Duitsch-Roemeensche formaties achtervolgen Sovjets f r NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN I De gebeurtenissen te Moskou tijdens het uitbreken van den oorlog Cnkloon Bijeenkomst van het sociaal- economisch genootschap „Nederland en Europa 9 Schepen met vluchtende soldaten op het Peipus- 4 meer aangevallen „Er is voor ons geen alternatief" Vrijdag 25 Juli 1941 80e Jaai gang, No. 20689 -- sevechtt" Moskou bij het uitbreken van den oorlog. De oorlog ter zee. 2 INDO-CHINEESCHE VLOOTSTEUN- PUNTEN VOOR JAPAN? Bericht omtreqt overeen komst' niet bevestigd. I COUBAMT Bureau: MARKT 31, TEL. 214S Postrekening 48404 Chefredacteur: F, TIETER, Gouda. In onophoudelijke achtervolging zit ten, vooral in het Zuidelijk deel van bet Oostelijk front» de Duitseh Roe- tneensche formaties de wijkende bols jewisten na, zoo verneemt het D.NB. Door dorpen en steden, die de bolsje wisten op hun ovenijlden terugtocht in brand hebben gestoken, gaat de weg der verbonden troepen. Tajlooze ge sneuvelde bolsjewisten liggen langs de opmarschwegen, als mijlpalen liggen in de mais- en graanvelden of in de kme- liooge klaver de kapotgeschoten en uitgebrande wrakken der Sovjettanks. Ook de geweldige tanks van 52 ton "net de 15 cm kanonnen hebben tegendver den onstuimigen opmarsch der Duitsch-Roemeensche troepen niet kunnen standhoudep. Onafzienbare hoeveelheden uitrustingen van allerlei aard hebben de bolsjewisten moeten achterlaten. Ben enkel Duitseh regi ment heeft bij de achtervolgingsge vechten op 22 en 23 Juli in totaal 180 auto's van allerlei soort buitgemaakt, 78 motorrijwielen, 26 kanonnen van verschillend kaliber en honderden, gif- weren en mitrailleurs. Het aantal ge sneuvelde en geivangen genomen Sov- jet-spld|t^aen,.|yemielde tanks is ncu met afflmnlr te overzien. Een enkell compagnie pantser-jagers heeft in del beide genoemde dagen 41 tanks ver nield. Op 22 Juli verdrongen zich tien duizenden vluchtende bolsjewisten op de perrons van een station van het tot dat oogenblik onbeschadigd geble ven traject der spoorlijn, die over de Dnjepr naar het- Oosten leidt. Nabij dit groote transportstation ligt een 860 meter lange brug over den breeden stroom. Trein na trein, volgepropt met vluchtenden, rolde over deze brug naar het Oosten. Op optelbare rails stonden lange treinen. Een Duilsche bommenwerper deed een aanval op de brug, bij verrassing neerschietend uit de wolken, Getroffen door drie bom- inen helde de machtige stalen con structie van de op 11 bogen rustende brug in het eerste derde gedeelte over en stortte in de Stroombedding, Ook ten Oosten van Sjitomir heeft de Duitsche opmarsch in beweeglijk oprukken allen vija ndelij ken weer stand gebroken. Op 23 Juli drongen bier twee stormbataillons de Stalin- jrnie bjnnen. Volgende regimenten rol den flankeerend de veldversterkingen op en vernielden op een breedte van 9 km. alle bolsjewistische weerstandnes- oten. Bij het aanbreken van den dag kwam een regen uiterst fel artillerie- küUr neer op de plaats van dein door braak Troepen pioniers vielen de nog tegenstand biedende bunkers en ma- chmegeweernesten met vlammenwer pers en geconcentreerde ladingen aan. Zoo konden desarglgende infanteriefor- majies flankeerend de plaats van den doorbraak openleggen. Talrijke stuk- gesohut, machinewapens en -280 volkomen uitgeputte bolsjewisten wer ven binnengebracht. Dg bemanningen uer enkele onaangetast gebleven bun- Jterj waren dood. De rest werd bij het lt ,r n door de artillerie in recti utreeksch vuur gedecimeerd. De strijd aan de oevers van het Peipus-meer. De door de Duitsche troepen aan de rf.„erS v^..het Peipus-meer afgesne- ,i ®Yerblijfselen van Sovjet-forma- hebben getracht zich met schepen soort boo'en de vefnie- - nï u. onttrekken. De Duitsche lucht- nA, lV'eiop 23 Juli de °P hefmeer V..L R°°rden varende overbelaste dnÜrkgen aan' Ackt schepen werden on?a„ ?men tot z'nken gebracht. De kLïrenden verdronken. Op andere, wkt.Ü vaar'u'8en werden den bolsje- )i»,» ,me' de boord wapens zware ver- uezen toegebracht. behk^f1 eentraIen sector van het front v«n iÜL ger.echts" eB jachtvliegtuigen Duit<!o, v,ry &root? formatie van cte .J!,e luchtmacht tien pantserwa ag" „üei onderd vrachtauto's en an- «onnl i ,'8*" vernietigd en acht ka- Ulrhk. 8evecht gesteld. Tijdens verdel e'mnderiyke aanvallen werden Sana in hei 6«bied van daten Uton bebben Duitsche sol ten vel iT Minderjarige bolsjewis- N B t genomenaldus het Pen der '°t de elitetroe- van le l±vjeu" de z.g. taimenten communie u811 de ro°de vSf Aan de 'mCn «derganM* ent ten gebracht*" naar d*z«Bmen i in Unif groeide bolsjewisten door de politieke commissarissen met opgeheven pistolen vooruit gedreven. De commissarissen hadden derv Sovjetsoldaten ingepraat, aat de boljewistische sleutelposities bij Salla met alle middelen tot den laat- sten man beljoudén moesten worden. Eerst nadat eenige politieke commissa rissen door hun eigen menschen neer geschoten waren, gaven deze jonge bolsjewisten zich gver. Finsch communiqué Officieel wordt Helsinki medege deeld: Op Woensdag 22 Juli hebben vijandelijke torpedovliegtuigen in de ,buurt van Turku brandbommen neer geworpen, zonder noemenswaardige scEade 'aan te richten. Donderdagoch tend werd Nakkila gebombardeerd. Een houten huis vterd beschadigd. Even eens werden bommen neergeworpen op Forssa, waarbij een koe werd gedood. In den nacht van Woensdag op Donder dag zijn Sovjet-vliegtuigen, welke Helsinki trachtten te naderen, door den luchtafweer verjaagd. Van de tor pedovliegtuigen, welke in de buurt van Turku aanvielen, hebben de Finsche torpedovliegtuigen eenvliegtuig neer geschoten. Tijdens een luchtgevecht boven Vieljaervi en Tshokkila schoten Finsche torpedovliegtuigeh twee vij andelijke "bommenwerpers naar bene den. Onze luchtafweer heeft verder aan de Oostelijke grens twee vijande lijke vliegtuigen omlaaggehaald. Hongaarsch communiqué löe chef van den generalen staf van de Honved deelt mede: Onze troepen zijn in de afgeloopen dagen tijdens gevechten met de ach terhoeden verscheidene honderden kilo meters naar het Oosten opgerukt. Langs de Boeg, waar de vijand zich had ver schanst, zijn zware gevechten geleverd. Orfze snelle troepen hebben vooral op 22 en 23 Juli met groot succes gestre den. Hierbij werden talrijke gevange nen binnengebracht. Het door den vijr gnd geleden verlies aan gesneuvelden en gewonden overtreft verre het aan tal gevangenen. 21 kahonnen, een pant serwagen,, talrijke auto's en een groot aantal mitrailleurs vielen in onze han den. De eigen verliezen zijn gering. Roemeensche successen in de lucht. Woensdag is aan de breede monding tan den Dnjestr naar het D.N.B. ver- neemt, een hevig gevecht ontstaan'' tus- schen Roemeensche gevechtsvliegers en bolsjewistische scheepseenheden, die door jagers werden geëscorteerd. Onderdeelen van het Sovjet-leger, die van de hodfdmacht afgesneden wa ren, hadden zich na' de gevechten in Bessarabië ingescheept op vaartuigen van allerlei slag en afmetingen om havens aém de Noordkust van de Zwar te £ee te bereiken. Nadat deze groepen schepen reeds op den Dnjestr door aanvallen waren gehinderd, wierpen de Roemeensche gevechtsvliegtuigen zich in de felle zon op de vele schepen, die tot barstens toe vol waren met bolsje wisten. Welgemikte treffers brachten verscheiden transportvaartuigen tot zinken. Andere schepen werden zwaar beschadigd et) moesten bijdraaien. Zo"n- rliezen keerde de Roe- echtsgroep op har basis der eigen meensche g<; terug. De aanvallen op Moskou en Odessa. De Sovïet-berichtendienst meldt over den tweeden Duitschén luchtaanval op de mili/taire doelen in Moskou, dat „een zekere ^schade" is aangericht. Zoo is volgens een bericht van den Moskou- scheïl berichtendienst naar N y a D a g. ligt Allehanda meldt, o.a. het huis van het v_Sovjetleger getroffen en vernield. Duitsche verkenningsvliegtuigen hebben waargenomen, dat tijdens de luchtaanvallen op d.e haven van Odessa nog twee andere schepen zwaar zijn getroffen. - Gezhntschapsrjad Starke van de pers- afdeeling der ifpitsche ambassade in Moskou, die met de Duitsche kolonie uit Moskou Woensdagavond in Weenén is aangekomen, hqeft aan het D.N.B. de volgende beschrijving gegeven van de gebeurtenissen bij het uitbreken van den oorlog in de hoofdstad der Sovjet-Unie. Het feit van de oorlogs verklaring werd de Moskousche bevol king pas in den loop van den Zondag middag Medegedeeld. Men had den in druk, dat de bevolking bijna zonder belangstelling tegenover de feiten stond. De leden van de Duitsche am bassade werden eerst, in brutale mis kenning van de politiek-diplomutigke gebruiken in hun hulzen geïnterneerd en onder zware bewaking van de GPoe gesteld. In den avond van 24 Juni wer den Rijksduitscbers tenslotte gebracht naar een met prikkeldraad omringd e* van machinegeweerpostenvoorzien bolsjewistisch arbeidskamp in Kustro- wo. Na dagen van onzekerheid verna men de Duitschers eindelijk, dat zij vervoerd zouden worden naar de grens tusschen Turkije en Sovjet-Armenië. Terwijl de uit Berlijn naar de Sovjet- Unie terugkeerende Sovjëtburgers met een door de Rijksregéeripg ter beschik king gestelden'specialen trein reisden, alle mogelijke, faciliteiten genoten en ook op kosten van de rijksregeering van het noodige werde» voorzien, moesten de Rijksduitschers uit de Sov jet-Unie onder de afschuwelijkste be geleidende verschijnselen genoegen ne- rtien met een primitief gevormden. trein derde klasse. Zij mochten den trein slechts zelden verlaten. Hun le vensmiddelen moesten zjj zelf koopen. Be verzorging was" volkomen onvol doende. De sanitaire omstandigheden liéten zeer te wenschen, over, zoodat vaak ziekte optrad. Op 6 Juli bereikten de Duitschers Linikar aan de grens tusschen Sovjet-Armenië en Turkije. Aan de reis door het Oosten van Turkije naar Ankara denken de Rijks duitschers met genoegen terug. De Turksche regeering had alles in het werk,gesteld om de Duitschers met autobuscolonnes over het Armeensche hooggebergte naar het binnenland te vervoeren. Door dè bevolking werd de Duitsche kolonie uit Moskou overal zeer hartelijk begroet. In Istanboel namen de deelnemers aan de reis een rustpoos van eenige daagn om op adem te komen. Dezen tijd brachten zij door op het daar liggende, eerst kort gele den uit Denemarken gekomen Roe meensche vrachtschip Bessarabia. In Istanboel verliet ook de Duitsche am bassadeur te Moskou, graaf von der Sohulenburg, de Rijksduitsche kolonie, teneinde per vliegtuig naar Berlijn terug te këeren. Over de toestanden in Moskou zelf verklaarde de gezantschapsraad, dat de Sovjetarbeider ook thans nqg in hoofd zaak leeft van koolsoep en roggebrood Kleeding en schoenen verslinden" veel geld, aangezien een paar schoenen on geveer 300 roebel kosten, hetgeen ge lijk staat met een maandelijkseh inko men van eei) bouwvakarbeider. De ra- vitailleeringstoestand van Moskou zal intusschen wel zeer veel slechter zijn geworden. Reeds tijdens den Finsch Sovjet-Russischen winteroffrlog dééd zich in Moskou evenals in de provincie steden een groot gebrek aan brood ge voelen, dat in^nog sterkere mate op het platteland te merken was, Een duivelsch plan der Sovjets verijdeld. Een oorlogscorrespondent van beu blad V i a t z a meldt uit Kisjinef, dat daaT de bolsjewisten geprobeerd hqb- ben de ongjjyeer duizend werkliedei van een tdHptsfabriek' het fabrieks gebouw binnen te lokken en dit-dan in de- lucht te laten Vliegen. Het pla werd echter door een toeval bekend en de meeste werklieden konden gewaar schuwd worden. Eenigen gingen de fabriek binruen én vlogen binnen enkele minuten tjjds met het gebouw de lucht in. m c - CONVOOI IN HET KANAAL BESCHOTEN. Duitseh verdragend geschut der ma rine heeft in den afgeloopen nacht naar aan het D.N.B. gemeld wordt, een con- vooi in het Kanaal beschoten. Een groote vuurzuil deed zien dat treffers op het convooi geplaatst werden. JJ Zon op 5.51, onder 21.42. t Maan op 8.25, onder 22.31. Men i» verplicht te verduis teren van zonsondergang tot zonsopkomst. Lantaarns van voertuigen moeten 'l> uor na zonsonder- gang ontstoken worden. «n den jon poken, nau- ont- In toon ras giste JAPAN BEOOGT BEZETTING VOOR DUUR VAN DEN OORLOG. «aangevende krine-n te Vichy was gistermiddag nog geen bevestiging ontvangen van het door de pers gepu bliceerde bericht, ais zou tuss'.hen Japan en Indo-China een overeenkomst zijn gesloten, welke zou voorzien in het afstaan van vlootsteunpunten aan Ja pan. Men verklaart; dat al dergelijke gissingen op zijn minst genomen voor barig Zijn. Overigens interpreteert men bet Fransche standpunt in dier voege, dat Frankrijk evenals voorbeen bereid is met de Japansche regeering alle noo-j dige maatregelen voor het handhaven vin de orde in het Verre Oosten te bestudeeren. De Berlijnsche corr. yan de N.R.C. mqldt o.a.: Men beschouwt de Japansche maat regelen, alsmede de Indo-Chkieesche reactie daarop volkomen juist, omdat alleen pp deze wijze op de Engelsche- Gaullistische plannen kon worden ge antwoord. Elke beweritig, dat Vichy onder Duitschén druk zou hebben gehandeld, wijst men hier van de hand, omdat het voor Frankrijk wel van het allergroot ste belang nas aan de Japansche eischen te voldoen. Ih Japansche kringen legt men er Hen nadruk op, dat de zoo juist geno men maatregelen niet een annexatie, doch een voorloopige bezetting waar schijnlijk voor den duur van den opr- iog beoogen. Er wordt echfer aan toe gevoegd, dat men de ontwikkeling in Zuid-Oost Azië nog nipt geheel kan overzien en het niet onmogelijk is, dat bij een verdere bedreiging van dit ge bied ook het in bezit nemen van sterin- punten in Thailand noodzakelijk zou kunnen zijn. Dit hangt er in de eerste plaatts van af of Amerika zijn aange kondigde actie ten uitvoer zal brengen. Dit laatste gelooft men in "Berlijn vooralsnog niét. Ofschoon er diverse stemmen ip Washington te hooren zijn, die pleiten voor een militair antwoord, wordt aan'genorr.en, dat de Amerikaan- sche tegenmaatregelen zich zullen be perken tot economische acties b.v. nog verdere inkrimping van den,, uit voer van olie naar Japan. Dfe rti Berlijn is, dat Rooseqelt stappen op militair gebied zaL. gaan, omdat de Amerjkaansche P-;_ vloot zoowel wat tonnage als bewape ning betreft, niet tegen dêwfapansche vloot zal zijrr opgewassen, '<SS De in het Fransch verschijnende dag bladen t'e Saigon geven veel ruimte aan berichten uit Vichy betreffende Fransch Indo-China. In het bijzonder doen zij een artikel uitkomen in ie Nouveau Temps, waarin gepleit .wordt voor een samenwerking van Indo-CÜUna met Japan, omdat Indo- China alleen geen voldoende verdedi ging op de been kan houden. Popham protesteert bij Indo-Chüui. De -Tókio-Asahi Sjipaboen meldt uit Hanoi: De Britsche opper bevelhebber in het Verre Oosten, Pop ham, heeft volgens betrouwbare be-, richten bij de regeering van Fransch- Indo-China een „bepaalden protest- stap" ondernomen. De Fransch-Japansche besprekingen. Naar Donderdagavond in we'inge lichte kringen te Vichy is verklaard, worden de Fransch-Japansehe be-' sprekingen ten aanzien van Indp-China in vriendschappelijken geest Voort gezet. Frankrijk, zoo wordt van toonaan gevende zijde verklaard, bezit zelf in Indb-China te weinig middelen Om de defensie'van dit jjebied te verzekeren. Daar nu de Japansche regeering van meening is. dat Indo-China en daar mede de Japansche belangen in het Verre Oosten ten gevolge van dé Er. gelsche troepenconcentratie en de in terventie y^n Engeland in Tsjoeng- king in het spel is, heeft de Japansche regeêring de Fransche regeering ver zocht -haar zékere faciliteiten te ver- ieenen om te antwoorden op de En- gelsche bedreiging. De Fransche regee ring zal, rekening houdende met deze omstandigheden, de algeheele Joestand imstudeeren in een reahstischen geest, tehv einde de- toekomst van de Fran- bezittingen in het Verre Oosten erf in het bijzonder de integriteit van Indo-China veilig te stellen, Franxriik zal in het kader van zijn mogelijk heden de noodige maatregelen nemen om zijn koloniën te verdedigen Men acht het derhalve in kringen ier mogelijk, dat de omstandig. zuilen leiden tot het nemen zekere maatregelen in den zin van een Fransch-Japansche samenwerking met het oog op de verdediging van Indo-China. De besprekingen tusschen den jplaatsvervangenden minister president, admiraal Darlan en den Ja- panschen ambassadeur Kato worden inmiddels voortgezet. Welles eonfereert. Onderstaatssecretaris Sumner Welles heeft volgens, Associated Press, don Sovjetambassadéur en den Austraii- schen gezant in Washington ontvangen voor het voeren van besprekingen, vermoedelijk betreffende het thema van de ontwikkelingen in het Verre Oosten. jl i Amerika's veiligheid door Japan bedreigd. In egn, officieele verklaring heeft Sumneij Welles beweerd, dat de "Ja pansche maatregelen in' FranSch Indo China de Amerikaansche veiligheid bedreigen én Amerikaansche gebied en belangen in het Veyre Oosten ir gevaar brengen. aldus prof. Snlfder Gistermiddag had in het Kurhaus te Soheveningen een bijeenkomst plaats van het sociaal-economisch genoot schap „Nederland en Europa". He, doel van dit genootschap is, samenwerking tot stand te brengen tusschen alle Nederlanders, dié- op grond hunner overtuiging bereid en in staat zijn actief mede 'te werken aan den sociaal-economischen opbouw van den nieuwen Nederlandschen staat binnen het kader van de Europeesche levensruimte. De bijeenkomst werd door tal van autoriteiten, en personen uit vooraan staande N.S.B.-kringen bijgewoond. Onder de genoodigden bevond zich de commissaris-generaal voor Financiën a/i Economie dr H. Fischböck. De bijeenkomst werd geopend door prof. dr. J. van Loon, die wees op het; feit, dat het doel is en blijft, pile goed' willende Nederlanders, die aan het herstel van ons vaderland mede willen wgrken binnen het kader van een nieuw Europa te vereenigen. Deze zijn in het genootschap hartelijk welkom. De commissies zullen trachten positief werk te verrichten. Rede prof. dr. G'. A. S. Snijder. yervolgens nam prof. dr G. A. S. Snijder het woord. Spr. betoogde o.a., dat men piet meer kan „kiezen" voor de oudf orde, want deze keus beteekent wanorde, neen erger: chaos. War' niemand make zich de, illusie, dat het Duitsche volk, na zijn ervaringen van de la.fste kwart-eeuw, zich,v.eer gedwee in ht* gareel zou laten snarmen gesteld al, dat de andere pf.rtij daartoe in staat zou zijn. Spr. verklaarde voorts, dat het ge nootschap zich niet met binnenland- sche politieke tegenstellingen zal bezig, houden. Dat wil niet zeggen, dat wij ons tegenover politieke richtin gen plaatsen. A priori wordt niemand op grond van politieke overwegingen uitgesloten of gezocht.,Het gaal ons in de eerste plaats om een onbevoordeel de zakelijke samenwerking. M^n zal ons wéllicht tegenwerpen, dat dit op het oogenblik in Nederland niet moge lijk, is. Het zal moeten blijfeen en het zou in ieder geval te betrêuren zijn, wanneer dit bezwaar steekhou- de id bleek te zkjr. en men op grond hiervan meénde, Jich zelfs van kennis neming van de feiten te moeten ont houden. Men zal ons misschien ook voorhouden, dat geen Nederlander zich 'hans vrij kan maken van „gevoels momenten". Dat kan juist zij». Wij handelen, gelukkig, niet alleen, op grond van redelijke argumenten en ieder heeft „zijn gevoelsoverwegingen, die hem, haast instinctief, een bepaalde 1 richting wijzen. Daarom kan het zijn nut hebben, :en slotte nog een oogenblik juist bij de „gevoelsmomenten", die velen er nog van weerhouden zich uit hun starre ére: tie los te werken',» stil te staan. Bedrieg ik mij niet, dan gaat het hier in de allereerste plaats om het gevoel van v rq h ei d, welks ont breken velen verhindert htïh richting te bepalen en hen veroordeelt tot „af wachten". Zy, die zich op dit stand punt „stellen, vergeten één ding: dat zij zichzelf juist voor het „afwachten", het voornaamste element der vrijheid, de keuze, op den duur ontnemen. Want, als de beslissing eenmaal gevallen is, blijft er uiteraard slechts één moge lijkheid open en» het lijkt mij meeV dan dubieus, of men zich dan „vrijer" zal gevoelen, dan nu. De vrijheid is niets at>soluuts en be staat slechts in het gevoel vrij te in zijn handelingen en het gevoel zijn beslissingen te treffen in overeen stemming met den grondslag van zyn wezen en zijn redelijk inzicht. Inder daad, wy leven in f\bezet gebied". Inderdaad, het is nog steeds oorlog en de oorlog' heeft zijn eigen recht, het recht van de macht, zooals ieder, die het kleinste geschiedenisboekje nog eens wil herlezen, kan weten, en ook niet behoorde te vergeten. Wij moeten ons daarlti schikken en de ons opgelegde beperkingen dragen, wel wetend en beseffend, dat het nog heel anders zou kunnen zijn. Uiteraard is deze oorlog van voor- bijgaanden aard, en, zoo vraagt men, is het dan niet vroeg genoeg, wanneer wij onze besluiten riemen, als ten minste eenmaal de bezetting is opge heven? Daarop zou ik het volgende willen antwoorden. Deze bezetting is niet een los op zichzelf staand feit, zelfs niet alleen maar een Wéin on derdeel van een militaire j&odzake- lijkheid, maar is, en dag^Wordt nogal eens over het hoofd gezien, een sym bool; een kenteeken A voor ons het meest in het oog springende van een geweldige Verschuiving in de machtsverhoudingen. Deze verschui ving is het blijvende resultaat van den oorlog en wy kunnen daarmede niet vroeg genoeg rekening houden/ Het is zelfs het eenige féit. waarmede wy rekening moeten houden, want er is voor ons geen alternatief. Vfce nog gelooft, in verlangen taai» ;een vage hoop op verwerkelijking, dat Enge land met of zonder Rusland, des noods met of zonder Amerika dezen ogrlog militair zou kunnen winnen, zpu ik willen vragen voor zichzelf deze hodp eens nader te preciseeren. Ik zie daartoe geen kans. En één ding weet ik zeker: nooit zal het Duitsche volk zich weer in het Engelsche gareel laten spanneh of dwingen. Een militaire overwinning van Engeland beteekent niet een nieuwe orde welke dan ook, maar de volmaakte chaos en de boisjewissering en den ondergang van Europa. Zoo gezien bestaat er voqr ons geen alternatief. Men kan het niet vaak genoeg her halen: geen macht buiten ons be schikt over ons lot als volk. Wijzelf, ieder voor zich, en allen gezamenlijk, het Nederlandsche yolk heeft zijn eigen lot in handen, piijft onza taal Nederlandse h, onze kunst Neder- landsch van gezicht, onze agrd Neder- iandsch, blijft de wijze en hoedanig-' heid van ons werk Nederlandsch, dan blijven wij Nederlanders. Dat zal echtet niet door woorden, maar door daden geschieden dat zal niet in de fensieve afsluiting, maar slechts in open, strijdvaardige samenwerking zoo kunnen zijn. Wij moeten weer wennen aan -de wijde ruimte, niet ai- leen ter zee, maar ook over land, wij inoeten den samenhang van deze ruimte leeren zien. Wil men hier spre ken van „Het Rijk", het groot-Ger- maansche rijk, mij is het goed, al nr oet ik dan bij voorbaat waarschu wen tegen de misvatting, dat „Het Rijk" een imperium van tastbaren aard zal zijn, naar den trapt van het - Romeinsche of het—Engeische impe rium. Het Rijk, das Reich, moet men veeleer zien en ondergaan als een bindende, verplichtende idee, een on verbrekelijke lotsverbondenheid van allen, die deze gedachte als iets groots en onaantastbaars in zich dragen en 'behoeden. Wil men liever spreken van een Germaanschen statenbond, mij is het ook goed, al gevoel ik mij dan verplicht, er op te wijzen, dat de volle nadruk op de verbondenheid client te vallen. In dat groote geheel is, daarvan ben ik overtuigd, plaats, voor ons volk als zelfstandig volk. Zijn staatkundigen vorm kan dit volk zicb op den duur slechts zelf scheppen. Zoo ligt onze innerlijke en onze uiterlijke vrijheid in onze eigen hand. Wij staan thans weer in een wereld vol beweging en leven. Het Duitsche volk is ons voorgegaan, het is vernieuwd herrezen en heeft de' teekenen des tijds vóór ons verstaan. Aan den wand van de kamer, waarin wij tot rtu toe beklommen haast angstvallig en schijnbaar doop de wereldgeschieder, nis vergeten, leefden, hééft de oorlog tgn„laatste toch een harde waarschu wing rhet vurige letters geschreven. Laat deze les niet ongelezen weg- doven, en laat ons met alle kracht, moed en vertrouwen, die in ons zijn, daarnaar handelen. Rede H. C. van Maasdijk. Hierna *er4 het woord gevoerd door derf heer H. C. van Maasdijk, dfe het thema behandelde: De organi satie van het Nederlandsche bedrijfs leven. De organisatie in Nederland moet natuurlijk nauw aansluiten aan de Duitsche organisatie wegens de jjlaats van Jfederland in de wordende Eurofj^sehe groote ruimte, maar toch zal op vele gebieden een afwijkende regeling moeten worden gemaakt o.a* op het getfied van den handel waar, ten gevolge van Nederland'»- bijzon dere geografische ligging en over- zeesch' bezit, de verhoudingen anders liggen dan bij onze buren. Eén van de voornaamste bepalingen is wel het feit, dat de organisaties zelfstandige lichamen zullen worden en hij wees op de verklaring van de Duitsche re geering van Maart 1933, waarin deze zeide, dat zij geen van staatswege ge organiseerde economische bureaucrat'» wepschte, maar integendeel het pri vate initiatief wenschte te bevorde ren. Niet de geheele j staatstaak zal door de organisaties kunnen worden over genomen. Voor bepaalde algemeene werkzaamheden zullen zaker nog rijksbureaux gehandhaafd moeten worden. Evenmin zullen ook alle organisa ties uit het bedrijfsleven moetender- dwijnen, waarbij mén bijv. deMBen moet aan sommige kartels, dfé 'naast de groepen zullen blijven bestaan. Spr. schilderde daarna den internen opbouw van de organisaiies. Hierna hield dr Fishböck een rede, waarop wij nader zullen terugkomen. Dr H Krekel hoogleer»»». Na de vergadering vereenigden zich de aanwezigen voor! een pelijken maaltijd. Tijdens het diner maakte, prof. Jr Snijder ,hef tei'be- kend dat dr Tï. Krekel dezer dagen zal worden beiioemd tot professor m de phitosofie der e1?chifedems aan de universiteit te Leiden.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1941 | | pagina 1