1-
O
saia
is mm
BUK
ML
•ga
m
iV
a
m
üt
u
1
m
IW
B
9
KB fü
BB
ULTRA-GELUID
Don eersten keer,
dat ik weelde zag op Barts tafel
li
1 .J
m
U
Bi
f/f
i
£i
Ui
Ik stond een oogenblik beduusd, toen trad ik binnen en
zag een onwezenlijk tooneel (Eigen teekemng)
2
ONDER LEIDING VAN Dr. MAX EUWE OUD-WERELDKAMPIOEN SCHAKEN
Hi
ii
-
m
GOEDE OPLOSSINGEN.
m.
Correspondentie-adres Red. „Duizend
en Eén", Postbus 959, Rotterdam.
in den strijd tegen bacteriën
Krijgen de onhoorbare geluidsgolven
in de toekomst een taak?
LUCULLUS, de fijnproever met
historische vermaardheid, ls
beslist geen kunstschilder ge
weest. Dit wil niet zeggen, dat een
ridder van het palet geen smulpaap
kan zijn. Het eenige is: hij krijgt
nooit kans zich als een Lucullus
uit te levenl Waar ter wereld be
staat een kunstenaar, die'zich kan
beroemen op een volle "maag?" Hen
geniaal kunstenaar heeft twee mu
zen aan zijn wieg gehad: de muze
der schoonheid én de muze der ont
bering. Bovendien stonden deze da
mes niet alleen aan zijn wieg, maar
ze blijvA hem tot aan zijn laatsten
snik op de hielen. Eerst na zijn dood
gaat een schilder grof geld verdie
nen, maar dan is het te laat, om
er nog van té profiteeren...
Waarde lezer, het is niet mijn be
doeling, u op een lijst van epigram-
mem of axioma's te vergasten. Dit
alles diende slechts tot aanhef voor
een gebeurtenis uit het leven van
mijn vriend Bart Fock. Bart is één
der velen, die zijn hart en maag
heeft verpand aan de verlokkende
muze van het palet. En gezien het
bovenstaande kunt u dus gerust
veronderstellen, dat het op materi
eel gebied ook hem niet al te zeer
naar den vleeze ging.
Inderdaad kan ik me Bart niet
anders herinneren dan als een
schraal, ascetisch jongmensclr met
een hoekig gelaat, ontlijst door
zwarte, wilde haar- en baardflar-
den. Toen ik hem pas kende, meen
de ik, dat h|j doorloopend diep-me-
lancholiek liep te neuriën; later
evenwel wist ik het geluid beter te
determineeren: Barts maag knor
de permanent van den honger I
Bart veranderde nogal eens van
domicilie. Niet zoozeer, omdat hij
een uitgesproken zwerversnatuur
bezat, maar meer uit een oogpunt
van zwarigheid met het betalen van
zijn ateüerhuur. In één opzicht ech
ter hadden zijn verschillende onder
komens een punt van overeenkomst:
ze lagen altijd op de allerbovenste
verdieping, onder de pannen!
Vaik heb ik mijn hoogtevrees
overwonnen en de draagkracht van
mijn beenspieren op een zware proef
gesteld, door de vele uitgesleten
trappen té bestijgen naar Barts hei
ligdom. Ik trof het dan wel eens
slecht; soms was hij er niet en dan
rustte ik een kwartiertje uit op het
duistere portaaltje, zooals een goed
alpinist betaamt, om dan weer in
den peilloozen afgro^d-vab krakende
houten tredm af te dalen. Somp bok
(dit wel vaak!) lag Bart nog te
slapen, pit laatste echter was min
der. Wanneer ik dan op zijn deur
klopte, riep hij:
Trap open en kom d'r in, idioot!
Dit kernachtige woord sloeg dan
niet op mij persoonlijk, zooals u
wellicht zoudt meenen. Hij verwel
komde, ongeacht wie zich mocht
aandienen, iedereen, zonder aanzien
des persoons, op deze wijze.
In Barts atelier vond je van al-
s. Rare houten beeldjes uit de een
/of andere negerkraal, onnoemelijk
vele en even onnoemelijk stoffige
half uitgeknepen tubes verf, half of
heel afgewerkte doeken van Barts
hand, slingerende stukken teekenpa
pier met schetsen, doorgerookte pij
pen met afgekloven mondstukken,
dichtgefrommelde pakjes shag,
fladderende paperassen, die uit
Wankele kastjes puilden en Joost
weet wat nog meer. Twee dingen
heb ik tusschen dat alles nooit aan
getroffen: een goed maal eten, en
banknoten...
Of ja het eerste toch wel. Één
maal.
En daarover wou ik het nu juist
hebben.
Op een helderen najaarsmiddag
bracht ik een bezoek onder de pan
nen. Bart bleek thuis te zijn en ik
trad zijn a teller" ~ï3nnen. Met den
deurknop in mijn hand bleef ik
staan; iets vreemds hing in de at
mosfeer. "Dat iets was een geur,
die uit het atelier de donkere gang
inzweefde... een geur, die om mon
daine restaurants pleegt te hangen;
de geur van verfijnde spijzen, die
men met Fransche namen op def
tige menu'c aantreft...
Ik stond even beduusd. Toen trad
ik binnen en zag een onwezenlijk too-
neeL Midden in het atelier had Bart
een groot teekenbord plat op vier
kistjes gelegd; op deze geïmprovi
seerde tafel stond een bonte -verza
meling van sprookjesachtige heer
lijkheden. Mijn wijdgeopende oogen
namen In verbijstering alles op. Er
waren sardines, olijven, paling-
In-gelei, ansjovis, zalm, kreeft, al
les geschikt voor een uitgelezen hors
d'oeuvre. Verder zag ik een hete
rogene uitstalling van zeker tien
verschillende worstsoorten; potjes
péte de foie gras; asperges, cham
pignons, doperwtjes, kaas, ananas,
en de hemel weet wat niet al. Tus
schen deze wonderlijke uitstalling
van lekkernijen stonden enkele fles-
schen en fleschjes met veelbelovend
fonkelenden inhoud van likeuren...
Achter deze tafel-dek-je stond
Bart, de handen in de zakken en
met een sardonisch lachje om z|jn
mondhoeken.
Kom verder, kerel. Sluit de
deur. Eet een hapje mee! noodde
hij. Hij genoot zichtbaar van mijn
verbijstering en dwong me, aan de
andere zijde van de „tafel" plaats
te nemen.
Trek in Koninginnesoep?
Op het kleine potkacheltje in den
hoek sudderde een pan, waaruit da
hemelsche geur opsteeg, die mij bij
mijn komst had verrast. Bart
schepte voor iéder een bord vol en
presenteerde er een blik toast bij.
Toen zette hij zich tegenover mij;
en daór zaten we. Nog steeds wer
den m|jn blikken met magische
kracht naar de uitbundige uitstal
ling getrokken.
Nou, zit- niet'fiMélfen, ja soep
wordt koud! Waarschuwds Bart.
Onder tafel kneep ik mezelf hard
in mijn been; het deed pijn, dus
ik droomde niet.
Er zijn twee dingen mogelijk,
zei ik dan. Of je hebt het smal
le pad der deugd verlaten en een
kraak gezet in de Nederlandsche
Bankkluizen, óf je hebt ergens een
pot met gouden ducaten opgedolven!
1 Bart grinnikte slechts.
Kwebbel niet en breek je hoofd
niet over de herkomst van dit man
na. Als je de helft van mijn trek
hebt, tast dan toe. Soep goed?
Toen gaf ik het maar op.. Ik at
mee.
Na de meer dan verrukkelijke Ko
ninginnesoep stelden we een hors
d'oeuvre samen van de in over
vloed aanwezige ingrediënten. Ei
genlijk werd het maal een uitge
strekte hors d'oeuvre, want vleesch
en aardappelen ontbraken; echter
Werd die leemte niet gevoeld, aan
gezien we van de hierboven reeds
opgesomde eetwaren ruime keus
hadden. Ik proefde manmoedig mee
van alles, wat Bart me opdrong;
hijzelf echter verslond met onuit-
puttelijken geeuwhonger van alles
een stevige portie. Zijn baard
glom...
Na dit toovermaal gingen we
voor het raam zitten, met riant uit
zicht op een grillige, dakenzee, ver
guld. door de stralen der zakkende
avondzon.
Bart kwam aandragen met een
armvol fleschjes en twee gebarsten
kopjes. Wat drink je? vroeg hij,
een zestal likeuren opsommend.
We begonnen met Bénédictine,
gingen daarna over op Kummel,
proefden een Marasquintje, een Crè
me de Rose... Het ging me nu in
waarheid duizelen. Ik dreigde, Bart
met ééh van de flesschen het sche
deldak te klieven, als hij nou einde
lijk niet eens^onthulde, wat het ge
heim was van deze orgie.
En toen zwichtte hij voor mijn
nieuwsgierigheid.
Het is allemaal heel eenvou
dig, legde hij uit. Kijk, ik kreeg
dezer dagen een opdracht... Ik moet
voor een groot levensrftiddelenbe-
dr|jf een affiche ontwerpen. Dat is
alles.
Aha! zei ik. Nou begin ik
er althans iets van te snappen... En
betaalde dat zóó goed, dat je er
een dergelijke smulpartij van kunt
opzetten?
Nee, dat niet. Ik krijg voor
het ontwerp, in vier kleuren, een
habbekrats: vier tientjes! Maar de
clou is, dat ik natuurlijk modellen
moest hebben; het moet een rjjkge-
stoffeerd stilleven worden, begrijp
ja! Allemaal artikelen in blik. Van
leder één model!
Ach Ja, natuurlijk. Eendachtig
van me, dat ik 't niet doorhad. Wan
neer heb je het stilleven afgeleverd?
Bart wuifde achteloos in de lucht
Ik ben nog niet begonnen!
Ik keek verstomd.
Dus... Je hebt je modellen al
opgegeten, vóór je affiche klaar is?
Hoe moet dat-dan?
Kaffer! zei Bart vriendelijk.
Ik heb toch alleen de verpak
kingen noodig voor het ding... Die
heb ik natuurlijk bewaard. Dacht
je, dat ik kans zag, om een dus-
danigen voorraad voer onder mijn
berusting te hebben, zonder het aan
te raken?
Proost! zei ik en verslikte me
in de Crème de Menthe.
Zoo is het geschied, den eenigen
keer, dat ik weelde zag op Barts
tafel...
CH AAKRUBRIESC
Oplossing No. 33A door L, Valve: zeven punten.
Wit: KdS, De8, Te4, Lel, Lei, Pdt Pee, pi. al, c».
CZsrart: Ke4. TO. Th», gig Pfl, Pg4, pi. d7, tS,
g3.
1. Pb5, dreigt 2. Pg5?t mat.
1Te3! 2. Le2 mat.
1Td3t. 2. LdS mat.
1Le3, 2. Pel mat
1dad:, 2. Dc6 mat
1f4, 2. Dgfl mat.
1. Lel:?, 2. Pc5: mat
Sola: twee punten.
Oplossing No. S3B door P.
Wit: KM, DM, Pdl, Pdl"
Iwsrt: Kd4, pi. c2, e2.
1. Pel. dreigt 2. De9 met
1Kc3, 2. Da»? Kb2. Pd3 mat.
1Ke3, 2 Dg5t, Kil, S. Pd3 mat
Echo-mat!
a.. Probleem Ne. Hé.
Zwart
il
W
Wit
Wit: KM, DeS, TdT, Lts, PM, pi f4 (zee stukken).
Zwart: Kd9, Da8, Taf, Tag, LM. pt eg ad, eg
dd, fd, f? (elf stukken).
Wit geeft in twee zetten mat
Probleem No. UB.
Zwart
ebt t e I g b
WK
Wit: Kg7, Db7, Tg9, pi. dg (vier etukken).
Zwart: KM, LM, PM, pi. eS, g3, g4, M (zevfc
■tukkan).
Wit geeft In drie eetten met
No- 32A. A. v. d. Tol (6). A. d« Wildt (6). L. F.
Kroep (6), J Steffen (6), J. Blanc (6), W. de Vrloa
Jr. (6), A. P. Maakenschijn (8), J- A. Vroom (6), D.
L. Kieke (6), L. J. v. Popering (6), K. Hartman (6),
J. W. Stegeman (6), W. Bijl (6), A. Poldervaart (6),
J. H. v. d. Velden J. Harmten (6), J. Schr. (6),
J. Hillebrand (6). mej. W, Koch (6). O. H. Koop
man (6), H. A. Leniger (6), Ad. J. VerlooiJ (6), W.
Jongeneel (0),. A. Mes (6), H. Wenting (6), J. H. Burg
Jr. (6), J. Ubas (6), J. H. Th. Heisterkamp (6), L.
Kappara (6), Q. Hopman (6), B. Klok (6).
No. 32B. J. Oudenaarden (0), C. J. Vogel (0),
A J Berkenbosch (6), D. Schaap (6), J. H. Burg (6)
R. H. Mustard (0). mej. J. Ksrkhoff (0), D. 't Hart
De onderstaande partij uit den wedstrijd om het
Ruaaiach kampioenschap doet eenignina komiach
aan wat betreft de lotgevallen van den witten ko
ning. Nadat deze eerst zijn stelling aan den kant
van de lange rochade vóór zijn oogen ziet ver
nietigen, zoekt hij zijn toevlucht aan den kant van
de korte rochade. Ook deze positie^blijkt onhoud
baar en ten einde raad wandelt de ""witte koning
het vrije veld in, zijn ondergang tegemoet>
Wit: Dubinin
"Zwart: Weressoa
Siciliaansche Partij.
i pgi—a
I. da—da
4. Pf3 z d4
I. Pbl—c3
8. Lel—g5
c7—cft
Pb0—c«
C6xd4
pfi-fd
d7—dl
De Richter-variant welke wit een vrQ «pel ver
schaft. Men mag echter de aanvalskanaen, welke
hieruit voortvloeien, niet overschatten, vooral niet,
wanneer wit zooals gebruikelijk tot de lange
rochade besluit. Zwart krijgt namelijk in het alge-
meert zeer spoedig tegenkansen, doordat hij over de
open c-lijn beschikt.
7. Ddld2
8. 0—0—0
d. f2f4
e7—ed
Lf8e7
Oogenschijnlijk staat wit zeer goed. Men moet
echter niet uit het oog verliezen, dat de witte posi
tie geenerlei verzwakkingen vertoont.
8. Pcfl X d4
Zeer Juist, want nu heeft wit niet meer de ge
legenheid om de c-lijn door ruil op c6 te sluiten.
Bovendien wordt de witte dame naar een minder
gunstig veld gelokt met het oog op een eventueelen
ruit. op fd.
10. Ddl x d4
11. Lfl—«J
Ddlai
Op c4 stond de witte looper beter, zoowel voor
de verdediging als voor den aanval.
Op te merken valt nog, Jet 11. eft niets -sou ople
veren wegens 11deft: 12. feft:, Tdli.
11.
hl—bd!
Dwingt den witten looper tot een verklaring.
12. Lgft x f0?
Ken verkeerde keuze. De swarte looper gast
11 een zeer aterke aanvalspositie Innemen.
12
13. Dd4xd0
Le7 x f0
Lf6 x c3
Vermoedelijk heeft wit slechts gerekend op 13.
Td8, waarna 14. Da3 tot een bevredigend eindspel
leidt
Met den tekstzet wordt de witte koningsstelling
ernstig in het nauw gebracht
14. b2 x c3
18. Dd6b4
Da5 x a2
b7—b5l
Een zeer sterke aanvalszet, welke op een bekend
principe berust: ten koste ven pionnen lijnen té
openen.
16. Db4 x bft
Voorzichtiger was 10. Db3 geweest
16
17. D bft—bl
ld. Tdl—d4
Da2a3t
Deft—ol
Hoewel wit de ontwikkeling ven Lc8 nog steeds
heeft weten te verhinderen, doet dit geen efbreuk
san de kracht van wit's aanval* omdat deze inslui
ting slechts tijdelijk ie.
li
Zeer sterk gespeeld. Zwart verschaft zich met
den tekstzet het belangrijke veld *6 voor zijn
looper.
19. Db2b4 Dcft—c7
20. Td4dft eft x 14
21. Db4cft Dc7b7
22. Kcld2
De witte koning mdÉt onmiddellijk vluchten, om
dat zwart reeds dreigde met 22. Led en 23
Tac8 een besllssenden aanval in te leiden.
22.
23. Tdft—d4
24 Dcft—b4
25. Thl—al
Lc8ed
Ta8—c8
Db7—c7
f4—f3f
rekening met de mogelijkheid, dat de witte koning
zich op den enderen vleugel in veiligheid wil bren
gen.
26. Le2 X O Dc7—f4t
27. Kd2—«2 D!4 x h2
28. Keft—12 H—15
Een energieke poging om de nieuw betrokken
•telling bijtijds een te testen.
28. e4—eft 18-14
ca 30. Tal x a7
Onder de gegeven omstandigheden beteekent een
pluspion een schrale troost
10.
31. Kift—n
32. Ta7b7
83. Td4—dl
•telling na 83.
Zwart
Dhft—flSf
Td—bl
Tb8—el
Led—h31
ah. d.l-g k
Wit
Met de dreiging 31. DfS:?.
M. Db4-e4 LM X g2?l
Een prachtig en entl beelleeend offer.
39. LfSxg» 14—tl
36. Lg2-M
Het enige veld voer dn ongelukklgen looper.
>7. Kil—H
<8. Kfl«I
Dg»—Mf
DM—Mt
Ne een enderen Iconingezet laat Lhl verloren,
meer de tekstzet heeft nog ernetiger gevolgen.
Ke3d4
I 40. Kd4—cl
Wit geelt het op.
Dh3—ad?
Te»—dit
De] x «4
Opnieuw leer sterk gespeeld. Zwart houdt roede
s Het mengchelljk oor la la staat alle gelui da-
golven op te nemen, welke met een anelheid
van mlnitena 16 en hoogatena 30.000 trillingen
in de seconde het trommelvlies beroeren. Ge
luidsgolven met een trillingegetel lager dan 16
of hooger dan 30.000 kunnen wij niet meer
waarnemen. Deze onhoorbare geluidsgolven
zijn het, waarvoor da aanduiding ultrageluid ia
gevonden. Reeds heeft men vastgesteld, dat
er utrageluid bestaat mat een trillingsgetal vee
600.000 en daza geluidsgolven zijn in staat bao>
teriën te vernietigen. Toegepast op hst van-
duurzamen van levensmiddelen, wil dit dus
zeggen, dat ultrageluid kan worden gebruikt
om te e te r e liseer en I Wij a taan hier, aan dan
aanvang van aan gahaal nieuwen wag in da
bestrijding van bacteriën an al aal men v»
etandig doen zich te hoeden voor al te groots
verwachtingen, toch lijkt het niet onmogelijk
dat hat ultrageluid voor dit daal aan geoeOe
