pLIJNS STRATEGISCHE PLAN ft I Griekenland vraagt hulp aan Amerika ,jVQor het te laai is" Singapore ■en jerdag 22 Februari 1941 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN Tv. Intensieve zee- en luchtoorlog 1 iOH th> UtOOH Engelands vlootbasis hef Verre Oosten Laar radicale militaire oplossing L de Middellandsche Zee I megell|kheden van invasie zoo talri]k, dat Engelschen lM,„tk schifnacties zullen kunnen doorzien Öe beweringeri over een Duitsche invasie. Solidariteit Berlijn- Rome onwrikbaar. AMERIKA Verzet tegen de wet tot hulpverleening. JHR MR D. J. DE GEER IN NEDERLAND. BALKAN De instorting van het Carltonhuis te Boekarest. De Amerikaansche vliegtuigfabrieken zijn echter overladen met orders De Grieksche goudreserves in de Vereenigde Staten zijn opgebruikt Verklaring van Welle». in Sir Stanford Raffles vestigde er de Engelsche macht Van armzalig vissch^rsdorp tot wereldhandelsstad. Een vrijhaven •eho,J 't*. OUDSCHE Jtfigang, No. 20561 Poatgtro 48400 Bur. Markt II. TeL «4» Directeur t. TIETIER Wi"1 L Hbe]" boy«n Je b|j. D.t veettag. kun je, «teun- k*n teieo «ooien •titond ['Poortje», knlk- .1» voor knikker, rtte rolt. knikker» het van de ort te chter. ook een i een wat te |elegd. heeft poort- tleht bou de spe- een be- i en Ier? iiuojo eventer, ojdo urs zijn er Ver even en ossen* gezegd. aange- hadden laan van fie onbe- slaan. O^er het opschrift „Berlün's strate- I rée pi*n" publiceert de correspon- SeDienrtausDeutschland I^interessant artikel. De eerste twin- I a d»len vaD' februari, zoo wordt I juro gezegd, zijn er volgens de Duit- I weennachts,berichten 296.000 brt. I J^psruimte tot zinken gebracht, wel- ir op weg was naar Engeland. Het ^(kt verhelderend wanneer men weet jg daarvan slechts 78.500 brt. door jjlbooten tot zinken gebracht zün. [a Duitsche zijde wordt er op gewe- 0, dat dit cijfer zeer laag is, omdat „k bemanningen thans met de voor bedingen voor het groote offensief t<fa zijn, dat Hitler heeft aange- Wdigd. k aansluiting op deze inleidende jerking behelst genoemde corres- padentie als „Berlijnsche berekenin- (a" de volgende samenvatting: 1. Men is er iu Berlijn van over- leigd, dat een intensieve d u i k- baat oorlog, vereenigde met het paote offensief van de lucht- fiaoten de strijdkrachten boven water een doodelijke isolatie van het bgelsehe eiland mogelijk maken. I, Groot succes verwacht men in leriijn, evenals tot dusver, van een luchtoorlog boven Engeland, welke gericht ia op wapenindustrieën, ver keerswegen en EngeHche veldstei- Kagen. Bovendien zal Duitschiand tegelijkertijd probeeren een radicale nilitaire oplossing te verkrijgen van het vraagstuk der Middelland- iche Zee, waar de Duitsche oor- hgvoering van alle kansen van een rcehtstreekschen aanval op Enge- hnd partij zal trekken. Men acht daarbij hier dë mogelijkheden voor de i n v a s i e zoo talrijk, dat het den Engelschen zeer moeilijk zal vallen, ■chijnacties te doorzien, fc dit verband, zoo merkt de corres- Iwdentie ten slotte op, wordt van Duitsche zijde op de fout van Luden- Wf gewezen, wien het bij de beslis- izg in het Westen aan menschelijke en füerieele reserves voor de vorming i eer, zwaartepunt ontbreken heeft, fiat Hij ze op afgelegen oorlogs- iii -iruikte. t tichlard zal zich voor deze fout een. z-.o w ordt in militaire kringen i «gd, waartegenover eerst nog moet -en of Engeland zijn aanvallende brtht net op de verkeerde plaats tót, georuikt, daar de kleinste En- 'die haven eii het kleinste Engel se dorp als bruggéhoofd eener Duit se invasie voor de beslissing van den tóog van n, eer belang is dan Li bye telfs Abessinië in Engelsche hand. Naat aanleiding van de verklaring 'Jfl den Londenschen corresporïdent *-a de Post Meridian, die in de a^°nale Persclub te New-York ge- JEL de s*eeds weer opdui- B ^«weringen over een Duitsche vasiepoging m September 1940 niets canard zijn, merken de Duit je bladen op, dat hiermede weer m een grootscheepsche Britsche 1^8anda-manoeuvre ten overstaan de wereld onthuld en wee iegt is. JJ® erliner Börsenzeitung uith dat Ult dei1 S^eelen opzet en per*°diek aangroeien en af- Daïfli van de Britsche „invasie-cam- duidelijk blijkt, dat die cam- JBjfcdoor officieele instanties geleid ^^klaarblijkelijk ten doel heeft het JJrJ®* *n Engeland op peil te houden h Werplrf tn /innn tfolnnvon aan Als nu plotseling "blijkt, dat dit ook voor de Amerikanen niet onbelang-l rijke vraagstuk het object van een krantenzwendelary wordt, dan moeten de Amerikaansche politici toch nog eens over alles goede inlichtingen vra gen, alvorens zij besluiten van groote beteekenis nemen. In vooraanstaande Italiaansche krin gen, zoo schrijft de diplomatieke re dacteur van Stefani, wordt de alge- meene toestand met absolute rust en vastberadenheid gevolgd. Bepaalde oordeelen van de Britsche propaganda over de militaire, politieke en moreele positie van Italië worden in Italië een voudig als dwaas beschouwd. Vooraan staande Italiaansche kringen vatten den algemeenen toestand als volgt samen; 1. Met mathematische zekerheid kan gezegd worden, dat de as de overwin ning behaalt. Dezelfde redenen,, die Engeland toestonden in 1918 de over winning te behalen, veroordee'en het thans tot den nederlaag ondanks, alle hulp, welke het zal kunnen ontvangen. 2. De solidariteit tusschen Italië en Duitschiand solidariteit der twee evenwijdig loopende revoluties is onwrikbaar. 3. Het binnenlandsche front van Italië is zeer stevig en er is niets ge beurd, dat het tegendeel kan doen ont staan. De gebeurtenissen in Afrika worden met het gezonde Italiaansche versland beoordeeld als episodes en elke speculatie van den vijand op het moreel van Italië is tot een armzaiige mislukking gedoemd. 4. Italië gaat er trotsch op thans met z ij e strijdkrachten den /waarsten druk van het Britsche Rijk te verdu ren en dit noodzaakt Italië tot een-zeer zware inspanning, welke het land vast beraden en met toenemende geestdrift doorrtaat. De militaire voorbereiding van Italië ,s in volle ontwikkeling en de vijand zal daarvan op de toekom stige slagvelden het gewicht voelen. 5. In Afrika en in het Oosten zal Italië zijn militaire taak vervullen met ontembare energie tot de uiterste con sequenties en met den onwrrkharer. wi! cm het den vijand zoo moeilijk mogelijk te maken, in de zekerheid, dat de oplossing van het cont .iet niet zal plaats hebben aan secondaire fron ten, maar aan de hoofdfronten, waar Engeland onverbiddelijk veroordeeld is om verslagen te worden. 6. Er bestaat in Europa reeds ten anti-Britsch bewustzijn en dit bewust zijn begint de geheele wereld te win nen. Voor de rechtbank van het menschdom is Engeland veroordeeld om zichzelf te veranderen of te ver dwijnen. DIT HET MIDDEN-WESTEN. Met achtvoudige meerderheid spre ken de telegrammen en brieven, die Congresleden uit het Midden-Westen de laatste weken uit kiezerkringen ont vangen, zich uit tegen aanvaarding van de wet fot hulpverleening aan Engeland1 seint het D.N.B. Het comité tot verde diging van Amerika door hulpverlee ning aan de geallieerden^ dat dit feit openlijk heeft toegegeven, beschuldigt de Chicago Tribune en haar vrienden er van, den volkswil ver- valscht te hebben. Naar aanleiding van dit verwijt schrijft de Chicago Tribune dat bet Midden-Westen, in tegenstelling tot andere deelen der Vereenigde Sta ten, gelegenheid heeft genad. beide partijen te hooren. Vrijwel alle radio sprekers en vele kranten in het Mid den-Westen en het geheele land heb ben voor de wet geageerd. Het volk heeft echter, dank zij de ophelderings campagne der tegenpartij, de onzinnig heid ingezien van de bewering, dat de Duitschers iederen dag te Washington kunnen landen, wanneer het ontwerp niet wordt aangenomen. Zon op 8.43, onder 19.05, Maan op 6.20, onder 15.28. Men is verplicht te verdnis- teren van zonsondergang tot zonsopkomst. Lantaarns van voertuigen moeten 1uur na zonsonder gang ontstoken worden. „Het Vaderland van gister avond bevat een brief van jhr mr D. J. de Geer, oud-voorzitter van den Raad van Ministers. De tekst luidt als volgt: „Van verschillende zijden is mij ge vraagd naar de beteekenis van mijn terugkeer in Nederland. Lti antwoord hierop kan het volgende worden ge meld. Mijn natuurlijke plaats is thans aan de zijde van mijn echtgenoote en te midden van mijn volk, welks lief en leed ik ook in dezen tijd wil deelen. Dit is de éénige beteekenis van mijn terugkeer. Het is mijn voornemen, mij van alle politiek te onthouden en slechts als een vergeten burger te leven." PROCES BEGONNEN EN VERDAAGD Voor het gerechtshof te Boekarest is het proces begonnen tegen de architec ten Cancacuzino en Achim, de aan nemers Karl en Leopold Schindel en hun employé's, Schneider, Schatten berg en Schuster, die verantwoordelijk gesteld worden voor de ineenstorting van het Carltonhuis, dat twaalf ver diepingen hoog was, bij de aardbeving vanlO November. Meer dan 140 men- schen zijn bij de instorting om het leven gekomen. De beklaagden worden beschuldigd vansjdood door schuld. Voorts hebben 10rpersonen, verwanten der slachtoffers, een civiele procedure ingesteld om schadevergoeding te ver krijgen. De advocaten der civiele partijen verlangden ook de dagvaarding vna het gemeentebestuur, dat zij mede ver antwoordelijk achten, omdat dit be stuur de bouwplannen, die in strijd met de voorschriften zouden zijn geweest, hebben goedgekeurd. Dit verlangen is ingewilligd. Het proces werd verdaagd tot 20 Maart. De Grieksche regeering heeft, naar Associated F ress meldt, opnieuw een beroep op de Vereenigde Staten gedaan met het verzoek zoo spoedig mogelijk eorlogsmateriaal en in het bijsonder vliegtuigen, beschikbaar te stellen „voor het te laat is". Ambtena ren van het Amerikaansche defensie bureau, zoo vervolgt Associated Press, zijn op soek naar vliegtuigen, die aan Griekenland zouden kunnen worden afgestaan. Het verzoek van Grieken- laad is enkele dagen voor het tot stand komen van het Bulgaarsch Turksche pact te Washington ontvan gen. Het is echter moeilijk, vliegtuigen voor Griekenland te vinden, daar de vliegtuigfabrieken reeds overladen zijn met orders voor de Amerikaansche weermacht, alsmede voor Engeland en China. Het departement van Marine en dat van Oorlog trachten evenwel een weg te vinden om Griekenland van vliegtuigen te kunnen voorzien. In diplomatieke kringen te Washing ton is men van oordeel, dat Grieken land met groote moeilijkheden te kam pen heeft en niet weet, hoe het den oorlog tegen Italië, dat zesmaal zoo groot is als hetzelf is, zal voortzetten. De allergrootste moeilijkheid is hoe Griekenland de voortzetting van den oorlog moet fin'ahcieren. Griekenland heeft de goudreserves, ter waarde van 23.5 milltoen dollar, die bij het uitbre ken van het Italiaanseh-Grieksche con flict in tie Vereenigde Staten lagen, reeds verbruikt. De levensmiddelen zijn in Griekenland reeds in aanzien lijke mate gerantsoeneerd. Associated Press meldt voorts, dat men in Grie kenland reeds ondervoeding der arme volksklassen heeft geconstateerd. Met uitsondering van geneesmiddelen heeft Griekenland tot dusver van de Ver eenigde Staten nauwelijks noemens waardige hulp ontvangen, aldus het D.N.B. 4 Onderstaatssecretaris Welles heeft als vertegenwoordiger van den minis ter vaar Buitenlandsche Zaken, Cordell Huil, die wegens verkoudheid nog steeds zijn kamer moet houden, tegen over persvertegenwoordigers bevestigd, dat de Grieksche regeèring de Ver. Staten opnieuw om hulp in Ser. vorm van materiaal heeft verzocht. Welles verklaarde, dat de principieele bereid willigheid van de Amerikaansche re geering in dezen bekend is, doch dat hu niet kon zeggen in hoeverre hulp- vorleeniog inderdaad te verwezenlij ken is. Vervolgens dementeerde Welles het gerucht, dat de Engelsche regeering de Ver. Staten heeft verzocht oro bemid deling bij Ierland in zake afstand van steunpunten. Welles bevestigde, da,t de Amerikaan sche regeering zich evenals de meer derheid van de pan-Amerikastaten heeft aangesloten bü het Braziliaunsche protest tegen de schending van de neutraliteitszóne in de Mendoza-affaire. Volgens de opvatting van de Ameri. kaansche regeering komen bij schen ding van de neutraliteitszóne uitsluit- tend diplomatieke stappen in aanmer king, doch geen sancties, zooa.s b.v. een verbod tot het gebruik maken van pan-Amerikaansche havens. ^^wereld te doen gelooven aan Wei "BidVOOf 'let fe'1, de Britsche D(VTIie kansenf op de overwinning, t^hwerikanen hebben nu een nieuw hun voorliegt. Kunnen zij i^jdanks gelooven, dat zij de waar- ü^jHireken, die bet hun als een loo- vn-J; zeer moreele onderneming '•"au, voor ChurchHl door het S {e .gaan?.- -.j ''at «T 0 k aA n z e i g e r wijst er op, ffroot deel der Amerikaansche dj jjl.. sedert midden-September 194Q ten over een mislukte DuitP met vette tetteTS heeft ge- terwijl de wane toestand tuny „'Publiek vefborgen werd ge- *Oi jï' blad noemt de vraag, of 4 ^''Sdhe landingspoging mislukt ttsu,. flpr belangrijkste en interes- van dezen oorlog. AAN de Zuidpunt van Malak- ka, vlak tegenover Sumatra, ligt het schiereiland Singa pore met de stad van denzelfden naam. In deze dagen, nu aller aan dacht op het Verre Oosten is ge vestigd, staat - Singapore in het middelpunt der belangstelling. Daar „is n.l. dë belangrijke Engelsche vlootbasis gevestigd met welker aanleg betrekkelijk "weinige jaren geleden een aanvang werd gemaakt. Allerlei geruchten hebben omtrent Singapore de ronde gedaan en er is beweerd, dat de Vereenigde Staten dit belangrijke 'Steunpunt voor hun vloot zouden gaan gebruiken. Singappre ligt in velerlei opzichten, niet in liet minst vanuit een strategisch standpunt bez'ien, uitermate gunstig. In het begin det vorige eeuw heeft Engeland op het eiland beslag weten te leggen en daarna geleidelijk zijn macht in Malakka uitgebreid,"waardoor de Straits Settlement werden gevormd. Het bezit van Singapore heeft Enge land te danker^ aan Sir Stanford Raff les. een man die tijdens zijn leven niet de waardeering heeft genoten welke hij verdiende. Raffles was de man die in den Franschen tijd het eiland Java, dat toen met andere Nederlandsche bezit tingen door Engeland in beslag was genomen, bestuurde. Hij was geéh vriend van de Nederlanders, voortdu rend openbaarden zich tegenstellingen, maar zelfs zijn ergste vijanden moesten toegeven, dat hij over hijzoiidëre capa citeiten beschikte:. .Hij "was een geboren bestuurcTèf* en door zijn knap beleid zijn in Java en ook in Sumatra on tegenzeggelijk goede dingen tot stand gekomen. Raffles heeft vele tegensla gen in zijn vrij korte leven Rij werd 45 jaar oud ondervonden. In Neder- landsch-Indië verloor hij vrouw en kinderen, wier zwakke gezondheid niet tegen het tropisch klimaat was be stand. Maar hij liet zich zelfs niet door de ergste rampen terneerslaan. Toen SIR STANFORD RAFFLES (Foto Archief) hij in Benfkoelen op Sumatra resi deerde werd zijn aandacht' gevestigd op het eiland Singapore, waar zich toen een armelijk visschersdorp be^ vond. Raffles was een man van groot doorzicht en kennis; hü begreep on middellijk welke enorme voordeelen het bezit van Singapore voor Engeland zou kunnen opleveren. Hij-, knoppte onderhandelingen aan met éfen sultan van Lahore, die hem de Zuidpunt van Malakka verkocht. ..Vanaf dien tijd dateert de opkomst van Singapore, welke plaats uitgroeide van een simpel vtech-eradorp -tok .een wereldhandelstad. Vele eeuwen had, Singapore "reeds bestaan; zijn oor sprong gaat teitlg tot een ver verleden en de geleerden hebben uitgemaakt, dat de naam van de stad Sanskrit is en Leeuwenstad beteekent. In de middeleeuwen had Singapore hogal beteekenis als handelsstad gehad, soe- ciaal voor den Indischen Archipel, maar langzamerhand was het in ver val gekomen. -e Raffles maakte van Singapore een vrijhaven, waaruit opnieuw zijn groot inzicht bleek. De meest Aziatische havens waren in die dagen gesloten en aan een vrijhaven bestond dl grootste behoefte. De beteekenis van (Singapore steeg zienderoogen en langzamerhand werd het een der belangrijklte haven plaatsen voor den wereldhaVlel. Alle naties kwamen hier bijeen iin met recht kreeg Singapore den naam van cosmospolitisch centrum. Sir Raffles heeft tijdens zijn leven weinig voldoening ondervonden van zijn werk. Toen hij naar ^Engeland terugkeerde leed hij schipbreuk. Zelf werd hij gered, maar zijn kost bare wetenschappelijke verzamelingen, waaraan hij gedurende een lange reeks van jaren had gewerkt, gingen ver loren Toen Raffles in Engeland kwam was daar om allerlei onbenullige redenen de stemming tegen hem. Maar ook daar kerkte hij door en legde er den grondslag voor den beroemden dierentuin van Londen. De Engelsche regeering wist zijn verdiensten voor het land toch te waardeeren en ver leende hem derl titel van Sir. Maar bij zijn dood was hij nog weinig be kend en waardeering had hij bijna niet genóten. Thans vereert Engeland hem als een zijner grootste zonen. In tal van steden zijn straten en pleinen naar hem genoemd. Vanzelfsprekend is dat vooral in Singapore zelf heit geval,, waar men steeds weer den haam Raffles tegenkomt. Het is merkwaar dig hoeveel belangrijke punten in Singapore den naam Raffles dragen Niet alleen een groot plèin maar ook een straat, een kade, een haven, een bibliotheek, een museum, stoomboo- ten, een vuurtoren en zelfs het groot ste hotel van de stad. Merkwaardig is het. dat de naam Raffles ook in Ne derland zeer bekend is. Maar niet als de man, die Singapore in EngeLsch bezit bracht, doch als de groote onbe kende, de gentleman-inbreker! Geweldige groei De enorme groei van Singapore komt het best tot uiting in de bevol kingscijfers. Te omstreeks 1820 telde .het.,eijgnd ongeveer. .10,000...itiwómrs, In 1840 had alleen de stad Singapore reeds 40 000 zielen, welk aantal in de laatste jaren der vorige eeuw was ge stegen tot bij de 170.000. Voor der. wereldoorlog bedroeg het aantal in woners reeds omstreeks 235.000, ter wijl het volgens de laatste in 1931 ge houden volMMHing omstreeks 360.000 beliep. liet JuEnd Singapore telt ver over de halfmlTlioen zielen. Merkwaardig voor de ontwikkeling van Singapore is, dat de bevolkings statistieken leeren, dat de groei vol komen op-rekening komt van vesti ging. Wanr een geboorte-overschot is er niet, integendeel. Ongeveer 10 jaar geleden stierven er meer menschen, dan er kinderen geboren werden. Sin gapore schijnt een ongezonde stad te zijn: vooral d? kindersterfte is er groot. Op hygiënisch gebied hebben de Engelschen dan ook weinig in Singa pore gepresteerd. Het geving aantal geboorten is ook een gevolg van de wan verhouding tusschen mannen en vrouwen. Van 1920 zijn de cijfers b.v. bekend. Er waren toen 275.000 man nen tegen 141.000 vrouwen op het eiland, d.i. ongeveer 2 mannen tegen 1 vrouw. Een Chineezenstad Met recty kan Singappre een Chi neezenstad Worden genoemd De immi gratie uit China is steeds buitenge woon groot geweest en het is dan ook geen wonder, dat de zonen van het Hemlsche Rijk int Singapore's straten domineeren. Zij verrichten er alle mogelijke werkzaamheden, evenals de Brit9ch-Indiërs. De 'Maleiers, die de oorspronkelijke bevolking vormen, zijn naar het schijnt voor zwaarder werk geheel ongeschikt. Ze zijn terug gedrongen. De Chiueezen vormen liefs't ongeveer 75 pet der bevolking Het aantal blanken bedraagt niet meer dan 7 a 8000. Van groote beteekenis voor Singa pore zijn de tinwerken op Pulo Bram, een eilandje in de nabijheid van de stad, waar zich de grootste tinsmelt rij ter wereld bëvlndt; daar wordt o.m. ïj al het tin van het schiereiland Ma lakka uitgesmolten. Singapore is een mooie stad met vele groote openbare gebouwen, tal van kerken en haast ontelbare Chineescljp tempels. De nieuwe stad is in tegen stelling met de Chineezenwijken ruim aangelegd. Bij het stadhuis bevindt zich de Victoria Memorial Hall met het standbeeld van Raffles. Vrooger meerden de schepen aan de prachtige reede maar later is ook pit strategisch^ redenen meer Zuid waarts de zeer beschutte, moderne haven aangelegd. In April 1925 heeft het Engelsche parlement besloten veie millioenen ponden sterling uil te trek ken om Singapore tot een zeer sterke vesting te maken. Een moderne' oor- - logshaven werd ingericht met een dok, waarin zelfs de allergrootste linie schepen kunnen worden gerepareerd,. Het is vooral deze oorlogshaven, wr-'ke Singapore tot een belangrijk strate gisch punt heeft gemaakt en dat in deze dagen van spanning in het Verre Oosten de aandacht is gevestigd op 4e stad welke Sir Stanford Raffles in EngeLsch bezit bracht. DB REEDE VAN SINGAPORE (Foto archief)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1941 | | pagina 1