Roosevelt over de mogelijkheid van een
merikaansch-Japanschen oorlog
Woensdag 12 Februari 1941 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN ONTREKEN
jje Jaaigang, No. 20552 t
Willkie.«telt voor Engeland maandelijks
vijf tot tien torpedojagers te leveren
jftdien de Amerikaansche hulp zonder uitwerking
zou blijken, dan zal Engeland waar
schijnlijk ten gronde gaan"
Verklaringen van Willkie
De meening van
Laguardia.
Critiek op Roosevelt.
Willkie by Roosevelt.
Protest 'tegen de wet tot
hufpvér leening.
Winant bij Huil.
De torpedojagers.
Het Engelsehe tegoed
in de Vereenigde Staten.
FRANKRIJK
De benoeming van Darlan
ZWITSERLAND
Het kolenprobJeem.
BELGIË
AMERIKA
De geblokkeerde saldi in
^tnerika.
BALKAN
Roemeensche minister-
raad.
AFRIKA
Het bezoek van kol.
Donovan afan Egypte.
tH
OUDSCHE
Postgiro 48400
Bur. Markt Si. Tel. 2745
Directeur F. TIETER
In de persconferentie is gisteren
Roosevelt de vraag gesteld, of het
om belang ion zijn voor de Ameri-
gunschc hulpverleening aan Enge
land, wanneer de Vereenigde Staten
souden worden verwikkeld in een
oorlog met Japan.
De president antwoordde dat dit
oer zeer hypothetische kwestie zou
i)jn. Hij was echter bereid er met
oen vierkant „neen" op te antwoor
den. De president weigerde verdere
toelichtingen te geven.
Toen een journalist den president
de vraag stelde of dan op het oogen-
blik gevaar voor een oorlog met
Japan bestond, weigerde Roosevelt
te antwoorden. Hij verklaarde, dat
zijn constaieering dat de Ameri-
kaansehe' hulp aan Engeland niet
behoeft te worden beperkt, wanneer
Japan in oorlog zou komen met de
Vereenigde Staten, alleen betrek
king had op het geval, dat de Ver
eenigde Staten tot een oorlog met
Japan „gedwongen" zouden zijn.
Roosevelt weigerde verder com
mentaar te geven op de uitlating
van Willkie, dat de Vereenigde Sta
ten Engeland maandelijks vijf tot
Urn torpedobootjagers moesten af
staan. (Zie hieronder. Red.) Hij zei-
de, dat hij al deze problemen eerst
net Willkie persoonlijk wilde be
preken.
In strijd met zijn oorspronkelijk
voornemen, eerst aan de Senaatscom
missie voor Buitenlandsche Zaken zijn
indrukken over Engeland mede te
Stelen, heeft Wendell Willkie op twee
persconferentie uitvoerige verklarin
gen over zijn reis afgelegd. Op de
«ersie conferentie, die kort na zijn
«snkomst in die vlieghaven plaats
vond. maakt Willkie veel propaganda
ten gunste van onmiddellijke mate-
rieele hulp der Ver. Staten aan Enge-
Imd
De hulpverleening beteekent vol
strekt niet, dat deelneming van de
Ver. Staten aan den oorlog zal volgen,
integendeel, zeide Willkie, als wij
Engeland hulp verleenen, dan heeft
het geen Amerlkaansche troepen noo-
ddoch wel oorlogsmateriaal Ik her
val: hulp aan Engeland is in ons
egen belang, daar bij een» eventueele
ineenstorting van Groot-Brittannië het
gevaar dat de Vt.-. Staten in den oor
log zouden worden betrokken, slechts
Rooter zou wprden."
Willkie sprak met nadruk de ge
ruchten tegen, als zou hij met een
Wncieele opdracht naar Engeland zijn
jjtisan. „Mijn reis was louter van
Ibfermatieven aard en ik heb haar als
*en gewoon particulier ondernomen."
WiUkie verklaarde verder, dat hij in
teer nauw contact met de vooraan
staande Engelsehe regeeringspersonen
W gestaan en met Churchill, den
minisu-r-president, Anthony Eden, den
[sinister van Buitenlandsche Zaken en
tam! Beaveybfook diepgaande bespre-
kmgen had gevoerd Zijn ervaringen
ju Engeland) en de inlichtingen, die de
rfjtache regeering hem had verstrekt,
Jtadden zijn'standpunt met betrekking
wt de détails van de "leen- en Rüurwet
«wüzigd
Voor de Senaatscommissie van
Buitenlandsche Zakei^- heeft Willkie
verklaard, dat de eenige mogelijk
heid om Engeland snel te helpen
gelegen is in aanneming van de
leen- en pachtwet met bepaalde
Wijzigingen, Engeland heeft ter
'«tond en op langea^terihijn hulp
noodtg.
WiUkie stelde een maandelyEJfche
levering van vijf tot tien Ameri-
Eaansche torpedojagers aan Enge
land voor, daar Engeland ondanks
de vijftig reeds afgestane jagers er
"og meer noodig heeft Voor de
«levering aan Engeland moeten
deze torpedojagers op Amerikaan-
•che werven gereviseerd worden.
Bovendien heeft Engeland be-
h°efte aan vliegtuigen, munitie en
Wiepen, zoo voegde Willkie hier-
»*n toe. Hij heeft zware ver
woestingen in Noord Engelsehe
hxtustriesteden gezien. Indien de
Vereenigde Staten zich zouden
'■oleeren, aldus spr., dan zou het
voortbestaan van Engeland wel
moeilijk worden.
Willkie stelde vervolgens aan
neming van de leen- en pachtwet
voor, verklaarde evenwel, dat deze
wet|bt IJpgeland, China en Grie
kenland beperkt dient te worden.
Indien de Amerikaansche hulp zon
der uitwerking zou blijven, zoo her
haalde jVillkie, dan zal Engeland
waarschijnlijk ten gronde gaan.
Voor de commissie heeft de burge
meester van New York, Laguardia,
aanneming van de een- en pachtwet
als onderdeel van het nationale ver
dedigingsprogram aanbevolen.
Deze wet .behoort uit zuiver egoïs
tische overwegingen aangenomen te
kvorden, aldus Laguardia. Hitier en
Mussolinie willen hun macht over
Europa uitstrekken. De Amerikaansche
scheepvaart en de .handel met Zuid-
Amerika zouden terstond hun aan
dacht trekken, indien Engeland ver
slagen of een vrede door vergelijk ge
sloten zou worden. In 1942 zijn de
Vereenigde Staten tegen een aanvaf
op den Atlantisehen Oceaan beveiligd,
volgens Laguardia. Het zou tot 1945 of
1946 duren, aleer dit ook voor den
Stillen Oceaan geldt.
Voorts beweerde de burgemeester,
dat de Vereenigde Staten zich yiiet in
Europeesche aangelegenheden willen
mengen, doch omgekeerd. Tenslotte
verklaarde hij. dat hij- bereid is tot
deelneming aan den oorlog „om de
Amerikaansche kusten en de instel
lingen. van de V. S te besehermen".
De voorzitter van de Senaatscom
missie, George, heeft bekend gemaakt,
dat hij een verklaring ontvangen heeft
van den voorzitter van de American
Federation of Labour, Green, waarin
de leen- en pachtwet gequalificeerd
wordt als onmisbaar voor de verdedi
ging van de Vereenigde Staten.
In de commissie is nog een pleiter
voor de wet aan het woord gekomen,
nl. de president van de Harvard uni
versiteit. Conant. Conant polemiseerde
tegen een beperkte hulp aan Engeland
en verklaarde o.a., dat "de vrees voor
den oorlog niet de grondslag der na
tionale politik mag zijn. De tegen
woordige oorlog, zoo zeide hij, Ver
toont vele kenmerken met een gods
dienstoorlog. Wanneer Duitschland den
oceaan wil bcheerschen, komt Ame
rika onder een gevaarlijken militairen
en economischen druk. De hoop op een
vry leven ligt» in de nederlaag van
de as.
In een rede voor de Economie Club
te New York heeft de republikeinsche
senator Taft, -naar Associated Press
meldt, verklaard, dat de aanvaarding
van de wet tot hulpverleening aan En
geland aan president Roosevelt de
macht zou geven de Vereenigde Staten
in den oorlog te storten. Tevens be
schuldigde Taft den president er van,
dat hij tot dusverre zijn onvermogen
voor een werkelijke hulpverleening
aan Engeland achter beleedigende taal
probeert te verbergen en voorts in het
volk de hartstochten tracht te verwek
ken, welke de voorloopers van den
oorlog zijn. Taft verzekerde, dat het
Amerkaansche volk den oorlog vermij
den kan, wanneer het zich krachtig
tegen den oorlogskoers verzet.
Na Taft sprak de voorzitter der
commissie tot verdediging van Ame
rika door hulp aan bondgenooten,
Gibson, die verklaarde, dat de Ameri
kaansche vloot zoo noodig ook kon
vooien moest vergezellen. Dit diende
echter pas als uiterste middel te ge
schieden, want men schept daarmede
het risico, dat de Amerikaansche sche
pen met Amerikaansche bemanningen
tót zinken gebracht zouden w orden. De
Vereenigde Staten, aldus Gibson, mo
gen niet toelaten, dat aan de asmogend-
heden de oorlog verklaard wordt.
De rector van de universiteit te New
York, Chase, deed een beroep op het
volk, de vredespolitiek te volgen en
niet hulpeloos aan den oorlog mee te
doen. De wet tot hulpverleen ing aan
Engeland, zoo zeide hij, mag niet zon
der passende beperkingen worden aan
genomen.
Willkie.heeft een onderhoud gehad
met president Roosevelt, dat ongeveer
anderhalf uur duurde. In aansluiting
hierop verklaarde Willkie, dat hij met
den president heeft gesproken over den
toestand van Engeland enIerland en
over de algemeene internationale situa
tie. Voorts heeft hy met Roosevelt ge
sproken over de Engelsehe^ productie
methodes, die hy op zyn teis heeft
leeren kennen. Op de vraag of hij thans
een functie op zich wilde nemen in het
bewapeningsprogram der Vereenigde
Staten," antwoordde WiUkie. dat deze
meening van iederen grondslag is ont
bloot.
Door 163 Amerikaansche schrijvers,
hoogleeraren en geestelijken, die voor
het meerendeel lid zijn van den natio-
nalen bond' voor grondrechten, is een
verklaring geteekend, waarin geprotes
teerd wordt tegen het aannemen van
de wet tot hulpverleening aan Enge
land.
John Winant, de nieuwe Amerikaan
sche ambassadeur te Londen, heeft zich
gisteren naar Washington begeven om
een onderhoud met minister Huil te
hebben. By zijn vertrek verklaarde hy,
dat in dit onderhoud waarschijnlyk de
datum voor zyn vertrek naar Engeland
bepaald zou worden.
Het Amerikaansche ministerie van
Marine heeft tot dusver geweigerd,
naar Associated Press uit Washington
meldt, «een standpunt te bepalen ten
aanzien van Willkies eisch voor de
Senaatscommissie van Buitenlandsche
Zaken om maandelyks vyf tot tien
Amerikaansche torpedobootjagers aan
Engeland af te staan. In plaats daar
van wordt in het ministerie van Marine
gewezen op de verklaring van minister,
Knox van 8 Januari, waarin deze zeid^,
dat- moeilyk meer torpedobootjagers
DtlITSCH LANGE-AFSTANDSGESCïIUT AAN DE KANAALKUST
HET MONTEEREN VAN HET ZWARE* KANON IS GEREED. HET
WACHTEN IS OP HET BEVEL TOT VUREN. (Holland)
kunnen worden afgestaan zor.der na-
deeligen invloed uit te oefenen op de
trefkracht der Amerikaansche vloot.
Voorts wordt in marinekringen ver
klaard, dat de Vereenigde Staten in het
loopende jaar waarschynlijk slechts 15
torpedobootjagers gereed kunnen ma
ken. In 1942 hoopt men op een jaar-
lyksche productie van 45 torpedoboot
jagers te komen.
De Amerikaansche economiscne des
kundige, John Flynn, heeft een verkla
ring gepubliceerd, waarin hy de mee
ning uitspreekt, dat het totale tegoed
van Engeland in de Vereenigde Staten
4,449 milliard dollar bedraagt. Flynn
wil met deze verklaring de recente
mededeeling van den minister van
Financiën» Mprgenthau, weerleggen,
die het totale dollartegoeil ven Enge
land becijferde op 1.775 milliard.
Flynns verklaring zal aan dc Senaats
commissie worden voorcelegd.
PLECHTIGE BEGRAFENIS VAN GEVALLEN ROEMEF.NSCIIE MILITAIREN.
DB ROEMF.ENSCHE PATRIARCH NICOD1M TIJDENS DEN DIENST OP HET "KERKHOF
TIJDENS DEN OPSTAND GEVALLEN OFFICIEREN EN SOLbATEN.'
VOOR DE
(oiojif)
MEENING,VAN DB FRANSCHE
PERS.
De Oeuvre schrijft, dat de oplos
sing der regeeringscrisis definitief noch
volledig is. Er is nog geen volkomen
scheiding tusschen de ambten van
hoofd van den staat en mimster-pesi-
dent gebracht, Flandin maakt geen deel
meer uit van de regeenng en in een
schrijven aan Pétain heeft hy toege»
geven, dathy niet de man vobr de
politiek vark Montoire ia. Indien Laval
ten tweeden\male heeft geweigerd als
minister vanjstaat tot het kabinet toe
te treden. daA heeft hy dat zeker ge
daan, omdaf hy van oordeel is een
voortzetting van de politiek van Mon
toire niet te kunnen waarborgen, wan
neer hij niet beschikt over het noodige
persoonlijke gezag in het kabinet
Tegen admintal Darlan kunnen geen
bedenkingen worden iogebracl t Niet
temin had men liever gezien, dat Laval
onmiddellijk de teugels van het bewind"
in handen had genomen.
De Aujourdhui constateert, dat
Darlan Èngelard zeer goed kent. Hy
weet, dat men do geleidelijke verzwak
king van Frankrijk ter zee aan Enge
land heeft te danken. Voor het eerst
wordt een admiraal ehef der regeering
en daaruit kan men opmaken, dat de
vijand van Frankrijk thans in het Wes
ten gezocht moet wprden
De Zwitsefjtche regeenng heeft met'
het oog op de voortdurende onmoge
lijkheid, om naast de uit Duitschland
verkregen wordende steenkolen ook
brandstoffen uit andere landen in te
voeren, bepaald, dat van 18 Maart a s.
iedere verdere verwarming van welken
aard ook in geheel Zwitserland verbo
den zal zijn. Dit verbod geldt niet al
leen voor particuliere woningen, doch
nok voor alle andere plaatsen van ver
blijf. zooals hotels, werkplaatsen,- ar-
beidsbureaux, seholen. koffiehuizen,
winkels en schouwburgen.
ECONOMISCHE DELEGATIE
NAAR MOSKOU.
Een Belgisthe economische dele
gatie, bestaande uit de direcbeuren-
generbal van het ministerie van Eco
nomische Zaker. en wan Landbouw, is,
zoo meldt 't A.N.P. uit Berlyn, naar
Moskou vertrokken om met de Sov-
jetregeering handelingen te voe
ren over d.' Kir van Belgische
industriepradu den invoer van
levensmiddelen u. igië. Aan deze
reis neemt ook du gevolmachtigde
^oor vraagstukke betreffende den
bilitenlandschen handel hij het Duit-
sche militaire bestuur in België deel.
Uit Moskou meldt D.N.B., dat de uit
acht Duitsehe en Belgische leden be
staande delegutis daar gisteren is aan
gekomen.
V. S. CONTROLEEREN 70 PCT VAN
WERÊLDGOUD.
Het departement van Financiën der
V. S. heeft aan het Congres een'"rap
port voorgelegd, waarin de gezamen
lijke waarde van het in de V. S ge
blokkeerde bezit der bezette landen in
Europa op 4.27 milliard dollar ge
raamd wordt. Hiervan behooren 1593
millioen dollar aan Frankryk, 92 mil-
lioen aan Denemarken, 175 millioen
aan Noorwegen, 76<T millioen aan Bel
gië, 1.619 millioen aan Nederland, 48
millioen aan Luxemburg, 29 millioen
aan de vroegere Baitisthe landen Let
land, Estland en Littauen en. 53 mil
lioen dollar aan Roemenië. De minis
ter van Financiën. Morgenthau. heeft
verklaard, dat hy het voornemen
heeft, het Congres om een verlenging
met vier jaar te verzoeken van het
stabilisatiefonds Dit fonds heeft zijd
nut bew'ezen. Vóórt" deelde hij mede»
dat hij het sluiten dener overtfen-
komst met Chili en Peru om de va
luta's dezer landen te stabihseerert
overweegt. Het zouden overeenkom
sten worden van gelijke Strekking als
die welke reeds met China en Argen
tinië gesloten zyn
Voorts gaf Morgenthau te ken
nen, dat naJr raming zeventig pro
cent van het goud der wereld in
bezit of onder controle van de
V. S. is. Wat het toekomstige ge—
bruik van het goud betreft gaï
Morgenthau te verstaan, dat liet
goud ook in de toekomst gebruikt i
zal worden ter vereffening van dé
betalingsbalansen tusschen de sta
ten.
NOMOERA IN WASHINGTON
AANGEKOMEN.
De nieuwe Japanse he ambassadeur^
admiraal Nömoera, is in Washington
aangekomen. Hy werd, volgens het
D.N.B verwelkomd yo~ r vertegen
woordigers van liet ministerie van
Buitenlandsche Zaken en van de Duit-
sche en Itahaansche ambassades.
LICHTGASONTPLOFFINGEN
IN PHILADELPHIA.
Door twee lichtgasontploffingen in
een dichtbevolkte buurt-van Philadel
phia zyn Vier menschën om»het leven
gekomen. 21 personen werdfn ernstig
gewond. Negen huizen werden in da
asch gelegd als gevolg van den bran<t
welke na de ontploffingen uitbrak.
REORGANISATIE DEK JE IJ GD-
OPVOEDING
Onder voorzitterschap van den
leider van den staat, generaal Anto-
nescu, is gisteren een ministerraad to
Boekarest gehouden, waaromtrent in
een officieel communique het volgende
bekend is gemaakt:
„Generaal Antonescu heeft instruc
ties gegeven ter bespoediging van da
werkzaamheden voor de reorganisatie
der ministeries. De opvoeding der
jeugd moet op nieuwe grondslagen
radicaal worden gereorganiseerd. Da
jeugd zal, van de volksschool tot de
universiteit, in nationaal-patriottischen
geest worden geschoold. Wat de kerk
betreft zal men zorg dragen voor een
streng in acht nemen der discipline
door dc priesters Ten slotte zal de re-
geering zich in het byzonder wijden
aan de sociale 'welvaart. De ministe
ries van EconomischeZaken en de
Nationale Bank zullen maatregelen
nemen om credieten. welke, dienen
voor uitbreiding der productie, in vol
doende mate ter beschikking, te stel
len".
ONDERHOUD MET BRITSCHEN
VLOOTCOMMANDANT
De op het oogenblik in Egypte ver
toevende Amerikaansche kot. Donovan
heeft gisteren een bezoek gebracht aan
de Britsché vloot in het Oosten dec-
Middellandsche Zee. Hy had een lang
durig onderhoud mqt den opperbevel»
hebber van het Britseh'e eskader In
aansluiting hierop keerde kol. Donovan
naar Cairo terug om zyn besprekingen
met Engelsehe en Amerkaansche di
plomatieke kripgen te hervatten.
viviwwmw.wmswwwxv
Zont op 9.03, ondv 18.47
Maan: op 19.47, onder 8.56
Men is verplicht te verduis
teren van zonsondergang tot
sonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten nor na zonkonder-
gang ontstoken worden.
»vn%«»iu.w«
1