Motorrijtuigen volgen een herstelkuur
voor zieke of gewonde
Auto's en- Motoren
H
-;v
u
H
De eischeu van de moderne oorlogvoering gedogen niet dat
de vervoermiddelen van het leger en dan natnnrlijk in het
bijzonder de gemotoriseerde, voor de reparatie over langen
afstand verzonden worden. In den huldigen oorlog zijn de
autoparken met de daarbij behoorende werkplaatsen ge
vestigd in de onmiddellijke nabijheid van het front. Zoo
ontstonden in Frankrijk overal deze werkplaatsen, waar
alle voertuigen, v&n den zwaarsten wagen tot tte lichtste
motor hersteld en indien noodig, aan grondige revisie kun
nen worden onderworpen.
én
M 'xk\
j! «p1 1^4"
■ij
^||jU
20
Een roemvol oud stadje:
Een kijkje in het hospitaal
LI u »iojj niet eens zoo lang geleden
dat de eerste Duitsche soldaten bin
nentrokken in het oude Fransche ar-
tiüeriedepot en hier een autopark, door de
Duitschers in het militaire jargon kortweg
H.K.P. („Heereskraftfahrzeugpark") ge
noemd, Inrichtten. Maar deze korte spanne
tfjds was voldoende om hier een werkplaats
van respectabele afmetingen in te laten
ontstaan, welke ook aan de hoogste eischen
kan voldoen. Het ligt voor de hand elke
leek zal dit onmiddellijk inzien dat het
groote aantal vraagstukken, dat hier dage
lijks aan de orde gesteld wordt, slechts af
doende kan worden opgelost door degelijke
vaklieden. Een oude officier van deze af-
deeling, die in zijn civiele beroep reeds vele
jaren blijk had gegeven dat hij een buiten
gewoon inzicht had in de problemen van de
gemotoriseerde eenheden, staat aan het
hoofd van dit militaire wagenpark in
Frankrijk. Aan de talrijke manschappen,
die in het Duitsche leger in het bijzonder
dienst doen als monteur, zijn vele arbei
ders uit den burgerlijken staat toegevoegd.
In deze werkplaats staan derhalve naast
elkaar Duitsche en Fransche arbeiders.
Hierdoor is het ook mogelijk dat een eerste
luitenant aan het hoofd staat van ruim 2000
manschappen, een feit dat voortvloeide uit
de bijzondere omstandigheden, waaronder
een dergelijk autopark nu eenmaal zijn
werk moet verrichten.
In de groote barakken en hallen, die
eerst aan een grondige reiniging moesten
worden onrfe-venrpen. staan naast de werk-
Links:
Dese wagens wach
ten in het wagen
park hnn beurt af
om hersteld te wor
den.
krachten uit het leger bovendien nog de
kameraden, die het vaderland als assisten
ten heeft gezonden. Maar deze alleen zou
den niet in staat zijn om de geweldige taak,
die hier van dag tot dag wacht, ten uitvoer
te leggen. Daarom heeft men zijn toevlucht
genomen tot hulppersoneel, dat voor dezen
dienst geschikt is gebleken, in den regel
Fransche automonteurs, die blij zijn op de
ze wijze weer een degelijk stuk brood te
kunnen verdienen.
Bovendien werden verscheidene auto
werkplaatsen uit de omgeving evenals ma
chines mede ingeschakeld, zoodat in korten
tijd een omvangrijk bedrijf is ontstaan,
waar het eene radertje nauwkeurig grijpt
in het andere en alles even vlot marcheert,
alsof dit bedrijf reeds sinds jaar en dag be
stond en alsof men nooit iets anders gedaan
had dan duizenden en nogmaals duizenden
Duitsche legerauto's te repareeren, aan een
revisie te onderwerpen enz.
In het bijzonder heeft zeer voldaan, dat
men uit Duitschland het gezamenlijke per
soneel van werkplaatsen met hun bedrijfs
leiders heeft overgeplant, waardoor direct
gesloten kernen werden verkregen, welke
al naar gelang van de typen auto's, waar
mede zij het best vertrouwd zijn, naast el
kaar werken. Dagelijks blijkt hoeveel pro
fijt er wordt getrokken van dit'soort ratio-
naliseèring, aangezien op deze wijze elk be
schadigd voertuig onmiddellijk te juister
plaatse komt en zoodoende in den kortst
mogelijken tijd kan worden hersteld, en
vooral hierop komt het aan: degelijke en
toch snelle arbeid. Hier behan
delen de mannen een speciaal
merk of type, met de bijzon
derheden waarvan zij sinds
jaar en dag bekend zijn, waar
door het mogelijk is dat zij,
wanneer dit door de omstandig
heden geboden is in een mini
mum van tijd bepaalde onder--
deelen kunnen omzetten; waar
bij dus sprake is van eigen ini
tiatief, aangezien zij afwijken
moeten van het door de fabriek
opgemaakte schema.
Waniwer men bedenkt dat al
leen in dit wagenpark tegelijk
gemiddeld 24.000 wagens in de
reparatie zijn en dat het getal
der dagelijks binnenkomende en
vertrekkende auto's rond 160
bedraagt, dan heeft men zoo on
geveer een indruk van de enor
me omvang van den hier te ver
richten arbeid.
In de hallen wordt dan ook
den geheelen dag onder hoogen
druk gewerkt. In de afdeeling
montage van motoren, in de ma-
Links;
De motor heeft in oorlogstijd
bijzonder veel te verduren.
Zorgvuldig en snel moet de re
visie der motoren geschieden.
Onder;
Een gecompliceerde reparatie
aan den koeler kan dezen man
nen geen moeilijkheden berei
den.
w-
i
1
v m!
jpPy'*
- iff**-
chinehallen, in de afdeeling van de bank
werkers, van den carosseriebouw, in de
verfspuitinrichting overal heeft men de
handen vol werk.
In de andere gebouwen staan honderden
wagens gereed om dienst te doen, wanneer
de reserves naar het front gebracht moeten
worden, zonder uitzondering splinternieuwe
auto's.
Ook heeft men natuurlijk de vele buit
gemaakte auto's ingeschakeld. Een maga
zijn voor onderdeelen, dat een gigantiseben
Boven:
Op de draaibank kan alles vervaardigd
worden wat in hot magazijn niet voorhan
den is.
Onder:
Elke auto, die hier gerepareerd wordt,
wordt zoo noodig opnieuw in de lak gezet,
daar dit het behoud is van de auto.
omvang heeft, dat weliswaar niet recht
streeks ressorteert onder het wagenpark,
maar toch in de onmiddellijke omgeving
daarvan is gelegen, kqn aan elke aanvraag
voldoen.' Per maand komen hier ongeveer
35.000 aanvragen, klein en groot, binnen.
Duizenden tonnen materiaal werden in
den tijd van vier weken uit het Duitsche
Kijk hierheen getransporteerd.
Dr. Lahne.
ZAKA.
LANGS de kust van Dalmatië liggen
stadjes, die, doen denken aan een
vrbuwensieraad, een halsketting,
waaraan, niet vlak naast elkaar, mooie stee-
nen zijn gehangen. De kostbaarste steen in
deze rü, de schitterendste, de kleurigste, is
Zara, het Latijnsche, het Venetiaansche
Zara.
U kunt deze zeer Italiaansche stad be
reiken vanuit Triest of vanuit Ancona. Van
Triest is het een nachtreis rhet de boot,
vanuit Ancona, dat zooals u weet, veel ver
der naar het Zuiden ligt, een reis van ze
ven uur.'Beter is het evenwel om er vanuit
Ravena heen te gaan, al is die verbinding
minder geregeld. Het Byzantijnsche Ravena
is uiterst geschikt om u voor te bereiden op
de atmosfeer, die u in Zara wacht
De kust van Dalmatië heeft een heerlijk
klimaat. De zee is er groenachtig blauw.
Zara ligt op een klein rechthoekig schier
eiland, dat m de breedte zoowat van Noord
Oost naar Zuid West is georiënteerd. De
Westelijke oever heet Riva Nuova of Riva
Vittorio Emanuele III. Die is nieuw en
doet denken aan de huizenrij, die in Messi-
na, vóór de aardbeving van 1927, langs de
kade stond. Aan het eind hiervan staat het
Bastione GrirnaMI. De oever aan den Noord
kant, de korte zijde van den rechthoek,
heet Riva Derna en die naar den kant van
het vasteland heet Riva IV Novembre. Hier
leggen de stoombooten aan. Hier is de oude
haven uit den Venetiaanschen tijd.
Van het Romeinsche Zara is weinig meer
over. Het is herhaaldelijk door de barba
ren verwoest. Nog tijdens den Eersten
Kruistocht zagen de kruisvaarders het zóó.
Een geschiedschrijver uit dien t|jd vertelt,
dat men zich geen mooieer stad kon den
ken en geen rijkere ook. Het spreekt van
zelf dat Zara daarom-dan ook een veelbe
geerde prooi was voor plunderaars.
Romeinsch en Venetiaansch is nog de
oude kerk van San Donato, die nu tot Na
tionaal Museum is ingericht. Dit zijn twee
ronde kerken, de eene bovenop de andere,
eenigszins zooais San Vitale in Ravena.
Hier is beeldhouwwerk te zien, gedenkstee-
nfn, Romeinsch glaswerk en overblijfse
len uit het Pre-Romeinsche en het Romaan-
sche tijdperk, Gothische kunstwerken en
Barok, kortom, kunst uit alle perioden
van de geschiedenis. Van buiten is het ge
bouw met een kleed van groen bedekt.
Zara heeft heel wat kerken. De Dom,
ook wel Sant' Anastasia genoemd, een Ro-
maansche kerk met twee zijbeuken en een
gebeeldhouwde gevel, als de kerken in Pi-
sa, is ook van historisch belang, omdat hier
onder het hoofdaltaar de vlaggen van Sint
Marcus plechtig begraven werden op 7 Juli
1797, toen de Venetiaansche Republiek ten
onder was gegaan.
Maar de mooiste van alle Romaansche
kerken, niet alleen in Zara, maar in heel
Dalmatië, is die van San Crisogone. Deze
is gebouwd in de vijfde eeuw, maar is later
meer dan eens vernieuwd. Van buiten is
het een volmaakt voorbeeld van een Ro
maansche Basiliek.
Dan is de kerk van Santa Maria delle Be-
nedettine van belang, ook al Romaansch,
met een prachtige klokkentoren en een
mooie zaal voor het kapittel in het klooster.
Verder San Simeone, waar de Zilveren Ark
wordt bewaard met de reliquien van den
Heilige, gemaakt in vervulling van een ge
lofte van de Heilige Elizabeth, Koningin
van Hongarije. En San Francesco, San Mi-
chele, Sgnta Maria en nog meer, sommige
nederig en klein, maar daarom niet minder
bezienswaardig.
Alles in Zara herinnert u aan Venetië. De
Piazza del Signori is echt Venetiaansch,
met de groote Guardia 'en de Loggja del
Comune, gebouwd door Palladio, in de XVIe
eeuw. Heel mooi is de Palazzina del Capi-
tan Grande. Verder zijn er nog interessan
te, particuliere woonhuizen met namen
van beroemde Venetiaansche geslachten.
Zara heeft twee poorten de Porta Ma
rina, waar een Romeinsche Boog is inge
metseld en een inscriptie ter herinnering
aan de over-Winning van Lepanto op de
Turken ei\ de Porta di Terraferma, die da
teert uit 1513. Op beide poorten troont de
Leeuw van Sint Marcus, zooals trouwens
overal in Zara. U ademt in Zara Italiaan
sche lucht, Venetiansche lucht. Klanken en
stemmen en de atmosfeer zelfs z|jn die van
de Republiek van Sint Marcus, de Domi
nante, waaraan deze heele streek haar be
schaving te danken heeft.
Een kijkje In het bandenmagazija ,u
autopark.
ENNA
WEDEROM DE STAD VAN PR0SB.I
rniu
VOLGENS een besluit van Mui_
heeft het bekende Siciliaansehe
je Enna, dat tegenwoordig
sangiovanni heette, zijn oorspronkelijk
naam, waarmede zoo nauw de mythes»,
Demeter en Persephone zijn verbondes,k
ruggekregen.
Wanneer men van het bekoorlijke
Catanea aan de Zuid-Westkust van sêii|
het land ingaat, komt men in een stille, bi
na woeste bergstreek. Hooge, spitse, i
kleurige bergefi en nagenoeg <>nbegri._
heuvels, waarop slechts hier en daaretjJ
ge vegetatie, bepalen het karakter vaa h*|
landschap. Daar in plekken kleine berj.1
stadjes, die door hun wallen en muren ngl
sterk aan vestingen doen denken, wutfcl
tijd sedert eeuwen stil is blijven
Daar vindt men ook op een hoogen roti M|
stadje Castrosangiovanni, dat thans
Enna zal heeten en daardoor weder her»!
neringen wekt aan de „Moeders'van Enai'J
waar "de cultus voor Demeter en haardoèl
ter Proserpina nog zeer lang in eere treil
gehouden. Want bij" Enna, dat in vroejsl
eeuwen tot Griekenland behoorde, n|
Pluto Proserpma geschaakt hebben,
In de omgeving van de stad. waar <k til
ooitjes zoo zoet geuren, dat het in dal
volksmond heet, dat hier zelfs jachthonds!
hun spoor bijster worden, is volgens itl
oude mythe eens de aarde open gespietst!
waarop Persephone, het symbool van dl
wat er groeit en bloeit, door den god tal
de onderwereld aan de moeder werd ont-l
rukt. De diep bedroefde moeder ging
middellijk op zoek naar haar dochter; q|
had haar fakkels aan den Vesuvius dool
ontbranden en bereisde vele landen. Tal
slotte kwam zij in de onderwereld en mil
Pluto te bewegen, dat hij de jonge godal
vopftaan acht maanden in de wereld del
menschen zou laten vertoeven, terwijl ql
de overige vier maanden van het jaar in 41
onderwereld moest doorbrengen. Nog lel
den toont men U ui Enna een onderajid-l
sche gang, waardoor Proserpina afdaaldtl
terwijl ook de plaats, in de omgeving ml
Syracuse, waar de heerscher van de onde-J
wereld haar naar boven bracht, precies be|
kend is. Op die plek namelijk ontspi
een rivier, de eenige in Europa op de oevffil
waarvan papyrusheesters groeiden en d«|
vanwege de blauwe kleur door de Grieïal
Kyane genoemd werd, of ook wel Anapc I
De eenvoudige bevolking van herders «I
landbouwers heeft deze mythe/van v»HI
op zoon overteld. Zoo werden Demeter #1
Persephone de hoogelük vereerde „Moedffll
van Enna". Van haar heet het koren, d»|
hier overvloedig groeit, een geschenk»I
zyn. Eerst.later zou Demeter op haarww-l
ten ook in'Griekenland gekomen zijn, «"I
zij vereerd werd in Eleusis, zoodat t°® I
ook de Atheners deze kostelijke gave wj
vingen.
Rechtss
Voorzichtig wordt
do motor omhoogge-
takeld. Reeds twee
veldtochten heeft de-
se auto achter xich|
na is de motor wel
toe aan oen grondi
ge revisie.
