een vermaar^l Italiaansch krijgsman
in Franschen dienst
Onverzoenlijk tegenstander van het geslacht der
Medici's, „de tyrannen van Florence
Een vergeelde maar niet vergeten bladzijde uit de Italiaaoscbe krijgsgeschiedenis
I:/. ai.nl
OUD -£N NIEUW IN HET SCHILDERACHTIGE PRAAG
king Bit
Tobroek
Britsd
pen in
brand,
woonwfl
den aan
de Oorta
king lew
schadig
Berlijn
werd 1
Nachtji
de arti
ten dri
neer.
de wijze j
de beide
eenigden
tingelde
joegen de
wiggen in
die onder
ken der p
wanen g<
FILIPPO
MET aUe drie rilveren manen
n een perperroodeo band in
STROZZI:
kléi-
van de Renaiaunee aijn drie
verdiepingen in bet centrum van de
ft.g verhief, opgetrokken nit zware,
mtmtf-r eierkanto blokken, kon men
in Ploreneo tallooxe huizen vinden, die
getuigden Van de welvaart decer roem-
rijke familie. Dit geslacht was sooali
de overlevering ona vertelt omstreeks
bet midden van de dertiende eeuw uit
de omstreken van Flesole gekomen,
vanwaar zij, behalve de ster in hun
wapen, den gezonden geest van de
provincie, de patriarchale vreugde over
een rijke nakomelingschap, de geniale
begaafdheid voor verkeers- en handels
taken en ten slotte de trots medege
bracht hadden, zich te mogen^ rekenen
tot do oudste Florentijnsche familiën.
EEN schitterend Italiaansch geslacht,
dat van den ouden Strozzi van Ubal-
dino, dat in drie eeuwen van wisse
lend gebeuren, vol van roem, liefde, bloed
en opbloeiend geluk, van verbanning met
weemoed vervuld en triomfantelijke terug
keer, zjjn nageslacht en rijkdom verveel
voudigde, levendig aandeel had agn het po
litieke en burgerlijke leven van Florence
•n de stad niet minder dan 93 priors en 16
confalonierl, een groot aantal rechters en
kooplieden, humanisten en soldaten, pries
ters en ridders,\enkele admirajen en dich
ters schonk. J
Rond het jaar 1500 telde het Huis Strozzi
tachtig familiehoofden. 120 mannen van de
zen naam bekleedden in die jaren open
bare ambten, zoodat de Staat in hun voor
treffelijkheid en niet minder in hun getal
een duidelijk voorteeken zag van de waar
digheid en de macht, die zich van Florence
sou uitspreiden over Toscane en van Tqp-
cane over het geheele schiereiland.
Trotache en taaie tegenstandera van de
tvrannie der Medici's in Florence en van
de rampspoedige, heerschappij van vreemde
elementen in Italië, als zij waren, hebben
de Strozzi's hun strijd voor de vrijheid nim
mer Opgegeven. Door het wisselend verloop
ven dien strijd hebben enkele telgen van
het geslacht zich met have en goed kun
nen verrijken, daar staat echter tegenover,
dat veie anderen afstand moésten doen van
het hoogste dat zij zich konden denken, te
murlo. Toen tegen hem de valsche aan
klacht werd ingediend dat hij Lorenzino's
medeplichtige was geweest bij de moord op
Alessandro, gaf hij aan het scherpe zwaard -
der Strozzi's dë voorkeur boven de bezoe
delde bijl van den beul. En zooals een boom
in de herfst zijn bladeren verliest, zoo ver-
dwenen de zonen van dit roemrijke Floren
tijnsche. geslacht aan den horizont, ver over
de grenzen van het vaderland; Siena, "Pisa,
Venetië, Padüa, Ferrara, Napels en Rome
nemen de ballingen en geviuchten, de ban
dieten en dé moordenaars op. In enkele
tientallen jaren sterven niet minder, dan
vijftig takkeA van het
geslacht uit; Vyiteenge-
slagen en verarmd Van
de tachtig resteerende
Strozzifamilies zijn er
in het jaar 1700 nog
veertien in leven ge
bleven; thans zijn er
nog slechts twee. Ach-
fantasie betreft, in de matelooze liefde tot
het gevaar, in het hartstochtelijk Verlangen
•naar roem. Dat is zijn zoon Filippo, die in
1641 te Venetië geboren en als kind naar
Frankijk gebracht werd. Daar wordt hij
benoemd tot page van den dauphin. Maar
het weeke en pronkzuchtige leven aan het
Fransche hof is niets voor den onrustigen
jongeling, in wiens aderen het bloed bruist.
Hij brandt van verlangen de reeks helden
daden van zijn voorvadereh voort te zetten.
Zestien jaren telt hij. De leeftijd der droo-
men! Dikwijls verschijnen des nachts voor
zijn geest nimmer aanschouwde dingen, on-
1 Catherine de Medici,
die ar naar .alle waar
schijnlijkheid de hand
in heeft gehad, dat Fi
lippo Strozzi in 1588
door Frankrijk met een
vloot werd uitgezonden
om Portugal bij ta
staan tegen de Spaan-
sche overheersehing.
(Archief).
ter de heuvels van Flo
rence gaan de drie klei
ne zilveren manen on
der. En wanneer zij
weer opgaan de een
hier. de ander daar
dan stijgen zij niet op
aan den kristalhelderen
hemel, welke zich wuift
over de luchtige koe-
leven en te werken in de geliefde stad; an
deren lieten hun leven in den slag, op het
schavot of in de gevangenis.
Heldhaftig en altijd bereid tot het groot
ste offer was deze strijd, maar ondanks dat
alles toch te §eer ongelijk en vergeefsch,
veroordeeld om schipbreuk, te lijden. Toen
Cosimo de Medici naar de macht greep,
werden de boeien, die na bet onverwachte
einde van den roekeloozen Alexander, ver
moord "~door zijn nsef Lorenzino, oogen-
schijnlijk minder knellend waren, nauwer
aangegespt. De hoop van de opstandelin
gen, van de .bannelingen, van de voort-
vluchtigen en al die andere ontevredenen
stort ineen na de lange jaren, dat zij ver
van de geliefde muren van Florence haat,
hartstocht en droomen hebben gekoesterd
en die een oógenblik meenden dat de on
doorgrondelijke. goddelijke voorzienigheid
den listigen moordenaar het- wapen in de
hand had gedrukt.
DE vrijheid van Florence is dood, zooj
als ook die wonderlijke Filippo gs-
heeten Giambattista Strozzi dood is;
de man. die gevangen genomen 'werd, nadat
hy als een held gestreden had bij Motite-
pel van Santa Maria del Fiore en over de
helroode torens van Santa Maria Novella,
maar dan schitteren zij aan andere, zeer
verre hórizonten. Piero Strozzi, de zoon van
dien zoo juist genoemden Giambattista, de
ziel van den opstand, een onbedwingbare
geest, een geducht solo^at, een man die om
het leven weinig gaf enSien driest vriend
van het gevaar was tijdens den slag bij
Montemurlo gewond en bmkwam aan een
wissen dood als door eanVwonder. Hij ver
laat Florence, wanneer^ie stad uitgeput
door den korten maar hevigen strijd de
handen vol verwachting uitstrekt naar den
pieuwen tyran, en verlaat Italië om zich
met zyn zoons naar Frankrijk te begeven.
Waar in Frankrijk valt te strijden kan men
er zeker van zijn hem aan t* treffen, dezen
onverschrokken strijder; van den eenen
hoek van Frankrijk trekt hij naar den an
deren, totdat eindelijk bij een belegering -
van Thionville de Hertog de Guise hem
doodelijk getroffen aan zijn zijde ziet val-1
len. Maar ook al heeft het lichaam opgehou
den te leven, zijn geest leeft voort. Een
heeft dien geest geërfd en draagt hem in
zich voort, trotsch als het oude familiewa
pen: een die hem evenaart wat moed en
Du vestingachtige
voorgevel van 't
Florentijnsche Pa
lazzo Strozzi,
eens de zetel van
het roemrijke ge
slacht, dat na een
verbeten strijd te
gen de Medici's 't
onderspit moest
delven.
(Foto Qall'Italia.V
bekende gestalten; het is alsof zij hem roe
pen en verleidelijk toelachen, of zij zich
buigen over het brocaat van zijn bed, over
-de kanten van zijn hoofdkussen.
Het zijn de mannen en vrouwen van zijn
geslacht, de sarcofagen van de dooden en
de wiegen van de nog niet geborenen; het
is Florence dat op hem toekomt en opstijgt
uit het Schemerduister van zijn mysterieus
onderbewustzijn, zooals zjjn vader het hem
zoo dikwijls 'heeft beschreven: liefelijk en
goddelijkjCnitgèstrekt langs de oevers van
de Arno in den schoot der heuvels tusschen
de zilveren kronen der olijven. Florence
met zijn kerken en zwaluwen, met zijn
dichters, die het bezingen. Het trotsche en
geknechte Florence met het glimlachende
gelaat, maar innerlijk verteerd door de ge-
heime hartstochten van opstand, dat onder
den ijzeren greep van het tyrannieke Medi-
cigeslacht wacht op den held, die het zal
bevrijden en het de welvaart en het geluk
van voorbije tijden zal teruggeven.Vluch
tige verschijningen, die echter in het hart
van den jongeling onuitgesproken wen-
schen en een intens verlangen bewuster
doen worden. Naar Italië terugkeeren en
met de wapens in de vuist de ketenen van
Florence laten springen, wederom de stad
binnentrekken en dan op het Renaissance-
paleis van zijn geslacht de zilver-rood-gou-
den standaard triomfantelijk te planten
EN zoo wij zjjn in het jaar 1557
vlucht lie zestienjarige Filippo op een
nacht: heimelijk heeft hij iets van de
zilveren sieraden van zijn moeder meege
nomen. Het is wel niet veel, maar toch vol
doende om er mede op reis te gaan en Pie-
mont te bereiken. Hier wordt gestreden en
de eerste wapenfeiten bewijzen reeds wiens
zoon deze jongeman is. Van dit oogenblik
af bestaat ook voor den jongen Filippo niets
anders van waarde meer dan strijd. Na zijn
benoeming tot hopman, volgt hij den her
tog de Guise in den Vlaanderenoorlog te
gen de Spanjaarden en heeft zijn aandeel
in de belegering van, Calais en Guines. Op
zijn 22sten jaar is hij overste van de Fran
sche garde en een jaar later wordt hij be
noemd tot generaal-overste van de Fran
sche infanterie. In 1566 snelt hij Malta te
hulp dat door de Turken bedreigd wordt,
en komt dan juist op tyd nog in Frankrijk
terug om daar aan de godsdienstoorlogen
deel te nemen. In den slag van Roche-
Abeille draalt hij niet aan het hoofd van
een han'dvol soldaten den stormloop van
een numeriek veel sterkeren tegenstander
af te slaan. Zijn weerstand is zoo taai en
hardnekkig dat zelfs zijn vijanden zich
daarover Verbazen. Wanneer hij ten slotte
gevangen genomen is, wordt hij direct los
gekocht. Daarna zien wen hem in den slag
by Moncontour, waar de hertog van Anjou
de Cpligny overwon. Bij de belegering van
La Rochelle in 1573 bestormt hij als eerste
de vesting en tracht de overgave af te
dwingen. Zes jaren later, in 1579. wordt hij
plechtig geslagên tot Ridder van den Heili
gen Geest. In 1581 moet hij afzien van zyn
hooge functie bij het leger en wordt door
de Koning, de hertog de Epéron benoemd
tot commandant van de infanterie.
Van do belooning, die Filippo' ontvangt,
koopt hij het landgoed Bressuire in Poitou.
Andere, groote laken wachten hem echter.
In Portugal gebeuren ernstige dingen, waar
Don Antonio, Prior van Crato, en Philips
n elkaar de troonsopvolging betwisten. De
laatste brengt de rechten van zijn moeder
Isabella in het geding en verjaagt Don An-.a,
tonio, dien hij tot onrechtmatig erfgenaam
verklaart. Maar voor diens verdediging zet
Frankrijk zich in en trekt een vloot samen, j
die waarschijnlijk op voorstel van Cbthe- j
rina de Medici, toevertrouwd wordt aan den
Italiaan Filippo Strozzi.
IN het jaar 1583 verlaat de vloot de ha
ven" van Brovage en zeilt in de rich
ting van de Azoren. Twee doelen heeft
Strozzi zich gesteld; in de eerste plaats zich
in het bezit te stellen van de eilanden en
de ter versterking uit Spanje te zenden
schepen naar de vloot onder commando van
Don Alvaro Bazan, Markies van Santa Cruz
den pas af te snijden. Reeds schijnt het
eerste doel bereikt. Na de bezetting Van het
eiland San Michele laat hij hier de souve-
reiniteit van Qon Antonio de Crato uitroe
pen. Maar de botsing van de twee vlotert
die hierop volgt, is verschrikkelijk. De
macht van Strozzi bestaat uit zestig sche
pen, de vloot van den tegenstander uit 67
bodems. Den 26sten Juli komt het voor het
eiland Torceira tot een slag. De groote
Spaansche galeien omsingelen de Fransche
schepen. Moedig aanvaardt Filippo den
strijd, slaat .zich er door ais een leeuw en
volbrengt wonderen van dapperheid. Maar
DE SPOORWEGEN EN BCN TAAK VOOR
DE TOEKOMST^
Niet alleen de auto. maar ook het rail
verkeer beleeft op het oogenblik een revo
lutie. Met deze woorden wijst Dr. Ing. Lei-
brand in het tydschrift „Groszdeutscher
Verkehr" aflevering 5/6, op de levendige
en zich steeds verder vervolmakende kracht
van het railverkeer, dat doqr zijn techni-
schen ondergrond de aanpassingsmogelijk
heden bezit om gelijken tred te houden met
den vooruitgang van den tijd. Niets heeft
afdoender en duidelijker de sleutelpositie
van het spoorwegverkeer getoond, dan de
oorlog. Dit is niet alleen een verschijnsel
van incidenteele waarde, het is wellicht nog
veri^ijdendet met oog op de toekomst, wan
neer aan de spoorwegen in het algemeen
zeer zware eischen gesteld zullen worden.
En dat geldt niet alleen voor het goederen
vervoer tusschen de industriegebieden, tus
schen fabrikant en afnemer, maar ook voor
het toenemende reizigersverkeer. Dg schrij
ver brengt in dit verband naar voren, dat
het reizen van groote groepen meer dan
vroeger gebruik zal worden. Om die reden
staan vooral de spoorwegen, van Duitsch-
land aan het begin van een nieuwe perio
de, een ontwikkeling die onder meer tot
uiting komt door dei vergevorderde plannen
voor een geheel nieuw snelverkeersnet, in
de eerste plaats ten gerieve van de reizi
gers.
-"3
Wandelgang in het beroemd.
heel gerestaureerde Palaz«
rence, thans ingericht als ceaSS?"1"
tiegelegenheid,
(Foto: Dall'i
al spoedig is zijn lichaam overdekT*
wonden. Onverschrokken blijft hii
post, maar een heroische wil alleen
voldoende. Zijn krachten nemend kil
miraalsschip is door de Spanjaard™?*
men ingesloten. Niet in staat om d»L
laag van de zijnen nog af té weng*
hy berusten. Na zijn gevangenneming
Strozzi in de admiraalskajuit gebrsïkt!
heeft nauwelijks eenige kracht overiid
nog is hij jong met zijn 42 jaren Dn.1
varo Bazan de.ganta Cruz, vroeger
geweest bij het leger van Keizer vl
vreest hem. Die anasi wordt Filipme
zi noodlottig; doorstoken met een
werpt men hem in zee
En zoo staat dan het hart stil vM
der grootste mannen, die Italië in die 2
gische en tegelijk wonderlijke jaren
leven had geschonken. In de Sint Au
tinuskerk te Parys in aanwezigheid
den koning en alle ridders van den i
gen Geest houdt men een plechtige t
komst ter eere van den doode.
Thans viert Italië te midden van heit
logsgewgjkl^het feit dat vierhondad
geleden deze dappere Italiaansche n|
op Franschen bodem, geboren werd.
In verband met deze vernieuwinga i
het gedegen handboek, dat Wolfgang J
terj zoojuist Jaij het Brunnen-verlsg.lL
Bischoff te Berlijn uitgaf, en dat getikt!
„Groszdeutschlands Eisenbahner",
schijniyk in breede kringen <jg
trekken.
De economische opbloei in het Derdel
schonk het railverkeer frisch bloed, L
verkeerstechniek en de architectuur rul
spoorwegwerken, welke zoo nauw veda
den is met het representatieve karakters
een stad, werden in nieuwe banen pi
De Duitsche spoorwegen hebben den i
ren proef van dezen oorlog .glansrijk
staan. Een dergelijk succes is niet allea|
danken aan - voorbeeldige organisatie i
feillooze techniek, maar hangt in de een
en de laatste plaats af van den mensaI
werkzaam is in dit samengestelde appan
dat geldt zoowel voor den directeur-ga
raai als voor den eenvoqdigen seinh
wachter, voor den ploegbaas zoowel
voor den stationschef. Die saamhoori]'
is vooral de laatste jaren bij de 1
Spoorwegen bewuster geworden. Dato
hebben wij kunnen ervaren bjj de Neé
landsche Spoorwegen, toen wij ter |t
genheid van het eeuwfeest twee weken*
tereen op verkenning zijn geweest inJj
gecompliceerde bedryf der N. S. Toen Ir
ben wij ook van hoog tot laag dienze'
frisschen. geest leeren kennen. Dei
wegmenschen zyn zich bewust van dril
langrijke taak, die zij te vervullen t'
