BUITENLAND
GELD EN GOEDEREN
RECHTSZAKEN
WETENSCHAP
TWEEDE BLAD
HET EINDE VAN DEN
GRIEKSCHEN I
VELDTOCHT.
De etryd om-Tobroek.
Steeds sterker druk
op Tobroek.
De spanning tusschen
Engeland en Irak.
Geruchten over Duitsch—
Russische moeilijkheden.
BINNENLAN0
De uit Griekenland
gevluchte troepen.
Japan en Engeland.
De wijzigingen van het
Britsche kabinet.
AFBEELDINGEN VAN
LEVENDE LEDEN
VAN HET ORANJE
HUIS.
Openbaar dragen en
vertoonen verboden.
Engelsche luchtaanvallen
De afgraving vfm den
St. Pietersberg.
KUNST EN LETTEREN
De architecten op het
departement van Volks
voorlichting en Kunsten.
ZATERDAG 3 MEI lty
Pry «vragen Leidtche
universiteit.
DUITSCH LEGERBERICH7"
Het opperbevel ven de Duitsehe
weermacht maakt bekend:
In Griekenland hebben de afdeelin-
gen van het Duitsehe* leger de bezet
ting van den Peloponnesus voltooid.
Op het Grieksche vasteland bevindt
zich geen vechtende Brit meer. In de
Zuidelijke havens«van den Peloponne
sus werden de overblijfselen van de
vluchtende Britten achterhaald, voor
dat zij op de schepen konden gaan en
gevangen genomen. Het aantal Brit-
sche gevangenen steeg hierdoor tot
8200 man. Pantserwagens brachten op
30 April in de golf van Cominthe een
vijandelijk transportschip tot zinken en
dwongen een ander schip zich over te
geven.
In Noord-Afrika hebben sterke Duit
sche en Italiaansche afdeelingen ge
vechtsvliegtuigen herhaalde malen.doel-
treffend de verdedigingsinstallaties van
ties van den vijand bij Tobroek ge
bombardeerd Bömvo'treffers stelden
batterijen biiiten gevecht en veroor
zaakten hevige ontploffingen in het
fort Pilastrino en in munitieopslag
plaatsen. Formaties torpedovliegtuigen
g epen succestol in den strijd te land
in en -schoten Vv luchtgevechten vier
jachtvliegtuigen van het type Hurri
cane neer en vernielden een ander
vliegtuig op den grond.
Marine-artillerie schoot in de Mid-
dellandsche Zee vier Bmtschg torpèdo-
vliegtuigen neer.
Vliegtuigen der gewapende verken
ning bombardeerden met bijzonder
succes een wapenfabriek aan de En-
gelsche Zuidkust en brachten ten Zui
den van Plymouth een koopvaarder
tot zinken. Verdragend geschut van de
marine nam scheepsdoelen voor Dover
doeltreffend onder vuur.
In den nacht vare 1 ep 2 Mei bestookten
formaties gevechtsvliegers de ravitail-
Ieeringshaven Liverpool opnieuw met
brisant- en brandbommen, Er ont
stonden uitgestrekte branden en ver
scheidene ontpMJfingen in voor den
oorlog belangjgFe doelen van het
haven- en stadsgebied. Andere lucht-
a nvallen waren gericht op havens, in-
dustrieele installaties en vliegvelden
in Zuid. en Zuidwest-Engeland. Boven
het vlootsteunpunt Scapa Flow wer
den twee versperringsballons neer
geschoten.
Boven het Duitsehe rijksgebied von
den overdag, noch des nachts vijande
lijke gevechtshandelingen plaats.
Bij de gevechten in Macedonië en
Thracië hebben majoor Esch, de
kapiteins Mayerhofer en Pfeifer van
een regiment bergjagers, majoor Von
viebahn en kapitein Nietzsche van
een regiment infanterie, ajsmede ma
joor Girscher van een regiment artil
lerie zich door bijzondere dapperheid
onderscheiden.
Luitenant Wolf van een afdeeling
verkennerë heeft in Afrika voor de
zevende maal een vjjandeiijken pant
serwagen kapotgeschoten.
ITAUAANSCH LEGERBKRICHT
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN
OP DERNA EN BENGHASI.
Het Italiaansche weermachtbericht
no. 331 luidt als volgt:
Onze vliegtuigen hebben de haven-
Inrichtingen van La Valletta gebom
bardeerd. Duitsehe jagers hebben drie
Hurricanes neergeschoten tijdens lucht
gevechten boven het eiland Malta.
In Noord-Afrika meldt men uit den
sector van Solloem activiteit van Ita-
liaansch-Duitsehe detachementen en
van Duitsehe vliegtuigen, die in scheer-
vlucht vijandelijke auto's troepencon
centraties en batterijen hebben aange
vallen.
Italiaansche en Duitsehe vliegtuigen
zijn voortgegaan met intensief bombar
deeren van Tobroek, waar onze druk
steeds sterker wordt. Vier vijandelijke
vliegtuigen werden door Duitsehe ja
gers neergeschoten. De vijand heeft
luchtaanvallen gedaan op Derna en
Benghasi. Er werd lichte schade aan
gericht, er viel geen enkel slachtoffer.
Uit Oost-Afrika valt niets te melden.
ENGELSCHE VERKLARING
AANGEKONDIGD.
De Lpndensehe berichtendienst heeft
in zijn Arabischen dienst medegedeeld,
dat gistermiddag om 17.00 uur een
verklaring is gegeven over de ge
beurtenissen in Irak.
Toespraak van Irnkschen
minister-president.
'Naar de Te v ere meldt, zijn voor
de ambtswoning van den Irakschen
minister-president Kailani sympathie-
betoogingen gehouden door de Iraksche
Jeugdorganisaties. De minister-presi
dent, zoo schrüft het blad, heeft in een
toespraak den nadruk gelegd op het
feit, dat de Iraksche regeering alles ge-
dtan heeft om den vrede te bewaren.
Wanneer men echter, zoo verklaarde
hij, aan den anderen kant niet wil be
grijpen, zal Irak een duidelijker taal
moeten spreken.
Naar dè Tevere meldt, heeft de
regeering een algemeene amnestie voor
politieke vergrijpen afgekondigd. On
der hen, die zijn vrijgelaten, bevindt
zich ook de burgemeester van Bagdad,
die tijdens den putsch is gearresteerd.
Sedert Donderdagavond vroeg publi
ceert de Iraksche radio voortdurend
oproepen aan de bevolking en berich
ten over den loop der gebeurtenissen.
ITALIAANSCHE TANKBOOTEN
NAAR BATOEM.
De Cure'ntul en de Viata
melden uit Constanza, dat de Italiaan
sche tankbooten Celeno Maja en
Abbazia die in de Roemeensche wate
ren hebben overwinterd, naar Batoem
zijn uitgeloopen om petroleum te halen
voor Duitschland en Italië. De bladen
wijzen er op, dat dit het beste bewijs
is voor de onjuistheid van de Engelsche
propaganda, volgens welke er span
ningen bestaan tusschen de Sovjet-
Unie\en Duitschland.
VOORLOOPIG NIET NAAR ANDER
OORLOG^TOONEEL.
United Press meldt uit Londen, dat
Engelsche militaire deskundigen ver
klaard hebben, dat de uit Griekenland
gevluchte Britsche troepen geruimen
tijd noodig* hebben om uit te rusten en
opnieuw! bewapend te worden. Men
moet derhalve verwachten, dat deze
troepen voorloopig niet in het veld
kunnen worden gebracht op .een oor-
logstooneel. V
De Britsche verliezen.
De verliezen," die de Australische en
Nieuw-Zeelandsche troepen op hun
terugtocht- naar de landingshaven der
Egeïsche Zee door de Duitsehe slagen
hebben geleden, zijn zoo geweldig, dat
zelfs de Britsche berichtendienst deze
verslagen eenheden „zelfmoordenaars-
afdeelingen" noemt, aldus het D.N.B.
Daar zij den terugtocht van de vluch
tende overblijfselen van de troepen-
deelen, die overwegend uit Engelschen
bestonden, moesten dekken, zijn de
Nieuw-Zeelanders en Australiërs in
de pan gehakt.
Het aantal gevangenen.
Volgens de laatste berichten is het
aantal' Britsche gevangenen alleen op
den Peloponnesus tot 8200 gestegen.
De gevangenen zijn voor het grootste
deel Australiërs en Nieuw-Zeelandérs.
Om de Aegeïsche Zee,
A
De laatste berichten uit Grieken-1
land geven den militairen medewer
ker van het Turksche blad Tasviri
E f k a r aanleiding tot de opmerking,
dat wanneer de Grieksche en Engel
sche zeestrijdkrachten volharden in
hun tot dusver getoonde inactiviteit
het Noordelijke deel van de Aegeïsche
Zee een Duitsehe zee zal worden,
Duitschland zal uit dien toestand de
meest verschillende voordeelen trek
ken, vooral voor dê inrichting van
vüegtuigbases en uitmuntende tseun-
punten voor onderzeeërs.
Generaal Erkile schrijft in Son
Po sta. dat de bezetting van Lemnos
bewijst, dt de En»elsche vloot zich
niet in de Aegeïsche wateren bevindt.
Wanneer deze afwezigheid van de
Engelsche vloot voortduurt zal men
spoedig ook de verovering van Samos
en Chios en andere belangrijke Griek
sche eilanden beleven. Onder deze
omstandigheden zou het niet verwon
derlijk zijn, wanneer de Duitschers
zich thans van het Matapan-voorge-
bergte en de eilanden Cerigo en Ceri-
gotto zouden bedienen als springplank
om Kreta t«r bereiken. Op die wijze
zal de Engelsche vlootbasis van
Alexandrië, die .slechts 600' K.M. van
Kreta af ligt, in een moeilijke positie
komen en de Aegaïsche Zee en het
Oosten der Middellandsche Zee zullen
aan het risico blootstaan onder de
heerschappij van de spil te geraken.
VERKLARING VAN DEN
JAFANSCHEN WOORDVOERDER
Op een op de persconferentie gestel
de vraag met betrekking tot het aan
gekondigde onderhoud tusschen den
Japanschen ambassadeur Sjigemitsoe
en den Britschen minister van Buiten-
landsche Zaken, dat vandaag plaats
heeft, antwoordde de woordvoerder
van het inlichtingenbureau der Japan-
sche regëering: „Dit is iets heel ge
woons. Zij ontmoeten elkaar gewoon-
lük eenmaal per week. Het laatste
onderhoud vond plaats op 25 April.
Gevraagd of Sjigemitsoe tijdens het
laatste onderhoud met Eden gezegd
heeft, dat er geen hoop bestaat dat er
een verbetering komt in de betrekkin
gen tusschen Japan en Groot Brittan-
nië, zooals door een persbericht werd
gemeld, antwoordde de woordvoerder:
„Ik kan u, zelfs zonder hiernaar een
onderzoek in te stellen, de verzekering
geven, dat ambassadeur Sjigemitsoe
nooit iets dergelijks heeft gezegd."
EEN MINISTERIE VOOR HET
VERKEERSWEZEN.
De Engelsche berichtendienst heeft
in verband met de wijzigingen in het
Engelsche kabinet medegedeeld dat
het ministerie voor het Transport
wezen en het Scheepvaartministerie
zullen worden samengevoegd in een
ministerie voor Verkeerswezen. Voorts
maakt de berichtendienst bekend, dat
tot parlementair vertegenwoordiger
d|f. ministerie is benoemd kol. J.
LlewelUn. Als parlementair secretaris
voor de vliegtuigproductie is F. Mon
tague benoemd.
Het Rijkscommissariaat maakt het
volgende bekend:
Op grond van par. 5 van het besluit
van den Führer over de uitoefening
van de regeeringsbevoegdhedeu in
Nederland van 18 Mei 1940 (Relchs-
gesetzblatt I bladzijde 778) en in aan
merking nemend par. 1 van verorde
ning 20 van 7 Februari 1941, vaardigt
de hoogere S.S. en Polizeiführer de
volgende bekendmaking uit:
1, Het openbare dragen en toonen
van afbeeldingen van levende leden
van het huis Oranje-Nassau, op lyelke
wijze en in welken vorm dan ook, als
ook het demonstratieve dragen en
toonen van de kleuren van het Oranje
huis, wordt hierbij verboden.
Ditzelfde geldt van het al of niet
tegen betaling verder verspreiden van
dergelijke voorwerpen.
2. Handelingen in strijd hiermee
worden voorzoover niet strengere
straffen bepaald zijn ingevolge
par. 1 der verordening nr. 20-1911 van
7 Februari 1941 bestraft.
De volgende officieele commentaar
werd bijtdeze bekendmaking gegeven:
Verschillende incidenten van den
laatsten tijd brachten het bewijs, dat
afbeeldingen van levende leden van
het huis van Oranje-Nassau, alsook de
kleuren van dit Huis, tot een demon
stratie tegen de bezettingsmacht mis-
brujkt werden, en wel- zeer opmerke
lijk het meest door kleine groepen uit
het sociaal-democratische en roomsch-
katholieke kamp, die voorheen slechts
in zeer bijzondere gevallen bereid
waren, om de zaak van het Huis van
Oranje-Nassau tot de hunne te maken.
Daarbij werd geenszins aan een erken
ning van de verdiensten van vroegere
leden van het Huis van Oranje-Nassau
gedacht, een erkenning, voor welke
een algemeene waardeering aange
nomen kan worden, aan welke deze
bekendmaking geenszins te kort doen
wil. Het geval ligt bij het publiek
toonen van afbeeldingen van levende
leden van het Huis Oranje-Nassau ech
ter geheel anders. Reeds op grond van
het feit, dat deze leden van genoemd
Huis, nadat zij haar land en volk ver
lieten, zonder uitzondering geheel naar
de zijde der Engelschen zijn overge
gaan, moet dit als demonstraties wor
den opgevat. Dit demonstratieve too
nen heeft dan ook tot verstoringen der
orde geleide, die tot het boven weer
gegeven verbod leiden moesten.
Uitgezaagde geldstukken.
De bekendmaking der politie heeft
in hef bijzonder ook betrekking op het
dragen van uitgezaagde geldstukken
(van ld en 25 cents) en het neerzetten
van afbeeldingen in etalages. Niet door
de bekendmaking getroffen worden de
ook als „Prinsenvlag" bekende ojcanje-
blanje-bieu-vlaggen, daar deze heden
als een uitdrukking van den volkschen
wil kunnen worden beschouwd.
SLUIKHANDEL IN MEEL
EN VARKENSVLEESCH.
De vorige week werden te Heem
stede in een vrachtauto, welke ter con
trole was aangehouden, tien balen
tarwemeel, alsmede een koffer, inhou
dende ongeveer 25 pond ongekeurd
varkensvleesch, aangetroffen. Onmid
dellijk werd door de distributierecher
che een onderzoek ingesteld naar de
herkomst hiervan. Het bleek, dat het
varkensvleesch door zekeren B., wo
nende te Leiden, aan den vrachtrijder
was meegegeven om in Amsterdam be
zorgd te worden. Hij zelf durfde het
vleesch niet te vervoeren. Na verhoor
deelde B. mede, van het vleesch onge
veer tien pond voor zich zelf te hebben
achtergehouden en hef gekocht te heb
ben van den varkenskoopman D. te
Zoeterwoude. Het onderzoek naar de
herkomst van het tarwemeel, dat zon
der geleidebiljet werd vervoerd, bracht
aan het licht, dat dit gekocht was door
zekeren J. S. te Warmond van zijn zwa
ger te Utrecht. In deze zaak is nog be
trokken J. S„ die dit meel gekocht had
van G. Z., eveneens te Warmond, die
dit op zijn beurt weer aan korrel had
gekocht van S. de V. te Haarlemmer
meer, terwijl laatstgenoemde had zorg
gedragen, dat de tarwe bij den mole
naar B. te Lisse werd gemalen, waar
het meel door den vrachtrijder is afge
haald. S. de V., die ontkende deze
tarwe te hebben verkocht, werd door
de politie aangehouden en in ver
zekerde bewaring gesteld.
Bij den verkoop van de tarwe wer
den prijzen betaald van ƒ32.50, ƒ35.
en 37.50 per 70 k.g., terwijl de nor
male verkoopsprijs 14.25 per 100 k.g.
bedraagt. Het meel als mede het var
kensvleesch zijn in beslag genomen,
terwijl tegen alle in deze zaak betrok
ken personen procesverbaal is opge
maakt.
TWEE BOERDERIJEN DOOR
1 HET VUUR VERWOEST.
1 Gisterochtend omstreeks 4 uur werd
brand ontdekt in de boerderij van den
landbouwer D. te Lierop, onder de ge-
meen te Someren. De vlammen sloegen
kort daarna over op de boerderij van
den landbouwer K. Beide panden wer
den een prooi der vlammen.
SLACHTOFFER VAN DE
DUISTERNIS
Donderdagavond is de 25-jarige L.
Vons omstreeks 11 uur van zijn werk
bij de radiocentrale aan de Westhaven-
kade te Vlaardingen naar zijn huis
vertrokken en vermoedelijk door de
duisternis misleid, ia de haven geloo-
pen en verdronken.
VUF DOODEN.
Het A.N.P. meldt In den nacht van 1
op 2 Mei ..vlogen enkele Engelsche
vliegtuigen boven ons gebied. De mees
te bommen vielen op het vrije veld of
in het water. Toch ontstond ook hier
en daar eenige schade. Er werden zes
woonhuizen vernield en in een aantal
huizen vferd glasschade aangericht.
Tezamen zijn er voorts helaas vijf
dooden te betreuren, twee zwaar en
twee licht gekwetsteij. Op enkele boer
derijen werd eenig vee gedood.
BEZOEK VAN PROF. VAN DAM
AAN LIMBURG.
Onlangs is ingevolge den wenseh van
den secretaris-generaal van het depar
tement van Opvoeding, Wetenschap en
Cultuurbescherming een einde ge
maakt aan het afgraven van de Ooste
lijke helling van den St. Pietersberg
ten behoeve der ntergelwinning ep
heeft deze tevens bepaald, dat de ruïne
Lichtenberg met de oude kasteelhoeve,
die ter plaatse het Maasdal beheerscht,
niet mag worden afgebroken.
In verband hiermede jtieeft prof. van
Dam, vergezeld van den chef der af
deeling Cultuurbescherming en We
ienschap van zijn departement, mr. J.
K. van der Haagen, thans zelf den
Pietersberg bezocht. De commissaris in
de provincie Limburg was hierbij
mede tegen woordig, terwijl de voor
treffelijke kenner van den berg, ir van
Schaïk van vborlichting diende.
In den namiddag werden, tezamen
met den burgemeester, een aantal van
de historische monumenten bezocht,
waaraan Maastricht zoo rijk is. In het
bijzonder werd daarbij aandacht ge
schonken aan de z.g. Bossche fronten,
het interessante gedeelte van de ver
sterkingen van de oude vesting uit de
18e eeuw. Er bestaat gegronde hoop.
dat het mogelijk zal blijken, dat deze
worden hersteld, waardoor Maastricht
als het ware een openluchtmuseum op
het gebied der vestingbouwkunde zal
worden, waar men de historische ont
wikkeling van de 13de tot de 19de
eeuw nauwkeurig zal kunnen bestu-
deeren.
AANDUIDINGEN VAN MAAT
OF GEWICHT.
De inspecteur van het IJkwezen ves
tigt de aandacht van neringdoenden op
het feit, dat in iedere bekendmaking,
ter aanduiding van maat of gewicht,
gebruik moet worden gemaakt van wet
telijk geldende aanduidingen.
Voor prijsaanduidingen van goede
ren, die bij de maat of het gewicht
worden verkocht moet dus gebruik
worden gemaakt van namen als meter,
liter, kilogram. Het gebruik van de
namen el, kan, pond, ons e.d., is niet
geoorloofd.
TOESPRAAK DR T. GOEDEWAAGEN
Op uitnoodigir.g van den secretaris
generaal van het departement van
Volksvoorlichting en Kunsten zijn
dezer dagen,een vijftigtal architecten
uit alle streken van ons land, op het
departement samengekomen, waar zij
door dr T. Goedenwaagen en den
heer Ed. Gerdes, hoofd van de afdee
ling Bouwkunst, Beeldende Kunst en
Kunstnijverheid zijn toegesproken.
Dr Goedewaagen achtte den archi
tect verwant met den politicus. Alle
tijden van sterke politiek (de Egypti
sche dynastieën, Athene in de 5de
eeuw, het Rome der keizers en het
Derd Rijk) openbaren hun kracht ook
in de bouwkunst. Politiek heeft be
hoefte aan massale werking en oonti-
nuiteit in den tijd. Deze geeft het
bouwwerk, dat doorloopend voor ieder
ais symbool van een politieke ge
dachte te zien is. Beiden, de politicus
en de architect weten, wat monturvere-
taliteit is en wat een blik is op het
geheel.
Er liggen in onze cultuurperiode
mogelijkheden voor groot werk voor
de architecten. Politieke „opbouw" en
„wederopbouw" van het mat gewor
den Nederlandsche volk loopt parallel
met Jen wederopbouw in dezen zin van
den fmehiteot en zijn stedebouw. Juist
daarom heeft met name de nationaal-
socialistische politicus een sterke be
langstelling voor de architectuur en
de architecten. De moderne maat
schappij, waaruit het nationaatsocia-
lisme voortkomt, is de maatschappij
der massale en groote verschynselen,
van vierjaarsplannen, van breed op
gezette sociale en cultureele organi-
satieconcedten.
Anders dan de liberalistische staats
orde is de wordende staatsorde niet
negatief, maar positief: kunst is re-
geeringszaak.
De nationaal-sociatistische staat is
geen politiestaat, maar een cultuur-
sta t De uitingen der cultuurstaat in
zijn bemoeiingen in het'centrum der
aandacht en met name de bouwkunst
is hier een voorwerp van voortduren
de zorg. Deze zorg uit zich op twee
ërlei wijze: ten eerste door directe
staatsbemoeiing, zooals wij na den oor
log onmiddellijk heben zien optreden,
in Rotterdam b.v. De staat voelt zich
medeverantwoordelijk voor de vorming
van een volkschen bouwstijl. In de
tweede plaats komt deze staatszorg tot
uiting op indirecte wijze, n.l; door de
ordening van de architectenwereld.
Deze samenbundeling der architecten
tot een vakgroep van het gilde der
beeldende kunstenaars loopt parellel
met die van andere cultuurwerkers.
Ook de architecten moeten zich om
sterk te staan aan een aluiten tot een
gesloten corporatie, die hun economi-
sche en sociale belangen behartigt, hun
titel veilig stelt, hun opleiding en
geestelijk-potitieke gezindheid onder
zoekt en vorm geeft, en beunhazerij
bestrydt. Directe staatsleiding ver-
eischt als tegenpool de gesloten vak
corporatie, die allen omvat en bin
nen het kader der Nederlandsche cul
tuurkamer en haar gilden regelend
en verordenend optreedt.
Het is de oude gildegedachte in mo
dernen mrm en aan de eischen van het
heden afgepast. De staatsleiding van
onzen kant, aldus dr. Goedewaagen,
behoeft een „tegenspeler" in de archi-
Aectencorporatje.
Om tot deze ordening te komen is
het noodig, dat wij de handen ineen
slaan, dat wij wat her en der uit parti
culier initiatief is opgekomen, als het
in goede richting werk|, overnemen
en opnemen in onzen door dit departe
ment geleiden bouw.
Het departement is de directiekeet,
zoo besloot dr. Goedewaagen zyn toe
spraak, maar het practische werk ligt
in de handen en in den goed-gerichten
wil der architecten zelf. De technische
uitwerking laten wij gaarne aan de ar
chitecten zelf over. De cultureele,
aesthetische zijde van den wederop
bouw van ons land, onze dorpen en
onze steden is een zaak, die dit depar
tement krachtens zijn bevoegdheid niet
onverschillig zal laten.
Na deze toespraken begaven de aan
wezigen zich naar de ontvangzaal van
het departement, waar dr. Goedewaa
gen zich langen tijd met de architecten
onderhield.
N.V. DELI MAATSCHAPPIJ.
7 pet. dividend
In de heden te Amsterdam ten kan
tore der vennootschap gehouden jaar-
Üjksche algemeene vergadering van
aandeelhouders der N.V. Deli-maat-
schappij, waren" vertegenwoordigd
22559 aandeelen, recht gevende op het
uitbrengen van 36 stemmen.
Door den voorzitter werd medege
deeld, dat teneinde tegemoet te komen
aan het bezwaar voor vele aandeelhou
ders, dat alsnog geen dividend zal k'un-
nenworden vastgesteld, de directie op
grond van de haar ter beschikking
staande gegevens omtrent de bedrijfs
resultaten heeft besloten tot het doen
van een voorloopige uitkeering over 't
afgelobpen boekjaar van 7 procent.
HAARLEMSCHE RECHTBANK
PSEUDO AMBTENAAR PLEEGDE
DIEFSTALLEN.
Acht maanden geëischt.
Voor de Haarlemsche rechtbank
stond gisteren de 23-jarige typograaf
J. K. uit IJmuiden terecht, die in De
cember van het vorige jaar, winkeliers
in Velsen en Wormerveer had bestolen.
Verd. gaf zich uit als ambtenaar van
het P.E N. en deelde aan de winkeliers
ïnede, dat hij gegevens moest verzame
len in verband met de distributie van
eiectriciteit. Wanneer *de winkeliers daiv
even den winkel-verlieten, om de gm
gevens te gaan halen, nam verd. geld
weg uit de toonbanklade. In totaal had
hjj op deze wijze ongeveer honderd
gulden gestolen. Toen verd. tijdens het
voorarrest ziek werd en in een zieken
huis werd opgenomen, wist hij te ont
vluchten. Hij kon echter 'spoedig weer
aangehouden worden.
De officier van Justitie eischte acht
maaanden gevangenisstraf. Mr Ekering
vroeg clementie, omdat -.verd, kans
heeft een betrekking te krijgen en het
gestolen geld wil terugbetalen.
Uitspraak 15 Mei.
TWEEJARIG KIND MISHANDELD.
Drie maanden tegen „moeder" geëischt.
Wegens mishandeling van haar twee
jarig zoontje had zich de 23-jarige M.
V. te verantwoorden voor de Haar
lemsche rechtbank. Zij was destijds ge
trouwd met een 36-jarigen man, die
reeds twee kinderen van acht en zes
jaar had. Nadat een baby geboren was,
ontstonden in het huwelijk allerlei
moeilijkheden. De vrouw werd zenuw
achtig en trad vaak hardhandig tegen
de kinderen op. In September hadden
buren gezien, dat zij haar eigen zoon
tje, dat toen ongeveer twee jaar was,
met een broodzaag op de vingertjes
had geslagen.
De officier eijchte tegen de vrouw,
die vroeger in Wfestzaan woonde, doch
thans bij haar Broeder in Rotterdam
verblijf houdt, driemaanden gevange
nisstraf.
Uitspraak 15 Mei.
HAAGSCHE RECHTBANK
GOUDEN TIENTJES, DIE GEEN
GOUDEN TIENTJES WAREN.
Maar vergulde halve guldenstukken.
Vier verdachten, allen afkomstig uit
Leiden, hadden zich vanochtend voor
de Haagsche rechtbank te verant
woorden omdat zij er van'beschuldigd
werden in meer of mindere mate be
trokken te zijn geweest bij oneerlijke
transacties, waarbu getracht werd
vergulde halve guldenstukken te doen
doorgaan voor gouden tientjes. In
slechts een geval was de oplichting
gelukt en waren de vergulde halve
guldenstukken verkocht voor 25 gul"
den per stuk. De vreugde was echter
van korten duur, want de kooper
kreeg weldra in de gaten, dat hy beet
genomen was. In een ander geval was
getracht drie exemplaren voor een
totaal bedrag van 99 gulden te ver.
koopen. Deze transactie ging evenwel
met door, omdat de adspirant-kooper
op tijd zag, dat de gouden tientjes niet
echt waren.
De officier van Justitie vroeg voor
twee verdachten veroordeeling van
ieder tot een jaar gevangenisstraf en
voor de twee anderen veroordeelingen
van ieder tot negen maanden gevan
genisstraf.
Uitspraak 14 Mei.
VAN VERSCHILLENDE
FACULTEITEN.
De Ryksuniversiteit te Leiden heiê
de volgende prijsvragen uitgeschrev»
Overeenkomstig artikel 84 der HoZ
[er-onderwyswet worden de stuiW
.ebden aan een der Nederlandse!»
instellingen van hooger onderwijs nu
genoodigd, hun krachten te beproevw
aan de behandeling van de navolgend,
onderwerpen, opgegeven door de
Faculteit der Godgeleerdheid:
1. De faculteit verlaagt een onder*-,
naar de verhouding van Epiphanie en kÖ
feest In de geschiedenis der oude kerk uil
het midden der vijfde eeuw.
2. De faculteit verlangt een ondeiW
naar de godsdienstige beteekenls van den
guur van „Vac" in de Sanskrit-litteratuur,
Faculteit der rechtsgeleerdheid:
De faculteit vraagt -een beredeneert,
vergelijking van de op het Romeinache rees*
betrekking hebbende uitspraken in het d-,
de boek van Hugo de Groot'* Inleidinge
de Hollandache rechtsgeleerdheid, met «2
uitkomsten van het moderne romanisti«2
onderzoek op dit gebied.
2. De faculteit vraagt een beschrüvin.
.an de psychologie van dieven in verzthC
king tot de uitkomsten der herediteiblo
enquette van Heymans en Wiersma «e!Hk*
zulks is geschied door vau Dijck voor vt*
schillende groepen van misdadigers en door
Pannenborg voor de brandstichters (J. V vm
Dijck. Bijdragen tot de Psychologie van'de.
misdadiger. Groningen 1905. W. A. Pannen!
borg. Bijdrage tot de Psychologie van den
misdadiger, in het bijzonder van den brand,
stichter, Groningen 1912).
Faculteit der geneeskunde:
1. De faculteit vraagt een onderzoek naar
de ontwikkeling van den microscopische#
bouto van de hypophysevoorkwab bij verw
schillende vogelsoorten.
1. De faculteit verlangt een onderzoek,
in hoeverre de verhooging van het cholÜ
sterine-gehalte van het senmi en de arte.
riosclerotische veranderingen, die bU diabe-
tici worden waargenomen, samenhangen met
stoornissen in de insulineverzorging dan wel
door (eventueel tevens door) andere afwij-
kiogen van de overige interne secretie vu1
het pancreas veroorzaakt worden.
Faculteit der wis- en natuurkunde:
1. De faculteit verlangt een behandeling
van de vraag of, er. in hoeverre in den töd
van pl.m. 10—(9de macht) jaar, gedurende
weiken het sterrenstelsel vermoedelijk on
geveer in ztfn tegenwoordigen vorm bestaan
heeft, in de interstellaire gas-wolken vaste
deeltjes gevormd kunnen zijn. Tevens wordt
gevraagd een discussie over de te verwachte»
samenstelling en de verdeeling der diame
ters der gevormde deeltjes.
Toelichting E«i inzicht in dit eventueele
condensatie-proces moet vau aanmerkelijk
belang geacht worden, niet alleen voor het
probleem van de lichtverstrooiing in het
Melkwegenstelsel, doch ook voor het .eeren
begrijpen van de ontwikkelingsgeschiedenis
der sterrenstelsels.
Voor gegevens betreffende het interstel
laire gas zij o.a. verwezen naar: A. S Ed-
dington, Bakeriarf Lecture. Prov. Royal
Soc A vol. 111, p. 424, 1926, Th. Dunham
Jr., Proc Am. Phil Soc vol 81. p 277, 1938;
B. Stroeingren. Astrophys. Journal, vol 89,
p. 526, 1939, P Swings, Annales d'Astro-
physique, lre annee. p. 39. 1938 Verder is
een algemeen overzicht over instellaire mate
rie opgenomen in Ergebnisse der exakten
Naturwissenschaften. bd. 19. 1940. Kortgele
den hebben Adams en Mckellar een bevesti
ging verkregen van de reeds door Swings
en Rosenfeld (Astrophs. journal, vol 86, p.
483, 1937) geopperde identificatie van een in
terstellaire ltyn met een lijn van het ch-
molecule «(zie Mckellar. publ Astr. soc. of
the Pacific, vol. 2, p 187, 1940 en Adams,
Astrophys. journal, vol. 93, p. 22, 19411. Er
zij nog op gewezen dat er sterke evidentie
is dat het interstellaire gas in min of meer
discrete wolken met afmetingen van mis
schien eemge honderden lichtjaren voor
komt, waarin de dichtheden wellicht aan
merkelijk grooter zfjn dart de gewoonlijk op
gegeven gemiddelde dichtheden (zie bijv.
Sanfbrd, pubii. Astr. soc. of the Pacific, 'vol.
51. p. 240, 1939, O. C. Wilson en MerrlU,
•Astrophys. journal, vo! 86, p. 44. 1937)
2. De faculteit verlangt eet\ experimen
teel onderzoek naar verschillende methoden
van stabilisatie van simplicia, tij voorkeur
van die der Nederlandsche pijjiirmacopeei
teneinde te kunnen vaststellen
a). welke methode in bepaalde gevalled
van toepassing is,
b). welke praeparaten bij voorkeur uit
gestabiliseerde grondstoffen dienen te wor
den bereid.
Ter toelichting worde opgemerkt, dat de
keuze en het aantal der te onderzoeken
simplicia vrij is. Ter oriëntatie worde ver
wezen naar de publicaties over stabilisatie
van Bourquelot. Goris en Perrot, Rupp, van
Dorssen e.a en naar de gestabiliseerde Phar-
maca van buitenlandsche pharmacopeeen.
Faculteit der letteren en wijsbegeerte:
1. De fdculteit vraagt een systematisch#
bewerking der Grieksche epigrammen, die
betrekking hebben op de letterkundige ge
schiedenis der laatste drie eeuwen voor ooz«
jaartelling
2. De faculteit verlangt een kritische ibe»
schouwing van K Buehler's Sprachtheorie,
die in het bijzonder vergeleken worde met
F. de Saussure's Cours de linguistlque gene
rale.
Toelichting. Nagegaan moet worden, oveg
welke algemeen-taalkundige problemen in
beide boeken gesproken wordt, in hoeverre
Buehler zijn houding tegenover de Saussurt
duidelijk bepaald heeft m hoeverre de
wijze, waarop Buehler de problemen stelt
en oplost, als een vooruitgang mag worden
beschouwd.
De antwoorden,^gesteld in de taal der
vraag en geteekend met een spreuk,
worden in tikschrift toegezonden aan
het bestuur van den Senaat der univer
siteit voor 1 Mei 1942, vergezeld van
een verzegeld briefje, dat dezelfde
spreuk tot opschrift heeft en den naam
en het adres des schrijvers bevat.
Op den derden Maandag van d#
maand September 1942 wordt het oor
deel der faculteiten over de ingekomen
verhandelingen bekendgemaakt en
wordt aan de schrijvers van de ant
woorden, die door de faculteiten der
bekroning waardig zyn gekeurd, de
gouden eerepenning uitgereikt.
NEDERLANDSCH CLEAHNGlNSTITlUT.
Opgave laatst uitbetaalde nummers P*
30 April 1MI:
Clearing met Duitschland. Laatat uitbetaald
nummer:
tegen guldensvorderingen: 898.400:
tegen Reichsmark vorderingen64 303/3284»
Clearing met Chili. Laatst uitbetaald mou
rner: 1713.
Clearing met Turkije. Laatst uitbetaald
nummer:
Algemeene dearlngrekeninf: 4750;
Bijzondere clearingrekening: 3431a.
Clearing met Italië. Laatst uitbetaald mnf
OFFICIEEL* VALUTAKOERSEN
DER NEDERLANDSCHE BANK.
3 Mei.
Valuta'* (schriftelijke en teL trsnuctie*)!
New York 138*At-/ IJ8»/M
Brussel 3011-/30 17
Helsinki /JJ1-/3Ö
Stockholm J 4431—/ 44 Jt
ZÜrfch 1 *3*3—1 43.71
Bankpapier!
New York lëëVr-f ÏMV*
Brussel f SOUS—/ 3030.
Stockholm 144.76—/ 44.94.
ZOrich 433»-/ 43.19
