NIEUWSBLAD VOOR GOUDA ÊN OMSTREKEN
Rijkscommissaris Seyss Inquart
bommen op Edinburgh).
Maandag 30 Sept. 1940
over Duitsch-Nederlandsche
samenwerking
„Het Duitsche volk tot kameraadschap
volkomen bereid"
„Wij haasten u niet
iOH CH HkUUt
79e Jaargang, No. 20439
Er. moet gestreefd worflen naar een
in het wolk verwortelde cultuur
B.-LEIDERS
N. S.
a TE BERLIJN.
Door Hifler ont-
Zon op 7,40, ouder 19.21.
Maan op 5.54, onder 19.15.
Men b verplicht te verdub-
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Lantaarns vu voertuigen
moeten uur u zonsonder
gang ontstoken worden.
DE DUITSCH-
ENGELSCHE
WORSTELING
IN DE LUCHT.
Bommen op Londen,
Edinburgh en de
motorénfabriek van
Rolls Royce.
AZIË
£EïMPECIALE
JAPANSCHE KABI-
TSRAAD.
Beslissende phase der
Japansche politiek.
Onderhoud tusschen
Gandhi en onderkoning.
Engelschen in Roemenië
gearresteerd.
SPANJE
Weer bommen op
Gibraltar.
DE STRIJD OM
DEN BABY.
Gerechtshof bevestigt
uitspraak.
DE HOUÖING
VAN AMERIKA.
Het wil zich niet
mengen in territo
riale kwesties in
Èuropa of Azië.
Transocean meldt, dat Early,
de secretaris van het Witte
Huis, Zaterdag j.l. namens pre
sident Roosevelt een verklaring
heeft afgelegd, waarvan de ea-
sentieele deelen aldus luiden:
Het ligt niet in de bedoeling
van de regeering der Veree-
nigde Staten zich te mengen in
eenige territoriale kwesties ia
Europa of Azië. De Amerikaan-
sche regeering is van meening,
dat er een toegepaste Monroe-
leer van elk van deze continen
ten diende te bestaan, en zon
gaarne zien, dat dit ook inder
daad het geval was.
Duitsch schip naar
Canada opgebracht.
COL)BAr IT
Directeur F. TIETEB 1
Postgiro 48400
Bur. Markt »L Tel. 274S
OP «en te Gravenhage ge
houden vergadering van
den onlange opgerichten
„Nederlandsche Kuituur-
kring" heeft de Rijkscommissaris,
Rijksminister Seyss Inquart een
rede gehouden, waarin hij uit
weide over de Duitsch-Nederland-
scfae samenwerking, welke de
Kuituurkring zich eveneens ten
doel stelt.
„Wanneer u sprak over samenwer
king met ons", zoo zeide dr. Seyss
Inquart in antwoord op de rede van
den Kring-voorzitter, „dan beschouw
ik dat niet zoo zeer als een samenwer
king met ons in onze hoedanigheid
van Duitsch gezag, als wel met ons als
hier aanwezige vertegenwoordigers en
dragers der Duitsche cultuur, opdat
het tot een juiste harmonie van het
Nederlandsche volk en het Duitsche
cultureels leven moge komen. En
Juist daarom is deze bijeenkomst voor
|nij niet een, bijeenkomst van politici
maar van menschen, die naar de gees
telijke en daardoor moreele beteeke-
pis van het leven streven en daarmee
dan tevens ook op weg zijn den diepe
ren zin, van het politieke gebeuren te
feeseffen."
Dr SEYSSINQUART
(Foto archief D. C.)
Met ware voldoening hoorde jk u
eonstateeren, dat u de door mij uitge
stoken vriendenhand wilt zien en wilt
grijpen, en daarmee heeft u tevens de
yoor u belangrijkste vraag beant
woord. Vriendschap kan slechts tus-
schen zelfstandige, vrije, volkomen
verantwoordelijke menschen bestaan.
En wat het cultureele leven betreft,
too kan ik u slechts de verzekering
geven, dat juist wij een echt volksch
Nederlandsch cultureel leven willen,
je er direct naar verlangen en er
zeker van zijn, dat evenals het eigen
karakter van de Duitsche stammen,
die toch heden een door één geloof en
nwil bezield volk vormen, niet tot
Splitsing maar tot verrijking van het
geheele Duitsche cultureele leven
strekt, evenzeer de verscheidenheid
van het Nederlandsche en Duitsche
cultureele leven geen splitsing be
teeken t, maar slechts een verrijking
van beide kanten. Weliswaar zooals
U zelf zegt kan het niet gaan /pm
dat zteeds naar het Westen kijkende
aestheticurae, dat evenals vroeger ons
wt uw cultureele streven beheerschte
en leidde tot splitsing, tot een boven-
matig accentueert der dialectiek en
tot een zich vermeien in de nuances
van ondergang en twijfel. Het cultu.
rente leven van een volk moet in zfjn
diepste diepte gegrondvest zjjn op een
Rechte wereldbeschouwing, die haar
kracht weer put uit het besef v
eigen volk en het opgaan in de ge
meenschap van dit volk eischt.
KAMERAADSCHAP.-
-U sprak over het Nederlandsche en
het Duitsche volk als over twee broe
ders en. daarmee raakt U aan den
grondslag van onze gemeenschappe
lijke Germaansche afstamming. Ik wil
bovendien nog wijzen op de kame
raadschap, die deze beidevolken
moet omsluiten. .Kameraadschap der
vólken beteekent evenzeer als bij ka
meraadschap der enkelingen het vaste
besluit eikaars lot te deelen en voor
elkaar in te staan.
Het Duitsche volk is tot deze
kameraadschap volkomen bereid
en zal voor deze kameraadschap
alles in het werk stellen, wanneer
het om het bestaan van den ander
mocht gaan. Het mag dan op het
oogenblik schijnen, alsof van het
Nederlandsche volk op het oogen
blik meer gevergd wordt. Doch dit
houdt alleen verband met de uiter
lijke levereomstandigheden, die
juist ten gevolge van.de gemeen
schap van het lot aan dezelfde be
perkingen onderhevig zijn, in wel
ke het Duitsche volk zich op het
oogenblik schikt. Doch Nederlan
ders, die een ruimeren kijk op de
dingen hbben, zullen begrijpen,
wat het beteeker.en kan, wanneer
de gansche reëele macht van het
Duitsch 85-miliioenen volk en het
groot-Duitsche rijk, als het er op
aan komt, bereid is Wp de bijes te
staan voor het bestand van het Ne-,
derlandsche volk en den Neder-
landschen staat, want hierin
schuilt juist de kern van het lot
van dezen staat, dat zijn reëele
machtsbasis verre ten achter bleef
bjj zijn uitgestrektheid. En zonder
mij nu bü deze gelegenheid met
politiek of zelfs problemen der
buitenlandsche politiek te willen
bezig houden, zoo dient u toch te
weten, dat onder alle omstandig
heden de gansche uitgestrektheid
van het toekomstig gebied, waar
over de invloed van,het Duitsche
rijk en het nieuwe Europa zich
uitstrekt te uwer beschikking zal
staan en wel ter beschikking van
vrije Nederlanders, onze kameraden.
Het gaat dus niet om vrijheid, zelf
standigheid en onafhankelijkheid. En
het verwijf van heulen met den te
genstander of zelfs verraad, treft
vojkomen ten onrechte de mannen,
die voor het Nederlandsche volk een
weg aan de zijde van het Duitsche
valk zoeken. Wat beteekent verraad
fan eigenlijk? Wij Duitschers weten
diet maar al tfe"goed. Wanneer wij volk
en volkskarakters als hoogste goed be
schouwen, dan pleegt diegene ver
raad, die zich juist aan dit hoogste
goed vergrijpt. Wie Volksvreemde of
zelfs voor het volk schadelijke biolo
gische, geestelijke en moreele invloe
den toelaat of zelfs bevordert, is even
zoo een verrader, als diegene, die de
kracht van het volk meedoogenloos
voor zelfzuchtige doeleinden mis
bruikt. In tijden van plotselinge ne
derlagen hoort men dan ook steeds
het woord verraad, maar nooit hoort
men het uit deü mond der dappere
soldaten in de voorste linies, die de
overweldigende militaire macht van
en tegenstander leerden kennen en
respecteeren. Men noemt ook die
mënschen graag verraders, die tegen
stands»' en klassegrenzen optornen,
wanneer deze verschillen hun econo-
mischen en geschiedkundigen zin ver
loren hadden en het leven van het
volk beklemmen.
Ik kan u verzekeren, dat juist
die N«Je-'~ toche mannen, die
men boosaardig of onnadenkend
verrader noemen wil, bjj de op
perste leiding van het rijk heel
goede en waardige vertegenwoor
digers van de Nederlandsche zaak
en de Nederlandsche vrijheid wa
ren, over welk laatste punt door
het rijk nooit eeniige twijfel was
gelaten.
DE GODSDIENST
Ik kom ook nog graag terug op uw
opmerking, dat de godsdienst de
hoogste geestelijke uiting van alles o«n
ons heen is. Ook wij hebbey deze vas
te overtuiging. Hoe zouden wij an
ders ook zoo'n onmetelijk streven der
hervorming en vernieuwing der gees
telijke en reëele verhoudingen der
Europeesche menschen met het vaste
vertrouwen op succes kunnen begin
nen, wanneer wij ons in ons werk niet
met God verbonden en aan God ge
bonden zouden gevoelen. Misschien is
dit ons Aloof niet zoo zeer vervuld
van ang" voor het leven en gesmoord
door den druk van de onbeduidend
heid daarvan als wel gedragen door
het bewustzijn van de volkomen juiste
invoeging in de schepping, waarvan
de beteekenis ons meestal verborgen
blijft. Wij moeten er echter tegen op
komen, wanneer banden der dogma-""
tiek als politieke kenteekenen wor
den beschouwd en zoo tot splijting
van het volk leiden. Want voor ons
zijn de volkeren in hun door den
bloede bestemd karakter de door God
gewilde bouwsteenen der menschheid.
U hebt er juist aan gedaan, toen u
zich in uw streven niet door mij liet
legitimeeren. Dit geldt voor u precies
zooals voor ieder de gemeenschap be
treffend en daarmee politiek streven.
U zult eri u wilt zich geen macht door
den staat laten geven om deze macht
dan op politiek gebied uit te buiten,
maar het is u daarom te doen, de Ne
derlandsche merschen van de juist
heid van uw weg te overtuigen en ben
voor uw overtuiging te winnen. Hier
is slechts één ding voor noodig moed
en wel de moed van het inzicht, het
besluit en de volkomen toewijding.
U verzocht .mij, u of wel het
Nederlandsche volk tijd te laten.
Wij haasten u niet. Want de be
slissingen vallen hier niet voor ons.
Onze beslissingen, die bevechten
wij in de overige wereld. Maar
juist voor deze beslissing is het
van het grootste belang, dat het
Duitsche volk het Nederlandsche
volk als zijn kameraad beschouwt
De richting van den weg moet by
het begin van den marsch worden ge
kozen. De bouw van den weg kan dan
met uiterste zorgvuldigheid en over
leg geschieden. In dezen zin is uw
redevoering een daad en wij zijn ge
tuigen, dat mannen in Nederland, die
zich bewust zijn van hun verantwoor
delijkheid, reeds nu op het oogenblik,
de kameraadschap van het Nederland
sche met het Duitsche volk gekozen
hebben, in het bewustzijn, dat déze
ineenvleehting van ons beider lot ons
groot maakt en beiden ten goede
komt. Daarvoor dank ik u.
Op de rede van den Rijkscommis
saris, Rijksminister Seyss Inquart
volgde een langdurig applaus.
Een Duitsch gevechtsvliegtuig heeft
Zondag van een hoogte van 50 M.
bommen van het zwaarste kaliber
midden op de fabrieksinstailaties
der Rolls Ro^ce motorenfabriek in
Derby geworpen. De Duitsche bom
menwerper, die onder commando
stond van Oberleutnant Freiherr
von Butlar, maakte precies boven
de montagehallen een steile duik
vlucht en wierp zijn bommen neer
op het moment, dat zij zonder man-
keeren de centrale installaties der
fabrieken moesten treffen. Bij het
optrekken van het vliegtuig konden
de inzittenden het instorten van
hallen en het barsten van muren
waarnemen, aldus het D.N.B.
DE AANVALLEN OP LONDEN.
Reeds in den aanvang der avond
schemering van Zondag begonnen de
nachtelijke aanvallen van het Duitsche
luehtwapen op Londen met onvermin
derde felheid. Verscheidend golven
vliegtuigen startten. Naar het D.N.B.
verneemt, konden reeds de eertste der
tig vliegtuigen hun bommen m*t goed
succes van geringe hoogte zonder be
langrijke belemmering van het afweer-
vuur werpen op industrieën en werven.
Als opmerkelijke bijzonderheid! van
de aanvallen in den nacht van Zater
dag op Zondag verneemt het D.N.B.
van welingelichte militaire zijde, dat
een feeks bommen van het zwaarste
kaliber op Edinburgh is neergewor
pen. De inzittenden der vliegtuigen
konden nog ter hoogte van Middles
brough, d.w.z. op een afstand van 200
k.m. duidelijk den vuurgloed waaj/
nemen. De branden schijnen te zijn
ontstaan in getroffen olietanks/ en
kruitmagazijnen.
ENGELSCHE TOESTELLEN BOVEN
DUITSCHLAND.
Vijandelijke vliegtuigen zijn in den
nacht van 29 op 30 September in
West-Duitschland binnengedrongen,
aldus het D.N.B. Kleinere groepen
drongen door tot midden-Duitschland
en de nabijheid van Berlijn, zonder
echter boven de rijkshoofdstad te
verschijnen.
In een plaats in de provincie Han
nover is een lykenhuisje getroffen.
Elders zijn verscheidene particuliere
woonhuizen beschadigd.
Uit Kloppenbufg meldt het D.N.B.:
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag hebben Britsche vliegers zooals zij
dat iederen nacht doen, getracht den
gouw Weser-Ems te teisteren. Op
nieuw strooiden zij brandplaatjes neer
boven dorpen, akkers en bosschen,
gelukkig zonder schade aan te- rich
ten. Daarbij voerden zij weer eens,
evenals* in Potsdam, Friedrichsruh en
Weimar, het speciale bevel van Chur
chill uit om opzettelijk Duitsche cul
tuurmonumenten te treffen. Zoo wer
den dien nacht o.m. talrijke brand
plaatjes geworden op het groote open
luchtmuseum, het museumdorp in
Kloppenburg. Deze instelling, met
haar twintig gebouwen, met haar belde
ruim honderd jaar oude boerenhuizen,
met haar adellijk heerenhuis uit 1680,
met haar molen en dorpsvijver, die
ook uit de lucht duidelijk te herken
nen is, vormt met haar gebouwen en
kostbare verzamelingen boerenhand-
werkkunst een uniek en onvervang
baar vaderiandsch museum van het
Oldenbutgsche Munsterland en een
van de schoonste cultuurmonumenten
van den Duitschen boerenstand. Het
is alechts te danken aan de gelukkige
omstandigheid, dat\ geen enkel brand
plaatje op een de» daken viel en aan
het onmiddellijke I optreden van op
sporingstroepen, dat hier geen on
overzienbare en jiooit te herstellen
schade ia aangericht. Eenigen tyd ge
leden was reeds in de directe nabij
heid van het museumdorp een bri
santbom neergekomen.
KNGELSCH VLIEGTUIG NEER
GESCHOTEN.
B|| het binnenvliegen van liet Duit
sche luchtruim in den afgeloopen
nacht boven Weat-Duitpénland is, naar
aan het D.NJB. wordt gemeld, een
Engelach machine door Duitsche
nachtjagers neergeschoten.
Minister-president Konoye heeft, naar
bekend wordt gemaakt, met hef oog op
de beslissende phase der Japansche
politiek besloten ,tot de instelling van
een specialen kabinetsraad, bestaande
uit tien persoonlijkheden der weer
macht, der politiek en der economie.
De tegenwoordige kabinetsraad zal
zich bezig houden met dit plan van
Konoye. De minister-president heeft
reeds contact gezocht met talrijke per
soonlijkheden. L
Voor zoover tot dasverre bekend is,
betreft het hoofdzakelijk oud-ministers,
wier kennis en bekwaamheden niet
alleen voor de regeering, maar tegelij
kertijd ook voor de beweging van de
nieuwe structuur, de bekende „bewe
ging tot steun aan de keizerlijke poli
tiek", gebruikt moeten worden.
HET HEEFT DRIE UUR GEDUURD,
Gandhi heeft Vrijdag jj. een onder
houd van drie uur gehad 'met den on
derkoning. Hij was toen voornemens
MAHATMA GANDHI
(Foto archief D. C.)
tot Zonda# of Maandag te Simla te
blijven, doch men wist niet, of hy nog
een tweede ontmoeting met den on
derkoning zou hebben, aldus Reuter,
LONDEN VRAAGT ONVERWIJLDE
OPHELDERING.
Drie leden van het .personeel der
petrcleummaatschappij Steaua Romana,
ondef wie twee Engelschen, zyn in
hechtenis genomen. Men gelooft, aldus
Reuter, dat deze arrestaties in samen
werking met IJzeren Garde gescoied
zijn. Voorts zouden in Plosti twee Brit
sche zakenlieden en een vrouw ge
arresteerd zijn. Deze kwestie wordt
door de Britsche autoriteiten zeer
ernstig opgevat. Volgens een later be
richt wordt officieel bevestigd, dat de
Britsche legatie in Boekarest aan het
Roemeensche ministerie van Buiten
landsche Zaken om onverwijlde op
heldering over de arrestatie van Brit
sche onderdanen en over de hun ten
deel geworden slechte behandeling ver
zocht heeft. Vrijdagmiddag was hierop
nog geen antwoord ontvangen.
GROOT AANTAL DOODEN.
Ook Vrijdag zijn enkele eskaders
Fransche bommenwerpers naar de
Stampa uit Milaan meldt, over Gi
braltar gevlogen.
Het luchtafweergeschut opende het
vuur op de Fransche vliegers, die
verscheidene bommen boven de vesting
lieten vallen.
Volgens Spaansche berichten uit
Gibraltar zou het aantal dooden bij het
laatste bombardement ongeveer twee
honderd bedragen. De Engelsche auto
riteiten hebben gelast, dat de slacht
offers in alle stilte ter aarde moeten
worden besteld. Ook bet aantal ge
wonden zou aanzienlijk grooter zijn
dan van Engelsche zijde wordt toe
gegeven.
AAN DE FAM. STEINMETS
TOEGEWEZEN".
Het gerechtshof te *s Gravenhago
heeft heden arrest gewezen in de pro
cedure tusschen de familial Steinmetz
en Van der Winden om het bezit van
den baby .waarvan na den bominslag
in de Bethlehemkliniek op 10 Mei niet
vast stond, tot welke moeder hij [ge
hoorde. Men herinnere zich, dat de
president der Haagsche rechtbank in
kort geding den baby, die zich ten
huize van de familie Van der Winden
bevond, heeft toegewezen aan de fami
lie Steinmetz. In hooger beroep heeft
het gerechtshof toen een interlocutoir
arrest gewezen, waarin een enquête
bevolen werd ten aanzien van het vin
den van twee kinderlijkjes in de puin-
hoopen van de kliniek.
Thans heeft het hof het vonnis, door
den president gewezen, bekrachtigd.
Hiermede is deze treurige procedure
naar alle waarschijnlijkheid ten einde.
Weliswaar staat voor de verliezende
partij nog geen beroep in cassatie open,
doch het is niet waarschijnlijk, dat dit
in de thans gevallen beslissing, dat het
kindje toebehoort aan de familie Stein
metz, nog verandering zou kunnen
brengen.
SCHENDING VAN AMERIKAAN.
SCHE NEUTRALITEfS ZONE.
De Amerikasrische pers meldt dat
het Duitsche schip Weser door het
Canadeesche schip Prince Robert ter
hoogte van Manzanillo is opgebracht.
Dit Canadeesche schip wordt in de be
richten een hulpkruiser genoemd.
De in de Amerikaansche berichten
aangegeven plaats ligt binnen de vei
ligheidszone, die op de Panama con
ferentie op aandringen van de Ver-
eenigde Staten door Slle Amerikaan
sche staten is afgekondigd. Het op
brengen van een Duitsch koopvaardij
schip, dat zonder eenige kwade be
doeling vaart, vormt natuurlijk een
duidelijke oorlogsdaad. De overval op
do Weser is derhalve, aldus het D.N.B.,
een grove schending van de Ameri
kaansche veiligheidszone, welke schen
ding Juist gepleegd is door een schip
van een land, dat zelf tot het Weste
lijk halfrond behoort. Het staat niet
eens vast, of het opbrengende schip
een gewoon borlogsschip was dan wel
een bewapend koopvaardijschip.
PEHUVIAANSCH OPPEROFFICIE*
NAAR WASHINGTON.
De chef van den generalen staf van
Peru, kolonel de La Barra, ia Zater
dag op uitnoodiging van de regeering
der Vereenigde Staten naar Washing
ton vertrokken om de nationale verde
digingswerken der Vereenigde Staten
te bezichtigen. Een dergelijke uitnoo
diging heeft Washington gericht tot de
chefs der generale staven van alle
Zuid-Amerikaansche landen.