bïï, Een volk dat leeft, jjouvyt aan zijn toekomst" tweede U* u»s Krambambulij de geschiedenis van een 19^ BLAD MAANDAG 10 FEBRUARI 1941 itr. ,1 ï"»2 |o« 110* pe Nederlandsche Arbeidsdienst in wording w „Geef ons het boek, geef ons de schop, kerels met vuist en hart, en een frissche kop" BINNENLAND Schadeloosstelling van Duitschers. SPORT De film Een epos over honden vriendschap en hondentrouw! Hoe Max Halbe's „Jeugd" ontstond. Een man van charme en formaat. f *474, •121 19363 |14 1 19420 n 19427 19469 19495 31» 10501 j2() 10560 10667 19594 19599 Mö7 19615 M79 19666 10675 19808 ÉÉ95 196204 IN 1984] 19889 10879 10883 19067 p 20079 pl 20131 17» 20174 UK1 20205 §30 20291 B l O 20335 ll3 20348 110 20363 »i 20364 3 20433 pil 20492 170 20499 [20519 20669 167 ■21 B:i4 |r:'i !#3 20733 WW 20741 ÏIS 2OT50 34 207(10 191 20794 I4IV.' -20011 40 20043 §41 20031 J56 20887 |«7 2091» 20330 §77 21014 POO 21050 §u:> 21078 §17 21100 «2 21103 §7 4 21182 J13 21190 §07 21210 Sin 21220 Bun 21237 §14 21241- §30 21290 §78 21351 §00 21350 §17 213(1 |01 21440 §74 21450 77 21400 21400 71490 21530 §54 21530 §84 21500 ■«5 2139' Kllll 4(814 71055 21003 04701 21713 §54 11740 II 11701 21770 f 24(74 §13 31"0» (40- 2181» ■02 ll*3f 718* -•II»* §10 218"4 144 21I»1» §27 2105) koe* XI a klinkt het hed uit jonge kelen winteracbe heide. Een beeld Sttche levenskracht temidden ,2natuur in haar winterslaap, of „coachen, uit alle streken van hier, in Nunspeet, in het op- „kamvvoor het kader van den Matigen Nederlandschen Arbeids- Vkor, bueengekomen. „ld van het ideaal hun land te door leiding te geven aan ioneeren en dezen waardevolle •u-haopen te mogen medegeven "^Hen verteren levensweg. Want zij behooren tot de leiders van den fSlandsehen Arbeidsdienst, zij zul- hri kader daarvan vormen, ver- S«ordeU)lt au" voor de uitvoering de groote gedachte. welke ten ""UÏÏag hgt aan deze organisatie. Swaar geen geringe taak, en een sroote verantwoordelijkheid met *>e. breng', zoowel tegenover hun ïS en de maatschappij, als tegenover JftflU M4 At-, enVi on individu: Aan jonge menschen, ïfc aan 't begin staan van hun levens^ :e, die waarden bij te brengen, welke zoo 'hard noodig hebben gemeen („meevoel vaderlandsliefde, eerbied „rkoi.H plichtsgevoel, tucht weg. arbeid. *T de LS ,-n taak die de gehorde Snoon vergt. Geen wonder, dat juist 5! selectie van het kader, zoowel het Lere ais het midden-kader, zoo gron- S wordt verricht. Want daarmede ifat of valt de Arbeidsdienst. ffat 18 dan. toch de Arbeidsdienst. mèeri velen, waar komt de idee er toor vandaan en wat is bet doel? Om •we vra 'en te beantwoorden is een ledactenr van het A.NP. er op uitge- troliken en heeft een bezoek gebracht 'lan «en der kampen, waar thans hard wordt gewerkt aan de opleiding van het kader voor den binnenkort in te stellen Nederlandschen Arbeidsdienst. De idee van den Arbeidsdienst is met nieuw meer. In het verleden heb- hAi herhaaldelijk hoogstaande mannen uit verschillende landen voorstellen jedaan tot oprichting van een derge lijk „vredc.sleger", zooals de meesten van hen den Arbeidsdienst noemden. Ook rijn op verschillende plaatsen reeds geruimen tijd pogingen gedaan lot het verwerkelijken van.deze plan nen. Pogingen, die aanvankelijk uitin gen van de studenten, zooals in Zwit- lerland b.v. en in ons land de z.g. volkshoogesoholen, doch die zkh ge leidelijk, naarmate de werkloosheid lich schrijnender deed voelen en de jeugd zwaarder begon te treffen, ook de jonge arbeiders en boeren in zich betrokken Afgezien echter van Buleari'" d-t van het kader. Dit in tegenstelling tot den toestand in het vroegere Ne derlandsche leger, waar het bereiken van een officiersrang voor velen on mogelijk was, door het ontbreken van het daarvoor vereischte diploma. Ip een volgend artikel' brengen wij eenige bijzonderheden over de oplei ding der aspiranten voor .het kader in het kamp te Nunspeet. En zoo zal dit voorjaar de Neder landsche Arbeidsdienst beginnen, voorloopig met vrijwilligers, die zich thans kunnen aanmelden. Dan zullen op vele plaatsen in ons land de leden van den Nederlandschen Arbeidsdienst getuigen van hun idealen, neergelegd in het slot van het bovenaangehaald lied: „Met hart en hoofd en hand doen wij ons devies gestand, laten wij ons volk thans zien, 't wachtwoord is: „ick dien"." WEGENS SCHADE DOOR OORLOGS GEWELD. Het Verordeningenblad bevat een verordening van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied betreffende het schadeloosstellen van Duitschers ter zake van door oorlogs geweld veroorzaakte schade aan goe- aeren. Hieraan wordt ontleend: Duitschers worden ter zake van door oorlogsgeweld veroorzaakte schade aan goederen, welke zij in het bezette Ne derlandsche gebied geleden hebben of lijden, onder overeenkomstige toepas sing van de desbetreffende in het Duitsche rijk geldende bepalingen, schadeloos gesteld. Onderdanen van andere staten kun nen bij beschikking van den Rijkscom missaris voor het bezette Nederland- orvmukiellijk na den wereldoorlog een sche gebied (commissaris-generaal voor irbcidsdienstplicht instelde, ten einde Financiën en economische Zaken) roet Duitschers worden gelijkgesteld. Deze de gevolgen van zeven jaren verwoes ting te kunnen bestrijden, was Duitsehland het eerste en geruimen tijd het eenige land, dat den Arbeids dienst voor de heele jeugd verplich tend stelde en er een in de eerste plaats opvoedend instituut van maakte Dit voorbenld vond elders navolging en roo zal het ook in Nederland bin nenkort navolging vinden en zal de Nederlandsche jeugd worden opge nomen in een organisatie, waarin zij de waarde kan leeVen kennen van kameraadschap, tucht, orde en plieht. Voorloopig is de toetreding tot den Nederlandschen Arbeidsdienst vrijwil lig, doch in de toekomst zullen per jaar 56 000 Nederlandsche jongens, in twee lichtingen van 18.000 ieder, arbei den in dienst vifh de gemeenschap en tegelijk Worden gevormd tot bruikbare leden van de samenleving. Een diKir velen reeds jarenlang voor oogen gehouden ideaal, de Nederland- •che jeuqd zonder onderscheid van fang of stand, een tijd lang samen te brengen en samen te doen werken, itaat on het punt te worden verwezen lijkt Zib zullen tezamen, en onder leiders, dly de behoeften van de jeugd kennen cultuurtechnische werken uit voeren Ut verbetering van den bodem, •tads jon gen Paast boer, rijk naast arm, jen in den .<trijd met den grond, waar door zij elkaar zullen leeren waardee- ttn on begrijpen^ Voel werk objecten zijn voorhanden ons land waarvan de uitvoering ton goede komen «aan ons gSHeele *wk Men denke slechts .aan hetgeen JtTd gejjegd in het bekende plan- Westhof civer het in'cultuur brengen tn verbeteren van gronden. Het idoi le dool staat echter voorop daarom is liet vraagstuk van het ••dor vajn zoo buitengewoon groote f*toeken«s Aan de opleiding en selec- Y*® dit kader wordt thans hard ge- J^rkt. Vóór het middenkader, gevormd oor de rangen hopman, onder-hop- «ian en aspirant-hopman, welke ver- 'fken kunnen worden ntet de ran- r.n kapjtnn, eerste luitenant ep 'U!t* »ant, zijn vier kampen ïn- n.i u? Tilburg. Hooghalen, i_ l(*n Nunspeet. Het laatste kamp beschikkingen kunnen zoowel afzon derlijke gevallen als groepen van ge vallen betreffen. Met het opnemen der schaden, als mede met'het vaststellen en uitbetalen *der schadeloosstellingen, is belast het hulpcomité voor Duitschers in Neder land (Hilfsausschuss für die Deutschen in den Niederlanden). Deze werkzaam heden worden verricht onder toezicht van "den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied J^pommis- saris-generaal voor financiën en Eco nomische Zaken), die tevens de con trole op het gevoerde geldelijke beheer uitoefent, en in overeenstemming met diens aanwijzingen. De bedragen der schadeloosstellingen dn >van de daarmede samenhangende kosten komen ten laste van het ..Her stelfonds 1940". NA 150 INBRAKEN GESNAPT. In den nacht van f op 8 Augustus werd in de Wipstrikkerallee te Zwolle ingebroken in drie huizen, bewoond door de families G. M. en B. De daders hadden eerst een drietal pogingen tot inbraak gedaan, maar het was hun toen niet gelukt, vermoede lijk omdnt het nog niet donker genoeg was. Maar later sloegen ze hun slag. Door het uitsnijden van een ruit kwa men ze bij de familie M. binnen. Daar namen ze geld tot een bedrag van 100, gouden sieraden en een trommel sigaren mee. In het perceel ernaast van de familie G. hadden, *2^ minder succes. G^ld en sieraden -werden er niet gevonden, makr wel namen ze eenige brood- en textielkaarten mee. Bij de familie B. tenslotte sloegen ze een ruit in en namen eehige kleine geldbedragen mee. Hier werden de' bewoners echter wak ker en d,e inbrekers namen overhaast do vlucht De daders zijn thans in IJmuiden ge arresteerd Het ïÉijn P C. van O en L D B uit yjrecHt, die in tal van plaat sen m Nederland hebben ingebroken. Zoo hebben ze o a. Steen wijk. Gooi- en Kernland. Ken nemer land. de Veluwe. f^-Ti deel van Brabant en Zuilen onvei tiruit'»^v!rTr <*wz' $aar "be- deel van Brabant en zuilen onvei-' fi»r n m opleiding v»n de bur- j jfg gemaakt. In totaal hebben ze meer *iil in* IK*rs V**1" kader, ter-150 inbraken op hun geweten •an-S an,!ere kampen de daarvoor j d',. van den opbouw- «STRAFBAARHEID VAN HAND EI JN hun opleiding krijgen Dit wil xfr y -v.-cn dat in het kamp -• V 1 n aan-, intogeixieel. onder de v»r".fiiï§vnn 4't kamp bevinden zich «eh r e ^icmobil yseCrden d ie 6r a J)ie^ den Op bouwdienst m Y y->,'Cï.<xV>nst traden. 4p 1 Wi kader, gevormd door :'K'h Tr' oprichters, werk- en vi K>rmannen, te verge! ij- iran'1^ rangen vaandrig, ser- top «ergeant en korporaal. Ju-,.* acht zoogenaamde fr-»',n cna l»»>d. waar uit deh Opbouwdienat Uj.V %ocr *'ur komende tuAAcljén midden- en Vor- xa<f'r fug» «n hart d« it».. ÉtiR- or.gtmcht de *chookn>kHg, fes-, 1 kej bereiken van een hoq griet wordt slechts eig^narr aor-en van wordt GEN IN STRIJD MET MILITAIRE OF POLITIE VOORSCHRIFTEN In het Verordeningenblad is opgeno men een verordening van den Rijks commissaris voor het bezette' Neder landsche gebied betreffende de straf- ^bparhetd van handelingen in strijd n et militaire of pphtie-voorschriften. Hierin worde het volger.de bepaald Handelingen in strijd met algemeene instructies, bevelen en officieeie aan kondigingen. welke gedurende den oorlog,in militair of politie-belang door der. wpermachtsbevflhebber in Neder land of door den Commissaris-Generaal voor de openbajre veiligheid bij den Rykscomrpissam voor het bezette Ne derlandsche gebied onuer verwijzing raar deze verordening worden uitge vaardigd en welke door "middel var. aanplakking, de pers of de radio wor den bekend gemaakt, z'ijtf overtredin gen en worden met hechter*^*am ten TCS, F r. r:. t'vr 4* f dezer straffer, bestraft, voor zoover r.e- VERORDENING BETREFFENDE JAARBEURZEN EN'STREEK- BEURZEN. In het Verordeningenbal is versche nen een besluit van den secretaris generaal van het departement van Handel, Nijverheid en Schei rv. aart be treffende jaarbeurzen en streek- beurzen. Dit besluit verslaat onder: Beurs: De samenkomst van fabrikan ten, groothandelaren, hande'sagenten, handelsreizigers, kleinhandelaren en andere kooplieden, gehouden met het doel handelsrelaties te doen aanknoo- pen en handelstransacties tot stand te doen brengen. Str^ekbeurs: De in verband met de verkeersomstandigheden voor eenbe paalde streek of stad, al dan niet periodiek georganiseerde beurs. Het is verboden eenige beurs, niet uitgaande van de te "Utrecht gevestigde vereenigmg tot het houden van jaar beurzen in Nederland, aan te kondigen of te organiseeren onder de aanduiding van „jaarbeurs". Het is voorts verboden zonder ver gunning van den secretaris-generaal van hét departement van Handel, Nij verheid en Scheepvaart een streek- beurs aan te kondigen, te organiseeren of te houden. Aan een vergunning kunnen voor waarden of beperkingen worden ver bonden. De voor de uitvoering van dit besluit noodige voorschriften worden door den secretaris-generaal van het departe ment van Handel, Nijverheid en -Scheepvacfrt vastgesteld. Hij, die handelt in strijd met het voorgaande of met eenig krachtens dit besluit vastgesteld voorschrift, wordt gestraft met hechtenis van ten hoogste zés maanden of met geldboete van ten hoogste vijfduizend gulden. 'Deze strafbaq^- gestelde feiten wor den beschouwd als overtredingen. Indien het feit wordt begaan door of vanwege een rechtspersoon, wordt de strafvervolging ingesteld en de straf uitgesproken tegen de leden van het bestuur of tegen hen, die feitelijk de leiding hebben. Geen straf wordt uit gesproken tegen hem, van wien blijkt, d'at de overtreding buiten zijn toedoen is geschied. HOUTBLOKJES VOOR GASGENERATOREN. In de Staatscourant van 7 dezer is een beschikking afgekondigd volgens welke de maximum-prijzen voor houtblokjes, bestemd voor gasgene ratoren, met ingang van 7 dezer zijn gewijzigd. De nadere bijzonderheden, welke de beschikking vermeldt, zullen in de vakbladen worden gepubliceerd. ONVOORZICHTIGHEID KOST 1900,—. Een Haagsche kolenhandelaar is Za terdagavond het slachtoffer geworden van zijn onvporkichtigheid. Hij was nog laat met zft* vrachtauto op straat en moest even in een wjnkel in de Noord erbeekdwaf5straat zijn. In de niet afgesloten cabine liet hij een lede ren 'jekker achter, waarin een porte feuille met 1900,aan bankpapier. Toen hij terug kwam vond hij wel zijn jekker, doch de portefeuille, waar in 125 bankbiljetten van 10,en 26 van 25,was verdwenen. INRUILING VAN BOTÜRKAARTEN VOOR VETKAARTEN. De secretaris-generaal van het de partement van Landbouw en Vis- scherij deelt het volgende mede: Het is gebleken, dat het, niettegen staande de mededeelingen in de dag bladen en de inlichtingen, .welke de distributiediensten ter. zake hebben verschaft, is voorgekomen, dat aan personen, doordat zij niet tijdig het desbetreffende formulier hebben in geleverd, boterkaarten zijn uitge reikt, terwijl zü op grond van hun inkomen vetkaarten hadden kunnen ontvangen. In verband hiermede kan worden goedgekeurd, dat alsnog gedurende het tijdvak van Maandag 10 tot en met Zaterdag 15 Februari aan deze personen, tegen inlevering der uit gereikte boterkaarten, vetkaarten worden uitgereikt. Hiertoe dient te voren een desbetreffend forrnulieT te worden ingevuld, welke formulieren bij den plaatselijken distributiedienst verkrijgbaar zijn. Nadrukkelijk wordt de aandacht er op gevestigd, dat na 15 Februari a s geen gelegenheid tot inruiling meer bestaat? GRIEP TE AMSTERDAM AFNEMEND. Het aantal griepgevallen in de hoofdstad is afnemende, wel komen rog complicaties voor van patiënten, die reeds griep hebben, doch het aantal nieuwe patiënten is jiaiende. Het hoog tepunt van de griepepidemie is waar schijnlijk gepasseerd. De vorige week was het aantal sterfgevallen te Am sterdam hooger dan normaal. KRACHTSPORT. CONCENTRATIE IN DE KRACHTSPORT. Op verzoek van den heer K. J. J. Lotsy, adviseur voor sportaangelegen- heden bij het departement van Opvoe ding enz. heeft de voorzitter van den Nederlandschen Kraehtsportbonci. de gep. luitenant-kolonel W. J. M. Linden besprekingen gevoerd met den voor zitter van den Nederlandschen Arbei ders Sportbond, den heer A. F. Muller, omtrent een concentratie van kracht- sportjoeoefenaren. De besprekingen hebben tot resul taat gehad, dat alle beoefenaren van krachtsport (worstelen, gewichtheffen en $tpandertrekken) in 4e toekomst zullen vereenigd zijn in den Neder landschen Krachtsportbond. Hierbij is met wederzijdsche belangen rekening gehouden, zoodat een uitstekende samenwerking te verwachten is. WIELRENNEN. VAN VLIET EN WALS STARTTEN TE BERLIJN. Voor het eerst sedert het uitbreken van den oorlog zijn er BoUandsche wielrenners in Duitsehland gestart. Van Vliet kwam in de sprint uit. De strijd bestond uit eer, tijdrit en een 'rit mei voorgift, welke beiden werden verreden in series van drie renneis Wals, die in een wedstrijd achter mo toren uitkwam, gaf in de tweede man che op. De uitslagen luiBden: Sprint: Arie v. Vliet 22 p.; 2. Sehorn 20 p.; 3. Merkens 18 p.; 4. Falck Han sen 16 p.; Kaufman 13.5 p.; 6. Ehnier 12 p. Wedstrijd achter motoren: 1. Weng- ler (D.); 2. Litschi (Zwits.); 3. HofG nuann (D); 4. Stach (D.). SCHAATSENRIJDEN. HET 5000 M.-RECORD VAN BALLANGRCD VERBETERD. In de omlijsting van ie landen- nntmoetmg Zwitserland--Zweden te Davos heeft de Zweedsche schaatsen rijder Alike Seyffarth, het wereld record 3000 M. van den Noordschen Olympischen kampioen Ballangrud verbeterd. Eenige dagen later ver beterde Seyffarth ook Ballangrud's record op de 5000 M. van 8 min. 17,2 seconde tot 8. min. 13,7 seconde. SCHAKEN. C.S.B.—A.S.B. 5V2—4H De gisteren te Amsterdam gespeelde wedstrijd tusschen den Amslerdam- schen Schaakbond'en Leidschen Schaak bond eindigde in een 5'i—4V2 over winning voor de Leiden'aren. DAMMEN VAN EMBDEN—D.C. IJMUIDEN 10-10 Voor het clubkampioenschap van Ne derland werd gisteren te Amsterdam de wedstrijd van EmbdenD.C. IJmui den gespeeld. Na gen uiterst spannen- den strijd werden de punten gedeeld (10—10). KAMPIOENSCHAP VAN NEDERLAND De wedstrijden om het persoonlijk' kampioenschap van Nederland zuilen Zondag a.s. te Amsterdam aanvangen. De volgende deelnemers zijn van de partij R. C. Keller, J. Drayf Jr., J. Blom, Ph. J, Ham. B. Dukel en C. Suijck; P. J. van Dartelen, J. N. Bom, E. Hartman; voorts zal nog de winnaar van den wed strijd De KrijgerKinr.egin deelnemen. Het kampioenschap'zal negen Zon dagen in beslag nemen. SKIËN. KCRIKKALA WINT DEN 50 K.M. LOOP. In het kader van de ski-wereld- kampioenschappen, welke deze week te Cortina d'Ampezzo zijn gehouden vofid Zatesrdag die 50 km. loop op den jangen afstand plaats, waaraan 32 personen deelnamen. In totaal verschenen 10 Finnen, 8 Zweden, 5 Italianen, 4 Zwit sers, 2 Duitscherfs en Slowaken en 1 Joego-Siaviër aan den start De loo- pers startten met tusschenpoozen van één minut. De 25 k.m. lange baan, die tweemaal moest worden afgelegd, 'was weliswaar zeer snel, doch het tempo viel tegen, daar deze ten zeerste vertraagd werd toor den toestand van het sneeuwdek. De beste tijd op het eerste traject ■verd gemaakt door den Fin Kurikk»la ■net 1 uur, 43 min en 24 sec. Het tweede gedeelte, leverde den Fin Kurikkaia een grooten voorsprong op. Gcen der overigen deelnemers was in slaat het sterk opgevoerde tempo van dezen ^in bij te houden. De uitslag luidde: 1. Kurikkaia (Fin land) in 3.36.35; 2. Branström in 3.38.17; 3. Dahlqvist; 4. Vilund; 5. Back; 6 Frei- burghaus; 7. Lauronen; 8. Jalkanen; 9. KasebaCher; 10. Lauri. Paavo Vierto (Finland) wint het pringen. Op don laatst on diag van de wereldc kampioenschappen heeft de Fin Paavo Vierto voor een groote verrassing ge zorgd door geheel onverwacht het springen te winnen. Aan den wedstrijd werd door 11 Duitschers, 14 Italianen, 7 Finnen, 4 Zwitsers, 2 Zweden, 1 Noor en 1 Slowaak deelgenomen. De uitslag luidde: 1. Paavo Vierto (Finl.) 221,5 p. (sprongen van 64,5 en 75,5 M.); 2. Laakso (FT) 220.5 p. (67,5 en 72 M.); 3. Selanger (Zweden) 218,3 p. (63 en 73,5 M.); 4. Weilig (D.); 5. Bradl D.6. Landstrom (Zweden). De officieuse uitslag van de kam pioenschappen bracht Duitsehland met 96,5 punten aan het hoofd van aile lan den, Italië behaalde 50,5, Finland 50, Zweden 37, Zwitserland 16 en Slowa kije 2 punten. BILJARTEN v. d. KEYL KAMPIOEN DERDE KLASSE DRIEBANDEN Gisteren zijn ip het clublokaal van\ de 's-Gravenhaagsehe biljartclub de wedstrijden om het kampioenschap derde klas drie banden beëindigd, met als resultaat, dat de Amsterdammer Van der Keyl van K.R.A.S. kampioen werd. Aangezien de nieuwe kampioen een gemiddelde boven 0,4 heeft behaald, promoveert hij tevens naar de tweede klasse, hetgeen eveneens het geval is met den Entre-Nous speler Buitendorp. De uitslagen van dezen dag zijn: Pnt. Brt. H. S. Gem. Sanders 30 64 4 0.468 v. Nilterick 18 64 3 0.281 De Vries 19 73 2 0.260 Buitendorp 30 73 3 0 410 Verdoonen 30 74 3 0 405 Van der Keyl 25 74 4 0.337 Visser 30 87 3 0.344 Perel 21 87 2 0.241 Visser 15 49 5 ,0306 Buitendorp 30 49 4 0 612 Verdoonen 30 61 2 0491 v. Niftenck 22 61 3 0.360 De Vries 30 64 4 0.468 Perel 21 64 3 0.328 Sanders 19 71 2 0.267 Van der Keyl 30 71 3 0.422 Eindstand De eindstand is als volgt: v. d. Keyl 12 8 0 205 499 6 0.410 Verdooner 9 4 1 201 518 4 0.388 Buitendorp 8 4 0 200 492 4 0.406 De Vries 8 '4 0 180 526 5 0.342 Sanders 7 3 1 195 523 4 0.373 Perel 3 0 175 520 5 ,0.336 Visser 6 3 0 161 495 5 0 325 v. Nifteriok 0 0 0 154 505 3 0.304 S De hond ifl van oudsher de bes|e kameraad van den mensch zijn wak kere hulp by de jacht en de moedige plichtsgetrouwe bewaker van huis en hof; de vroofijke speelkameraad van zijn kinderen. Vandaar ook, dat de trouw en de slaafsche aanhankelijk heid van onzen dapperen viervoeter hetzij groot of klein spreekwoorde lijk zijn geworden. Wij denken hierbij aan de belangrijke rol, dié de hond in het leven van verschillende groote mannen uit de wereldgeschiedenis ge speeld heeft, o.a. Frederik de Groote, Bismarck en Schopeiïhauer en aan zijn andere werkzaamheden in dienst van den mensch b.v. de Bern ar dinerhon den, de menschenredders uit het Zwit- sersche Hooggebergte, de Roode Kruis- honden en politiehonden- om ten slotte af te dalen naar de doodgewone ordi naire trekhond, die toch ook met de geheele inzet van zijn krachten zyn eenvoudigen meester dient. Want de hond kijkt niet naar af komst of financieele omstandigheden van zijn baas; voor hem gelden alleen de goede behandeling en de liefkoozin- gen, die hém afs dank voor gedane plichten ten deel vallen. In haar veelgelezen novelle „Kram- bambuli, de geschiedenis van een hond," schildert Marie von Ebner- Eschenbach, een van de bekendste Duitsche schrijfsters van omstreeks 1900, op ontroerende wijze verschillen de episoden uit het leven van eer. hond. die reeds in z'n prille, jeugd be zeten door een bandelooze vrijheids drang het nest verlaat om de wijde wereld in te trekken. Hij groeit op tot een vrijgevochten zwerver, de trouwe metgezel van den landlooper Thomas Werndl met wien hij een onbezorgd leventje in Gods vrije natuur leidt. De eerste teekenen v^n de noodlot tige tragedie, waaraan Krambambuli jampnerlijk ten gronde zal gaan, doen zich voor op het moment, dat zijn baas die in drift een mensch doodt voor jaren in de gevangenis ver dwijnt. De hoqdgpaat over in het bezit van een boschwachter een veel strengere en krachtigere natuur dan Thomas Werndl die vol ijver aan zyn opvoeding begint te werken en van de ruige vroolijke zwerver uit bosch en veld een jachthond met voor treffelijke kwaliteiten maakt. Ofschoon Krambambuli met de plichtsbetrachting aan zijn prachtig ras verschuldigd zijn nieuwen baa.? bij de uitoefening van z r. beroep terzijde staat, kan hij zijn ouden meester nie: r. dit f- wordt de oorzaak v on ten heftig en t weestryd .n z.^n een voudige hondeziel, die met dergelijke problemen geen raad weet, als Tho mas Werndl de gevangenis is ontvlucht en op het jachtgebied van den bosch wachter gaat stroopen l Die tweestrijd wordt hem noodlottig Niet slechts de oude vee te tusscher strooper en jager zaaide haat en ver bittering in de harten dezer beide mannen; het gaat voornamelijk om een oude geschiedenis, die altijd «weer nieuw blijft..:, de liefde voor een zelfde vrouw (Viktoria von Ballasko), die oorzaak is van'den onverzoenliiken strijd, welke tusschen hen ontbrandt. Thomas delft het onderspit, 'doch mèt hem zijn trouwe Krambambulr, die de roepstem van zijn hart volgen de, naar de zijde van den vroogeren baas,overloopt*. Tót zijn eigen schade, want Thomas stetft en Krambambuli wordt verstooten. Wéér behoort hem de wijde wereld toe, doch ditmaal zwerft hij alléén rond een eenzaamheid, die hem weldra te machtig wordt en een droevig einde voor hem betéekent. Krambambuli, een naamloos en ruig harig acteur, die weliswaar geen film- roem bezit, dqch ons ontroert door de groote toewijding, waarrpede hij z'n „rol" vertolkt, wordt op krachtige wijze bijgestaan door het sterke spel van Sepp Rist, Rydolf Prack en de lieftallige Viktoria von Ballasko in deze,, charmante film van den regisseur Karl Köstlin. Wie is Viktoria von Ballasko? Luis Trenker heeft de jonge Viktoria von Ballasko ontdekt. Op den 24 Jan. werd zij in Weenen geboren, een blond zacht meisje met een lieve meisjes achtige glim^ch en een mooie donkere stem. die aanleiding werd tot haar eer ste filmsucces: toen was zij namelijk degene, die de rol sprak van niemand minder dan Annabella in een Duitsche nasynchromsatie In Tiaar jeugd kréég Viktoria reeds menige'n zwaren slag te verduren; op lfr-jarigen leeft,gd bezocht zij de Weenache Academie voor tooneelspe- lers en kreeg van daaruit haar eerste engagement in Bern. Nadat zij in Duitsehland in verschil lende plaatsen ervaring op de planken had opgedaan, kwam Lu is Trenker en bracht haar aan de film, waar zij reeds, spoedig bekendheid verwierf. In de mooie, o-.tr/erer.d f r. ,.K»ambambuii", de e hied? - - - eiff hond, kr;_gt z egenh»- ro| te vertolken, die «naar fijn t- be? >,elcle spelta.eni aile ver aar.j Nu dezer dagen de bekende Duïtsche dichter en tooneelschrijver Max Halbe 75 jaar is geworden is het wellicht in teressant op deze plaats te herinneren aan het ontstaan van zijn belangrijkste werk „Jeugd". In den kring van het „Münchener Psychologische Gesell- schaft" heeft Halbe daarvan destijds het volgende Verteld: Op een ochjend in Februari zatj'hjj in z'n Berlijns^he torenkamer en keek uit over de daken, waarovereen milde voorjaarszon een gouden glans goot. In de verte klonken de tonen van een draaiorgel, die z'n gedachten onge merkt terugvoerden naar z'n gymnasi umtijd in Marienburg. Z'n fantasie begon te werkeVi. Allerlei beelden uit z'n kinderjaren doemden op en ver gleden weer in (iet duister der verge telheid. Doch ëenige figuren werden levendiger en kragen gestalte voor zijn geestesoog: een óude pastoor en twee verliefde jongen I nlenschen vrien den uit z'n jeuga die reeds in hun jonge «jaren de harde slagen van het noodlot Opvingen. Jarenlang had dit thema in Halbe's onderbewustzijn gesluimerd, doch thans drong het zi^h met onwezenlijke scherpte aan hem, op. Zijn fantasie goot de stof in hadr dramatische vorm en Halite schonhj een kunstwerk aan de wereld, dat door zijn altijd-durende actualiteit inderdaad onvergankelijk mag heeten. Want Imogen wellicht de vormen van het behandelde probleem zich wijzigen in dep loop der tijden, dë grondtrekken wordén gevormd door de worsteling van alle jongo generaties tegen conventie en vooroordeel, tegen als vaststaand aangenomen moraal en dor formalisme een strijd die dooit alle geslachten gestreden wordt. De zich steeds verjongende garde*der jeugd houdt door alle tijden heen de posten bezet slechts de aflossing wisse't. Het is interessant jTtot in d-eze dagen aan dit alles herinnerd\te worden door de aankondiging dodr/Tobis van de aanstaande vertooningln in Nederland van Halbe'l drama. Euaen Klöpfer ver tolkt de rol van den pastoor Hoppe, terwijl Krishna Sdderbaum en Her mann Braun ons een meesleepende creatie van de figuren der jonge ge liefden schenken. Het is voor hét bioscoop-mi bh -rd publiek altijd interessant eens iets te vernemen over de levensgeschiedenis van e/n man, die oorspronkelijk het plan/had ingenieur te worden, d^fTi een plotselinge imj>u s volgend, naar het tooneel efrw k e er* van daar aan de Clm kwam! Wij f pre ken h r «ovrr Ivan P tro- vfeb. die reed* jaren zjjn «rv -»-n vr- di i.eeft op 11 w Ui* op de planke n. 2:;n i orgaan l >c n tame lijk avontuurlijk. Dadelijk na den oorlog moest hij uit zijn vaderland Joego-Slavië vluchten er. begaf zich toen naar Weenen, waar hij, aan gezien de omstandigheden het hem onmogelijk maakten, zijn studie voort te zetter, den weg naar de film vond. Al spoedig bleek&het, dat dc arüstep- loopbaan Ivan Petrovich zeer goed lag en zijn geheele persoonlijkheid voor zich opeischte. Zijn successen waren de waarborgen voor zijn be gaafdheid, het talent waarmede hij zijn rollen levendig en boei ?rd wist te vertolken en het duurde dan ook niet lang, of men haalde hem fan Weenen naar Boedapest, waar hij bij cle Hongaaische film weldra een rui mer arbeidsveld vond. De verschijning van dezten jongen filmspeler, die met zooveel zekernbid meester was over zijn gebied, het witte doek, ^yas niet alleen geliefd in zijn eigen vaderland. Hij veroverde 'de filmateliers in Parijs, speelde in 'de Amerikaansche ateliers in Nice en ging van daaruit naar Hollywood, waar een lang contract hem wachtte. Zijn grootste successen boekte hij echter m producten uit de Berlijnsche ateliers, waarin hij zich na zijn terug keer uit Amerika voorgoed nestelde. Wij noemen hier slechts een paar namen van films als „Fledermaus", „Orloff', „Mane4escu, Fürst der .Dmv be", „Gorn hab' ich die Frau'n ge kóst", „Polenblut", „Drei MHdel urn Schubert" en „Nacht der Entschel- dung"! ïvan Petrovich vertolkt meestal roller, waarin hij de charmeur en on weerstaanbare hartenbreker voor stelt, een ondanks al zijn lichtzinnig heid toch sympathiek blijvende figuur) Zelfs d i e figuren in de film, die van Petrovich de belichaming der misdaad eischen, bezitten nog genoeg charme en aannemelijkheid om niet direct «af schuw in te boezemen. Het meeste plezier beleeft hii zélf aan d i e rollen, waarin zijn muzikali teit tot uiting kqmt; hij speelt name lijk uitstekend piano zoowel als viool en ofschoon hij in zijn rollen als pianist»en violist vaak niet zelf speel de, zoo was toch ieder accoord op d -n vleugel, iedere streek met de strijk stok natuurgetrouw en echt, daar hij in zón prive-leven dezelfde concerten or«ri'br,*e malen "zelf gespeeld had Irt zijn nieuwe film „Parkstraat 13" c bi; onder de regie van Jürgcn von Alten de partner van Olga Tschécho- wa. die in zijn eerstef Duitsche film ook reeds zijn tegenspeelster was. Het is een psychologisch moeilijke en ge- comnlicëerde taak. die hem gesteld is. Bij een ingewikkelde Vnoordzaak, die een tiid^rs een feest ten huize Parks'raat 13 gepleegde misdaad tot middelpunt heeft, bevindt nok h ij zich in den kring der verdachte per sonen. Maar V f' order, vyr** Deze vraag »r d- f kVc; r dT. den rr ei; -u ur f de spelervan de f:'m epep. ho' k vo<>r 1 biiif! e ihter v'-< <>pig <V T

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1941 | | pagina 5