Groote rede van den scommissaris Iif het stampvolle Concertgébouw te Amsterdam W v REDE VAN DEN RIJKSCOMMISSARIS 1 Beschouwingen over het heden, verleden entoekomst h een gr—te welke de lering Noord-Holland jpm kei Jtifceibfcerekk" der NÜ)il. ia Nederland gistermiddag in kei Ceneertgekenw Ie Amsterdam kad georganiseerd, keeft de Rijks—mms- saris Rijktmimster SeyM-Inqaart een belangrijke rede gebondenDe be langstel ling voor deze gebeurtenis was overweldigend groet. Niet alleen was er geen stoei meer onbezet, maar reeds een kalf nar voor bet begin der bijeenkomst stonden de belangstellenden in dichte drommen tot in alle uithoeken van de groote zaal, welke met bloemen, dennegroea e^vlagge- doek feestelijk was versierd. Ook bet podium, waarop een militair muziek corps had plaats genomen, was saiaakvol aangekleed. Toen de Rijks commissaris om 4 nar in de zaal verscheen, verhieven de aanwezigen riek van hun plaatsen, waarbij rij de hooge autoriteit den Duitschen groot brachten. WELKOMSTWOORD W. PAUSTIAN gS".. ^ST..ï;u„'5*ïf1 ïginWT" -J 0 T /X - r 'mr Rykscommitsaris Dr. Styss-Inqaarl De heer W. Paustian, leider van den kring Noord-Holland van het „Arbeitsbe- rekh" der NS.D,A_P. in Nederland, heet te de aanwezigen vervolgens welkom, In het bijzonder richtte spr. zich hierbij tot den Rijkscommissaris en tot de eeregasten van dezen middag, tot wie o.m. behoorden de generaal der infanterie Ruoss ais ver tegenwoordiger der Weermacht, de com. miasaria-generaal S.S. Brigade-führer Rauter, commissaris-generaal dr. Wimmer commissaris-generaal tevens leider van het „Abeidsbereich" der N.S.D.A.P. in Nederland* Schmidt, de vertegenwoor diger van bet ministerie van buitenland- sehe zaken te Berlijn, gezant Bene, Bri- gadeführer Knoblauch, de generaal der politie Schumann, de Marinebefehlshaber Admiral Kien ast, verder alle provinciale en stedelijke gevolmachtigden van den Rijkscommissaris, de commissaris van de provincie Noord-Holland, or. A- J. Bae- kar. de regeeringscommissaria en burge meester van Amsterdam, de heer E. J. Voöte en de commissaris van het N.V.V., de heer Woudenberg. Voorts verscheidene vertegenwoordigers van partij. Weer macht en politie, alsmede belangrijke fi guren uit de NSB. en N.S.D.AP., pro fessoren van de Amsterdamse!» universi teit. vertegenwoordigers van bet Amster damse!» stadsbestuur eng. Na de begroeting hield de Rijkscommis saris de volgende rede: Partijgenoot™, Kameraden. Ongeveer twee weken geleden waren Amsterdam en eenlge steden in Noord- Hofland het tooneel van beroeringen, die gericht waren tegen de openbare orde en de veiligheid van het openbare leven, Amsterdam is weliswaar het ter rein, waar niet alleen tengevolge van de structuur der sociale verhoudingen van zijn bewoners,, maar ook door de samenstelling der bevolking op zich- solve, vaak ongeregeldheden voorkwa men, die het radicale optreden noodig maakten van de organen voor de hand having der ordee zoodat dergelijke Woelingen en stakingsbewegingen niet als iets geheel ongewoons beschouwd kunnen worden. In het ondergpvige geval heb ben echter zonder twijfel die krachten, vooral weer de Joden, die tenslotte de zen als vemietigingsoorlofi tegen het Duitsche volk bedoelden strijd hebben ontketend, weer de hand in het spel gehad en een deel van de tot dusver ordelijk haar werk verrichtende bevol king tot tegenstand opgehitst en ver ted. Ju'st om deze reden was het noodzakelijk, met de scherpste midde len en op de meest besliste wijze de ren tegenstand te breken. Ik hoop, ik hoop, dat het Nedeyiandsche volk uit de ervaringen der laatste dagen ge leerd heeft, hoe onverbiddelijk be zettingsmacht haar taak en haar recht weet te handhaveh. Ik hoop, dat het Nederlandse!» volk zich in de toe komst niet meer zal latei verleiden elementen, tireemd aan land en volk. Wij zullen in de toekomst, wan neer dat noodig Is, npg harder zijn. Vooral waarschuwt^ ik er voorT de Duitsche Weermacht en de leden der Weermacht te beleedigen. Staking cd uitsluiting De door den bevelhebber der Weer- macht gegevan Instructies zijn osidubbel- ztang en radicaal. De N^landtete bevolking moet er kennis van nemen, ,to. «v oorlogshandelingen beat ïii!iJ2L1?,!?ktog evenzeer een uit- zijnde ambtenaar of employé ia het vervolg staken; dan vernietigt hij daarmede zijn bestaan.Wij hebben in- tusschen met verordeningen een bescher ming ingesteld iegèn ongerechtvaardigd ontslag en een recht van controle op de loonverhoudingen, ook zonder uitdruk kelijke klachten van den betrokken werk nemer, die bet mogelijk zullen maken, de gerechtvaardigde aanspraken der ar beiders in het oog te houden en te be veiligen, voor zoover dat onder de ge geven omstandigheden mogelijk is. Vooral zullen langs dezen weg de on gerechtvaardigde en asociale toonver schillen uit den weg geruimd en verhoo gingen toegelaten worden, waar de so ciale behoeften der werknemers dit eischen en waar zij volgens de economi sche omstandigheden mogelijk zijn. He strikte stakingsverbod beteekent derhal ve niet een belemmering der levens eischen van den arbeider, maar vormt een maatregel, die in het eminente be lang der instandhouding van de orde in het bezette gebied onder alle omstandig heden gehandhaafd zal worden. Op het oogenblik, waarop de Duit sche' organen voor handhaving van 'de orde ingrepen, stortten deze be roeringen ineen. De als raddraaiers schuldig beyonden personen zullen, al naar de omstandigheden, door het militaire gerechtshof tot een har de, onvermijdelijke, maar Verdiende straf worden veroordeeld. Maar ook de kring van hen, die volgens den aard van dit land mede verantwoor delijk zijn voor de vorming der open bare meening, moet door drastische maatregelen er aan herinnerd wor den, dat hier de dbor de Bezettings macht geëischte orde onder alle omstandigheden moest worden ge handhaafd en dat de Bezettings macht in staat is, om zelfs de at mosfeer, die tenslotte opwekt tot feitelijke handelingen van tegenstand en deze daarmede eigenlijk eerst mogelijk maakt, te treffen. Uitzonderingen op de boete De beschikking betreffende het Innen der boete zal als gevolg hebben, dat naar alle waarschijnlijkheid de groote kring van hen, die met open blik de nieuwe vormgeving der dingen tegemoet zien en deze houding trouw gebleven zijn, slechts bij uitzondering getroffen 'wordt; met uit zonderingsgevallen kan échter rekening gehouden worden. Deze episode in de geschiedenis der bezetting is afgesloten. De voor de bezetting als normaal gel dende omstandigheden zijn weer inge treden. De vastbeslotenheid der Bezet tingsmacht om haar standpunt te verwe zenlijken, is duidelijk. Ik maak onmiddellijk van deze gele genheid gebruik, om voor u partij ge- nooten en kameraden te treden, ten einde u uiteen te zetten, waarom het thans gaat, wpnt de kracht van onze ba jonetten is vooral bedoeld voor den vijand van buiten. Binnen het terrein- echter, waar wij moeten besturen, doen wij ons vooral gelden door tie kracht der idee, welke wij vertegenwoordigen en door de overtuiging, welke uit de verkondiging van deze idee medegedeeld wordt Ik kom derhalve vooral tot u, de partijgenooten uit den Arbeitsbercicftr.aangezien gij Immers mijn nauwste medewerkers moet zijn bij de verwezenlijking vin de taak. welke mij de Führer in dit land heeft gegeven. Gij zijt ertoe geroepen^ het Nederlandse!» volk door uw leven een vóörfegeld te ge ven van de nationaalsocialistische volks gemeenschap ip het gebied der G-oot-Ger- maansche Gemeenschap. Gij moet weten, Waarom het gaat, welk doel wij moéten bereiken en hoe Wij een standpunt moeten bepalen ten aanzien van de afzonderlijke gebeurtenissen, welke zich vooor ons voor doen. Ik juich het toe, dat zich in ons midden een zoo opmerkelijk aantal Ver- derlandsche natlonaal-socialisten bevindt, die in een harden nog vaak verkeerd be grepen strijd als pioniers medewerken aan den opbouw van een nieuw Europa en die in deze Idee en Strijdgemeenschap ze ker kunnen zijn van onze onverbrekelijke kameraadschap. Ik spreek eebter ook tn het bewustzijn, m*J fl* overige Nederlanders booren. Nederland ie uit een eeuwenlanger» droom gewekt. De Nederlanders zien zich met dit ontwaken tegelijk geplaatst voor het eene probleem DuiUchland. Duitsch- 'and beteekent voor de Nederlanders in het algemeen en. voor de Hollanders in het bijzonder, zooals in een aan gedach ten rijk geschrift van eet) Hollander uit eengezet is, den eisch, een standpunt te bepalen ten aanzien van de'dingen der wereld. Nederland mcflct, dat het niet meer naar zijn stillen tuin en zijn rustig omheinde bosschage terugkeert Het be gint te begrijpen, dat de tot Nederlaffd gerichte vraag van het lot eerst dan een volksch Nederland gen, MM een waarli veroveVen. De danige actieve, Historische wording Gemeenschappelijkheden en vermoede tegenstellingen uit het heden moeten haar motiveering gn ontwikkeling vinden in de historische wordig. Wij weten, dat dit Nederlandsche volk, dat zijn volksche substantie evenals een groot deel van het Duitsche volk, gevon den heeft in de stammen der Friezen, Ne- der-Saksers en Frankèn, indertijd, toen de eerste Rijksstichting in het middel- Europeesche gebied plaats vond, dus in het Carolingische rijk, reeds in een ge meenschap met andere stammen, die thans versmolten afijn tot het Duitsche volk, was opgenpmen. En in de deelingsverdragen, die ten slotte langs de Rijksgrens geleid hebben tot het Frankrijk en Duitschland van den modernen tijd, lag het deel van de Ne derlanden, voor zoover het voorwerp kan zijn van mijn beschouwingen, dus de thans bezette gebieden, en voor zoover aj toen reeds aan de zee ontworsteld waren, als Germania Inferior dus Neder-Duitsch- land in het gebied der gemeenschap van dit eerste Rijk. pat in die tijden Rijkslegers in de Nederlanden bestreden en onder meer ook teruggeslagen werden, vormt geen bijzonderheid vooor de Neder landen. Gebeurtenissen van gelijken aard hebben zich in alle andere deelen Van het Kijk voorgedaan, wanneer de dragers*der macht om dynastieke of confessioneele re denen, zich keerden tegen de Rijksidee, of wanneer de voiksche substantie van een deel van dit Rijk in het nauw werd ge bracht De bewering zal niet worden uit gesproken, dat de Nederlanders in die tijden niet een bijzonderen, eigen aard hadden, zooals die zich nu eenmaal op grond van de substantie van het ras en de harde levenservaringen aan de kusten der zee evenzeer ontwikkeld heeft als bij voorbeeld in de Oostelijke- en de Alpen gouwen. Men kan echter rustig beweren, dat omstreeks de wisseling van de zestien de eeuw het Nederlandsche volk precies zooals de overige volksstammen, die toep verbonden waren in het gemeenschappe lijke Rijk, heeft beschikt over de eigen schappen en voorwaarden om bij een overeenkomstige verdere ontwikkeling een element te worden van het Duitsche volk, waartoe de in het Rijk gebleven stammen intusschen zijn versmolten. Dit te consta- teeren zegt ons. dat de Nederlanders en de Duitschers, gezien van het standpunt van den nationalen staat, niet tot één volk zijn geworden, maar dat zij beschikken over dezelfde voorwaarden, van ras en derhalve naar den bloede verwante vol- "~ëren zijn, in staat tot $en steeds nau- ere gemeenschap. De ontwikkeling, die ingeluid werd door de regeling der successie van Karei V in 1555, was van toen af verschillend. Toen werden de Nederlanden uitgeleverd aan de Spanjaarden. In den strijd tegen de Spanjaarden en tegen het katholicisme veroverden de Nederlanden hun confes sioneele en dynastieke vrijheid, we'ke tevens beteekent, dat zij wegvielen uit het Rijksverband, zij het ook een verband, dat oo zichzelf eigenlijk reeds verbroken was. Men moet echter in het oog houden, dat de bedoeling der Nederlanden primair niqf erop gericht was, het Rijk te verlaten, maar hun volkschen aard te behouden tegenover de Spanjaarden en het katholicisme. En wij weten, dat Mamix van St. Aldegonde als vertegenwoordiger der Nederlanden, op den Rijksdag t* Worms in 1578 in een door volksche verantwoordelijkheid ge dragen redevoering den Duitschen vorsten en stammen heeft bezworen, de Nederlan den in den strijd tegen de Spanjaarden niet te verlaten en niet te dulden, dat deze landen uit het Rijksverband zouden worden gescheurd. Toen heeft het Rijk gefaald. Confessioneele en dynastieke belangen waren toonaangevend voor de besluiten der machthebbers, volksche en nationale^ overwegingen te'den niet mee. De vol trekking dezer ontwikkeling was het jaar 1648, dnt voor de Nederlanders een jaay van blijde herinnering moge zijn, wan neer zij met den toen beginnenden terug tocht uit het kloppende leven van Europa en vooral van het Europeesrhe midden, voor altijd tevreden grillen zijn, een jaar van rouw voor alle Detachers, aangezien het dè manifestatie vormde der ineen storting van de rijksidee. Het Rijft van het avondland, zooals het tdoor de Caroüngers, Saksers en Staufen, egrondvest en opnieuw gegrondvest was, ^rustte op de idee der ordening van het Ei^ropeesche gebied, Waarbij de' stammen Germania de dragjers en garanten van orde moesten zjijn. Rondom deze tskern schaarden! zich zinvol de an dere stammen en vdlkeren. om in de kracht van den ban ides vredes van dit Rijk het eieen geluk na te streven.- Deze In laatfete instantie, zij het ook onbewust, op volksche selectie jberustende idee is verdrongen door confessioneel* en dy nastieke! belangen en het Rijk, dat gedra gen werd door dezel idee, viel uiteen. Daarmede waren echter ook de banden der orde en van het i harmonische even wicht losgemaakt De randgebieden 1 van het machtsgebied, waalrtoe fcedert 1648 met de af scheid irnran het Rijk ook de Neder landen warei-Ackome waren zonder te. rneenschappeliiW zwaartepunt en - wijdden zich aan eigen taak, aannfeer het aariqk -schepp antwoord zal kr(j- genover Duitachland •nde houding weet te aarde voor een zoo- j. een actie eischertde houding i«. dat Vngn een duidelijk ta«:cht heeft in de grondslagen van deze actie. T ypisoh NedegUratetne prwtatiet Erkend moet worden, dét de volkeren en stammen van déze randgebieden en daaronder ve$£u ik niet alleen dke gebie den, die eens afhankelijk geweest waren, van het Rijk, maar ook die, welke zich richtten naar het machtszwaartepunt van het Rijk, .zonder deelen te zijn geweest van dit belangengebied uit de kracht van bun Genhaanaeh-volksche substantie, buitengewone prestaties hebben volbracht. Wij herinneren ons de even koene als ge niale veldtochten vanKarei XII en tot deze categorie van appreciatie behoort de kolonisatie van de Hollanders; voorts de prestaties op het gebied van^den dijkbouw en van de waterbouwkunde in het al, meen, van den scheepsbouw en tenslo ook hun prestaties in land- en tuinbouw. Indien wij hieraan nog het unieke van de Nederlandsche schilderkunst en de belang rijke prestaties op wetenschappelijk, voor al medisch gebied toevoegen, dan vormt zich voor ons, toeschouwers en buiten staanders, het beeld van karakter en prestaties, dat wij als typisch Nederlnndsch en HoUandsch kunnen qualificeeren en dat de waarden inhoudt, die wjj als waar lijk Nederlandsch kenschetsen en* die wij als een verrijking van het geheele avond, land erkennen en niet willcfa missen. ,7f4 In afhankelijkheid geraakt Een critische beschouwing juist van de koloniale prestaties en haar resultaten be wijst ons evenwel, hoe Holland door dezen rijkdom in afhankelijkheid geraakte. De volksche basis, welke ter beschikking van het Hollandsche en Nederlandsche volk stond, was te smal, om deze afgelegen rijkdommen uit eigen kracht te beveiligen, was oorzaak, dat Nederland uitkeek naar een beschermende mogelijkheid, welke zoo al niet juridisch, dan toch in feite erkend werd en maakte de Nederlanders politiek, economisch en tenslotte maatschappelijk) van Engeland afhankelijk. Dit Nederland sche Rijk, dat zichzelf niet kon verdedi gen, moest zich geestelijk steeds meer op internationale betrekkingen en banden oriënteeren en belanghebbende bij een vredespolitiek tot eiken prijs worden. De rijke economische basis overzee leidde bo vendien in het moederland tot een zelf voldaanheid, welke tenslotte tot stilstand leidt Het kan zijn, dat de Nederlander in den Duitse her element ziet, dat eeuwig beroe ring, opwinding en onrust teweeg brengt, een die nooit* tevreden, onvoltooid en steeds in wording is. De grenzen van het Duitsche volk, die naar bijna alle zijden geografisch onbeschermd open lagen en bloot stonden aan het voortdurende op dringen van volken van vreemd bloed, dwongen 'den Duitscher, een strijder en daarmede een eeuwig zoekende en stre vende te worden. De Nederlander en vooral de Hollander meende voor zijn eeuwenlange afscheiding een zelfvoldane veiligheid als *bet hem eigene te hebben gevonden.' Indien deze toestand als van bijzondere waarde en als het wezen van den Nederlander gevoeld mocht, worden, dan zal men begrijpen, dat het Duitsche volk hiervoor niet hetzelfde begrip kan toonen als voor die eigenschappen van den Nederlander, waardoor dezen hun koloni- satoriscbe en cultüreele prestaties hebben volbracht. Wij bezitten des te minder be grip voor dezen terugtocht naar de idylle, omdat deze toestand voortvloeide uit een voor de Nederlanders gunstige situatie, die in haar grondslagen namelijk oplossing van de Europeescbe machtskern en verleg ging van het zwaartepunt van de macht naar de kusten van de* At~ lantischen Oceaan gericht was tegen dè levensbelangen van het Duit sche* volk. Vooral echter is deze toestand /en de daarmee verbonden geestesverhou ding hoogst dubieus en misschien zelfs een gevaar voor de handhaving van de- ware kern des volks, op een oogenblik, waarop de krachtlijnen op het terrein der internationale politiek die door hun rust aan deze situatie het aanzijn gaven, eeni- gerlei wijziging ondergaan. Het liberalisms Deze situatie leidde tot qen geesteshou ding, waarvan wij Duitschers meenen.dat wij haar in het belang van ons volk heb ben overwonnen, namelijk tot het libe ralisme, dat toegankelijk is voor en bloot staat aan internationale gedachtenreeksen en banden. Datgene wat ons thans als de huidige cultuur in Nederland aan presta ties tegemoet treedt en het getuigenis vormt van de cultureele prestaties der laatste decennia, zooals wij dat ook bij ons kpnden waarnemen, draagt hetzelfde stem. pel en vertoont hetzelfde uitejrlijk als prestaties van dat genre in een willekeu rig'ander land van het liberalisme. Vier kante dobbelsteenen, die de laatste open baring van de architectuur moeten vooR stellen en slechts aan de stoffelijke wet ten van de bouwstof onderworpen zijn en niet gevormd door de idee van den kun stenaar, staan hier in Nederland op de zelfde wijze als zij eens bij ons in Duitsch land gebouwd zijn of in een ander land staan, wair een liberaal-internationaal ftè- depraveerde geest onder Joodschen invloed de cultuur poogde te influenceeren, hetzij in Frankrijk. Engeland, Amerika of den Oriënt. En op dezelfde wijze zijn ongetwij feld ook nog vele andere levensuitingen onvolksch en derhalv on-Nederlandsch ge worden, waaraan de Nederlhnder thans gewend is en waarin hij niet wil worden gestoord. De gebeurtenissen 14—15 Mei Als ik spreek van een stilstand van dit volk, dan moet ik constateeren. dat juist de ervaringen en gebébrtenissen van 10 —15 Mei het bewijs leveren, dat dit volk niet in zijn substantie, maar in zijn gees teshouding en leiding een tekortkoming vertoonde op bet gebied, waarop de kracht van eeh natie zich in de eerste plaats mpet uiten, namelijk bp het ge bied van den strijd. De Nederlandsche sol daten hebben goed gevochten en de Ne derlandsche betvolking heeft zich in den» htrijdperiode behoorlijk gedragen, maar de leiding is Volslagen tekort geschoten, want andere kon de weermacht van een volk van negeh millioen Germanen niet in zoo kortert tijd bezwijken, ofschoon toch slechts een numeriek uiterst beschei den, zij het ook kwalitatief superieur deel' van de Duitsche Weermacht tegen over haar stonld. Ik vermeld om in een of bittere hcTinne|ring of gewaarwording op te wekken, doch slechts omdat ik mij ge noopt voel allé dingen, die hier op bet spel staan, meti waarlijk bezorgdebe lang stelling na te speuren In ic<M| geval constateeren <w|ij Duitschers. d.gM Ne derlanders over buitengewoon fliftge in nerlijke waarden beschikken, die wij ver heugd als eigenschappen van hun Ger- maansche bloed begroeten, dat de Ne derlanders als Germaansch randgebied op zichzelf aangewezen buitengewone pres taties hebben Volbracht, dat zij echter als Da weg der eenwording vaif hal Duttsche Rijk IV weg der geschiedenis, die eeuwen geleden, na de verbrijzeling v*p het Europeesche drdenende gezag, de macht heeft venypatst naar de peripheric van dit werelddeel) en van den Atlantische» Oceaan, keect-ihans terug tot een nteijwe ordening van bet gebied van Europa, met de van nature gegeven machtskern van 85 millioen Duitschers als het grootste raciaal en geestelijk uniforme volk, dat op aarde bestaat, onder gelijkgerechtigde medewerking van de Gernraansche vol keren in het gemeenschappelijk leefge bied. De weg der reorganisatie is de weg der eenwording van het Duitsche Rijk. Hij leidt via de bevrijdingsoorlogen naar de jaren 1866, 1870—1871 en 1914— 1918, en bereikt juist op "bet oogenblik. waarop de vijanden van deze orde, voor al de Engelschen en de internationaal ge oriënteerde krachten van Jodendom, vrij metselaars en groot-kapitaal, meenden deze kern definitief van haar macht te hebben beroofd, de doorbraak tot zijn doel. Volgens de beschikking van het lot was blijkbaar de ineenstorting van het jaar 1918 en de behandeling van de vol gende jaren, die het volk van 'zijn waar digheid wilde 'berooven en zijn vernieti ging wilde, noodig om het geheele Duit sche volk te laten oplaaien tot de groot ste prestatie, gedragen door de geloovige bereidheid en strijdvaardigheid van het nationaal-socialisme a 1^1 echts volken en menschen aangegrepen heeft in die tijd perken, die wij thans als tijdwende in de geschiedenis aanmerken. Wij bespeuren deze opdracht, gericht tot het Duitsche volk en het Germaansche bloed in ons, maar wij buigen ons in dank en deemoed voor het lot, dat ons als voorwaarde en Waarborg voor onzen strijd en overwinning den Führer heeft gege ven. Want de combinatie van geloof aan zijn roeping en van den wil tot verwer kelijking daarvan ijl de unieke verschij ning van Adolf Hitter, is voorwaarde voor den opbouw van 't nieuwe Europa, waar mee wereldgeschiedenis wordt gemaakt. deze ^bijzonderheden niet indelen Nederlander een gevolg van de resultaten dezer prestatiés verzonken zijn in een idylle, dte op som mige gebieden reeds een stilstand in de ontwikkeling van de levenskrachten der natie heeft betleekend. De Verstoring van deze idylle doét thans onaangenaam aan. maar zij mag* rttet geacht worden het Ne- derlandsch? «en. in het nauw te taren- Ook in Nederland Ook in het Nederlandsche volk zijn er mannen geweesf, die. de nieuwe vorming van de volksche gemeenschap voorvoelden en bereid waren zich hiervoor te geven Wij weten evenwel, dat van het oogen blik af, waarop de beweging van den Führer In het Rijk aan de macht kwam en 21 Maart is de dag van Potsdam, waarop acht jaar geleden de strijd voor het recht van het Duitsche volk langs den, weg van een legale ontwikkeling zijn constitutioneele uitdrukking heeft gevon den de nihilistische, internationale krachten benevens de volksche vijanden van het Duitsche volk samengezworen hadden nooit meer een. nationaalsocialis tische beweging legaal te laten opkomen, doch met verloochening en vervalsching van de eigen spelregels, die het liberaal- democratische stelsel had opgesteld, met alle gewelddadige middelen de nationaal- socialistïfChe partijen te onderdrukken. Indikt demalve deze partijen in eenig ander land niètt langs den weg van stem- menwerving en\ bereiking van een meer derheid aan de macht gekomen zijn, dan pleit dit niet tegen het nationaal-socia lisme, maar bewijst slechts met welk een terreur de verdwijnende krachten haar stellingen hebben verdedigd. Juist wij uit de Ostmark weten dat, want of schoon de overwegende meerderheid vafi het Duitsche volk in den voormaligen bondsstaat Oostenrijk niets meer wilde weten van dit Oostenrijkerschap, waar van tot vervfelens toe gewaagd werd, doch npg slechts wilden terugkeeren tot ,het Rijk. hebben alle krachten van interna tionale en confessioneele groeperingen zich tegen deze verwezenlijking van den volkswil verzet. Wij groeten al deze me destrijders voor een nieuwe, gelukkiger ordening van ons werelddeel, die vefvuld zijn van de beteekenis en verplichting van de nationaai-^ocialistische idee. van hat Neder- ïfet Nederlandse De hodding vai landsche volk 'rlandscpe volk. dat in zijn meerderheid afzijdji^ bleef van de groote gebeurtenis, die de wereld voorbereid werd, liet zich ter handhaving vjfn zijn idylle door de toenmalige leiders door de bank gezworen vijanden van 't nieuwd Duitschland alle|s voorpraten, wat hoe dan ook tegen het Duitsche Rijk en tegen het nationaal-socialisme pleitte. Het is in het geheel ^njet meer noodzakelijk thans er bij stil tel staan, hie ©nncutraal deze houding destijds was en hoe het Nederlandsche volk duldde, dat bij allp gelegenheden, waar openlijk maar ook particulier een meening geuit werd, het venijn vón den haat door de vijanden van het Duitsche Itijk het volk werd in gegeven. Wij zouqen gaarne willen ge- looven, dat het loeder land.jehe volk op zichzelf in het geheel niet ?oc onder den indruk van deze dingen verkeerde, maar dat het te zeer, gewend was zijn po litieke meening dcor weinige enkelingen te laten vormen oir» voor de rest in zijn rust te kunnen volharden. De objectieve schuld blijft bestaan, want voor ons natio- naal-socialisten, dil? strijden voor de ver- werkelijkifig van onze idee, heeft niet de meer of minder actieve onverschilligheid yan een meerderheid beteekenis, maai wel de van heat en veniet.'gingswil ver vulde handelwijze dergenen, die voor deze meerderheid optreden Mei allen nadruk wijs ik op dit verschijnsel. Het heeft den schijn, aisof thans weer een schaar verblinde, onver antwoordelijke stokers en schreeu wers de mecning van het Nederland sche volk wil Vormen en vertegen woordigen. Als 4e Nederlanders zich dat laten welgevallen, zuilen zij ten slotte nogmaals in hun geheel de ge volgen van eert dergelijk optreden krijgen te drageiji Als in een duel op leven en dood iejmand erbij staat, die door tschampere pn ook van haat ver- vuldé opmerkingen zijn afkeer jeaens een der strijdenden tot uiting hrw»gt, dan mag deze belangstellende toe schouwer zich nijet verbazen, als deze strijder op het'ok>genblik, waarop hij daartoe gelegenheid en armslag neeft dezgjn geïnteresseerden toeschouwer van het terrein [vifh den strijd doet verdwijnen; want het* hoogste gebod, namelijk te zorl vooï- het bestaan van het eigen vólk. geeft cok de ver plichting kanseri op/ gevaar te doen verdwijnen, die juit de aanwezigheid van een zoo onneutralen waarnetfier kunnen voortvlcjeicn. Dit geldt ook vént déien stgjjd om het bestaan van het Duitsche volk, nog efge- zien daarvan, dat [Wij de tastbare bewij- zi] in handen hebben, dat onze vijanden zich bij hun^planngn geenszins meer door Nederland gebonden [eder land schei i bodem eringeu tegen den -he Rijk nteegden en dat leidende persnofriijkhedofr^in, Neder land bewust bij dit streven toegezien en de'>raan hun medewerking verleend hete- den. <f de neutraliteit achtten en op doodeüjke Führer en het Da bedoeling van da van ten burgerlijk Zn Umm het tot dan •n na da rerbrijzeling van stand der Nederlanders tot invaSZ van hot Rijkscommissariaat. Uit S fait» dat in da bezette gebieden 5! Westen van de oude grens van 2 Duitsche Rijk uitsluitend in Neeï land san burgerlijk bestuur «ergT gevoerd, valt af ta leiden, dat a* Führer Nederland niét in de term plaats behandeld wilds weten vee het standpunt, dat hat een door Z Duitsche militaire macht bezet tam is. Deze bedeeling kan verkeerd |Z grepen worden en dat geschiedt dew velen, die on veer waardel ijk in rol van vijand van het Duitsche vsb en Rttk willed Mijven. Welaan, deze lieden kunnen wty heb«R- maar de beslissing is reeds geval;ep, JJJj dan staan wij niet als vijanden tegen©*» elkaar, maar als overwinnaar en everve©. Met welke bedoelingen wij Duitschen hier gekomen zijn, is herhaaldelijk en vti. doende verklaard. Reeds in den oproep bfl de instelling van het RijksconunissarkS hebben wij verklaard, dat het Nederlaag, sche recht zooveel mogelijk van kracht wi blijven en bestuur door de Nederlandsd* instantiet zal geschieden onder de te voegde voorwaarde, dat het Nederlandi_ volk met begrip en beheersching de door de bezettende mogendheid gegeven nuu. schriften zal opvolgen. Vooral echter werd den Nederlaag^, verkondigd, dat zij hun land en hun wij. heid voor de toekomst in veiligheid ver, mogen te stellen, indien zg de taak die uit het gemeenschappelijke lot voorkW zullen vervullen Deze verzekeringen vaa een genre, zooels zij nooit eerder aas een overwonnen volk^gedaan zullen zijn, hebben wij krachtens de ons bewuite ver. antwoordeljjkheid voor het Germaansche bloed zelfs gegeven, al ontbreekt bij dei hiermede begiftigde besef voor de betee kenis van deze drijfveer onzer handelwijze. Volgens deze beginselen is het bestuur® de leiding in Nederland ingericht en sa de politieke sibutfie, zooals deze bestond onderzocht en 'geconstateerd te hebben heb ik 26 Juli in een rede voor het Jb. beitsbereich" in den Ha dg verklaard, 4H de politieke wilsvorming een zaak van de Nederlanders is, doch dat wij Duitschen ons al naar den uitslag van deze wibv®. ming ons standpunt zullen voorbehoud® en dat wij in geen geval ooit zullen dal- den, dat ooit toestanden terugkeeren, dh weer tot een tienden Mei 19404zouden kun. nen leiden. De vrfjheid van politieke beslissing, die daarmqe aan de Nederlanders ge geven is, zal slechts In zooverre be- teekenis hebben als de houding, die d» Nederlanders in dezen beslissend® strijd van het Duitsche volk voor de toekomstige vormihg van Europa aan nemen. den doorslag zal geven bij 4f bepaling van de plaats der Nederia». degs in de toekomst. Ik geloof, rtiit deze verklaringen helder en duidelijk zijn, Het is mij althans niet mogelijk tn te zien, hoe men nóg duidelijker en helderder kan spreken. Ik heb het niet juist geacht in bet v®. volg pan" deze verklaringen nog veel toe te voegen, want ik ben nog steeds beslot® de Nederlanders althans in groote meer derheid voor nuchtere, ernstige, wikkend» menschen te houden, die in staaf ttjn, woorden en hun eigenlijke beteekenh t» begrijpen Deze verklaring in herhaald» toespraken reeds weer te herhalen, sche® mij voor de Nederlanders ongepast en on juist, in vérband met eten ernst van mija woorden. Ik heb derhalve in de Nieuw jaarsboodschap-1941 uitsluitend duidelijk gemaakt, dat thans* de teerling geworp® wordt, want de nieuwe opbouw van Europa is begonnen en ieder afzonderlijk is voor^de beslissing gesteld: met ons cf tegen ons terttum nop datur. In de toe komst spreken en gelden daden./ De Iotggeme*meki0 Thans zijn reëele, doch hardé handetta- gen verricht en er zal wel niémand meer zijn. die er aan twijfelt, dat'de bezetten de mogendheid, gedragenydoor de strijd vaardige idee van het nutionaal-socialte me. besloten is, haar, naar ik met nadruk verklaar, steeds tijdig verkondigde doel einden en bedoelingen onverbiddelijk l« verwezenlijken. Dit verschaft thans gelegenheid d« uit eenzettingen over de lotsgem<H?nsch«p van het Nederlandsche en het Duitsch» volk, die weliswaar misschien nog en daar geloochend wordt, doch eigenlijk reeds een feit is geworden, voort te zett® en vooral de ervaringen met de reactlf tot dusver na te gaan om haar ik althans voor mijn deel met nadruk betoof voor beide partijen nuttige corclusfc» te trekken. Hoe heeft het Nederland**» volk gereageerd? Indien men geloof wilde slaan aan ge ruchten, welke in het vijandelijke buiten land in omloop worden gebracht zou me» moeten aannemen, dat in dit land hief hongersnood heerscht, dat de Nederbiwj sche arbeider door Duitsche politico** nen met de bajonet op het geweer nwf zijn werk wordt gebracht dat een wild» moordende vijandschap tRBschen de Duit schers en de Nederlanders in dit la» bestaat en het Nederlandsche volk rj® in een staat vftn volkomen knechtschap bevindt. In dit land is sinds de bezetting geen mensch verhongerd. Het geval zich ook^hog niet voorgedaan, dat e® Nederlander door politiemaatregelen zijn hoogst persoonlijk besluit werk V* te nemen of niet, werd gedwongen. Ik geloof echter te kunnen in dit land, als men m aanmerking nNJJ dat bet toch bezet gebied vlak bij vijandelijke front isr een waarlijk ojg' i loofelijke vrijheid Vbor politieke telt bestaat, want de neerslag vat» leven in de politieberichten» die toenikj het geheele politieke leven vormt, groot genoeg Tenslotte behooren bij vechtpartij** ingegooide ruiten en dergelijke van politiek leven toch altijd tenrntoj* twee elkaar bestfijrfende politieke riemen- Zij moeten er dus beide zijn en tej®" U« mogelijkheid bezitten bun bestaan p» drastisch te bewijzen. Het is derh'™* niet juist, als de een of ander bejm dat hier Uplitieke bewegingen haae Slaan leidak op de punten van de Duit*- bajonetten»? Een dergelijke bewering getuigt grondig gebrek aan kennis van de treffendheid der Duitache bajonetten K dien wij nameli* inderdaad de b«»w hadden hier ee^olitieke bewegmg bescherming der Duiteche bajonet** J met hun hulp te forceeTen. dan bannen weinige weken m dit land geheel niemand meer zijn, die of IOU wagen in woord K gé*^ metterdaad een eenig.*; tioneeie houding tegenover naamd geprotegeerde beweging die bet **3, ird n< g"2* g./irh i

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1941 | | pagina 4