:ede blad
Aanleg
[JST
- de grootste in ons land
in de St. Janskerk
VERLANGT SN
BEETJE GELUK
I®»»
te»«i
van
brandbluschinstallatie
I wmMIGE bedrijven slaan zich
'5goed door, andere onder-
1941
ttEH
tóJ«».e8
jiw i"»
koSS* "i I
[SÏÏ?** I
P«Sn*8
I ?al I
I tie.
WOENSDAG 11 JUNI 1941
SUDSWIEUWS
Toestand van Kandel
en industrie in het
district Gouda.
AT A
AAR
ANNEER
Wykavond Ned.
Hervormde Gemeente.
Uit vroeger tijden.
Opstelling van bezit in
Pijpenmuseum
verbeterd.
FEUILLETON
«'577 37,1
«'557 3-, I
«5 51li„ I
'«Wo 00,1
*ij d, j
"cMl<haar
!'n in. I
mwllns a),
KfM« be.
Jr a"n-
[nwen v«n j
■®n wordcn
-1 «tS'lfid,
r«Pl!f;j!le
*.n bHrR*.
A Plaat.
doop
I recliu^b.
[Waannedo
^DT"*Choftrn
Word r n jn„
(Us
levari },rt
fe". r«" r>ec.
JBfwndrn 0f
r-v»' Hud
ftt vcrhln.
Ipofiii ff-rnt
T drzr vfr-
M* bureau
P**r> nan.
Word I in.
*t ,biimtu
IK, dlf hut
|!Hak hcfft
k«r,n '.Hftti.
*t r'yffi nde
laohtr i tal.
■tl to
on 17
I tirood of
morl/
250 fir.
fllM-f
t'p. boter.
■toLsoen.
Kant soon.
I Jim t uen
«7 cn 71
surrogaat
2L
ntsofO.
l vice»*
VL
~«1 «r-
•bloc™'
if. vl'
111.
VINDEN MOEILIJKHEDEN.
Gebrek aan grondstoffen doet zich
|f7 veelal gevoelen.
pe Kamer van Koophandel en Fa-
I vieken voor Gouda en omstreken
Helt in haar verslag over 1940, in ver-
j!^l met de tijdsomstandigheden in
LÖnopten vonm uitgegeven, een kort
J^rzicht van den toestand van het be-
I «hieven in dit district.
Uiteraard deden zich ook hier, als
I jlgemeene bezwaren zeer gevoelen
gansport- en verkeersmoeilijkheden,
(Moeilijkheden in den aanvoer van
pondstoffen en de moeilijkheden in
iftt internationale betalingsverkeer. Bij
de mededeel mg en over de afzonder
lijke takken van bedrijf wordt vooral
Herhaaldelijk op de moeilijkheden van
gen grondsloffenaanvoer gewezen.
Over de bedrijven wordt o.m. gezegd:
De aardewerkindustrie kan
Op volle kracht werken.
De amandelspijsfabrieken
Killen binnen afzienbaren tüd moeten
jluiten wegens gebrek aan grondstof
fen (amandelen, aardnoten etc.).
De bl e e k e r ij e tv hebben van den
s, oorlog erg geleder:. De werkomzet is
belangrijk teruggeloopen. Den laatsten
t(jd is hier eenige verbetering inge-
tteden.
Boskoop had een niet on
bevredigend jaar.
Werd oorspronkelijk de toestand van
den boom- en plantenhandei
die bijna geheel op export is aangewe
zen, zeer somber ingezien, in den loop
van het jaar hebben de omstandighe
den zich zoodanig gewijzigd, dat deze
voor het boomen- en plantencentrum
Boskoop, 1940 tot een niet" onbevredi
gend jaar hebben gemaakt.
De besprekingen tusschen Duitsch-
land en ons land leidden er uiteindelijk
toe, dat voor het najaar 1940 een con
tingent van 2 millioen Rijksmark voor
invoer van sierplanten in Duitschland
werd toegestaan, welk contingent te
gen het einde des jaars met 2 millioen
Rijksmark voor het voorjaar 1941
Werd verhoogd zoodat de vrees, dat de
orders, die men in portefeuille had,
niet uitgevoerd zouden kunnen wor
den, ten slotte? ongegrond bleek.
Toen dit contingent van R.M. 4 000.000
was uitgeput, is in het voorjaar 1941
nog RM. 1.000.000 ter beschikking ge
steld.
De betalingen kwamen goed binnen,
zoodat (je druk van den oorlogstoe
stand voor deze tak van handel aan
merkelijk lichter is geweest, dan was
verwacht.
-Vanzelfsprekend is de groote export
naar overzeesche landen geheel stMge-
legd, echter kon naar Scandinavië,
Denemarken, België en Italië export
plaatsvinden.
De toestand in de bouwbedrij
ven is op het oogenblik niet erg be
moedigend. Men verwacht echter wan
neer de belemmeringen voor aanvoer
en transport van materialen zijn opge
heven, een groote opleving.
In de goud- en zilverfabrie-
ken is achterstand,gekomen in de uit
le voeren orders,
In den houthandel wordt zeer
geklaagd over het gebrek aan hout.
Deze aanvoer ligt thans geheel stil tot
Juni en aangezien de voorraad ook vol
ledig is uitgeput, wordt dit bedrijf tot
Stilstand gedwongen.
In de industrie van me 1 k p o e d e r,
gecondenseerde melk, etc. ligt op het
oogenblik de export geheel stil. Ook
op de binnenlandsche markt staat dit
bedrijf er niet al te best voor.
Men verwacht echter, dat in het
voorjaar, wanneer het gebrek aan vee
voeder zich niet zoo sterk zal doen ge
voelen, de productie weer vooruit zal
gsan.
In de meubelfabrieken was
gedurende de eerste vijf maanden van
het jaar de omzet minder dan die van
verleden jaar.
Daarna kwam er echter een opleving,
«•e tot nu toe voortduurt, waardoor de
omzet over 1940 toch nog grooter ge
veest is dan die van 1939.
w
Reünie Bioscoop De barbier van Se-
villa (met Estrellila Castro). Aan-
yang 8.15 uur.
Schouwburg Bioscoop: Kora Terry
(met Marika Rökk). Aanvang 8.15
.uur.
Thalia Theater: Krambambuli (met
Victor von Ballasko, Paula Pfluger,
Sepp Rist, Rudolf Prack en Karl
Skraup). Aanvang 8.15 uur.
II Juni 7.30 uur Ned. Gerei. Gemeente:
Spreekbeurt ds. Joh. van Weizen.
11 Juni 8 uur Daniël: Damescursus
E.H.B.O.
12 Juni 7.30 uur Leger des Heils:
.Heiligingsdienst.
12 Juni 7.30 uur Vrije Evangelische
Gemeente: Bijbellezing en bidstond.
12 Juni 7.30 uur Lbthersche Kerk:
Kerkconcert door Goudsch Chr. man
nenkoor „De Lofstem'" en Gysb.
Nieuwiand, orgel.
12 Juni 7.30 uur Verenigingsgebouw
Heerenstraat: Spreekbeurt T. Woud-
wijk, Hilversum.
12 Juni 7-30 uur Stadhnis: Spoed-
eischende vergadering van den ge
meenteraad.
12 Juni 8 uur Schouwburg-Bioscoop:
Voordracht Elly BeinhornRose-
meyer over: „Meine Abenteuer in
füpf Erdteilen", met lichtbeelden.
12 Juni 9 uur Central: Ledenvergade
ring Ned. Kappersbond.
14 Juni 3.30 uur Brandweerkazerne:
Demonstratie Goudsche Vrijwillige
Brandweervereniging „Steeds Pa
raat", vervolgens op veemarktter
rein; na afloop in veemarkt-restau
rant rectfptie door bestuur ter gele
genheid/van 5-jarig vereenigingsbe-
staapr
16 Juni 11 uur De Zalm: Verkooping
door notarissen J. van Kranenburg
en G. W. Nagtglas Boot.
16 Juni 8 uur Voormalige Ambachts
avondschool: Cursus transportcolonne
Roode Kruis dames.
18 Juni 8 uur Daniël: Cursus E.H.B.O.
18 Juni 89 uur Oosthaven 10: Zitting
adviesbureau Ned. Vereeniging voor
luchtbescherming.
20 Juni 8 uur Voormalige Ambachts-
- avondschool: Cursus transportcolonne
Roode Kruis heeren.
23 Juni 11 uur De Zalm: Openbare ver
kooping door notaris J. van Kranen
burg.
23 Juni 8 uur Ons Genoegen: Alge-
meene vergadering sociëteit.
24 Juni 1 uur Achter de Waag: Ver
trek excursie Ned. Vereeniging van
Huisvrouwen %aar landbouwbedrijf
in Zuidplaspolder.
APOTHEKERSDIENST.
Steeds geopend (des nachts alléén
voor recepten):
Apotheek Dee, Westhaven 14.
Middenstand en kaashandel.
Uit het ingestelde onderzoek blijkt,
dat In verschillende branches van den
mi'ddenstandde toestand op het
oogenblik nog met bepaald ongunstig
is te noemen, maar dat men de toe
komst met groote bezorgdheid tegemoet
gaat.
Sommige zaken zullen in de toe
komst moeten overwegen of zij niet tot
sluiting zullen overgaan.
De fabriek van kaarsen, stearine,
glycerine, pitten, oleine, etc. heeft zich
door de groote grondstoffenschaarschte
genoodzaakt gezien, den werktijd van
het personeel terug te brengen tot circa
36 uur per week.
In de afgeloopen zomermaanden
heeft het kaasbedryf op volle
kracht kunnen werken.
De uitval van export werd opgevan
gen door den verhoogden afzet in het
binnenland, en een verhoogde afleve
ring aan Duitschland via de Zuivel-
centrale.
Zelfs zijn de omzetten in di zomer
maanden grooter geweest dan in an
dere jaren, met het gevolg, dat er voor
het binnenland geen voorraden ge
vormd konden worden, zooals in andere
jaren voor de wintermaanden,
Bovendien is de productie in de win
termaanden sterk teruggeloopen, met
het gevolg, dat de omzetten op het
oogenblik zeer gering zijn en men
slechts voor een klein percentage kan
voldoen aan de vraag, die ini het bin
nenland bestaat.
In de machinefabriek is in
het algemeen de uitvoer stopgezet, doch
op de binnenlandsche markt bestaat
nog een levendige vraag.
In de touw- en gare|spinne-
r ij e n is op het oogenblikfregelmatig
werk.
In de zeepindustrie is op het
oogenblik voldoende werk.
Wat de resultaten in het bank
bedrijf betreft, hebben deze niet
teleurgesteld. Niet zoozeer dat de niet
onbevredigende uitkomsten een gevolg
waren van de inkomsten uit rente en
provisie, welke beide voornaamste
baten in 1940 zeker niet in bijzondere
mate bevredigend zijn geweest. Veel
meer moeten de niet ongunstige resul
taten worden toegeschreven aan de
geringere afschrijvingen op debiteuren,
als gevolg van stijging der 'effecten-
koersen en waardevermeerdering van
goederen.
De beweging in de verwisselingskas
van het correspondentschap Gouda
van de Nederlandsche Bank in het
boekjaar 1940/'41 beliep een bedrag
van 16.816.955.
Werkzaamheden der Kamer.
Het verslag geeft verder een over
zicht van de werkzaamheden van de
Kamir, waarbij de statistiek van het
handelsregister over 1940 de volgende
cijfers geeft: ingeschreven zaken 5164
(•1930 5076), aantal wijzigingen in in
schrijvingen 520 (618), aantal ophef
fingen van zaken 42 (72), inlichtingen
uit het handelsregister mondeling 1457
(1402) en schriftelijk 643 (531), handels
voorlichting 634 (1764), afgegeven
certificaten van oorsprong 1229 (2540),
aantal gelegaliseerde stukken 361
(757), vergunningen voor uitverkoop
4 (8) en voor opruiming 1 (6). Het
aantal ingeschreven coöperatieve ver-
eenigingen bedroeg 60.
Inzake de uitvoering van de vest!
gingswet kleinbedrijf 1937 verstrenjre
de Kamer aan het departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart/31
adviezen voor departementale /ver
klaringen inzake vrijstelling. Bij de
Kamer kwamen 28 aa$feigen/in tot
vestiging en wijziging, welke alle zijn
verleend. De verleende vergunningen
betroffen slagersbedrijf 3, brood-
bakkersbedrijf 9, broodverkoopers-
bedrijf 1, schoenverkoopersbedrijfi 1,
sehoenherstellersbedryf 1, kantoor
boekhandel 1, kantoormachinehandel 1.
kruideniersbedrijf 7, kappersbedrijf 2,
rijwielbedrijf 2. Er kwam één aan
vrage in om een voorloopige ver
gunning en één om een bijzondere ver-
nlinning, die beide zijn verleend.
DE
.GOUDSCHE COURANT"
MELDDE:
75 JAAR GELEDEN.
Uit den gemeenteraad: Is ingekomen
eene voordragt van. B. en W. ter be
noeming van eene hulponderwyzeres
aan de stads jongejufvrouwen school,
waarop geplaatst zijn mejufvr. Stok-
huizen, Stutterheim en Inckel; benoe
ming in de volgende vergadering.
Zijn ingekomen vier missives van de
h.h Rooseboom, Buchner, Kramer en
Koorevaar, dat zij voor de gezondheids;-
commissie bedanken. Benoemd worden
tot geneeskundig lid de h.h. A. Luyten
en dr N. H. de Kanter, als rechts
kundige de heer K. Mars en als bouw
kundige de heer J. D. Rijk.
50 MAR GELEDEN.
Een metseïaar, tijdelijk werkende aan
(fe Machinale Garenspinnerij alhier,
wonende te Sliedrecht, ontving een
telegram, inhouderde het verzoek om
onmiddellijk te huis te* komen, want
zijn nommer in de Staatsloterij was
uitgetrokken en de prijs van 100.000
er op gevallen.
25 JAAR GELEDEN.
Goedgekeurd zijn de" statuten der
naamlooze vennootschap Vereenigde
Brandstoffenhandel voorheen S. D.
Boon en firma P. de Vroedt, alhier.
Ds E. E. DE LOOZE NEEMT
AFSCHEID
Gisteravond is in „Daniël" voor de
lidmaten der Ned. Herv. Kerk een
Wijkbijeenkomst gehouden onder lei.
cling van den wijkpredikant, ds. E. E.
de Looze, die op dezen avond in ver
band met zijn aanstaand vertrek naar
Hilversum afscheid heeft genomen.
Het samenzijn werd geopend met
het zingen van ps. 89 7 „Hoe zalig is
het volk, dat naar uw klanken hoort!",
waarna voorgegaan werd in gebed.
Na het lezen van Hand. 20 van vis.
17 t/m 38, heette ds. de Looze allen
hartelijk welkom. De predikant spraw
er zijn vreugde over uit het voorrecht'
te genieten op deze laatste Wijkver
gadering in het midden der leden te
mogen zijn. Hierna gaf hij het woord
aan den heer J. Bol, voorzitter der
diaconie van de Ned. Herv. Gemeente,
die sprak over „De belichting van
het diaconale werk in onze gemeente".
De diaken, ving de heer Bol aan,
moet staan in het midden van de ge
meente, dus niet naast de gemeente.
Niet alleen in het Nieuwe Testament
komen wij veel werk van de diakenen
tegen, maar ook in het Oude Testa
ment. Christus zelf geeft het voor
beeld. Hij zoekt de armen op en voor
ziet hen van spijzen.. Aan de hand van
een voorbeeld gaf de heer Bol weer,
hoe de gemeente moet staan tegenover
het diaconale werk. Wij hebben maar
te zien naar de Apostelen. Het is niet
alleen het collecteeren bij een kerk
dienst, maar juist het bezoeken van
in nood verkeerende menschen, en
dan doen we wat Christus van ons
vraagt. Ook gedwongen kerkgang,
zooals dat vroeger wei eens gebeurde,
hebben wij afgeschaft. Men moet het
zelf aanvoelen. De drang naar de
kerk moet steeds sterker worden.
In ons werk komen wij vele takken
van intiem diaconaal werk tegen. Wij
kunnen dit werk, besloot de heer Bol.
niet doen uit ons zelve en daarom
morten wij bidden tot God of Hij ons
•dè'kï'a.cht wil schenken. Ds. de Looze
dankteMen spreker hartelijk voor het
juist op dezen avond gekozen onder
werp.
Hierna zorjg de heèr D. C. van
Esschoten „Het ruwhouten kruis". De
heer v. Esschoten werd hierbij bege
leid door mej. W. Jacobs (orgel).
Afscheidswoord van den
predikant.
Ds de Looze sprak vervolgens naar
aanleiding van Hand. 20 vrs. 32 „En
nu, broeders: ik bevele u Gode, en
den woorde zijner genade, die magtig
is u op te bouwen, en u een erfdeel
te geven onder al de geheiligden".
Wij hebben hier vanavond de vreug.
de van het samenzijn en aan den an
deren kant den weemoed van het
afscheid, aldus ds. de Looze. Ook in
het voorgelezen vers is sprake van
een a/scheid. Paulus neemt hier af
scheid van de Efezeërs. Efeze waar
Paulus heeft gearbeid en waar velen
tot het geloof in Christus zijn ge
komen. Wij durven ons Jiiet te verge
lijken met Paulus, alleen in ons
ambt zijn wij één. Drie jaar, ging de
predikant voort, heb ik nu in Gouda
mogen arbeiden en ik ben daarbij
gesteund1 geworden door mijn ouder
lingen en diakenen, wijkbroeders en
wijkzusters en ik zeg hun daarvoor
hartelijk dank Moge het woord van
God voor u zijn een lamp voor den
voet en een licht op uw pad. Wij be
velen u aan God. Zijn genade is velen
tot troost geweest. Tijden veranderen,
maar Zijn woord verandert niet. Van
vele vrienden ga ik nu scheiden en
het valt mij moeilijk, maar ginds in de
andere gemeente wacht mij weer een
^aak om het Evangelie te prediken.
Wij hopen u echter, eindigde ds. de
Looze, allen spoedig wear te zien.
Na de pauze sprak allereerst de
heer Verboom namens den Geref.
Bond. Hij bood ds. de Looze een drie
tal Bijbelsche boekwerken aan. Ver
volgens zong de heer van Esschoten
„De Heilige Stad". Namens de wijk
bewoners bood de heer van Esschoten
met een kort speechje een schilder
stuk, voorste 11 er de het interieur van
de St. Janskerk, aan.
De heer Trommel, lid van de Wijk
commissie liet de vergadering ds. de
Looze toezingen „De Heer zal u
steeds gadeslaan".
Aan het eind der bijeenkomst
dankte ds. de Looze allen voor het
vele werk, dat zij voor hem hadden
gedaan. Na dankzegging zong men
Ps. 119 vrs. 53 „Uw woord is mij een
lamp voor mijnen voet" waarna de
scheidende predikant allen persoonlijk
de hand drukte.
De Groote Kerk te Gouda wordt van
een moderne brandblusch-installatie
voorzien, erj, zal voor dit kerkgebouw
de grootste tot nu toe in Nederland
uitgevoerde installatie worden. De
installatie zal worden gevoerd door
twee motorpomp-aggregaten; een die
door een electromotor wordt aangedre
ven en bij brand door een electromag-
- v.. 5 jriiSrj:
(Foto Polygoon)
netischen scnakelaar automatisch ia
werking kan worden gesteld, en een
die bij het wegvallen van den electri-
schen stroom of bij gebrek aan water
door 'n Kromhoot-benzinemotor wordt
gedreven. Het interieur van het kerk
gebouw is opengebroken voor het leg
gen van het enorme buizennet, dat
onder de vioer komt te liggen.
RESTAURATIE VAN ZEVENTIENDE
EEUWSCHE SCHOUW.
De conservator van de Stedelijke
Musea schrijft ons:
In het laatste halfjaar is de opstel
ling van de voorwerpen in het Pijpen
museum „de Moriaan" gewijzigd en
daardoor aanzienlijk verbeterd. Voor
de binnenkamer werd door iemand, die
onbekend wenscht te blijven, een be
drag geschonken, waaruit grootendeels
het aanbrengen v^ra een plavuizenvloer
kon worden bekostigd. Deze vloer, die
bij veranderingen aan het koopmans
huis in de 19de eeuw was verwijderd,
is thans weder aangebracht. De afwis
selend blauwe en roode plavuizen in
ruit verband hebben dit vertrek zijn
oude bekofmg teruggegeven, terwijl
tevens door herstel vara het oude ni
veau de doorkijk aantrekkelijker is ge
worden. Als nu nog de 17de-eeuwsche
kastenwarad wordt gerestaureerd, kan
eerst het vertrek als af beschouwd
worden.
In de „saai" werd het oorspronke
lijke schoorsteenstuk in de rijk gebeeld
houwde sohouw uit het einde der 17de
eeuw gerestaureerd door den bekwa
men Schiedamschen kunstschilder en
restaurateur D. Schwagermann. Het
voor de geschiedenis der gilden zoo
belangrijke stuk van het Goudsche
touw- en garenspinnersgilde uit 1762
wQjTd eveneens op voortreffelijke wijze
door hem gerestaureerd. Dit fraaie
stilleven van touw en rollen garen, die
een natuursteenen venster omlijsten,
waarin de bekende geschiedenis vaa
de ontvluchting van Paulus uit Damas
cus door middel van een mand met
touwen is afgebeeld," is geschilderd
bovengenoemd jaar door den schilder
Wm. Muys. De bekende Rotterdam-
sche dichter Joachim Oudaen maakte
voor dit schilderij het volgende ge
dichtje:
„De Mannen die voor honderd jaren
Hier Overlien en Dekens waren
Vereerden 't Gild een Schildery.
Dit volgden zij die 'tnu bestierden
Vernieuwden dat geschenk en vierden
met dit gedenkstuk teeuwgety".
„Het honderd jaar oudere schildery,
waarover in dit gedicht gesproken
wordt, bestaat, gelukkig, ook nog. Het
heeft echter eveneens een restauratie
dringend noodig. Het museum heeft
hiervoor geen gelden beschikbaar. Dit
stuk is in 1662 geschilderd, toen het
gilde 144 jaar bestond. Beide forsch#
schilderijen dienc^n tot versiering
van de gildekam^B
Vele geschenke^gewerden het Pij
penmuseum. Hieronder moet speciaal
worden vermeld een antiek werk
bankje met toebehooren voor het ver
vaardigen van miniatuurpijpjes, dat
door de familie Husselson werd ge
schonken.
Nog steeds werd aan het museum da
zoo gewenschte uitbreiding niet ge
geven; velé voorwerpen kunnen niet
worden tentoongesteld. Een reeds ont
worpen wijziging aan de eerste verdia-
ping kan dit verwezelijken.
Het „groote" museum moet wegen#
een tijdelyke bestemming nog steed#
gesloten blijven. Als het ruime en
fraaie Catnaryna-Gasthuis ter be
schikking Wordt gesteld, kan Gouda
zijn vele en kostbare schatten aan
cultur, kunst en historie weder tooneik
(Nadruk verboden.)
Ja, en ik heb haar nee! gezien,
Etehmer, daar ginds in dien tuin..
Kom!
Samen gingen ze de cel binnen.
En dat kunt u inderdaad be>
«ijzen?
Brand had woord voor woord ge-
.f—bbgrafeerd.
Door de brieven, prachtig.
Bovendien zal mijnheer Wenkhu-
i de waar] van mijn verklaring
*•1 moeten bevestigen, maar ik
"—op, dat u m(j ook zdo gelooft, com-
™«»aris. Mynheer Wenkhusen mag
weten, dat..
Ursula slikte.
,7" ®*t was de laatste wensch van
■o» moeder. Haar liefde voor hem
gl over het _rif. Dat is de waar-
1U'r P-'nzend heen en weer.
a." Ml "il Ursula'» mond had ge-
het verhaal eener vrou-
2™*Me. het hooglied van aen he-
afstand doen.
wand nam weer plaats.
«tl U my nog niet geheel dui-
delyk. Wat bracht u, of liever, wat
dreef u naar Wenkhusen? Eigenlijk
moest u hem haten.
Ursula keek Brand aan.
Haten? Neen, misschien toen ik
alles voor het eerst hoorde, maar
als ik toen een gevoel van haat voor
hem had, dan is het snel voorbijge
gaan. Neen, ik had alleen medelüden,
medelijden met mijn arme moeder.
Ik dacht daarby heelemaal niet aan
Wenkhusen. Ik wist niets van hem,
heelemaal niets. En ik deed ook
geen moeite naar heiR te zoeken.
Myn arme moeder was dood. Wat
zou het zoeken naar Wenkhusen voor
nut hebben gehad? De gedachte om
hem alles te zeggen, is nooit bU my
opgekomen, neen, ik voelde niets an
ders dan medeiyden, want het is niet
te vertellen, wat zij geleden heeft en
bovendien heeft zy in haar laatste
brieven nadrukkelgk gevraagd nooit
aan den man, door wien zy zooveel
heeft geleden, de oorzaak en den
aard van haar ellende te vertellen.
Zy was te trotse)} om het hem te la
ten weten.
En desondanks...
Dat ik mU op een dag toch met
Wenkhusen bezig hield, gebeurde
eigenlijk zonder mijn toedoen. De
naam Wenkhusen komt niet veel
voor, dat weet u. Ik was dus erg
verbaasd, toen ik hem op een goeden
dag plotseling zag staan, dat kwam
doordat een vereeniging van textiel
fabrikanten een groote vergadering
had belegd, waarover in de kranten
werd geschreven.
O, ging dat zoo? En u was
overtuigd, dat deze man dezelfde
was, die indertyd in Königsberg...?
i— Ja, antwoordde zy, want ik
zag na eenigen ^jd in een vaktijd
schrift een portret van hem en zag
toen, dat myn vermoeden juist was.
In de nalatenschap van myn moeder
is een fotografie van hem. Daarop is
hy natuurlyk veel jonger, maar de
gelykenis is duidelijk.
Wenkhusen heeft nog een broer,
weet u dat? Hy woont in Chemnitz
en heet Friedrich.
Dat weet ik, maar mijn moeder
noemde den man, dien zjj liefhad, An
dreas.
Zoo, en wat deed u, toen u wist,
wat er van Wenkhusen geworden
was?
Eerst niets. Maar toen ik einde-
lyk wist, dat hy al jaren getrouwd
was en groote kinderen had, veracht
te ik hem. Het geld van mijn moe
der was goed genoeg geweest (UfLhet
te gebruiken, daarna veegde
uit zyn herinnering weg, trouwde een
ander, die In een prachtige villa kon
wonen en zyn rijkdom met hem kon
deelen.
Wenkhusen's vrouw is sedert Ja
ren dood, mompelde Brand.
Ook dat weet ik, maar wat ver
andert dat? Nietsl Neen, ik veracht
Wenkhusen. Als ik anderen over zyn
flinkheid, z\jn zakelijkheid, zijn
goedheid hoorde praten, werd ik bit
ter. Wat zou er van hem terecht
gekomen zyn, als myn moeder inder
tijd niet baar geheele vermogen aan
hem had gegeven? Niets! Gelooft u
my, het is meer dan eens gebeurd,
dat ik myn penhouder in de hand
nam, om hem te schryven, welk een
schurk hy is. Maar, ik zag er telkens
weer van af, de laatste wensch van
mijn moeder was my heiliger, dan
myn verlangen mijn ergernis te
luchten.
En later?
Het is eigenaardig, j» denkt
steeds anders over de dingen, naar
mate je ze op een grooteren afstand
bekijkt. Mijn bitterheid verdween, als
ik over Wenkhusen hoorde spreken en
dat kwam vrij veel voor. Vaak had
ik spottende opmerkingen willen ma
ken, maar ook dit gevoel verdween in
den loop der jaren. Tenslotte was ik
alleen nog maar nieuwsgierig en deze
nieuwsgierigheid groeide. Mij interes
seerde niet meer alleen de tragedie,
maar den mèn Wenkhusen! Hoe was
de man, dien mijn moeder zoo had be
mind, hoe zagen zijn kinderen eruit?
Hoe leefde hij? Er moest toch iets
van hem uitgaan, anders zou mijn
moeder toch niet zoo oneindig veel
van hem hebben gehouden? Deze
nieuwsgierigheid vulde tenslotte mijn
geheele denken. Ik weet niet of u dit
kunt begrijpen...
Ik geloof, dat ik u kan begrijpen,
zei de commissaris. En van dat
oogenblik ondernam u allerlei pogin
gen om hem te zien, maar zij geluk
ten u niet?
Ja, maar die mislukkingen sloe
gen mij niet terneer. De trots kwam
er bij, het lot scheen een ontmoeting
niet te willen. Ik echter wilde het lot
dwingen! Intusschen was mijn neef
weer opgedoken, hij moet van een
verwijderd familielid iets over mijn
moeder's tragedie in verband met
Wenkhusen hebben gehoord. Hij wist
ook, dat mijn moeder Wenkhusen geld
had gegeven en dat daar documenten
over bestonden, onder meer een
schuldbekentenis, die Wenkhusen myn
moeder indertijd heeft opgedrongen.
Kurt kwam met zijn plannen Voor den
dag. Wenkhusen was millionnair, wy
moesten hem dwingen het geld (#rug
te geven. Hij zou natuurlijk beweren,
dat het getd in den inflatietijd was
verdwenen. Daarom was het noodig
andere paden te bewandelen.
Als Wenkhusen merkt, dat zyn
goede naam in het gedrang komt, zal
hij wel dokken, zei Kurt. Een man
van zyn positie houdt niet van een
schandaal. Wij moeten hem alleen dui
delijk maken, dat het ons ernst is en
dat wij besloten hebben alle middelen
te baat te nemen! Je zult een3 zien,
hoe vlug hij naar zijn chèqueboek
grijpt
Zoo ging dat steeds door. Hij zelf
had genoeg aan een paar duizend
mark. Ik walgde er van. Mijn moeder
was te trotsch geweest om haar geld
terug te vragen en nu zou ik?... Neen,
ik wees Kurt's voorstel van de hand.
Hij schreef mij een brief, waarin hy
mij aanmaande verstandig te zijn en
hem de schuldbekentenis te geven.
Daarop antwoordde ik niet meer.
Ursula keek naar het raam, daar
stonden vier potten met geraniums, de
bladen en bloemen hingen treurig
neer.
Wat jammer, zei zij, mea
heeft vergeten ze te begieten.
Neen, zei hij, de richting van
haar blik volgend, het is alleen da
warmte, zij komen weer bij.
Een lachje vloog over zijn gezicht»
U houdt van bloemen?
Erg. Zij keek weer naar de acten
op de schrijftafel. U weet nu alles,
ik kwam pas Zaterdagavond op de ge
dachte Wenkhusen te zien. Vanmorgen
om negen uur ging ik naar Wannsee,
huurde een boot en van dat oogenblik
af liep alles mis, gebeurde het alle
maal anders, dan ik mij had voorge
steld.
Brand knikje.
U had piij eerder moeten ver
trouwen, dan was u veel bespaard
gebleven.
Ik hoopje, dat de geschiedenis
opgehelderd zou worden, zonder dat
ik het geheim van mijn moeder be
hoefde te verraden, mompelde Ursula»
Maar ik verzoek u nog eens, ver
zwijgt u het jtegenover Wenkhusen?
Neen, zei hij, hoewel het da
laatste wil van uw moeder is, ditmaal
vraagt het leven zijn recht.
Neen! riep zy uit.
Jawel.
De telefoon Schelde.
Ja, riep Brand in den hoorn. Hij
zag er plotseling verrast uit,
Laat maar binnen.
Hij legde dep hoom neer,
LWordt vtrvolgdl
r