Duitsch-Roemeensche formaties
achtervolgen Sovjets
f r
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
I
De gebeurtenissen te Moskou
tijdens het uitbreken van den oorlog
Cnkloon
Bijeenkomst van het
sociaal- economisch genootschap
„Nederland en Europa 9
Schepen met vluchtende
soldaten op het Peipus-
4 meer aangevallen
„Er is voor ons geen alternatief"
Vrijdag 25 Juli 1941
80e Jaai gang, No. 20689
-- sevechtt"
Moskou bij het uitbreken
van den oorlog.
De oorlog ter zee.
2
INDO-CHINEESCHE
VLOOTSTEUN-
PUNTEN VOOR
JAPAN?
Bericht omtreqt overeen
komst' niet bevestigd.
I
COUBAMT
Bureau: MARKT 31, TEL. 214S
Postrekening 48404
Chefredacteur: F, TIETER, Gouda.
In onophoudelijke achtervolging zit
ten, vooral in het Zuidelijk deel van
bet Oostelijk front» de Duitseh Roe-
tneensche formaties de wijkende bols
jewisten na, zoo verneemt het D.NB.
Door dorpen en steden, die de bolsje
wisten op hun ovenijlden terugtocht in
brand hebben gestoken, gaat de weg
der verbonden troepen. Tajlooze ge
sneuvelde bolsjewisten liggen langs de
opmarschwegen, als mijlpalen liggen in
de mais- en graanvelden of in de kme-
liooge klaver de kapotgeschoten en
uitgebrande wrakken der Sovjettanks.
Ook de geweldige tanks van 52 ton "net
de 15 cm kanonnen hebben tegendver
den onstuimigen opmarsch der
Duitsch-Roemeensche troepen niet
kunnen standhoudep. Onafzienbare
hoeveelheden uitrustingen van allerlei
aard hebben de bolsjewisten moeten
achterlaten. Ben enkel Duitseh regi
ment heeft bij de achtervolgingsge
vechten op 22 en 23 Juli in totaal 180
auto's van allerlei soort buitgemaakt,
78 motorrijwielen, 26 kanonnen van
verschillend kaliber en honderden, gif-
weren en mitrailleurs. Het aantal ge
sneuvelde en geivangen genomen Sov-
jet-spld|t^aen,.|yemielde tanks is ncu
met afflmnlr te overzien. Een enkell
compagnie pantser-jagers heeft in del
beide genoemde dagen 41 tanks ver
nield. Op 22 Juli verdrongen zich tien
duizenden vluchtende bolsjewisten op
de perrons van een station van het
tot dat oogenblik onbeschadigd geble
ven traject der spoorlijn, die over de
Dnjepr naar het- Oosten leidt. Nabij
dit groote transportstation ligt een 860
meter lange brug over den breeden
stroom. Trein na trein, volgepropt met
vluchtenden, rolde over deze brug
naar het Oosten. Op optelbare rails
stonden lange treinen. Een Duilsche
bommenwerper deed een aanval op de
brug, bij verrassing neerschietend uit
de wolken, Getroffen door drie bom-
inen helde de machtige stalen con
structie van de op 11 bogen rustende
brug in het eerste derde gedeelte over
en stortte in de Stroombedding,
Ook ten Oosten van Sjitomir heeft
de Duitsche opmarsch in beweeglijk
oprukken allen vija ndelij ken weer
stand gebroken. Op 23 Juli drongen
bier twee stormbataillons de Stalin-
jrnie bjnnen. Volgende regimenten rol
den flankeerend de veldversterkingen
op en vernielden op een breedte van 9
km. alle bolsjewistische weerstandnes-
oten. Bij het aanbreken van den dag
kwam een regen uiterst fel artillerie-
küUr neer op de plaats van dein door
braak Troepen pioniers vielen de nog
tegenstand biedende bunkers en ma-
chmegeweernesten met vlammenwer
pers en geconcentreerde ladingen aan.
Zoo konden desarglgende infanteriefor-
majies flankeerend de plaats van den
doorbraak openleggen. Talrijke stuk-
gesohut, machinewapens en -280
volkomen uitgeputte bolsjewisten wer
ven binnengebracht. Dg bemanningen
uer enkele onaangetast gebleven bun-
Jterj waren dood. De rest werd bij het
lt ,r n door de artillerie in
recti utreeksch vuur gedecimeerd.
De strijd aan de oevers van
het Peipus-meer.
De door de Duitsche troepen aan de
rf.„erS v^..het Peipus-meer afgesne-
,i ®Yerblijfselen van Sovjet-forma-
hebben getracht zich met schepen
soort boo'en de vefnie-
- nï u. onttrekken. De Duitsche lucht-
nA, lV'eiop 23 Juli de °P hefmeer
V..L R°°rden varende overbelaste
dnÜrkgen aan' Ackt schepen werden
on?a„ ?men tot z'nken gebracht. De
kLïrenden verdronken. Op andere,
wkt.Ü vaar'u'8en werden den bolsje-
)i»,» ,me' de boord wapens zware ver-
uezen toegebracht.
behk^f1 eentraIen sector van het front
v«n iÜL ger.echts" eB jachtvliegtuigen
Duit<!o, v,ry &root? formatie van cte
.J!,e luchtmacht tien pantserwa
ag" „üei onderd vrachtauto's en an-
«onnl i ,'8*" vernietigd en acht ka-
Ulrhk. 8evecht gesteld. Tijdens
verdel e'mnderiyke aanvallen werden
Sana in hei 6«bied van
daten Uton bebben Duitsche sol
ten vel iT Minderjarige bolsjewis-
N B t genomenaldus het
Pen der '°t de elitetroe-
van le l±vjeu" de z.g. taimenten
communie u811 de ro°de vSf Aan de
'mCn «derganM* ent
ten gebracht*" naar d*z«Bmen
i in Unif
groeide bolsjewisten door de politieke
commissarissen met opgeheven pistolen
vooruit gedreven. De commissarissen
hadden derv Sovjetsoldaten ingepraat,
aat de boljewistische sleutelposities bij
Salla met alle middelen tot den laat-
sten man beljoudén moesten worden.
Eerst nadat eenige politieke commissa
rissen door hun eigen menschen neer
geschoten waren, gaven deze jonge
bolsjewisten zich gver.
Finsch communiqué
Officieel wordt Helsinki medege
deeld: Op Woensdag 22 Juli hebben
vijandelijke torpedovliegtuigen in de
,buurt van Turku brandbommen neer
geworpen, zonder noemenswaardige
scEade 'aan te richten. Donderdagoch
tend werd Nakkila gebombardeerd. Een
houten huis vterd beschadigd. Even
eens werden bommen neergeworpen op
Forssa, waarbij een koe werd gedood.
In den nacht van Woensdag op Donder
dag zijn Sovjet-vliegtuigen, welke
Helsinki trachtten te naderen, door
den luchtafweer verjaagd. Van de tor
pedovliegtuigen, welke in de buurt van
Turku aanvielen, hebben de Finsche
torpedovliegtuigen eenvliegtuig neer
geschoten. Tijdens een luchtgevecht
boven Vieljaervi en Tshokkila schoten
Finsche torpedovliegtuigeh twee vij
andelijke "bommenwerpers naar bene
den. Onze luchtafweer heeft verder
aan de Oostelijke grens twee vijande
lijke vliegtuigen omlaaggehaald.
Hongaarsch communiqué
löe chef van den generalen staf van
de Honved deelt mede:
Onze troepen zijn in de afgeloopen
dagen tijdens gevechten met de ach
terhoeden verscheidene honderden kilo
meters naar het Oosten opgerukt. Langs
de Boeg, waar de vijand zich had ver
schanst, zijn zware gevechten geleverd.
Orfze snelle troepen hebben vooral op
22 en 23 Juli met groot succes gestre
den. Hierbij werden talrijke gevange
nen binnengebracht. Het door den vijr
gnd geleden verlies aan gesneuvelden
en gewonden overtreft verre het aan
tal gevangenen. 21 kahonnen, een pant
serwagen,, talrijke auto's en een groot
aantal mitrailleurs vielen in onze han
den.
De eigen verliezen zijn gering.
Roemeensche successen
in de lucht.
Woensdag is aan de breede monding
tan den Dnjestr naar het D.N.B. ver-
neemt, een hevig gevecht ontstaan'' tus-
schen Roemeensche gevechtsvliegers en
bolsjewistische scheepseenheden, die
door jagers werden geëscorteerd.
Onderdeelen van het Sovjet-leger,
die van de hodfdmacht afgesneden wa
ren, hadden zich na' de gevechten in
Bessarabië ingescheept op vaartuigen
van allerlei slag en afmetingen om
havens aém de Noordkust van de Zwar
te £ee te bereiken. Nadat deze groepen
schepen reeds op den Dnjestr door
aanvallen waren gehinderd, wierpen de
Roemeensche gevechtsvliegtuigen zich
in de felle zon op de vele schepen, die
tot barstens toe vol waren met bolsje
wisten. Welgemikte treffers brachten
verscheiden transportvaartuigen tot
zinken. Andere schepen werden zwaar
beschadigd et) moesten bijdraaien. Zo"n-
rliezen keerde de Roe-
echtsgroep op har basis
der eigen
meensche g<;
terug.
De aanvallen op Moskou
en Odessa.
De Sovïet-berichtendienst meldt over
den tweeden Duitschén luchtaanval op
de mili/taire doelen in Moskou, dat „een
zekere ^schade" is aangericht. Zoo is
volgens een bericht van den Moskou-
scheïl berichtendienst naar N y a D a g.
ligt Allehanda meldt, o.a. het
huis van het v_Sovjetleger getroffen en
vernield.
Duitsche verkenningsvliegtuigen
hebben waargenomen, dat tijdens de
luchtaanvallen op d.e haven van Odessa
nog twee andere schepen zwaar zijn
getroffen. -
Gezhntschapsrjad Starke van de pers-
afdeeling der ifpitsche ambassade in
Moskou, die met de Duitsche kolonie
uit Moskou Woensdagavond in Weenén
is aangekomen, hqeft aan het D.N.B.
de volgende beschrijving gegeven van
de gebeurtenissen bij het uitbreken
van den oorlog in de hoofdstad der
Sovjet-Unie. Het feit van de oorlogs
verklaring werd de Moskousche bevol
king pas in den loop van den Zondag
middag Medegedeeld. Men had den in
druk, dat de bevolking bijna zonder
belangstelling tegenover de feiten
stond. De leden van de Duitsche am
bassade werden eerst, in brutale mis
kenning van de politiek-diplomutigke
gebruiken in hun hulzen geïnterneerd
en onder zware bewaking van de GPoe
gesteld. In den avond van 24 Juni wer
den Rijksduitscbers tenslotte gebracht
naar een met prikkeldraad omringd e*
van machinegeweerpostenvoorzien
bolsjewistisch arbeidskamp in Kustro-
wo. Na dagen van onzekerheid verna
men de Duitschers eindelijk, dat zij
vervoerd zouden worden naar de grens
tusschen Turkije en Sovjet-Armenië.
Terwijl de uit Berlijn naar de Sovjet-
Unie terugkeerende Sovjëtburgers met
een door de Rijksregéeripg ter beschik
king gestelden'specialen trein reisden,
alle mogelijke, faciliteiten genoten en
ook op kosten van de rijksregeering
van het noodige werde» voorzien,
moesten de Rijksduitschers uit de Sov
jet-Unie onder de afschuwelijkste be
geleidende verschijnselen genoegen ne-
rtien met een primitief gevormden.
trein derde klasse. Zij mochten den
trein slechts zelden verlaten. Hun le
vensmiddelen moesten zjj zelf koopen.
Be verzorging was" volkomen onvol
doende. De sanitaire omstandigheden
liéten zeer te wenschen, over, zoodat
vaak ziekte optrad. Op 6 Juli bereikten
de Duitschers Linikar aan de grens
tusschen Sovjet-Armenië en Turkije.
Aan de reis door het Oosten van
Turkije naar Ankara denken de Rijks
duitschers met genoegen terug. De
Turksche regeering had alles in het
werk,gesteld om de Duitschers met
autobuscolonnes over het Armeensche
hooggebergte naar het binnenland te
vervoeren. Door dè bevolking werd de
Duitsche kolonie uit Moskou overal
zeer hartelijk begroet. In Istanboel
namen de deelnemers aan de reis een
rustpoos van eenige daagn om op adem
te komen. Dezen tijd brachten zij door
op het daar liggende, eerst kort gele
den uit Denemarken gekomen Roe
meensche vrachtschip Bessarabia. In
Istanboel verliet ook de Duitsche am
bassadeur te Moskou, graaf von der
Sohulenburg, de Rijksduitsche kolonie,
teneinde per vliegtuig naar Berlijn
terug te këeren.
Over de toestanden in Moskou zelf
verklaarde de gezantschapsraad, dat de
Sovjetarbeider ook thans nqg in hoofd
zaak leeft van koolsoep en roggebrood
Kleeding en schoenen verslinden" veel
geld, aangezien een paar schoenen on
geveer 300 roebel kosten, hetgeen ge
lijk staat met een maandelijkseh inko
men van eei) bouwvakarbeider. De ra-
vitailleeringstoestand van Moskou zal
intusschen wel zeer veel slechter zijn
geworden. Reeds tijdens den Finsch
Sovjet-Russischen winteroffrlog dééd
zich in Moskou evenals in de provincie
steden een groot gebrek aan brood ge
voelen, dat in^nog sterkere mate op
het platteland te merken was,
Een duivelsch plan der
Sovjets verijdeld.
Een oorlogscorrespondent van beu
blad V i a t z a meldt uit Kisjinef, dat
daaT de bolsjewisten geprobeerd hqb-
ben de ongjjyeer duizend werkliedei
van een tdHptsfabriek' het fabrieks
gebouw binnen te lokken en dit-dan in
de- lucht te laten Vliegen. Het pla
werd echter door een toeval bekend en
de meeste werklieden konden gewaar
schuwd worden. Eenigen gingen de
fabriek binruen én vlogen binnen enkele
minuten tjjds met het gebouw de
lucht in.
m c -
CONVOOI IN HET KANAAL
BESCHOTEN.
Duitseh verdragend geschut der ma
rine heeft in den afgeloopen nacht naar
aan het D.N.B. gemeld wordt, een con-
vooi in het Kanaal beschoten. Een
groote vuurzuil deed zien dat treffers
op het convooi geplaatst werden.
JJ Zon op 5.51, onder 21.42.
t Maan op 8.25, onder 22.31.
Men i» verplicht te verduis
teren van zonsondergang tot
zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten 'l> uor na zonsonder-
gang ontstoken worden.
«n den jon
poken,
nau-
ont-
In toon
ras giste
JAPAN BEOOGT BEZETTING VOOR
DUUR VAN DEN OORLOG.
«aangevende krine-n te Vichy
was gistermiddag nog geen bevestiging
ontvangen van het door de pers gepu
bliceerde bericht, ais zou tuss'.hen
Japan en Indo-China een overeenkomst
zijn gesloten, welke zou voorzien in het
afstaan van vlootsteunpunten aan Ja
pan. Men verklaart; dat al dergelijke
gissingen op zijn minst genomen voor
barig Zijn. Overigens interpreteert men
bet Fransche standpunt in dier voege,
dat Frankrijk evenals voorbeen bereid
is met de Japansche regeering alle noo-j
dige maatregelen voor het handhaven
vin de orde in het Verre Oosten te
bestudeeren.
De Berlijnsche corr. yan de N.R.C.
mqldt o.a.:
Men beschouwt de Japansche maat
regelen, alsmede de Indo-Chkieesche
reactie daarop volkomen juist, omdat
alleen pp deze wijze op de Engelsche-
Gaullistische plannen kon worden ge
antwoord.
Elke beweritig, dat Vichy onder
Duitschén druk zou hebben gehandeld,
wijst men hier van de hand, omdat het
voor Frankrijk wel van het allergroot
ste belang nas aan de Japansche
eischen te voldoen.
Ih Japansche kringen legt men er
Hen nadruk op, dat de zoo juist geno
men maatregelen niet een annexatie,
doch een voorloopige bezetting waar
schijnlijk voor den duur van den opr-
iog beoogen. Er wordt echfer aan toe
gevoegd, dat men de ontwikkeling in
Zuid-Oost Azië nog nipt geheel kan
overzien en het niet onmogelijk is, dat
bij een verdere bedreiging van dit ge
bied ook het in bezit nemen van sterin-
punten in Thailand noodzakelijk zou
kunnen zijn. Dit hangt er in de eerste
plaatts van af of Amerika zijn aange
kondigde actie ten uitvoer zal brengen.
Dit laatste gelooft men in "Berlijn
vooralsnog niét. Ofschoon er diverse
stemmen ip Washington te hooren zijn,
die pleiten voor een militair antwoord,
wordt aan'genorr.en, dat de Amerikaan-
sche tegenmaatregelen zich zullen be
perken tot economische acties b.v.
nog verdere inkrimping van den,, uit
voer van olie naar Japan. Dfe
rti Berlijn is, dat Rooseqelt
stappen op militair gebied zaL.
gaan, omdat de Amerjkaansche P-;_
vloot zoowel wat tonnage als bewape
ning betreft, niet tegen dêwfapansche
vloot zal zijrr opgewassen, '<SS
De in het Fransch verschijnende dag
bladen t'e Saigon geven veel ruimte
aan berichten uit Vichy betreffende
Fransch Indo-China. In het bijzonder
doen zij een artikel uitkomen in ie
Nouveau Temps, waarin gepleit
.wordt voor een samenwerking van
Indo-CÜUna met Japan, omdat Indo-
China alleen geen voldoende verdedi
ging op de been kan houden.
Popham protesteert bij Indo-Chüui.
De -Tókio-Asahi Sjipaboen
meldt uit Hanoi: De Britsche opper
bevelhebber in het Verre Oosten, Pop
ham, heeft volgens betrouwbare be-,
richten bij de regeering van Fransch-
Indo-China een „bepaalden protest-
stap" ondernomen.
De Fransch-Japansche
besprekingen.
Naar Donderdagavond in we'inge
lichte kringen te Vichy is verklaard,
worden de Fransch-Japansehe be-'
sprekingen ten aanzien van Indp-China
in vriendschappelijken geest Voort
gezet.
Frankrijk, zoo wordt van toonaan
gevende zijde verklaard, bezit zelf in
Indb-China te weinig middelen Om de
defensie'van dit jjebied te verzekeren.
Daar nu de Japansche regeering van
meening is. dat Indo-China en daar
mede de Japansche belangen in het
Verre Oosten ten gevolge van dé Er.
gelsche troepenconcentratie en de in
terventie y^n Engeland in Tsjoeng-
king in het spel is, heeft de Japansche
regeêring de Fransche regeering ver
zocht -haar zékere faciliteiten te ver-
ieenen om te antwoorden op de En-
gelsche bedreiging. De Fransche regee
ring zal, rekening houdende met deze
omstandigheden, de algeheele Joestand
imstudeeren in een reahstischen geest,
tehv einde de- toekomst van de Fran-
bezittingen in het Verre Oosten
erf in het bijzonder de integriteit van
Indo-China veilig te stellen, Franxriik
zal in het kader van zijn mogelijk
heden de noodige maatregelen nemen
om zijn koloniën te verdedigen
Men acht het derhalve in kringen
ier mogelijk, dat de omstandig.
zuilen leiden tot het nemen
zekere maatregelen in den zin van
een Fransch-Japansche samenwerking
met het oog op de verdediging van
Indo-China. De besprekingen tusschen
den jplaatsvervangenden minister
president, admiraal Darlan en den Ja-
panschen ambassadeur Kato worden
inmiddels voortgezet.
Welles eonfereert.
Onderstaatssecretaris Sumner Welles
heeft volgens, Associated Press, don
Sovjetambassadéur en den Austraii-
schen gezant in Washington ontvangen
voor het voeren van besprekingen,
vermoedelijk betreffende het thema
van de ontwikkelingen in het Verre
Oosten. jl
i Amerika's veiligheid door
Japan bedreigd.
In egn, officieele verklaring heeft
Sumneij Welles beweerd, dat de "Ja
pansche maatregelen in' FranSch Indo
China de Amerikaansche veiligheid
bedreigen én Amerikaansche gebied
en belangen in het Veyre Oosten ir
gevaar brengen.
aldus prof. Snlfder
Gistermiddag had in het Kurhaus te
Soheveningen een bijeenkomst plaats
van het sociaal-economisch genoot
schap „Nederland en Europa".
He, doel van dit genootschap is,
samenwerking tot stand te brengen
tusschen alle Nederlanders, dié- op
grond hunner overtuiging bereid en in
staat zijn actief mede 'te werken aan
den sociaal-economischen opbouw van
den nieuwen Nederlandschen staat
binnen het kader van de Europeesche
levensruimte.
De bijeenkomst werd door tal van
autoriteiten, en personen uit vooraan
staande N.S.B.-kringen bijgewoond.
Onder de genoodigden bevond zich de
commissaris-generaal voor Financiën
a/i Economie dr H. Fischböck.
De bijeenkomst werd geopend door
prof. dr. J. van Loon, die wees op het;
feit, dat het doel is en blijft, pile goed'
willende Nederlanders, die aan het
herstel van ons vaderland mede willen
wgrken binnen het kader van een
nieuw Europa te vereenigen. Deze zijn
in het genootschap hartelijk welkom.
De commissies zullen trachten positief
werk te verrichten.
Rede prof. dr. G'. A. S. Snijder.
yervolgens nam prof. dr G. A. S.
Snijder het woord.
Spr. betoogde o.a., dat men piet
meer kan „kiezen" voor de oudf orde,
want deze keus beteekent wanorde,
neen erger: chaos. War' niemand
make zich de, illusie, dat het Duitsche
volk, na zijn ervaringen van de la.fste
kwart-eeuw, zich,v.eer gedwee in ht*
gareel zou laten snarmen gesteld al,
dat de andere pf.rtij daartoe in staat
zou zijn.
Spr. verklaarde voorts, dat het ge
nootschap zich niet met binnenland-
sche politieke tegenstellingen zal bezig,
houden. Dat wil niet zeggen, dat wij
ons tegenover politieke richtin
gen plaatsen. A priori wordt niemand
op grond van politieke overwegingen
uitgesloten of gezocht.,Het gaal ons in
de eerste plaats om een onbevoordeel
de zakelijke samenwerking. M^n zal
ons wéllicht tegenwerpen, dat dit op
het oogenblik in Nederland niet moge
lijk, is. Het zal moeten blijfeen en
het zou in ieder geval te betrêuren
zijn, wanneer dit bezwaar steekhou-
de id bleek te zkjr. en men op grond
hiervan meénde, Jich zelfs van kennis
neming van de feiten te moeten ont
houden. Men zal ons misschien ook
voorhouden, dat geen Nederlander zich
'hans vrij kan maken van „gevoels
momenten". Dat kan juist zij». Wij
handelen, gelukkig, niet alleen, op
grond van redelijke argumenten en
ieder heeft „zijn gevoelsoverwegingen,
die hem, haast instinctief, een bepaalde
1 richting wijzen.
Daarom kan het zijn nut hebben,
:en slotte nog een oogenblik juist bij
de „gevoelsmomenten", die velen er
nog van weerhouden zich uit hun
starre ére: tie los te werken',» stil te
staan. Bedrieg ik mij niet, dan gaat het
hier in de allereerste plaats om het
gevoel van v rq h ei d, welks ont
breken velen verhindert htïh richting
te bepalen en hen veroordeelt tot „af
wachten". Zy, die zich op dit stand
punt „stellen, vergeten één ding: dat zij
zichzelf juist voor het „afwachten", het
voornaamste element der vrijheid, de
keuze, op den duur ontnemen. Want,
als de beslissing eenmaal gevallen is,
blijft er uiteraard slechts één moge
lijkheid open en» het lijkt mij meeV
dan dubieus, of men zich dan „vrijer"
zal gevoelen, dan nu.
De vrijheid is niets at>soluuts en be
staat slechts in het gevoel vrij te
in zijn handelingen en het gevoel
zijn beslissingen te treffen in overeen
stemming met den grondslag van zyn
wezen en zijn redelijk inzicht. Inder
daad, wy leven in f\bezet gebied".
Inderdaad, het is nog steeds oorlog
en de oorlog' heeft zijn eigen recht,
het recht van de macht, zooals ieder,
die het kleinste geschiedenisboekje
nog eens wil herlezen, kan weten, en
ook niet behoorde te vergeten. Wij
moeten ons daarlti schikken en de ons
opgelegde beperkingen dragen, wel
wetend en beseffend, dat het nog heel
anders zou kunnen zijn.
Uiteraard is deze oorlog van voor-
bijgaanden aard, en, zoo vraagt men,
is het dan niet vroeg genoeg, wanneer
wij onze besluiten riemen, als ten
minste eenmaal de bezetting is opge
heven? Daarop zou ik het volgende
willen antwoorden. Deze bezetting is
niet een los op zichzelf staand feit,
zelfs niet alleen maar een Wéin on
derdeel van een militaire j&odzake-
lijkheid, maar is, en dag^Wordt nogal
eens over het hoofd gezien, een sym
bool; een kenteeken A voor ons
het meest in het oog springende
van een geweldige Verschuiving in de
machtsverhoudingen. Deze verschui
ving is het blijvende resultaat van den
oorlog en wy kunnen daarmede niet
vroeg genoeg rekening houden/ Het is
zelfs het eenige féit. waarmede wy
rekening moeten houden, want er is
voor ons geen alternatief. Vfce nog
gelooft, in verlangen taai» ;een vage
hoop op verwerkelijking, dat Enge
land met of zonder Rusland, des
noods met of zonder Amerika dezen
ogrlog militair zou kunnen winnen,
zpu ik willen vragen voor zichzelf
deze hodp eens nader te preciseeren.
Ik zie daartoe geen kans. En één ding
weet ik zeker: nooit zal het Duitsche
volk zich weer in het Engelsche
gareel laten spanneh of dwingen. Een
militaire overwinning van Engeland
beteekent niet een nieuwe orde
welke dan ook, maar de volmaakte
chaos en de boisjewissering en den
ondergang van Europa. Zoo gezien
bestaat er voqr ons geen alternatief.
Men kan het niet vaak genoeg her
halen: geen macht buiten ons be
schikt over ons lot als volk. Wijzelf,
ieder voor zich, en allen gezamenlijk,
het Nederlandsche yolk heeft zijn
eigen lot in handen, piijft onza taal
Nederlandse h, onze kunst Neder-
landsch van gezicht, onze agrd Neder-
iandsch, blijft de wijze en hoedanig-'
heid van ons werk Nederlandsch, dan
blijven wij Nederlanders. Dat zal
echtet niet door woorden, maar door
daden geschieden dat zal niet in de
fensieve afsluiting, maar slechts in
open, strijdvaardige samenwerking
zoo kunnen zijn. Wij moeten weer
wennen aan -de wijde ruimte, niet ai-
leen ter zee, maar ook over land, wij
inoeten den samenhang van deze
ruimte leeren zien. Wil men hier spre
ken van „Het Rijk", het groot-Ger-
maansche rijk, mij is het goed, al
nr oet ik dan bij voorbaat waarschu
wen tegen de misvatting, dat „Het
Rijk" een imperium van tastbaren
aard zal zijn, naar den trapt van het -
Romeinsche of het—Engeische impe
rium. Het Rijk, das Reich, moet men
veeleer zien en ondergaan als een
bindende, verplichtende idee, een on
verbrekelijke lotsverbondenheid van
allen, die deze gedachte als iets groots
en onaantastbaars in zich dragen en
'behoeden. Wil men liever spreken van
een Germaanschen statenbond, mij is
het ook goed, al gevoel ik mij dan
verplicht, er op te wijzen, dat de
volle nadruk op de verbondenheid
client te vallen.
In dat groote geheel is, daarvan ben
ik overtuigd, plaats, voor ons volk als
zelfstandig volk. Zijn staatkundigen
vorm kan dit volk zicb op den duur
slechts zelf scheppen.
Zoo ligt onze innerlijke en onze
uiterlijke vrijheid in onze eigen hand.
Wij staan thans weer in een wereld vol
beweging en leven. Het Duitsche volk
is ons voorgegaan, het is vernieuwd
herrezen en heeft de' teekenen des
tijds vóór ons verstaan. Aan den wand
van de kamer, waarin wij tot rtu toe
beklommen haast angstvallig en
schijnbaar doop de wereldgeschieder,
nis vergeten, leefden, hééft de oorlog
tgn„laatste toch een harde waarschu
wing rhet vurige letters geschreven.
Laat deze les niet ongelezen weg-
doven, en laat ons met alle kracht,
moed en vertrouwen, die in ons zijn,
daarnaar handelen.
Rede H. C. van Maasdijk.
Hierna *er4 het woord gevoerd
door derf heer H. C. van Maasdijk,
dfe het thema behandelde: De organi
satie van het Nederlandsche bedrijfs
leven.
De organisatie in Nederland moet
natuurlijk nauw aansluiten aan de
Duitsche organisatie wegens de jjlaats
van Jfederland in de wordende
Eurofj^sehe groote ruimte, maar toch
zal op vele gebieden een afwijkende
regeling moeten worden gemaakt o.a*
op het getfied van den handel waar,
ten gevolge van Nederland'»- bijzon
dere geografische ligging en over-
zeesch' bezit, de verhoudingen anders
liggen dan bij onze buren. Eén van
de voornaamste bepalingen is wel het
feit, dat de organisaties zelfstandige
lichamen zullen worden en hij wees
op de verklaring van de Duitsche re
geering van Maart 1933, waarin deze
zeide, dat zij geen van staatswege ge
organiseerde economische bureaucrat'»
wepschte, maar integendeel het pri
vate initiatief wenschte te bevorde
ren.
Niet de geheele j staatstaak zal door
de organisaties kunnen worden over
genomen. Voor bepaalde algemeene
werkzaamheden zullen zaker nog
rijksbureaux gehandhaafd moeten
worden.
Evenmin zullen ook alle organisa
ties uit het bedrijfsleven moetender-
dwijnen, waarbij mén bijv. deMBen
moet aan sommige kartels, dfé 'naast
de groepen zullen blijven bestaan.
Spr. schilderde daarna den internen
opbouw van de organisaiies.
Hierna hield dr Fishböck een rede,
waarop wij nader zullen terugkomen.
Dr H Krekel hoogleer»»».
Na de vergadering vereenigden zich
de aanwezigen voor! een
pelijken maaltijd. Tijdens het diner
maakte, prof. Jr Snijder ,hef tei'be-
kend dat dr Tï. Krekel dezer dagen
zal worden beiioemd tot professor m
de phitosofie der e1?chifedems aan de
universiteit te Leiden.