E, GEWELDIGE INGEUNGSSLAG 1800 inplaats van 2000.gr. brood NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN è&H Ivt }flaan 19 September 1941 So. 20737 Ten Oosten van Kief vier Sovjetarmeèën ingesloterf vernietiging is in vollen gang tirijd ten Oosten van v> pm. -r*"- ,..r Ook Engelcche troepen Teheran binnengerukt. Göbbels over de politiek van Roosevelt. Staking onder Ameri- kaanscbe zeelieden. Roosevelts bevel tot schieten. Roosevelt vraagt nieuw crediet. De Amerikaansche convooien. China blijft doorvechten. EEN EEUWENOUDE INSTELLING. De jaarlyksche buurtspraak te Ede. AARDAPPELRANTSOEN 3l/8 K.G. Elke 19 dagen 2 boterbonnen a 250 gram - Een half fantsoen vet extra voor 14-20 jarigen Zware tuchthuisstraffen tegen communisten. f Ter dood veroordeeld wegens begunstiging van den vijand. Waarschuwing. UDSGHE Bareu: MARKT TEL. ITU Postrekening 484H Chefredacteur: P. TIETER, Ootid*. Vidone Duitsch- LJ wint voor Europa up „lie fronten. m «mrbevel van de Duit- ^wwröiacht maakt bekend: centrische aanvalsopera- jVde legergroepen van ge- Hllwldniaarschalk von Rund ff» van generaal-veldmaar 5» von. Boek hebben thans jff een nieuwen, geweldl- JLiingelingsslag. I, aansluiting op den slag bij (Li waren sterke strijdkrach- «rukt naar den boven- en -—loop van den Desna om Rrdnekkige gevechten den Lgnn over de rivier te för- I»5Van hier uit werd de aan. a uur het Zuiden voortgezet een verbinding tot stand te M«9 «et een groep strijd- tiKilen,. welke den Dnjepr aan van Krementsjoeg ■ter de moeilijkste omstandig- Ign over een breedte van 12(1 dimeter had overwonnen en in ia strijd was geworpen voor een tand naar bet Noorden. Sedert II September is de vereeniging m ine strijdkrachten 200 kilo- Dier ten Oosten van Klef vol luk. Zoodoende is de ring om der Sovjet-armeeën gesloten, lur vernietiging is in vollen PR- tin het schitterende verloop na deze operaties hebben de Witvloten van generaaloberst Ltkr en van den generaai-veld- ■nnehalk Kesselring een groot H STRIJD OM LENINGRAD. itrijd om de versterkingen van I is den 17en September on- talen tegenstand van de Sovjets de Duitsche troepen met succes ■pat, naar het D.N.B. van mill- aide wordt medegedeeld. Op dene plaatsen poogden de door tegenaanvallen, die door pantserwagens werden ge len Duitschen opmarsCh te Desondanks gelukte het den troepen nieuwe terrein- b behalen. In een kranigen op- wide een Duitsche divisie in een sterk verdedigde stel- .hr bolsjewisten op en stelde zij bunkers buiten gevecht. Na "*fbraak door deze stelling ver- de troepen dezer divisie een .We plaats en maakte een groot fevengenen. j'wnden doet volgens te Stockholm berichten het gerucht de ™t de fabrieksarbeiders te "d geëischt hebben, dat de 81 Wrden overgegeven. De poli- ®JWissarissen zijn echter met "JWe middelen opgetreden om kbe' stroosningen te onder in Dtitsclie troepen bij Leningrad r;«»r een oorlogscorrespon- ?i""> een telegram opgevan- J' "d de ingesloten stad haar ■was gezonden en dat den i»n\ oud heeft: „Wij heb ster S°°d en geen levensmidde- volit ?arvan moeten Wij leven? kan niet langer honger- volk houdt het niet uit." Het antwoord uit Moskou luidde: „Wij zullen zien, dat wij jelui brood en levensmiddelen sturen." De Duitsche soldaten konden in dit verband alleen maar vaststellen, dat er voor Lenin grad geen enkele toevoerweg meer is. TERREINWINST AAN HET FINSCHE FRONT. Aan het Finsche front hebben, naar het D.N.B. verneemt, de verbonden Duitsche en Finsche troepen nieuwe terreinwinst behaald. Een Sovjet- gevechtsgroep werd ingesloten en staat op het punt vernietigd te worden. In een luchtgevecht met 14 vlieg tuigen boven het middengedeelte van de Swir werden zeven daarvan neer geschoten. MOSKOU EN ODESSA BESTOOKT. Naar het D.N.B. verneemt, hebben de Duitsche luchtmacht en het afweer- geschut Woensdag 69 Sovjet-vliegtui gen vernield, waarvan 41 bij luchtge vechten, 13 op den grond en 15 door afweergeschut. Vier Duitsche vliegtui gen worden vermist. Gisternacht hebben Duitsche vlieg tuigen met goed gevolg militaire doe len te Moskou en Odessa aangevallen. Westelijk van de Krim werd een koopvaarder van 5000 ton zoo ernstig beschadigd, dat het verloren geacht kan worden. Een schip van 1000 ton werd tot zinken gebracht. Twee koop vaarders van lOOu ton werden ernstig beschadigd, terwijl ook een torpedo kruiser der Lenisgrad-klasse met succes werd gebombardeerd. Op het Ladogameer werden drie koopvaarders en in een rivier even eens drie schepen zwaar beschadigd. Naar van militaire zijde wordt medegedeeld, heeft de Duitsche lucht macht talrijke stations en spoorweg installaties in den centralen sector van het front in den rug van de bolsjewisten gebombardeerd, waar door verscheidene ravitailleerings- wegen der Sovjets op verschillerfüe plaatsen werden verbroken. Door een dapperen duikaanval werd een met vloeibare brandstof geladen trein tot ontploffing gebracht. Hierdoor wer den enkele wagons totaal uiteenge reten, terwijl de overige ontspoorden en uitbrandden. CHEF VAN ROEMEENSCHE HOOFDKWARTIER GESNEUVELD. De chef van het groote hoofdkws.- tier van het Roemeensctie leger, gene raal Joanitziu, is op 17 September op het veld van eer gevallen, zoo meldt het Roeaneenschc persbureau. Eer vliegtuig heeft gisteren zijn stoffelijk overschot naar Boekarest overgebracht, waai' hej in het gebouw van den gene ra le n staf is opgebaard. De teraardebe stelling vindt heden plaats. BOUWER VAN BOLSJEWISTISCHE VERDEDIGINGSLINIE GEVANGEN Duitsche troepen hebben, naar een oorlogscorrespondent meldt, den chef van het Sovjetbureau voor den bouw van de verdedigingslinie aan 'het Zuidwestelijke front, hoofdmajoor Pa wel Tsjistof, gevangen genomen. Hij had van het bolsjewistische verdedi gingscomité, aan welks hoofd Stalin staat, opdracht gekregen langsde Derna tot aan de 'monding van der Dnjepr met gebruikmaking van een millioen mannen voor 1 October een nieuwe verdedigingslinie te bouwen. Bij een inspectiereis in het voor de verdedigingslinie aangewezen gebied viel hij in Duitsche handen. Over de Duitsche luchtaanvallen op Moskou verklaarde hij o.m. dat door het bom bardement de Stalinfabrieken, die auto's, tractoren en thans in hoofd zaak tanks vervaardigen, zwaar ge troffen zijn. - t.3 T~~ r-j.^ 'W - j j- t tivu5!lu' beschermt den overtocht over de rivier. De moei- '«tovergang bii Wiasowka door luchlafu.-' thut hevel gi. (Weltbild-Polygoon) GROOT TRANSPC VERNIETIGD SCHIP Den 17en September Vttft de Duit sche luchtmacht, naar hlf D.N.B. ver neemt, in de Zwarte Zeafeen bolsje wistisch transportschip ufn 10.000 brt. tot zinken gebracht. Eeif ander trans portschip van 6000 brtI bleef door zware bomtreffere beschadigd liggen. NIEUWE SJAH ZOEKT SAMENWERKING. De Moskousche nieuwsdienst meldt uit Londen, dat op 18 Sept. ook Engel- sche troepen Teheran zijn 'binnenge rukt. Naar Reuter uit Teheran meldt heeft de nieuwe Sjah na het afleggen van den eed, inj afwijking van het gebruik een, korte (rede gehouden, waarin hij samenwerking—vort-ejjfj regeering be loofde met Groot-Bnttannië en de Sovjets. Verder venclaarde hij, dat de regeering voornemens is in samen werking met het parlement hervor mingen In te voeren en gaf hij te ken nen vast besloten te zijp in overeen stemming met ®het parlement te regee- ren. Naar uit Teheran wordt gemeld, heeft dë Iraansche valuta in den korten tijd sinds de bezetting door de Brit- sche en Sovjet-troepen een gfoote daling meegemaakt. In twee weken tijds is zij bijna 75 procent in waarde gedaald. MARATHONLOOP MET DEN OORLOG. In Das Reich wijdt dr Göbbels een artikel aan de laatste maatregelen van Roosevelt. Aan de hand van de feiten wijst hij" op de steeds duidelij ker wordende, openlijke provocatie bedoelingen van Rodsevelt tegenover Duitschland. Roosevelt is de man, al dus dr Göbbels, die den oorlog, wel ken hij beloofde te zullen voorkomen, in een Marathonloop achternajaagt om hem tenslotte misschien toch nog in te halen. Sedert zijn herkiezing tot pre sident heeft hij geen ander streven meel' getoond dan de heiligste verze keringen, dat hij de V.S. in geen geval in oorlog zou brengen, te negeer m Dr Göbbels herinnert aan de V'ie verklaringen van Roosevell; te begin nen met pathetische beloften aan de moeders, dat hij het leven harer zoons zou ontzien, tot aan het bevel aan de Amerikaansche v'oot tot het beschie ten van Duitsehe oorlogsschepen. Hier in ziet dr Göbbels een „corpus de licti" der oneerlijkheid van Roosevelt. ELF KOOPVAARDIJSCHEPEN OPGELEGD. Ongeveer 20.000 leden van het in ternationale verbond van zeelieden der Ver. Staten zijn in staking ge gaan en elf Amerikaansche koop vaardijschepen zijn dientengevolge in havens der Ver. Staten opgelegd. De zeelieden eischen een vërhooging van de huidige risicopremie in de z.g. oorlogszone. De vlootcommissie van de Ver. Staten heeft aan de vertegen woordigers der reeders en aan de de legatie der vakvereenigingen een ul timatum -overhandigd, waarin gedreigd wordt de thans* opgelegde schepen in beslag te zullen nemen wanneer -niet terstond een begin gemaakt wordt met onderhandelingen om het geschil bij' te leggeii Er werd toen een con ferentie gehouden met het resultaat, dat het vakverbond het ultimatum van de hand wees en met een alge- meene werkstaking dreigde. Kapitein Conway heeft drie der schepen, welke als gevolg van de staking zijn opge legd, overgenomen. „AMERIKAANSCHE VLOOT BEREID HET UIT TE VOEREN". Volgens eert bericht van United ress uit San Francisco heeft admi raal Greanstad, de chef van het twaalf de Amerikaansche marmedistrict, ver klaard, dat de Amerikaansche vloot thans bereid is het beVel tot schletei} van president Roosevelt uit tjp voeren. Admriaal Greanstad meen te moeten waarschuwen voor lijkheid van een aanval di gendheden op de militai Zuid-Amerikaansche land N. P, VOOR DE LEEN- EN PACHTWET. In een boodschap, die den vorm heeft van een schrijven aan den voorzitter van het Huis van Afgevaar digden, heeft Roosevelt het Congres verzocht, een nieuw bedrag van 5.985.000.000 dollar toe te staan voor de tenuitvoerlegging van de leen- en pachtwet. MEE» BROODGRAAN MEER AARDAPPELEN (Polygoon-v. BiIsen) DE EERSTE AL VERTROKKEN. In den horigen nacht zijn voor de eerste maal convooien ouder sterke be scherming der Amerikaanschg vloot uit havens der Ver. Staten over den At- lantiscBen Oceaan naar Engeland ver trokken, aldus meldt SPT. uit Wash ington. Men neemt te Lissabon aan, dat de regeering der Ver. Staten ook het scheepvaartverkeer tusschen Lissabon en New York door Amerikaansche oorlogsschepen zal doen beschermen,. Het s.s. Excalibur, dat Woensdag aan de monding van de Taag is versche nen, werd geëscorteerd door een Ame- rikaansch kustwachtschip, hetzelfde schip, dat gedurende eenige weken te Lissabon heeft gelegen. Dit vaartuig is de Excalibur op zee tegemoet gevaren. OPROEP VAN TSJANG KAI TSJEK. Uii TsjoengUing wordt gemeld, dat Tsjang Kai Tsjek aan den vooravond van. deertienden verjaardag van het incident van Moekden een open brief heeft gericht tot het Chineesche volk. Bij roept hierin het leger en het volk op, de inspanningen om de afgescheiden gebieden, definitief terug te winner, te verdubbelen en herhaalt opnieuw: „China legt de wapens niet eerder neer, voordat alle. Japansche troepen zijn teruggetrokken en de territoriale onschendbaarheid en administratieve souvereiniteit van China zijn hersteld." MAAR OOK DE LAATSTE DER „BUURTEN",LOOPT GEVAAR. Donderdagmorgen werd in hotel Marktzicht te Edede jaarlijksche buurtspraak gehouden van de buurt Ede-Veidhuizeri. Het was of de tijd plotsaling eeuwen was teruggeloopen of we niet van doen hafiden met eon revolutie, die de we reld op haar grondvesten doet schud den, maar met een onwezenlijk vreed zaam milieu, waarin de buurtrichter, buurtschrijver, buurtscheuter en de ge- erfden samen de allerhoogste belan gen behartigen, die betrokken zijn by he' onderhoud van wegen, het graven van zand enz., aldus het A.N.P. Hef heeft zijn bijzondere bekoring een.oogenblik den ademtocht der voor- bjjgegleden eeuwen o,ver zich te doen gaan. De huurt Ede-Veldhuizen ,s de eetiige ir. wijden omtrek, die zich na een bestaan van ongeveer duizend jaren heeft weten te handhaven. De boeren, die zich hier oudtijds vestigden, warpn vrye Germanen, die hun, grond met zorg uitkozen. Langzamerhand werd het noodig, niet alleen elkanders grondgebied te begrenzen doch ook dat van de diverse grdèpen dde bij elkander woonden en dus gemeenschappelijke belangen had den, die gezamenlijk vercedigd werden tegen andere grospen Zoq o»t§tènden eerst de marken, latei 'de buurte'n. Daarin hadden de arpbtsjpnkers niets te vertellen. De boeren regelden'zelf standig hun zaken en legden boeten op aan degenen, die hun besluiten overtraden. $de bestond ,in de 16e eeuw uit elf buurten. Eer, dezer buur ten was die van Ede-Veldhuizen. .De buurtspraak bezat de wetgevende macht, de buurtmeesters waren be kleed met de uitvoerende machtv ter wijl de buurtgcheuter als politie dienst dééd in het vgld. Al deze genoemde functies en instellingen bestaap ook nu nog bij de buurt Ede-Veldhuizen. De buurtspraak werd eeuwen gele den eenmaal per jaar gehouden en dat is ook nu nog steeds het geval; al vindt deze buurtspraak sinds 1913 niet meer plaats in het koor der kerk, doch in een hotel. Evenals destijds worden De/secretaris-generaal van het de partement van Landbouw en Visschery maakt met betrekking tot de distributie van brood, aardappelen en boter het volgende bekend. In'de week van 21 t.m. 27 September geven de met „36-4 rantsoenen" ge merkte bonnen van de broodkaart elk recht op het koopen van 4C0 gram brood of vier rantsoenen gebak en de met „36 brood" gemerkte bonnen elk op het koopen van 50 gram brood of een half rantsoen gebak. Bij de uitreiking der aardappel- kaarten in- de komende weken zullen aan personen van 14 tot en met 20 jaar bonnen recht gevende op 28 rantsoenen brood, worden verstrekt, welke hoe veelheid dient ais extra-far.tsoen voor het tijdvak van 21 September tot en met 27 December a.s. In de week van 21 t.m. 27 September a.s. geven de met „37 reserve" gemerk te bonnen van de bonkaart diversen recht op het koopen van 311 kilogram aardappelen. Na afloop van den geldigheidsduur van de thans geldige bonnen van de boter- en vetkaarten zullen twee bon nen van deze kaarten worden aange wezen, op elk waarvan gedurende een t.jdvak van 19 dagen 250 gram boter kan worden verkregen. Een extra-rantsoen. Bovendien zal binnenkort een bon worden uitgereikt waarop personen van 14 tot en met 20 jaar een hall rant soen boter of vet kannen verkrijgen, welke hoeveelheid dient als extra rantsoen voor het tijdvak van 24 Sept. tot en met 28 December a-S. Het liet zich al, eenigen tijd aanzien, het broodrantsoen niet op dezelfde hoogte als tot nu toe kon worden ge handhaafd, daar de grondstoffen er voor niet in voldoende mate aanwezig waren en goede vervangingsmiddelen niet zijd gevonden. Men heeft zich dus gedwongen gezien, dit rantsoen te ver lagen en wel van 2000 gram per week per persoon op 1800 gram. Dit htfeft men bereikt döor op de vjer enkel voudige hroodbonnen (die tot heden recht gaven op één rantsoen brood van honderd gram) slechts een hglf raht- soen' te verstrekken. Men kan dus vier- maal 400 gram en viermaal 50 gram "per week verkrijgen; dat is in totaal 1800 gram. D%ar tengevolge van deze halvee ring van de waarde van de enkelvou dige bonnen de huidige e-kaarten voor personen van 14 tot en met 20 jaar slechts récht geven op 200 gram per week en het in de bedoeling ligt, den ouden toeslag van 400 gram per week voor deze groep te handhaven, zullen per week twee rantsoehen ex tra worden verstrekt. Gedurende veertien weken zyn dit 28 rantsoenen, waarvoor de bonnen, gelijk boven is medegedeeld, «bij de uitreiking der aardappelkaarten zullen worden ver strekt. Tegenover de "verlaging "van het broodrantsoen staat een verhooging van het aardappelenrantsoen, en wel van 3 kilogram tot 3v2 kilogram per" week. De voöruitzichten ten aanzien van de veevcederpositie maken een voor zichtige hanteeiring van de vettoewij- zingen getyenscht. Men heeft zich daarom gedwongen gezien, het vet- rantsoen te verlagen en wel door de perioden, waarin de aangewezen bon- - nen geldig zijn, te verlengen. Werden voorheen twee bonnen in 17 dagen of 18 dagen agngewezen, de regeling is thans zoo. d*t alle 19 dagen (Jkee bon nen worded'aangewezen, op elk waar van men 259 gram boter kan verkrij gen. Om echter de daling van de beschik bare hoeveelheid in het bijzonder voor jeugdige personen zoo gering moge lijk te maken, heeft men besloten in de periode van 24 September tot en met 28 December sf.s, een half rantsoen vet extra toe te wijzen aan personen van 14 tct en met 20 jaar. op de buurtspraak de voor de buurt noodige werkzaamheden besproken, al bezit de buurt niet meer, als voor heen, de bevoegdheid speciale verorde ningen uit te vaardigen en is haar bv. de zorg voor de brandweer en de po litie niet meer toevertrouwd. Toen het oude ambt Ede werd ver anderd in gemeente Ede en nieuwe wetten deze gemeente de zorg hadden opgedragen voor de algemeer.e belan gen, verleren de vergaderingen van d? buurten een groot deel van baar be langrijkheid. De buurten behielden haar privaatrechterlijke bevoegdheid, maar verloren haar publiekrechtelijk kaakter. Zij bemoeiden zich na de ,in stelling der gemeente o.a. met ontgin ningen. met den aanleg en verbetering van wegen enz. Zij konden het over "het algemeen met de kerk wel goed vindep, doch stonden met ihet ge meentebestuur wel eens op gespatfr.en voet. Op de buurt Ede-Veldhuizen na gijw alle Edesehe buurten na een circa duizendjarie beslaan verdwenen. Van de buurt Ede-Veldhuizen waren /di verse adeüiike heeren buurtricjltgr. Sinds 1919 fuhgeert als zoodanig de bpcr H. S'af. buurtschrijver is liötaris W F. J. Fisscher Jr en buurtatheuter G. H. Folsche. De buurtrichter presi deert de vergaderingen, dé buurt- sehriiver rnnakt de notulen ph voert dc administratie er. de buurtscheuter houdt toezicht, dat in het rayon van de buurt geen andere dan de eigen- ieerfden gebruikmaken van Het teclu, dat zij tot het jaar 2000 bezitter, om heide te maaien, plagger te halen of schapen op de heide te hoeden De buurtrichter opende'de buurt spraak, waarvoor helaaS matige be langstelling bestond, met een wcord van welkom' en de herinnering, dat vojjfg jaar geen buurtspraak kon wor- dip gehouden. Hierna las de buurtschrijver de no- tulen van de in 1939 plaatsgevonden buurtspraak. De geërfde G. v. d. Weerd (iedere inwoner van de buurt, die onroerend goed bezit, is geërfde) bracht verslag uit van de kascontrole. De buurtrich- ■ter gaf daarr.a een. expose van den financieelen toestand. Na eenige" discussie, waarin cndjvr hët oog werd gezien, -dat 8e buurt by het voortduren der tekorten niet lan ger kan blijven IJestaan, werd beslo ten de situatie nog een jaar aan te zien en op d(f volgende buurtspraak een definitievcvbeslissing te'nemen. De buurtrichter dankte den heer Roelofsen, die na een periode van zes jaren ais buurtmeester moest aftre- clert (de buurtmeesters vormen met den buurtrichter ep aen buurtschrij ver het bestuur) voor zjjn arbeid en stelde daarna aan. de vergadering een dubbeltal voor om daaruit een nieu wen buurtmeester te kiezen. De keuze viel op een oud-buurt- meester G. v. d. Weerd, die de benoe ming accpteerde, waarna de buurt richter de buurtspraak s'oot. De buurt verdwijnt weer voot eer, jaar* onder het stof der eeuwen. if In het proces tegen communisten uit Amsterdam heeft het Deutsche Ober- gericht in Den Haag Donderdag von nis geveld. 22 beklaagden werden ver oordeeld tot .tuchthuisstraffen tot 12 jaar. Van het uitspreken van nog /zwaardere straffen heeft men alleen af gezien, omdat de beklaagden geen lei dende functionarissen waren en hun daden gepleegd zijn vóór 22 Juni 1941, den dag waarop de oorlog met de Sov jet-Unie begon. Wie na den 22en Juni 1941 communistische actie voert, heeft, zooals reeds bekend is gëmaakt, de doodstraf te wachten. Het Kriegsgericht heeft vijf Neder landers, die hulp verleend hadden aan Engelsche vli^gjhs 'die na een noodlan ding hadden trachten te ontkomen, wegens begunstiging van den vijand ter dood veroordeeld. Het vonnis is voltrokken door middel van den kogel. Naar aanleiding van het bovenstaan de wordt de bevolking er opnieuw op gewezen, dat in dergelijke gevallen ook in de toekomst de hardste straffen zul len worden opgelegd. In den nacht van 15 op 16 September is een Nederlandsch burger, d'e zonder daartoe de bevoegdheid te hebben een militaire inrichting in de omgeving van Amsterdam naderde, door een wacht post doodgeschoten, daar hij op som matie niet bleef staan. Dit voorval bewijst weer eens duide lijk hoe gevaarlijk het is, wanneer men, zonder, daartoe verlof te hebben, mili taire inrichtingen nadert. Het zij te vens een dringende waarschuwing voor hen, die meenen op lichtzinnige wijze militaire verbodsbepalingen te kunnen negeeren. I j' Zon op 7-22, onder 19.45. t Mahn op 6.14, onder 19.27, Men-is verplicht te verduis* J teren van zonsondergang lot j zonsopkomst. t f Lantaarns van voertuigen J moeien VS uur n» zonsonder- f gang ontsfnlfD «o»den K 112

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1941 | | pagina 1