S
msssi. in het bijionde; ta
I
GLASSLIJPERS
He verdwenen erfgenaam
blad
stadsnieuws
De Coudsche Courant
Gemeentesecretarie.
HL"
1*0
-55
L"'«
81
5 H*rï
ÏJ*
<z*m
u
WOENSDAG 13 NOVEMBER 194#
nte inleiding
dokter Buwalda
Die Goude"
AT
AAR
ANNEER
Uit vroeger tyden.
Verduisteren tot
's morgens 9 uur.
Rechtbank te Rotterdam.
Werk aan Goejarv
verwelledijk wordt
geheel uitgevoerd.
T
SPORT
Zaterdag Wiebago-loop.
Bodegraven.
PLAATSELIJK NIEUWS
Twee en zeryentig fietsers
op één dag bekeurd.
Bergambacht.
Stadgenooten
Goudsche Courant
FEUILLETON
£t. 1#
Iteu» Vflt WBS 6en gr°°te
9K
tnai
Oeldij
nti*
"/Ito*.
>1 H
m mi
I rterwk.
Rtont,
Tlewich-
Umt. mat
rijrt «I
I crnt.
Hfcto.
hl(u<
l w *nit-
tuiTfr-
haver-
hkn
I grutte*.
wasch*
r).
toilet-
ffB
Bleif»
toor
tS HAAK BESTRIJDING
0 'SgÜZOSDEK TE GOL DA.
■"r", Schaakbord" hellt gister-
tt/rLor 'di'b Oudherakund.ger.
«-4 jTTQoudfde heer J. M Bu
Reeuwijk, run tweede in-
SR^uden ovet „De peat en.
beïtr. van onie jaartelling,
dokter Huwalda itjn cgutene,
een ware vercchnkking
iB^^den rond de Middelland-
af tn Arte. In de 6e,eeuw kwi-
IPZorme epidemieën voor. Vooral
»*JJ«plaat*en werden er door ge
lt **j ir de jaren -13481350
*■*2» de pest in bijna allé fonder
*jüdi'st:.;dï bekende wereld. Na
"i a de pest in Eurppa inheemsch
0J"L hier voorkómen tot 1670.
de pest praetisch uit Europa
- Jatten-
voorkomen van de pest in
jïin de Middeleeuwen is mets
<frm.de archieven 'te vinden. Pas
het einde der 15e eeuw af getuigen
SiXtukken van hot yoorkomen van
""z" hit r en van de middelen, die
tCtrijding werden aangewend. De
HeBuwalda "-onderscheidde bij de
JSualen ter bestrijding de geestelijke
2«vatie. de politieke preservatie en
CSdisehè preservatie.
(tadiér de geestelijke preservatie is
verstaan het-uitschrijven van bid-
L het houden var. processies, het
rJJLppn van speciale heiligen, zoo-
kiezgJt pestbeiligén Sirt Sebastia-
sint Rogus. In de oudste keuren
,r™, men (je vennelding van het
KL, van dergelijke biddagen en
nies herhaaldelijk tegen.
biedt de grootste publiciteit in
Gouda en omgeving, word: eiken
avond bij vele duiaenden abonné'a
bezorgd -in
GOUDA,
Alphen a. d. Rijn, Ammerstol,
Bergambacht. Berkenwouae Bo
degraven. Boskoop. Drieprugge.
Gouderak. Haastrecht. tte*en-
dorp, MoercaMtie. Moordrecht.
Nieuwerkerk «ra. IJssel Ouder
kerk a. d. IJssel. Oudewater.
Polsbroek. Reeuwijk. Scnoonho-
ven. Stolwijk. Waddinxveea,
Woerden. Zevenhuizen.
ADVERTENTIEPRIJS: 1—5 ge
wone regels 1.05, elke regel
meer 0.20.
INGEZONDEN MEDEDEELIN-
GEN op een gewone tekstpagina:
1—3 regels 1.25. elke regel meer
0.40. Bij overeenkomst geredu
ceerde prijzen volgens-.speciaal
tarief. -
KWARTJESRUBRIEK (kleine
advertentiënalleen des Zater
dags: 13 regels 0.25, elke
regel meer 0.10. maximum
j, grootje 6 regels. Uitsluitend bij
J vooruitbetaling. Inzending tot
J Vrijdagmiddag 2 uur.
2 Opgaaf van en advertentiën in te
2 zenden aan het Bureau: Markt 31,
Gouda, Tel. 2745 en bij de plaat
selijke agenten.
Invsnmmtsnsssra
w
DE
Bepalingen van-overheid ter
bestrijding der ziekte.
De'politieke preservatie bestond uit
ul van voorschriften, uitgevaardigd
-ooKje overheid. Zoo wordt bijvoor-
«ld ié een' keur uit den tijd tusschen
lM «1 1495-bevolën. dat de bewoners
m «n hui.-, waarinjjemand s3n de
pert igestorven, «JstjfGrende zés wc-
[ai geen w inkel mochten houden of
mi andere nering doen; voor hét huis
noest een bes stroo gehangen worden
alls bedoelde inwoners zich op straa.t
«I «ar de- kaak begaven, moesten zij
«m witte roede van een cl lang duide
lijk zichtbaar drager.
Verder virdt men Voorschriften óver
de behandeling var."gedragen kleeren.
Itroo erf béddegoed van overleden
patlijders. Onbewust heeft men het
bjj deze voorschriften bij het rechte
eind gehad, want later is wel gebleken,
dat ongedierte fen ratten) gewillige
««brengers van deze; vreeset ij ke
ziekte zijn. Minder juist is wel een ver-
otdening tegenhet eten van pruimen
tijdens een pestepidemie! Voorséhrif-
UW werden verder gegeven tegen men-
schen, die uit plaatsen kwamen waar
dépest heerschte eh die hier etens-
«ren wilden komen verkoopen.
Huigen, waar pestlijders gestorven
varen, moesten overdag gesloten blij
ven. Alleen 's avonds, en 's nachts tut
tellen 10 en 3 uur mochten de vensters
popend wordep om het huis te
luchten. De bewoners mochten over
lig niet Buiten komen. Winkeliers
moesten in dat geval gedurende zes
weken hun winkel gesloten houden.
Hen nam ook maatregelen om tijdens
epidemieën groote menschenverzame-
Ungen te, voorkomen. Zoo werd in
IN6 de kermis te Stolwijk verbodei
t» meermalen werd verboden om op
tifenissen bier en wijn te schenken!
nden mochten worden opgesloten.
Het stadsbestuur stelde een honden
eer aan, die losloopende honden
woest dooden.
De medische -preservatip begint pas
ttlln 1664 werd door een-conferentie
doctoren, in overleg met de medi-
*he faculteit te Leiden een advies uit-
fewfeht. Aan deze, conferentie nam
vog Gouda deel Johan de Vrije. In dit
av? Werc? meer de nadruk gelegd op
besmetting en minder, zooals vroe-
ger. op de ongezonde lucht. Be patiën
ten moesten afgezonderd worden in.
Pothuizen of in kleine daarvoor be-
«emde huisjes. De gezonde gezinsleden
moesten hun huis eenige dagen ont
ruimen.
Het pesthuis te GoudaL
Het pesthuis te Gouda is na veel
PUnnen niaken, eindelijk gebouwd in
1613 üp de plaats van bet Patershuis
in het Magdalena-Conv4ent (er staat nu
de kazerne). De middelen er toe werden
gevonden uit een loterij, die 36.091 gul
den opbracht. Het pesthuis 2elf kostte
16.000 gulden. Het was voor dien tijd
ribgal royaal opgezet- Ons is. van dit
pesthuis beWaard gebleven een memo
riaal van cjje jaren 16171635, waarin
alle patiënten met name en verdere
gegevens vermeld staan. Er blijkt uit.
dat in dat tijdsbestek 588 patiënten
Vërpleegd werden, waarvan er slechts
28 hun verplceggelden zeif konden be
talen. Trouwens het wps eën algemeen
verschijnsel, dat een epidemie begon
onder de armere bevolking en dat pas
na eer.igen tijd ook, gg^hllen in den
gegoeden stand voorkwamen.
Uitvoerig stond de heer Buwalda
stil bij de verschillende functionaris
sen, die bij de pestbestrijding hun
taak vodden. Allereerst waren daar de
binnenvader en binnenmoeder. die de
leiding van het pesthuishadden. De
namen en verdere levensbijzónderhe-
den van deze personen'zijn vrij goed
bekend. De geneeskundige behande
ling van de pestYjpbrs was Opgedragen
aan afzonderlrffl/dokters, de pest-
meesters. die irKijderi, dat er geen
epidemie was. er nog een bijbetrekking
op na hielden. Zoo' werd in 1601 be
noemd totcpestmeester Hiake Emants
Ldizink van Dam. die tegelijk brande
wijn verkooper was.
Vefder kende men nog de zieker-
bezoeker of ziekentrooster, daar de
predikant de pestlijders niet mocht
bezoeken. De pestdragers waren meest
ruwe lieden, aan wie crpgj^ragen was
om slachtoffers van de pest te be
graven.
De pest is in Gouda niet zoovee!
voorgekomen als in andere steden van
Holland. Nauwkeurige cijfers over rit
sterfte aan de pe.st zijn niet bekend,
maar in 1636 stiervën in Gouda 1739
personen, d.i. ongeveer 10 'van de
bevolking!
Een verklaring voor het feit. dat
Gouda geen zware epidemieën heeft
gekend, kan misschien gevonden wor
den in het uitmuntende stelsel van
fyaterlcozing en spuiing, dat Gouda in
^ijn grachten in dien tijd had.
Dr.mr J. Smit. de voorzitter van
..Die Goude", heeft" tot slot dokter
Buwalda. die over dit onderwerp zulk
een uitgebreide studie heeft gemaakt,
dank gezegd voor diens belangwek
kende voordracht.;
GEEN PRIJZENLIJST OPGEHANGEN
t
De politie heeft gisteren tegen drie
winkeliers, die ook vleeschwaren ver
koopen, wegens hete niet ophangen van
een goedgekeurde prijzenlijst in. hun
zaken.
Schouwburg Bioscoop: Wiener Ge-
schichten (met Hans Moser cn
Faul Hörbiger). Aanfang 7.15 uur,
13 Nov. 7.30 uur Ned. Geref. Gemeente:
Spreekbeurt ds Joh. van-Welzep.
13 Nov. 7.30 uur Vrije Evangelische
Gemeente: Bijzondere dienst, voor-c
ganger ds H. C. Leep.
13 Nov. 8 uur Daniël: Bijeenkomst'
Vereeniging Jong-Hervormdèn, be
spreking over Doleantie.
14 Nov. 7 uur Vrije Evangelische
Gemeente: Bijbellezing en bidstond.
14 Nov. 7.45 uur Reünie: Inleiding
met films en lichtbeelden Jan P.
Strijbos voor Natuurkundig Ge-,
nootschap, onderwerp: Svalbard,
langs koele stranden, zwerftochten
met tent en vouwboot door Spits
bergen.
14 Nov. 8 uur Concordia: Opvoering
„De witte non" door Groot Neder-
landsch Volkstoon eel.
15 Nov. 11.30 uur Kon. Plateelbakkerij
Zuid-Holland: Jaarlijksche algemeene
vergadering van aandeelhouders NV.
C. Hoyng.
16 Nov. 2.30 uuë Reünie: Derde en
laatste voordracht leergang prof. ar
H. Minnaert voor Volksuniversiteit
16 Nov. 5 uur Burgemeester Martens-
singel: Wiebago-loop Goudsche Athle-
tiek-Commissie. w
16 Nov. 3 uur Central: Feestmiddag
jeugdafdeelingen athletiekvereeni-
ging Vires et Celeritas.
16 Nov. 4 uur Centraal „Viuchtelitt-
geniehuis: Officieele ingebruik
neming van het tehuis.
17 Nov.: 2.30 uiir Remonstr. Kerk: Her
denking 60-jarig bestaan Vrijz. Prot:
^.Zondagsschool.
18 Nov. 7 uur: Ojis Genoegen: Biljart
en kaartconcours leden sociëteit.
19 Nov. 2.30 uur De Zalm: Voordrachts
middag mr A Noland voor Vereeni-
gfhg van Huisvrouwen. -
19 Nov. 4 uur Stadhuis: Vergadering
van den gemeenteraad.
19 Nov. 9.45 uur Vergaderzaal Geref.
Kerk: Vergadering classis Gou^a
Gereformeerde Kerk.
21 Nov. 7 uur: Onf? Genoegen: Voort
zetting en beëindiging biljart- en
kaartconcours leden sociëteit. t
21 Nov. 10.30 uur De Zalm:«Openbare
vrijwillige verkooping notaris B. J.
Teijinck. -*-<•>
22 Nov. 2 uur Kon. Stearine Kaarsen
fabriek Gouda: Jaarlijksche Alge
meene vergaderirtk van aandeel
houders N.V. Reederij De IJsel
voorheen C. G. van der Garden.
23 Nov. 3 uur Nieuwe Schouwburg:
Concert Arnhemsche Orkestvèreeni-
ging onder leiding van Jaap Spaan
derman.
25 Nov. 7.30 uur: Ons Genoegen: Alge
meene ledenvergadering sociëteit.
APOTHEKER SDIFNST
Steeds geopend (des nachts alléén
voor itv.ptCiiV. £ipoCïieek xcepe,
Gouwe 136.
„GOUDSCHE COURANT"
MELDDE:
75 JAAR GELEDEN
Z.M. heeft, op verzoek, eervol ontsl ig
verieend aan den heer G. Perx van
Lith als majoor-commandant der d.d.
nogmaals uitdrukkelijk op, dat 411c-
verkeer van de zijde van de Sint Jans-
brug de Westhaven en van de zijde vmn
net Postkantoor ue Oosthavon moet
berijden. 4
schutterij alhier, onder dankbetuiging "D* eommisMm vttt politie vettigt
Voor de door hem 'Xu zoodanig heivezca i er r'J^,J"'aa s, ,v aandacht op, dat de
goede dMnsteh verplichting tot verduistering geldt van
- I zonsondergang tot zonsopkomst. De
zon komt momenteel te 9 uur op, 2oo-
dat tot dat oogenblik de verduistering
diént te worden gehandhaafd.
Gisteren is één inwóner bekeurd, die
te vroeg de gordijnen had opgehaald.
ROERGANGER TE WATER
DIEFSTAL VAN EEN FIETS.
Voor de rechtbank te Rotterdam
heeft terechtgestaan de 21-jarige koop
man J. S. te Gouda*^verdacht van dief
stal subsidiair héling van een fiets. Het
betrokken rijwiel was des nachts om
twaalf uur verdwenen uit den C roos-
wijkscheweg te Rotterdam, waar de
eigenaar het even voor zijn woning
had gezet.
Verdiachte ontkende, hij had hebjnj-
wiel te Rotterdahi in de Jonkerfrans-
straat van een onbekende gêkocht.
De lezing, weike de '^officier van
justitie van het geval gaf, luidde "als
volgt: Verdachte, heeft op een nacht
een fiets gestolen, die er netjes uitzag.
Om de fiets onherkenbaar te maken
had hij haar een ander'kleurtje ge
geven en er nog een paar dingen aan
veranderd. Verdachte zelf zect. dat hij
de fiets had gekocht van een onbe
kende en haar vervolgens had opge
knapt om haar verkoopbaar te maken;
maar dit was niet noodig, zei de offi
cier, want de. oorspronkelijke eigenaar
56 JAAR GELEDEN.
De gemeenteraad hééft besloten eène
gunstige beschikking te nemen op de
vroeger ingekomen adressen der hh.
P. J>Huijbfecht en P. de Raadt, eefst-
genoemden alzoo te ontslaan van de
huur van gerioleerde gronden in dé
Vogelenzang en die op de gewone voor
waarden te verhuren aan den laatst
genoemden, als voorzitter der Vereeni
ging tot Heil des Volks. j
25 JAAR GELEDEN.
Door vergelijking van de gegcyens
der rijksinkomstënbelasting met het
kohier van den höofdelijkeh omslag is
men alhier t4t de ontdekking gekomen,
dat de ingezetenen ongeveer f 3000 te
weinig hoofaelijken omslag beulen.
De post „hoofdelijke omslag" der be
grooting voor het volgend' jaar is met
dit bedrag vermeerderd, maar de 50 op
centen op de personeele belasting en de
hondenbelasting zullen nu in 1916 niét
worden gevorderd. Toch zal de ge
meentekas bij deze gewijzigde belas
tingheffing nog wél varen, c
had 'de fiets net laten opknappen. Het
O. M. achtte den diefstal bewezen en
eischte zes maanden gevangenisstraf.
De lezing welke de verdediger, mr.
Henkemans, van het geval gaf, was
anders. Verdachte had de fiets van een
onbekende gekocht, wa.t voor een nyan
,als verdachte heel gewoon is. Die onbe
kende had de fiets gestolen in den
nacht van den diefstal was verdachte
thuis geweest 'én had haar onher
kenbaar gemaakt, waardoor de fiets er
niet beter op was géwordén. Daarom
had verdachte haar moeten opknappen.
Pleiter concludeerde tot vrijspraak.
Uitspraak 26 November a.s.
BOETE BETAALD.
Oplast yan dje Justitie heeft <Ie
politie gisteren een inwoner aangehou
den, die 25,— boete betalen of tien
dagen hechtenis ondergaan moest. De
boete is betaald.
ATHLETOK.
REEDS VIJFTIG INSCHRIJVINGEN.
A.s. Zaterdagmiddag organiseert de
Goudsche Athletiek-Commissie den
jaarlijkschen Wiebago-loop rond den
Burgemeester Martenssingel. Het aah-
taltal inschrijvingen is reeds de vijftig
gepasseerd. De deelnemers zijn van
de vereenigingen Pro Patria, DO S.,
Minerva en 'Dynamo uit Rotterdam;
Hercules en K.D.O. uit Dordrecht en
voorts door A.A.V. '36, Alphen' a.d.
Rijn, S.VJ., Schiedam en Vires et
C e 1 er i t as;.,'Go u d a
Op veler verzoek is ook dé deelne
ming voor-veteranen, in een afzonder
lijke afdeeling, opengesteld.
WATERPOLO. -N
ZEGE VAN S.Z. EN.P.C. IN
WINTERCOMPETITIE.
Voor de wintercompetitie van den
Zwemkring Gouda is gisteravond in het
Spaardersbad gespeeld de wedstrijd
S.Z. en P.C..—G.Z.C. IV. De Schoón-
hovenaren wónnen met 32.
Onder schip door en toen gered
In de gemeentehaven is de roergaiv-
ger van een binnenvarend schip, door
het roer over boord geslagen Hy ging
onder het schip door en zag kans zich
aan de achterzyde ergens vast te grij
pen; Door ëen paar jJSerSonen, die met
roeiboóten te hulp kwamen, is hj|
weer op het droge gebracht
GERAAMDE
BELASTINGOPBRENGST
In de gemeentebegrooting 1941 wordt
de opbrengst van gemeentelijke op
centen op rijksbelastingen geraamd al*
volgt:
80 opcenten op de grondbelasting
(gebouwd) ƒ4457,14;
20 opcenten op de grondbelasting
(ongebouwd) 1960;
170 opcenten op de pefsoneele be*
lasting 10.900;
38 opcenten op de yermogensbelat.
ting 2285; I
75 opcenten op de gemeentelondsbe-1
lasting 12.266,67;
15 opcenten op de winstbelasting
ƒ2000.
Het aandeel der gemeente in de grond
belasting wordt geraamd op 16850; Sit
de personeele belasting op ƒ1500; in de
gemeentefondsbeiasiing op i 5400.
LOOP DER BEVOLKING
Ingekomen: A Hekking en, gezin,
van Rotterdam, Essenburgsingel 85c;
J. de Jong en gezin, van Amsterdam
Maanstraat 46bis; G, G. van den Bos,
wed. G. C. Engelen en gezin, van Rot
terdam, Essenburgsingel -85b.
Vertrokken; J. W. Heerens en gezin
naar Schoonhoven. Opweg 14. J. Ach
terberg naar Benschop no. 156: C. Rij-
neveld en gezin naar Moordrecht E28«e
AFDEELING NEDERLANDSCH
BIJBELGENOOTSCHAP OPGERICHT
Als 443ste afdeeling is te dezer
plaatse een afdeeling van het Neder-
iandsch Bij belgenootschap opgericht.
OOK DEZEN WINTER MELK OP
SCHOOL
AAN DEN HEER P. BOKHOVEN ALS
LAAÖSTEN INSCHRIJVER GEGUND
kaar wij vernemen hebben B. en W.
het maken van een gewapend beton
nen boord voorziening langs den Hol-
landschen IJssel tusschën de voorma
lige Hanepraaisluis en de IJsselhaven-
sluis met bijkomende werken gegund
aan den heer P.* Bokhoven alhier, den
laagsten inschrijver, voor ƒ78.600.'"
Moest hij de aanbesteding in ken
band met de stijging van de matemaal-
prijzen met circa 30 pet. tevens worden
ingeschreven voor uitvoering van! twee
derde van het werk, waarvan d^ kos
ten ongeveer overeenkwamen met. het
aanvankelijk geraamde bedrag, B. en
W. hebben besloten ondanks de prij/5-
verhooging het geheele werk te laten
uitvoeren, een zeer toe te juichen be-^
sluit, waardoor de belangrijke ver-
keersverbetering tusschen Fluweelen-
singël en Oosthaven met verbreeding
vön den Goejanverwelledijk geheel zal
tot stand komen.
DENK OM ÉÉNRICHTINGSVERKEER
OP DE HAVEN
De politie heeft gisteren controle ge
houden op de naleving van het besluit,
dat het eenrichtingverkeer op de Oost
en Weéthavën tusschen Sint Jansbrug^f
en Postkantoor voor alle verkeer ver
plicht stelt en dat tegenwoordig ook
vóór wielrijders, geldt. Het bleek, dat
de fietsèrs zeer slecht op het door het
bekende roode bord rmd witte dwars-
streep aangedtnbe^vfrDod tot het berij
den van de Oo^tnaven van de Sint
Jansbrug af eer van de Westhaven van
het Postkantoor*af letten, want er zijn
alleen gister^iV niet minder dan twee
tn zevehti gipersonen bekeurd.
De controle za^ ook in de komende
dagen worden uitgeoefend en daarom
wijst de commissaris van politie er
ARBEIDERS NAAR DUITSCHLAND,
Zeventien werkiooze arbeiders uit
deze gemeente zijn opgeroepen om a.s.
Donderdag te Gouda gekeurd te wor
den voor arbeid m Duitschlahd.
Volksonderwijs zet mooie werk voort
maar steun is nood»?
Volksonderwijs heeft in vorige jaren
immer melk verstrekt aan de school
kinderen in de wintermaanden en ook
in den komenden winter zou men
gaarne wger de leerlingen in de ge
legenheid stellen hiervan gebruik te
kunnen makeirt.
Meer nog dan in andere jaren zullen
vele kinderen er groote behoeften aan
hebben om in het speelkwartier »of bij
het broodeten om 12 uur, ten beker
met warme melk te drinken.
Zeer groot zij,n dit jaar de bezwaren
Advertentiun
Spiegelfabriek in het Zuiden zoekt bekwame GL A S5L IJ PERS
moeten prima vaklui' zijn.
Brieven onder No. (j 3513 bur. van dit blad.
12
De kantoren ten Stadhuize zijn
van 18 November
des morgenm 91., uur
en van 2 December 1940
des morgens 10 uur
voor het publiek geopend.
G 3514 10
adverteert
in Uw eigen
Dagblad
Adverteert in de
OFFICIEELE PUBLICATIE
VAN HET DEPARTEMENT
VAN LANDBOUW EN
VISSCHERIJ.
BOTER E* MARGARINE
De Secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van heu departement van
Landbouw en visscherij brengt or.der
de aandacht van hande'aren in boter
en margarine, dat' gedurende de
eerstvolgende weken een of meer
bonnen van de boterkaart zullen
worden aangewezen voor het koopen
van boter of margarine naar keuze,
detaillisten en grossiers dienen er
derhalve bij de bevoorrading van
hun bedrijf rekening inede te houden,
dat van de zijde van het publiek
de vraag naar margarine tijdelijk
sterk zal toenemen. Daarom is be
paald, dat de plaatsel ijke distri buitie-
Jiensten in den loop van deze weck
bij inlevering van opplakvelien niet
bonnen der boterkaart aan de be
trokken handelaren geen borertoe-
wuzingen verstrekken, doch marga
rinetoewijzingen. Deze margarine-
toewijzingen geven den handelaar
recht op het koopen van margarine
of boter n^nr 31r,7
tot
n«'
81
5 KA
et toto*
(Nadruk verboden.)
li,
üt lijd aar, duizelingen, acnt-
"tofode zij met zwakke stem,
maar zij gaan altijd snel voorbij,
"•doktoren zeggen, dat ik bloed-
•"Wde heb.
„r Pat kkl het zijn. Hij wist opeens
ciei middelen. Maar nu drinkt
Bias Spaanschen wijn, dat is
hii h V°0r a"cs- Hf4 restaurant, waar
Jj) aar heen had gebracht,, was leeg,
ten de ramen zaten enkele gas-
uagmar had zichzélf weer spoe-
,-1 bedwang, Toen de wijn
^acht werd, nipte zij kan het glas.
zoudt mij-van üwdieren ver-
Wllen?
y" Vroea zij.
de a' le gaarne maakte hij van
»aofd,^enhei,L,gcbruik' z'in tofien-
klein Sultan",'en een
de oJapje' Uitvoerig beschreef hij
rat*e aan dé leeuwenklauw;
4ukj hlÜ nauwelijks haar ongé-
®°oren Wlngen' wüde over Torger
kmjpii over Elina Madsen, wat
scheien i2ar ,eeuwen en meerkatten
JePPersen praatte vroo-
vertelde» or op het
I A W, n,et Yeel te doen was,maar
Weldra veranderen, want de
I - erwachtte eeiv grooten aan
voer. U moet werkelijk komen,
de stallen bevinden zich in de Kirst-
gade. het is de moeite waard.
En wat zouden uw chefs daar
wel van zeggen?
Jeppersen lachte onbekommerd.
Niets, heelemaal niets, alleen
eén zou wellicht brommen en dat is
Gjellerup, de opzichter. Een origi-
neele kerel, denkt u, dat ik één
vriendelijk woord van hem heb ge
had? Ik geloof, dat de kerel alleen
maar brómrrfëikan.
Hij opende zijn portefeuille en nam
er een kaartje uit, waarop hij iets
krabbelde. Hier hebt u het adres
en dit is het telefoonnummer, waar
onder u mij dagelijks kunt opbellen.
Misschien, beloofde zij en stopte
het kaartje in haar taschje.
Nu moet u mij toch eindelijk
zeggen .wie u bent, zèi hij.
"Waarom zou ik u schrik aan
jagen, dokter?
Schrik aanjagen? Mij? Hij lachte
hartelijk. o
Ik ben... v
Zij wierp het* hoofd achterover*
Ik ben Vera Romany, zeide zij.
Verbluft keek hij haar aan. Vera
Romany? De beroemde cabaretster
van Stockholm. En toen lachte hij
verlegen en riep yroolijk: Dat
noemt u aan het schrikken n^pkenl
Ik bep zoo gelukkig, mevrouw, dat
ik u heb leeren kennen. Zoo gelukkig!
En zijn oogerv straalden van be
wondering.
Toen de officier vap justitie de
acten van Lorenz Ettin^er liet bren
gen, griezelde hij. Kijk toch eens!
riep hij klagend en sloeg met komie
ke wanhoop die handen in elkaar.
L- Drie dikke banden. Etf Joost
mag wetën of het er nietj^er of vijf
worden.
Zijn collega, dokter Tidemann,
bleet volkomen ernstig. Ik herinner
mij niet zulk een zaak ooit zelf mee
gemaakt te hebben, zeide hij. - Al
les is zoo verward. Men grijpt toe
en grijpt in het niets! Hoeveel men-
schen schijnen £r in het geval ver
wikkeld zijn en in werkelijkheid
komen er twee of drie, of wellicht
maar één in aanmerking. Hoe begon
de zaak eigr dijk?
Met Lorenz Ettinger's dood.
Men zegt, dat hij vermoord werd,
was het niet zoo?
De aanklacht van moord deed
een vrouw, genaamd Birgit Fons, zij
beweerde, dat men Ettinger had ver
giftigd.
Juist, knikte dr. Tidemann.
Birgit Fons. Hij blies nadenkend
den rook van zijn sigaar naar het
plafond. Ik heb die vrouw maar
eens gezien, maar haar verschijning
staat onuitwischbaar in myn herinne
ring. Het was tijdens Ettinger's be
grafenis. Zij drong door de menigte
en toei£ zij bij het geopende graf
stond,' uitte zij een aantal beschul
digingen tegen den doode. Het was
verschriklftplijk! Twee mannen moes
ten haar van het kerkhof verwijderén.
Zijn u de redenen bekend, die
haar tot deze. scène noodzaakten?
Niet heelemaal. Het gaat wel
om de erfenis, niet waar? Zij voelde
zich bedrogen omdat de overledene
haar niet bedacht had.
Zoo ongeveer. Zij beweerde, dat
Ettinger haar had bedrogen. Hij had
haar tijdens zijn leven beloofd, dat
zij zijn universeel erfgenaam zou zijn.
Toen hij echter stierf, was er een
testament, dat zijn verdwenen zoon
en drie van zijn medewerkers als
erfgenamen aanwees. De vrouw ging
met leege handen uit, er was slechts
een geringe som op de dochter vast
gezet.
Wivel lachte gedwongen. Wie zou
gedacht hebben, dat uit dit geval
zulk een verwikkelde geschiedenis
zou ontstaan. Niemand! En toen be
gon het pas goed. Acht dagen na Et
tinger's begrafenis bracht Birgit
Fons een aanklacht in tegen Torger
wegens vergiftiging.
Hoe kwart**a!ij daaraan?
Een verre bloedverwant van
haar draagt daar de schuld van.
Arne Hansep. Hij was vele jaren be
diende van Ettipger. Het was door
hem, dat Ettinger indertijd mevrouw
Fons heeft, leeren kennen, Hansen be
weerde, dat Ettinger een testament
had /emaakt, waarin Birgit Fons'als
universeel erfgenaam werd genoemd.
Hij had het met eigen oogen gezien.
Ettinger .bewaarde het in een aparte
lade van zijn schrijftafej. Dan lag,
na zijn dood, opeens dat öndere testa
ment in de lade en het eerste, waarin
Birgit Fons genoemd werd, was ver
dwenen 1
Dus er zou testamentverval-
sphing plaats hebben gehad?
Dat wordt tenminste beweerd.
Indertijd was Torger een intiem
vriend van Ettinger. Hij genoot Et
tinger's volste vertrouwep. Inderdaad
schijnt Torger ook buitengewoon flink
te zijn. Qok Storsla^apen en Lund kwa
men4 meermalen bij Ettinger op be
zoek, maar niet zoo vaak als Torger.
De laatste nu is, volgens mevrouw
Fons, de vervalscher van het testa
ment en had dit ook met het andere
verwisseld. Maar wat heeft Torger
daaraan gehad? Het tweede testa
ment noemde niet hem, doch den zoon
als erfgenaam1.
De zoon, zoo beweert Birgit Fons,
en later ook, Arne Hansen, deze zoon
bestaat in het geheel niet. Torger
heeft dit uitgevonden. Hij heeft im
mers, zoo zegt zij, heel goed geweten,
dat deze zoon niet kan komen op
dagen en dat dus de 'erfenis na vijf
jaren hem en zijn collega's toevalt.
De moord, waarvan Birgit Fons Tor
ger beschuldigt, is gepleegd met een
plantaardig vergif, dat hij bezit.
Dat is natuurlijk onzin, niet
waar?
-T Juist niet. Torger is werkelijk
in het bezit van zulk een vergif. Hij
heeft het uit *Indië meegebfacht.
Dat wist ik niet.
Het lijk van Ettinger werd ge
schouwd maar het onderzoek had
geen resultaat. Er werden geen spo
ren van welk vergif ook, gevonden.
En hiermede was Torger dus
gerehabiliteerd?
De officier weerde dit af. Neen.
Een nader onderzoek van het vergif
gaf als uitkomst, dat het geen sporen
op een lichaam achterlaat. Een paar
/narmotten. die met dit vergif ge-
injecteerd werden, stierven na drie
uren en bij een onderzoek van hun
cadavers werden geen sporen gevon
den. Daardoor kon Ettinger dus in
derdaad door middel van dit vergif
uit de wereld zijn geholpen. Ik zeg:
,,zou kunnen". Het onderzoek, dat
daarna bij Torger begon, eindigd«a
echter spoedig met zijn invrijheid
stelling, omdat elk bewijs tegen
hem ontbrak.
Dus hij was zelfs gearresteerd?
Ja, vier weken bleef hij in voor
arrest.
Bestreed hij elke aanklacht?
Natuurlijk. Hij beweerde ook de
oorzaak te weten waarom Ettinger^ -
zijn oorspronkelijk plan, Birgit Foiptf
als zjjn erfgenaam te benoemen, h^jdl
lat^n varen. Ettinger beklaagde*"
er zich over aan Birgit Fons gebon
den te zijn, zij maakt(e hem het leven
moeilijk en stelde de onmogelijkste
eischen en vervolgde hem bovendien
met haar jaloezie.
Waarom heeft hij met die vrouw
niet gebroken?
De officier trokde schouders op*
Wordt vervolgd.Jji
