden, hoewel
het volgens algenteene opvatting
om Franschd toestellen ging, in
opeenvolgende golven hevig ge
bombardeerd.
Van La Linea uit kon toen waar
nemen, dat een Engelsch oorlogs
schip in de haven van Gibraltar, als
mede enkele koopvaardijschepen en
kleinere vaartuigen, getroffen wer
den. De Engelsche luchtafweer open
de een hevig vuur, dat zonder- "uit
werking bleef.
Do bommen der aanvallers vielen
op werven, reparatiewerkplaatsen,
haveninstallaties en het centrum van
de stad en veroorzaakten talrijke
branden.
De Spaansche autoriteiten hebben
de grer.s van Gibraltar gesloten. De
bewoners van La Linea, die het bom-
bardement van Gibraltar op straat en
op de daken der huizen gadesloegen,
moesten, zich binnenshuis terugtrek
ken, omdat de scherven der granaten
van het Engelsche luchtafw'eergeschut
op Spaahsch gebied neerkletterden.
Het bombardement van Gibraltar
houdt voor het oogenblik nog aan,
naar uit Algeciras verluidt.
GIBRALTAR
Het bombardement van Gibraltar
heeft gitseren geduurd tot 15 uur 30.
De schade is zeer aanzienlijk, aange
zien de aanvallende vliegtuigen met
dekking van wolken laag konden
vliegen en hun bommen goed konden
plaatsen. Geconstateerd werd, dat
bommen insloegen op het vliegveld
Puerto de la Tierra in de nabijheid
van de infanteriekazernes en in een
gieterij naast de kazernes, waar tal
rijke arbeiders aan het werk waren.
Het aantal slachtoffers is niet bekend.
Treffers werden voorts geplaatst op.de
dokken van het arsenaal, waar groote
rookzuilen en brandhaarden konden
worden waargenomen, de pier der ad-
miralteit, waar een. Engelsche kruiser
voor anker lag, de pier voor póst-
schepen tusschen',Gibraltar en Alge
ciras, benevens een ijzeren tralie
werk aan de grens van la Linea, In
Ceuta zijn Dinsdagmiddag twee es
kaders Fransche vliegers ter sterkte
van zes toestellen elk waargenomen.
Zij kwam uit Fransch-Marokko en
begaven zich in de richting van Gi
braltar. Kort daarop kon een - krach
tig bombardement gehoord wórden,
dat tot 14 uur duurde. Na het bom
bardement keerden de vliegtuigen om
19 uur 30 via Ceuta naar Fransch-
Marokko Aerug.
De Engelsche militaire autoriteiten
in Gibraltar bevestigen' volgens Hen
Reuterbericht, dat Dinsdag ^bommen
op Gibraltar zijn geworpen door
vliegtuigen van Fransche typen. Er
zijn een aantai dooden en gewonden
gevallen, terwijl ontploffingschade en
branden' ,zijn ontstaan. Het lucht
alarm heeft vier uur en vijf minuten
geduurd.
I
openbare lokalen in Groot-Berlijn
thans van 1 uur sedert eenige dagen
plotseling tot 11 uur vervroegd! Berlijn
is zoodoende een brave en soliede
provinciestad geworden 1
Voor de restaurateurs is dat natuur
lijk een zware strop en voor de
Stamgasten, die zonder een bepaald
aantal halve liters bier en de noodige
borrels de voorgeschreven „Betsch-
were niet kunnen halen, minstens
evenzeer, maar och, hun aantal was de
laatste weken al beangstigend klém ge
worden, want de angst voor nacht
alarm had de overgroote meerderheid
der bevolking reeds op andere gedach
ten gebracht. Men is er al tamelijk
vast mee gaan rekenen, .dat de nacht
niet zonder onderbreking zal ver-
loopen en geschied zulks bü uitzonde
ring wél, dan is de vreugde den volgen,
den ochtend bij het ontwaken des te
grooterVooral op Zaterdagavond
hoort men algemeen d-e vraag stellen:
„Zouden ze komen?" Hetgeen vol
komen begrijpelijk is, want dan wil
immers iedereen uitslapen van een
week vol zwaren arbeid en spanning.
Of men.aan gene zijde van het Kanaal
met dezen wensch rekening houdt,
weten wij niet, maar wel is het
frappant, dat we tot dusver juist dien
nacht voor ongewenscht* bezoek ge
spaard gebleven zijn.
Hoe komen de Engelschen
boven Berlijn?
„Hoe is het mogelijk, dat de Engel
schen ondanks het sterke afweerge
schut tot boven het centrum van
Berlijn weten door te dringen?"
Deze vraag is alleszins begrijpelijk,
want sedert het uitbreken van den
strijd_ mocht er boven de stad ook door
Duitsche piloten niet meer gevlogep
worden en men hield het voor vrijwel
ondenkbaar, dat de vijandelijke lucht
macht tot zoover van haar uitgangs-
punt zou doordringen. Men gaf ons op
deze vraag van bevoegde zijde de vol
gende uiteenzetting: „Iedereen weel
dat het den Engelschen piloten tot dus
ver alleen nog ,maar 's nachts en dan
op enorme hoogte gelukt is, de Rijks
hoofdstad te bereiken. Het ging dan
meestal om slechts een paar toestellen,
die tot de buitenwijken der stad waren
gekomen, want zoowel het luchtdoel
geschut als de actieve jachtvliegtuigen
zorgden er in de meeste gevallen bij
tijds voor, dat de vijandelijke aanvaller
van richting moest veranderen. Voorts
moet er aan gedacht worden, dat de
Engelscheh zich met hun toestellen op
enorme hoogte bevinden en <fht zij met
een gemiddelde snelheid van 300 tot
400 kilometer per uur een heelen weg
hebben af te leggen, voor zij het voor
oogen gestelde doel kunnen bereiken.
De Duitsche „Flakartillerie" is in de
eerste plaats een verdedigingswapen
en heeft dus tot taak, de vijandelijke
machines bijtijds tot ommekeer te
dwingen, ze op groote hoogte te hou
den en het doelloos neerwerpen van
brandbommen 'te verhinderen.
Het voornaamste doel is dus niet
zooals men vaak hoort zeggen ds
vijandelijke machines naar beneden te
halen, want dat zou ongetwijfeld zijn
mee en zijn tegen hebben. Slaagt men
er in, de machine van den tegenstan
der te raken, dan wil het onder de ge
geven omstandigheden al heel wat
zeggen, wanneer deze zijn uitgangspunt
niet meer kan bereiken en onderiggg,
binnen of buiten het vijandelijk ge
bied, tot een noodlanding wordt ge
dwongen. Het is voor een belangrijk
deel aan de activiteit van het lucht
doelgeschut toe te schrijven, dat het
klakkeloos neergooien van 'brand
bommen boven Berlijn heel wat min
der schade heeft (aSy||ericht dan men
aanvankelijk in het buitenland hoorde
beweren."
Voor ons, buitenlandsche journalis
ten, bestaat er iederen nachl onmid;
dellijk na den een of anderen lucht
aanval, gele'genheid, om per auto naar
de stadswijken te rijden, waar ver
woestingen zijn aangericht en waar
slachtoffers gevallen zijn. Erg aantrek
kelijk zijn zulke inspectietochten hiel
want in geval van brand of bij het
aanschouwen van puinhoopen en bet
snel wegdragen van gewonde men-
schen stelt men zich telkens opnieuw
de* vraag: „Moest het dan werkelijk
zoover komen?" Ras later, als ook weer
deze oorlog achter ons ligt en we van
bevoegde zijde te hooren krijgen, wat
er in werkelijkheid gedaan werd, om
een nieuw bloedbad te verhinderen en
wat ten slotte dan toch den doorslag
tot een nieuwen oorlog heeft gegeven,
zullen we bij machte zijn, op deze al
leszins 'begrijpelijk# vraag een af
doend antwoord te geven.
(Nadruk verboden).
I 1 -
