EN MIJLPAAL
in de geschiedenis van den oorlog
h
V 1 w
NIEUWSBLAD VOOR 'GOUDA EN OMSTREKEN
WVSVÊgl
I
pft vcji?
Zaterdag 28Sept. 1940
iet pact Berlijn-Rome- Tokio
2oh fflaoH
S.?dir—
79e Jaargang, No. 204%
Reacties elders.
Vreugde in de drie verbonden landen
Nadruk wordt gelegd op het streven
naar een rechtvaardige ordening
Cordell HuilNiets veranderd aan de einde
laren hier bekende situatie
EeryjPViitsch oordeel
BUITENLAND
De indruk te Londen.
AFRIKA
ENGELSCHE VLOOT
ONDERWEG NAAR
DAKAR?
Geruchten over nieuwe
landingspoging.
BALKAN
De nieuwe koers
in Roemenië.
Geen Duitsche vlieg*
velden in Roemenië.
AMERIKA
De Europeesche bezit
tingen in Anjerika.
De oude 3 cents zegel
met opdruk.
A*-—':
ENGELAND
De Engelsche wapen- 1
productie.
Uitbreiding van het uitgaansverbod.
Standrecht in Egypte.
Directeur F. TIETER
Postgiro 48406
Bur. Markt 81. Tel. 2748
Ider belangen heeft getroffen, geena-
I zins noodig maakt. In dezen zin kalk
het pact zelfs worden beschouwd dl
een stabiliseering van de goede be-
I trekkingen tusschen de drie partijen
I en de Sovjet-Unie.
minister van
Zaken, Cordell
Buil, heeft omtrent het driemo-
genflhedenpaet verklaard, dat dit
bondgenootschap niets verandert
0 aan de sinds jaren te Washington
bekende situatie. Met de mogelijk
heid van een dergelijk bondgenoot
eehsp ia bij de bepaling van de
Amerikaanache politiek reeds
kening gebonden.
Alvorens Hall deze verklaring
afgelegd had, liet men op zijn de
partement reeds doorschemeren,
dat deze overeenkomst niet nood
zakelijkerwijs de internationale si
tuatie behoeft te verscherpen. Het
maakt den indruk, dat deze over
eenkomst een politiek, die reeds
eenigen tijd lang door de drie on-
derteekenaars gevolgd ia, in een
document vastlegt.
Op de persconferentie on/het
Witte Huis verklaarde prq&dent
Roosevelt in antwoord op
dat hij nog niets naders omtrent de
overeenkomst wist en ïich er
om niet over kon uitlaten
velt kondigde aan, dat
week-end met zijn jacht
naar Maryland sal
verscheiden vliegtuigtype^ wil be
zichtigen.
Dat deel van de Noord-Ameri
kaansehe pers, dat sinds geruimen
tijd met interventieneigingen ge
speeld heeft, aldus DJ4.B., toont
rich tamelijk uit bet veld geslagen.
In berichten van nieuwsagent
schappen en redaetiooeele com
mentaren wordt de opvatting ge
uit, dat het pact zich uitsluitend
tegen de politieke plannen van
Amerika in Europa en Azië richt.
Do New Torkache pers publiceert
den tekst onder reusachtige op
schriften als „Japan, Duitschland
en Italië onderteekenen een tegen
do V.S. gericht pact.'
voornemen hebben zich buiten den
oorlog te houden, is het zeer weinig
waarschijnlijk, dat de commentaren
in Amerika een anderen dan een ge-
reserveerden toon -zullen hebben.
Van semi-officieele zijde wordt te
Berlijn gemeld:
In politieke kringen hier verheelt
men niet, dat bij het driemogend-
hedenverdrag kan worden gesproken
van een machtsconstellatie van reus
achtige afmetingen, welke niet alleen
voor het heden maar ook voor de toe
komst van de grootste beteekenis is.
Drie groote mogendheden, welker mi
litaire kracht niet behoeft te worden
uiteen gezet, hebben zich op de basis
van haar gemeenschappelijke belan
gen en doelen vereerdgd in een bond
genootschap. Deze gemeenschappelij
ke belangen en doelen bestaan niet
alleen in de overeenstemmende op
vattingen op het gebied der buiten
landsche politiek, doch ook in het
gemeenschappelijke denkbeeld van
sociale gerechtigheid. Zooals minister
von Ribbentrop naar voren heeft ge
bracht, eischt deze gemeenschap van
opvattingen een gelijke ordening in
de betrekkingen tusschen de volken.
Zooals uit den tekst van het militaire
bondgenootschap ondubbelzinnig blijkt,
streeft het niet naar aggressieve be
doelingen. Hi toch zal men niet kun
nen zeggen en in politieke kringen
hier döet men dat ook geerszins
dat het pact tegen niemand» gericht
is. Veeleer is in de verklaringen, af
gelegd door de Duitsche en Italiaan-
sche ministers van Buitenlandsche
Zaken en door den Japanschen am
bassadeur op scherpe wijze gezegd,
dat het verdrag weliswaar niet gericht
is tegen een. ander volk, maar wel
tegen de oorlogsophitsers en de on
verantwoordelijke elementen, die
streven naar een verlenging of uit
breiding van dezen oorlog.
Iedere inmenging in de reorgani
satie, die in Europa plaats vindt
onder leiding van Duitschland en
Italië en in het Groot-Oost Azia-
De bekendmaking' van de
teekening van het driemogendhe
verdrag is door de Italaansche
bare meening met geestdrift ontva_„.
Het nieuws werd bekend gemaakt
speciale krantenedities, die zeer
dig uitverkocht waren, en via de J
In verscheidene groote Italiaan.
steden vormden zich spontaan opto
ten van betoogers, die door de stn.
trokken en den duce, den führer en
I Japan toejuichten. Deze indrukwekkeè-
1 de optochten zongen vaderlandsche lie
deren en liederen van da fascistische
I revolutie. Zü juichten over de zekere
overwinning van de drie mogendheden,
I vereenigd door een bondgenootschap
I tegen de oude democratieën.
De Gazetta del Popoio noe^pt
de overeenkomst van Berlijn een waato-
'Ük imponeerende daad. Drie jongt
volken treden gemeenschappelijk ei
poging tegemoet om hun toekomst
belemmeren. Niemand buiten Eng
behoeft zich over dit bondgenoo
ongerust te maken. Voor de V.S.
het geen bedreiging. Slechts Brir
en Jöodsche propaganda heeft de Ame
rikanen willen doen gelooven, dat hun
belangen bedreigd worden/De as Rome
—Berlijn wordt thans de as Rome-
Be rl ij nTokio, waarbij zich ongets
feld alle jonge, vernieuwde krach
zullen aansluiten.
Spaejf.
De avondpers te Madrid verkeert
heel onder den indruk van hét
mogendhedenpact, dat naar de
den betoogen de eerste schrede
den weg naar reorganisatie van
wereld vormt.
De Madrid meent, dat dit
niet slechts een meesterstuk is,
overeenkomt mej den geest der buil
landsche politiek van jonge moge.
heden tegenover de moeizame, afb:
kende politiek van Engeland, doch
een opzienbarend bewijs voor blik
snel handelen, waardoor de hoop
de Engelschen op de VR. verijdi
wordt.
Ook de Alcazar is van meening,
dat Groot-Brittannië zijn laatste troef,
d» V.S., wilde uitspelen en thans een
streep door zijn rekening krijgt Het
oude continent vernieuwd door den
geest van jonge volken, heeft opnieuw
bewezen, dat het dank zij cultuur, ge
schiedenis en overlevering gerechtigd
en bekwaam is om den scepter der
wereldheerschappij te dragen.
dat den kfgrond tegemoet tuimelt,
klampt zich jtls een drenkeling vast
aan een strobhalm en hoopt op de
deelneming dér Vereenigde Staten aan
den oorlog, aldus de Tokio Nitsji
Nitsji. Het verdrijven der Angel-
saksers uit het Verre Oosten en de op
bouw van een Oost-Azië voor de Oost-
Aziaten is hetzelfde doel, dat Duitsch
land en Italië ten aanzien van de su
prematie der Angelsakkers in Europa
nastreven. Door de onverbrekelijke
vereeniging der drie mogendheden is
voor de geheele wereld een nieuwe
dageraad aangebroken. De oude demon
is Weggevaagd.
DeJomioeri Sjimbaen noemt
het pact een ondubbelzinnige waar
schuwing aan Amerika. Men heeft het
drievoudig verbond opgericht^ ten be
hoeve van den nieuwen opbouw der
wereld op den grondslag van de ge
rechtigheid. Het pact zal nog niet te
overziene reacties hebben op Engeland
en de Vereenigde Staten.
DeKokoemin'Sjimboen con
stateert, dat het pact, welks noodzake
lijkheid reeds vroeger heeft bestaan,
het welzijn der geheele wereld ten doeV
heeft en gericht is tegen degenen, die
trachten dit werk te verhinderen. Te
len dergelijke krachten vormen de
drie mogendheden een vastberaden,
gemeenschappelijk gevechtsfront.
Geen bijzondere verrassing
in China.
De sluiting van het pact van Berlijn
Nordt in. Londensche politieke 'krin
gen klaarblijkelijk beschouwd als een
bedenkelijk waarschuwingssein, aldus
het D.N.B. Zonder twijfel'heeft me|
de strekking van dezen slag terug
tegen Engelsche pogingen tot uitbrei
ding van den oorlog begrepen. Een
andere verklaring kan niet gevonden
worden in de mededeeling van den
diplomatieken medewerker van het
Reuterbureau, die schrijft, dat het
Voornaamste doel van het politieke,
economische en militaife pact, dat te
Berlijn werd onderteekend, duidelijk
Is, n.1. de Vereenigde Staten uit den
borlog te houden. De drie totalitaire
onderteekenaars gevoelen klaarblij
kelijk geen zorgen ten aanzien van
Rusland, omdat in het pact een spe
ciale reserve ten opzichte van Sow jet-
Rusland is vervat. Een belangrijke
passage in het pact is die, waarin de
Oadruk wordt gelegd op den wensch
der drie regeeringen om in andere
«feren de samenwerking uit te breiden
«et natie*, die „geneigd zijn haar
«reven een gelijke richting ab zij
kelve te geven". Het pact, aldus de
correspondent, brengt geen wijziging
ta de situatie. Het schijnt betrekking
te hebben op. den «rijd op leven en
dood, dien Groot-Brittanje en de spil-
leveren. De reactie isy
op dit pact zai zeer interes-
t zijn. Gezien het feit, dat democra-
ab republikeinen het
tische gebied onder leiding van
Japan, zal tot gevolg hebben, dat
de drie mogendheden gemeen
schappelijke verdedigingsmaatre
gelen nemen. Het pact heeft dus de
bedoeling iedere stoornis in de
reorganisatie te verhinderen.
In zooverre kan het beschouwd
worden als een natuurlijk resultaat
van de bezigheden der kringen, die
zonder bevoegd te zijn voor'de inner-
Hjken en uiterlijken opbouw in de
levensruimten van anderen, sedert
lang een inmenging en een stoornis
trachtten voor te bereiden, in dienst
van de Britsche plannen tot uitbrei
ding van den oorlog en als vertegen
woordigers van internationale en ka
pitalistische belangen, met gebruikma
king van een leugenachtige propa
ganda. Het is bekend, dat reeds meer
malen groote politieke en later ook
militaire beslissingen zijn uitgelokt
door de bereidwilligheid om de En
gelsche plannen tot uitbreiding van
den oorlog te dienen. In politieke
kringen legt men er verder den na
druk op, dat het verdrag van het
grootste belang is voor het bereiken
van den wereldvrede, doordat het
streeft naar het verhinderen van sto
rende invloeden bij den herbouw van
groote deelen der wereld. Dit valt nog
duidelijke in het oog bij het bezien
van de bijzondere vermelding van de
Sovjet-Unie, zoowel in het verdrag
zelf ab In de verklaring van Von
Ribbentrop. Terwijl artikel vijf zegt,
dat de tusschen de drie mogendheden
gesloten overeenkomst geen invloed
heeft op de betrekkingén tusschen elk
der verdragspartijen en de Sovjet-
Unie, heeft von Ribbentrop nog den
nadruk gelegd op Re constateering,
dat de strekking van het pact een ver
andering der betrekkingen tot de
Sovjet-Unie, met welke ook Duitsch
land een ondubbelzinnige afbakening
Een officieel standpunt ten aanzien
van het sluiten van het Duitsch-Ita-
liaansch-Japansche pact is té Tsjoeng-
king nog niet te krijgen. Bevoegde
kringen verklaren, dat China over de
onderteekening van het driemogend-
heden-pact niet bijzonder verrast is.
Overigens is men in deze kringen van
meening, dat het pact gericht is tegen
de Vereenigde Staten evenals tegen
Groot-Brittanje in het Verre Oosten.
Rusland.
In politieke kringen der Sovjet-
Unie, waar men van den inhoud van
het driemogendheden-pact natuurlijk
op de hoogte was gesteld, wordt in het
bijzonder de aandacht getrokken door
de duidelijke mededeeling in de ver
klaringen der staatslieden, die het pact
hebben onderteekend, dat het driemo-
gendhedenpact de oude betrekkingen
der "erdragsmogendheden tot de Sow-
jet-Unie op geenerlei wijze verandert,
maar integendeel dienen moet tot de
verdere ontplooiing daarvan. Pe be
doeling van Duitschland, Italië en Ja
pan om met hun de wereld omspan
nende verdrag een nieuwen slagboom
op te werpen tegen de plannen der
oorlogsophitsers wordt eveneens met
belangstelling opgemerkt
Japan.
Uiteraard wijden de Japansche bla
den groote aandacht aan het driemo-
gendhqdenpact van Berlijn, Engeland,
Zon op 7.37, onder 19.26.
Maan op 3.22, onder 18116.
Mep ia verplicht te verdab-
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten nar an zonsonder
gang ontstoken
In officieele kringen te Vichy is
verklaard, dat men de vb buiten
landsche zenders verspreide mede
deeling, dat vijf Engelsche dnikboo
ten, vijf torpedojagers en minstens
tien kruisers en hulpkruisers uit
Gibraltar zijn vertrokken en naar
Dakar onderweg zijn, niet kan be
vestigen, aangezien men niet op de
hoogte b van deze gebeurtenis.
Hetzelfde geldt voor het bericht,
dat lieh aan boord van I de Engel
sche oorlogsschepen zevenduizend
man zouden feevinden, die hij
nieuwe landingspoging in den strijd
souden worden geworpen.
Stijgende critiek in
Engeland.
Volgens berichten uit Londen is de
kritiek op Churchill en de personen,
die verantwoordelijk zijn voor het
fiasco van Dakar, nog steeds toene
mende, vooral daar de regeering zich
tracht te onttrekken aan de verant
woordelijkheid. Nu eerst recht eischen
parlementaire kringen dat Churchill
spoedig een formeele en duidelijke
verklaring zal afleggen. Een reeks
parlementsleden wenscht de regeering
vragen te stellen over zekere bijzon
derheden. De Daily Mirror ken
merkt de stemming der openbare mee
ning op treffende wijze, door in een
hoofdartikel te zeggen, dat het fiasco
van Dakar voor degenen, die daarvoor
verantwoordelijk zijn, een nieuw on
bekwaamheidsrecord vormt.
De Daily Herald schrijft dat
Dakar droeve herinneringen wekt aan
Narvik en daarom is men verontrust.
Het parlement moet onvoorwaardelijk
de oorzaak van het fiasco onderzoe
ken.
Omtrent het fiasco der Britsche
vloot voor Dakar schrijft de Londen
sche Daily Telegraph: Het zou
zinneloos zijn te willen beweren, dat
het zonder resultaat afbreken van de
expeditie naar Dakar geen ernstige
teleurstelling is. Aan schepen fen man
schappen vormden de Britsche en de
door de Gaulle geleide contingenten
tezamen een geweldige Armada. Het
blatUgfeeft overigens toe, dat de expe-
ditil^ mislukt is door den hardnekkigen
tegenstand der verdediging van Dakar.
propaganda ook dit door verdraaiing
der woorden te verdoezelen, en te
spreken van uitbreiding der militaire
wet tot verschillende burgerlijke ca-
tegoriën. Generaal Wavell heeft daar
mede bereikt, dat hij alle anti-Engel-
sche elementen kan neerschieten, al
dus het DN.B.
MAATREGELEN TEGEN DE JODEN.
Het bureau van den Roemeenschen
minister-president deelt mede, dat in
een zitting van den kabinetsraad be
sloten is, onroerend bezit van Joden in
de landelijke gemeenten te onteigenen
tegen een schadeloosstelling.
Het ministerie van Financiën deelt
mede, dat het heeft geconstateerd, dat
talrijke vroegere waardijheidsbeklee-
ders, in het bijzonder ministers, die
met de betaling hunner belastingen
zeer ten achter waren, voor een deel
sedert jaren geen belastingen meer
(hebben betaald. Er zijn maatregelen
genomen, opdat ook deze achterstal
lige belastingen van oud-ministers en
waardigheidsbekleeders geïnd zullen
kuhnen worden.
[N LOOS GERUCHT.
Het Roépeensche onderstaatssecre
tariaat vo»r Luchtvaart en Marine
heeft de bewering tegengesproken, die
van buitenlandsche zijde was verspreid
en volgens tyeike op Roemeensch ge
bied vliegvelden werden aangelegd
voor Duitscha vliegtuigen.
SENAAT RATIFICEERT BESLUIT
PAN-AMERIKAANSCHE
CONFERENTIE.
Als eerste van de 21 naties van het
Westelijk halfrond heeft de Senaat
van de Vereenigde Staten thans het
besluit van de laatste Pan-Amerikaan-
sche conferentie geratificeerd, dat
overdracht van territoriaal bezit eener
niet-Amerikaansche natie op het Wes
telijk halfrond aan een andere niet-
Amerikaansche natie ontoelaatbaar
verklaart.
Door het Staatsbedrijf der Poste
rijen, Telegrafie en Telefonie worden,
ter vervanging van de bestaande post-,
zegels van 5 cer.t en hooger, uitge
geven postzegels van 3 cent met op
druk. Het 3 cents zegel met guilloche-
en waardeopdruk. (Polygoon)
HET KABINET BIJEEN.
Het kabinet heeft een zitting ge
houden, .waarin liet zich, naar verluidt,
bijna uitsluitend met den internatio
nalen toestand heeft beziggehouden.
Te voren had Roosevelt .een gemeen
schappelijke bespreking met de beide
ministers van Defensie, den minister
van Financiën, den leider der bewape-
ningsproductie en de chefs der staven
van leger en vloot.
AMERIKA MOET HELPEN.
De kortelings A de Vereenigde Sta
ten aangekomen afdeelingsohef in het
Britsche ministerie van Munitie, Sir
Walter Layton,. heeft president Roose
velt een rapport overhandigd betref
fende den stand van de Engelsche wa
pen-productie. De Britsche ambassa
deur, lord Lothian, die by de bespre
kingen aanwezig was, verklaarde daar.
na tegenover Amerikaansche journa
listen, dat Engeland een zoo snel mo
gelijke leverantie van alle soorten wa
pens uit Amerika levendig zou toe
juichen. Op de vraag, waar Engeland
het dringendst behoefte heeft, ant-
woorde lord Lothian: „Meer van alles
en sneller". Op de vraag of Engeland
meer torpedobootjagers van de Ver
eenigde Staten noodig heeft, antwoord
de de ambassadeur, dat hij niet ge
loofde, dat Engeland, wat het ook zij,
vap de hand zou wijzen.
ONDER ENGELSCHEN DRUK
Het Foreing Office en het Britsche
ministerie van Koloniën hebben vol
gens te Rome ontvangen berichten
aan generaal Wavell strikte bevelen
gezonden, welke deze in den vorm
van een ultimatum aan de Egyptische
regeering heeft gegoten. De Egyp
tische regeering heeft onder den
druk van 30.000 soldaten moeten toe
geven. Het Engelsche ultimatum heeft
practisch in Egypte het standrecht
afgekondigd, al tracht de Engelsche
DE UITBREIDING VAN HET
UITGAANSVERBOD
ALKMAA
ITOCOT
VERWÜH
ELSCN
fPOORT
■■MSTCOd
KNNCmoCü
XEGOM r-
DEN HAAG
OUOCWATCBJ
ROTTERDAM
OLLANO^^^
DORDRECHT
WEST
BRABAN^
aCBGCNOP
De dikke lijn geeft de scheiding aan voor de verboden gebieden; hieronder
vallen de Wadden-eilanden, een deel van de provincie Noord-Holland, de
geheele provincie Zuid-Holland, Zeeland, alsmede het Westelijk deel der
provincie Noord-Brabant,
(Cartografiech bureau voor de Nederl. Dagbladpen)