KUKST EN LETTEREN
££RStE
BLAD 9
MAANDAG 28 JULI 1941
WITENLAND
Itali«an,che aanval
op
President Garmona op
de Azoren.
Het conflict tusschen
Peru en Equador.
vu,
De verhouding tusschen
Zweden en Fjgland.
Max Dormoy gedood.
BINNENLAND
NOGMAALS: HET
PERSOONSBEWIJS.
Over zegels en
vingerafdrukken.
De verwoe8tingeaf
te Middelburgs
Kolenbon voor in zorg
zijnde werkloozen.
RADIONIEUWS
NEDERLAND BOUWT
IN BAKSTEEN.
Tentoonstelling in
Boymans geopend.
„aar SNELLE OORLOG8-
D^ VAAKTL,GfN
Wdkwartier van de Italiaan-
irt««miacht maakt in een extra
tcW tet volgende bekend:
nacht op Zaterdag is de bui-
zwaar versterkte vlootbasis
"Sddtnet onvergelijkelijke dapper-
een groep snelle oorlogsvaar.
W» d ,je Itaiiaanache marine aan-
^!Sm De kleine eenheden, welke
hfojningang tot op geringen af-
«rijten te naderen, hebben ge-
'"Zrberó dat deze geforceerde door-
W^komen gelukt is ondanks het
kruisvuur van de vijandelijke
ÜrtSrie en Wrailleurs, welke door
•"^«e ontdekking van een ichijn-
*LÏ, waren gealarmeerd. Deze Ita-
*"J!L eenheden werden ontdekt en
^Twcces beschoten.
sM buitengewoon hevige ontplof-
*n»B niet hooge steekvlammen wer-
JK de haven waargenomen, waar-
Ti".. ket onweerlegbare bewijs werd
«Ueid, dat de dappere inval m de
5™L vijandelijke vlootbasis met een
fmürnd succes is bekroond, welk suc-
Jaasn den ondernemingsmoed van de
luliisnsche matrozen is te danken.
rwerdezen aanval meldt Steftminog,
M ieze welhaast legendarische, actie
k volbracht met strijdmiddelen, welke
a lange jaren van voorbereiding en
Lwdurige proefnemingen tof het uit-
van een gemecnscijappelijke
Utiezijn ontwikkeld en aan enkele on-
vmdirokken en tot alles in staat zijn-
de mannen werden toevertrouwd. Bij
ie actie in de Soeda-baai, waaraan de
Britscbe kruiser York en twee groote
•diepen ten offer zijn gevallen, heeft
men'dit strijdmiddel in een tot in de
kleinste bijzonderheden uitgewerkt en
unval bh de overwinning van de Vij
andelijke versperringen kunnen zien,
joodat ook de overwinning van de ver
sperringen voor Malta voor mogelijk
«houden werd. Het in den afgeloopen
Jacht behaalde succes van deze „storm
troepen der zee" heeft ten volle aan
de verwachtingen voldaan.
Nauwkeurig de ervaring van deze
tol alles ip staat zijnde mannen ken
nende, wien men deze nieuwe strijd
middelen der marine heeft toever
trouwd, kan menojfcytelligheid aan
nemen, hoewel rRH^R bevestiging is
ontvangen over der^BPen vijand toe
gebrachte verliezen, Kat deze storm-
eenheden van de Itkliaansche marine
kn doel hebben weten te treffen.
„HIER ÏS PORTUGAL"
President Carmona van Portugal is
Zaterdagmiddag in de haven van Ponta
Delgado op de'Azoren aangekomen. Bij
de plechtige ontvangst in het regee-
tingspaleis verklaarde generaal Carmo
na in een toespraak, dat elke Portugees
de vaderlandsliefde kent, waarmede de
bevolking van de Azoren, evenals de
bewoners van de andere Portugeesche
koloniën, zich steeds met het vader
land verbonden gevoelt. Ook de vreem
delingen kunnen dit feit niet loochenen.
Hier is Portugal, riep president Car
mona uit, Portugal met' zijn menschen,
zijn taal, met zijn geloof en zijn tradi
ties, die de eenheid van een natie be
vestigen. Carmona herinnerde aan den
tijd vin 500 jaar geleden, toen de Por-
tugeezen voor het eerst naar de Azoren
kwamen en zeide: Toen heerschte er
oorlog in Europa, evenals thans, Het
groote byzantijnsche rijk ging zijn ver
val tegemoet en daarmee scheen de ge-
keele beschaving ten onder te gaan.
Portugal was toen temidden van een
strijdende wereld wat het ook thans
Jwer wil zijn: een gebied van vrede.
Cm dien vrede te bewaren hebben wij
geen inspanning geschuwd en wii zul
len ook alles blijven doen met de rust
Van hen die weet, dat hij zijn plicht
vervult, en die ervan overtuigd is, dat
ook de anderen hun plicht doen. Het
bestaan vtm de naties en haar blijven
de missie komen vooral tot uiting bij
historische gebeurtenissen en zij ver-
hieuwen dan haar moed en haar roem.
Watneer deze moed en roem nieuwe
daden of nieuwe offers zouden verel-
tmen, dan zullen deze nooit de Portu-
geezen van het moederland of van de
«roten met schrik vervullen. Ge moet
d daarom niet verbazen, wanneer ik
mdn woorden met een geestdnftigen
Pfu in volledig vertrouwen op de
h2i ,van het leger ,en de marine
oeriuit, die wij hier geplaatst hebben
wachtposten van ons recht en onze
rationale eer.
ArrrJÏS AMHUKAANSCHE
activiteit in NOORD-IERLAND.
'Pociolc correspondent van de
"elegraph bericht over
hav„„ aan een Noord-Iersche
Aiwu"waar -zooals hij schrijft,
»eA,.iÜnsche arbeiders geheime
fegeerk?eden voor de EnSelsche
kaan-?8 vwiohten. Daze Ameri-
merktj '"genifurs en vaklieden zoo
dazen correspondent op, die eenige
aaiien'»,- Noord-Ierland zijn
■huitenL?.?*"' ZIJn thans plotseling
dit AmeSt00? octief" geworden. Een
medcgebr?rht d-schip heeft alleï
ders nnnn. V waardoor deze arbei-
gév,nznan,j)k Zljn van hun om-
d'tgeladen6 ze zaamste dingen: tijm
zamelinv een "uerkwaardige ver-
•oo hef ïfü.80 en «egolfd plaatijzer
merikan??uwen van loodsen. Deze
'e rezecr?„?f.orden do0r He Engel-
taal d z;n8 e werk gesteld en ook
a'geiloV? en ver «eg van de stad
0" bet hart d?, ^V011»^. Hun
«sch iet. 7- kt tegenover geen
•mheden zeggen van hun werk-
'EN GESTAAKT?
De Londensche nieuwsdienst meldt
volgesis bet D.N.B. bericht uit Quito,
dat de vijandelijkheden tusschen
Peru en Equador Zaterdagavond om
6 uur gestaakt zouden zijn.
Feruaansch legerbericht.
Aan dit bericht ging het legerbe
richt van Peru vooraf, waarin het
Opperbevel van het Noordelijke leger
mededeelt, bevel te hebben gegeven
tot het offensief van een divisie, ten
einde de flankbewegingen te voor
komen, welke met het oog op de
troepenconcentraties van Equador
kunnen geschieden. Bij de plaatsen,
Chacras en Huaquillas zijn de troepen
van Equador teruggeslagen. Beide
plaatsen zijn bezet. De gevechten du
ren nog voort. Vliegtuigen van Peru
hebben transportschepen van Equador
aangevallen. Een bij Zarumilla pa-
trouiileerende kanonneerboot van Peru
heeft den aanval van een kanonneer
boot van Equador afgeslagen.
Scherpe nota aan Equador.
De Peruaansche ochtendbladen pu-
bliceeren de scherpe nota van den
Japanschen gezant aan den gezant van
Equador en de tegenspraak op de be
weringen dat Japansche soldaten aan
de zijde van Peru deel nemen aan de
grensgevechten. De gezant van Equa
dor, aldus de nota van den Japanschen
gezant, zal wel begrijpen, dat een
dergelijke officieele mededeeling een
scherpe aanklacht vormt tegen de
Japansche regeering. De Japansche
gezgnt kenmerkt voorstellingen van
dezen aard als valsch en verzoekt den
vertegenwoordiger van Equador van
zijn regeering een tegenspraak te ver-
langem
DeSd&fblatfcen publiceeren volgiens
oen DHre B. bericht uit Lima een ofifi-
cieel communiqué over het afweren
van de Ecuadoriaansche aanvallen op
een front ter breedte van, 50 kilometer
bij Zarumilla. Het Ecuadoriaansche
leger bestond uit 5000 man. De buit
bedraagt ruim 100 geweren, 100.000
patronen, 1000 granaten, 2 kanonnen,
11 machinegeweren, 200 handgranaten,
verscheidene duizenden „dum-dtumko-
gels" en telefoon en radiomateriaal De
verliezen aan Ecuadoriaansche zijde
bedragen 7 officieren en 52 man, de
verliezen der Feruaansche troepen zijn
1 officier gedood, 3 officieren gewond.
Interne besprekingen.
Een ander communiqué maakt mel
ding van anderhandelingswenschen der
drie bemiddelende mogendheden,
waarop de Peruaansche regeering
voorloop]g geantwoord, heeft, dat eerst
interne besprekingen met dé bevel
voering van leger, marine en lucht-
wapen moeten worden gevoerd. Ten
einde bewegingen van de Ecuadoriaan
sche troepen na te gaan heeft de Peru
aansche regeering verkenningsvluchten
doen uitvoeren tot aian de Ecuadoriaan
sche haven Quayaquil.
REDE VAN ZWEEDSCHEN PREMIER
De Zweedsche premier, Per Albin
Hansson, heeft zich in een gjsteren te
Jongköping gehouden rede bezig
gehouden met de betrekkingen tus
schen Zweden en Finland. Hij ver
klaarde, dat neutraliteit niet beteekent,
dat men onverschillig staat tegenover
een actieven strijd ter bescherming
van eigen of met anderen geteelde
belangen. De Zweedsche neutraliteit
heeft ook ondanks den wil buiten den
oorlog der groote mogendheden te
blijven, nimmer willen zeggen, dat
Zweden het Noordsche vraagstuk ter
zijde schuift.
De premier betoogde voorts, dat het
niét Zwedens zaak is te beoordeelen
wat Finland met het oog op de nieuwe
situatie had kunnen doen of had
moeten doen. Zweden weet in ieder
geval, dat het Finsche volk in vrede
wilde leven om weer te kunnen op
bouwen wat vernietigd was. Finland
heeft zich ook oprecht op de bres
gesteld voor de Noordsche samen
werking. De algemeene houding van
Zweden tegenover Finland zal ook in
de toekomst blij ven als tevoren.
In dit verband wees de premier op
de zorgen, waarmee Zweden tegen
woordig heeft te kampen. Het land
moet secuur huishouden om de volks
voorziening te waarborgen Zijn mo
gelijkheden om iets af te staan aan
anderen zijn beperkt Dat beteekent
evenwelniet, dat Zweden zich niet
wil bekommeren om de moeilijkheden
van den buurman. Het zal en moet in
Noordschen geest dezen moeilijkheden
verlichten, doch daarbij tevens reke
ning houden met de eigen positie.
DOOR TIJDBOM.
De voormalige Fransche minister
van Binnenlandsche Zaken Max Dor
moy is gisterochUStd vroeg op zijn ho
telkamer in Montelimar, Waar hem
een gedwongen verblijfplaats was aan
gewezen, dood aangetroffen.
Naar uit een onderzoek is gebleken,
is een door onbekende dader op zijn
kamer neergelegde tijdbom ontploft.
Max Dormoy is eenige maanden ge
leden door de Fransche regeering we
gens zijn politiek verleden en zijn ook
na den oorlog ontplooide staatsvijan-
delijke activiteit gearresteerd. Hij was
minister van Binnenlandsche Zaken in
verscheidene kabinetten, welke door
Leon Blum waren gevormd.
FILOF EN
POrOF BU KONING BORIS
Koning Boris heeft gistermorgen den
premier, Filof, en den minister van
Buitenlandsche Zaken, Popof, ont
vangen na hun terugkeer uit Italië. De
beide staatslieden hadden tevoren aan
den ministerraad verslag uitgebracht
over hun besprekingen te Rome.
Van bevoegde zijde deelt men ons
om», mede:
Nog steeds blijken er misverstanden
te bestaan rondom de persoonsbewijaen.
In de eerste plaats zijn het de zegels,
die op de persoonsbewijzen geplakt
worden over de achterzijde van de
photo's, wel kg aanleiding blijken te
gevep tot ju is te veronderstellingen.
Er zijn zegels met opschrift 2 gulden,
1 gulden, vijftig cent, vijfentwintig
cent en kosteloos, Nu moet men niet
denken, dat iemand die een PB heeft,
waarop een zegel van 2 gulden geplakt
een bijzonder rijk mensch is, omdat
de meestén met een zegel van 1 gulden
op hun PB rondloopen. Evenmin moet
men uit het feit, dat iemand een PB
bezit, waarop een zegel met het op
schrift kosteloos is geplakt, afleiden,
dat die.persoon een arm mensch is. In
beide gevallen kan men bedrogen uit
komen.
De normale prijs van een'PB is een
gulden. Er zijn echter verschillende
redenen waarom dat bedrag kan wor
den verhoogd of verlaagd. Een reden
voor veyhooging van het bedrag tot
twee gulden kan bijvoorbeeld zijn ge
legen in het feit, dat men zijn beurt
heeft laten voorbijgaan toen de burge
meester een uitnoodiging zond om te
verschijnen. Een andere reden kan
worden gevonden in de omstandigheid,
dat 'n vroeger uitgereikt PB is zoek
geraakt. Zoo kan hét verschuldigde
ook worden verminderd of kwijt
gescholden,. Dit geschiedt bijvoorbeeld
wanneer iemand een nieuwe PB moet
hebben, terwijl het vroeger verstrekte
nog maar kort geleden is afgegeven.
Het zou immers niet billijk zijn, dat
iemand, die een jaar geleden voor zijn
PB een gulden heeft betaald, opnieuw
een gulden zou moeten betalen wan
neer de wet eischt, dat het PB om de
een of andere reden moet worden ver
vangen of vernieuwd, terwijl ieder
ander vijf jaren lang genoegen van zijn
gulden kan beleven.
De burgemeester kan ook om andere
redenen van billijkheid vermindering
of ontheffing van betaling toestaan.
Hieronder vallen zoowel zij, die een
bedrag van een, gulden beslist niet be
talen kunnen als zij, die wel tot be
talen in staat zijn, doch die daardoor
onevenredig zwaar zouden worden be
last, bijivoorbeeld leden van een groot
gezin. Het-is mogelijk, dat in een gezin
van 8 personen, met een inkomen van
5000,per jrf&r, de eerste vijf een
gulden verschuldigd zijn, d"e zesde
persoon vijftig cent moet betalen, ter-
wijl de zevende en de achtste het
PB geheel kosteloos krijgen.
Men ziet, gevolgtrekkingen omtrent
den welstand kunnen aan de hand van
het zegel bezwaarlijk worden gemaakt.
Het is dus een misverstand indien men
denkt, dat wel te kunnen doen.
Het nut van het PB.
Omtrent het nut en de beteekenis,
van 'den afdruk Van der, rechterwijs
vinger op het pesoonsbewijs en op de
achterzijde van de photo is thans ieder
Nederlander wel overtuigd. Niemand
ziet in het plaatsen van zijn vinger
afdruk op het PB een onteerende be
werking, want een ieder weet of be
grijpt, dat de vingerafdruk recht
streeks gericht is tegen de misdaad en
dat men medehelpt de misdaad te be
strijden door het stellen van een af
druk van zijn op het PB. Immers, de
door middel van zijn vingerafdruk,
dat is dus door zijn onvervreemdbare
bijzondere eigenschappen, die moeder
natuur hem heeft geschonken, on
verbrekelijk verbonden met het be
wijsstuk van zijn eigen identiteit.
Geen ander kan zich wederrechtelijk
van dat PB bedienen zonder de kans
terstond te worden ontdekt.
In den strijd tegen de misdaad speelt
de vingerafdruk op bet PB een
grootere rol nog dan het signalement,
de handteekening op de photo.
Sedert eenige jaren is men in alle
moderne landen overtuigd, "dat een
vingerafdruk op een paspoort of
ander identiteitsbewijs de grootst
mogelijke zekerheid tegen diefstal
en vervalsching van zoo'n bewijs
schenkt
Ook Duitschland kent sedert 1938
persoonsbewijzen, Kennkarten gehee-
ten, waarop zelfs twéé vingerafdruk
ken, n.l. van den rechter- en van den
linkerwijsvinger worden geplaatst Het
is dus wederom eew^misverstand, in
dien men denkt, dat Nederland een
uitzonderingspositie inneemt.
HET CZAAR PETEREUISJE
TE ZAANDAM.
Er is een oogenblik sprake van ge
weest, dat, het bekende Czaar Peter
huisje in Zaandam zou verdwijnen.
Het vreemdelingenbezoek is zoo
sterk teruggeloopen, dat al eenige ja
ren lang de exploitatie-rekening niet
meer sluit. Doordat die exploitatie een
particuliere liefhebberij is van den
oud-zaakgelastigde van het keizerlijke
Rusland, den heer C. Poustochkine te
s-Graverrhage. zijn hieraan grenzen.
Redding van het huisje is nog moge
lijk, ook zonder dat de overheid in
grijpt, om dit cultuur-historische mo-,
numentje in bescherming te nemen.'
Die redding moet dan komen van de
Nederlanders zelf, die een bezoek aan
het czaar-Peterhuisje op hun program
ma zetten. Daartoe heeft de zaakwaar
nemer van den heer'Poustochkine zich
in verbinding gesteld met de Zaan-
sehe vereeniging voor Vreemdelingen
verkeer.
JONGENS VAN DE DÜITSCHE
NATIONAAL-POLITIEKE
OPLEIDING IN NEDERLAND
Naar wü vernemen wordt .op het
oogenblik door 13 jonge mannen van
de nationaal politieke opleidingsinrich
ting Ben$berg onder leiding van twee
opvoeders een bezichtigingsreis ge
maakt door Nederland.
HERBOUW EN RESTAURATIE VAN
T STADHUIS EN DEN ABDUTOREN(
Nadat de gemeenteraad van Middel
burg op 17 Mei jl. het voorstel van B.
en W. tot herbouw van het verwoeste
stadhuis had aangenomen, wijzen B.
en W. er thans den raad op, dat onder
He huidige omstandigheden het uiterst
moeilijk zql zijn een zuivere begroo
ting op te maken van een zoo omvang
rijk werk als de herbouw en restaura
tie van dit historisch gebouw.
B. en W. hebben toch aan dé beide
architecten verzocht, een algemeene ra
ming der kosten te willen opstellen. Ir.
van der Steur gaf ais globale raming
voor den herbouw van het gothische
gedeelte 795.000 en voor nieuwe
aanbouwen 381.000 dus tezamen
1.175.000 op.
Hierbij komen dan de restauratiekos
ten van de gothische muren. Architect
Van Heeswijk vond het bijzonder
moeilijk hiervoor een schatting te ma
ken. Als B. en W. daarvoor 500.000,
aannemen, zouden de kosten voor
herbouw van het stadhuis in totaal
bedragen 1.675.000.
Het schadebedrag, dat door de ver
eeniging „Molest ""Risico" zal worden
vergoed, is berekend op 965.000. In
afwachting van de uitkeering na den
oorlog heeft de secretaris generaal van
Financiën zich bereid verklaard de ge
meente rentelooze voorschotten op die
uitkeering te verstrekken, naarmate
zulks voor den herbduw noodig zal zijn.
Aangezien de verzekeringsuitkeering
niet voldoende zal zijn om den gehee-
len herbouw en de restauratie te be
kostigen, en van vergoeden van een
schuldrestant door het rijk geen sprake
kan zijn, daar het stadhuis niet door
bijzondere schulden was belast, hebben
B. en W. zich gewend tot de rijkscom
missie van advies voor de gemeente-
financiën inzake den wederopbouw, in
gesteld door den secretaris-generaal
van binnenlandsce zaken en financiën.
B, en W. vragen aan den raad hun een
crediet te verleenen van f 1.675.000.
Voor dadelijke uitvoering komen in
aanmerking het maken van betofivioe-
ren en bekapping in het nog bestaande
gedeelte van het stadhuis.
De Abdijtoren
Onder de belangrijkste bouwwerken
die bij den stadsbrand verloren of groo-
tendeels verloren gingen, behoort ook
de abdijtoren, waarvan slechts het
steenen onderstuk bleef behouden, al
zullen ook aan dit gedeelte beduidende
herstellingen moeten worden verricht.
B. en W. stellen voor, aan architect
Jan de Meijer te Amsterdam opdracht
te geven tot het maken van een plan
tot herbouw. Deze ontwerpopdracht is
goedgekeurd door den algemee» ge
machtigde voor den wederopbouw en
cultuurbescherming en den inspecteur
voor de kunstbescherming.
De Abdijtoren was verzekerd bij
molest-risico voor 900..000 en het uit
te keeren bedrag is bepaald op
887.446. Een voorloopig zeer globale
raming van architect De Meijer be
draagt 865.000. Ook voor dit werk is
door den waarn. secretaris-generaal
van Financiën toegezegd voorschotten
op de uitkeering te zullen verstrekken.
TER WAARDE VAN 5,75 VOOR
KOSTWINNERS EN 2,85 VOOR
ALLEENWONENDEN.
De secretaris-generaal van het de
partement van Sociale Zaken heeft aan
de gemeentebesturen een schrijven
gezonden inzake de beschikbaarstel
ling van een i kolembon aan in zorg
zijnde werkloozen.
Het vorig jaar is vanwege het de
partement goedgevonden, dat aan de
weritlooze kostwinners of alleenwo-
nenden, indien zij tenminste één week
over de maand September in zorg
waren, een kolenbon werd verstrekt.
Deze maatregel werd toentertijd
wvnscheiijk geacht, aangezien in ver
band met de brandstoffen-distributie
was" verordend, dat 20 van de hoe
veelheid kolen, waarover men den
daaraan voorafgaanden winter had be
schikt,'Slechte vóór 1 October 1940 kon
worden ingeslagen. Ofschoon dit voor
schrift later is ingetrokken, bleek .in
de practijk dat uitreiking van den ko
len-bon niet vergeefs was geweest,' doch
door de werkloozen zeer op prijs werd
gesteld.
Alhoewel de brandstoffenvoorzie-
ning op het oogenblik eenigszins an
ders is geregeld dan het afgeloopen
jaar immers de thans geldig ver
klaarde bonnen voor drie a vier een
heden brandstoffen blijven geldig tot
1 Januari e.k. heeft de secretaris
generaal in verband met de omstandig
heden toch termen kunnen vinden om
goed te, keuren, dat ook thans weder
om een kolenbon wordt verstrekt.
Hiervoor komen in aanmerking
de werklooze gehuwde of onge
huwde kostwinners en bovendien
zij, die 'n steun voor alleenwonen
de ontvangen, indien zij tenminste
gedurende één week over de maan
den Juli, Augustus of September in
de steunregeling zijn opgenomen. De
waarde van den kolenbon zal we
derom 5,75 voor kostwinners en
t 2,85 voor alleen wonen den bedra
gen.
Ook zal er geen bezwaar tegen wor
den gemaakt, dat deze kolenbon
wordt gegeven aan de personen, die
een tegemoetkoming wegens verkor
ten werkduur ontvangen. De bon kan
dus worden verstrekt naast de tege
moetkoming (welke maximaal steun
plus 20 daarvan bedraagt).
Verder wordt medegedeeld, dat na
overleg met den secretaris-generaal
van Landbouw en Visscherij is beslo
ten om goed te keuren, dat bedoelde
kolenbon eveneens ter beschikking
wordi gesteld aan de ondersteunde
kleine boeren en tuinbouwers, die in
groep B zijn gerangschikt. Voor deze
verstrekking gelden dezelfde voor
waarden als voot de werkloozen.
DE STEUNVERLEEN1NG IN
VERBAND MET DE KINDER
BIJSLAGWET.
De secretaris-generaal van het de
partement van Sociale Zaken heeft in
een schrijven aan de gemeentebesturén
'4,de volgende nadere uiteenzetting ge
geven van de wijze, waarop me den
kinderbijslag bij de vaststelling der
steunbedragen moet worden rekening
gehouden.
1) Wanneer de, kinderbijslag aan
een, arbeider, die in de steunregeling
is opgenomen, wordt uitgekeerd, is er
geen bezwaar tegen, dat dit bedrag
wordt uitgekeerd over het aantal we
ken, dat hij gedurende de periode,
waarover deze bijslag werd berekend,
gewerkt heeft. Komt hij, rekening
houdende met het, dan gevondeh
weekloon, aan de hand van de ter
plaatse geldende wachttijdregeling,
voor een wachttijd in aanmerking, dan
behoort hem alsnog een wachttijd te
worden opgelegd.
Bij de beoaling van dezen wachttijd
moet uitgraard rekening gehouden
worden met eventueele wachtweken,
welke hij al heeft doorgemaakt, vóór
dat hij in de steunregeling werd op
genomen. Korting van den kinderbij
slag op het steunbedrag behoeften dit
geval niet plaats te hebben.
2) Wordt iemand na ontvangst van
den kinderbijslag werkloos en meldt
hij zich aan voor steun, dan kan mu
tatis mutandis eveneens bovenstaande
gedragslijn worden gevolgd.
3) De kinderbijslag échter, uitge
keerd aan gedeeltelijk werkloozen of-
aan personen, die een tegemoetkoming
ontvangen, omdat zij door de bijzon
dere economische omstandigheden
minder dan het normale loon kunnen
verdienen, behoort voor Va deel c.q.
ten volle van de berekende uitkeering
te worden afgetrokken.
4) Is de kinderbijslag aan laatst
bedoelde arbeiders uitgekeerd toen zij
nog hun normale inkomen hadden,
terwijl zij zich daarna voor een aan
vullend steunbedrag of een tegemoet
koming hebben aangemeld, dan be
hoort aan de hand van bet boven
staande in bepaalde gevallen even
eens een wachttijd te worden opge
legd.
SLACHTOFFER VAN MOORD
AANSLAG OVERLEDEN.
In het R.K. ziekenhuis te Winscho
ten is Zaterdagavond de 26-jarige on
gehuwde P. van Z., woonachtig te Nij
megen, die op 15 Juli j.l. te Stadska
naal uit minnenijd door J. B. aldaar
met een dolkmes in de borst werd ge
stoken, aan de bekorpen. verwondingen
bezweken.
COMITÉ VAN ONDERLINGE
VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJEN
OPGERICHT.
Eoit groot aantal onderlinge ver
zekeringsmaatschappijen hebben op
gericht: „Het comité van onderlinge
verzekering maatschappij in Neder
land".
Genoemde maatschappijen hebben
zich op deze wijze verbonden, teneinde
gemeenschappelijk te kunnen, over
leggen over onderwerpen, die daarvoor
in aanmerking komen en desgewenscht
ook gezamenlijk te kunnen optreden.
MANIFESTATIE VAN HITLERJEUGD
EN NATIONALE JEUGDSTORM
Gezamenlijk met ongeveer 550 leden
van den Nationalen Jeugdstorm uit
alle deelen van de vier Noordelijke
provingies hebben 800 Hitler-jongens
uit Leer en omgeving in .Groningen een
massale betooging gehouden.
Dinsdag 29 Juli.
HILVERSUM L 415,5 M.
6.45 Gramofoonmu* 6.56 Ochtend gymnastiek
7.04 Giamofoonnvut 7.45 Ochtendgymnastiek
8.04 BNO: Nieuwsberichten. 1.15 Schrift
lering en meditatie (Vóórbereid door de
Chr. Radio-Stichting). S25 Gramofoonmitziek
9.15 Voor de huisvrouw. 9.25 Gramofoon-
muziek. 11.0® Voordracht 11.24 Zang met
pianobegeleiding en gramofoonmmeik. 42.00
Ensemble Bandi Balogh 12.25 Het kwartier
van den arbeid. 12.44 Almanak. 12.45 BNO:
Nieuws- en economische berichten. 1.40 Zang
met pianobegeleiding en gramofoonmuriek^.
1.34 Sprankelende middagklanken. 3.30 Piapo^
voordracht. 4.00 Cursus: ..Onze kracht om te
arbeiden" (Voorbereid door het Vrijzinnig
Protestantsch Kerkcomdté)4.20 G ra mof ©on-
muziek 4.45 Sport en spel voor de Jeugd.
5.15 BNO: Nieuws-, economische en beurs
berichten 5.36 Ramblers. 6.00 Voordracht
<e.o.) 6.15 Gevarieerd programma. 6.45 Caba-
retprogramma 7.00 BNO: Vragen van den
dag. 7.15 Zang met pianobegeleiding en gra-
mofoonmuziek. 7.45 Voor den boer. 8.00 BNO
Nieuwsberichten. 8.15 Spiegel van den dag
.30 Franz Schubert-programrrta 9.25 Gramo-
ioonmuziek 9.45 BNO: Nieuwsbercihten. 10.00
JNO: Uitzending in de Engelsche taal:
.Economic news from Holland".
HILVERSUM II, 301.5 M.
6.45 Gramofoonmuz 6.50 Ochtendgymnastiek
7.00 Gramofoonmuz 4.45 Ochtendgymnastiek
8.00 BNO: Nieuwsberichten. 8.15 Gramofoon.
muziek 10.40 Voordracht. 11.00 Ensemble
Jonny Kroon. 12.66 Berichten. 12.15 Klaas
van Beeck en zijn orkest. 12.45 BNO: Nieuws-
en economische berichten. 1.60 Ensemb'e
Erica Helen. 1.40 Gramofoonimuziek. 2.60
Arnhemsche Orkestvereeniging en gramo-
foonmuziek. 3.30 Voor de zieken 4.60 Ver
korte opera „Ernani" 4.45 Gramofoonmuziek.
5.15 BNO: Nieuws-, «economische en beurs
berichten 5,30 Amabile-sextet en gramofoon
muziek, 6.15 IJsland, causerie. 6.36 Gramo
foonmuziek. 7.06 BNO: Vragen van den dag
7.15 Reportage. 7.45 Gramofoontnuziek. 8.00
BNO: Nieuwsberichten. 8.15 Gram.muziek.
8.30 Omroeporkest en soliste. 9.34 Sport en
lichamelijke opvoeding voor de vrouw. 9.45
BNO: Nieuwsberichten. 10.44 AvondwijcMng
(Voorbereid door het Vrijz. Protest. Kerk-
oomité). 10.65—16.24 Politiek w eekpraatje
(e.o.)
KOERSEN NEDERLANDSCa CLEARING-
IN8TITUUT.
Koersen voor stortingen op 28 Juli 1941
tegen verplichtingen luidende in:
Be.ga» 36 1422
Zwitserscne franca 43 56.
Fransche franca 3.768
Lires 9 91
Deenache kronen 38 37
Noorsche kronen 42.82
Zweedsche kroner 44.85
Finsche mark 3.82
Dinar toude schulden) 3tó
Dinar (nieuwe echulden) 3.77.
Turksche ponden 1.45'/*.
Lew a 2 30 g, aio
Pengö toude schulden) 34 flie.
Pen*ö (ntetiwe 4589
Zloty (oude schulden-
Zloty fnleuwa schulden) 3TJ»
S^owaeksche kronen 6.48.
toespraak van
DR HANNEMA.
Voor een groot aanta! genoodigden,
architecten, kunstennaar en kunstbe-
langsteilenden is Zaterdagnnddag de
grootê zomerten toonstelling in het
museum Boymans officieel geopend
met een rede* van dr D. Hannemi.
directeur van het museum, die zijn
toespraak begon met er op te wijzen,
dat in de reeks van groote tentoon
stellingen zich thans een nieuwe
voegt, van geheel anderen aard: een
overzicht van wat ons land op het
gebied van de baksteenareMtectuur
in den loop van de laatste honderd en
vijftig jaar heeft gepresteerd.
Nu onze musea het kostbaarste wat
zij bezitten op -veiliger plaatsen heb
ben opgeborgen, zou het niet verant
woord zijn tentoonstellingen in te
richten van onvervangbare kunstwer
ken. Dr Hannema is toen op de ge
dachte. gekomen om te traciicn een
expositie in te richten van Neder-
landsche architectuur. Mede .1 ver
band met den opbouw van Botterdam
leek dit een belangrijke opgave, waar
bij vanzelfsprekend alie eent-nigheid
vermeden moest worden.
De Nederlandsche architectuur.
Om verschillende redenen is het
jaar 1800 toi uitgangspunt gekozen.
De beste baksteenwerken van de mar
kantste figuren uit de negentiende
eeuw eeuw vormen een inleiding tot
de groote verscheidenheid in de bak-
steenarchitectuur van onzen eigen tijd.
De Nederlandsche architectuur ver
toont een zeer eigen karakter, ge
groeid als zij is uit de bodem van deze
lage landen aan de Noordzee. Groote
ruimteproblemen stelt zij zich niet.
Alles is hier in beperkter prnoorties,
intiemer en vooral schilderachtig. Dat
maakt juist haar bekoring uit en niet
het minst heeft zij dit karakter ver
kregen door het pebruik van den
baksteen het bij uitstek nationa
le materiaal
Va onze schilderkunst is onze bak-
Ueenhnuwkunxt terecht b-rremd.
Urwral in de zestiende eenw re'kte
h-ar invloed ver. Hans .Vrdcmende
Vries u;t Leeuwarddn en Frans FIo-
fris uit Antweroen waren de toonaan-
In de 7e£jf#tiende en achttiende
eeuw bereikte de baksteena—hitec-
tnur een hooatenunt van tvoisch na
tionale kenmerken en veel daarvan
is nog in onze groote en kleine steden
behouden gebleven.
In het begin van de negentiende
06*1 IW bleef de bouwkunst aan de tra
dities van de gouden eeuw getrouw,
aooals verschillende voorbeelden op
deze exoositie aantoonen Door den
invloed .van het Nanoleontische tiid-
oerk komt echter allerweee e"n klas-
sicistische invloed naar voren.
Wat er te zien is.
De bezoeker komt eerst in een drie-
tal zaken waar aquarellen en schilde
rijen bijeen zijn, die als een intro
ductie zijn bedoeld tot de tentoonstel
ling. Daar vindt men stadsgezichten
van Nederlandsche kunstenaars van
1800 tot ongeveer 1870 bijeen.
Dan volgen eenige kabinetten met
groote foto's, voor het meerendeel
eigen -opnamen, naar gebouwen tot
omstreeks 1860, de periode voor het
optreden van dr P. J. Cuypers.
Omstreeks 1840 komt hier en daar
een neo-gothische strooming naar
voren, die in ons land in schaarsche
voorbeelden te vinden is.
Dan komt dr P. J. H. Cuypers, de
groote vernieuwer van onze bouw
kunst naar voren. Op de basis van de
logische principes van den Fransch-
man Violet-Le Due en de traditie van.
onze oude bouwkunst schiep deze rijke
geest zich een eigen en boeienden stuk
Van hem is veel werk aanwezig, oa
origineel e, doorwerkte teekenmgen
van het rijksmuseum te Amsterdam en
van het kasteel Haarzuilen.
Peters, de bouwmeester van net
postkantoor te Amsterdam en van het
paleis van Justitie te 's-Gravenhage
onderging sterk zijn invloed, ook Jan
Springers's schouwburg te Amster
dam werd in neo-renaissancestijl op
getrokken.
Als reactie komt dan de figuur van
dr H. P. Beklage naar voren, wiens
sober werk ^bijna steeds de achter
grond vormt*van onze hedendaagse»®
baksteenarchitectuur.
Onmiddellijk na Berlage moet de
Rotterdammer Kromhout genoemd
worden.
Groot is de tegenstelling met de
derde groote persoonlijkheid uit dien
tijd, K. P. C. de Bazel, de fijnste en
meest bezonken geest van onze mo
derne achitecten.
Als reactie op het ratjoneele werk
van Berlage komt de Amsterdamsche
School, wier kenmerk is een hang
naar romantiek, dlie wel eens te ver
werd doorgevoerd en tot te zware -en
te onlogische vormen leidde.
Dan volgt een reeks van zalen toet
werken van hedendaagsche architec
ten. Niet minder dan tachtig architec
ten werden uitgenoodigd om aan deze
tentoonstelling mede te werken.
Enkele beeldhouwwerken verleven-
dagen het geheele aspect, terwyl de
reisschetsen van Berlage, Kromhoirt
en De Klerk in het bijzonder de
aandacht vragen. „oiroe-
Alles is zoo opgesteld en gegroe
peerd, dat men gemakkelijk den
kan vindm Bovendien*
gedwumenteerde cmalogu^
b>>t 175 afbeeldingen aanwees,
dc beste leidraad za' ^"^agen om
Velen hebben er toe bugedragen
deze epositie te doen slagen. Bijt»
zonder uitzondering ,gaven
verzamelaars, archivarissen en archi-
tecten gehoor aan het verzoek om
medewerking.
