DE B0NNEND)ST
buitenland
EERSTE BLAD
MAANDAG 16 JUNI ijJ
Vv.
29000 ton tot zinken
gebracht.
AANVAt or emus EN VLOOT
ESKADER. BKITSCHE TOESTEL
Hevige aanval op
T obroek.
Horia Sima veroordeeld.
HET EUR0PEESCHE TEGOED
IN DE V. S.
Hore Belisha wil een
Unie.
Portugal wenscht
verduidelijking.
BINNENLAND
De oorlog Ier zee.
Duf f Cooper dreigt
met aftreden.
De Amerikaansche hulp
aan Engeland.
Korte berichten.
KOLONIËN
Japan en Ned.-Indië.
KERK EN SCHOOL
ZOMERKAMP VOOR
JOURNALISTEN.
Op het kasteel „De Can-
nenburgh" te Vjsassen.
Politieagent als kiosk
houder.
i
DUITSCB LEGIRBERICHT
LEN BOVEN W. DUIT^CHLAND.
Het opperbevel der Duitsche weer-
macht deelde gisteren mede: I
Duikbooten hebben in het Noorden
van den Atlantischen Oceaanvier
vijandelijke koopvaarders en een
tankschip met een gezamenlijke in
houd van 29.000 ton tot zinken ge
bracht. De luchtmacht heeft met suc
ces havenwerken en wapenfabrieken
in het Zuiden en Zuid-Oosten Van
Engeland gebombardeerd. Bij het af
weren van vijandelijke vliegtuigen,
die het bezette gebied trachtten bu
ren te vliegen, hebben zich mee
malen luchtgevechten ontsponnen,
waarbij een vliegtuig van het type
Bristol-Blenheim is neergeschoten.
In Noor4-Afrika bedrijvigheid
van artillerie'en verkenningsafdeelin
gen bij Tobroek. Lichte Duitschè en
Italiaan se he gevechtsvliegtuigen heb
ben de haven- en verdedigingswerken
van Tobroek herhaaldelijk met goed
gevolg aangevallen. Op een Britsch
vliegveld hebben zij verscheidene op
den grond staande vliegtuigen met
bommen en machinegeweervjiur ver
nield. Een Britsche jager en drie ge
vechtsvliegtuigen zijn bij luchtgevech
ten en door afweergeschut neerge
haald.
In het Middellandwthe Zeegebied
heeft een afdeeling Duitsche gevechts
vliegers op 13 Juni met succes een
aanval gedaan op militaire installaties
en een fabriek op het eiland Cyprus.
Ter hoogte van Beiroet hebben Duit
sche gevechtsvliegtuigen een Britsch
vlooteskader aangevallen en op een
zwaren kruiser een voltreffer ge
plaatst. I
In den nacht op Zondag hebben
zwakke vijandelijke afdeelingen op
eenige plaatsen in West-Duitsehland
brisantbommen laten vallen, die ech
ter slechts weinig schade aanrichtten
1TAL1AANSCB LEGERBER1CHT
BRITSCHE AANVAL BIJ GALLO
AFGESLAGEN.
Het 375ste communiqué (Zondag)
van het Italiaansche hoofdkwartier
luidt:
In den nacht van 13 op 14 Jurti heeft
de Italiaansche luchtmacht de vloot-
basis Alexandrië gebombardeerd.
In Noord -Afrika hebben af
deelingen van de Duitsche en de
Italiaansche luchtmacht herhaaldelijk
de vestingwerken van Tobroek ge
bombardeerd, waarbij groote branden
uitbraken. Boven JTobroek zijn tvfee
Hurricanes neergeschoten. De vijand
heeft luchtaanvallen gedaan op Beng
hazi en andere plaatsen in Cyrenaica.
Twee Engelsche vliegtuigen zijn door
Duitsche jagers neergeschoten, een
derde toestel werd door het Italiaan
sche afweergeschut neergehaald. De
bestuurder werd gevangen genomen.
In het gebjed van de Egeïsche Zee
hebben Engelsche vliegtuigen bommen
,op het eiland Rhodus geworpen
In Oost-Afrika hebben wij in
den avond van 10 Juni een vijande-
lijlfen aanval cm de rivier de Baro, in
het gebied van Gallo en Sidano, af
geslagen. Onze bewegingen en die van
den vijand worden belemmerd door
het slechte weer en den zeer slechten
toestand der wegen. Bij Gondar be
perkte de activiteit der vijandelijke
artilleri#, die door onze artillerie be
atreden wordt.
In de Middellandsche Zee heeft een
Italiaansche duikboot een watervlieg
tuig van het type Sunderland neer
geschoten.
Tijdens den strijd om Kreta heeft,
naar thans blijkt, de onder bevel van
corvetten-kapitein Logatelli staande
duikboot een vijandelijk vlooteskader
aangevallen en door twee torpedo's een
torpedobootjager tot zinken gebracht.
Italiaansche luchtmacht onder
nam 33000 operaties.
In bet eerste oorlogsjaar heeft de
Italiaansche luchtmacht 33.000 ope
raties ondernomen, hetgeen een gemid
delde van 92 per dag beteekent. Ge
middeld waren per dag 195 vliegtui
gen in actie. Het aantal vlieguren be
droeg 153.000, een gemiddelde van
425 uur per dag. Er werden 400.000
bommen geworpen. Met zekerheid zijn
1170 vijandelijke vliegtuigen neerge
schoten; 580 toestellen van den vijand
zijn waarschijnlijk vernietigd. Voorts
zijn 51 vijandelijke oorlogsschepen
door vliegtuigbommen tot zinken ge
bracht, 225 schepen zijn door lucht-
torpedo's of bommen getroffen.
TOT LEVENSLANGEN DWANG
ARBEID.
In het proces tegen 4e leiders van
den Roemeenschen Januari-opstand
zijn Zondagavond tegen middernacht
r® een zitting van zeven uren de von
nissen geveld. Tien voortvluchtige
hoofdbeklaagden, onder wie de chef
van de legionnaire beweging en voor
malige plaatsvervangende minister
president, Horia Sima, werden bij ver
stek wegens gewapenden opstand tot
levenslangen dwangarbeid veroordeeld
HET NIEUWE MONTENEGRO.
De Italiaansche hooge commissaris
voor Montenegro, graaf Mazzolini,
heeft by de ontvangst van een groep
oud-officieren van het Montenegrjjn-
eche leger verklaard, dat de oorlogs-
vlag van koning Nikata de vlag van
het onafhankelijke Montenegro zal
rijm
VAN DUIT8CHLAND, ITALIë EN
BEZ. GEBIEDEN GEBLOKKEERD
President Roosevelt heeft volgens
een D.N-B.-berieht uit Washington, de
onmiddellijke blokkeering gelast Van
alle Duitsche en Italiaansche tegoed,
alsmede dat van alle bezette Europee
sche landen, voor zoover dat nog niet
eerder geschied was.
Naar Associated Press meldt, berust
Roosevelts beschikking op zijn vol
machten krachtens de wet op den
noodtoestand. De noodige maatregelen
worden door het ministerie van Finan
ciën ten uitvoer gelegd.
De president heeft, aldus Associated
Press uerder, opdracht gegeven tot
inventsmiseering van allen buitenland-
scheryetgendom in de Vereenigde Sta
tement een verklaring van het Witte
Htjis wordt gezegd, dat gUe financieeie
transacties onder toezicht der regeering
zullen worden geplaatst.
De bladen te New York publiceeren
de blokkeering met vette letters en
maken zeer uiteenloopende bereke
ningen van het bedrag der gelden, die
geblokkeerd worden. Associated Press
meldt, dat ook patentrechten en op
drachten van Duitsche en Italiaansche
firma's onder de bepaling vallen.
TUSSCHEN ENGELAND EN
AMERIKA
In een onderhoud met den Londen-
schen correspondent van de New
York Daily News heeft de Brit
sche oud-minister v9n Oorlog, Hore
Belisha, gepleit voor1 een unie tus-
schen Engeland en de Vereenigde
Staten.
Naar aanleiding daarvan schrijft de
Sunday News, dat de Engelschen
sedert 1066 op politiek gebied altijd
hebben getracht in troebel water te
visschen en Europa voortdurend in een
toestand van onrust hebben gehouden
ten bate' van Engeland. Al achten de
Engelschen zich ook boven iederen
Europeaan verheven, aldUs vervolgt
dit blad, toch zijn zjj veel meer Euro
peanen dan Amerikanen. Een huwe
lijk" met Engeland zou vpor de Ver
eenigde Staten een last betoekenen. De
Britsche levensstandaard ligt beneden
de Amerikaansche en de Engelsche ar
beider krijgt slechts de helft van .het
loon van den Amerikaanschen. Een
unie is goed voor, Engeland, maar
VAN ROOSEVELTS STANDPUNT
INZAKE AZOREN ETC.
Volgens een bericht van de N e w
York Times uit Washington heeft
de Portugeesche gezant in een onder
houd met Summer Welles verlangd
dat de Amerikaansche regeering haar
houding ten aanzien van de Portugee
sche eilancjpn in den atlantischen
Oceaan duidelijk omschrijft. De ver
zekering van Huil, aldus heeft de
gezant gezegd, dat Amerika geen voor
nemens ten aanzien van de eilanden
heeft, houdt geen rekening met Roose
velts verklaring, volgens welke de
Vereenigde Staten een „defensief be
lang'! bu de eilanden hebben. Men ver
moedt, dat Portugal een nieuwe nota
tót Washington zal richten.
TORPEDOJAGER JERSEY
GEZONKEN.
De Briische admiraliteit deelt mee,
dat de torpedojager Jersey op een
vijandelijke mijn geloopen en gezon
ken is.
De Jersey behoorde tot de Javelin-
klasse met eep inhoud van 1606 brt,
werd in 1939fivoltooid en had een nor
male bemaniBg van 183 koppen.
slecht en gevaarlijk' voor de
eenigde Staten,
Ver-
HIJ WENSCHT MEER BEVOEGD
HEDEN.
Naar de N e W" York Herald
Tribune uit Londen meldt, ver
luidt aldaar, dat/de Britsche minjster
van Voorlichting, Duff Cooper, piet
aftreden gedreigd heeft, indien hij géén
grootere bevoegdheid over de oorlügs-
berichtgeving en Britsche propaganda
krijgt. Duff Cooper heeft de opheffing
geëischt van alle beperkingen, waar
aan hij door he't leger, ,ée vloot en het
departement van Buitenlandsche Za
ken onderworpen is. Tevens heeft 'de
bekende schrijver Priestley, die aan het
hoofd staat van de politieke groep
.1941 committee" openlijk het verlan
gen uitgesproken, dat er een propa-
gandaministerie gelijk aan dat in
Duitschland gevormd zal worden. Vol
gens genoemd blad zal dit verlangen
ongetwijfeld in breede "kringen steun
genieten, daar er groote ontevredenheid
ganda en den berichtendienst. Deze
ontevredenheid zou zoover gaan, dat
vele Engelschen geregeld de Duitsche
radio aanzetten, daar hun de Engel
sche omroep te vervelend is.
„STEEDS MEER SCHEPEN".
Op doorreis van Canada naar
Australië heeft de voormalige Britsche
minister van Scheepvaart Cross in een
aan de New York Times ver
leend interview verklaard, dat Enge
land als belangrijkste bijdrage van
Amerika steeds meer sohepen ver
wacht. De Amerikaansche productie
van dit jaar van 2.1 millioen ton
soheepsruimte is geenszins voldoende
voor het compenseeren van de Engel-
aehe verliezen. De Vereenigde Staten
dienen drie, en zelfs vier millioen ton
te produceeren. Overigens verklaarde
Cross, dat een superioriteit van Enge
land in den oorlog nauwelijks voor
eind 1942 verwacht kan worden.
NIEUW SCHIP DOOR MERIKAAN-
SCHE MARINE GEREQUIREERD.
Oe New York Daily News
meldt omtrent het van stapel loopen
van het voor den dienst op Zuid-Ame-
rika bestemde luxeschip Rio de Ja
neiro, dat de Amerikaansche marine
het vaartuig kort nadat het van stapel
jeloopen was voor militaire doeleinden
:n beslag heeft genomen, zonder er
rekening mede te houden, dat de doch
ter van den president der BraziUaan-
sche republiek speciaal per extra vlieg
tuig was overgekomen, om het schip
te doopen, en ook zonder er rekening
mede te houden, dat bij deze gelegen
heid talrijke redevoeringen werden uit
gesproken, waarin de betrekkingen van
goede nabuurschap verheerlijkt wer
den.
ENGELSCHE DUMDUMKOGELS.
Engelsche vliegers hebben 15 Mei j.l.
bij een mitrailleuraanval op Itali
aansche 'troepen bij Tobroek gebruik
gemaakt van dumdumkogels, naar in
officieele Italiaansche kringen bekend
is geworden. Eén Italiaansche militaire
arts heeft bij den gewonden Italiaan-
schen kanonnier Volmer Carra een ver
wonding aangetroffen 'die onmisken
baar door een dumdumprojectiel ver
oorzaakt was. Ook zjjn op een gesneu-
yelden Engelschman dumdumkogels
gevonden. Daar hierdoor het bewijs
geleverd is, dat de Engelschen In strijd
met het volkenrecht deze projectielen
gebruiken, zal de Italiaansche regee
ring in geval van herhaling terstond
verdubbelde tegenmaatregelen nemen.
AMERIKAANSCME' PREDIKANTEN
TEGEN DEELNEMING AAN OORLOG
Duizend protestantsche geestelijken
uit de verschillende deelen der Vereen.
Staten hebben, naar de New York
Times meldt, de verklaring ondertee
kend, da.t zij gekant zijn' tegen de oor
logszuchtige houding der Vereen. Sta
ten en weigeren, van de kansel af de
eventueele deelneming aan den oorlog
te rechtvaardigen of te steunen.
AMERIKA NEEMT DEENSCHE
SCHEPEN OVER.
Naar de Amerikaansche marinecom
missie meedeelt, zal zjj heden zes van
de in de Amerikaansche havens liggen
de, schepen pvernemen. De overne
ming geschiedt in het bestek van de
onlangs aangenomen wet. Het is niet
waarschijnlijk, dat de schepen gebruikt
worden voor het verkeewop den Atlan
üschen Oceaan. Echter zouden een of
meer vaartuigen als troepentransport-
schepen gebruikt worden.
Koning .Gu&taaf van Zweden viert beden
zijn 83sten verpjaardag De koninklijke fa
milie zal op hftt ï'ot Drottndngholm bij Stock
holm bijeen zijn.
Tengevolge van de hevige regens deT
laatste dagen is de dijk va-n de Nettie in de
buurt van Lier op twee plaatsen bezweken.
Veracheidene hectaren bouwland werden
overstroomd.
De New York Daily News
meldt, dat in een New-Yorksche stadswijk
een groote vechtpartij ontstaapp is tusschen
negers en blanken, waarbij een Amerikaan
sche soldaat is omgekomen. De soldaat had
een blanke vrouw een aanmerking gemaakt
omdat zij zich door een negef Met vergezel-
'en. De woorden wisseling ontaardde in een
vechtpartij, waaraan talrijke negers en blan-
loen deelnamen. De politie moest de orde
herstellen.
Te Cadiz heeft de vrouw van een mijn
werker een tweeling ter wereld gebracht, die
met de borst aan eikaar gegroeid zijn Ove
rigens zijn de kinderen volkomen normaal
ontwikkeld
INSTRUCTIES AAN JOSHIZAWA
VERZONDEN.
Het Japansche inlichtingenbureau
heeft medegedeeld, dat Zaterdagmid
dag de instructie van de Japansche
regeering aan den chef van de Japan
sche delegatie te Batavia, Joshizawa,
met betrekking tot het antwoord van
Nederlandsch-Indië zjjn verzonden.
I Generaal Pabst bij Saito.
Generaal Pabst heeft Zaterdag met
ski leider van de afdeeling Zuidzee
inl het Japansche ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken, Saito, een onder
houd gehad, dat een uur heeft ge
duurd.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Utrecht. Rijksuniversiteit, Kerk el. voorber.
examen: A. L. Chr. Stellwag, K. J. H. Burgy,
J. M. de Vries, S. Kranenburg.
Doet. rechtswetenschappen: mej. N. v. d.
Sterre.
Cand. theologie: A. de Zeeuw, J. B Weener,
N. den Oudsten, H. van Arkel, H. L. van Zij 1
Langhout.
Theor. tandheelk. Ie fed.: W. D. Kolkman,
H. L. H. Roborgh, J. H. Menger, J. C. Pape.
J. H. C. Zandvoort, JL M. Jansen, J. J, v. d.
Veen, P. J. de Vries.
Tandarts: W. J. Cramer, R Mac GiMavry.
Amsterdam. Doctoraal rechten: mej. M.
van Konijnenburg.
Gent. Bevorderd tot doctor in dc letteren
en wijsbegeerte op een proefschrift getiteld:
.Milton aijd Calvinisme, a comparative stu
dy" de heer J. P. Prins te Schiedam.
REDE VAN DR. T. GOEDEYVAAGEN.
Op het uit de 14e eeuw dateerende
kasteel „De Cannenburgh" te Vaassen
is het eerste zomerkamp voor journa
listen, georganiseerd door den Raad
van voorlichting der Nederlandsche
pers, ingewijd.
Als eerste genoodigde was de secre
taris-generaal van het /departement
van Volksvoorlichting en Kunsten, dr.
T. Goedewaagen, vergezeld door zijn
echtgenoote, 'aanwezig.
Verder waren er van dit departe
ment o.a. de heer W. Hulstijn, per
soonlijk persreferent van den secre
taris-generaal, Max Blokzijl, directeur
van het perswezen, N. Oosterbaan
hoofd van de afdeeling algemeene
propaganda en vervolgens de S.S.-
ondersohaarleider A Meyer Schwencke
plaatsvervangend voorzitter van den
Raad van voorlichting der Nederland
sche pers, tevens organisatieleider van
het kamp.
Als organisatieleider van het kamp
heette de heer Meyer Schwencke allen
hartelijk welkom op het slot. Spreker
noemde het samenzijn een historisch
moment in de geschiedenis van het
Nederlandsche perswezen. Het zomer
kamp van journalisten, aldus spreker,
is geen kamp in den gewonen zin dés
woords, het is teverts het begin van
een meer systematische opleiding van
den journalist. Meer dan vroeger zal
alle aandacht worden bes^ged aan de
opleiding, van onze Nederlandsche
krantenschrijvers, want zij zijn het, die
als voorlichters moeten dienen. De
deelnemers aan dit eerste kamp zijn in
zekeren zin pioniers, zij hebben dezelf
de moeilijkheden te overwinnen, die
alle pioniers nu eenmaal moeten over
winnen.
Dr, Goedewaagen zeide van de hier
te houden bijeenkomsten vele ver
wachtingen te koesteren. Spr. dankte
de organisatoren van dit kamp voor
de gelegenheid, hem geschonken, om
dezen avond een voordracht te houden,
waarbij spr., van huis uit, philosoof,
gaarne de rechten en püohten van de
journalisten van den philosofischen
lant zal bezien.
Met de verzekering te geven, dat de
belangen der journalisten met wie hij
zich solidair verbonden weet, hem ais
secretaris-generaal van het departe
ment van Volksvoorlichting en Kun
sten zeer ter harte gaan, verklaarde
spreker dit eerste journalistqjgkamp
voor geopend.
Tenslotte heeft de heer N Ooster
baan, zijn beste verwachtingen uitge
sproken voor het welslagen van dit
kEmp en voor de samenwerking jus-
schen pers en propaganda in een
nieuwen staat De maaltijd werd beslo
ten met het gemeenschappelijk zingen
van een vroolijk, speciaal voor deze
geschapen lied.
Voordracht dr. T. Goedewaagen.
In zijn voordracht, tijdens het gezel
lige samenzijn na den gemeenschappe-
lijken maaltijd,, zeide dr Goedéwaa
gen o.a.:
Wanneer men in een departement
van Volksvoorlichting dagelijks in het
practisch werk verdiept is, krijgt Bipn
bij tijd en wijle de behoefte, zich eens
af te vragen, wat de groote lijn is, die
door dit werk heenloopt. Dan komt de
wijsgeerige vraag op naar den zin en
den omvang van het gebied der volks
voorlichting, naar het onderscheid en
het verband met andere verwante vor
men van cultuur.
Wat wij hier m Nederland moeten
krijgen, is dit: dat de volksvoorlichter
zich niet meer voelt als een vrijbuiter,
en enkeling gebonden aan de belangen
van een groep of bedrijf zonder meer,
maar dat hij zich bewust wordt van
zijn ambt, als zijnde een openbare
werkzaamheid, gebaseerd op vakkun
digheid en deskundigheid. Het is noo
dig, dat volksvoorlichting uitgroeit tot
een beroep met een eenigszins vastom
lijnde doelstelling. Hoewel de volks
voorlichting over een ruime ervaring
beschikt, is zij, in Nederland althans
nog niei tot een eigenlijke bezinning
gekomefT-
Men kan drie vormen van kunst on
derscheiden, de technische kunst, de
schoone kunsten en de kunst der volks
voorlichting.
Het beginsel der volksvoorlichting is
het werven en winnen van menschen
voor idee. Zij is in ruimen zin „recla.
me", suggestie, psychische machts
oefening over een publiek, dat zjj
winnen wil. iDe volksvoorlichting is
militant, missionair. Zjj stelt een be
paald doel en hangt een bepaalde
idee aan, waarvoor zij direct de men
schen tracht te winnen.
Volksvoorlichting is een' kunst met
een bepaalde methodiek. Deze metho.
diek is die der tactiek en der tact. Zjj
kan, ter onderscheiding van'de techni
sche en schoone kunst een tactische
kunst genoemd worden. Tactische kust
beoefenen beteekent niet een verloo
chening van beginselen en een uit het
oog verliezen van het gestelde doel.
Integendeel. Men kan alleen tactisch
zjjn, als men zjjn beginsel vasthoudt
en tegeljjkertjjd zjjn menscheljjke stof,
die vorm moet krijgen, terdege kent
Volksvoorlichting heeft evenwel nog
een andere kant n.L de zijde van de
theoretische leer, die uit de ervaring
opgediept, anderzijds aan de ervaring
richting en houvast geeft. In de Oud
heid vinden we een voorbeeld van een
volksvoorlichtingsleer in de rethorica.
die uit de practijk der redevoeringen
in Hellas en Rome is opgekomen. Iets
dergelijks hebben wij thans in de „Zei-
tungswissenschaft", de kunstleer voor
den journalist en wellicht binnenkort
in een radio, en filmleer, waarin de
knepen en mogelijkheden van het vak
worden bestudeerd en aan een leer
gierig nageslacht worden overgeleverd.
Een eultureele bezigheid wordt nooit
tot een „vak" wanneer niet een kunst
leer den beginneling houvast geeft.
Nooit wordt hier het dilettantisme
overwonnen, wanneer niet straks een
persinstituut, epn filmacademie, eer.
radioschool, gen reclame-opleidings
instituut, eet tentoonstellingsschool
worden opgebouwd. Dit wil niet zeg
gen, dat men het kunstvak der volks
voorlichting alleen op de schoolban
ken kan leeren, maar wel, dat zonder
een 1 eerinstituut de continuïteit blijft
ontbreken.
De volksvoorlichter heeft een bjj
zonder vak. Anders dan de man van
wetenschap leeft hjj in en uit het ae
tueele gebeuren. Actualiteit is zijn me
dium, zijn element. De volksvoorlich
ter moge uitweiden en omwegen be
wandelen zooveel hjj maar wil: het nu
moet zijn leiddraad zjjn. Anders wordt
hjj tot volksuniversiteit en dit is niet
de bedoeling.
De kunst der volksvoorlichting is
een vorm van scheppend leven. De
schepper is het actieve en het schep
sel het passieve element. Actief is de
volksvoorlichting propaganda in den
zin van het uitspreiden, het voortplan
ten van een idee in de hoofden der
menschen. Het schepsel van den actie
ven voorlichter en het resultaat van
zijn bezigheid is de meening der mas
sa, de openbare meening.
Anders dan de opvoeding, die zich
in haar beste vormen van persoon tot
persoon richt, werkt de volksvporlich
ting met de middelen der techniek uit
de verte op de massa. Zjj maakt de
massa met haar propaganda zonder on
middellijke aanraking door „Fernwir-
kung", zonder direct contact, maar met
tactische middelen, die uit de psycho
logie der massa voortkomen.
Het begrip volksvoorlichting heef:
verschillende elementen, die slechts
met elkaar het juiste verband en de
goede werking opleveren. Die elemen
ten zijn: het onderhoudende, boeiende,
het informatieve, het opinie-vormende
Men mag van den journalist eischen,
dat hjj geen berieh tenmachine, maar
een persoonlijkheid is, die met de
hem ter beschikking staan, anderen tot
een positieve wilshoudings weet te
dwingen. Dit is een zaak van talent en
van leer, van tact en van kennis. Er is
geen „journal d'information" naast een
journal d'opinion", want elke krant,
die de naam wil dragen zal door haar
informatie en voorlichting opinie
vormend werken. Er is dan ook geen!
neutrale voorlichting, maar alleen een
strijdbare, die aanhangers weet tel
werven.
Met dit practische doel voor oo'gen
werkt de volksvoorlichting in del
vormen van rede, beeld en geschrift
,De rede is )iet gesproken woord, tot de
massa gericht, hetzij natuurlijk, hetzij
bemiddelend door de techniek. Het is
een ramp voor onze maatschappij, dat
de redenaarskunst niet meer als kunst
gzvoeld wordt en dat handboeken e«
leerscholen op dit gebied verdwenen
zijn. De nieuwe orde der maatschappij
stelt eischen op dit gebied. Rede
voeren moet weer een kunst worden,
gegrond op talent en leerling. De sterk
politiek denkende Grieken en Romei
nen' hebben dit begrepen, toen zij de
rhetorica ais een der hoogere kunsten
deden onderwijzen en leeren. Dr Goe
dewaagen pleitte voor wederoprichting
van redenaarsscholen of -instituten!
Het tweede middel is het beeld.
Het beeld kan zijn statisch als de
foto of dynamisch ais de film. Het kan
een muurplakkaat zijn of een couran
tenreclame, maar altijd zal het joeeld
stormenderhand veroveren. »Als beeld
kan men ook de tentoonstelling be
schouwen, wat het onderwijs betreft,
gelden hier dezelfde eischen als boven:
er kome een filmseholing, geleid en
gecontroleerd door de overheid. Er
komé een opleiding voor het tenoon-
steltingswezen, zooals er reeds leer
gangen voor het ïyclamewezen. de
fotomontage enz.'zijn.
Het derde middel is het geschreven
woord, hetzij de circulaire, hetzij bro
chure en boek, hetzij de periodieke
vorm van 't geschrift, de pers. Tegen
over het beeld en het woord heeft
deze voorlichting het voordeel, dat zij
meer een beroep op het denken is en
beter beklijft, terwijl zij aan den
anderen kant minder pakkend en
evident is.
De leer der volksvoorlichting is nog
maar in woorden. Op reclamegebied
zjjn. wij al verder, maar dit hangt
samen met de commercieele instelling
der reclame. De staat heeft in de
liberale wereld het werven en winnen
als beneden zjjn waardigheid be
schouwd. De overheid liet het winnen
der meeningen aanl jamfabrikanten en
uitvinders van schoensmeer over. De
liberale overheid hing het dogma der
vrije meeningsvormïng aan en vergat,
dat een staat gedragen wordt door de
overtuiging der onderdanen en dat de
staat zich hier een hecht fundament
moet maken door middel der volks
voorlichting.
Het departement is een experi
ment, dat slagen moet. Wij willen
ons volk winnen voor het natio-
naal-socialisme, maar we weten,
dat hier niets met dwang is te be
reiken, maar dat alleen de kalme
overtuiging het wint.
Volksvoorlichting is eefi zware
kunst. Iedere werker in het gebied der
volksvoorlichting moet zjjn taak zien
als die van een kunstenaar, uit een
oogpunt dus van „vak-kunnen".
Dit is de eerste leidende idee van
den volksvoorlichter. De tweede is de
eisch der gemeenschap, die bij ons in
het departement naast de eerste geldt
en waarvan wij de vervulling eischen
van iederen volksvoorlichter in ons
land. De samenkoppeling van deze
beide eischen schept den modernen
voorlichter, zooals anderzijds de sa
menkoppeling van voorlichters en
kunstenaars in engeren zin ook geen
toevalligheid is. De naam van het de-
oartement van Volksvoorlichting en
kunsten, zoo besloot dr Goedewaagen
zijn rede, moge gelden als een sym
bool, waarachter eenig begrip en niet
alleen organisatorische noodzaak
schuilt.
GEBRUIK VAN DE DUITSCHE TAAL
Inzake de bekendmaking over het
gebruik der Duitsche taal in voor
Duitsche instanties bestemde stukken,
wordt ter aanvulling medegedeeld,
dat dit voorschrift ook voor „Dienst
stellen" van het Rijkscommissariaat
geldt.
DREIGBRIEFSCHRIJVf»
gearresteerd. 11
Op Donderdag 12 Juni kreev
rentmeester, wonende in een „r, 1
nabjj Den Haag, een dreigbrief
verlangd werd dat hij Vrijdag' ivf1*
vóór een henaalH i„ iliïlj
vóór een bepaald uur in eeirikiósk
AZ. waarin ëen postchèque moi!"®1*
f i nm '"uest 211»
een der stations een enudoim.
deponeeren, gekenmerkt met de
gesloten van /5."000.— ten nam» 5*
de dame, by wie de rentmeester-i» v®
trekking is. 10
tfe rentmeester waarschuwde 1
lyk de politie in Den Haag. DezTS 1
den rentmeester den raad, een er.v»-
pe als bedoeld, aan de kiosk te bei!?" -
gen, uit den aard dei- zaak I
cheque, doch wel met de letters
Hij moest dan weggaan en deóóu
verder aan de politie overlaten
Een politieman, in een stofjas gehuu
gmg nu fungeeren als verkooper ia
kiosk. Een andere rechercheur bleef i»
de nabijheid, zioh voordoend als reu?
ger. Van den vroegen ochtend tet dm
laten avond heeft de politieman-kio.!
houder met onuitputtelijke vriendeliik
heid het publiek te woord gestaan
Eindeljjk, tegen half acht des
avond»
kwam er een jongeman vrageh naar
den brief met de initialen AZ, Onmld
dellijk yas hij gearresteerd. Hij out.
popte zich als een 26-jarigen teekenaa»
uit Rotterdam. Eenigen tijd geleden
had hjj, door jxersoneel uit te hooren
allerlei bijzonderheden vernomen ovet
de vermogensomstahdigbeden degene
van wie hjj geld wilde loskrtjgen.
De man, die bij zijn aanhouding to,
taal overbluft was, is opgesiotrr.
RIJTIJDENBESLUIT BESTAAT N0<j|
De AN W B. schrjjft ons: Een aan,
tal autobestuurders en -autoondth
nemers, die motorrijtuigen gébruiken,
blijkt in de meening te verkeerc-n dal
het rijtijdenbesluit sedert de mobiiis».
tie buiten werking is gesteld Enke!|
chauffeurs ontvingen reeds een beken,
ring omdat zij niet in het bezit waraj
van het voorgeschreven werktijden,
boekje Deze ervaringen geien deit
ANWB, aanleiding de aandacht van
belanghebbenden te vestigen op do
bedoelde voorschriften. Het werke
boekje moet worden aangevraagd og
de gemeentesecretarie.
AANBESTEDING
Zaterdag is te Voorschoten arm be.
steed:
a. de bouw van twee rioolgi-maleg
met bjjbehoorende werken;
b. het aanleggen van een collecteur,
riool en het verrichten van rioleeringh
werken met bjjbehoorende werken.
Hoogste inschrijver was
Perceel a: E. J. Lavalije en Zn., Rot.
terdam met 25.100;
perceel b: idem met f59 900,—.
.Massa: idem met ,f 84.200,—
Laagste, pkfleeel a: A. J. en' J, J.
Heerbaard-en Kazalzet, Rotterdam mei'
f 12 257,50;
perceel b: M. Ebbink, Haarlem, mei
35 755
Massa: 'L. Bockee, Den Haag, mei
46.000,—.
AARDAPPELEN.
A N; t/m. 22 Juni, I'd Jig.
BLOEM.
BI. 9; t/m 13 Juli, 50 gr. brood of
Vi rantsoen gebak, of 35 gr. meel/
bloem.
BOTER-MARGARINE. -
Bo. 19 en 20; t/m. 29 Juni 250 ff,
boter, Vetkaart: idem (met reductie).
BKOOU-ULBAK.
Br. 24; t/m. 22 Juni, 1 rantsoen.
Br. 22; t/m. 22 Juni, dubbel rantsoen,
EIEREN.
36; t/m. 22 Juni, M; t/m. 22 Ju4
één ei. g
GORT. -MOUT, GROTTEN.
45; t/m. 10 Augustus, pond.
HAVERMOUT, -VLOKKEN enz.
44; t/m. 10 Augustus, 14 pond.
KAAS.
67 en 77; t/m. 15 (29) Juni, «8 en 11)
t/m. 29 Juni (13 Juli), 1 ons.
KOU ik THEE.
34; t/m 22 Juni, 14 p. koffiesurrogaH
of 40 gr. thee.
KOLEN.
Kookdoeleinden, letter M er. K.
Bon no. 92 K.F. 30 Juni.
MACARONI-VERMICELLI enf.
54; t/m. 10 Augustus, 1 ons.
MAÏZENA enz.
55; t/m. 10 Augustus, 1 ons.
MELK.
Me. 21; t/m. 22 Juni, 114 liter.
PEULVRUCHTEN.
52; t/m 22 Juni, 1 pond.
PETROLEUM.
Per. 11; t/m. 10 Aug., voor keuken Jij
RIJST.
43; t/m. 13 Juli, 14 pond.
SCHEERZEEP.
K (textiel), t/m "1 A.g. 1 rantsoen.
SUIKER
42, t/m 22 Juni, 1 kg.
VLEESCH.
VI. 19; t/m. 23 Juni, 14 rantso#
vleesch/vleeschwaren. Vleesehw*'^
VL 19; t/m. 23 Juni. 14 rantsoen
(verduurzaamd gevolgte).
ZEEP.
35; t/m 29 Juni, 1 rantsoen.
VERKI, VBIh'G:
A.-aardappelen; Me.-melk: Bl.-W°Jj|
Bo-boter; Br-brood: Per.-prr'°.„
vlcsch. Geen toevoeging is Alt
kaart.