NIEUWSBLAD VÖOR GOUDA EN OMSTREKEN
AMERIKA VERBEIDT
2HN nieuwen PRESIDENT
centrale keukens
9
SH
iMtettwQ. uoh
ion tn ttUuui
8*
leS*
m
8!
-<è
n.W
-»»
■■en.
-1» »*l
Donderdag 17 October 1940
i Proefstemmingen over de kansen
van Roosevelt en Willkie
loo»**11 haalde tot duiver steeds meer dan 50pCt.
Curoen in de stemming
der kiezers
BUITENLAND
""To"**!
16/' MILLIOEN
DIENSTPLICHTIGEN
IN AMERIKA.
Nergens incidenten van
beteekenis.
Amerik&ansch
commentaar.
ENGEL*>r)
GEVAAR VOOR
INFLATIE NEEMT TOE.
Voornamelijk bestemd voor
de economisch zwakkeren
Nieuw oorlogscrediet
noodzakelijk.
Londen wil Baltjsche
schépen vorderen.
LONDENSCHE
SCHUILKELDER
DOOR BOM
GtTROFFEN.
Ontelbare menschen
liggen bedolven on
der de puinhoopen
van de stad. - Scha
de aan de City „as
tronomisch".
_y'
U«g
K
jw-a
i«x
i>
M»
7X
a
ai-
»K-:
MX
»X
17
216X
S36X-"
1H
H-#f
■«X, 8X-I
ppUen.
100H-
usx
-1S7 1»H
aoo
i«-wl
iwx-r
tux
w
1MX-
17»
W-
II
71
XI
8*
1-2154 aj'-'U
J. 16» ax-"
-164 1«
151
X-«74 »HJ
—117 inxai
IB-!* j
^4-1(8 imx-1
an 96
1»
-Si
iQjjiaiii.L
7* JaarfWfc No. 20454
Directeur P. TIET ER
Postgiro 48400
Bur. Markt 31. Tel. 3743
(Van V.P.B.-Corretpondent).
fOOR bepaalde vragen van alge-
meen belang Worden in Ame-
V riks vaak „stroo-stemmingen"
gehouden, ten einde een kijk te krijgen
op het eindresultaat. Het „Instituut voor
fo openbare meening" van prof. Gallup
heeft in dit opzicht een goeden naam.
«en kan er zeker van zijn, dat de 'door
dit instituut uitgeschreven proefstem-
m inderdaad een zuiveren indruk
van de openbare meening in
„„„ika. Hier zijn enkele van de on
derwerpen, die het in den loop der
lijden reeds behandelde: „Zijt gij van
aeeaing, dat getrouwde mannen, die
pindcr dan 3500 dollar per jaar ver-
dhHen, inkomstenbelasting behoorden
te betalen?" „Zijt gij van meening,
dat een man, die 48 dollar per week
ygrdient, kan trouwen?" enz. Vooral
fe een tijd als nu, nu de presidentsvgr-
lierisgen op til zijn, Is het bureau
drek in de weer. De agenten van Gal
lup bestrijken letterlijk het geheele
ming onder de Amerikaansche vrou
wen weergeeft.
Het is niet verwonderlijk dat, bü de
vele onderwerpen waarover de mee
ning van het publiek wordt gevraagd,
verschillende zijn, die slechts ais curio
sum waarde hebben, zoo b.v. de ont
hulling, dat 60 pet van de Amerikanen
zelfs voor niets niet met een vliegtuig
naar Europa zouden willen gaan. An
ders evenwel staat het met de ontdek
king, dat 75 pet van de Amerikanen
aan het begtaan van een hiernamaals
gelooven en dat 32 pet niet kunnen
zwemmen.
Tenslotte zijn door het feit, dat vaak
hetzelfde onderwerp wordt behandeld,
stemmingscurven ontstaan in den loop
der tijden. De interessantste curve van
dien aard ofltstond in antwoord op de
vraag: „Zotfat u nu voor Roosevelt
stemmen?"
Roosevelts kansen altijd
boven de 50
$edert Februari 1934 werd met ge
regelde tusschenpoozen de vraag ge
steld: „Zoudt u n u uw stem geven aan
Roosevelt als president van de Vereen.
Staten?" Het resultaat was, dat voor
Roosevelt wilden stemmeh:
Februari 1934 69 pet. van de Ameri
kaansche bevplking; Juni 1937 60 pet;
November 1937 63 pet.; Maart 1938
pet,; Juni 1938 54 pet.; Febrttari 19:
64 pet.; April 1939 58 pet.
"Dergelijke getallen, die veelal sa
menhangen met politieke gebeurtenis
sen, evenals de vragen van algemeen-
politieke beteekenis, worden door de
Amerikaansche politici en staatslieden
met de grootste belangstelling gevolgd
en hebben in de debatten in het Con
gres reeds vaak een rol gespeeld. De
mogelijkheid, dat over vrigen, welkë
in hef Kapitool worden behandeld,
particuliere proefstemmingen worden
gehouden, valt bij de afgevaardigden
in den regel niet in den smaak; Het
heeft dan ook niet ontbroken aan voor
stellen, om het houden van proef
stemmingen te verklaren tot monopo
lie van den staat en ze bijvoorbeeld toe
te vertrouwen aan het Bureau voor de
Statistiek in Washington. Tot dusverre
echter zijn deze voorstellen altijd ter
zijde gelegd; en zoo kan het vragen- en
antwoordenspel, dat thans wordt ge
speeld met Roosevelt en Wilkie, onge
stoord zijn gang gaan.
«•dfeefc*
-r«n£. W
Som ft
ptafttt*
»snsc*
I in: I
PRESIDENT ROOSEVELT
(Foto archief)
en ooteeren getrouw de antwoor-
4", 4» dan aan het instituut worden
•Wonden en gesorteerd. Elk ge-
1**k wordt op tien minuten geschat.
■W tien bezoeken", zegt een der agen-
»werd mij eenmaal de deur voor
neus toegeworpen. Viermaal daar-
1 «ft*.
waren de menschen zoo
!8ani? dat het mij moeite kostte.
Wl *"t te komen."
^^een week moeten alle.stembil-
J"""1 ln I>rincetown, waar het insti-
- 11 lerug zijn en worden
.Uit de 70.000 biljetten,
nkomen. worden er 3000 of
1 het aantal stijgt met
nde meeningsverschil over
uitgezocht, waaruit de
kiezerskring bestaat, die zoo
mogelijk de sociologische
jj^van de gezamenlijke bevol-
gelt. Gallup beweert, dat
gen" tot op 4 pet met den
i uitslag overeenkomen.
fevraagd
krantenlezer, die b.v.
-New York Times
-iets vanzelfsprekends.
5L. eerste pagina van zijn
Ttaast het bericht over
iid ttisschen Wilkie en
bericht leest van het
'Gallup. In den loop der
'het instituut een ver-
MWtechtvaardigd vertrou-
in de onpartijdigheid van
*it is ook het geval
-"wringen van het tüd-
n e. Verder zijn er nog
^°«en en tijdschriften in het
*ich met deze proef-
hetóg houden, oa. La-,
'«««mal, dat de ateun-
Woensdag hebben zich 16.5 millioen
Amerikaansche dienstplichtigen laten
inschrijven. Het eerste contingent
moet in November loten voor een een
jarige militaire opleiding.
Volgens de lot dusver ontvangen
belichten zijn er nergens incidenten
van betekenis ontstaan. De democra
tische senator Holt, de eenige senator
die zich moest aanmelden, heeft een
verklaring afgelegd, waarin hij zeida,
dat het niet aileen onwaar, maar ook
huichelachtig is te beweren, dat de
nieuwe Amerikaansche dienstplicht
wet voor den vrede mtoejkdienen. Het
gaat hier om een oorlogjuÉSatregel. De
Amerikaansche jeugd is tot verdedi
ging van haar land bereid, maar
wenscht niet haar leven te geven voor
Sumatra, of Hongkong of omdat de
een of andere Amerikaansche staats
man geheime verplichtingen ter ver
dediging van een vreemd rijk heeft
aangegaan.
In een nadrukkelijke verklaring
van president Rooseveit ter gelegen
heid van de aanmelding voor den
dienstplicht in de Ver. Staten, dat de
bewapening en invoering van dien
dienstplicht „uitsluitend dient voor
de verdediging en alleen voor de ver
dediging", ziet deNewYorkDaily
News een bindende verzekering
aat» de 16.5 millioen dienstplichtigen
in de Ver. Staten en aan hun gezin
nen, dat de president geen leger ln
het leven roept om hen later naar
Europeesche slagvelden te ver
schepen. Het blad legt de verklaring
van Roosevelt voorts *uit als een ver
zekering, dat de Ver. Staten in geen
omstandigheden een leger zullen uit
zenden om op verovering uit te gaan
of om de wereld voor het een of
andere doel „rijp te maken".
•De SaterdayEvening Post
behandelt in een hoofdartikel de
kwestie van de Amerikaansche neu
traliteit en van het Amerikaansche
rechtsgevoel. Klaarblijkelijk, aldus
heb. blad, is de regeering der Var.
Staten niet neutraal. Het volk is door
de neutraliteitswet gebonden. De re
geering zelf echter heeft deze wet
stelselmatig door handelingen van in
terventie geschonden, handelingen,
die werkelijk oorlogsdaden geweest
zijn. Het volk heeft geloofd aan het
geen de regeering gezegd heeft nl. dat
zij de* Ver. Staten buiten den oorlog
zou houden. Zoolang de regeering op
den status van neutraliteit staat, zijn
de Ver. Staten aan de Haagsche con
ventie gebonden, die zij geteekend
hebben. Vervolgens wijst de schrijver
op de schending der neutraliteit door
de Amerikaansche regeering, vooral
de levering van torpedojagers aan
Engeland. Als gevolg van een onder
danige meerderheid in het Congres
heeft de regeering dit kunnen doen
De eenige rechtvaardiging om scher
pen naar Engeland te zenden was
de Overtuiging, dat de oorlog van
Engeland ook de oorlog van de Ver.
Staten is. DM, zoo besluit het blad,* is
echter niet de overtuiging van 4e
Ver Staten.
strikte persoonlijke joffers
en voortdurende spaar
zaamheid van idWeren en
keling onmisbaar zjjn, wan-
negr geen ineenstorting
van het financieele front
wil ontsaan.
Tegelijkertijd verklaarde de onder
staatssecretaris van het Britsche de
partement van Financiën, dat men
niet kan verwachten, dat in het loo-
fSfende belastingjaar het ongedekte te
kort minder zal bedragen dan de in
Juli genoemde som van 2,1 milliard
pond. js M-V; s i
Dat het Engelsche publiek moet
worden voorbereid op nog grootere
tekorten en dat men reeds op zoek
is naar nieuwe middelen, bevestigt
de correspondent van Reuter, die
meldt, dat het parlement binnen
kort verzocht zal worden een nieuw
crediet in te willigen voor de voort
zetting van den oorlog. Sedert het
begin van het begrootingsjaar zijn
reed's twee van dergelijke voorstel
len ten bedrage van 1700 millioen
pond» door het parlement goedge
keurd. Het begrootingsjaar heeft
nog zes maanden voor den boeg
Het totale crediet voor den oor
log voor het Joopende jaar kan men
op minstens 3 milliard pond ramen.
Hoe hoog ook, aldus dit Reuterbe-
richt, het definitieve totale crediet-
bedrag is, gezien de steeds nieuwe
verzoeken om credieten is het niet te
verwonderen, dat de vrees voor infla
tie in Engeland van dag tot dag toe
neemt en deskundige kringen steeds
openlijker discuteeren over de Engel
sche inflatiegevaren.
Medewerking der gemeentebesturen ingeroepen - Maat
regel om ondervoedingsgevaar bif voorbaat te bestrijden
KINGSLÉY WOOD VERLANGT
STRIKTE PERSOONLIJKE OFFERS
EN VOORTDURENDE SPAAR
ZAAMHEID.
Naar uit een oproep van sir Rings-
ley Wood blijkt, bereidt de finan
ciering der bewapening den Brit-
schen minister van Financiën veel
grootere zorgen dan hij nog voor kort
wilde weten, zoo meldt bet A.N.P.
uit Berlijn. Terwijl hij nog in Juli in
Zijn begrootingsrede verklaarde, dat
de kwestie der oorlogsfinanciering
geen brandend vraagstuk was en dat
da gebrekkige opbrengst van de be-
wapeningsleening hem niet veront
rustte, verklaart hij thans, dat zeer
ZAL RUSLAND ER GENOEGEN
MEE NEMEN?
Ifaar uit Londen gemeld wordt,
heeft het Britsche ministerie van
Scheepvaart den kapiteins van tien in
Engelsche havens liggende Letland-
sche en Estlandsche schepen gelast
hun vaartuigen onverwijld ter be
schikking van de Britsche regeering te
stellen. In bepaalde Londensche krin
gen vreest men, dat deze opvordering
van de Engelsche regeering den toe
stand tusschen de Britsche regeering
en de SovjefUnie verder zou kunnen
verscherpen, daar Moskou de schepen
ongetwijfeld als Russisch bezit zal
beschouwen.
In verband met de binnenkort te ver
wachten instelling van centrale keu
kens in het geheele land, heeft het
A.N.P. inlichtingen hieromtrent in
gewonnen bij de daartoe bevoegde
instanties, en veraam daarbij het vol
gende:
Bedoelde keukens zullen voorname
lijk bestemd zijn voor een bepaald
deel der'bevolking, n.l. de economisch
zwakkeren. Zij znllen slechts worden
ingericht ter plaatse, waar daaraan
behoefte bestaat Om dit te onder
zoeken is de medewerking ingeroepen
der gemeentebesturen, die, op de
hoogte der plaatselijke omstandig
heden, daarover het beste kunnen oor-
deelen.
Het geheele plan moet werden op
gevat als een maatregel om een gevaar
voor ondervoeding bij een deel dey
bevolking reeds bij voorbaat te be
strijden. Er bestaat n.l. een mogelijk
heid, dat juist bij de eeonomisch
zwakkeren dezen winter bezwaren
zullen ontstaan bij het verkrijgen van
warm voedsel. Daarom is het nood
zakelijk, dat reeds thans maatregelen
worden genomen om een dergelijk
gevaar te voorkomen. Het is eenzelfde
maatregel als reeds in den oorlog van
1914 tot 1918 werd genomen, toen deze
keukens eveneens zeer nuttig werk
hebben verricht.
GEEN EXTRA-RANTSOEN.
Het voedsel, dat wordt verstrekt voor
deze keukens, moet echter niet worden
opgevat als een extra-rantsoen. Het
ligt in de bedoeling tegen een zeer
lagen prijs dit voedsel ter beschikking
te stellen, waarbij echtéé bonnen voor
de verschillende levensmiddelen zullen
moeten worden ingeleverd. Hoewel de
keukens bestemd zijn voor de minst
draagkrachtigen, zal het echter ook
voor beter bedeelden mogelijk zijn
hiervan gebruik te maken. Ten aan
zien van den prijs zal echter rekenkf
warden gehouden met de draagkracht
der betrokkenen.
De genomen proeven wezen uit, dat
goefle resultaten op dit gebied mogelijk
zijn, indien de gemeenten hierbij mede
werking verleenen.
De voorbereidingen zijn zeer omvang
rijk, daar bierbij on. worden inge
schakeld huishoudscholen, de Voedings
raad, de dienst der Volksgezondheid en
de gemeenten. Vooral het advies van
de gemeentebesturen zal zeer belang
rijk zijn daar het immers hiervan af
hangt of een dergelijke centrale keuken
zal worden ingesteld. Voorts kan alleen
hierdoor worden beoordeeld of er
speciale omstandigheden zijn, die de
instelling rechtvaardigen.
In dit verband kan er nog worden
gewezen op de ervaring te Rotterdam,
waar dergelijke keukjns reeds ge-
ruimen tijd wtjrkzaani zijn, waar ipen
voor 10 cent een portie warm eten kan
krijgen. In den laatsten tijd is hierbij
een terugloop te constateeren.
Samenvatten kan worden gezegd,
dat de> betrokken instanties voorberei.
dingen treffen om een eventueel ge
vaar voor ondervoeding reeds bgj voor
baat te bestrijden. Een officieele publi
catie omtrent het resultaat van deze
voorbereidingen kan binnen zeer kor
ten tijd worden -verwacht.
Zon op 8.09, onder 18.42.
Maan op 19.22, onder 9.05.
Men is verplicht te verduis
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten uur na zonsonder
gang ontstoken worden.
Naar het D.N.B. verneemt zijn
gisteravond weer verscheidene
Duitsche gevechts-eskaders voor
aanvalsvluchten naar Engeland op
gestegen. Welke doelen tij zich
dezen nacht hebben uitgekozen is
nog niet bekend. Waarschijnlijk
was Londen echter het centrum
van hun aanvallen. De stad trekt
door de hoog oplaaiende branden
reeds boven het Kanaal de aan
dacht der vliegen. Eenige honder
den vliegtuigen zonden voor den
aanval zijn opgestegen.
Het vliegveld Cheltenham ten
Noord-Oosten van Gloucester werd
Woensdagmiddag door Duitsche
gevechtsvliegtuigen aangevallen.
Drie brisantbommen van middel
baar kaliber troffen een ^hangar en
veroorzaakten zware branden. Het
vliegveld schijnt volledig vernie
tigd te zijn. Een andere hangar
werd door achervea zwaar bescha
digd. Alle aanvallende vliegtuigen
zijn veilig op kan basis terugge
keerd.
Ken, éigen bericht uit Londen van
Gneteborgs Handels- en
Scheep vaartblad behelst bij
zonderheden over de jongste nach
telijke aanvallen der Duitsche
luchtmacht op Londen. De. Duitsche
vliegtuigen verschenen terstond na
het invallen van de duisternis en
wierpen liehtfakkel^ en brisant
bommen uit. Er ontstonden gewel
dige vuurhaarden, deels ook in de
gebieden aan den rand van de stad.
Ook overdag werden aanvallen on
dernomen. Een groote schuilgele-
genheid is door een Duitsche bom
getroffen, waardoor een wateriei
ding beschadigd werd, zoodat
enorme hoeveelheden water bin
nenstroomden en een deel van de
aanwezige menschen verdronken
is. Minister Bevin heeft aan arbei
ders die door de bomaanvallen
werkloos geworden zijn opgedra
gen mede te helpen bij het oprui
men van het puin.
De Londensche vertegenwoordiger
van Dagens Ny heter meldt over
de uitwerking der verstrekte Duitsche
vergeldingsactie tegen Londen, - dat,
wat Londen thans beleeft, wel het
zwaarste is, wat tot dusverre van de
Londenaars is gevergd.
De correspondent schrijft, dat het
moeilijk is een volledig overzicht te
krijgen van den omvang der schade.
De zware verwoestingen in de Lon
densche verkeersstraten dwingen het
autobusverkeee geweldige omwegen
te maken, zangezien het de vernielde
straten of de puinhoopen der verniel
de gebouwen, die over den .weg lig
gen, inzet vermijden. De schade in de
Londensche City kan men reeds astro
nomisch nocnou.
Sven.ka Dagbladet wijst er
in een ooggetnigeverslag op, dat nog
ontelbare perzaaea bedolven liggen
de puiazn der vernielde geboo-
I
wen van Londen, op verschillende
plaatsen wordt, deels met deels zonder
succes, door de reddingscolonnes ge
poogd opgravingen te verrichten. De
hoeveelheid glasscherven van ver-
plinterde ruiten in de Londensche
straten is ontzaglijk gruot. Het is on
danks hét voortdurende opruimings-
werk eerst na veel moeite mogelijk
geworden te beginnen met de oprui
ming van het glas.
Het Britsche ministerie van Inlich
tingen, dat onder leiding staat van
Duff Cooper, heeft, naar uit Londen
gemeld wordt, een „tijdelijk verbod
van perstelegrammen over den laat
sten Duitschen luchtaanval" uitge
vaardigd.
PLOTSELINGE NACHTELUKE
AANVAL
De dag van gisteren is in een com
muniqué van het Britsche ministerie
van luchtvaart bijzonder rustig ge
noemd voor Londen, daar er „slechts"
tweemaal luchtalarm werd gemaakt,
meldt het D.N.B. uit Stockholm. De
Britsche omroep moest hedenochtend
echter mededeelen, dat de nachtelijke
aanval op Londen weer zoo plotseling
boven de stad was losgebroken, dat de
eerste bommen reeds in het centrum
der stad vielen voor nog de sirenes
huilden. De bomaanvallen, die toen
volgden, zijn volgens de berichten van
radio-Londen opnieuw zeer uitgebreid
geweest. In een groot aantal stadswij
ken en voorsteden van Londen zijn
weer groote hoeveelheden springstof
gevallen. Bijzonderheden hierover zijn
tot dusver van Engelsche zijde nog
niet gegeven. Ook, zijn nog geen neu
trale verslagen over den tot dusver
grootsten piassalen aanval ontvangen;
Wel bevatten Donderdagochtend eeni
ge in Stockholm verschijnende dagbla
den berichten van hun Londensche
correspondenten, maar daarin zijn1
geen nieuwe feiten opgenomen, vaak]
zelfs houden deze berichten zich bijna
letterlijk aan hetgeen reeds in de offi-
cieele Britsche communiqué's is ge
zegd. Slechts een klein détail 14 in den
loop van den dag uit neutrale bron ge
meld, n.l. dat bu den vergeldingsaanval
op voor den oorlog belangrijke objeo
in in Londen in den nacht van Dins
dag op Woensdag twintig Duitsche
men van het zwaarste kaliber in
hei centrum der stad zijn gevallen en
daar verscheidene groote bekende fir--*
tnagebouwen met* den, grond" gelijk
hebben gemaakt. Vooral zwaar getrof
fen Werden gebouwen op een, zooals
gezegd wordt, wereldberoemd plein
van Londen, waar twee groote zaken-
huizeh vernield* en alle andere rondom
het plein liggande gebouwen zwaar
beschadigd werden. Het schijnt te
gaan om de Leicester Square, die naast
het Piccadilly Circus wel het bekend
ste plein in het centrum van Londen is
NIEUWE BRANDEN
Naar het D. N. B. verneemt, hebben
ook vannacht de gesloten formaties der
Duitsche gevechtsvliegtuigen, onge
hinderd door de slechte weersgesteld
heid boven het Kanaal, haar doelen in
Zuid- en Midden-Engeland "bereikt en
deden ze^aanvallen op Londen en ver
scheidene andere steden aan de kust
en in het binnenland. Vanmorgen heb.
ben Duitsche verkenningsvliegtuigen
nieuwe branden in fabrieken en bedrij
ven waargenomen. Volgens tot dusver
ontvangen berichten werden twee vij
andelijke vliegtuigen neergeschoten
terwijl twee eigen toestellen niet op-
hun bases terugkeerden.
VANOCHTEND OPNIEUW
Naar het D. N. B. zoo juist nog ver
neemt, zijn reeds in de vroege och
tenduren weer Duitsche bommenwer
pers voor den aanval opgestegen. Ds
eerste golf heeft reeds om 9.50 uur
Londen bereikt en haar bommen op do
bestemde doelen geworpen. Nauwkeu
rige berichten over de resultaten ryw
thmc nog niet beschikbaar.