De worsteling in het Verre Oosten
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Staatsbedrijf vervangt
omroeporganisaties
2on en ltlaan
UITBREIDING van x c
Amerikaansch marinepersoneel
rr 1 1
Zenheid in de radio
Radiotijdschriften
kunnen blijven bestaan
mm —fhout bij een jaar strijd
L...J —front bij rwee jaar strijd
Vrijdag 10 Januari 1941
Overdracht van eigendommen
aan het nieuwe bedrijf - Naar
een hooger programmapeil
Voorstel inzake hulp aan Engeland, Grieken
land en China binnen 48 uur verwacht
Alle schepen op volledige oorlogssterkte
NEDERLANDSGH
SCHIP VERGAAN.
Minstens 34 man
verdronken.
is
Het Chineesche front
duizenden kilometers lang
Tsjang Kai Sjek blijit
tegenstand bieden.
AMERIKA
AZIË
THAILAND EN
INDO-CHINA.
Tegenaanvallen van de
Franschen.
Aanslag
op Emir Abdoellah.
F ransch-Japansche
onderhandelingen.
FRANKRIJK
SCANDINAVIË
ÖOUDSCHE
COUBANT
Jaaigang, No. 20524
7*
Directeur F. TIETEB
Postgiro 48400
Bur. Markt 81. Tel. J74S
D» gemachtigde voor de concentratie
vsn de radio-omroépvereenigingen in
Nederland, ir Dubois, deelt ons het
volgend.' mede:
Ongetwijfeld zal men er belang in
stellen iets naders te vernemen om
trent de veranderingen, welke in den
Nedorlandschen omroep hebben plaats
gevonden. Weliswaar is uit de offi-
cieele bescheiden alsmede uit pers
publicaties van officieele zijde reeds
veel duidelijk geworden, doch het
blijkt uit de vele perscommentaren,
dat allerminst overal een juist begrip
bestaat omtrent wat te gebeuren staat.
Ir. DUBOIS.
(Foto archief)
Allereerst dient men een scheiding
te maken tusschen wat de omröep gaat
bieden en de bijdrage, welke van de
luisteraars gevorderd wordt. Deze bij
drage, welke door iederen bezitter van
een ontvangtoestel of abonné op een
rr a-certrale moet worden betaald,
rit' geïnd door het staatsbedrijf der
PTT Uil het aldus geïnde bedrag
1 rdt aan dit staatsbedrijf een deel
1 J'ewezen voor de verzorging van de
zeedappa ra turen, de ontwikkeling van
de zend rtecbniek en dergelijke met
den omroep verbandhoudende zaken.
Be rest, zijnde het overgroote deel,
«ardt toegewezen aan den omroep
Voor het verzorgen der radio-pro
gramma's.
Waar nu deze heffing van staats
wege met ingang van 1 Januari 1M1
van kracht geworden is, houdt dp-
dezen zelfden datum, ter voorkoming
van dubbele betaling, het storten van
bijdragen aan de omroeporganisaties-
"P- Zij, die reeds hun lidmaatschaps
bijdrage of contributie hebben gestort,
ontvangen deze terug, echter niet in
contanten, doch volgens de beschik-
van den directeur-generaal der
iu 'n vorm van radiozegels,
welke zullen kunnen dienen om de
radiohcffing, voor zoover deze zegels
rw rrl'Ktin- 'e voldoen.
Be aangekondigde veranderingen in
wat men in het dagelijksch leven „den
omroep'' pleegt te noemen komen op
het volgende neer:
Gesticht wordt een staatsbedrijf,
dat met uitsluiting van anderen de
verzorging van den omroep ter
ha"d zal Afmen. Dit wil zeggen, dat
vanaf het oogenbük, dat dit bedrijf
zijn taak zal aanvangen de omroep,
ocean isa ties zullen ophouden te
fnnctionneeren. Tot zoolang zal de
omroep door de organisaties ver-
«®red blijven. Dit wil echter niet
zeggen, dat gedurende dien tijd
*Hes onveranderd zal blijven. In
den overgangstijd zullen toch reeds
wijzigingen in de programma-indee
Un en -uitvoering worden voorbe
reid en uitgevoerd, zoodat een har
monische aansluiting met den
nieuwen toestand wordt verkregen.
D**z er na het inwerkingtreden
van het Maatsbedrijf geen terrein
*an werkzaamheid voor de omroep-
organisatiee overblijft, zuUen deze
warde» geliquideerd en hare eigen-
zullen worden evergedra-
het nieuwe bedrijf. Een
andere oplossing is niet denkbaar,
aangezien alleen op deze wijze ge
bouwen en apparaturen hunne be
stemming zullen kunnen blijven
vervullen.
De radio-tijdschriften, welke tot
nu toe bestonden, zullen kunnen
blijven bestaan. Zij zullen naast
een algemeen gedeelte, waarin be
langrijke uitzendingen zullen wor
den toegelicht, hun aandacht kun
nen blijven wijden aan die uitzen
dingen, welke voor hun eigen
lezerskring van bijzonder belang
te achten zijn.
RUIMERE GEI.DMIDDEI.EN,
HOOGERE ONKOSTEN.
Wat nu het nieuwe bedrijf zelve be
treft het volgende:
De ruimere geldmiddelen waarover
beschikt kan worden, omdat nu niet
meer als voorheen de ,helft der Ne-
derlandsche luisteraars zich aan het
geren van een bijdrage aan den om
roep onttrekken kan, zullen het be
drijf in staat stellen om de steeds
grootere .onkosten, welke de toe-
nefhende vervolmaking eischt, het
hopfd te bieden. Aldus zal het moge
lijk zijn de lijn der artistieke en tach-
nische vervolmaking wederom krach
tig te doen stijgen.
Ook naar vorm gn inhoud zal veel
veranderd worden. De zelfstandige
positie der omroepvereenigingen leid
de er toe, dat het programma als 'ge
heel gezien weinig eenheid toonde in
opbouw in dien zin, dat geen der ver-
eenigingen ook maar eenigermate re
kening hield met wat de ander deed.
Dat hierdoor het effect van het ge-
heele programma als eenheid bezien
minder voldoeninggevend was dan mo
gelijk geweest zou zijif, behoeft geen
oeloog. Ook de sterke afhankelijkheid
der vereenigingen van de gunst harer
leden kwam niet steeds het peil der
uitzendingen ten goede.
Dit kan nu anders Worden. Eenheid
van opbouw, opvoering naar en hand
having van een hoog peil is nu uit
voerbaar.
GEEN OPPERVLAKKIGHEID.
Is aldus een grondslag gelegd voor
een bevredigenden toestand op het
gebied van programma-opbouw, uit
den inhoud zal men kunnen bemer
ken, dat de gevreesde oppervlakkig
heid en kleurloosheid niet haar in
trede zal doen. Integendeel. Met zorg
zal er naar gestreefd worden, dat dèt
wat in alle groepen van ons vojk leeft,
haar uiting voor de microfoon zal
krijgen. Dit zal echter dienen te ge
schieden onder vermijding van over
dreven particularisme en in positieven
zin, d.w.z. zoekend naar datgene, wat
ons vereent en niet naar wat ons ver
deelt. Aldus zullen de door de thans
bestaande öhiroepvereenigingen ver
tegenwoordigde groepen zich en el
kaar op een hooger plan terugvinden,
waar door eendrachtige samenwerking
aan de handhaving onzer Nederland-
sche cultuurgoederen en den opbouw
van ons vaderland gewerkt kan wor
den. 1
Ook in meer directen zin zal de om*
roep werkzaam zijn. Door het geven
van reportages, het organiseeren van
vraaggesprekken met bevoegde per
sonen, zal de luisteraar in verbinding
gebracht worden met het gebeuren om
hem heen. Hierbij zal inpositieven
zin gewerkt worden en niet getracht
worden door onthouding, moeilijk
heden of wellicht beter, gewaande
moeilijkheden, te omzeilen.
De aandachtige en goedwillende
lezer zal uit het bovenstaande kunnen
lezen, dat de omroep wil zijn de trou
we spiegel van alles wat groeit en
leeft in ons vaderland.
Ik meen den luisteraars niet beter
te kunnen raden dan door hun in
overweging te geven geen voorbarig
of pessimistisch oordeel uit te spre
ken. fnaar om met open oog en open
hart net werk te volgen van hen, die
zich voor de nieuwe taak van den
NedqKandscnen omroep hebben inge-
Zon: op 9.47, onder 17.47.
Maan: op 15.42, onder 6.32.
Men is ▼erplicht te verduis
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten nar na zonsonder
gang ontstoken worden.
^nvn.'u'v'm.nvma:
Men verwacht in Congreskringen
te Washington dat een voorstel in
zake het voorgenomen uitleenen van
oorlogsmateriaal aan Engeland,
Griekenland en China binnén 48 uur
aan het Congres zal worden voorge.
legd, aldus United Press. Men ver
wacht dat het Congres zal worden
verzocht snel daarover te besluiten'.
De door den minister van Marine,
Knox, bekend gemaakte maatregelen,
welke beoogen de vlootsterkte in de
twee oceanen belangrijk te wijzigen,
zullen 1 Februari van kracht worden.
De oorlogsschepen der Vereenigde Sta
ten zullen, zoo men weet, in drie ver
schillende vloten worden ingedeeld,
namelijk een Atlantische vloot, een
Aziatische vloot en een Pacifie-vloot.
De Pacific-vloot zal men bij Hawaii
stationneerem' De Aziatische vloot
komt in het Westelijke deel van den
grooten Oceaan. Bij de toekomstige
Atlantische vloot gaat het om een ver
sterking van de zich daar bevindende
patrouillestrijdkrachten.
Knox maakte verder bekend, dat de
marine is gemachtigd om het actieve en
reserve-personeel van de marine te
verhoogen tot 232.000 man. De tegen
woordige "sterkte wordt geschat op
192.000 man.
Alle schepen, zoo verklaarde de mi
nister, zullen op volledige oorlogssterk
te worden gehouden.
Admiraal James O. Richardson, die
tot dusver opperbevelhebber van de
Amerikaansche vloot was, zal belast
worden met een speciale opdracht.
Knox heeft verder verklaard, dat de
reorganisatie der vlootstrijdkrachten
een aanpassing aan de bestaande feiten
vormt. Er bestaat geen plan tot een
verdere versterking van de Atlantische
vloot, die ongeveer 125 eenheden telt.
Deze Atlantische'vloot komt onder be
vel van den vice-admiraal Ernest J.
King, die thans reeds het bevel voert
over de Atlantische patrouillestrijd
krachten. De Aziatische vloot blijft on
der bevel van den admiraal Thomas C.
Hard De Pacific-vloot komt onder be
vel van den vice-admiraai Kimmel, die
zooals bekend, tevens het opper bevel
over alle vloten krijgt. Verdere wijzi
gingen in de commando's der marine
betreffen de meeste eenheden van de
vloot.
GEEN VERGROOTING VAN DE
AZIATISCHE VLOOT.
'De minister van Marine. Knox, heeft
medegedeeld, dat op het ooger.blik
niet het voornemen bestaat de Aziati
sche vloot te vergrooten. De marine
zal in het voorjaar de gebruikelijke
oefeningen houden.
Het Dt N li. meldt uit New York:
Het in dienst van Engeland varende
Nederiandsche schip Soemba
(6718 ton) is, geladen met staal, in den
Atlantischen Oceaan gezonken. Min
stens 34 man van de bemanning zijn
verdronken. De rest is in een Oost-
Canadeesche haven aan land gezet.
Kan Tsjang Kai Sjek 't nog lang volhouden?
(Van. een V,P.B.-medewerker).
Tokio, Januari 1941.
IN het afgeloopen jaar hebben de
Japanners wel is waar vrede ge-
sloten met de Tegeering van
V^j-Wjng Tseng Wei; doch hiermede is
nog geenszins een eind gekomen
aan de vijandelijkheden in China.
Er loopt nog altijd een frontlijn
door het land, die duizenden kilo
meters lang is, nog immer bevatten
de bladen berichten over bloedige
ontmoetingen tusschen Japanners
en Chineezen zelfs in het bezette
gebied. Nog altijd geeft Tsjang Kai
Sjek zijn verbitterden tegenstand
niet op.
Voor den buitenstaander in Euro
pa is de toestand zoo onduidelijk,
het einde zoo weinig te voorzien,
dat men van die zijde generaal-ma-
joor Josjisoemi, gevolmachtigde van
het leger in het bureau van den- be
richtendienst van het kabinet, om
opheldering heeft verzocht.
i Volgens het zeggen van Josjisoemi
begint de frontlijn in 't onafhankelijke,
doch tot samenwerking met Japan ver
plichte Mongolië. Zij begint op Chi-
neesch gebied bij Paotowtsjen, volgt
den Hoangho (Gele Rivier) eerst in
Oostelijke richting, dan weder scherp
Zuidelijk en ten slotte opnieuw Ooste
lijk tot Kaifeng, zöodat mén hier slechts
met den vijand in contact kan komen,
door de rivier over te steken. Bij Kai
feng overschrijdt de frontlijn den
stroom en gaat in Zuid-Oostelijke
richting naar Fengtai (ook Fengyang
genaamd). Daarna loopt zij met een
scherpen hoek terug naar Hsingyang.
buigt Zuidelijk naar Itsjang en steekt
hier de Yangtse over. Nu maakt zij een
groote bocht aan den Zuidelijken oever
van de Yangtse en bereikt, in Zuid-
Oostelijke richting loopend, haar Zuide
lijkste punt bij Nantsjang. om ten
slotte, naar het Noord-Oosten om
buigend, bij Haiigtsjou aan de zee te
eindigen. Bovendien is een groot, onaf
hankelijk bruggehoofd gevormd in
Kanton, voor Hongkong, en een kleiner
bij Swatau. De Japanners houden nog
steeds het eiland Hainan bezet, of
schoon zij thans beschikken over eer
betere operatiebasis tegen Tsjoenking
in Fransch Indo-Chma.
Pacificatie van het bezette
gebied hoofdzaak.
Aan dit geheele, uitgestrekte front ji
het in 1940 slechts op drie plaatsen tot
militaire operaties van eenig belang
gekomen, n.l. bij Nantsjang, waar de
Japanners huil stellingen wisten uit te
bouwen dan bij Nannmg en ten slotte
aan de Indo-Chineesche grens, waar
zich hun opmarsch, na de misverstan
den, welke' zich in den aanvang hadden
voorgedaan, in goede orde voltrok. Voor
de rest beperkte zich hun activiteit
voorzoover de rivieren niet alle actie
onmogelijk maakten tot de pacifica.
tie van het bezette gebied, die echter
in tal van gevallen gepaarc. ging met
lokale vijandelijkheden van zekeren
omvang.
Van den omvang, dien deze vijande
lijkheden soms aqnnamen, kan men
zich een denkbeeld vormen als men
weet, dat b.v. in de provincie Sjansi
tijdens^ de maand November 21.000
Chineesche dooden werden geteld, dat
bij 423 'gevechten in Noord-Hopei de
Chineezen 1400 dooden, in 205 gevech
ten bij Hankou en Nantsjang 2351 doo.
den op het slagveld achterlieten. Over
het aantal dooden aan Japansche zijde
werd gezwegen.
En dit waren nu nog alleen gevechten
van plaatselijk belang. Het staat vast,
dat de luchtmacht 47 aanvallen op
Tsjoengking heeft gedaan en boven
dien de Birmaroute heeft afgesloten.
Dit laatste, waarvan zoowel het leger
als de vloot deelnamen, moet als een
groot succes worden beschouwd, aan
gezien hierdoor het'Chineesche verzet
in het hart werd getroffen.
Dit neemt echter niet weg, dat de
afsluiting vin de Birmaroute alléén den
Chineeschen tegenstand volstrekt niet
zal vermogen te breken. Wel is waar
zullen de moeilijkheden, waarmede
Tsjang Kat Sjek te kampen heeft, hier
door worden vergroot, doch hij zal er
(volgens Josjisoemi) wel in slagen de
afsluiting stil te houden voor zijn
volgelingen, de wederopensteliing
weten voor te stellen als een groot
diplomatiek succes en den tegenstand
voortzetten. De afsluiting van de
Birmaroute zal derhalve moeten wor
den geconsolideerd door militaire
operaties in grooten stijl. Dergelijke
AMERIKAANSCHE AANDF.ELEN IN
ENGELSCH BEZIT
Eén groote Amerikaansche trust
voert op het oogenbiik onderhande
lingen, naar Associated Press uit
Washington meldt, over den aankoop
van in Engeisch bezit zijnde Ameri
kaansche aandeden met een totale
waarde van ongeveer 600 miilioen
dollar Van Engelsche zijde wil men
het ".iquideeren van deze effecten be
spoedigen, teneinde de Britsche be
wapeningsopdrachten in de Vereenig
de Staten te kunnen financieren.
Waarschijnlijk zal voor de zakelijke
regeling van deze aandeelentransfer'
een syndicaat onder leiding van de
„Tri Continental Corporation'' worden
opgericht.
Volgen» in Vichy uit Hanoi ont
vangen berichten heeft bet Fransche
luchtwapen als antwoord op het bom
bardement van Dongh en Sizophon
door Thailandsche vliegtuigen de plaat
sen Aranya en Kemorza gebombar
deerd. Verder wordt gemeld, dat in
Ampile, ongeveer 20 K M. ten Noord-
Oosten van Poipët een Thailandsche
afdeeling door Indo-Chineesche troe
pen op de vlucht is gedreven en bij
dqn terugtocht geweren heeft achter
gelaten.
operaties zijn echter geen kleinigheid
m een land dat zoo uitgestrekt is, waar
de verkeersmiddelen zooveel te wen-
schen overlaten en waar de ravitail-
leeringsljjnen zoo lang zijn.
Tsjang Kai Sjek weet, dat de ruimte
zijn bondgenoot is. Maar dak weten de
Japanners ook. Bovendien rekenen zij
op de onderlinge verdeeldheid in het
Chineesche leger. De groote vraag is
of de Engelschen en Amerikanen zich
voor Tsjang Kai Sjek zuilen bl'jven
interesseeren en of zij dit ook zulen
kunnen blijven doen. Hiervan hangt
buitengewoon veel af.
Op de vraag, die ten, slotte aan
Josjisoemi werd gesteld, dl het einde"
van den oorlog met Chinsp
tegemoet kon worden gezien, antwoord
de hij met een diepzinnig aphorisme.
DE JAPANSCH - CHI NEESCH E\CX3R LOG
- spoorweg j UL| |937 _TOT MED|0 OCTOBER J940
1962 i
t 1931-1932
'...f—FRONT BIJ OfilE JAAR EN ORiE MAANDEN STRlJD I TSJAHAR f
MAND-
0 100
nIngsia öinnen
MONGOLIË™ A-~
SOElJOEAN
lANTDJAU
KANSOE
KOEKOE-
5IAN
SJENSI
HONAN
SZE'SJWAN
m tsjENGToe
T IBET
H0EPEI
TSJANGSJA
HOENAN
K WEI JANG
KWEITSJAU
JOE N NAN
KWEIUN
RWANQSt
joenna
7 0/t NS
NOTSJAU
FR HANOI
INDO-CHINA
(AOêO)
VERMOEDELIJK DOOR ARABISCHE
OPSTANDELINGEN GEPLEEGD.
De Italiaansche bladen' melden uit
Beiroet, dat onbekenden j.l. Zondag
een aanslag gepleegd hebben op Emir
Abdoellah van Transjordanië. Deze
aanslag mislukte.
Toen de Emir van een jachtpartij
terugkeerde, slingerde in de buurt van
Petra een onbekende een handgranaat
naar hem. Iemand uit het gevolg werd
zwaar gewond en liet het leven. Het
paard van den Emir werd door een
groote scherf getroffen. Abdoellah zelf
kwam er echter met eenige ontvellin
gen af. De daders plaagden er in'on
opgemerkt te ontkomen. Volgens de
bladen is men van ïjieening, dat deze
aanslag door Arabische opstandelin
gen gepleegd is.
VLOT VERLOOP.
Naar Domei verneemt, hebben de
onderhandeligen tusschen Japan en
Frankrijk betreffende Fransch;Indo-
Chir.a een vlot verloop. Gistermiddag
is de vierde bespreking tusschen de
Fransche en Japansche delegaties ge
houden, waarover de Japansche regee-
ringspersdienst het volgende commu
nique heeft uitgegeven: De Japansche
ambassadeur, Matsoemiya, heeft een
onderhoud gehad met den lei^r der
Fransche delegatie, Robin, ten oureele
van den plaatsvervangencien minister
van Buitenlandsche Zaken. In deze hij-
eenkomst is de gedachtenwisseling
over concrete aangelegenheden der
economische betrekkingen tussèhen
Japan en Fransch-Indo-jChina voort
gezet.
BRITSCHE PEÏROLEUMBRONNEN
ONDER AMERIKAANSCHE
CONTROLE.
Volgens een bericht uit New York
zijn de op de Britsche Bahrein eilan-
dejiHin de Perzische golf gelegen pe-
ieumbronnen, die voor de Britsche
oorlogvoering in het Oosten, zooals
bekend, van bijzonder groot belang
zjjn, thans volkomen onder Ameri
kaansche controle geraakt, daar Groot-
Brittannië zich genoodzaakt heeft ge
zien, het in Britsche handen zijnde
bezit van 50.000 aandeelen aan de Ame
rikaansche petroleum-maatschappijen
Texas Corporation over te doen, die
reeds voor de helft bjj deze petroleum-
bronnen belang had.
DE ARISEERING DER FRANSCHE
ONDERNEMINGEN.
Omtrent de ariseering van de Fran
sche ondernemingen wordt gemeld,
dat te Parijs ongeveer 11.000 Joodsche
ondernemingen aan de verplichting tot
aangifte hebben voldaan. Hieronder
zijn 5000 kleine en middelgroote zaken
begrepen, terwijl de rest de groote
Joodsche ondernemingen bevat. Deze
cijfers hebben uitsluitend betrekking
op Parijs. De Duitsche autoriteiten zijn
er zich van bewust, dat talrijke Jood
sche ondernemingen nog niet san de
verplichting tot aanmelding hebben
voldaan of zich van stroomannen trach
ten te bedienen. In alle gevallen,
waarin een dergelijke wetsontduiking
wordt ontdekt, worden strenge sanctie
maatregelen genomen.
ARRESTATIES IN ZWEDEN
WEGENS SPIONNAGE.
Woensdag zijn een luitenant en een
reserve-vaandrig van de Zwecdsche
marine met twee burgers te Goeteborg
wegens spionnage gearresteerd zoo
wordt officieel medegedeeld. Zij zou
den aan een buitenlandsche mogend,
heid inlichtingen verstrekt hebben.
Men vermoedt in politiekë kringen, dat
evenals bij de vroegere spionnoge-
gevallen, de betrokken mogendheden
Engeland is, aldus het A.N.P.