x
DE B0NNENLIIST
UtTEIURD
„Duitschland
strijdt
voor Europa
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 1941
£iu
Britsche verliezen.
Korte berichten.
ï-Sh1 Sfehïï T6*g'A**ra- dat ült-
De omsingeling
van Petersburg.
Activiteit bij Tobroek.
Slachtoffers
van bomaanvallen.
BINNENLAND
De Jaarbeurs geopend.
De korenschuur
Ivan Europa.
YRIJWILI
NI
EGIOEN
De taak van de Neder
landsche Cultuurkamer.
Sociaal-economisch
Genootschap Nederland
en Europa.
Kinderen vragen uw kuip
RADIONIEUWS
Andere distributie-
artikelen.
**k,
A.
l*m«-
iKui.
Pr#kt.
form,
1 Ar
di«
hift
fikant
Indscb
|h«tu
W A
pfUU»
vaa
JMA
LWall.
echt
ppe-
"■«Unn
van
lofitma
na te
t le.
té
te
<le
■bh ai'.
J.
fd
van
Mi,
der
i VJ«-
viert
nbta-
«1 te
I tet 1
sien
gM IN DB LUCHT
fcrwegde zijde wordt ge-
"JSt Durijcijt luchtmacht
t* 71 lu> w-rdag en des
t*|!?|iiiiche eiland zoo doel-
jly hardcerd. dat de L-n-
TjrtcWendienst zware vcr-
•zUTat «poorwegem place meis
im*», gchotsche kust, aan 1*
1 installaties langs Tyne ®ri
!rt in de havenbedrijven ran
■side Oostkust bene- ens op Je
i—IJn «aa het eiland moet be-
vgu, d.N.B. De Dultschers
«inrts bommen laten vallen
vev* Litit—, r\...
647 OM
*®£ttclw vrachtbooten. Ten Oos-
I Suederianh werden een koop-
ïan 30«0 ton, in de wateren
■- lage.'and vier vraehtbooten
ton aan de Britsche Oost-
li15 l!m«veni bij de Faroer Eilanden
|)ri j^ljvaarö Jtchep' n van 12.000
■**1.4* haven' van Suez 4 schepen
tn, dus in drie dagen 70.000
|#*fjjpsruimte, tot zinken ge-
IÏaTdc Britsche Installaties en be.
li0'*, Afrika werden eveneene
«troffen. De Britsche bom-
liÜüJpers hebben daarentegen bij
Iffkawsllen °P het Kanaal e" hon
15, tochten naar Duitschland, be-
LUws b"" aanvalspo gingen op
.een. zware verliezen geleden,
jagers en luchtdoelartillerie
m jn 2 dagen op een dag
"fandc Britten wegens slecht weer
^saaval 36 en marine-artillerie
itrüdkrachten ter zee 6 Britsche
I 'JtUiten neer. Voorts stortte een
IS Vliegtuig bij den terugtocht
I Berlin boven Zwed -ï neer, zoo-
Sïde BrSten binnen 48 uur 43 vlieg-
I tuigen verloren.
'De luchtaanval op Berlijn.
De AJJ.P-eor respond ent te Berlijn
I «Idt
1 jj, luchtmacht der Engelschen in
I la nacht van Zondag op Maandag
I tn het gebied der Duitsche hoofdstad,
I «rwntrent het communiqué van
I u opperbevel der weermacht bereids
fj( feiten heeft' meegedeeld, heeft
I wederom aangetoond, dat er slechts
I ilachtoffers te betreuren vallen on-
I jffjegenen, die zich buiten de schuil,
[leiders bevinden. Een der getroffe-
I na was op weg om zijn plicht als lid
I van den hulpdienst te doen, toen hem
je doodelijke scherf trof eir. eer-
I wik dood in dienst van vaderland en
HUteltiiefde beide terwijl alle
J aderen, die getroffen werden, ver-
I aimd hadden, om tijdig een onder-
t eate vinden. In een hotel b.v.,
wal op eenigetu afstand een bom
I oatjlofte, werden gasten op de tweede
I at darde verdieping gedood of ge
vend, Éa den schuilkelder zouden zij
valkomen ongedeerd zijn gebleven.
I Het is duidelijk, dat het gering aan-
i tal bommen, dat de weinige vliegtui-
{nt, die de versperring weten te pas
arren, practirch slechts lukraak kun
nen afwerpen, niet meer dan een re-
lalkf geringe directe uitwerking
kannen hebben. De metaalsplinters
j en weggeslingerde steenen evenwei
bestrijken een grooter veld, waarbij
mal ook aan vallende metaaldeelen
van de granaten moet dmiken. Hier
tegen kan men zich volkomen in de
kelders kt veiligheid stellen.
Een tweede feit, dat bij het jongste
luchtalarm opnieuw bevestiging
vond, was de spoedige assistentie en
voorbeeldige organisatie van de Ber-
lijnsche. hulpdiensten. Een der bom
men, wfelke bijna uitsluitend op woon-
wijken vielen, ver van elk in militair
opzicht belangrijk punt. trof een wég-
kruising. waardoor eeruge huizen in
ie nabijheid zwaar beschadigd wer-
fat Terstond waren instanties der
Ptrttj, politie, veiligheids-, hulp- en
aidere diensten aanwezig, om de
«bte aasistentie te verleenen. Van
nabijgelegen ziejeenhuis uit wer
ven de noodige maatregelen getraf-
I 'en, en direct na berSndiging van het
1 ™nn konden de daklocrzen in een
Moo! onderdak, bedden' em algeheele I
'ctorging genieten. Uit de stemming
behalve dankbaarheid, ook
«raaatheid en vertrouwen. Het ligt
™or de hand dat de slachtoffers ook
amder varwjjl uit de moeilijkheden
™J diaivibutiekaarten enz. worden
(eholpen.
fen slotte bleek, hoe men ook den
(«allen vijand wist te helpen:
»l s n brand«nd neergekomen En-
Kwb vliegtuig stroomde even snel
ik i ban'en deskundige hulp toe,
dm.®»* <tlïen getroffen land&lie-
kin. i m" een valscherm in een
mm, "cergikomen Tommy kon
aog Veilig op het droge brengen.
DK «UI8LB1DING IN DE
VER. STATBN.
Ewreai ^"ler,'tl'ansche bewapen ings
!«n l" ï°°r prioriteiten en grondstof-
in h«f i voor,tel verworpen om
ke.j ,vo'8ende voorjaar in verband
Mn k?L ,e'Eende petroleumschaarschte
z«idelhkfld»g aan te 'eH8en V£fn de
ierVcr ct en naar de Ooatkust
lebrek hiotief werd het
welk. ltsl™ platen opgegeven,
*"1 schmf. ®ricgender noodig zijn voor
A®ociafcM#i^wproHTamm®- Volgens
""t dpffis echtcr dit besluit
'hiEu.^ 1 ^oïezien de minister
Wis d. '"'""fache Zaken verhinderd
ï'dering bij te wbnen.
ïïïi1* terroristen hebben ctn
ito1 v«* hI ?p Jr«FWti*'chen onder-
der internationale ne-
^*^0. ïen pui Ellal' wa»rhtj d«e werd
t"*1* fkir i che v°orbijganger werd
wwt*t De daders wisten te ont-
0vT°'.'*n.5'"t3 W» heeft. »I-
fel T" U N n IIJI» tiwil. Hl-
Biw "Wst het Sj, 'hn' met een geheel
SL? k?,rccht ln ■rtrhd 7'InCe
"""""n «m het verzoek
0m haar consulaten in dc
eolgens de
WWH:CwSlnften- eolgens de
*£2* ^palingen van het oo f-
•W*n ln eren?e mfloht tn de bezatte
wS»0]1 d<! ^Zettende macht is
Iükr-ing gepaald.
^1^^ *nrf£ Costa Rlca ln oor'ogs-
w Ju"cüe ontoelaatbaar ia.
on^^^Wflee'd. dat ti} bun
c* t* C0T,auT»at-generaaI van
"Wburf kunnen inleveren.
ZEEGEVECHT IN HET
UITERSTE NOORDEN
Het opperbevel der Duitsche
weermacht maakt bekend:
„Zooalz reeds in een speciaal
bericht bekend is gemaakt, heb
ben snelle divisies van het Duit
sche leger, op schitterende wijze
gesteund door gevechtsformaties
van het luchtwapen, ten Oosten
vah Petersburg de Newd op een
breed front bereikt. De stad
Schlüsselburg aan het Ladoga-
meer, is door een regiment in
fanterie stormenderhand ingeno
men. Daarmede is de Duitsch
Finsche ring om Leningrad ge
sloten en de stad thans afgesne
den van alle verbindingen over
land.
Gevechtsvliegtuigen hebben
gisteren en in den afgeloopen
nacht wapen- en ravitailleerings-
bedrijven in Leningrad gebom
bardeerd. Een tweede nachtelijke
aanval van hét luchtwapen was
gericht op Moskou.
Duikbooten hebben in het
JjJoorden van den Atlantischen
Oceaan vier koopvaarders, met
een totaal van 21.500 ton, tot zin
ken gebracht. 1
Op het Britsche eiland heeft
het luchtwapen in den nacht van
8 op 9 Septamber militaire in
stallaties gebombardeerd in het-
graafschap York en haveninstal
laties van Great Yarmouth. Een
aanval van Duitsche gevechts
vliegtuigen in den nacht van 7 op
8 September op vijandelijke sche
pen in de golf en op de reede van
Suez heeft groot succes gehad.
Een tankschip van 700Ó b.r.t.
werd vernietigd. Vijf andere
groote koopvaarders werden
zwaar beschadigd.
De vijand is in den afgeloopen
nacht naar West- en Zuid-West
Duitschland gevlogen. Door het
neerwerpen van bommen op
woonwijken, vooral in Kassei,
heeft de burgerbevolking verlie
zen geleden aan dooden en ge
wonden. Luchtafweergeschut
schobt epn der aanvallende Brit
sche bommenwerpers neer.
Bij de uitvoering van convooi-
diensten tfef ravitailleeriflg van
de in het uiterste Noorden strij
dende troepen, ontmoette de ar-
tillerieschoolböot „Bremse" groot
1400 ton. in Noord-Noorsche wa
teren tijdens slecht zicht plotse
ling Britsche zeestrijdkrachten,
bestaande uit een kruiser en twee
torpedobootjagers. Ter besche
mingvan het convooi aanvaardde
de „Bremse" den strijd tegen deze
superieure vijandelijke strijd
krachten en ging na een kort,
hard gevecht tengevolge van ver
scheidene torpedotreffers verlo
ren. Door het dappere optreden
van Je „Bremse" bereikten alle
schepen van het copvooi onge-
deerif hun plaats van bestem
ming Een deel der bemanning
is gered.
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTSBERICH7
Het Italiaansche weermachtsbericht
van heden luidt als volgt:
Aan het front van Tobroek levendige
activiteit van onze artillerie. Duitsche
en Italiaansche forn^ties van 't lucht
wapen hebben in Tobroek, Mersa Ma-
troeh, Giarabub en Sidi el Barani met
succes munitieopslagplaatsen, artille
riestellingen, militaire installaties, troe
penonderkomens en geparkeerde
vrachtauto's gebombardeerd. Duitsche
jagers hebben bij een aanval op het
vliegveld van Sidi el Barani een op den
grond staande Hurricane vernield.
In den afgeloopen Acht hebben vij-
andelfcke vliegtuigen opnieuw boven
Palermo gevlogen en eenige bommen
neergeworpen, die bijna alle in zee
vielen. Er ontstond geringe schade, de
aanval eischte geen slachtoffers. De
verliezen onder de bevolking van Pa
lermo, ontstaan door den vijandelijken
aanval in den voorafgaanden nacht,
•zijn gestegen tot 27 dooden en 58 ge
wenden. De houding der bevolking was
voorbeeldig door kalmte en discipline.
In Oost-Afrika hebben onze vooruit
geschoven afdeelingen van het steun
punt aan den pas van Culquabert op
6 September een uitval gedaan en de
vjjanAWflte troepen uiteengejaagd, die
tegenover hen stonden. In het gebied
van Woitsjefit zrjn bij een aanval uit
de lucht den vijand zware verliezen
toegebracht.
Het s.s. Esperia is door een vijande
lijke duikboot in het middendeel van
de Middellandsche Zee tot zinken ge
bracht. De begeleidende eenheden
redden bijna alle op het schip zijnde
personen en leden der bemanning.
In den afgeloopen nacht hebben for
maties van het Italiaansche luchtwapen
de zee- en luchtsteunpunten van het
eiland Malta aangevallen.
INFLATIE GEVAAR' IN AMERIKA.
De AmeTikaansche minister van
Financiën heeft in een redevoering
verklaard, dat de Ver. Staten door een
inflatie worden bedreigd. Hij wees op
de noodzakelijkheid van onmiddellijke
tegenmaatregelen.
japanners
verlaten britsche rijk
Naar officieel wordt meegedeeld zal
Japan drie passagiersschepen naar
verschillende deelen van het Eritsche
Ȇk zenden om de aldaar woiuvrehtige
Japanners naar het vaderland terug te
brengen.
IN DUITSCHLAND J853,
IN ENGELAND 41MS-
Het aantal doodelijke slachtoffers
van vijandelijke bomaanvallen op
Duitsch gebied beliep in de periode
tusschen het uitbreken van den oorlog
en 2 Augustus j.l, den datum, waar
voor nog oflicieele gegevens beschik
baar zijn, 3853. Deze oflers van den
Engelschen oorlog zijn in hoofdzaak
dijor weinige steden en streken ge
bracht, aldus het D N.B.
Van Engefeche zijde wordt het aantal
der doodelijke slachtoffers der Duitsehe
vergeldingsaanvallen op bewapenings
installaties en oorlogs economische be
drijven gesteld op 41.900. In werkelijk
heid is het waarschijnlijk aanzienlijk
meer. Maar ook 41.900 is meer dan
tienmaal het aantal der slachtoffers,
die de Engelsche bomaanvallen tot
ondermijning van het weerstandsver
mogen van het Duitsche thuisfront in
Duïtschlapd vermochten tê bereiken.
Ter vergelijking is in dit geval wel
licht belangwekkend, dat het aantal
doodelijke slachtoffers van verkeers
ongelukken in 1938 in Duitschland 7354
bedroeg.
GROOTE DRUKTE IN DE DOMSÏAD
In een kwart eeuw heeft de Jaar
beurs zich wel zeer populair ge
maakt bij het Nederlandsche zaken-
publiek.
Het was gistermorgen j^roeg reeds
buitengewoon druk in Domstad,
vooral bij het station, waai' duizen
den aanstaande Jaarbeursbezoekers
door de treinen werden aangevoerd.
De spoorwegen hadden voor een extra
trein uit Limburg gezorgd* die reeds
nu, den eerste dag van de Jaarbeurs,
uitverkocht was. Zoo zullen vijf
extra trein endorden ingelegd. Aan
vullende buslijnen zullen het vervoer
bewerkstelligen voor die deelen des
lands, welker ingezetenen door den
gewonen treindienst te laat op hun
bestemming zouden wezen.
Het was voor het logiesbureau
van de vereeniging, voor. vreemde
lingenverkeer geen gemakke e
taak, om de huisvesting te verzorgen
voor het leger Jaarbeursbezoekers,
dat thans reeds binnen Utrechts
muren is en dat nog wordt verwacht.
Het amusementsvraagstuk heeft acn
heel ander aspect gekregen door dg
opening van 2e nieuwe schouwburg.
Er zal een serie voorstellingen voor
de Jaarbeursbezoekers worden ge
geven. die klinkt als een klok. Ook
de hotels en restaurants staan vniet
voor een gemakkelijke taak De be
volking wordt naar schatting mefeen
derde vermeerderd.
Op dé beurs was het gisteren reeds
zeer druk en vooral de vele inlichtin
gendiensten van officieele instanties
mochten zich, evenals de Duitsche of
ficieele inzending en de collectieve in
zendingen, zooals bijv. die van h*t
Nederlandsche ambacht, reeds van
ochtend in een groote belangstelling
verheugen. De nieuwe collectieve in
zendingen van het genootschap voor
rec'ame en ..Het Nederlandsche Boek"
zullen eveneens geen spijt van hun
deelneming hebben. Boeken zoowe'
als reclame hebben de belangstelling
van het groote publjek.
Dat is <AOekraïne, de laijdstreek in
het Zuiden "ïiiji Huslaud, waur de be
woners weer moéd gevat hebben, een.
gelukkige toekomst Tegemoet gaan, nu
<aj door de Duitsche weermacht bevrijd
zijn van hun onmenschelijke onder-
drukktirs.
Overal in de Oekraine worden de
Duitscbe soldaten en hun bondgenooten
geestdriftig verwelkomd. Overal gaan
41 wear aan den arbeid en halen, daar
in de Korenschuur van Europa, den
oogst binnen.
Ziehier een der resultaten van den
strijd tegen het bolsjewisme. Overal
waar de trawanten van Stalin vernie
tigd zijn, gaat een gelukkige bevolking
aan het werk en helpt spon Wan mede
aan. den opbouw van het nieuwe
Buropa.
De strjjd tegen het bolsjewisme, is
een strijd die gestreden wordt terwille
van ons aller toeko-mst. Het is een strijd,
die Duitschland begonnen is en die het
met buhulp van zijn bondgenooten en
de vrijwilligerslegioenen, zal voeren
totdat de overwinning behaald zal zijn
De strijd tegen het bolsjewisme is een
strijd, waarin beslist wordt ook over de
toekomst van Nederland. Daarom zijn
reeds duizenden Nederlandsche man
nen, strijders in de gelederen van on«
legioen en daarom wordt ook van u
verwacht, dat u zult helpen onder
drukte volkeren te bevrijden van het
bolsjewistische juk.
Doet wat van u verwacht wordt, doet
uw plicht, meldt u aan bij het
Koninginnegracht 22; 's-Gravenhage.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN
In den nacht op Dinsdag verscheen
slechts een onkel Britsch vliegtuig
boven ons gebied. De neergeworpen
bommen vielen in het vrije veld en
richtten geen noemenswaardige schade
aan.
DUITSCHE MOEDERSCHOOL
GEOPEND
Te Hoensbroek is Maandagochtend 'n
z.g. Moederschool geopend, gesticht
door de National Sozialistische Frauen-
schaft.
REDE VAN
PROF DR. GOEDEWAAGEN
In feet rijksmuseum „Twenthe" te
Enschede, heeft hedenmiddag prof dr.
T. Goedewaagen, secretarir-generaal
van het departement van Volksvoor
lichting en Kunsten, een rede gehou
den over het onderwerp „Gilden en
gouwen".
De nieuwe samenleving.de volksehe.
weet, aldus spr dat cultuur een
waarde op zichzelf is, die men van
staatswege nooit in bepaalde banen
dwingen kan. Zü weet, dat de cultuur
het best in vrijheid gedijt en dat geen
kunstwerk waarde heeft, dan dat, wat
door inspiratie en vrije schepping tot
stand is gekomen. Wel echter zijn wij
natipnaal-soeialisten ervan overtuigd,
aldus spreker, dat veranderingen in
maatschappij en volksgemeenschap
noodzakelijkerwijze vergaande omwen
telingen in het aesthetisch scheppen
met ziet) brengen, zooals te allen tqde
de kunst mede uitdrukking van een
samenlevingsorde is geween.
In elk geval beseffen wij, dat de
staat niet meer het recht heeft, om de
bejegenen, maar dat hij ten aanzien
der hoogste goederen een plicht en een
taak heeft te vervullen, die meer in
houdt dan financieele en politioneele
maatregelen. Ook het omgekeerde ech
ter is riet geval: ook de cultuur heeft
een verplichting tegenover der. eersten
dienaar des volks, den staat. Haar vrij
heid kan nooit, beteekenen, dat zij haar
uitingswijzen zoekt in de richting van
een egaliseerend en rassenloos interna
tionalisme. Zij heeft de plicht het ken
merkend Nederlandsche te geven. Aan
deze plicht te gehoorzamen en zich de
mond der volksgemeenschap te voelen:
dit is haar vrijheid.
Om overheid en cultuurleven tot
elkaar te brengen en hen als het ware
op één vlak te vereenigen zal er straks
een tusschenorganisatie worden ge
schapen, een medium, waarin zij el
kaar kunnen ontmoeten. Zooais de
overheid met haar maatregelen cul
tuurpolitiek van boven naar beneden
werkt, zoo zal het cultuurleven in de
zes gilden der Nederlandsche Cultuud-
kamer een forum van vertegenwoordi
ging vinden om daar van beneden r.aar
boven zijn belangen te behartigen.
Eenerzijds het departement met zijn
cultuur-politieke taak, anderzijds de
Cultuurkamer met haar gilden in dienst
van de cultuurwerkers zelf. Eenerzijds
de regeering, anderzijds de volksver
tegenwoordiging der beroepen, w»ar-
van de cultuurberoepen een groep
vormen. De Cultuurkamer is straks de
vorm, waarin de cultuur in het open
baar een semi-officieele vertegenwoor
diging krijgt. Zij wordt de tegenspeler
der overheid, die deze in aanruking
met de cultuurgroepen brengt, die niet
toevallig is en van het momenteel be
lang afhangt, doch wezenlijk en. orga
nisch is. Zooais men met twee oogen
dieper ziet dan met: één, zoo zullen
departement en Cultuurkamer samen
meer perspectief zien, dan vroeger de
overheid alleen.
De gilden het persgilde, bet film-
gilde, het muziekgilde, het theatergilde.
het gilde der beeldende kunsten en het
letterengilde krijgen tot staak, het
maatschappelijk bestaan der cultuur
werkers te behartigen 111 verschillend
opzicht.
Di zes gilden vormen de Cultuur
kamer een lichaam met pubiierechte-
lijke bevoegdheid, waarvan het lid
maatschap vereischt is om cultuur,
arbeid te mogen verrichten. Men
wordt, evenals straks in een der be-
drijfsgroepen van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart, tot de Cultuurkamer
toegelaten op grond van zijn be
kwaamheid in het vak en op grond
van zijn betrouwbaarheid ten aanzien
van de volksgemeenschap. Men wordt
lid der Kamer, maar bij een der gil
den ingedeeld.
Ln de gi'deii vmdt men in het alge
meen weer drie groepen: le de groep
der scheppenden, 2c de groep van hen,
die het cultuurproduct tol het pub.'jek
brenger., zooals kunsthandel, concert-
wezi I. uitgeveTS en boekhandel. 3e de
gro. p der vereenigingen van het' pu
bhek. dié ten doel hebben, op leeken-
wfjzc en kunst te beoefenen of de
belangstel mg voor een tak der cul
tuur trachten te versterken, zooals
letterlievende vereenigmgen en kunst
kringen. Deze vereeniging.-n worden
als zoodanig lid van een gilde.
C" dez» wijze wordt heet het cu'-
tuur leven omvat en geordend en
krijgt de overheid de mogelijkheid het
in zijn geheel te overzien, zich te laten
adviseeren en haar maatregelen niet
dan na overleg met deze beroepsvef-
trgenwooTdiging te treffen.
Naast de vertica'e ordening van de
Cultuurkamer in gilden, van de gil
den in groepen, van de groepen in
vakgroepen is er nog de horizontale
t-, cewrsten of gouwen.
E'ke eultuurgouw zal in het klem
een beeld der geheele Cultuurkamer
te zien gever-, tflkens met het stempel
van he* gewest, op welks bodem zij
is gevestigd.
TDEFASSINGSVERBOD VOOR
NON-FERRO METALEN IN DEN
MACHINEBOUW.
In de Nederlandsche Staatscourant
van 9 September is opgenomen een
beschikking van den secretaris-gene
raal van het departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart, betref
fende het toepassingsverbod voor
non-ferro metalen in den machine
bouw.
Dit toepassingsverbod, dat het ge
bruik van non-ferro metalen in den
machinebouw regelt, is zeer uitvoe
rig en bestrijkt niet alieeti der. ma
chinebouw inmengen zin. doch tevens
aanverwar\A terreinen als ,b.v. den
bouw van (^paraten en vervoermid
delen,- de fabricage van appendages-
en pijpleidingen en de laich- en
soldeertechniek.
De aandacht wordt erop gevestigd,
dat de Nederlandsche normaalbladen,
waarnaar in dit toepassingsverbod
wordt verwezen, te verkrijgen zijn bij
de hoofdcommissie vtfor de normali
satie. Het toepasaingsverbod zelve
kan bij de landsdrukkerij worden
besteld.
VOORDRACHT VAN KURT LANGE.
De heer Kun Lange, vice-president
van de Dorische Bank, heeft veer het
Sociaal-economisch genootschap Ne
derland en Europa in Fulchri Studio te
's Gravenhage een lezing gehouden
over nationaal-soctalistrsche, finoncieele
en economische politic*. Voor deze
lezing bestond zeer groote belangstel
ling.
Spr. betoogde met kiecn, dat de libe
rale economische politiek is bezweken
en nooit zal terugkeeren. In Duitsch
land. hebben wij aldus spr. nieuwe
economische vormen gezocht en gevon
den. Nederland staat thans voor de
zelfde vipagslukken. Spreker achtte
de politiek primair en het economisch
leven secundair, daar dit laatste pas tot
ontwikkeling kan (tomen, in 'n politiek
sterken, gezonden staat.
Spr. behandelde de methoden, die
werden toegepast om den Duitschen
jarenplan en zijn. financiering. In de
jaren 1Ö36werd de Duitsche pro
ductiecapaciteit met niet minder dan
*6 vergroot. Dat was mogelijk, daar
men op groote schaal rationaliseerde,
waarbij aan het particuliere initiatief
zoo weinig mogelijk beperking werd
opgelegd. Slechts daar werd ingegre
pen, waar de ondernemer niet bereid
was de door den staat voorgeschreven
richting te volgen.
Op grond van de ervaringen, die
Duitschland in_ den. wereldoorlog en
daarna had op'gedar.n, konden maat
regelen worden getroffen pm een dei-
gelijke situatie voor de tweede maal te
voorkomen. Daarbij werd een autar
kische politiek gevolgd, niet ter wille
van. deze politiek zelf, maar om niet
van anderen afhankelijk te zijn.
Het buitepland. heeft vaak critiek ge
oefend op de door Duitschland gevoer
de financieele politiek Maar- ook op
dit gebied is gebleken dat de getroffen
maatregelen juist waren. In het begin
van deze periode verkeerden geld- en
kapitaalmarkt in Duitschland in wan
orde en dje beurs kon niet op de juiste
wijïe functioneeren. De credietbanken
hadden de zware crisis van 1931 nog
niet overwonnen..
De reorganisatie van het bank- en
credietapparaat heeft zich zonder de
geringste moeilijkheden voltmkken. De
maatregelen op het gebied der rente-
politiek eveneens. Als gevolg van. de
zorgvuldige behandeling van de geld
en ka pita aalmarkt slaagde men er in
omstreeks zeven jaar de credietkos-
ten voor den staat met ongeveer vijXtig
procent te verlagen.
Nadat dit alles was geregeld, kon de
Engelsche oorlogsverklaring Duitsch
land niet doen wankelen. De overgang
van v red es- naar oorlogseconomie was
zeer simpel. De barken werden' niet uit
angst bestormd en de beurs behoefde
met te worden gesloten. De financie
ring van den oorlog' geschiedt volgens
het beganseL, dat in de eerste plaats
de belastingopbrengst daartoe dient.
Voorts worden de m het bedrijfsleven
beschikbare geldmiddelen door papie
ren met korten, middelbaren en langen
looptijd opgenomen». Zoo is het moge
lijk. dat Duitschland dezen oorlog voor
vijftig procent met belastingopbreng
sten financiert en dp- schuldenlast
sJecht* eer betrekkelijk fjermge stijging
vertoont. De belastingdruk op het
Duitsche volk is hoog, omstreeks 33
van het volksmkomen. maar deze waar
borgt de geheele financieele politiek.
Ook als de oorlog*larger duurt, kan
Duitschlard finarcieel niet aan het
wankelen worden gebracht.
Nc'idat de heer Lange nog eenige
uiteenzettingen omtrent de DuJsche
prijzenoolrtirik had gegeven, wees hij
op de omstandigheid, dat de verhoo-
frir.<g van de bankbiljettencirculatie in
Duitschland niets te maken heeft met
inflatie, daar door de gestegen produc
tie ook het nationale inkomen is toe
genomen en daardoor ook de belastings
opbrengst grooter wordt, terwijl de
mark voorts een grooter cireuJatiege-
bied hertft.
Door dhr» stelselmatiger! opborrw van
het bedrijfsleven en voojrts door het
feit, dat Duitschland m ^üikensteiling
tot den wereldoorlog tban» naast zign
weerga'ooze productiecapaciteit over
het bewapeninjBspotentieel van bijna
geheel Europa beschikt, beeft het een
voorprnnv op zijn tegenstanders, waar
door het de zekerheid bezit dm oorlog
slechts militair, maar ditmaal ook
economisch tot een zegevierend einde
te brengen
In de gebieden, waar in de Sovjei-
Uriie strijd gevoerd is, heerscht een
schrijnend kinderleed. Tallooze kleinen
die in de dour de Sovjet-troepen prijs
gegeven dorpen en steden woonden,
zijn door de vluchtende bevolking en
overheidsinstanties volkomen aan hun
lot overgelaten. Als hongerige dieren
zwerven zij door de verwoeste straten,
totdat de eerste Duitsche troepen ko
men, die zich over hen ontfermen.
Want met het strijdende en overwin
nende leger is het leger van d» mensch-
üevendheid opgetrokken, onder de
witte vlag van het Roode Kruis. Lief
derijk worden de arme verlaten Sov
jet-kinderen opgenomen, gevoed en
verzorgd.
Hier is een schitterend werk voorde
Nederlandsche ambulance te verrich
ten, die straks naar het Oostfront zal
vertrekken.
Kinderen vragen uw hulpf
Gij kunt die niet weigeren
Steunt tiaar uw vermogen Eet werk
van de Nedtrlandsehe amkulance, die
zich ook met deze stakkers zal bezig
houden.
Stort uw bij'dirag*, iets meer dan u
kunt, op girorekening
t.45 Gramofoonmui 6.so Ochtendgymnastiote
7 0» Gramofoaniaua. 7.C Ociumaayiimaarii.-*
fl.M BHO Meuw.berichlm I.XS Worgen-
«luding «15 GtaiiiofQJUir.uxiek 9-15 Voor
0* nuwroqpr- GramoloanrnuX'ik H.W
Voor dan boar ILM Zang met pianoberelet-
Sing en gramoloonaiaaeb. £2 9» Greeor Ser-
baa en zijn Boemeenach orhaot. 12.40 Alma
nak 12.45 KtO: Xlttuw"- en econnmiachn
.berichten 1 Sjiwsfre Trio. IJ0 De Ram
bler, 7.4b Ars Mova et Anttqua leen.) 140
Voor de vrouw A28 Viool en pmao 4.9*
On.ioepsymphonia-orketot loon.) 4.29 Groote
rollen en hnn verrolker- Manon", causerie
met gramofoonpiaten SB BNO IVteuwa-.
economische- en beursberichten. 5.39 Gerard
Lebon en zijn orkeet. 9.15 Filmpraa-qe 6.5*
Otto Hendriks en zijn orkest. J.90 Actueel
h„-fuuTtJe 7.3» Omroeporkest en -ol:siert.
9.3e Orkest Boyd Bachman, 945 Voor den
boer 9.99 Orkest Boyd Bachman. 930 Gro*
mofoonmuziek 9.45 BNO* Nieuwst-richten.
'One—M9.15 BNO" Engelsëhe uur—dingt
.National feature» of the Netherlano
Nederlandsche Ambulance,
Koninginnegtaeht 22,
's-Gravenhage.
MAASTUNNEL ROST
- 19H MILUOEN.
In het iMat.db.bd De Maastunnel
geeft ir Vae Bkuggen eewovenrieht van
de lUaatverkaeitunne.» die met de
Maastunnel vergrfc-ken kunnen wor
den. Het zigH es earnest H.
De bauwkoate» van de- Maastunnel
uitgevoerd tusschén 1937 en 1941
worden door den schrijver op
19 500.000 gesteld.
HILVI
M.
HII.VERSCM D. 3014 M.
ë.m Zie Hilversum I &(M> BNO ,\*uws-
berichtet», IA Gramofocnmnztelt W MFor.
fundirn-st (Voorbereid door de ChtM,. *Udio-
Stichtfng) t*.2Q Planavoorcïracht T* *0 De-
eJanwf?e 11.9# Orkest MeUndo en gr»m«v
faenmuFiek 12.0# Eneembl* Amende 12.4S
BNO Nieuws- en ecohom-ische betichten..
|L(W Bonte Parade J.30 Voor de zieken 4.00
Klaas van Beeck en zijn orkest Voor
de jeujfd 5,0# Christelijk* ectuur Voorbe
reid door de Christ. Radio-Stichting) 5.1#
BNO Nieuws- economische- en beursbe
richten. 3.3# Orgelconcert 6(1# Sport en lfcha-
melhhe opvoeding 6.15 Gramofoor muhek.
#.3# Pianovoordracht. 1.## Actueel ha fuurtje.
7.30 Giair.ofoonrauziult. 7.45 Brandend#
kwesti## cau«w*rie 3.60 Concertgebouworkest.
5.05 Gramofoonmuziek 9.45 BNt) Nieuws
berichten 1#.##—I#.I5 Gramofoomruz;ek
1W9- "V-
7 SEPTEMBER TZM 13 .SEPTEMBER.
34-4 brood 4 raat», brood of gebak.
34 broed i rantsoen brood of gebak.
33 ei, één et <t,na. U September).
34 vleesch ',g rantsoen vleesrh of
▼leesch waren.
34 vleeschwaren I rantsoen vleesch of
vlees chwaren.
34 kaas 100 'gram kaas.
34 melk 11% liter melk.
35 res. aardappelen 3 kg.
7 SEPTEMBER T/M 4 OCTOBER.
34, 35, 36 en 37 bloem rantsoen bi,
br. of gebak.
114 algemeen 1 kg suiker.
115 algemeen 250 gram koffiesurrogaat
116 algemeen 500 gram jam.
117 aig. 250 gr. havermout
C haverjnout 250 gram havermout
C rijst 250 gram rijst.
118 algemeen 250 gram gort.
119 aig. 100 gr vermicelir°Bf muizen»
7 SEPTEMBER T/M 24 SEPTl^HÏLrt
34-35 boter 250 gram boter.
34-35 vet 250 gram boter met reductie.
I SEPTEMBER T/M 30 SEPTEMBER.
16 katten 114 kg. kattenbrood,
16 honden groep I, It 10 kg griep III
8 kg; groep IV 5 kg; groep V 4 kg;
groep VT 3 kg hondenbrood.
urGKPAST!
Niet meer geldig zijn na heden
6 September 33 brood, 33 bloem 33
vleesch, 33 vleeschwaren, 33 melk I,
34 reserve (aardappelen), 30, 31, 32 en
33 kaas, 29 en 39 boter, 29 en 30 vet
en van de algemeene kaart: 107
(suiker), 196 (koffiesurrogaat), 109
(jam), 118 (rpsf; ook B rijst), lil
(havermout of gort, ook B havermout)
en 112 (vermieefli of maïzena). De
bonnen 33 eieren Wijven geldig t/m. 13
Sep tem ber
WAT IS RKN RANTSOEN?
BROOD 100 Rram oroud
GEBAK 7# mm tescfum, wafels, oucmta,
kuekj**. 61 140 «ram ipsoulaaa, ka#h 64
300 «tam cake Of 90B gram gevuld- klein
korst ««ba* óf 5#0 «rare Ce vu i a groot korst-
gebak óf 800 gram taart ge—*3—
BLOKM 70 gram tarwebloem -mscl. r—»
bloem meel aaLttUaa»# oakmaei
RIJST 299 gram rQst rtTsteme«, -Dluem.
•grim limit©mee» (gemengd meel!
HAVERMOUT 290 gram Havermout -Vlok
ken b oem *ardaooelvtukk.cn
GORT 25# gram gort fortemee!. grutten
VFRAfJCFI.U too gram rermtceüf mereroni,
•naeghetu
MAÏZENA los gram maïzena aago. aardap
pelmeel óf 100 gram Kt meel verwerkt la
puddingpoeder of euddltigsaustmeder
VLEESCH IM gram «teesetv gewicht v.rn
been inbegrepen
VLEESCTTWAREN 18 gram gerookt ot ge
kookt vleesch #f 19 grmti gerookte worst-
•oorten 6f 100 gram gekookt# worataoorton,
*f t» gram leverartïkale». tongen worst
nterbrood 61 150 gram bloedworst
AM 500 gram lam ilroop. honing enz
KOLEN.
Knokdoclpinden. letter M en N.
Bon No. «5 K.F. „Gen. antbi-eiet 9e
per-ide" 1 h.i. a.nth. V of 50 kg turf-
cokf-s „Gen turf 9e perSO Jt.
baagvrturf t.m. 30 September
Verwarming, 01 02 03 haarden en
kachels J 01 t/m 04 haarden en
kachels K 01 t/m U „centrtte vet.
warntvrv" <"én '-enh"-d vaste hrar.d-
»t«ffen 05 06, 07, .J» and en en
kachels* J, 05 t/m 08 „kaarden en
kacheta" K een eenheid tort
Qeldlg t/m 31 December
PETROLgUM.
M 13 en 0 13. 11 Aug tm. S Oct voot
keuken 2 .iter.
SCHEERZEEP.
J itextiel): t/m. 31 Dec. 1 rantsoen.
ZEEP
m al*, en „B reep" van zeepkaart P
en Q) tm. 30 Sept. I rantsoen.