tanschè vlag
lit opjhaven van Hongkong
h
rdag 20 December 1941 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
?ang#door de Engelschen ontruimd
4?
en tiiaa*
HW1| willen toegeven, dat de
Japanners tot dusver uiterst
succesvol zijn opgetreden"
DE OVERVAL
OP TIMOR.
Japansche tegenspraak
inzake Macao.
■f
üSlcM 'JÉ
WS ""w
-
M
3
l
DE AANSLAG OP
KOLONEL ROST VAN
TONNINGEN.
Vijftien jaar gevangenis
straf geëischt.
In de wintentellingen.
k m
OLDSCHE
irgang. No 20816
Bureau: MARKT SI, TELEF. 8745
Postrekening 484*0
Chefredacteur: F. TIETER. Gouda
i haren ran Hongkong wap-
de Japantche vlag zoo
i Domei giateravondiuit Kan-
De Japanacbe landingsIroe-
i op hel oogenblik bezig den
i Britachen tegenstand te
Het lot ran Hongkong is
i bezegeld en naar Do-
is de definitieve
j van het eiland nog slechts
gestie van korten tijd.
i Telegraph geeft In eest nlt
gedateerd bericht tee, dat
iners Donderdagavond op
*ijn getand. In het bericht
hieraan toegevoegd, dat de
vertieren tanilenljjk xljn.
i Timet schrüft: Het
i rsn Hongkong moet de kracht
ènsche strijdkrachten in andere
zones, zooals bijv. tegen Ma-
l de Philippijnen, de Binna-route,
■self of teg en de Oost-Indische
a vergrooten. Het verlies van
is, zij het ook „niet zoo erg
vsn Hongkong" toch ernstig
Het biedt den Jspatiners een
nt tan den Indische Oceaan
het gevaar voor Singapore,
et, aldus het blad, ook verder
ud,gevoelen over
«tand in Oost-Azië
nitief een eMo daMe vsoeds»'
aan deze golf van Japansche
- -
l s
succesvolle landing zijn de
OP DE PHILIPPIJNEN
De Britse he berichtendienst meldt
ui Washington, dat het ministerie van
Oorlog gisteren heeft bekend ge
maakt, dat de laatste 24 uur m het
gebied der Philippijnen een aanzien
lijke toeneming der vijandelijke acti
viteit in de lucht en te land viel waar
te nenjen.
Zware bomaanvallen zijn gedaan op
Manilla eb boven de stad IIo-Ilo op
het eiland Panay.
JAPANSCHE TEGENSPRAAK
De geruchten over zoogenaamde
Japansche bomaanvallen op de Neder-
landsch-Indische Tambelan-eilanden,
waarbij schade en verliezen onder de
burgerbevolking zouden zijn ontstaan,
worden in marinekringen te Tokio,
geheel en al onjuist genoemd. Ver
klaard werd, dat deze geruchten
klaarblijkelijk zijn verzonnen om de
strijdkrachten van het Japansche leger
en de marine in discrediet te brengen.
troepen, naar Domei meldty
i mede bezig de Britsche strijd-
onschadelijk te maken, welke
verdedigingsgordel tusschen
Bt Davis in het westen en Mount
op het Oostelijk deel van het
jf, bezet houden. De Britsche troe-
zich hebben teruggetrokken
de stellingen rondom Victoria
Victoria City en Stanley Point,
1 nog steeds weerstand Geweldige
wooden in verschillende dee-
Victoria City.
OPERATIES OP MALAKKA
i woordvoerder van het Japansche
eeft verklaard, dat met de ver-
ng van de Britsche luchtmacht
'«lakka reeds dadelijk bij den aan-
bvan de gevechtshandelingen ook
ore's lot .bezegeld was en dat
van die plaats nog slechts een
van tijd was.
i Britsche berichtendienst meldt;
t eiland Penang is ontruimd.
Amerikaansche radiospreker,
i, heeft voor den New Yorksehen
l gezegd: Aangeduid is, dat men
ht de beslissing zal moeten ne-
of wel Singapore, of wel de
pijnen te redden. Wanneer een
de'wordt opgeofferd, is het
mogelijk het ander te behou-
J vraag is nu, wat belangrijker
Ook een fngelsche radiospreker
lenzelfden nacht de bange vraag
r-de Philippijnen of Singapore?!
1 verklaarde hij, dit Sftiga-
ngrijker is, want wanneer
valt, verkeert fodië In het
i gevaar. Misschien echter: ziil-
iher» spoedig, dank" zij" hun
nt, de beslissing nemen: Sin-
i fa de Philippijnen voor Japan.
rfaio Singapore meldt, zijn de
gelande Japansche troe-
10* mijl opgerukt. De
tnepea zijn op verseheidene
t tot tien terugtocht gedwongen,
erïie» Vwi da Britsche vliegvel-
i Malakka heeft het onderwerp
vraag In het Cngeteche Lager
ld. De onderst»tsaecretaris
Duncan Bandys, verklaar-
maar eenigszins uitvoer-
egelen ter bescherming van
'en waren getroffen. Het
J_*an bepaalde vliegvelden is het
geweest van den algemee-
arseh der aanvallende Japan-
ijdkrachten. Het bewijs kan
verd worden, dat een der
verantwoordelijk voor de
ng van de vliegvelden, zijn
verzuimd,
litache nieuwsdienst meldt uit
dat Duff Cooper in een
heeft verklaard: „Ik heb
nd ernstige belichten. Onze
1 zijn gedwongen in het Noord-
in Malakka terug te trekken
zien Penang daarmede wordt
eld aan een aanval en wij
nde troepen over hebben
een garnizoen te leggen, is
'*»keliik geworden het mee-
der civiele bevo'king te eva-
W(j willen niet blind zijn
den ernst van den toestand
"Kkheid van de taak, die
W# willen openlhk toege-
Japanner» lot dusver
vol zijn opgetreden." -
BOODSCHAP VAN TOGO AAN
ZUID-AMERIKA ANSCHE STATEN
De JapaidRhe minister van Buiten
landse he Zaken, Togo, heeft bood
schappen gezonden aan de ministers
van Buitenlandache Zaken van de
vjer. neutrale Zuid-Amerikaanscbe
Janden Argentinië, Brazilië, Chili en
kaansche propaganda tegenspreekt,
volgens welke Japan voornemens zou
koesteren ten aanzien van de Zuid-
Amerikaansche landen.
DE VERNIETIGING VAN DE
AMERIKAANSCHE VLOOT
Doordat de geheele Amerikaansche
Zuidzeevloot op 8 December in den
waren zin des woords vernield is
zoo schrijft het semi-officieele agent
schap Domei is de Amerikaansche
droom van een aanval over den Stil
len Oceaan heen op Japan vervlogen.
De Ver. Staten zijn daardoor van een
zeemacht van den eersten rang afge
daald' tot eene van den derden rang.
Na den zeeslag bij Hawaii bezitten dg
Ver. Staten nog slechts acht groote
oorlogsbodems, waarvan er drie der
tig en drie zesentwintig jaar oud Zijn,
terwijl slechts twee van nieuweren
datum zijn.
De militSrische Korres-
pondenz aus Deutschland
bespreekt de kwestie van het vlagge-
schip van de Britsche Oost-Aziatische
vloot en acht het waarschijnlijk, dat
de King George V tot zinken is ge
bracht.
Het blad vraagt zich af, waarom
niet de Revenge als vlaggeschip werd
Tewezen, die daartoe toch eerder
aanmerking zou komen dan-de
iiser Edinburgh. Varen de King
rge en de Revenge nog, zijn zij tot
anken gebracht of liggen-zjj zwaar be
schadigd in het dok?
Berlijnsche persstemmen
Het D.N.B. meldt: De Britsche ge
welddaad jegens Timor wordt door de
Berlijnsche bladen een nieuwen scha
kel genoemd In de reeks der Engel-
sche neutraliteitsschendingen, die be
gonnen is met Noorwegen. De bladen
veroordeel en dezen nieuwen rooftocht
die, naar zij schrijven, al lang was
voorbereid. te scherper, daar hij uit
gevoerd is tegen een land, dat men
nog enkele dagen geleden in officieele
Britsche kringen den oudsten bond
genoot vam Groot-Brittannië heeft
genoemd en den oudsten vriend van
Engeland.
Met het oog op den overval op het
Portugeesche gedeelte van het eiland
Timor door Australische en Neder-
landsch-Indische troepen ziet men in
politieke kringen te Berlijn met be
langstelling de zitting van het Portu
geesche parlement tegemoet. Men ia
van meening, dat Engeland zich be
dient van hoogst doorzichtige argu
menten om zijn optreden te rootivee-
ren, dat beschouwd wordt als een
daad van zeeschuimerij zonder weerga.
Er bestaat in het'geheel geen twijfel
over, dat de door Engeland en Amerika
in de wereld verspreide geruchten over
een zoogenaamde bezetting van de
Portugeesche bezitting Macao door
Japan, geruchten, welke onmiddellijk
door Portugal en' Japan zijn tegenge
sproken, den overval op Portugeesch
Timor psychologisch moeiten voorbe
de be- reiden. Het optreden van Engeland
rroet des te meer verwondering wek
ken, daar Portugal niet alleen neutraal
doch Zelfs met Engeland een bondge
nootschap heeft, welk land thans ge
bieden van dezen bondgenoot doo;
middel van geweld in bezit neemt.
Japansch commentaar
Kringen in Tokio die in nauw con
tact staan met de Japansche regeering
en commentaar leveren op den geweld-
dadigen overval op Portugeesch Timoi
kenmerken dit optreden als een nieuw
voorbeeld voor de flagrante schending
der neutraliteit tegenover zwakkere
landen. Voorts wijst men er op, dat
Groot-Brittannië op gelijke wijze di
neutraliteit van Irak en Iran geschon
den heeft, waarbij het voorgaf, zich
tegen eventueele bedreigingen le moe
ten beschermen.
Het Reuterbericht
Over den overval deelde de Japan
sche woerd voerder mede, dat te Tokio
nog geen officieele berichten waren
ontvangen. Hij wees er op, dat echter
volgens berichten uit Timor, dagelijks
vijandelijke vliegtuigen boven het
eiland waargenomen konden worden
Wat betreft het Beu ter-bericht over
de zoogenaamde bezetting van Macao,
zag "hij zich genoodzaakt dit bericht op
de meest krachtige wijze tegen te
spreken. Van Japansche zijde heeft
men er niet aan gedacht den status quo
van Macao te veranderen. Overigens
kan in dit verband geconstateerd wor
den, dat de Portugeesche regeering
tegenovbr Japan een geest van samen
werking toont.
De Fiihrer ontving Mnssert. De leider
der N S.B. werd tezamen mei derf Rijks
commissaris voor de bezette Nederland-
sche gebieden, Rijksminister Dr. Seyss
Inquart en Commissaris-Generaal Schmidt
door den Führer ontvangen. Tegenwoordig
waren ook de Rijksminister en Chef van
de Rijkskanselarij Dr. Laromers en de
leider van de Partijkanselarij, Rijksleider
Bormann. De Führer begroet Mussert;
links Rijkscommissaris Dr. Seyss Inquart.
rechts Rijksminister Dr. Lammers.
v (Hoffman)
Dinsdagavond werd in den Stadsschouwburg te Den Haaif
in verband met de Mor art-herd enking een uitvoering ga-
geven van ,JDie Entführung lus dem Serail". De Rijkscom
missaris, fijn vrouw en eenige autoriteiten woonden de
voorstelling bij. Derde vanslinks Rijkscommissaris Dr. Seyza
Inquart, eerste van links Mevr. Seyss Inquart, geheel rechts
Gen. Kotnm. Dr. H. Fischböck. (Stapf-Mol)
De bekende kampioen-schaatsen
rijder Dolf van der Scheer pro
moveerde te Wageningen. Na met
gunstig gevmlg "zijn proefschrift
„Over mastitis veroorzakende strep-
tococcen" verdedigd te hebben,
wordt Dr. Ir. A. F. v. d. Scheer ge-
lukgewenscht door den rectof-mag-
nificus van de Rijkslandbouwhooge-
scbool Prof. Ir. M. F. Visser.
(Polygoon-Sagers
-1
■Jf
-j
V-
s werd Jan Sluyters 60 jaar. De schilder en
zijn vrouw nemen den stroom van Iele .'rammen en
gelukwenschen door. (PolNoske)
- -■ "ii luwgrariscn docu
ment, ontleend aan het Engelsche blad de „Times", toont
het langzaam zinkende Brit'che vliegkampschip van 22 000
ton, nadat het door twee Duitsche onderzeebooten in het
Westelijke deel van de Middellindsche Zee was getor
pedeerd. Een deel van de bemanning werd door een langszij
gekomen torpedojager overgenomen en in Gibraltar aan
lend gezet. Met zware slagzij over stuurboord verdween
het trotsche oorlogsschip in de golven. (Hoffman)
VREDEGERECHTSHOP
Tijdens de oorlogsdagen in Mei 1940,
en wel op den tweeden Pinksterdag,
speelde zich in en nabij de consistorie
kamer van de Ned. Herv. kerk te Dur.
gerdam een drama af.
Een 36-jarige kapitein van de mari
niers had daarbinnen een revolverschot
op zijn chef. den kapitein-ter-zee (ko
lonel) N. A. Rost van Tonningen, ge
lost en had daarna in het wilde weg op
straat twee burgers doodgeschoten en
twee anderen gewond. Kolonel Rost
van Tonningen bleek ernstig aan het
hoofd getroffen te zijn. De kogel was
dwars door de neusholte gegaan.
De dader, kapitein P. J. van der
Ende, bleek zeer" overspannen te zij-rr'
en enkele nachten achtereen niet ge.
slapen te hebben. Hij scheen in het feit,
dat de kolonel een broer was van den
bekendpn nationaal-socialist, aanleiding
tot wantrouwen te hebben gevonden
in diens persoon en in de defensieve
organisatie ter plaatse, waarvan kol.
Rost van Tonningen de leiding had
Niemand vertrouwde hij daar meer.
Van de hem toegebrachte verwon,
ding is koL Rost' van Tonningen ge
nezen.
De Haagsche rechtbank verleende bij
uitspraak van 10 Juni j.l. ontslag van
rechtmervolging aan den verdachte, op
grond van ontoerekenbaarheid tijdens
het plegen van de daad, doch de offi
cier van Justitie, die tien jaren gevan
genisstraf geëischt had, ging in hooger
beroep.
Het Vredegerechthof heeft defer da
gen die zaak behandeld onder preti.
dium van nr. H. A. Helb.
De procureurgeneraal, prof. dr. R.
van Genechten, Mad zet getuigen ge-
dagvaar, van* wie twee als deskundige.
De eerste getuige, C. G. Lens, toen
maals luitenant bij de mariniers, ver
klaarde, dat een troep van eeft Jklfeihe
honderd soldaten in autobussen uit
Den Helder naar het Zuiden wasVedi.
rigeerd Kapitein van der Ende had de
lidmg. De reisroute werd as gevolg
van de ontvangen tegenstrijdige orders,
onderwég eenige malen gewjjarignC Na
3 dagün rondzwerven kwapMSe troep
te Durgerdam aan, in den nacht van 12
op 13 Mei.
Het was getuige opgevallen, dat ka
pitein Van der Enae erg opgewonden
en vreemd optrad tegen verschillende
personen. Tenslotte werd het getuige
te erg en hij raadde den kapitein aan,
eenige rust te nemen, doch deze ont.
kende de noodzaak ervan.
Toen kol. Rost van Tonningen, die
belast was met het commando van de
Verdediging van het Buiten IJ. den
kapitein bij zich ontbood, dacht getui
ge: daar gaat iets gebeuren. Inderdaad
gebeurde er iets, maar dat had getuige
niet zoo verwacht: kapitein van der
Ende schoot den kolonel neer. Direct
daarop rende de kapitein naar buiten
en schoot op eenige burgers.
Getuige heeft daarop den kapitein in
arrest gesteld, waarbij deze zich niet
ernstig verzette.
Proc.-generaal Waarom hebt u den
kolonel niet gewaarschuwd, dat u een
conflict met den overspannen kapitein
verwachtte?
Getuige: Achteraf is dat misschien
fout van mü geweest, maar op dat mo
ment heb ik het mij niet zoo gereali
seerd.
Bij het verdere getuigenverhoor
werd naar voren gebracht, dat verd.
niemand-meer vertrouwde en dat hij
geloof hechtte aan de vreemdste ge
ruchten, zooals vergiftiging van onze
soldaten door.de burgerij, zoodal hij
weigerde voor den troep ter plaatse
voedsel in te koopen,, enz.
Luitenant ter zee F. S. Agema legde
overeenkomstige verklaringen at als de
eerste getuige.
Kol Rost van Tonningen zeide,,
h(j den kapitein in de consistorieka
mer had entboden oëh een workver-
deeling te treffen, doch nauwelijks
was de kapitein in de kamer of hij
loste een schot uit den revolver ge
heel onverwachts op het hoofd van
getuige, die kort daarna nog eenige
andere schoten hoorde. Getuige had
te voren in het geheel geen argwaan
jekoesterd jegens Van der Ende. wel
bemerkte hij, dat deze vermoeid was.
De arrestatie van kapitein Van der
Ende heeft getuige niet meer bijge
woond.
Ltó't ter zee eerste kl. N. B. Spoor,
kende verdachte van het instituut,
waar hij een stille, aarzelend optre
dende jongen was.
Dr D. J. Buining heeft den ver
dachte in de cel opgezocht, kort na
het gebeurde. Verdachte kon alles in
logisch verband brengen en zeide in
Schellmgwoude een toestand te heb
ben aangetroffen, die heelemaal niet
in den haak was en waardoor hij zich
bedreigd gevoelde. Getuige had hem
verzekerd, dat aa* de goede trouw
van den kolonel in geen enkel opzicht
behoefde te warden getwijfeld.
Prof. Carp herhaalde de conclusie
van zijn psychiatrisch rapport over
verdachte, die volgens hém onderjie-
vig was aan waandenkbeelden'.
Proc.gen.: Zoo zijn er velen, wel
millioenen in de wereld.
Prof. Carp: Maar bij Van der Ende
'S bovendien de rem, die anderen wel
p'egen te gebruiken, losgeraakt.
Verdachte verklaarde nog, dat hij -
DE EEN HEEFT VEEL
DE AKJDER NIETS
GEEFT WINTERHULP
VAN HET VELE
IETS
GIRO SSS3
zich ingesloten en bedreigd gevoelde.
Hij is thans volkomen overtuigd, dat
zijn gevoel verkeerd is geweest
De eisch.
De procureur-generaal, prof. dr
vair Genechten, zette uiteen, dat da
feiten: insubordinatie jegens en po
ging tot doodslag op kolonel Rost van
Tonningen, zoomede doodslag van
twee burgers, vaststaan.
Verschil is alleen mogelijk over de
vraag of verd. moest worden ontsla
gen van rechtsvervolging. De feiten
dwingen tot de meemng, dat verd.
volkomen onder invloed van bepaalde
geruchten heeft gehandeld, doch
geenszins, dat hij. lijdende was aan
storing van zijn geestvermogens, want
vrijwel wtpHddtilük na het gebeurde
kon hij *eu tedélflktR pegging er
van geven. Alleen in HetKbpport van
prof. Carp wordt van zulk een zieke
lijke storing gewaagd. Niets ware zoo
eenvoudig voor Het openbaar minis
terie als het doen uitbrengen van een
contra rapport, doch spreker acht het
niet noodig. Het hof Is er niet om
theoretische psychiatrische raadsels
op te lossen. Men kan van 99 pet. der
misdrijven wel zeggen, dat zij werden
begaan door menschep met derge
lijke wilsbepaling. Ook De Geer had
waandenkbeelden, toen hij 21 eer
zame burgers liet opsluiten, doch hij
is gevlucht en teruggekeerd en wil
hier "nu wel rustig als vergeten bur
ger leven.
Waandenkbeelden hadden ook de
beide officieren, die verleden week
[terechtstonden wegens moord.
De generaal, die binnen afzienbare»
[tijd zal terecht staan, had blijkbaar
last van waandenkbeelden, evenals
tientallen officieren, die hun plicht
Iniet hebben gedaan, doch wel de dui
zenden opgesloten burgers prikkelden.
■Deze verdachte, aldus spr., heeft
zich door dwaze ophitsingen in de
war laten brengen met het gevolg, dat
twee personen door hem werden
neergeschoten en kol. Rost van Ton-
n in gen hoogst ernstig werd gewond.
Spreker zou op grond van art. 117
juncti 120 Mil. Strafwetboek de dood
straf kunnen eischen of ingevolge art.
287 W. v. Str. vijftien jaar gevange
nisstraf, vermeerderd met eer derde.
Hij tsaat echter niet op het stand
punt der vergelding èn acht het ypl-
doende indien verdachte uit de maat
schappij wordt verwijderd totdat da
n(euwe maatschappij tot rust zal, zije
gekomen. Spreker concludeert tot
vijftien jaar gevangenisstraf met ont
zegging van het recht om bij de ge-
wapende, macht te dienen.
Het Duische 'eger ln het Oosten heeft rijn
wintestellingen betrokken.
Dat wil niet zeggen dat de strtid ginds een
einde genomen heeft. Nog dagsifjkseh pro*
bee ren de Sovjetroepen door uitvallen bres
sen te slaan ht den stalen muur die hen van
het Westen scheidt.
Nog steeds vatten gewonden aan betds
züden. gewonden die thans, nu de vorst in
gevallen is. sneller dan ooit geholpen moe
ten worden
Vergeet daarom de Nederlandse!» ambu
lance niet.
Stort uw bedrage, Iets meer dan u kimt
missen op girorekening
Nederlandse*» ambulance. Koninginncgr. 22.
's-GravenhaRe.
Zon. op 9.48, onder 17.28.
Maan op 11.52, onder 21.37. x
Men is verplicht te verdnis
teren van zonsondergang lol
zonsopkomst.
Lantaarns van "oerioltfer
moeten een baH nor ns zont
ondent*»* ontstoken worder