AKKERTJES
5
Nieuwe mogelijkheden
Nederlandsche sthrijvers
UIT DE PERS
RECHTSZAKEN
KUNST EN LETTEREN
TWEEDE BLAD
ZATERDAG 6 DECEMBER 194,
Groote prijsvraag van uitgeverij De
Schouw opent wijde perspectieven
H«t boek zal dezen winter in
geen enkel huisgezin ontbreken
Waar heen met het
vele geld
Maatregelen in bezet
Rusland.
\:ft-
Het Pachtbesluit.
ZEVENTIEN EN DERTIG
t
VOOf
tollige koopkracht kwijt te geraken.
Dit gebeurde dan meestal door bemid-
deling der banken en der maehtigé
t.".,ancieele groepen, die er zelf weer
zooveel machtiger en rijker door wer
den,zonder dat het volk in- zijn geheel
er direct van profiteerde.
Thans kan Duitschland zich oak
expansie veroorloven, nu voor hel
heele \plk en zelfs voor alle Europee-
sche volken. Door de bezetting van een
geweldig groot deel van Rusland,
krijgt het niet alleen een veld voor
zijn werkkracht, maar ook voor zijn*
geldkapitaal. Het geld, de koopkracht,
die via de bewapeningsindustrie in de
volkshuishouding, niet van Duitsch
DE Uotlandsche winter it hoog-^
tij roor den Itzer, den lief
hebber van het bpek. En men
may redelijkerwijf aannemen, dat
het boek dezen winter nog meer
belangstelling zal ondervinden dan
ooit tevoren, nu de keuze aan ge
schenken onder invloed van den
oorlog geringef it dan gewoonlijk
en de leuze: „Geef 'n boek!" het
parool is geworden van Sint Nico
laas en den Kerstman.
„Over het geheel genomen zal de
nieuwe boekenproductie dit seizoen
echter1 niet zoo groot zijn als gewoon
lijk", zoo verklaarde ons dr J. van
Ham, Hoofd van de afdeehng boek
wezen van het departement van Volks,
voorlichting en Kunsten op een vraag
van den redacteur van de V.P.B., hoe
de vooruitzichten van den boektfilief
hebber dezen winter zullen zijn. „Dit
beteekeht echter nog niet; dat de pro
ductie (jaar slechter om behoeft te
Wórden. Men zou zelfs gezjpn de er
varing van vorige jaren eerder het
tegendeel kunnen verwachten. Bij de
paplefverstrekkng is het streven, zoo
goed mogelijk voor liet meest nood
zakelijke uit de boekenproductie,, te
zorgen. Hierdoor zullen dan uitgevers
zelf dus reeds beginnen twit het toe
passen van wat meer selectie, over
de wenscheiijkheid waarvan men het
reeds jaren eens was. Bovendien zul
ieil onder deze omstandigheden vele
vaif de beste oudare boeken, die
dreigden te verdrinken in den stroom
der middelmatige nieuwe, weer een
kans krijgen".
„Acht u in dit nieuwe seizoen ook
nieuwe mogelijkheden aanwezig voor
de Nederlandsche schrijvers"?"
BELANGRIJK UITGEVERS
INITIATIEF
„Het belangrijks'.e nieuws op dit
gebied acht ik ongetwijfeld de groote
letterkundige prijsvraag, welke jüist
dezer dagen is uitgeschreven door de
uitgeverij „De Schouw". Van deze
f ijvraag het gaat hier om een
prijs Van 5000 voor het beste manus
oript en vier aanmoedigingsprijzen
van f 500 T- ligeft ook het departe,
ment met groote belangstelling ken
nis genomen,
"De ^tellers van de prijsvraag heb-
r', ben een aantal voorbeelden genoemd,
welke doóy schrijvers desgewenscht
als richtlijn beschouwd kunnen wor
den. Hiervan acht ik vooral van be.
teekenis het -eerste voorbeeld: Een
roman waaruit de beteekenis blijkt
van de tradities van de geslachten in"
onze letterkunde.
De ontdekking van de erfelijkheids
wetten toerde tot het naturalistische
genre. De erfelijke eigenschappen
werden daarbij vooral opgemerkt in
de ontaardingsverschijnselen, zoodat
een naturalistische roman ons den
ondergang van een geslacht of vgn
een bepaalde figuur uit een bepaalde
familie verklaarde, op wie zich dan
al de degeneratieverschijnselen sa
mentrokken.
In onzen tijd toont men echter mder
besef voor-de waarheid, dat het bloed
niet de drager is van ontaardings-
en ondergangsverschijnselen, maar dat
de keten van geslachten de grootste
waarden en de beste kenmerken van
een volk beschermt.
Een ander voorbeeld voor deze
prijsvraag is de roman „die gis basis
heeft de verbondenheid van den
mensch met den grond waarop hij
1 eft", de z.g. streekroman dus. Voor
dit genre bestaat reeds langen tijd veel
belangstelling en men kan wel zeggen,
dat zich op dit gebied een generatie
var jonge schrijvers laat zien. wier
werk aansluit op dat van Antoon
Coolen en A M. de Jong. Het zijn
Evert Zandstra, Rijn Brouwer, Dig-
nate Robertz.
Men heeft verder als voorbeeld ge-i
noemd een roman „over het leven op
de Nederlandsche wateren of op zee".
Dat de roman-van.het-water ten on
zent geliefd is, bleek wel uit „Hol-
l nds glorie" van Jan de Hartog cn
van Van Sch&ndels „Fregatschip Jo
hanna Maria". Tot de jonge schrijvers,
die deze traditie handhaven kan men
behalve Jai. de Hartog nog rekenen
A. demHertog, J. K. van Eerbeek, P.
Verhoog en Willem de Geus.
DE HISTORISCHE ROMAN.
Een genre, dat ongetwijfeld succes
kan {hebben in deze prijsvraag is de
romat) „over een groote figuur of een
groot moment uit onze geschiedenis",
d.wï. de moderne historische roman.
M. kan de moderne historische ro
mans onderscheiden in twéé soorten:
die, welke een bekende groote histo
rische figuur ais middelpunt hebben
(J. P. Coen, Rembrandt, e.a.) en die,
welke een tijdsbeeld willen geven (Jo
van Ammers-Küller en Ina Boudier
Bakker)
Het is- de eerste soort, de vele
romans die een belangrijke historische
figuur als held kozen, die de vernieu
wing van pe soort hebben gebracht.
Het is de behoefte van onzen tjjd naar
krachtiger figuren, het besef van de
beteekenis van het leidersbeginsel, dat
deze voorkeur begrijpelijk maakt;
De historische roman houdt in het
algemeen evenals de andere genoem
de genres ook vertiand met de beide
laatste" voorbeelden, welke door dê
stellers van de prijsvraag worden ge
geven, namelijk een roman over de
arbeidsprestaties van ons volk, of „uit
het leven van of over de geschiedenis
van Nederlandsche pioniers in de
wereld". De eerste groep is voor de
Nederlandsche schrijvers nog haast
jehqel „terra incognita". Men denke
lechts aart de romans, welke er te
-hrijven zijn over onze groote indus
trieën, scheepswerven, vliegtuigbouw,
kino en wat dies meer zij. En ook de
Nederlandsche pioniers zijn er in de
wereld vele te vinden, ztifóvel in het
heden als in -het verleden.>3
In het algemeen kan rtfen zeggen,
zoo besloot dr van Ham, dat prijsvra
gen als deze een uitstekende stimu
lans zullen blijken om datgene wat tot
dujfver reeds vaag werd gedaan uit
den drang Van dgn tijd, tot beter, meer
bewust leven te wekken. Men mag
niet ontkennen, dat er een gevaar be
staat van programmati&hen arbeid,
doch eenerzijds zal het gevolg van
deze- stimulans zijn, dat zij, die het
geheel van onze samenleving in dit
tijdsbestek hebben leeren overzien en
begrijpen zonder dat zij daarom tot
een of andere politieke groepeering
behoeven te behooren. Befèr werk zui
len leveren. Men herinnere zich
slechts hoe Potgieter door zijn be
wuste streven: „beseffende wat wij
aanmaal geweest zijn, ons aangor
den...." in de 19e eeuw grooten in.
vlor-* heeft geoefend op zijn tijdge-
nooten en onder andere de belang
stelling van mgvr. Bosboom-Toussaint
op groote vaderlardsche onderwerpen
richtte. I
Het V a d e r 1 a nd bespreekt de
maatregelen, die, o.a. in Duitschland,
genomen zjjn om het vele geld dat
onder de menschen komt, „af te schep
pen", maatregelen, die toch niet kun
nen Verhinderen, dat er op den duur
heel wat ongebruikt geld 'bovyn de
volkshuishoudihg komt te1 hangen. Dat
is een gevaar, zou althans een gevaar
kunnen worden, wanneer er geen func
tie voor dit overtollige geld in uitzicht
werd gesteld. Daarom is d» vraag nu
niét meer zoozeer, waar toch al dat
^eld vandaan komt, maar wel waar
het heerigaat.
„In het oude economische systeem
heeft men ook altijd het phenomeen
gekend van het, aan den" normalen
^ringloop van het economische leven
onttrokken geld. Daardoor onfstond
de inflatie der prijzen, welke dan op
den duur tot een crisis moest leiden.
Men wil thans tot eiken prijs de crisis
en de inflatie voorkomen. Hoe men dat
doen moet kan men gok uit de studie
van de oude economie leeren. Want
de crisis werd weieens vermeden en
a's zij kwam werd ze spoedig opgelost,
zoolang er voldoende ruimte was voor
eeonomisch-politieke expansie. Het im
perialisme der Westersche staten was
een middel was. naast vele andere
dingen, óók een middel om de over-
Jgnd alleen maar van alle volken in
Europa wordt gepompt, kan tenslotte,
in zoover het niet noodig is voor eigen
reconstructie, naar het Oosten gediri
geerd worden. Op de vraag: waar
moet al dat geld toch heengaan? mag
r en dan ook antwoorden: naar Rus.
land.
Dit antwoord wordt o.a. gegeven, in
een artikel van de P a r i s e r 2fe i-
t u n g van Zondag j.l. De schrijver
ervan stelt zelfs voor, dat men obliga
ties zal uitgeven voor den opbouw in
het nieuwe Oosten. Deze obligatie-
leening zou alle Europeesche volken
jn staat stellen met hun overgespaar-
d geld uit dezen oorlogstijd deel té
nemen aan het grootsche werk.
Dit lijkt ons eeij zeer gezonde ge
dachte. Natuurlijk zal men voorzich
tig moeten te ylerk gaan. De expansie
mag geen verplaatsing worden van
het kapitaal, waarbij wij niet aan
geldkapitaal denken, maar aan de
productiemiddelen in den breedsten
zin van het woord. Het vele geld. dat
thans in omloop is of hier en daar
verborgen zit. komt ten 'deele voort
u. het opraken van de voorraden en
ook doordat men de machines,, die
versleten raken, nu eenmaal niet meer
vervangen kan in zoover ze niet direct
voor de wapenindustrie van belang
zijn. Het zoii geen zin hebben straks
de technische uitrusting van het Oos
ten te gaan financieren, wanneer men
geen middelen meer zou overhouden
voor de noodige herstellingswerken in
het eigen land.
Men zal er dus goed aan doen streng
te onderscheiden tussctïen do over-
schcftten, die werkelijk veroorzaakt
zi.in door opbloei van dc industrie en
die welke slechts in schijn bestaan en
voortkorren uit een, tijdelijke econo
mische bloedarmoede. Het instandhou
den en het spoedige herstel van het
eigen apparaat der volkswelvaart is
hoofdzaak: de expansie mnet immers
juist expansie van een volkomen ge
zonde kracht zijn.
Iets anders wordt het natuurlijk,
wanneer men om strategische of Om
verkeerseconomische redenen zou moe
ten besluiten een deel van de Wester
sche industrie naar het Oosten te ver
plaatsen. Dit kan onder bepaalde om
standigheden noodig worden. Men zal
echter altijd een^goed onderscheid
moeten maken tusschen verplaatsing
en expahsie van een volkshuishou
ding
De N. R. Cr t schrijft over de
maatregelen der Duitscher# in bezet
Rusland, vooral cp landbouwgebied.
„Het ware al te simplistisch geweest,
te verwachten, dat de bezetter zou be
ginnen met de ontbinding van de col
lectieve en staatsUndbouwbedrijven.
Dat dezanog altijd geen afdoende orga
nisatievorm gevonden hadden, bleek
wel uit de voortdurende reorganisaties,
waarin telkens opnieuw en klaarblij
kelijk telkens tevergeefs getracht werd
het algemeene en het eigen belang met
elkaar In evenwicht te brengen. Noch
tans was men ook in Russische emi
grantenkringen allang tot de ook uit
gesproken overtuiging gekomen, dat
bü een omverwerping van het regiem
toch op de een of andere wijze op het
kolchoz- en sowchoz-stelsel moest
worden voortgebouwd. En zoo lazen
we ook, nu de zeggenschap aan de
Duitsche "autoriteiten is, dezer dagen
in een bericht»van Europa-Press: „De
Sovjetbedrijven en -bezittingen zou
den voprloopig .in handen van den
staat moeten blijven."
Het was reeds onder het Sovjet
regiem zoo, dat de grond weliswaar
staatseigendom was, maar gratis en
voor onbeperkten termijn aan de kol
chozen in gebruik was'afgestaan, „voor
altijd", zooais het uitdrukkelijk heette.
Daarbij had iedere kolchozboer een
klein lapje grond in privaat gebruik
en op dit lapje grond kon hij 'n neven-
bedrijfje in particulieren eigendom
hebben. De Duitsche autoriteiten heb
ben nu ook dit lapje grond tot zijn
particulieren eigendom verklaard en
hem onder bepaalde voorwaarden in
vooruitzicht gesteld, dat bet in opper
vlakte verdubbeld kan-worden. Boven
dien betalen,zij voor de producten van
de collectieve en particuliere akkers
veel hoogerè vasteprijzen dan de Sov-
jetregeering placht vast te stellen.
Maar ook zoo schijnen de Duilsche
autoriteiten het kolchozstelsel niet ge
noegzaam veraangenaamd te achten.
Er is reeds sprake van „een van de
naaste medewerkers van den pas als
Rijksminister voor de bezette gebieden
in het Oosten benoemden Rosenberg
schreef er over dat de mir, als oer
vorm van de landbouw-organisatie, en
de artelj, als grondvorm van het nij-
verheidsbedrijC weer uit den chaos
van de ineenstorting van het bolsje
wisme zullen bovenkomen.
^fet-de mir is op het Russische platte
land een primitieve organisatievorm
van den landbouw langer dan elders
in Europa blijven voortbestaan, dank
iij de trage economische ontwikkeling
en tenslotte ook als rem op deze ont
wikkeling. Eerst in het begin van deze
eeuw heeft Stolypin ernst gemaakt met
het streven om de mir fn ioen kapita-
lystischen zin te overwinnen.
Dat de Duitsche autoriteiten thans
op de mir teruggrijpen beteekent na
tuurlijk geen terugval in voor-kapita
listische toestanden. Ook dit moet wor
den gezien als een poging om uit een
traalt ie, die dieper is blijven ziften
dan'dat zij door het kolchozstelsel kon
worden vernietigd, het algemeene be
lang boven het eigen belang te laten
uitklimmen. met gelijktijdige over
laten uitklimmen, met gelijktijdige
overwinning van de bezwaren, waar
mede de Sovjetcollectivisatie is blijven
worstelen. Zoo staat het wel al vast,
dat van een periodieke herverdeeling
van den bodenv geen sprake meer zal
zijn. En indien de grond aan afzonder
lijke leden van de mir in erfelijk leen
zal worden gegeven (gelijk dat nu
eigenlijk aan den kochoz in zijn geheel
geschiedt) dan kupnen dezen bii, ge
brekkige verrichting van hun werk uit
hun leen gezet worden, waarna zij als
landarbeider op de groote staats- en
leengoederen of als arbeider in de
fabrieken hun levensonderhoud .moe
ken zoeken.
^Het zijn vormen van socialisme, die
misschien niet de zuiverheid hebben
mo«t gr In gMn |«vd
moo blijvon loopon, moor
••n "AKKERTJE" namen. Er
bestaat geen samenstelling
dia hoofdpijn of miaraina
vlugger kan verdrijven I
"AKKERTJES" sijn oen vin
ding van don bokondon
apothdfcer Dumont on alleon
echt in den hot gomakko*
lijkst in to nomon ronden
Vvorm met het "AKKER"-merk.
/Let U daarop vooral on laat
U toch geen wafltrdelooze na
maak of imitaties aanpraten*
togen pijnen, nare dagen, kaorti, kou,
Ingez. Med. G 4267 33
DE MOORD TE DORDREC[rf
Vijftien en »ijf jxar geèi«|,t
Voor de arrondissemenis-iwk.w
te Dordrecht stonden gistefvn u**
de 39-jarige H. H. K. 1^*31*2*
ohauffeuiJfc. F. W., beiden uii^?
drecht, die er van waren besrtu.u*'
op 3 Februari den koopman P U
aan de twee Wantijhaven te'
vermoord en beroofd.
y"vnen ust tvT
drecht, die er van waren besoh„L?*'
nn 'I (Jen koopman P
Wantijhaven te
aeroofd.
Van As werd begin Februari v«—
en eerst op 19 Maart daarom.,.!?151
werd zijn lij'k in zeildoek
in het "Wantij gevonden nabij de Oh
Het spoor van dit mJ®",
leidde naar K„ die m een wïï?
schuitje zijn verblijf hield. Hij
gearresteerd evenals W.
Aanvankelijk bekende K. va- a,
hebben doodgestoken met een dol?
toen deze op zijn uitnoodigmg 'sav'iT
naar de tweede Wontijh'aven' was s?
komen, om gouden tientjes te veiW
delen. Tezamen met W. had hy het lüï
m zeildoek gewikkeld en onder jyJ
woonschuit aan een touw
De daders wachtten daarna
vastgelegd
gelegenheid om het lijk naar oom
water te vervoerei^welke gelegenS
zich veertien doga#later voordeed. Zü
sleepten hun jugubere last achter <0
boot aan en lieten baar in het Wants
los, na het lijk eerst behoorlijk
steenen verzwaard te hebben.
Verdachte K. trachtte voor de recht
bank de portee van zijn daad te ver
klaren en zijn aanvankelijke verkl».
ringen voor den rechter-commissarii
te herroepen, maar hij vond bij den
president der rechtbank, mr Heuvt-
link, weinig geloof.
De officier van Justitie, mr A. Kn>.
nenberg, hield een uitvoerig requisi-
toir en zeide reeds tien jaar geleden,
toen verd. voor het eerst met de jus.
titie in aanraking kwam, aan zijn
geestesvermogen te hebben getwijfeld,
Tot driemaal toe is thans in den loop
der jaren verdachte ir> observatie bjj
psychiaters geweest en hoewel de
officier wel aannam, dat verd. K.
psychisch eenigszins defect is. bestaat
volgens spreker bij dit misdrijf geen
twijfel aan de verantwoordelijkheid
van verdachte K.
De officier wille met zijn psychts
pathischen aanleg rekening houden ra
eisohte daarom vijftien jaar gevange
nisstraf met aftrek der preventieve
hechtenis en daarna ter beschikking
stelling van de regeering.
Tefen verdaeh.be W., die bij dra
moord zelf niet handelend is opge
treden, eischt'e mr.' Kronenberg vijf
.aar gevangenisstraf met aftrek van
de preventieve hechtenis.
Uitspraak over veertien dagen.
van het theoretisch gedachte. Daaren
tegen leggen zij den mehsch 'geen
boeien aan, welke, gelijk de ervaring
van twaalf jaar sovjeteollectivisatie is
geweest, telkens verwijd moesten wor
den en toch bleven knellen. De private
eigendom en het particuliere initiatief
worden principieel ingeschakeld. Noch
tans niet om zichzelfswil. Slechts voor
zoover zij onder de socialistische leuze
var. het algemeene belang dat boven
het eigen belang gaat door prikkeling
van het eigen belaiïg het algemeene
belang vele malen meer baten."
schrijft over het
ONS KOIfT VERHAAL
door J. P. Baljé.
Gisteren was ze vertrokken^
Voorgoed
Ze hadden afscheid moeten nemen
en het was hun licel zwaar gevallen.
Zn-piets is ook heel verschrikkelijk als
je zeventien bent en zooveel van el
kaar houdt, flat je zeker weet, nooit
meer ook maar iets voor een ander
te zuilen yoelon.
Stilletjes had ze het hem gezegd, een
week geleden. Dat haar vader over
geplaatst was naar een ander garni-
zoen en ze het al dien tijd al geweten
maar het hem niet durven zeggen. Tot
het móést.
Frits was er hevig van ontdaan ge
weest. Hoe dat dan moest met hen'
Datdat was toch afschuwelijk?
En moedeloos hart Hannie haar
smalle schouders opgehaald en eens
even haar mond vertrokken Ze wisl
het ook niet. Ze konden elkaar niet
schrijven, dat zouden tiaar ouders
nooit goedvinden. Ze was immers nog
maar zeventien, net «is Frits.
Er was geeh dag meer geweest in
de gfgeloopen week, dat ze werkelijk
heeiemaal gelukkig waren. Dat zon
nige, zorgeiooze geluk, dat ze gekend
hadden met de gedachte aan later, als
ze sgmen door liet leven zouden gaan
voor altijd
lederen avond was Frits naar bed
gegaan met de ellendige gedachte, dat
het afscheid alweer een dag nader ge
komen was, op de H.B.S. kon hij zijn
gedachten niet meer hij liet werk
houden, ieder oogenblik keek hij naai
het blonde kopje van Hannie, die
schuin voor hem zat en hij had het
kunnen uitgillen van narigheid, als
hij realiseerde, dat over een paar
dagen dia plaat» leeg zou zijn, Hatihie
wegvoorgoed
Gisteren was het de laatste dag De
schooltijd was Mn pijnigende kwel
ling. Daarna zouden ze elkaar voor
het laatst ontmoeten.
Zwijgend, met een brok in hun keel
waren ze het park ingegaan. Er waren
zoo goed als geen wandelaars. Het,
buiige, herfstige weer hield de men
schen binnen.
Samen waren ze op een bank gaan
zitten, mist hing tusschen de ijle
boomtakken, een laat blad dwarrelde
naar, beneden, nu en dan viel een
droppel van een natglimmenrle tak..
Heel dicht had ze tegen hem gezeten
en haar oogen hadden dof geslaan.
„Hanniekindjeik kdn het
niet gelooven, dat dit voor het laatst
zou zijn. We móéten van elkaar blij
ven houden. Hannie, we kfmnen niet
ander». Later zullen we elkaar terug
zien, nog een paar jaar, dan ga ik geld
verdienen, dan zien we elkaar weer".
Er was iets wanhopigs in zijn stem
geweest eh Hannie had met pen be
vend lipje geprobeerd een glimlach te
foreeeren.
„Natuurlijk jongen!"had ze gezegd,
maar er was iets in haai* geweest, dat
haar zei, dat het niet wéar was. Dal
dit 't einde van hun" jonge idealis
tische liefde was.
Met haar zakdoekje had ze even
langs haar oogen gevpegd en achte
een zenuwachtig lachje had ze haar
verdriet trachten te verbergen
,,lk.... ik.... moet nu weg...
had ze gezegd
Heel wit en héei koud was Frits
toen geworden. Met heel veel moeite
had hij een „Dag lieve Hannie", door
zijn keel gewurgd, en met blinde oogen
hart hij een onhandigen kus op haar
wang gegeven, voor ze het park ver
lieten. Hef laatst had hij haar slanke
jonge figuurtje in de straat gezien
waar ze woonde en dien heelen avond
zag hij haar wuivend handje voor zigh
waar hij naar gestaard had, tot ze orri
een hoek verdween.
Zijn avondeten was onaangeroerd
gebleven. Zijn leerhneken waren een
chaos van zwarip, door elkaar dan
sende lellerlje». Er leek iets oneifidig
zwaars in zijn borst te liggen, iels dat
drukte
Nu, ei»n dag later, was hij te*ug,5e-
gaan naar het park. En naar de bank
waar ze het laatst gezeten hadden.
Frits voelde zich nog ellendiger. Hier
had ze gezeten, Hannie, ditt was waar
schijnlijk i»g de indruk van haar
hakje, en ginrts, onder de bank.dat
verknepen z-akdoekjedat móést
van haar zijn. Snel raapte hij hcc op,
in een hoekje stond een H.
Hij hrarht het aan zijn lippen. Han-
nie's zakdoekje! De regen drupte ge
stadig en doorweekte zijn kleeren
maar hij merkte 'l niet. In zijn hoofd
was maar één gedachte: Hannie
Zooiets nóémt men kalverliefde
In een mondaine bar zat Frits op
pén hoogen kruk. Verveeld zoog hij aan
«en cigaret, dronk een klare en luis
terde naar de swingmuziek van de
band.
Een hand op zijn schouder. „Hallo,
Frits!" „Hallo, Bob, kerel, leuk je te
zien, 'k zat me juist stierlijk te ver
velen, zeg!"
„Hoe gaa't het? En met Rietje?"
„Met mij best. En met Rietje ook,
denk ik Reuze leuke mop Zeg, Iaat ik
je vertellen, dat we 't gisteren, precies
op deze zelfde plaats net uitgemaakt
hebben!"
„Jonge, Frits, wat vertel je me nu?
Daar sta ik Van te kijken. Je ging toch
al een Ireelen tijd met haar, niet?"
„Ja, 's kijken, pon jaar of zes, denk
ik. Och, Ilia is pen best kind en we
mogen elkaar graag, maar 't begon
een tikje te vervelen, z,eg. En we kil
belden nogal eerts, zie je. Och ja Rietje
if een meisje met een wil, hè. Ten
slptte moet je nuchter kunnen denken
en dat deden we gisterenavond onder
het,genot van een borrel of vier. vijf.
Toen kwamen we tot de conclusie, dat
we eigenlijk niet hij elkaar pasten.dat
we hoogstwaarschijnlijk als we een
week getrouwd waren, hevige ruzie
zouden hebben en elkaar na een half
jaar niet meer zouden kunnen uit
staan. Nou, wat wil je, Ria is geen
bakvisch meer van zeventien en ik
hen geen sentimenteelo 11.B5.-knaap
met verheven illusies, maar èen nuch
ter, dènkend mensch. Zoodat we be
sloten, onze verloving maar als ver
broken te beschouwen. En daar heb
ben we loon samen een coéktail op
gedronken. Moet je ook eens probee-
ren, zeg. een verrukkelijke mixture.
Hé. barkeeper, maak een» snfel die
cocktail van gisteravond, hoe noemde
je die ook weer, was het niet I.Kis of
the summer?"
Bob stak nadenkend een cigarht op,
„Wei-wel!" peinsde hij nog na, „tóch
kan ik het nog niet heeiemaal verwer
ken. Zes jaar is een heele tijd, Frïts".
„Kerel, wat doe je achterlijk! Wij
zijn denkende menschen. Bob cn voor
sentimentaliteit is geen plaats. Je
mnet het, ontleedmes in je gevoelens
durven zettpn! Dertig jaaï1 ben ik, en
de lijd van dweperige, romantische
kalverliefdes is voorbij. Darvoor is de
ernst, van het leven in de plaats ge
komen! Die rnoet je onder het oog
kunnen zien! Dat Rebben we gedaan,
Ria en ik. F.r zijn immers nog zooveei
mannen en nog zooveel meisjes! Of
geloof jij nog aan de „eenige ware"?
Zooals een kleuter aan Sinterklaas?
Nee toch? Nou, hoe vrnd je die „Kiss
of the summer"? Ria vond 'm voor
treffelijk".
„De eenige ware?", mediteerde Bob.
„Neeneedaar geloof ik ook
niet meer aan. Maar dat vind ik even
jamnier als ik het destijds vond, niet
meer aan Sinterklaas te kunnen ge
looven, Frits. Jij en ik, we zijn heusch
niet rijker geworden door onze we
reldwijsheid, we hebben wat verloren,
toen de illusies van onze „kalverlief
de" vervlogen".
Hij dronk zijn glas leeg. „En die
eocktail? Hij proefde intens. „In zijn
genre net zoo goed als de mop, die de
band juist speelt! Muar ik prefereer
een onversneden klare en een Wiener
wals, amice".
(Auteursrecht voorbehouden.
Nadruk verboden).
De N. R. OM
Pachtbesluit o.a,:
„Dft besluiLberust op twee overwe
gingen, te wieren de noodzaak om de
agrarische productie te verhoogen, als
mede het streven, hetwelk wordt aan
geduid in de reeds van vóór 10 Mei
1940 dateerende leuze „boerenland
in boerenhand", welke thans voortge
dragen wordt in een weer verdergaan
de bescherming van den pachter.
Geheel nieuw is daze laatste neiging
immers niet, getuige de inhoud van de
oude Pachtwet, en de strijd, welke is
moeton worden gevoerd om deze wet
met haar voor dien tijd sterk socialen
inslag in het Staa:sblad te brengen.
Het Pachtbesluit gaat uit van het ook
reeds in genoemde Pachtwet besloten
beginsel, dat de grondeigenaar, naast
rechten, ook plichten heeft; in de eerste
plaats jegens het volk, waartoe hij be
hoort, -magr eveneens ten opzichte van
den pachter. Deze belangen lyopen tot
groote hoogte evenwijdig. Hét is dui
delijk, dat de voedselvoorziening is
gebaat met pachters, die niet steeds
yrees behoeven te koesteren, dat hun
het land weder zal worden ontnomen
In dit verband is de regeling van de
voortzetting van de schriftelijke
pachtovereenkomst van groot belang
te achten. Zelfs in het geval dat een
verpachter of diens zoon het land zelf
in gebruik zou willen nemen, zal de
Grondkamer op verzoek van den pach
ter toch tot verlenging van de pacht
besluiten, zoo het verlies van het ge
pachte den pachter den grondslag van
zijn maatschappelijke óestaaft zot* ont
nemen en het persoonlijke gebruik van
den grond voor den verpachter niet
van overwegende beteekenis is. Rechts
personen, die eigenaar van den grond
•aij-n, kunnen' dezen dan niet zelf in be
werking nemen. Bij deze bepalingen
sluiten de regeling van de vaste pacfat-
perioden van tw aalf tot zes jaar en ook
die betreffende reparatiën en verbete
ringen aan. Door dit alles wordt niet
slechts over'het belang van den pach
ter gewaakt maar tevens-zorg gedra
gen voor de voedselvoorziening van het
Nederlandsche volk.
De zorg voor de instandhouding van
een gezonden boerenstand kan voorts
blijken "uit het artikel, dat de aan
neming van een zethper onderhevig
maakt aan de voorafgaande goedkeu
ring van de in de plaats van de vroe
gere pachtbureaux komende Grond
kamers. Hiermede is dien grondeige
naar de pas afgesneden, die zich zou
trachten te onttrekken aan de conse
quenties van het Pachtbesluit, dat de
figuur van den zetboer tot een uitzon
dering maakt. Immers, de Grondkamer
keurt zoodanige overeenkomst sledhts
goed, indien voor het aangaan daarvan
bijzondere gronden aanwezig zijn en
verpachting haar niet doelmatig voor
komt. In dit kader kan ook het in het
Pachtbesluit opnemen van de bepalin
gen betreffende verkoop van gras en
hooi, anders dan per gewicht, en ten
aanzien van inscharing van vee worden
gezien. -
Het streven, te vermijden, dat onze
cultuurgrond een voorwerp van specu
latie uitmaakt, welke reeds tot uiting
kwam in de verordening betreffende
het vervreemden van landbouwgrond,
vindt in het Pachtbesluit evenzeer zijn
afspiegeling. Zulks waar wordt be
paald, dat de eigenaar, die den pachter
wil verwijderen, omdat hij het land
wenscht 'e bestemmen voor volkshuis
vesting, woningbouw, handel of nijver
heid, hierin verder in zijn vrijheid
wordt beperkt. Ingevolge de Pachtwet
kon de 'erpachter zich voorbehouden,
de overeenkomst te doen ontbinden, in
dien hij aan het land een zoodanige
bestemming wenschte te geven. Thans
zal de rechter de nieuwe bestemming
van den grond hebben te toetsen aan
het' algemeene belang. Moet dan het
belang van den pachter wijken voor
dat algemeene belang, *dan geschiedt
zulks met schadevergoeding door den
verpachter. Het schijnt niet gewaagd,
ten aanzien van deze bepalingen inzake
bestemming van den grond voor niet
tot den landbouw betrekkelijke doel
einden verband te leggen met het
Nationale Plan, dat immers doeltref
fende aanwending van den beschikba
ren bodem ten doel heeft."
GEMEtNlEKUKE OPfcKA IIKK SI VD
Vmstkr!) \m.
'eliinj
urg te
•(.ad
de
Eerste optreden een succe*».
Onder buitengewoon groote belani
heeft gisteravond in den Stadss^houw
Amsterdam het oerste optreden pla.it
van de gemeentelijke ojjera der stad Am
sterdam. Verschillende hooge, Daitsc.
Nederlandsche autoriteiten, onder v. .e
secretaris-generaal van Itet departeim-
Onderwijs, Wetenschap >n"*Cultuurbc-olier-
ming, prof, dr. J. van Dam, waren hierbij
aanwezig.
Het nieuwe ensemble gaf onder leidi g ttf
Cfuys Voor berg h een voortreffelijke vrtol*
krng van „De doge van Venetië" van dr.
Joh. Wagenaar. Na de pauze werd onder reg»
van den intendant, mr Johannes den Herlof
de korte opera „Giamu Sohicchi" van Puc
cini uitgevoerd.
TENTOONSTELLINGEN IN
MUSEUM BOYMANS,
De tentoonstelling ..Nederland bouwt i»
baksteen", evenals die van het opbouwp'i#
van Rotterdam, die op het oogenblik worden
gehouden in het museum Boymans aldaar,
zijn voorloopig nog verlengd
GEMEENTE-UNIVERSITEIT
TE AMSTERDAM.
De burgemeester van Amsterdam hoeft,
gezien de voordracht van den president-
curator benoemd tot hoogleeraar in de aard
rijkskundige geschiedenis In de Griek;cM
en Romeinsche antiquiteiten, benevens h«
later en middeleeuwsch Latijn aan o*
gemeente-universiteit: Or J. de Decker,
aldaar.
MAURICE CHEVALIER IN DUITSCHLAND
De speciale A N.P.-correspondent te BoriÖ*
meldt: Maurice Chevalier vertoefde óern
dagen alhier. De befaamde Fransche chan
sonnier had^op ultnoodiging der Duits»*
autoriteiten écn tournee gemaakt naar <m
Fransche gevangenkampen om zijn land-
genooten op zijn liederen te vergasten
merkwaardige feit. deed zith hierbij voor,
dat hij optrad in hetzelfde kamp waar n»
vóór jaar als krijgsevangene in den
wereldoorlog vertoefde.
MOZART HERDACHT IN ZIJN
GEBOORTEPLAATS.
Ter herdenking van Mozarts lfiOsten sterf»
dag vond to Salzburg zijrf geboorteplaats e»
eenvoudige «plechtigheid plaat».
Gouwleider dr Scheel eerde den grooto»
meester met een rede, uitgesproken op
Mozartplein voor de bevolking cn
N S D.A.P. met haar formatie*. Hij gin*
zijn plechtige toespraak uit van het bindena*
woord van Adolf Hitler, dat op elk gebi»
van het geschiedkundige, zóówel als van
hef
cultureele leven de brug moet worden
s agen van het verleden naar de toekom^
In aansluiting 'aan deze herdenkihg luiö«T
alle klokken te Salzburg op denzelfden m»
al» die te Weenen.
Xe Weena»
Met een plechtig wijdingsuur, den meestjf
waardig, herdacht Weenen den 150sten ster»»
"dag van Mozart.
In de rijkversierde kleine kapel van om
Stephanusdom hadden zich vertegenwoor|
digers van staat, weermacht en partij "r
gesteld, evenals die van vele Europeesc
en overzecsche staten. Buitendien waren
leden van het corpa diplomatique en benei
persoonlijkbeden uit de muzlekwerc'd
Leden der S.S droegen ©en gewelf
lauwerkrans van den FOhrer. Voorts wer»w
onder klokgelui van den Stephanusdow
kransen neergelegd namens den rijk*"] -
schalk Göring, den ministe* van Bv»«r
land.sehe Zaken Von Ribhentrop en den r 1
minister dr QftbbeU. Nadien volitdCT
van HonZarfje, Italië. Japan, Spanje
kllc en Mandsiockwo. A! dare kransen wai—
voorzien van linten in de nationale kl
der betreffende staten. Eveneens eerde» «jj
grootmeester Argentinië, Zweden. TvT
Brazilië Bulgarije. Zwitserland. Kro*
Roemenië, Denemarken. Finland. Thai la m>
Chili. Alle kransen werden rondom dc on
schaal neergelegd.
Hoofdredacteur: J O Wryitera. Rotte
Chef-redacteur voor Gouda an Omstre
Chef-redacteur voor
r. Tieter. Gopda.
