pLIJNS STRATEGISCHE PLAN
ft
I
Griekenland vraagt hulp
aan Amerika
,jVQor het te laai is"
Singapore
■en
jerdag 22 Februari 1941 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Tv.
Intensieve zee- en luchtoorlog
1
iOH th> UtOOH
Engelands vlootbasis
hef Verre Oosten
Laar radicale militaire oplossing
L de Middellandsche Zee
I megell|kheden van invasie zoo talri]k, dat Engelschen
lM,„tk schifnacties zullen kunnen doorzien
Öe beweringeri over een
Duitsche invasie.
Solidariteit Berlijn-
Rome onwrikbaar.
AMERIKA
Verzet tegen de wet
tot hulpverleening.
JHR MR D. J. DE GEER
IN NEDERLAND.
BALKAN
De instorting van het
Carltonhuis te
Boekarest.
De Amerikaansche vliegtuigfabrieken zijn
echter overladen met orders
De Grieksche goudreserves in de
Vereenigde Staten zijn opgebruikt
Verklaring van Welle».
in
Sir Stanford Raffles vestigde er de Engelsche macht
Van armzalig vissch^rsdorp tot wereldhandelsstad.
Een vrijhaven
•eho,J
't*.
OUDSCHE
Jtfigang, No. 20561
Poatgtro 48400
Bur. Markt II. TeL «4»
Directeur t. TIETIER
Wi"1
L Hbe]"
boy«n
Je b|j.
D.t
veettag.
kun je,
«teun-
k*n
teieo
«ooien
•titond
['Poortje»,
knlk-
.1» voor
knikker,
rtte rolt.
knikker»
het
van de
ort te
chter.
ook een
i een
wat te
|elegd.
heeft
poort-
tleht bou
de spe-
een be-
i en
Ier?
iiuojo
eventer,
ojdo
urs zijn
er Ver
even en
ossen*
gezegd.
aange-
hadden
laan van
fie onbe-
slaan.
O^er het opschrift „Berlün's strate-
I rée pi*n" publiceert de correspon-
SeDienrtausDeutschland
I^interessant artikel. De eerste twin-
I a d»len vaD' februari, zoo wordt
I juro gezegd, zijn er volgens de Duit-
I weennachts,berichten 296.000 brt.
I J^psruimte tot zinken gebracht, wel-
ir op weg was naar Engeland. Het
^(kt verhelderend wanneer men weet
jg daarvan slechts 78.500 brt. door
jjlbooten tot zinken gebracht zün.
[a Duitsche zijde wordt er op gewe-
0, dat dit cijfer zeer laag is, omdat
„k bemanningen thans met de voor
bedingen voor het groote offensief
t<fa zijn, dat Hitler heeft aange-
Wdigd.
k aansluiting op deze inleidende
jerking behelst genoemde corres-
padentie als „Berlijnsche berekenin-
(a" de volgende samenvatting:
1. Men is er iu Berlijn van over-
leigd, dat een intensieve d u i k-
baat oorlog, vereenigde met het
paote offensief van de lucht-
fiaoten de strijdkrachten boven
water een doodelijke isolatie van het
bgelsehe eiland mogelijk maken.
I, Groot succes verwacht men in
leriijn, evenals tot dusver, van een
luchtoorlog boven Engeland, welke
gericht ia op wapenindustrieën, ver
keerswegen en EngeHche veldstei-
Kagen. Bovendien zal Duitschiand
tegelijkertijd probeeren een radicale
nilitaire oplossing te verkrijgen van
het vraagstuk der Middelland-
iche Zee, waar de Duitsche oor-
hgvoering van alle kansen van een
rcehtstreekschen aanval op Enge-
hnd partij zal trekken. Men acht
daarbij hier dë mogelijkheden voor
de i n v a s i e zoo talrijk, dat het den
Engelschen zeer moeilijk zal vallen,
■chijnacties te doorzien,
fc dit verband, zoo merkt de corres-
Iwdentie ten slotte op, wordt van
Duitsche zijde op de fout van Luden-
Wf gewezen, wien het bij de beslis-
izg in het Westen aan menschelijke en
füerieele reserves voor de vorming
i eer, zwaartepunt ontbreken heeft,
fiat Hij ze op afgelegen oorlogs-
iii -iruikte. t
tichlard zal zich voor deze fout
een. z-.o w ordt in militaire kringen
i «gd, waartegenover eerst nog moet
-en of Engeland zijn aanvallende
brtht net op de verkeerde plaats
tót, georuikt, daar de kleinste En-
'die haven eii het kleinste Engel
se dorp als bruggéhoofd eener Duit
se invasie voor de beslissing van den
tóog van n, eer belang is dan Li bye
telfs Abessinië in Engelsche hand.
Naat aanleiding van de verklaring
'Jfl den Londenschen corresporïdent
*-a de Post Meridian, die in de
a^°nale Persclub te New-York ge-
JEL de s*eeds weer opdui-
B ^«weringen over een Duitsche
vasiepoging m September 1940 niets
canard zijn, merken de Duit
je bladen op, dat hiermede weer
m een grootscheepsche Britsche
1^8anda-manoeuvre ten overstaan
de wereld onthuld en wee iegt is.
JJ® erliner Börsenzeitung
uith dat Ult dei1 S^eelen opzet en
per*°diek aangroeien en af-
Daïfli van de Britsche „invasie-cam-
duidelijk blijkt, dat die cam-
JBjfcdoor officieele instanties geleid
^^klaarblijkelijk ten doel heeft het
JJrJ®* *n Engeland op peil te houden
h Werplrf tn /innn tfolnnvon aan
Als nu plotseling "blijkt, dat dit ook
voor de Amerikanen niet onbelang-l
rijke vraagstuk het object van een
krantenzwendelary wordt, dan moeten
de Amerikaansche politici toch nog
eens over alles goede inlichtingen vra
gen, alvorens zij besluiten van groote
beteekenis nemen.
In vooraanstaande Italiaansche krin
gen, zoo schrijft de diplomatieke re
dacteur van Stefani, wordt de alge-
meene toestand met absolute rust en
vastberadenheid gevolgd. Bepaalde
oordeelen van de Britsche propaganda
over de militaire, politieke en moreele
positie van Italië worden in Italië een
voudig als dwaas beschouwd. Vooraan
staande Italiaansche kringen vatten
den algemeenen toestand als volgt
samen;
1. Met mathematische zekerheid kan
gezegd worden, dat de as de overwin
ning behaalt. Dezelfde redenen,, die
Engeland toestonden in 1918 de over
winning te behalen, veroordee'en het
thans tot den nederlaag ondanks, alle
hulp, welke het zal kunnen ontvangen.
2. De solidariteit tusschen Italië en
Duitschiand solidariteit der twee
evenwijdig loopende revoluties is
onwrikbaar.
3. Het binnenlandsche front van
Italië is zeer stevig en er is niets ge
beurd, dat het tegendeel kan doen ont
staan. De gebeurtenissen in Afrika
worden met het gezonde Italiaansche
versland beoordeeld als episodes en
elke speculatie van den vijand op het
moreel van Italië is tot een armzaiige
mislukking gedoemd.
4. Italië gaat er trotsch op thans
met z ij e strijdkrachten den /waarsten
druk van het Britsche Rijk te verdu
ren en dit noodzaakt Italië tot een-zeer
zware inspanning, welke het land vast
beraden en met toenemende geestdrift
doorrtaat. De militaire voorbereiding
van Italië ,s in volle ontwikkeling en
de vijand zal daarvan op de toekom
stige slagvelden het gewicht voelen.
5. In Afrika en in het Oosten zal
Italië zijn militaire taak vervullen met
ontembare energie tot de uiterste con
sequenties en met den onwrrkharer.
wi! cm het den vijand zoo moeilijk
mogelijk te maken, in de zekerheid,
dat de oplossing van het cont .iet niet
zal plaats hebben aan secondaire fron
ten, maar aan de hoofdfronten, waar
Engeland onverbiddelijk veroordeeld
is om verslagen te worden.
6. Er bestaat in Europa reeds ten
anti-Britsch bewustzijn en dit bewust
zijn begint de geheele wereld te win
nen. Voor de rechtbank van het
menschdom is Engeland veroordeeld
om zichzelf te veranderen of te ver
dwijnen.
DIT HET MIDDEN-WESTEN.
Met achtvoudige meerderheid spre
ken de telegrammen en brieven, die
Congresleden uit het Midden-Westen
de laatste weken uit kiezerkringen ont
vangen, zich uit tegen aanvaarding van
de wet fot hulpverleening aan Engeland1
seint het D.N.B. Het comité tot verde
diging van Amerika door hulpverlee
ning aan de geallieerden^ dat dit feit
openlijk heeft toegegeven, beschuldigt
de Chicago Tribune en haar
vrienden er van, den volkswil ver-
valscht te hebben.
Naar aanleiding van dit verwijt
schrijft de Chicago Tribune dat
bet Midden-Westen, in tegenstelling
tot andere deelen der Vereenigde Sta
ten, gelegenheid heeft genad. beide
partijen te hooren. Vrijwel alle radio
sprekers en vele kranten in het Mid
den-Westen en het geheele land heb
ben voor de wet geageerd. Het volk
heeft echter, dank zij de ophelderings
campagne der tegenpartij, de onzinnig
heid ingezien van de bewering, dat de
Duitschers iederen dag te Washington
kunnen landen, wanneer het ontwerp
niet wordt aangenomen.
Zon op 8.43, onder 19.05,
Maan op 6.20, onder 15.28.
Men is verplicht te verdnis-
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten 1uur na zonsonder
gang ontstoken worden.
„Het Vaderland van gister
avond bevat een brief van jhr mr D.
J. de Geer, oud-voorzitter van den
Raad van Ministers. De tekst luidt als
volgt:
„Van verschillende zijden is mij ge
vraagd naar de beteekenis van mijn
terugkeer in Nederland. Lti antwoord
hierop kan het volgende worden ge
meld. Mijn natuurlijke plaats is thans
aan de zijde van mijn echtgenoote en
te midden van mijn volk, welks lief en
leed ik ook in dezen tijd wil deelen.
Dit is de éénige beteekenis van mijn
terugkeer. Het is mijn voornemen, mij
van alle politiek te onthouden en
slechts als een vergeten burger te
leven."
PROCES BEGONNEN EN VERDAAGD
Voor het gerechtshof te Boekarest is
het proces begonnen tegen de architec
ten Cancacuzino en Achim, de aan
nemers Karl en Leopold Schindel en
hun employé's, Schneider, Schatten
berg en Schuster, die verantwoordelijk
gesteld worden voor de ineenstorting
van het Carltonhuis, dat twaalf ver
diepingen hoog was, bij de aardbeving
vanlO November. Meer dan 140 men-
schen zijn bij de instorting om het
leven gekomen. De beklaagden worden
beschuldigd vansjdood door schuld.
Voorts hebben 10rpersonen, verwanten
der slachtoffers, een civiele procedure
ingesteld om schadevergoeding te ver
krijgen.
De advocaten der civiele partijen
verlangden ook de dagvaarding vna
het gemeentebestuur, dat zij mede ver
antwoordelijk achten, omdat dit be
stuur de bouwplannen, die in strijd met
de voorschriften zouden zijn geweest,
hebben goedgekeurd. Dit verlangen is
ingewilligd.
Het proces werd verdaagd tot 20
Maart.
De Grieksche regeering heeft, naar
Associated F ress meldt, opnieuw
een beroep op de Vereenigde Staten
gedaan met het verzoek zoo spoedig
mogelijk eorlogsmateriaal en in het
bijsonder vliegtuigen, beschikbaar te
stellen „voor het te laat is". Ambtena
ren van het Amerikaansche defensie
bureau, zoo vervolgt Associated Press,
zijn op soek naar vliegtuigen, die aan
Griekenland zouden kunnen worden
afgestaan. Het verzoek van Grieken-
laad is enkele dagen voor het tot
stand komen van het Bulgaarsch
Turksche pact te Washington ontvan
gen. Het is echter moeilijk, vliegtuigen
voor Griekenland te vinden, daar de
vliegtuigfabrieken reeds overladen
zijn met orders voor de Amerikaansche
weermacht, alsmede voor Engeland en
China. Het departement van Marine en
dat van Oorlog trachten evenwel een
weg te vinden om Griekenland van
vliegtuigen te kunnen voorzien.
In diplomatieke kringen te Washing
ton is men van oordeel, dat Grieken
land met groote moeilijkheden te kam
pen heeft en niet weet, hoe het den
oorlog tegen Italië, dat zesmaal zoo
groot is als hetzelf is, zal voortzetten.
De allergrootste moeilijkheid is hoe
Griekenland de voortzetting van den
oorlog moet fin'ahcieren. Griekenland
heeft de goudreserves, ter waarde van
23.5 milltoen dollar, die bij het uitbre
ken van het Italiaanseh-Grieksche con
flict in tie Vereenigde Staten lagen,
reeds verbruikt. De levensmiddelen
zijn in Griekenland reeds in aanzien
lijke mate gerantsoeneerd. Associated
Press meldt voorts, dat men in Grie
kenland reeds ondervoeding der arme
volksklassen heeft geconstateerd. Met
uitsondering van geneesmiddelen heeft
Griekenland tot dusver van de Ver
eenigde Staten nauwelijks noemens
waardige hulp ontvangen, aldus het
D.N.B.
4
Onderstaatssecretaris Welles heeft
als vertegenwoordiger van den minis
ter vaar Buitenlandsche Zaken, Cordell
Huil, die wegens verkoudheid nog
steeds zijn kamer moet houden, tegen
over persvertegenwoordigers bevestigd,
dat de Grieksche regeèring de Ver.
Staten opnieuw om hulp in Ser. vorm
van materiaal heeft verzocht. Welles
verklaarde, dat de principieele bereid
willigheid van de Amerikaansche re
geering in dezen bekend is, doch dat
hu niet kon zeggen in hoeverre hulp-
vorleeniog inderdaad te verwezenlij
ken is.
Vervolgens dementeerde Welles het
gerucht, dat de Engelsche regeering de
Ver. Staten heeft verzocht oro bemid
deling bij Ierland in zake afstand van
steunpunten.
Welles bevestigde, da,t de Amerikaan
sche regeering zich evenals de meer
derheid van de pan-Amerikastaten
heeft aangesloten bü het Braziliaunsche
protest tegen de schending van de
neutraliteitszóne in de Mendoza-affaire.
Volgens de opvatting van de Ameri.
kaansche regeering komen bij schen
ding van de neutraliteitszóne uitsluit-
tend diplomatieke stappen in aanmer
king, doch geen sancties, zooa.s b.v.
een verbod tot het gebruik maken van
pan-Amerikaansche havens.
^^wereld te doen gelooven aan
Wei
"BidVOOf 'let fe'1, de Britsche
D(VTIie kansenf op de overwinning,
t^hwerikanen hebben nu een nieuw
hun voorliegt. Kunnen zij
i^jdanks gelooven, dat zij de waar-
ü^jHireken, die bet hun als een loo-
vn-J; zeer moreele onderneming
'•"au, voor ChurchHl door het
S {e .gaan?.- -.j
''at «T 0 k aA n z e i g e r wijst er op,
ffroot deel der Amerikaansche
dj jjl.. sedert midden-September 194Q
ten over een mislukte DuitP
met vette tetteTS heeft ge-
terwijl de wane toestand
tuny „'Publiek vefborgen werd ge-
*Oi jï' blad noemt de vraag, of
4 ^''Sdhe landingspoging mislukt
ttsu,. flpr belangrijkste en interes-
van dezen oorlog.
AAN de Zuidpunt van Malak-
ka, vlak tegenover Sumatra,
ligt het schiereiland Singa
pore met de stad van denzelfden
naam. In deze dagen, nu aller aan
dacht op het Verre Oosten is ge
vestigd, staat - Singapore in het
middelpunt der belangstelling. Daar
„is n.l. dë belangrijke Engelsche
vlootbasis gevestigd met welker
aanleg betrekkelijk "weinige jaren
geleden een aanvang werd gemaakt.
Allerlei geruchten hebben omtrent
Singapore de ronde gedaan en er is
beweerd, dat de Vereenigde Staten
dit belangrijke 'Steunpunt voor hun
vloot zouden gaan gebruiken.
Singappre ligt in velerlei opzichten,
niet in liet minst vanuit een strategisch
standpunt bez'ien, uitermate gunstig.
In het begin det vorige eeuw heeft
Engeland op het eiland beslag weten
te leggen en daarna geleidelijk zijn
macht in Malakka uitgebreid,"waardoor
de Straits Settlement werden gevormd.
Het bezit van Singapore heeft Enge
land te danker^ aan Sir Stanford Raff
les. een man die tijdens zijn leven niet
de waardeering heeft genoten welke hij
verdiende. Raffles was de man die in
den Franschen tijd het eiland Java, dat
toen met andere Nederlandsche bezit
tingen door Engeland in beslag was
genomen, bestuurde. Hij was geéh
vriend van de Nederlanders, voortdu
rend openbaarden zich tegenstellingen,
maar zelfs zijn ergste vijanden moesten
toegeven, dat hij over hijzoiidëre capa
citeiten beschikte:. .Hij "was een geboren
bestuurcTèf* en door zijn knap beleid
zijn in Java en ook in Sumatra on
tegenzeggelijk goede dingen tot stand
gekomen. Raffles heeft vele tegensla
gen in zijn vrij korte leven Rij werd
45 jaar oud ondervonden. In Neder-
landsch-Indië verloor hij vrouw en
kinderen, wier zwakke gezondheid niet
tegen het tropisch klimaat was be
stand. Maar hij liet zich zelfs niet door
de ergste rampen terneerslaan. Toen
SIR STANFORD RAFFLES
(Foto Archief)
hij in Benfkoelen op Sumatra resi
deerde werd zijn aandacht' gevestigd
op het eiland Singapore, waar zich
toen een armelijk visschersdorp be^
vond. Raffles was een man van groot
doorzicht en kennis; hü begreep on
middellijk welke enorme voordeelen
het bezit van Singapore voor Engeland
zou kunnen opleveren. Hij-, knoppte
onderhandelingen aan met éfen sultan
van Lahore, die hem de Zuidpunt
van Malakka verkocht.
..Vanaf dien tijd dateert de opkomst
van Singapore, welke plaats uitgroeide
van een simpel vtech-eradorp -tok .een
wereldhandelstad. Vele eeuwen had,
Singapore "reeds bestaan; zijn oor
sprong gaat teitlg tot een ver verleden
en de geleerden hebben uitgemaakt,
dat de naam van de stad Sanskrit is
en Leeuwenstad beteekent. In de
middeleeuwen had Singapore hogal
beteekenis als handelsstad gehad, soe-
ciaal voor den Indischen Archipel,
maar langzamerhand was het in ver
val gekomen. -e
Raffles maakte van Singapore een
vrijhaven, waaruit opnieuw zijn groot
inzicht bleek. De meest Aziatische
havens waren in die dagen gesloten en
aan een vrijhaven bestond dl grootste
behoefte. De beteekenis van (Singapore
steeg zienderoogen en langzamerhand
werd het een der belangrijklte haven
plaatsen voor den wereldhaVlel. Alle
naties kwamen hier bijeen iin met
recht kreeg Singapore den naam van
cosmospolitisch centrum.
Sir Raffles heeft tijdens zijn leven
weinig voldoening ondervonden van
zijn werk. Toen hij naar ^Engeland
terugkeerde leed hij schipbreuk. Zelf
werd hij gered, maar zijn kost
bare wetenschappelijke verzamelingen,
waaraan hij gedurende een lange reeks
van jaren had gewerkt, gingen ver
loren Toen Raffles in Engeland kwam
was daar om allerlei onbenullige
redenen de stemming tegen hem. Maar
ook daar kerkte hij door en legde er
den grondslag voor den beroemden
dierentuin van Londen. De Engelsche
regeering wist zijn verdiensten voor
het land toch te waardeeren en ver
leende hem derl titel van Sir. Maar
bij zijn dood was hij nog weinig be
kend en waardeering had hij bijna
niet genóten. Thans vereert Engeland
hem als een zijner grootste zonen. In
tal van steden zijn straten en pleinen
naar hem genoemd. Vanzelfsprekend
is dat vooral in Singapore zelf heit
geval,, waar men steeds weer den haam
Raffles tegenkomt. Het is merkwaar
dig hoeveel belangrijke punten in
Singapore den naam Raffles dragen
Niet alleen een groot plèin maar ook
een straat, een kade, een haven, een
bibliotheek, een museum, stoomboo-
ten, een vuurtoren en zelfs het groot
ste hotel van de stad. Merkwaardig is
het. dat de naam Raffles ook in Ne
derland zeer bekend is. Maar niet als
de man, die Singapore in EngeLsch
bezit bracht, doch als de groote onbe
kende, de gentleman-inbreker!
Geweldige groei
De enorme groei van Singapore
komt het best tot uiting in de bevol
kingscijfers. Te omstreeks 1820 telde
.het.,eijgnd ongeveer. .10,000...itiwómrs,
In 1840 had alleen de stad Singapore
reeds 40 000 zielen, welk aantal in de
laatste jaren der vorige eeuw was ge
stegen tot bij de 170.000. Voor der.
wereldoorlog bedroeg het aantal in
woners reeds omstreeks 235.000, ter
wijl het volgens de laatste in 1931 ge
houden volMMHing omstreeks 360.000
beliep. liet JuEnd Singapore telt ver
over de halfmlTlioen zielen.
Merkwaardig voor de ontwikkeling
van Singapore is, dat de bevolkings
statistieken leeren, dat de groei vol
komen op-rekening komt van vesti
ging. Wanr een geboorte-overschot is
er niet, integendeel. Ongeveer 10 jaar
geleden stierven er meer menschen,
dan er kinderen geboren werden. Sin
gapore schijnt een ongezonde stad te
zijn: vooral d? kindersterfte is er
groot. Op hygiënisch gebied hebben de
Engelschen dan ook weinig in Singa
pore gepresteerd. Het geving aantal
geboorten is ook een gevolg van de
wan verhouding tusschen mannen en
vrouwen. Van 1920 zijn de cijfers b.v.
bekend. Er waren toen 275.000 man
nen tegen 141.000 vrouwen op het
eiland, d.i. ongeveer 2 mannen tegen
1 vrouw.
Een Chineezenstad
Met recty kan Singappre een Chi
neezenstad Worden genoemd De immi
gratie uit China is steeds buitenge
woon groot geweest en het is dan ook
geen wonder, dat de zonen van het
Hemlsche Rijk int Singapore's straten
domineeren. Zij verrichten er alle
mogelijke werkzaamheden, evenals de
Brit9ch-Indiërs. De 'Maleiers, die de
oorspronkelijke bevolking vormen,
zijn naar het schijnt voor zwaarder
werk geheel ongeschikt. Ze zijn terug
gedrongen. De Chiueezen vormen
liefs't ongeveer 75 pet der bevolking
Het aantal blanken bedraagt niet
meer dan 7 a 8000.
Van groote beteekenis voor Singa
pore zijn de tinwerken op Pulo Bram,
een eilandje in de nabijheid van de
stad, waar zich de grootste tinsmelt rij
ter wereld bëvlndt; daar wordt o.m. ïj
al het tin van het schiereiland Ma
lakka uitgesmolten.
Singapore is een mooie stad met vele
groote openbare gebouwen, tal van
kerken en haast ontelbare Chineescljp
tempels. De nieuwe stad is in tegen
stelling met de Chineezenwijken ruim
aangelegd. Bij het stadhuis bevindt
zich de Victoria Memorial Hall met
het standbeeld van Raffles.
Vrooger meerden de schepen aan de
prachtige reede maar later is ook pit
strategisch^ redenen meer Zuid
waarts de zeer beschutte, moderne
haven aangelegd. In April 1925 heeft
het Engelsche parlement besloten veie
millioenen ponden sterling uil te trek
ken om Singapore tot een zeer sterke
vesting te maken. Een moderne' oor- -
logshaven werd ingericht met een dok,
waarin zelfs de allergrootste linie
schepen kunnen worden gerepareerd,.
Het is vooral deze oorlogshaven, wr-'ke
Singapore tot een belangrijk strate
gisch punt heeft gemaakt en dat in
deze dagen van spanning in het Verre
Oosten de aandacht is gevestigd op 4e
stad welke Sir Stanford Raffles in
EngeLsch bezit bracht.
DB REEDE VAN SINGAPORE
(Foto archief)