ieele onderwijsvraagstukken
Mussolini
spreekt tot Romeinsche fasces
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
)f. dr van Dam over
J
jag 24 Februari 1941
rem
Grooter staatsinvloed op het onderwijs -
Meer aandacht voor het Nederlandsch
Regeling inzake lichamelijke opvoeding -
Onderwijzersopleiding wordt verbeter^ -
Ongeveer 2650 nieuwe onderwijzersplaatsen*
AUTOBUS IN HOLL
IJSSEL GEREDEN.
Van de 22 passagiers
zijn er 11 om hel
leven gekomen.
VANMIDDAd
SPREEKT HITLER.
.AZIË
De Japansch-Russische
t onderhandelingen.
%04* fftCKMr
Italië is niet sinds acht maanden, maar
feitelijk reeds al zes jaar in oorlog
Verliezen in Albanië zijn
groot aan weerszijden
74
I platen.
COLBAIIT
No. 20562
Postgiro 48400
Bur. Harkt St Tel 1748
Directeur f. TEETER -
j, nereuris-genersal van het de-
L*U*it van Opvoediiig, Wetenschap
l'^Jiurbescherming, prof. dr. J. van
hseft gifteravond een radiorede
waarin hij het volgende
i ik in November benoemd was
ttsris-generaal van het nieuwe
„jient van Opvoeding, Weten-
i en Cultuurbescherming, heb ik
I* rode toespraak voor de radio ge-
IHaden. Verscheidenen van u hebben
lei hun instemming met den inhoud
ISnsa betuigd, anderen hebben die
(tien, jammer genoeg meestal ano-'
I loodat ik mij niet tegen hen heb
ItfMn verdedigen. Eenigen hebben
li (ie rede gezocht naar een program-
In «in wat ik mij voorstelde, te zul-'
Indoen. Zgj deden dat echter tever-
|sds: mijn toespraak was een korte
«rekking tot de jeugd om aan het
|ufk te t lijven. Ik vond het in het ge-
|jaa met wenschelijk, een programma
Itmtwikkelen op een tijdstip, waarop
|k niet kon zeggen of ik het zou kun-
uitvoeren.
PROF. DR J. VAN DAM.
(foto archief)
1 ik u vanavond te zeggen heb,
|f' n.' zins in de richting van het
tamma. maar ik bepehk mij doel-
vust tot ringen, waarvan ik met een
w chijnlijkheid kan zeggen,
Pit ei ij >n worden volbracht. Ik
I viel in kort bestek zes punten van
Irsr verscheiden aard, de positie van,
l»Et moedertaal, de versterking van
I invloed van den staat op het on-
de universiteiten, dé lichame-
I w opvoeding, de opleiding der leer
dichten en de positie van den bezit-
I kf van de- onderwijsacte.
RE NEDERLANDSCHE TAAL
I JÏ!' positie van het Nederlandsch
""R, is het mijn bedoeling, dat aan
kue moedertaal in onderwijs, weten-
en cultuur'n belangrijker -plaats
Wrat toegekend dan thdns het geval
Aftorn, de plaats, die de moedertaal
'Wient en die zij bij vele andere vol-
bekleedt.
tn voorbereiding is daarom een
hervorming van het onderwijs in
bat Nederlandsch aan onze scholen.
Otarbjj zal het aantal uren worden
"i'gebreid, waardoor het vak meer
"•druk krijgt, maar vooral ook het
"dierwijs door een zorgvuldig over
igen handleiding zal worden ge
beld.
J^!e zal, met behoud van een groot e
"elheid, die aan den onderwijzer de
Jv*'t|kheid waarborgt, eigen inzicht
I jokten, zekere lijnen trekken, waar-
ÏÏJ* dit onderwijs zich moet ontwik-
4e kennis van en de liefde tot
i (J^edertaal en de daarin uitgedrukte
i wTS^Mrden te versterken. Wij we-
dat onze taal thans nog ster-
vroeger is blootgesteld aan het
J**** van een verandering en daarte-
vffoet het onderwijs waken. In ver-
wdaarmede heb ik het plan ont-
tot stichting vin een weten-
^•Weiyk middelpunt voor de studie
Iwr* Nederlandsche taal en heem-
i Jti'l tegelijk ook invloed kan uit-
bSSl °P de ontwikkeling van onze
^^taal en het onderwijs daarin.
MUrf*1 *8n u hebben ook den wensch
aX*P»ken, dat het spellingvraag-
•httïï woro|cnopgelost. Het is niet
bij,™;'*, na alles, wat er op dit ge-
Bbeurd, maar ik heb toch hoop,
dat het mij zal gelukken, tenminste de
kloof tusschen de schoolspelling en de]
officieele spelling te doen verdwijnen;*'
DE 8TAAT EN HET ONDERWIJS
Het tweede onderwerp zal door vele
Nederlanders met eenig wantrouwen
worden ontvangen. Versterking van
den invloed van den staat op het onder
wijs, wat wil dat zeggen? Ik betreed
hier een terrein vol voetangels en klem
men. De staat heeft betrekkelijk ge
ringen invloed op het lager onderwijs
en beperkt zich er toe, toezicht te hou
den en het geld te betalen. De tegen
woordige situatie van ons land, de on
rust onder ouderen en jongeren en het
feit, dat ook de jeugd zich meer dan
vroeger voor de politiek interesseert,
maakt het noodzakelijk, dat de overheid
tenminste de mogelijkheid moet bezit
ten, zonder van het minder aangename
instrument der politie gebruik te ma
ken, een zeker toezicht op het onder
wijzend personeel uit te oefenen.
Daarom is er o.a. een verorde
ning in voorbereiding, die controle
op de benoemingen voorschrijft, niet
en daarmede hoop ik vele van
mijn luisteraars gerust te stellen
door het benoemingsrecht aan den
staat te t,rekkèn, maar door een
goedkeuringsrecht op benoemingen
in te voeren of bij de universi
teiten door invoering van de be
krachtiging van de benoemingen
door het Nederlandsche bestuur.
Wat de universiteiten betreft, ook
daar moet gestreefd worden naar een
versterking van het centrale gezag, Het
reglement, dat voor onze rijksuniver
siteiten en Jioogescholen geldt, houdt
eigenlijk in het geheel geen rekening
met een studentenwereld in onrust. De
daarvoor noodige maatregelen zijn veel
te moeilijk te nemen.
Er is dan ook een verordening in
voorbereiding, die aan den rector, den
president-curator, het college van rec
tor. en assessoren en in laatste instan
tie aan den secretaris-generaal, een
grootere bevoegdheid geeft en daar
mede de mogelijkheid schept/de cata
strophe van Leiden en Delft te vermij
den.
Twee kwesties staan thans in het
middelpunt van het hooger onderwijs;
die van Delft en Leiden en die der
Jopdsche studenten, wat 4e laatste be
treft; is het overbodig, het standpunt
van de Duitsche bezetting nog weer
eens uiteen te zetten. Ik heb daarom
gemeend goed te doe», in mijn bespre
kingen over deze kwestie de belangen
van de toekomstige Joodsche studenten
voorloopig op te offeren aan die van de
thans studeerenden en ik heb dan ook
eetj toezegging ontvangen, die zoodanig
luidt, dat een aanzienlijk deel van de
thans gestudeerenden de gelegenheid
zal krijgen, hun studie te voltooien.
Eén maatregel moet ik nog even toe
lichten, die van het verbod voor niet-
ingeschreven Joodsche studenten, zon
der toestemming van het departement
examen te doen. Hij heeft ten doel, te
beletten, dat iemand een studie gaat
beginnen, zonder zich te laten inschrij
ven, wat bij enkele faculteiten moge
lijk is. Wie regelmatig ingeschreven
geweest is, behoeft niet te vreezen.
niet tot een examen te worden toege
laten, ook al zou hij in dit examenjaar
zelf niet ingeschreven geweest zijn.
In dit verband wijs ik met nadruk
op de wenschelijkheid, dat de rust aan
de universiteiten gehandhaafd blijft.
Daar is nu uit Leiden een betreurens
waardig feit te vermelden. Enkele
dwazen of kwaadwilligen hebben deze
week in Leiden een soort ultimatum
aangeplakt, dat de heropening der uni
versiteit eischt. Iedereen kan begrijpen,
dat dit de slechtste weg is om dit 4oel
te bereiken.
- Dan nog enkele speciale onderwijs
belangen.
LICHAMELIJKE OPVOEDING
Het onderwijs in de lichamelijke op
voediiig, dat op 1 Januari aan alle la
gere scholen verplicht is gesteld, heeft
mijn volle belangstelling. Binnenkort
zal, hoop ik» een regeling tot stand ko
men, die aan alle onderwijzers, die dit
onderwijs geten, de zoozeer gewensch
te leiding in instructie waarborgt.
Bü de onderwijzersexamens zullen
voortaan speciale gecommitteerden, be
zitters van de acte M.O. gymnastiek
toezicht op de examens in het vak
lichamelijke oefening houden. Zij, die
een niet voldoende examen in dit vak
afleggen, zullen niet meer de bevoegd
heid krijgen om dit vak te onderwijzen.
Hierdoor wordt bereikt, dat alleen aan
hen, die bekwaam zijn, de bevoegd
heid zal worden uitgereikt en dat niet,
zooals thans, de bevoegdheid voor
lichamelijke oefening kan worden ver
leend op gron# van prestaties in de
zg. intellectueele vakken, terwijl de
geëxamineerde volkomen onbekwaam
is dit vak te doceeren.
Verder baart het ons groöte zorg,
een weg te vinden, om alle schoolkin
deren tot het zwemmen te brengen,
wat zoowel uit gezondheids- als uit
veiligheidsoogpunt zoo zeer geurenscht
is. 1
VERLENGING ONDERWIJZERS
OPLEIDING
De opleiding van de leerkrachten
voor het lager onderwijs heb ik al op
één punt besproken. Ook verdere ver
beteringen zijn in voorbereiding, in de
eerste plaats' de zoo lang gewenschte
verlenging van de studie aan de kweek
school tot vier jaren. Wel zullen velen
nog niet tevreden zijn maar in ieder
geval is nu bgreikt, dat de toekomtsige
onderwijzer zich in grootere rust
want een uitbreiding van de leerstof
ligt niet in de bedoeling voor de
theorie en practijk van zijn vak kan
voorbereiden. Dientengevolge zal er in
1942 geen onderwijzersexamen wor
den gehouden, behalve dan voor die
ongelukkigen, die in 1941 mochten
worden afgewezen. Bij het kweekschool
eindexamen zal het schriftelijk werk
voor alle candidaten gelijk zijn. Het
zal gelijk zijn aan het schriftelijk werk
voor het staatsexamen voor onderwij
zer. Maar ook de opleiding van de leera
ren voor het voorbereiden^ hooger en
middelbaar onderwijs heeft mijn volle
aandacht. Ook deze moet m.,i. dringend
op het punt van het paedagogische
worden verbeterd. De plannen van het
departement op dit punt zijn echter nog
niet afgesloten.
Tenslotte de sociale positie van den
bezitter van de onder wij zersacte in ver
band met de veelbesproken leerlingen-
schaal: beide worden tegelijk verbe
terd.
Deze leerlingenschaal-verbetering
beteekent, dat gezien de schoolbe
volking van dit oogenblik er ter
stond ongeveer 2000 onderwijzersplaat
sen meer te vervullen zijn.
Verder mag er op gerekend worden,
dat er in 1942 nog verscheidene hon
derden plaatsen bijkomen. Het is ni
een bekend verschijnsel, dat de ge
meente- en schoolbesturen hun leer
lingen zoo over de scholen weten te
verdeelen, dat de gemiddelde school
bevolking zich vlak bij een grensgetal
beweegt. De practijk heeft uitgewezen,
dat er in normale omstandigheden pl.m.
1/3 van de nieuwe onderwijzersplaat
sen bijkomen. Misschien zal dit thans
door het z.g. stopwetje iets minder zijn,
maar ik meen er niettemin mede-reke
ning te mogen houden, dat er nog pl.m.
650 onderwijzersplaatsen meer vacant
zullen komen dan de bovengenoemde
2000.
In totaal zullen er dus naar mijn be
rekening ongeveer 2650 nieuwe, vaste
onderwijzersplaatsen te vervullen zijn.
Zondagmorgen is met de auto-
bus van de onderneming Gebr.
!-1 van Gqg te Capelle aan den IJs-
I sel, die een uurdienst onderhoudt
- tusschen Gouda en Rotterdam,
\een ernstig ongeluk gebeurd, dat
elf dooden heeft geëischt.
Door nog onopgehelderde oor
saak is de bos, die 9.45 nur van
Gouda vertrekt, tusschen Moor
drecht en Nienwerkerk a.d. IJssel
bij een boekt in de rivier van
den dijk gereden, De boa, waar
in 22 passagiers zaten, stortte in
den IJssel en kwam onder een
daar gelegen schuit te liggen.
De ehauffeur, de heer T. de
Redelijkheid uit Capelle ad. IJsel
en 10 passagiers konden worden
gered. Van hen s'jn er vier ge
wond in het Van Iterson Zieken
huis te Gouda opgenomen.
Spoedig kon een aantal slacht
offers worden gevonden en ge
ïdentificeerd, dat waren er in
den loop van den dag acht Toen
te 7 uur 's avonds de autobus met
behulp van een drijvenden bok
opgehaald kon worden en op den
dijk gezet, werden daarin nog de
lijken van drie personen gevon
den, zoodat dit ongeluk elf doo
den in totaal heeft gekost.
Een uitgebreid verslag van
dese ramp treft men elders in
dit blad aan.
MAATREGELEN
OP R.K. ONDERWIJSGEBIED.
De Rijkscommissaris heeft mij opge
dragen, op de salarissen van de in
communauteit levende geestelijken
40 te korten. De maatregel is u al
uit de krant bekend geworden. Hij zal
bij sommigen verzet, bij anderen be
grip. bij weer anderen zelfs tevreden
heid opwekken. De bezoldiging immers
van de z g. kloosterlingen is al vele
jaren ter sprake geweest. Het op deze
wijze bespaarde geld komt natuurlijk
uitstekend te pas dit Is ook de be
doeling van den Rijkscommissaris
voor de zoo lang gewenschte verbete
ring van de leerlingenschaal. Er is nu
een regeling ontworpen, waarbij een
eenmansschool tot 39 en een twee-
mansschool tot 75 leerlingen gaat,
daarna komt er voor iedere 45 kinderen
een leerkracht bij, zoodat b.v. een zes-
mansschool, die vroeger tenminste 236
kinderen moest bezatten, thans reeds
bü 211 leerlingen km worden gevormd.
Daar ih het volgende jaar de onderwij
zersexamens, behalve.voor de gezakten,
uitvallen, komen er 1600 onderwijzers
minder aan. Daar er ongeveer eenzelf
de aantal jaarlijks den dienst veriadt,
zullen over twee jaar meer dun 4000
nieuwe krachten een plaats als onder
wijzer kunnen vinden. Daarmede is aan
de werkloosheid onder de onderwijzers
grootendeels een eind gemaakt en kan
het instituut van kweekeling met akte
als zelfstandige leerkracht over twee
jaren, door niemand betreurd, verdwij
nen. Bovendien zal het aantal kweek
scholen naar verhouding van de geble.
ken behoefte worden verminderd. Van
dezen maatregel mag worden ver
wacht, dat er niet weer een groote
werkloosheid onder de onderwijzers zal
ontstaan.
Er volgt nog een maatregel, die in de
kringen der r.k. onderwijswereld met
gemengde gevoelens zal worden opge
nomen. De Rijkscommissaris heeft mij
opgedragen, te beweTken, dat de gees
telijken, die hoofden van R.K. leeken-
scholen zijn hun functie neerleggen
Het gevolg van dezen maatrgeel zal
zijn, dat er thans een groot aantal
hoofdenplaatsen, d.w.z. de hoogstbezol-
digde plaatsen, voor leekenonderwij-
zers, en dat zal in verreweg de meeste
gevallen beteeken'en, voor getrouwde
onderwijzers, beschikbaar komen. De
onbillijkheid, die daarin lag, dat de
best bezoldigde betrekking voor een
ongehuwde gereserveerd bleef, wordt
dus daardoor weggenomen. Dit is uit
sociaal oogpunt niet jfcnder beteekeriis.
Ik hoop dat ik u ifcn indruk heb
gegeven, dat het departement van Op
voeding, Wetenschap en Cultuurbe
scherming niet stilzit, maar dat het
zich, naast.de beslommeringen, die de
tegenwoordige tijd meer in het bijzon
der geeft, ook bezig houdt met toe
komst van het Nederlandsche volk
raken. Ik hoop, tegelegensrtijd u ook
over onze weikzaamheden op het ge
bied van. wetenschap en cultuurbe
scherming te kunnen berichten en houd
mij aanbevolen voor uw belangstelling.
Ten slotte nog dit: Wanneer ik hier
va n„wij" en „ons" spreek, dan bedoel
ik daarmee niet deftig te zijn en „ik"
en „mü" te meenen, maar dan bedoel
ik inderdaad het geheele departement
van Opvoeding, Wetenschap en Cul
tuurbescherming, dat van ganseher
„harte medewerkt aan de belangen van
het Nederlandsche volk. Deze uiting
van waardeering voor den Nederland-
schen ambtenaar in dezen tijd moet mij
tenslotte nog van het hart.
Ter gelegenheid vaa den eprichtings-
dag Altpartij aal Hitler vanmiddag om
5 uur een rede honden, welke over
alle Duitsche radiostations aai worden
uitgexonden.
VERKLARING VAN MATSOEOKA.
De Japansche minister van Buiten-
landsche Zaken, Matsoeoka, heeft ver
klaard. dat het opbouwen van vriend
schappelijke betrekkingen tusschen de
Sowjet Unie en Japan „fundamenteele"
noodzakelijkheid is voor de oplossing
van alle tusschen de beide landen han
gende problemen. De onderhandelin
gen over een handelsverdrag maken
voortgang.
De minister legde zijn verklaring af
in antwoord op een interpellatie in de\:
rekeningencommissie jvan het Lager
huis. Hij zeide, dat verwacht wordt, dat
onderhandelingen over vrijheid van
handel en verblijf in de Sowjet Unie
zullen worden opgenomen in de han
delsbesprekingen. Het probleem van de
Japansche rechten op Sachalin, dat
intermitteerend tusschen de beide lan
den is besproken, zal ook, parallel met
de besprekingen over een handelsver
drag, worden voortgezet „Onverschil
lig of de handelsbesprekingen al of niet
worden voortgezet deze onderhande
lingen zullen voortduren", aldus Mat
soeoka. De minister sprak den wensch
uit, dat de onderhandelingen tot een
oplossing der hangende problemen zul
len leiden, waarr.a hij zeide: „Ten slot
te vormt het opbouwen van vriend
schappelijke betrekkingen de funda
menteele voorwaarde. Wanneer dit tot
stand wordt gebracht zullen de pro
blemen gemakkelijk van zelf geregeld
worden."
m%wm\wnw«n.w«wiw
Zon op 8.36, onder 19.11.
Maan op 8.05, onder 18.46.
Men ts verplicht te verdnis- jj
teren van zonsondergang tot J
zonsopkomst
Lantaarns van voertuigen 5
moeten nur na zonsonder-
gang ontstoken worden.
ImvvwvmvxvwavmaviM
In het Teatro Adriano te Rome heeft
Mussolini gistermiddag een rede gehou
den voor de Romeinsche fasces. Op weg
naar den schouwburg, waar de Duce
over vijven aankwam, werd hij leven
dig toegejuicht door een geestdriftige
menigte, 'die zich al geruimen tijd te
voren had opgesteld.
In het Teatro Adriano, waar zich vele
Italiaansche autoriteiten en ook de
Duitsche ambassadeur bevonden, ver
welkomde de federale secretaris van
Rome den leider van den ItaliaaïSschen
staat.
Reeds 6 jaar in oorlog
Mussolini zei hier gekomen te zijn
om den pols van de fascisten te voelen
en 't stilzwijgen te verbreken, dat hein
dierbaar is, vöoal in oorlogstijd. -Wij
zijn niet sinds acht maanden in oorlog.
We zijn het al zes jaar, d. w. z. sinds
Februari 1935 bü den aanvang van het
conflict met Abessinië. Toen kwam het
beroep van Franco, waaraan wij ons
niet konden onttrekken. Het' was onze
plicht te hulp te komen. In .werkelijk
heid zijn wij in oorlog sinds 28 October
1922, toen wij in verzet kwamen tegen
de plutocratische, maeonnieke, kapita
listische wereld. In September 1939
stonden wij aan den vooravond van den
oorlog. Wij kondtn niet wachten tot wü
geheel gereed waren, want do geschie
denis greep ons bü de keel Italië dwong
onmetelijke vüandetijke strijdkrachten
tot werkeloosheid. Nadat Frankrijk MUaoUUlIU
was gevallen bleef Engeland vüand (Foto archief)
no. 1, waartegen wü zullen strijden tot
onzen laatstee druppel bloed. Italië zeer belangrijk strategisch punt. Tus-
moest op steeds grooter 'afstand steeds schen 1 October 1937 en 31 Januari 1941
moeilijker horlogen gaan voeren. Tij- werden meer' dan 14.000 officieren naar
dens de vier eerste oorlogsmaanden Lybië gezonden en meer dan 356.000
waren, wij in staat den vüand zeer soldaten en er werden twee leger* ge-
zware slagen toe te brengen. vormd het vüfde en het tiende. Ook
Het door het fascisme heroverde werden 1900 van de nieuwste kanon-
Lybië werd steeds beschouwd Ms een oen van alle kalibers naar Lybië' ge
zonden met Srteer dan 15.300 machine
geweren, 11 jnillioen granaten, meer
dan een milliard projectielen voor
handvuurwapenen, 24.000 ton kleedmg-
stukken en «59 pantserwagens. Deze
cijfers toonen aan, dat aan de voorbe
reiding aandacht wordt besteed. De sol
daten, die in het rijk strijden zonder
hoop op versterkingen, zün de afgele-
gensten, maar zij zijn ons het- naast.
*Op 9 December begon de veldslag,
die ons eenige dagen voor was en den
vyand te Benghasi bracht. Wü liegen
niet, zooals de JEngelsche huichelaars.
Wij hebben met hardnekkigheid vaak
met woede weerstand geboden. Wij
zullen steeds de waarheid spreken en
elke vervalsching afwijzen. De ge
beurtenissen van deze laatste maan
den hebben onzen haat slechts ver
scherpt, hetgeen noodzakelijk is.
De strijd tegen Griekenland
Hel laatste Engelsche bolwerk op
den Balkan was Griekenland en Grie
kenland wilde geen afstand doen van
de Britsche garantie. Het was noodza
kelijk dit onder de oogen te zien en op
dat punt was de overeenstemming tus
schen alle verantwoordelijke militairen
volkomen. De Italiaansche soldaten in
Albarjië waren schitterend. Zij schreven
roemrijke bladzijden van legendarische
boeken, die op de geheele «éfereld in
druk maakten.
De reeksen verliezen zijfl hier
groot. Weldra komt de lente- en
daarmede het mooie weer. Ook de
EngelsChe verliezen zün aanzienlijk.
Het is bespotteUjk te beweren, dét
de Engelschen 2000 man verliezen
hadden.
Sinds 11 November zün de oorlogsge
beurtenissen tegen -ons geweest. Het is
altüd zoo geweest. Rome verwoest
Cartoga 'en deed het van de wereld
kaart verdwijnen. De kracht, waarmede
wü ons herstellen, is ontzaggelük.
De laatste veldslag heeft slechts be-
teekenis. De overwinning van de as is
volstrekt zeker. Engeland kan niet
overwinnen. Wat er ook geschiedt,
Italië zal tot aan het einde aan Duitsch-
lands züde marcheeren. Dit bondge
nootschap tusschen twee volken en
twee revoluties is bestemd om op deze
eeuw zün stempel te drukken. De sa
menwerking tusschen de beide gewa
pende machten is gegrondvest op ka
meraadschap en hartelijkheid. De hou1
ding van de Duitsche soldaten op Sici
lië en Libyë is volstrekt volmaakt, en
een sterk leger en een sterk volk
waardig.
De srtijdkracht van Duitschland
De strüdkracht van Duitschland is
niet verminderd, maar vermeerderd.
Zijrt verliezen aan manschappen en
materieel zijn minimaal. In de eerste
plaats ligt het bevel in de sterke han
den van den Führer die eerst gemeen
soldaat was en naderhand aan zijn volk
een hooge revolutionnaire vlucht wist
te geven. In de tweede plaats is het
Duitsche wapentuig oneindig superieur
aan het Engelsche. Indien men in de
derde plaats Oost Europa in vogel
vlucht beschouwd dan is het vrijwel
geheel tegen Engeland.
In de vierde plaats heeft in tegen
stelling tot den oorlog van 19141918
het Engelsche blok in geheel geen be-
teekenis. In de vijfde plaats is het mo
raal van de volken van de as superieur
aan dat van de Engelschen. De as
strijdt voor de overwinning, Engeland
om in het leven te blijven. Het is idioot
over een afzonderlijken vrede te spre-
kerf. Het is onmogelijk het moreel van
het Italiaansche volk te verzwakken,
ondanks al die bombardementen op
steden. Ten zesde staat Engeland alleen
en roept Amerika dringend te hulp,
maar het is'noodig, dat deze hulp zoo
danig is, dat zü de macht van Duitsch
land overtreft. Ten zevende: Wanneer
Engelafid verslagen is, is de oorlog uit.
Ten achtste heeft Italië een rol op het
eerste plan. Zijn bewapening vermeer
dert zich van dag tot dag, dank zij de
offers van zijn arbeiders. Ten negende
is Italië er trotsch op, dat het gewaagd
heeft zich met groote krachten te me
ten. Volken worden groot indien zij
moed hebben. Ten tiende zouden de
Engelsche legers om te kunnen over
winnen het vasteland moeten overwel
digen, waaraan geen enkele Engelsch-
man ook maar denkt.
De inmenging van de Vereenigde
Staten van Amerika is gebaseerd op
de leugens van een aanval van de as
op Amerika. Een inval in Amerika is
een belachelijke fantasie.
In u heb ik tot het geheele Italia'an-
sehe volk willen spreken, dat volk, dat
werkt. Het fascistische Italiaansche volk
verdient de overwinning e,n zal haar
behalen,want het draagt de offers,
waarvoor het gesteld wordt,, met voor
beeldige waardigheid. De overwinning
van Italië is vrede en rechtvaardigheid,
aldus besloot Mussolini.
De rede van dep Duce, die dikwijls
onderbroken werd door toejuichingen
,en indrukwekkende ovaties, werd met
een ontzaggelük geestdriftig gejuich
opgenomen.