Geen Amerikaansche torpedo-,
jagers meer voor Engeland?
GEBEURTENISSEN TE AMSTERDAM
ion CH titaan
londerdag27Februari 1941 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
I*
zou 1
Jjaigang, No. 20665
Postgiro 48400
Bur. Markt ït. TeL 274S
Directeur F. T1ETEH
Otficieele uiteenzetting
«*•0-
Wie
WAT ZAL HET
VOORJAAR
BRENGEN?
Een strijd in snelheid
en macht. De En-
gelsche pers en de
duikbootoorlog.
Verklaring van admiraal Stark
Ook geen koopvaardijschepen
meer beschikbaar
Gevaar voor inval minder dreigend dan
een jaar geleden, aldus generaal Marshall
Aanvullende defensie-
begrooting.
De wet op de hulp
verleening.
De aan Amerika
afgestane steunpunten.
Het inlichtingenbureau
der Amerikaansche
regeering.
DUITSCHLAND
Mislukte Britsche
a|tnval8pogingen.
AZIË
De. vredesconferentie
te Tokio.
Zon: op 8.30, onder 19.17.
Maan: op 9.17, ondor 22.02.
Men ie verplicht te verdok
teren ran zonsondergang tot
zonsopkomst
Lantaarn* van voert «Men
moeten oor na zonsonder
gang ontstok worden.
goudsche
COIJ BANT
ntrent de oorzaken en den achter
van het fiateren bekend gé-
bealuit van den weermachts
hebber in Nederland en den
voor de bezette Ne-
dsche gebieden om de uitvoe-
macht in de provincie Noord-
aan de militaire autoriteiten
r te dragen, ontving het A.N.P. van
elichte zijde' de volgende uit-
jtting.
vervolge op politiemaatregelen
ter vergelding van een verrader-
i overval op een Duitache politie-
uille moesten worden getroffen
een aantal Joodache elementen,
in den loop van Dinsdag te Am-
Igrdam in een reeks bedrijven par-
i stakingen, ontstaan. Een deel der
oheiders en employé'* van genoemde
Indrijven, die blijkbaar de draag
wijdte van een dergelijke onwettige
$eÖe niet volledig beseften, heeft zich
lat het neerleggen van den arbeid
laten opzweepen door raddraaiers, die
nif volgens de bekende methoden zoo-
el mogelijk op den achtergrond
Heven. Talrijke andere arbeiders en
enployé's werden door dreigementen
a herhaaldelijk ook door handtaste
lijke aanvallen gedwongen tegen hun
wil aan de staking deel te nemen. On
verantwoordelijke, misdadige elemen
ten poogden voorts van de op deze
wijze ontstane situatie partij te trek
kat door het op touw zetten van
kuiperijen tegen de bezettingsautori-
tsiten en stelselmatig incidenten uit te
kik en.
Het het oog op bovengenoemde
vsurvallen, die in een bezet gebied bij-
ander ernstig geacht moeten worden
at ook als alleenstacStde actie niet
kannen worden geduld, hebben de
Duitschc bezettingsautorieiten dien
overeenkomstig tot tegenmaatregelen
Moten.
Ofschoon de naast de Amsterdam-
iche politie opgeroepen Duitsche po-
litie-afdeelingen volkomen in staat
wsreh de handhaving van rust en orde
te waarborgen, hebben de Rijks-
eanmissaris en de bevelhebber van de
wsermacht het ter beveiliging van de
Wangen van de Duitsche oorlogs
economie en ook van de economische
Mangen van de Nederlandsche be
volking in haar geheel doelmatig g..-
•cht de uitvoerende macht in de pro
vincie Noord-Holland van de burger
lijke autoriteiten te doen overgaan op
den bevelhebber in de Luftgau Hoi
ked. Tot d'; besluit heeft de omstan-
leid aanzienlijk bijgedragen, dat
i'r.st.ge waarschuwingen en aanma-
i ngen van Nederlandsche officieele-
particuliere instanties tot onmid-
itdjjke hervatting van den arbeid en
kt het achterwege laten van alle orde
verstoring en demonstraties niet over-
de gewenschto uitwerking heliben
lehad en dat in den Joop van gisteren
cog op verschillende plaatsen wilde
•Wringen en persoonlijke bedreigin-
(eo van werkwilligen voorgevallen
Nopens de oorzaken van de boven
vermelde ordeverstoringen, werksta-
kingen en andere incidenten bestonden
ttriori duidelijke aanwijzingen, dat
kkfbij anti-Duitsche ophitsers en be-
JWde Er.gelsche agenten de hand in
"et spel ^hadden en dat deze openlijke
"f onderaarische raddraaiers in hoofd-
***k uit Joodsche elementen bestonden,
vatlchillenae ernstige incidenten, die
Mi de voorvallen van de beide laatste
«Uen reeds voorafgegaan waren, leve-
het ondubbelzinnige bewijs voor
Juistheid van deze opvatting
Zooals men weet, zijn reeds tussehen
•0 12 Februari ernstige botsingen in
Amsterdamsche Jodenwijk voor
tsnellen. In het verloop daarvan bleek,
Joodsche horden, voorzien van
**P*nen, stelselmatig overvallen pleeg-
°P niet-Joden, vooral op nationaal-
*«»Usten, waarbij ook vrouwen en
•■deren het slachtoffer van dergelijke
Widtaitelijke aanvallen en mishande
len werden.
WÜ foot aantal personen heeft
dagen als gevolg van deze Jood.
excessen min of meer ernstige
"•etsuren opgeioopen. Voorts ia
W® reeds is gemeld II Februari
W-A--man Koot door een Joodsche
den nacht van II op 12 Februari de
oude Jodenwijk reeds eenmaal tijdelijk
door de politie voor het verkeer naar
en van deze wijk volkomen afgesloten
worden. Intusschen is het tot nieuwe
excessen van de genoemde elementen
gekomen. Toen' een Duitsche politie
patrouille in den nacht van 19 op 20
Februari een gelegenheid in de Jood
sche emigrantenwijk In de Van Wou-
straat wilde binnentreden om een daar
gehouden geheime vergadering op te
heffen en de aanwezigen te arresteeren,
werden de Duitsche politie-beambten
vanuit het donker met zure en giftige
vloeistoffen overgoten, terwijl tevens
pistoolschoten op hen werden gelost.
Helaas gelukte het den meesten deel
nemers aan dit misdadige complot in
de duisternis te ontkomen. Voorts zijn
nog in den loop van de laatste weken
op verschillende plaatsen van de stad
door Joodsche elementen of door van
hunnentwege betaalde leden van de
onderwereld overvallen gepleegd op
niet-Joodsche en vooral pro-Duitsche
inwoners van Amsterdam.
Uit de opsomming van al deze voor
vallen blijkt, dat de verantwoordelijk
heid voor alle incidenten en orde
verstoringen van den laatsten tijd
onmiskenbaar gelegen is bij Joodsche
en andere elementen van anti-Duitsche
mentaliteit, die stelselmatig de maat
regelen en belangen van (3e Duitsche
bezettings-autoriteiten pogen te scha
den én te saboteeren, zonder considera
tie voor de economische en maat
schappelijke beléngen van de orde
lievende meerderheid van de Neder
landsche bevolking rustverstoringen en
incidenten ontketenen en, naar uit ver
schillende andere aanwijzingen blükt,
nog andere dergelijke acties hebben
beraamd.
van omstreeks dertig personen
W*eslagen en letterlijk vertrapt. Tot
va» de orde moert derhalve in
Stefani meldt uit Bern:
De wereld verkeert in afwachting
van het komende voorjaar, waarin
men ongetwijfeld groote militaire
en politieke gebeurtenissen zal be
leven. In internationale militaire
kringen meent men, dat de oorlog
beheerscht zal worden door de vol
gende feiten van kapitale be-
teekenis:
1. Een strijd in snelheid en
macht tussehen de as én Engeland,
waarbij legermachten over de we
reld verplaatst zullen worden, die
tot taak hebben de organisatie van
den tegenstander te breken.
2. Een strijd in snelheid en
macht tussehen de Engelsche vloot
en de luchtmacht van de asmogend-
heden.
3.- Een strijd in snelheid en macht
tussehen de vervoercapaciteit ter
zee van het Britsche rijk en de ver-
nietigingscapaciteit van de lucht-,
vloot- en duikbootmacht van de as-
mogendheden.
De overwinning hangt af van. de
suprematie vgn die drie factoren,
waarbij internationale militaire
kringen aan de as een enorme
macht toeschrijven en geneigd zijn
haar de overwinning te voorspellen.
De Londensche correspondent van
het Spaansche blad ABC schrijft, dat
de aankondiging van Hitler van het
begin van den duikbootoorlog in de
Londensche pers den grootsten weer
klank gevonden heeft. De Daily
Mail maakt van de gelegenheid ge
bruik om een campagne te beginnen
tegen de „verwarring in het technisch
bestuursapparaat" van het ministerie
van Handel. Het blad schrijft: „Wij
hebben veel meer schepen noodig, die
in serie vervaardigd worden. De aan
wezige scheepsruimte moet niet alleen
ten volle benut worden, doch zij moet
ook op de juiste wijze verdeeld en be
heerd worden. Er moet een nieuwe
energieke en met de materie vertrouw
de minister benoemd worden, die
tevens deel uitmaakt van het oorlogs-
ROTSHULEN ALS St il' AAT8. De bewoners yan een Engelsche stad aan de Zuid-Oost-kust ge-
bruiken de rotsholen, welke vroeger door de smokkelaars werden benut,
als schuilplaats tegen luchtaanvallen. (Associated Press)
kabinet".
De correspondent verklaart, dat de
perscampagne van de Daily Mail
iederen dag belangrijker wordt, want
bovendien is er nog het dringende
vraagstuk van het binnenlandsch ver-
voers- en verkeerswezen, dat nog
steeds op een oplossing wacht. Er is een
gebrek aan goederenwagens om de
steenkoolreserves naar de industrie te
kunnen vervoeren. Nog veel minder
kunnen de bestellingen der bevolking
ten uitvoer worden gelegd. Volgens
Engelsche dagbladberichten heerscht er
in bepaalde districten een groot over
schot aan steenkool als gevolg van het
verlies der continentale afzetgebieden.
Deze stagnatie kan echter niet ver
holpen worden, daar er een tekort aan
spoordregmaterieel is.
De Financial News legt er bij-
zonder den nadruk op, dat „alleen in
Yorkshire een millioen ton steenkool
op vervoer en distributie onder de ver
bruikers ligt te wachten". Een nieuw
vraagstuk is bovendien, zoo gaat A.B.C.
verder, de invoer van goederen en
levensmiddelen en de rechtvaardige
verdeeling hiervan, die door een coör
dinatie van de verschillende ministeries
gewaarborgd zou worden, doch waar
schijnlijk door den aangekondigden
duikbootoorlog volkomen in de war
zal loopen..
De chef van de Amerikaansche vloot
operaties, admiraal Stark, heeft, naar
Associated Press meldt, in de commis
sie uit het Huis van Afgevaardigden
voor de militaire uitgaven verklaard,
dat het op het oogenblik niet raadzaam
is meer torpedojagers aan Groot-Brit-
tannië af te staan zooals Wendell WiU-
kie heeft aanbevolen.
In Washington wordt'; naar die Ame
rikaansche bladen melden, door de
federale scheepvaartautoriteiten ver
klaard, dat de Vereenigde Staten op het
oogenblik aan Engeland niet meer
koopvaardijschepen kunnen afstaan.
Alle Amerikaansche scheepsruimte
moet voor een tijdsduur van minstens
negen maanden gebruikt worden om de
Amerikaansche bewapeningsindustrie
van het noodige te voorzien. In feite
hebben de Vereenigde Staten zelf nog
zestig schepen met een tonnage van
elk 10.000 ton noodig om hun eigen
behoefte te kunnen dekken. Het gebrek
aan schepen is zoo groot, dat de reeders
in de komende week op verzoek van de
federale scheepvaartautoriteiten vrij
willig het prioriteitssysteem zullen in
voeren, teneinde het vervoer van Ijp-
langrijke grondstoffen voor de Ame
rikaansche bewapeningsindustrie le
waarborgen. De koopvaardijvloot van
de Vereen. Staten bestaat op het
oogenblik uit 1276 schepeg met een in
houd van 7.55 millioen ton, waarvan
slechts 331 vrachtschepen en 46 tank
schepen met een totalen inhoud van 2.4
millioen ton voor het overzeesche ver
keer geschikt zijn. In de Amerikaan
sche havens ligt veel materiaal, dat
voor Engeland bestond is, doch dat
door het Engelsche gebrek aan schepen
niet vervoerd kan worden. Doch ooiéde
voor de Vereen. Staten bestemde goe
deren hopen zich in overzeesdie ha
vens op, daar de Amreikaansche vloot
niet tegen haar verzwaarde taak is op
gewassen.
De bevoegde commissie van het Huis
van Afgevaardigden heeft de aanvul
lende begrooting ten bedrage van 1533
milliard dollar voor het leger en uit
breiding van de vloot goedgekeurd.
Deze begrooting wordt thans bij het
plenum van het Huis ingediend. Hier
aan waren onmiddellijk verklaringen
voorafgegaan van den chef van den
generalen staf. Marshall, en den vloot
voogd, admiraal Stark. Marshall ver
klaarde, dat het „gevaar voor een inval
in Amerika" thans minder dreigend is
dan een jaar geleden. De Ver. Staten
zijn thans aanmerkelijk veiliger dan
nog enkele maanden geleden te ver
wachten was. Stark verklaarde, dat het
bouwprogram van de Amerikaansche
marine goede vorderingenSnaakt.
In de gisteren gehouden debatten in
den Senaat over de wet tot hulpver
leening aan Engeland verklaarde de
republikeinsche senator Nye, dat het
wetsontwerp van het Congres een
„stroopoppen-parlement" maakt. Bo
vendien zou het Congres gedwongen
worden te stemmen voor Amerika's
deelneming aan den oorlog.
Nye herhaalde dan zijn vroegere
verklaring en die van andere senato
ren dat de wet tot hulpverleening aan
Engeland van Rbosevelt een dictator
maakt. Roosevelt bevindt zich reeds in
oorlog, en enkele dagen na aanvaar
ding van de wet, hoogstens binnen en
kele weken, zouden ook de Vereen.
Staten zich in oorlog bevinden. Ten
slotte plaatste senator Nye tegenover de
waarschuwingen, daKle Vereen. Staten
wellicht een invasie nullen beleven, de
opmerking, dat dit „spoken van Roose
velt" zjjn. Het is eenvoudig fantastisch
om aan te nemen, dat Duitschland
Martinique zou bezetten, het Panama-
kanaal zou bombardeeren, "of Be Ver.
Staten te land via Zuid-Amerika zou
Hmnen aanvallen.
De democraat Wheeler noemde ie
uitlating van Roosevelt, dat vredes
voorstellen eerst overwogen kunnen
worden na een Britsche overwinning
..een verontwaardiging-wekkende ver
klaring".
De president neemt daarmede een
standpunt in, dat ongerechtvaardigd is,
in zooverre de Vereenigde Staten niet
bereid zijn deel te gaan nemen aan den
oorlog. Wheeler riep uit: „Ik consta
teer, dat wij niet aan dezen oorlog
deelnemen, tenzij de president ons
daartoe reeds verplicht heeft. En wan
neer wij wel deelnemen aan dezen oor
log, gebeurt dat met miskenning van
de Amerikaansche grondwet".
Wheeler oefende vervolgens felle cri-
tiek uit op het feit, dat Roosevelt den
Engelschen raad geeft omtrent hetgeen
zij moeten doen. De president heeft het
recht niet den Engelschen een voort
zetting van den oorlog aan te bevelen.
Bovendien heeft Engeland geen kan
sen op de overwinning, wanneer de
Vereenigde Staten niet gaan deelnemen
aan den oorlog. De democratische sena
tor Clark verklaarde, dat Roosevelt
met, zijn uitlating Dinsdag practisch
heeft toegegeven, dat hij de Vereenigde
Staten als in oorlog beschouwt.
Na de aanvallen van Wheeler zjjn
de debatten in den Senaat zeer leven
dig geworden, aldus het D.N.B. De de
mocraat Chandler beschuldigde de te
genstanders van de wet op de hulp aan
Engeland er van, dat zij trachtten het
vertrouwen van het Amerikaansche
volk ip den president te schokken.
Ook hij, Chandler, hoopt, dat de Ver
eenigde Staten aan den oorlog niet
zullen gaan deelnemen. Mocht dit ech
ter toch gebeuren, dan kunnen al deze
redevoeringen slechts schadelijk zjjn.
Wheeler antwoordde, dat hij er óp
moest blijven staan, dat deze oorlog
niet de oorlog van Amerika is.
De democraat Brown verwierp even
eens de opvatting van Wheeler, vol
gens wien de wet een oorlogswet is.
Wheeler en derisolationisten zijn er
voor verantwoordelijk, dat in het
buitenland de indruk bestaat, alsof het
met de aanvaarding van de wet gaat om
een kwestie van oorlog of vrede.
Na deze woorden sprong Wheeler op
gewonden op en verklaarde: „En toch
blijf ik volhouden, dat het hier om oor
log of vrede gaat
Volgens een bèricht van*WÏ agent
schap uit Washington, aldus het D.N.B.,
dreigt de kwestie der landverpachting
op de door Engeland aan de Vereen.
Staten afgestane steunpunten 'n storm
te ontketenen in het Congres, aange
zien de Engelsche grondbezitters reus
achtige winsten trachten te trekken uit
de landverpachting:
De democratische senator Ellender
verklaarde, dat Engeland weliswaar
torpedobootjagers heeft gekregen, maar
dat de Vereen. Staten tot dusverre
nauwelijks iets daarvoor terug hebben
ontvangen.
In het bovengenoemde bericht wordt
verder gezegd, dat Engelsche staats
burgers tot 10.000 dollar eischen voor
iederen morgen grond, die de Ameri
kaansche marine wil hebben. Verschei
dene senatoren hebbes derhalve inter
pellaties voorbereid, welke zij willen
indienen, zoodra de kwjStié der steun
punten voor den Senaat kömt.
Van bevoegde zijde in Washington
wordt verklaard, aldus verder het D.
N. B„ dat het de hoogste tijd is, dat
Londen ingrijpt in de onderhandelin
gen en een einde maakt aan de reus
achtige eischen van Britsche onder
danen. En niet alleen, dat de Engel
schen overdreven hooge prijzen vragen,
de Britsche autoriteiten willen ook de
rechtspraak behouden over de Ameri
kaansche steunpunten. Daartegen ver
zetten zich echter de Amerikaansche
leger- en marine-autoriteiten op de
krachtigste wijze.
De crediet-commissie van het Huis
van Afgevaardigden heeft goedkeuring
gehecht aan het uittrekken van 1.5
millioen dollar voor het inlichtingen
bureau der regeering, het „Office of
governments repoyts".
De directeur van het bureau, Lowell
Mellett, heeft verklaard, dat in geval
van een oorlog van den kant der regee
ring alleen de gebruikelijke militaire
censuur, maar geen censuur op de
radio en de pers in het voornemen ligt.
Een andere zaak echter is de censuur,
die de redacties der Amerikaansche
dagbladen zich zelf zouden opleggen :n
het landsbelang. De vraag of het bureau
propagandistische doeleinden moet nal
streven, of een politiek instrument
vormtjvan de regeering, beantwoordde
Mellett met een ontkenning, hij noemde
het bureau een „clearinghouse" voor
regeerings-informaties. Het bureau
werd tot dusver gefinancierd met
subsidiegelden als bestanddeel van
het Witte Huis.
Tijdens de Senaatsdebatten trok de
Nye, naar nader wordt gemeld, ver
gelijkingen tussehen den toestand van
thans in de Vereenigde Staten met'dien
in 1917. De maatschappelijke kringen
zijn dezelfde als toen. Dezelfde vrou
wen, die haar naam in de krant ge
drukt willen zien, vormen commissies
en geven diners met danspartijen om
tot den oorlog op te hitsen. Langs de
Atlantische kust heerscht dezelfde
hysterie als in 1917, waarbij het op
merkelijk is, dat de bewoners dezer
gebieden, die zulke voorstanders zijn
van den oorlog^ het minste lust toonen
om vrijwillig bij de weermacht te die
nen. Zjj, die het voortschrijden van
Roosevelt naar den oorlog weerstaan,
wérden evenzeer belasterd als voor de
deelneming der Vereenigde Staten aan
de wereldoorlog. Bankiert en financien
oefenen denzelfden pro-Britschen druk
uit en men verneemt dezelfde honing
zoete woorden voor Engeland. Dezelfde
inmenging van het type koL House is
ook thans weer voorhanden. Nye wees
op de reis van den president der
Harvard-universiteit, Gorman, die als
nieuwe «eciale afgezant van Roosevelt
naar Engeland zal gaan. Toen evenals
thans weigerde Engeland zijn oorlogs
doeleinden bekend te maken.
OP WEST-DUITSCHE INDUSTRIE
DISTRICTEN.
De R.A.F. heetf getracht in den
nacht van 26 op 27 Februari, naar aan
het D.N.B. wordt medegedeeld, aan
vallen te doen op West-Duitsche in
dustrie-districten. Ofschoon de weers
omstandigheden niet ongunstig waren,
is het den aanvallenden Engelschen
formaties- niet gelukt hun voornemen
ten uitvoer te leggen. De Britsche
vliegtuigen werden door het krachtige
Duitsche luchtafweervuur gedwongen
een anderen koers te nemen of uit te
wijken naar groote hoogten, zoodat zij
de uitgeworpen bommen niet konden
richten. De in vrij grooten getale uit
geworpen brisant- en brandbommen
vielen voor het grootste deel op open
veld. Er ontstond wederom slechts
eenige, schade aan woonhuizen, terwijl
militair economische of militaire doe
len niet getroffen werden, Verschei
dene burgers werden gedood of ge
wond. 5
SPOEDCONFERENT1E TE HANOL
De gouverneur-generaal van Fransch
Indo-China, vice-admiraal Jean Decoux,
heeft gisteren te Hanoi een spoed-
conferentie bijeengeroepen van Indo-
Chineesche militaire- en bestuurs
ambtenaren ter bespreking van het
Japansche compromisvoorstel, dat in
gediend is in een informeele ver
gadering van de Japansche, Fransche
en Thailandsche delegaties te Tokio op
24 Februari. Aan de conferentie van
gisteren namen, behalve de gouver
neur-generaal Mor.dant, de opperbevel
hebber van de Fransche strijdkrachten
in Indo-China, Pierre Delsalle, chef
van het bureau van de secretaris
generaal, de hoogste residenten voor
Tonkin en Cambodja, en Mantovini,
directeur vaui het departement voor
Politieke Zalen, deel.
Thailand «cl» minister naar
Tokio.
De Thailandsche minister Badakaroe
is per vliegtuig op Formosa aange
komen, vanwaar hij naar Tokio zal
doorreizen. Naar verluidt zal Bada
karoe met bijzondere opdrachten
zijner regeering aan de vredesconfe
rentie deelnemen.
Voorts verluidt hier uit betrouw,
bare bron, dat Thailand bereid zou
zQn, van verdere eischen af te zien en
het Japansche voorstel aan te nemen.