Berlijn constateert toeneming
van de anti-Duitsche houding
Het beslag op de Duitsche
en Italiaansch e schepen
Jfe-
Donderdag 3 April 1941 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
De crisis in Joego-Slavië
ioH CH IfUuut
vWmk
■■■Sp?
«te jMTpsi, No, 20595
De Poiitika betoogt dat volledige
^rust en orde in het land heerschen
Gezant von Hoeren te Berlijn aangekomen -
Matsjeka voorwaarden te Belgrado overhandigd
Von Heeren in de
rijkshoofdstad.
Was Eden toch
Belgrado
r*. "^«nks de tegenspraak vin Bel-
h0U<^d*t Eden Dto»"
Joego-Slavische
regeering bijeen.
Engeland en Joego-
Slavië.
De houding der Kroaten.
Een beschouwing van
de Poiitika.
Verhalen van vluchte
lingen.
Argentinië zou niet van plan zijn het
voorbeeld van de Ver. Staten te volgen
Huil werkt aan het antwoord op de protesten
„Amerikaansche bandietenstreek",
aldus de Diplo
DIRECTEUR-GENE
RAAL VAN DEN
NEDERLANDSCHEN
OMROEP.
Dr ing. W. A. Her weyer.
'f;*
tm WlM
■J. - ff»'
e
KOLENBÖNNEN VER
LENGD TOT 30 APRIL.
Voor dit seizoen worden
geen bonnen meer
aangewezen.
4
Poetgiro 48490
Bur. Markt It TaL 8741
Directeur f. TOETER
1
1V-
De houding van Beriynsche offi
cieel# en officieuse kringen tegen
over den toeetand in Joego-Slavië
heeft geen wijziging ondergaan, al-
dua het A.N.P. In de Wilhelmetrasse
precieeerde men gisteren de Duit
sche houding tegenover Belgrado
els een „toestand van waarneming".
Van Berlijn uit, zoo werd verklaard,
kan men over de politieke positie
van Joego-Slavië in geen geval een
eordeel vellen. Alleen valt het toe
nemen van de anti-Duitsche houding
te epnstatèersn. Op een vraag, wat
de wenschen van Duitschland zijn,
wen) van Duitsohe zijde geant
woord, dat Duitschland niets anders
wenscht dan dat Duitsche dorpen
niet verbrand, Duitsche menschen
niet afgeranseld worden, den Engel-
schen geen gehoor geschonken
wordt en overigens in Joego-Slavië
niets gedaan wordt wat den vijan
den dienstig is.
In politieke kringen hield men
sich ook niet het beticht bezig, dat
de Joego-Slavische regeering heden
of morgen een verklaring over den
toestand zal afleggen. In deze krin
gen hoorde men de opvatting ver
kondigen, dat Belgrado een derge
lijke verklaring reeds sinds vijf da-
gen wil afleggen. In de Wilhelm-
straase werd in dit verband de vraag
gesteld, of de nieuwe regeering te
Belgrado geen verklaringen heeft
afgelegd tegenover den Duitsche ge-
zantt. Hierop werd van Duitsche
zijde gezegd, dat den Duitschen gê
nant veel te verstaan gegeven werd,
wat achter niet bewaarheid ia.
De gebeurtenissen in Kroatië zijn
dingen die de Kroaten uitsluitend
onder elkaar moeten uit maken,
luidde het antwoord, dat op desbe
treffende vrageii van buitenlandeche
zijde gegeven werd. Wanneer deze
vraagstukken ta de Duitsche pers
vermeld worden, zoo verklaarde
men verder, dan gebeurt dit, omdat
ieders vorm van volksche stabilisa
tie in Zuidoost-Europa in Duitsch
land met een gevoel van sympathie
wordt opgenomen. In hoeverre er In
Kroatië belemmeringen, die uit de
partijen voortspruiten, zijn en in
hoeverre daar een vergelijk tus-
schen de nationalistische partij en
de boerenpartij mogelijk is, zijn
dingen die Duitschland niet te be
handelen heeft. Evenzoo is het de
teak van de Kroatische leiding, te
bepalen, welke betrekkingen zij met
Belgrado wenscht te onderhouden.
Van welingelichte zijde wordt ge
meld:
fa officieuze kringen der rijkshoofd-
riad werd bevestigd, dat de Duitsche
te Belgrado, Von Heeren, reeds
Berlijn is aangekomen. Hoe Hing hij
ww zal blijven, kan nog niet gezegd
werden. In politieke kringen hoorde
men, dat aan de Joego-Slavische re-
ëeezhig geen mededeelingen gedaan
op welker beantwoording men in
Begijn wacht.
Naar in Berlijnsche politieke kringen
▼erluidt, is de Joego-Slavische gezant,
r* ïieh «mals bekend voor het uit-
v*n rapport naar Belgrado be-
•®*en hi< weer in da rijkshoofdstad
riLT' ÜÜ_Wt uJt dat Duitsdie
"zouwbare kringen verklaren, dat
i boo4d*toë heeft «kwal
De Joego-Slavische regeering is gis
teravond om zeven uur in vergadering
bijeengekomen. Aan het eind daarvan
verwachtte meü en communiqué, doch
nog niet de verbeide regeeringsverkla-
ring over de te voeren binnen- en bui
tenlandeche politiek. 1
Stefani meldt uit Belgrado:
Gisteravond is de ministerraad van
19 tot' 21 uur bjjeen geweest. Dé ge
delegeerde der Kroaten, Kosoetitsj,
was gisterochtend van Zagreb aange
komen met de laatste voorwaarden, die
gesteld zijn door Matsjek voor zijn toe
treding tot de regeering. Kojoetitsj had
een ontmoeting met generaal Simowitsj
en andere ministers. Na de besprekin
gen met Kosoetitsj werd een minister
raad belegd, teneinde het verschil van
opvatting tusschen het regime van Bel
grado en de vertegenwoordigers van
Kroatië uit den .weg te ruimen. De bin-
nenlandsche kwestie was het voorwerp
van een zeer aandachtige bestudeering
door den ministerraad, die zich ook uit
gebreid bezig hield met da buitenland-
sche kwestie. Met spanning wacht men
op een officieele verklaring.
De openbare meening. die bezorgd is
geworden door het voortdurend oproe-
van reservisten, dat het karakter
aangenomen van een algemeen*
ibilisatie, hoopt op een definitieve
opheldering van de houding der regee
ring ten opzichte van den binnenland-
scheii en buitenlandschen toestand. De
nieuwe-mannen, die 't bewind op-zich
genomen hebben en de leidende plaats
bezettten in het openbare levén van
Zuid-Slavië behooren tot oude groepen,
die bekend staan om hun maconnieke
demo-liberale tendienties: Soort gelijke
elementen blijven bewijs geven van de
houding der regeering tijdens de hui
dige, zeer delicatle ooogenblikken.
Naar Reuter meldt, is in het Lager
huis „het aan de macht komen van de
nieuwe Joego-Slavische regeering
warm gehuldigd door den onderstaats
secretaris van Buitenlandsche Zaken,
Butler".
Naar Reuter,meldt, heeft de Joego-
Slavische gezant te Londen zich naar
't Britsche ministerie van Buitenland-
sche Zaken begeven. Verklaard wordt,
dat dit bezoek verband houdt met de
gebeurtenissen in Joego-Slavië.
Naar Reuter verder meldt, is t» Lon
den een dankstond gehouden ter gele
genheid van de troonsbestijging van
koning Peter. Koning George van En
geland werd daarbij vertegenwoordigd
door zijn broer, den hertog van Glou
cester.
De Hrvatski Dnevnik
houdt zich bezig met de verordening
tot bestrijding van alarmeerende ge
ruchten, uitgevaardigd door den
banus van Kroatië. Het zou onjuist
zijn, aldus het blad, als men aannam,
dat de aanleiding voor deze verorde
ning moet worden gezocht in 5e reac
tie van het Kratische volk op de
laatste gebeurtenissen. Wat Kratië
betreft, is de verordening slechts een
voorzorgsmaatregel Op de waardige
houding van het volk zijn alle pogin
gen van zekere elementen gestrand,
die onnationale ideologieën vertegen
woordigen en deze gelegenheid niet
lieten voorbijgaan om moeilijkheden
te veroorzaken, zooals zij steeds ge
daan hebben sedert de instelling van
het banaat Kroatië, ofschoon zij
vroeger de grootste daden van dicta
toriaal geweld rustig hebben ver
dragen. Zooals steeds in da laatste
eeuwen heeft het Kroatische volk ook
MATSJEK.
(fotó archief)
in deze dagen bewezen, dat het in
politiek opzicht rijp is. Het heeft
verder aangetoond, dat het geen ex
cessen begaat maar ook de gevolgen
van rijn daden niet ontvlucht.
De te Belgrado verschijnende Po
iitika publiceert een artikel onder
den titel, „De buitenlandsche propa
ganda en de politieke rijpheid van
ons volk". Daarin wordt o.a. ge
schreven:
i,Tijdens den tiuur van de manifes
taties is het tot uitvallen en kreten
van weinig beteekenis gekomen. De
agenten van de buitenlandsche pro
paganda trachten hiervan partij te
trekken veor hun doeleinden. Op het
moment, waarop de geheele bevolking
haar huizen verliet en de straat op
ging, mengden zich daaronder ele
menten, die door handige ophitsing
en snorkende leuzen poogden de mas
sa's op zijwegen te brergen en voor
andere ongewenschte doeleinden te
gebruiken. Dank zij de politieke
rijpheid van ons volk evenwel liet de
menigte zich niet door de buiten
landsche propaganda verleiden. Daar.
om billijkte' het volk ook de aange
kondigde regeeringsmaatregelen, die
ten doel hadden alle vreemde propa
ganda in ons land te onderdrukken.
Na deze grootsche betoogingen keerde
dé bevolking tot het normale leven
terug. In het land heerscht volledige'
i-ust en orde. Daaruit kan men het
best afleiden, dat de wijzigingen van
27 Maart in onzen staat als 'n binnen-
landsche aangelegenheid worden be-
schouwd, waarvan de beoordeeling
niet onder de competentie Wan vreem
delingen valt. Da normale toestand,
die in Joego-Slavië reeds introd op
den dag na de vqltrekking van de
wijziging in het opperste staatsbe
stuur, is het beste antwoord op alle
acties, die men getracht heeft in het
land te ondernemen, maar die in Joe
go-Slavië tot volslagen mislukking
veroordeeld waren".
Te Graz komen, aldus het D.N.B.,
regelmatig treinen binnen met vluch
telingen uit Joego-Slavië. De Duit-
schers deelen eenstemmig mede, dat
hun de Serven bij het vertrek woor
den hebben nageroepen als: „Zeg
aan je Führer, dat wij oorlog willen,
dat wij bloed willen zien. Nu zullen
wij de Zwaben martelen en in kleine
stukken snijden. Karintië Stiermar
ken en Triest willen wij hebben, dat
behoort ons. Wij zullen oprukken tot
de Semmering en tot Weenen." Ver
der vertellen de vluchtelingen nog,
dat de Serven met steenen naar de
Duitsche volksgenooten geworpen
hebben, ja zelfs naar kleine kinaeren.
Woerjsdag was het aantal Duit
sche Vluchtelingen uit Zuid-Slavië
tot over*de tienduizend gestegen. Van
alle kanten wordt bevestigd, aldus
het D.N.B., dat in alle Zuid-Slavische
plaatsen de militie-afdeelingen der
Tsjetnik, de vroegere komitadjfs uit
het oud-Servische gebied, krachtig
versterkt zijn en van gapens en mu
nitie zijn voorzien. Ooggetuigen mel
den, dat in Wersjetz Joden in open
bare vergaderingen kunnen optreden
en op hitsende redevoeringen tegen
Duitschland houden.
nmnmnM
Zon: op 7.12, onder 20.16.
Maan: op 10.53, onder 1.54.
Men b verplicht Ie verdnia-
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Laotaaraa van voertuigen
moeten nnr na eoneonder-
gang ontstoken worden.
De Amerikaansche minister van
Buitenlandsche Zaken, Huil, heeft
in de persconferentie verklaard, dat
zijn departement werkt aan het ant-
jvoord op de Italiaansche en Duitsche
protesten tegen de beslaglegging op
schepen. Hü gaf verstaan, da de
antwoorden weldra overhandigd zullen
worden, waarna zij waarschijnlijk met
den tekst der protesten gepubliceerd
zullen worden.
'Na een conferentie met Roosevelt
verklaarde de woordvoerder van het
Huis Van Afgevaardigden, Raybum,
dat de president hem te verstaan had
gegeven, dat 'over het gebruik van de
in beslag genomen schepen der spil-
mogendheden nog geenerlei beslissing
was genomen.
Naar United Press'meldt, hebben an
dere Amerikaansche regeerings-instan-
ties verklaard, dat het toenemende
gebrek aan scheepsruim te en andere
gebeurtenissen tijdens de afgeloopen
maanden haar ervan overtuigd heb
ben, dat stappen van dezen aard on
vermijdelijk zijn.
Da minister van Justitie, Jackson,
heeft, naar Associated Press uit Was
hington Meldt, aan het openbare minis
terie opgedragen, terstond processen
te beginnen wegens „sabotage" aan
Duitsche en Italiaansche schepen. Het
ministerie van Justitie heef' bekend
gemaakt, dat de onderzoekingen reeds
te Boston en Mobil.. (Alabama) gaan
de zijn. Deze processen hebben niets
uitstaande met het mogelijke beslag op
3ch»en van da asmogendheden. De
wet -telt straffen vast tot een maxi
mum vac twintig jaren en 10.000 dol
lar voor sabotage aan schepen, onver
schillig, of het om Amerikaansche of
buitenlandsche vaartuigen gaat. De
immigratie-autoriteiten hebben reeds
878 zeelieden van Duitsdie en Italiaan-
ia schapen in heohtenis genomen.
Tegen hen zal een deportatieproces dl
in sommige gevallen een procee we-
gens sabotage aanhangig gemaakt
worden.
DEENSCHE gezant te
WASHINGTON PROTESTEERT.
De DeenSche gezant te Washington
heeft opdracht gekregen bij de Ame
rikaansche regeering te protesteeren
tegen de maatregelen, genomen tegen
Deensche schepen, die in Amerikaan
sche en Philippijnsche havens opge
legd waren.
DE HOUDING VAN ARGENTINIË.
Hi kringen van het Argentijnsche
ministerie van Buitenlandsche Zaken
werd Dinsdagavond, vernomen, dat
Argentinië niet het voornemen heeft,
het voorbeeld van de Vereenigde Sta
ten met betrekking tot het in beslag
nemen van buitenlandsche schepen te
volgen. Dezelfde kringen wijzen er cp,
dat de regeering der Ver. Staten, ter
rechtvaardiging van het in beslag ne
men, een oude Vet uit den vorigen
oorlog te voorschijn heeft gehaald,
doch dat een dergelijke wet in Argen
tinië niet bestaat. De meening. over-
heeracht, dat de Ver. Staten die oude
wet te voorschijn gehaald hebben om
de bepalingen van de Panama-confe
rentie te omzeilen, welke tot overleg
verpikt ten.
Het Argentjjnsohe ministerie van
Marine'heeft medegedeeld, dat het
bevel heeft gegeven tot versterkt*
beecberming der in Argentijnsche
havens liggende Italiaansche, Deen
sche en Fransche koopvaardijschepen.
Deze maatregel, aldus wordt gezegd,
is slechte genomen ter verhindering
van daden van sabotage, dia man
echter onwaarschijnlijk acht,
DE DIPLO OVER DE BESLAG.
LEGGING
Da Deutsche diploma til ch-
politisohs Korrespoodenz
schrijft, dat bepaalde politieke krach
ten in Washington hun geheele eer
zucht schijnen te besteden aan de ver
hooging van de rechtsonzekerheid.
Reeds sinds maanden was de eisch ge
steld, de Duitsche en Italiaansche
scheepsruimte voos Engelsche oorlogs
doeleinden ter beschikking te stellen.
Niet alleen is aan Amerikaansche zijde
tegen dezen eisch geen enkel bezwaar
te berde gebracht, doch integendeel
gingen ook uit Amerikaansche regee-
ringskringen steeds meer stemmen op,
die een dergelijken maatregel wel niet
op grond van het bestaande récht,
maar op grond van die leerstelling der
zelfverdediging bepleitten. Wel is men
voorloopig nog voorzichtig en geeft als
motief voor de bezetting der schepen
op, dat men sabotage wil verhinderen.
Het beslag tot welk doel dit ook
wordt uitgevoerd, is niets anders dan
een nieuwe <mad van geweld van het
systeem-Roosevelt, niet minder echter
de schandelijke behandeling der be
manningen, die zich noch aan Amefi-
kaansch bezit vergrepen, noch Ameri
kaansche havenwerken, wateren of
andere wettige rechten benadeeld
hebben.
Al deze willekeur geschiedde onder
weinig steekhoudende voorwendsels,
die blijkbaar slechts den genomen stap
moesten verbergen en voorbereiden.
Dat de Amerikaansche bandietenstreek
niet volkomen slaagde is een verdienste
van de Duitsche en Italiaansche zee
lieden, die het hunne gedaan hebben
om den rechtsschender het nuttige ef
fect zooveel mogelijk te ontnemen. Aan
de flagrante Amerikaansche Wild-Wesj
rechtsschending als zoodanig doen dejfe
wettige tegenmaatregelen evenwél niets
af.
DÈ FRANSCHE SCHEPEN IN
AMERIKA
De Fransche transatlantische scheep
vaartlijn heeft het Amerikaansche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken en
dat van Financiën verlof gevraagd om
achttien in Amerikaansche haVens ge
legen Fransche schepen te laten varen
tusschen de Vereenigde Staten en Indo-
China. Hoewel deze schepen thans
onder bewaking van Amerikaansche
autoriteiten staan, zijn zij niet in
beslag genomen.
DE AMERIKAANSCH—MEXICAAN-
SCHE OVEREENKOMST
President Roosevelt heeft de over
eenkomst met Mexico betreffende het
wederkeerig gebruik van vliegvelden
aan den Senaat doen toekomen ter
ratificatie.
In een boodschap, dia by de over
eenkomst gevoegd is, verklaart Roose
velt, dat de overeenkomst verband
houdt met de buitengewone omstan
digheden, welk* het gevolg zijn van
den oorlog in Europa. Da overeenkomst
houdt rektning mat de noodzakelijk
heid van een snel ingrijpen der lucht
macht bij de verdedigiiy! van het Ame
rikaansche vasteland. Zij bedoelt tus
schen da Vereenigde Staten tu Mexico
een krachtige en doeltreffende aamen
werking voor de verdediging van het
Westelijk halfrond tot stand ta bren
gen.
NIEUW DUITSCH PROTEST 11
WASHINGTON.
De Duitsche ambassade te Washing
ton heeft medegedeeld, dat zij op het
departement van Buitenlandsche Za
ken een tweede nota heeft overhan
digd, waarin vooral wordt geprotes
teerd tegen de behandeling van de be
manningen der in beslag genomen
schepen. De nota wijst er ta d* eerste
plaats op, dat de Duitsche zeelieden te
Boston allen zyn gehuisvest ta een
groots zaal te ramen met kleurlingen.
Even onvoldoende is de huisvesting
der Duitsche zeelieden te Fort Lauder
dale in Florida, waar zij zyn opgeslo
ten in twee cellen der gevangenis. De
nota eischt da onmiddellijke vrijlating
der bemanningen.
DE BRITSCHE BEHOEFTE AAN
SCHEPEN.
President Roosevelt heeft gisteren
met den voorzitter -van het federale
scheepvaartbureau, Land, een onder
houd gehad over de kwestie van het af
staan van schepen aan Engeland. Na
afloop deelde Land de pers mede, dat
nog geen besluit is genomen. Hij had
met Roosevelt vooral gesproken over
de middelen voor schepen en her
stel van Britsche schepen op Ameri
kaansche werven, die in de wet tot
hulpverleening aan Engeland zyn toe
gestaan.
DE CONVOOIFWESTIE IN DEN
AMERIKAANSCHEN SENAAT.
De republikeinsche senator Tobey,
die een resolutie heeft ingediend,
volgnes welke het gebruik van Ame
rikaansche schepen voor convooidoel-
einden uitdrukkelijk behoort ta wor
den verboden, heeft getracht, tijdens
het laatste Senaatsdebat den leider
der democratische fractie, Barkley,
zijn meening uiteen te zetten. Bark
ley wilde op dat oogenblik echter
niet over het vraagstuk spreken. To
bey gaf hem daarop da verzekering,
dat de Vereenigde Staten met zeker
heid ta den oorlog zullen worden be
trokken, indien men de vloot voor
convoyeering zou gebruiken.
De democratische senator Wheeler
steunde het voorstel van Tobey. In
dien de vloot voor convoyeering wordt
gebruikt, aldus zelde hy, zal bet volk
het vètrouwen ta de regeering ver
liezen. Hy selde zich niet te kunnen
voorstellen, dat de president iets der
gelijks zou kunnen overwegen na zijn
beloften gedurende de verkiezings
campagne. ,Jk kan niet gelooven, dat
de president zich door de ooriogs-
drflvew in dit land zal laten bewegen
tot het zenden van convooien." Bark
ley antwoordde hem, dat hg zyn
weten de president geen bevalen van
dezen aard had gegeven.
Het A.N.P. meldt:
Nadat door inwerkingtreden van
da verordening 49/1941 dd. 12 Maart
j.L de opdracht van ir Dubois, tot
concentratie van de omroepvereeni-
gingen, geëindigd kon worden be
schouwd, heeft de secretaris-gene
raal van hefc departement van Volks
voorlichting' en Kunsten ir Dubois
verzocht tydelyk de functie van direc- -
teur-ger.eraal van het staatsbedrijf
van de* Nederlandsche Omroep waar v
te nemén. Ir Dubois is hiertoe bereid
gevonden en zal deze functie tot 1
Mei e.k. vervullen.
V
Je
/'fi.
W
DR ING. W. A. HERWEYER.
(Foto archief)
Als directeur-generaal is thans dr
tag W. A. Herweyer benoemd, dis
rijn .taak op 1 MS a.s. zal aanvaarden.
De secretaris-generaal van het de
partement van Volksvoorlichting en
Kunsten heeft ir Dubois dank ge
zegd voor zyn diensten tijdens de
concentratie van de omroepvereeni-
gingen bewezen.
Da secretaris generaal van het de
partement van Handel,- Nijverheid en
Scheepvaart deelt mede, dat de geldig
heidsduur van de bonnen na. 18,18 en
17 van de „bonkaart distributie vaste
brandstoffen haarden en kachels"
en de bonnen no. SS tot en met no. 41
van de „bonkaart distributievaste
brandstoffen - centrale verwarming",
alsmede de met „brandstoffen een een
heid vijfde periode" en de met „cokes
een eenheid vijfde periode" gemerkte
bonnen wordt verlengd 1st en met
Woensdag 39 April 1941.
D a geldigheidsduur van de toewij
zingen, welke geldig waren verklaard
tol 29 April of een vroegeren, mits na
13 Maart gelegen datum, wordt even
eens verlengd tot en met Woensdag 30 -
April a.s.
Aan degenen, die leden van da
■ntsche weermacht huisvesting ver-
ieenen, zal voor April 1941 op vertoon
var een bewijs van inkwartiering door
ien plaatselijken distributiedienst per
voor dit doel te verwarmen vertrek
-en bon van 1 eenheid brandstoffen
worden beschikbaar gestéld.
Voor verwarmingsdoelelnden- sullen
voor het loopende stookseizoen geen
nieuwe bonnen of toewijzingen meer
worden aangewezen of uitgereikt. Met
nadruk wordt ar echter Se aandacht op
gevestigd, dat de oude bonkaarten
zorgvuldig dienen te worden bewaard.
Uitsluitend voor hen, die niet op
petroleum of gas koken en niet be
schikken over een electrisch kook-
apparaat, zal een dezer dagen de ge
legenheid bestaan op grond van een
daartoe afgelegde verklaring by den
plaatselijken distributiedienst een bon
voor een eenheid brandstoffen voor
kookdoeletaden te verkrijgen. Nader*
mededeelingen dienaangaande zullen
spoedig volgen.
Voorts wordt bekend gemaakt, dat
gedurende het tijdvak van Dinsdag
1 April 1941 tot en met Woensdag 10
April 1941 de met de woorden „Genera-
torenantfamciet derde periode" ge
merkte bonnen elk recht zullen geven
op het koopen I H.L (max 78 k-f.)
anthrecietnootjes.
De met de woorden „G
derde periode" gemerkte bonnen z
gedurende bovengenoemd tijdvak
geven op het koopen van 80
baggerturf,
J: ',1
