J
De voedingswaarde
van groenten in blik
Ons Coedkoope Patroon
Kaasgehakt
Gebreide dameshandschoenen I
Vaak méér vitaminen dan bij thuis gekookte groente
De meeste huisvrouwen hebben
hierover een verkeerde meening\
Het is maar een weet!
Ver jaarstaart
van aardappelen
Koolrolletjes
ZWARTE WOLLEN JAPON
H:fVIi£C$KL VAN
I» d'UI^UIE COURANT
15 OCTOBER 1940
No. 512
Mantel met capuchon
voor meisjes van 8-10
en 12-14 jaar
Houtzeep is gelukkig nog altijd vrij en
we kunnen zelf zeep uit kastanjes maken
met plissé-roh en twee elkaar kruisende banden
lichtere stof over de blouse
van
Saüoyekool met kaas
Vernietiging van vitamine C
is uitgesloten
De invloed van het opwarmen
VOO R, DE DA ME E4
Dit manteltje is zoowel voor den regen
als voor den winter geschikt. In het
laatste gevamnoet het natuurlijk {link
gevoerd zijn. De capuchon en de mouw
opslagen hebben een garneering van bij
passende geruite stof, waarvoor mis
schien een couponnetje te gebruiken is.
Voor den mantel heeft men 1.90 meter
stof van 140 c.m. breedte noodig.
Knippatronen zijn van dit manteltje
verkrijgbaar voor de leeftijden 810 en
1214 jaar aan ons bureau, Eendrachts-
'weg 42 en aan de hoofdagentschappen.
Nieuwe Bidhenweg 284b; Zaagmolen
straat 47; Hillevliet 7; Schiedam
Broersvest 3; Vlaardingen Lijnstraat 2.
De prijs van een dergelijk patroon be
draagt 10 cent.
Alleen aan onze lezers buiten de stad
worden de patronen na ontvangst van
17 VS ets. franco per post toegezondep.
Men gelieve deze bestelling te doen op
een briefkaart (frankeering 5 ets.) en
17 VS ets. aan postzegels te plakken op
de linkerhelft van de adreszijdeóf
door storting van 17 VS ets. op onze giro
rekening no. 11000; óf per postwissel,
onder vermelding van het gevraagde.
Men gelieve vooral den juisten leeftijd
op te geven.
A zeker, er bestaat nog wel des? goed gebruiken we een kopje kastan-
geljjk zeep zonder bon. We jezeep. Dè zeep wordt eerst met
kunnen nog houtzeep zonder warm en daarna met koud water ver
bon krijgen en het is dus wel ge-
wenscht alles, wat maar eenigszins
kan, in houtzeep te wasschen.
Houtzeep is in schilfers verkrijg
baar, die droog bewaard moeten worr
den. De zeep leent zich in t bijzonder
voor het wasschen van donkere wollen
stoffen; voor een winterjurk of een
dikken rok hebben we 50 gram noodig.
De schilfers worden met zooveel
mengd, wa&rbij men goed klopt. Er
zal dan een flink vet sop ontstaan.
De schillen de kastanjes Worden
immers van het bruine huidje ont
daan kunnen nog met wat koud wa
ter op een lage pit worden gezet. Wan
neer het water kookt, zeven we het en
ook dit vocht is zeep, welke echter
eenigszins bruin is gekleurd, zoodat er
alleen donker goed in kan worden ge
koud water, dat ze goed onder staan,» wasschen. Ze wascht ook niet zoo
op een klein vuur gezet, waar men ze goed als de zeep van de geschilde
goed laat aftrekken. Het lauwe wasch- kastanjes, maar is zekér wel voor een
water wordt eerst zacht gemaakt door tweede sop te gebruiken,
er wat soda aan toe te voegen én
daarna giet men er, door een zeef,
het houtzeepaftreksel bij. Flink klop
pen, zoodat men een goed, vet sop
krijgt.
De schilfers laat men drogen, want
ze kunnen dan nog een keer worden
gebruikt. Den tweeden keer zal'het af
treksel wat lichter zijn, zoodat het
dan ook voor lichter goed geschikt is,
nooit echter voor japonnen, blouses of
kinderjurken, waarin witte balletjes,
streepjes of bloempjes zijn verwerkt,
want deze zouden rose worden.
Kailanjehaarzeep
Verder kunnen we nog kastanje
haarzeep maken. Deze heeft niet al
leen een uitstekend reinigende werking,
maar oefent ook een goeden invloed op
de hoofdhuid uit, waar het haaruitval,
roos enz. betreft.
Ongeveer veertig kastanjes worden
geschild en onmiddellijk daarna ge
hakt. We laten ze nu dus niet eerst
drogen. De gehakte kastanjes worden
in een flesch weggezet met ongeveer
driekwart liter brandewijn, twee a
Houtzeep kan ook heel goed dienst drie dagen. Telkens wordt de flesclf
doen als eerste sop of weeksop voor even géschud. Dan weer zeven en en-
donker goed, werkpakken bijvoor- kele druppels slaolie toevoegen. Haar,
beeld. Het trekt het vuil heel goed uit dat met deze zeep gewasschen is, zal
en het kleedingstuk zal, alleen al door een heel mooien glans hebben,
het weeken, aardig schoon worden. Shampoo is nog wel niet op de bon,
Men kan het, als het gespoeld is, des- maar er kunnen wellicht al een paar
gewenscht nawasschen met gewone flesschen in voorraad worden
zeep, waarvan men dan maar heel
weinig noodig heeft.
Wanneer u de zeep, die een nogal
scherpen geur heeft,, liever niet in
groote hoeveelheden in huis bewaart,
kunt u de schilfers aftrekken en dit
aftreksel in flesschen bewaren. Laat u
dan echter niet verleiden de zeep
maar éénmaal af te trekken, neem lie
ver de helft van de flesschen met een
donker en de andere helft met een
licht aftreksel.
De zeep kan niet als toiletzeep
worden gebruikt.
Zeep uit kastanjes
En dan is er nóg een mogelijkheid
om het zeeprantsoen aan te vullen:
zelfgemaakte zeep uit zelfgezochte
kastanjes. Ka<*anjezeep wascht uit
stekend, geeft een go.ed schuimend sop
en spoelt gemakkelijk uit.
De kastanjes worden geschild en op
een droge plaats gelegd, liefst in de
buurt van een kachel. Ze moeten vol
komen droog zijn, als. we tot de vol
gende bewerking overgaan: hakken op
een hakbord. Het fijne gruis wordt nu
nóg even gedroogd en daarna tot meel
gewreven in een vijzel of wel in een
pannetje met ronden bodem, waarbij
we den koffiestamper gebruiken.
Wanneer dit zware werkje achter
den rug is, gieten we een laagje water
op het meel, .én zetten het weg. Wel
wordt er telkens even in geroerd, zoo
dat het kastanjemeel goed uittrekt.
We laten het mengsel een dag en een
"lacht staan en dan filtreeren we het
ao°r Mn doekje. De dan verkregen
vloeibare zeep kan eveneens in jam
potten of flesschen worden bewaard.
.Voor het wasschen van wat onder-
maakt. Kastanjezeep
lekker en frisch.
ruikt
ge
heel
Nu vele huismoeders zjch min of
meer zorgen maken over den voe
dingstoestand in den komenden
winter, nu velen eenigen voorraad op
slaan (wij gebruiken opzettelijk niet
het woord „hamsteren", want dan
denkt men veelal aan „groote voor
raden") lijkt het ons niet onjuist, eens
een enkel oogenblik aandacht te vra
gen voor groenten in blik. Menige huis
vrouw staat hier ietwat sceptisch tegen
over, zij pleegt de voedingswaarde van
„blikgroente" gemeenlijk minder hoog
aan te slaan dan die van versche groen
te. Toch is dit niet juist, integendeel.
Wij hadden over deze aangelegenheid
een onderhoud met één der directie
leden van éép van Nederlands grootste
conservenfabrieken, die ons belangrijke
mededeélingen deed.
De mindere voedingswaarde, aldus
onze zegsshan. slaat speciaal op de vi
tamine C. Men hoort vaak zeggen, dat
men conserven geen goed voedsel meer
kan noemen, omdat de vitaminen er uit
zijn, gedood zijn. De vraag, waarom
het gaat, is dus dezeworden bij het
eonserveeren in blik inderdaad de vita
minen gedood?
"Zooals bekend, zijn vitaminen chemi
sche stoffen, die behooren tot de groote
groep der koolstofverbindingen, ook wel
organische verbindingen genoemd. Het
aantal dezer organische stoffen is legio
suiker. cellulose, eiwit, zetmeel, azijn
e.a. Vitaminen zijn dus niet een of an
dere „levende stof", men kan ze dgn
ook niet „dooden'doch men kan ze
wel onwerkzaam maken door ze om te
zetten in een andere verbinding, dus er
een andere stof van maken. De zuur
stof uit de lucht b v., kan verschillende
vitaminen in onwerkzame stof omzet
ten.
Zooals leder wtet, onderscheidt men
tegenwoordig de vitaminen A, B (in
verschillende componenten verdeeld),
C, D en E. Vitamine C (die o.a. tegen
scheurbuik beschermt) is de gevoelig
ste der vitaminen. Oplosbaar in water,
is ze zeer gevoelig voor zuurstof en
bovendien gevoelig voor verhitting,
doch vooral voor verhitting, gepaard
gaande met aanwezigheid van lucht.
Ook producten, welke „aan de lucht"
bewaard worden, zonder verhitting, ver
liezen hurt vitamine C. Groente b.v„ die
eenigszins verflenst is, heeft alle vita-
Er zijn kaasgerechten, die zoowel
warm als koud een tractatie vormen.
Het kaasgehakt, dat volgens onder
staand recept kan worden bereid, is er
een voorbeeld van. Wie van Leidsche
of van Friesche kaas houdt, kan een
van deze soorten in het gehakt verwer
ken. Bij gebruik van Edammer of Goud-
sche kaas kan desgewenscht wat fijn
gehakte peterselie of selderij aan de
bestanddeelen worden toegevoegd.
Er is wéinig kans, dat de gehakt
balletjes tijdens het bakken zullen
barsten, als we maar zorgen, dat de
aardappelen en het brood goed fijnge
maakt zijn.
We hebben ervoor noodig
200 gram (2 ons) gekookte aardappelen.
100 gramr (1 ons) oud bruin brood zon
der korst.
200 gram (3. ons) kaas, 1 uitje, 12
eieren, zout, peper, nootmuskaat.
100 gram (1 ons) boter.
Kruimel of maal het brood. Hak het
pitje fijn. Rasp de kaas of maal ze.
Maak de aardappelen fijn. Vermeng alle
ingrediënten tot een stevig deeg. Maak
het op smaak af met de kruiden. Vorm
er balletjes of platte koekjes van en
bak deze in de koekenpan met boter
bröin. Laat de overblijvende boter ook
even bruin worden en maak zó met een
scheutje water tot jus.
Geef dit kaasgehakt met aardappelen
en groente.
Hollandj
Onder dezen titel is van de hand
van mej. B. H. Landwehr,- leerares
N VII, een boekje verschenen, dat een
zeer practische hulp voor de huis
vrouw belooft te worden. Men kan er
van alles in vinden, van bijzonderhe
den over het wasschen en strijken van
gewone en buitengewone dingen af tot
zelf behangen en witten toe. Daartus-
schen ligt dan het groote gebied, dat
o.a. het opknappen van hoeden, hee
rendassen en heerenkleeding, lijmen,
schoonmaken van suède voorwerpen,
repareeren van matrassen, onderhoud
en reparatie van linoleum, zeil enz.
bestrijkt.Aardige teekeningen illu-
streeren den tekst.
Ook voor nijverheidsscholen lijkt dit
boekje uitstekend geschikt. Het is uit
gegeven bij Nijgh en van Ditmar
N.V., Rotterdam.
500 gr. koude aardappelen; 2 eiere*;
100 gr. suiker (liefst lichte basterd);
1 pakje bakpoeder; kaneel en va
nillesuiker.
Aardappelen raspen of fijn maken en
vermengen met de geklopte eier
dooiers, eventueel twee lepels melk
toevoegen, kaneel, bakpoeder en va-
8 groote savoyekoolbladeren (het
binnenste van de kool kan den volgen
den dag dienst doen voor een stamppot
ot een koolsla), ongeveer 200 gram
(2 ons) jonge kaas. 40 gram (2 afge
streken eetlepels) boter, wat zout.
Kook de voorzichtig losgewikkelde,
groote bladeren in kokend water met
wat zout bijna gaar (ongev 20. minu
ten); laat ze op een vergiet uitlekken
en bekoelen -en snijd intussche.i de
kaas in een achttal gelijke staafjes
van ongeveer 1 cm dikte. Spreid de
koolbladeren achtereenvolgens uit. leg
in het midden van élk blad een staafje
kaas, vouw de uiteinden van het blad
naar binnen en vorm er dan een ste
vig rolletje van. Bak de rolletjes in
de koekenpan met de heete boter rond
om bruin en breng ze over op een
verwarmden schotel.
Men rekent 2 rolletjes per persoon.
nillesuiker en alle ingrediënten goed
door elkander kneden. Het eitvit zeer
stijf kloppen en er luchtig doormengen,
daarna de massa in ingevetten vorm
overbrengen en in eep matig, warmen
oven ongeveer een half uur laten bak
ken.
Wil men den bovenkant versieren,
dan strooit men er poedersuiker of
chocolade hagelslag over. Ook andere
garneeringen zijn mogelijk, o.a. gla
zuur, geconfijffe vruchtjes, enz.
mine C verlof en; maar ook kooien, ap
pelen e.d„ die eenige maanden bewaard
waren en er nog geheel frisch ui.tza-
geh, bleken bij een desbetreffende
proefneming geen vitamine C meer te
bevatten.
Bij de methode van eonserveeren in
blik, worden de groenten slechts 1 i 2
minuten in een bad van kokend water
gedompeld, het z.g. blancheeren. Daar
na worden ze (dus nog zoo goed als in
rauwen toestand) in de blikken ge
daan, waarna deze hermetisch worden
gesloten. Toetreding van lucht heeft
dan niet meer plaats. Eerst daarna wor
den de blikken gesteriliseerd Men mag
dus verwachten, dat het vitamine
gehalte van conserven geen slecht fi
guur zal maken, als men het vergelijkt
met dat van in de huishouding in een
pan gekookte, vaak omgeroerde groen
te, waarbij immers telkens lucht kan
toetreden.
Op groote schaal zijn op dit gebied,
in Amerika proefnemingen verricht,
waarbij men tot de slotsom kwam. dat
het geconserveerde product
nooit achterstond .bij het
huishoudelijke product en
dat het dit ten opzichte, van
vitamine C belangrijk over
trof.
Op een groote conservenfabriek in
ons land, zijn een paar jaar geleden
op uitgebreide schaal proeven met
fabriekmatig bereid materiaal verricht,
waarbij men tot de conclusie kwam
dat het geconserveerde "product van
vitamine A evenveel, van vitamine
BI en B2 iets meer en van vita
mine C aanmerkelijk meer (min
stens zesmaal zooveel) bevat, dan
het overeenkomstig huishoudelijk
gekookte -t
Nu kan men.de vraagstellen, welken
invloed het .opwarmen van den inhoud
van een blik op de daacin aanwezige
vitaminen heeft Wanneer deze. verwar
ming in* een nog geslóten blik. geschiedt.
dan heeft zij géén vermindering vg
het vitamine-gehalte tengevolge. 0g
bij het opwarmen van den blikinhc,,
in een pan. behoeft geen noemen,
waard verlies op te treden, mits
verwarming niet langer wordt' voott
gezet, dan noodig is. om het voedsel o,
temperatuur te brengen, aangezien an,
ders de zuurstof uit de lucht, even»,
zij bij het huishoudelijk koken doe(
haar slechten invloed uitoefent op
tamine C. De andere vitaminen bl|j
ven, ook bij langer opwarmen, beho»
den. Hetzelfde heeft men, wanneer jm,
gaar gekookte groenten nog een tijg
laat doorstoven.
Kan men er dus op aan. dat alle co,
serven voldoende vitaminen bevatted
Vanzelfsprekend niet wanneer men pro.
ducten heeft uit een fabriek, waar mg
weinig zorg of deskundigheid op dit g,
bied wordt gewerkt. Het zou kuone,
zijn, dat men er geen acht op sloeg do
groente onmiddellijk te verwerken, a
bijvoorbeeld een dag liet liggen, waar
door ze verlept was en dus vitamine C.
had verloren. Men zal derhalve goej
doen, zijn conserven uit een goed ba
kend staand bedrijf te betrekken, dat
heeft getoond, de waarde van weten,
schappelijk onderzoek in te zien
Niet onaardig is nog het volgende.
Ir het begin van de negentiende eeuw
vond de Fransche kok Appert bel
eonserveeren, door het toepassen va,
verwarming, van een artikel in ee,
hermetisch afgesloten vat, uit. Reed,
eenige jaren had hij proefneming*,
gedaan om een betere wijze van eon
serveeren te vinden, dan de tot dia
tijd gebruikelijke: inzouten, rooken,|
drogen.
Wat was namelijk het geval? Nap»
leon had in zijn strijd met Engeland
zeer te kampen met het optreden van
scheurbuik op zijn schepen, waardoor
vanzelfsprekend de gevechtswaard»
aanmerkelijk verminderde. Hjj ioofd,
een prijs van 10.000 francs uit voof
diengene, die een manier van cor.sw'
veeren wist 'te vinden, waarbij geeo
scheurbuik zou optreden. Men wat
toen namelijk reeds lang hoewel
het nog bijna een eeuw zou durer. eer
het bestaan der vitaminen aan het
licht kwam dat de scheurbuik on»
stond door gedurende langen tijd eta
van gezouten eetwaar.
Appert vond zijn procédé uit, vaanl
door hij de vader der conservenindu»!
trie is geworden. Hij kreeg de belo»|
rung, een bewijs, dat het procédé vok|
deed.
GEBREIDE handschoenen zyn
s winters «el het aLleruarm
ste en heel veel wol heb
ben we er niet voor noodig Het hier
volgende patroon is zeer gemakkelijk
en voor iedereen die breypn kan. uit
voerbaar
Opzetten op 3 naaiden 14 15 en 13
steken Totaal 44. Hierop 8 c.m 1 ge
draaid. 1 aver breien en 9 steken bij
maken in den laatsten toer Dan 12 toe
ren gewoon recht Preien
Duimmeerderingen I st breien, uit
den volgenden steek "2 st maken. 2
st. breien, uit den volgenden steek 2
steken maken Verder den toer uit-
breien en 2 ïberen eroverheen.
Dan weer twee maal meerderen bo
ven de eerste meerderingen Er zijn
nu dus 4 st tusschen de 2 meerderin-
gen Toer uitbreien en 2 toeren erbo
ven Zoo steeds meerderen.tot er zich
tusschen 2 meerderingen 16 steken be
vinden.
Volgende toer: 2 st breien. 16 vol
gende steken op een draad nemen en
4 st. er bij opzetten Toer uitbreien.
24 toeren recht
Wijsvinger: 8 st recht nu een draad
haten door alle overige steken' (op 8
nat en 3 steken erbij maken. Op deze
19 st. de gewenschte lengte m het rond
breien Dar 2 toeren steeds 2 st sa-
menbreien Een draad door de rest van
be steken halen, aantrekken eü a!*|
heeft ten.
Middelvinger- Aan eiken kant 7 jt|
opnemen en tusschen de vingers 2 ke«|
J steken bijmaken
Vervolgens precies eender als dt|
wijsvinger
Ringvinger: Aan iederen kant 6 st 1
opnemen Tusschen de vingers 2 ke*|
3 st bijmaken en breien als de bewkj
andere vingers.
Pink: Tenslotte de overgebleven s>l
ken opnemen Aan één kant 3 st tijm*!
ken en afbreien.
Duim: De steken van den draad op I
de naald nemen, de 4 bijgemaakte st 1
erbij opnemen en weer de gewenscht» I
lengte breien Afhechten zooali d»|
overigé vingers.
Bij den an,deren handschoen moei
de duim aan den tegenovergestelde
kant komen Men begint daar aan hel
eind van de eerste naald te 'meerdere#
op 5 steken na de laatste steken.
Wil men een want breien,* dan breÜ
men fta den duim de lengte van de vin»
gers en mjndert daarna als volgt: 4
st breien 2 samenbr enz. 4 toeren
boven Vervolgens 3 st breien 2 s*
rwM'br. en*. 3 toeren erboven P>nf
-t. 2 samenbr en 2 foeren erboven T*o*
slotte 1 st breien. 2 samenbr en
toer efboven Dan steeds 2 st samen*
breien De overgebleven steken cp ee#
draad nemen, aantrekken en afhechten»
(Eigen fotdl
