F
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
landingen op Borneo's
Oostkust en Nieuw-Guinea
Geen vermindering
van broodrantsoen
Vrijdag 23 Januari 1942
"i;. J.
fanerikaansche troepen op de
Philippijnen volkomen verslagen
dw£
Grootere Japansche luchtactiviteit
langs de kust van Noord-Sumatra
Stormachtige opmarsch naar Singapore
'lm
markt u. teut na
reeteekeuteg (MM
SCHE REGEERING ZAL
•TIE VAN VERTROUWEN
INDIENEN.' -f
De Japanners naderen dé veidedigïngspSeïUen van
- Singapore.
Voor ongerustheid in
zake de aardappeldistri-
butie is geen aanleiding.
HET EILAND SINGAPORE
De nieuwe bonnen.
DE NEDERLANDSCHE
KULTUURKAMER
OPGERICHT.
Besluit van den secre
taris-generaal van het
departement van Volks
voorlichting en Kiyisten.
éo*t e*i WIoq*i
khillam.
fluiten
en af-
trege-
d. be-
e ver.
Kaden)
gloei-
L Overt
ai itel-
bgaan,
Plue-
[ln ver-
ok ah
«ten ia
F" Wolf.
vaa
nstra-
fhahre
ri lo
Karl
Drm
n zul-
wolf-
1. dat
wolf.
ver-
hot tin
.tigt
|wo<»rd
m po-
ijif n UI
m-
ad-
To«a
|le dt
er. dit
Jrellicht
ploma-
v ar
den
leerea
adjur.
but bt-
pi Jurgang, No 20841
HHi de Nitijl-Niteji uit Saigo meldt, is te Batavia toegegeven, dat
gKTrf Japansche strijdkrachten met succes aan land zijn gezet aan de Noord-
antkast van Nederlandsch Borneo. Deze landing zou in de streek van Tzrakan
\ehicd zijn.
(jg Batavia wordt gemeldt, dat volgens officieele mededeelingén een grootère
udrilcit van de Japansche luchtmacht boven den archipel valt waar te nemen,
J, get bijzonder langs de kust van Noord-Sumatra.
get Japansche hoofdkwartier deelt mede:
Izpznsche marhevliegtuigen hebben sedert 15 Januari bij aanvallen op
artteffweh belangrjjke steunpunten ln Nederlandsch-Indië 10 Nederlandsch-
ludieohe vliegtuigen, waaronder 6 vliegbooten, neergeschoten of op den grond
nmield. Zware schade werd toegebracht aan de vijandelijke vliegvelden. Tot
It jangevallen punten behooren Balikpapan op Borneo, Makassar, Palopo,
Idanedale en Kendari op Celebes, Ternate en Laboeha op de Ilalmaheira-
©en Ambon. Op 16 Jaduarl hebben marinevliegtuigen de havens van
g en Medan op Sumatra aangevallen. Zij vernielden dar havenwerken
deden te Sabang een schip van 2000 ton in de lucht vliegen.
Japansche luchtstrijdkrachten der marine, die sedert 19 Januari^ boven de
«nstvan Malakka en aan de Noordkust van Sumatra opereeren, hebben.
Ju, Domei meldt, de haven Sabang op Noord-Sumatra aangevallen, welke
tea Britsahe verljindlngshasis voor het verkeer met lndië vormt. De Japanners
Maokten het vliegveld met bommen, waardoor groote schade ontstond. Bo-
(tsditn bombardeerden zij de haveninstallaties en pakhuizen, brachten een
bwvaarder Van 2000 brt tot zinkan ln de docks en beschadigden eeff tweeden
koopvaarder van 7000 brt. zwaar ln Ae Straat van Malakka.
Manchester Guardian
DE OPMARSCH NAAR SINGAPORE.
Nar de Tokio AkahiSjimboen
Ik Malakka meldt, zijn de Japansche
iMMkrachten, die langs de Westkust
(frakken, door de vijandelijke stellin-
rebroken en beyjnden zich in
[gen opmarsch Maar Singa
pore. In mldden-Johore blÉltj dè vijand
(of hardnekkig tegenstand' oieden.
{((dat de Japansche strijdkrachten,
too meldt Domei, de vijandelijke troe
pen b(j het plaatsje Labis aan den voor-
naamsten „spoorweg naar Singapore,
«legen op 50 km. ten Zuidoosten van
Gemas hadden verslagen, zijn zij.
Woensdag tot een punt op acht kilome
ter ten Zuiden van Labis opgerukt.
In Singapore zijn enkele kleine
transportschepen aangekomen, die de
Britsche burgerbevolkig van het eiland
moeten wegvoeren. Het Britsche opper
bevel stelt mtusschen wanhopige po
gingen m het werk om versterkingen
te &ijgen.
Volgens te Saigon ontvangen, berich
ten maakt zich van de inlandsche be
volking in Nederlandsch lndië
een steeds grootere ongerustheid mees-
Ier in verband met den Japanschen op
marsch naar Singapore. Er gaan steeds
moer stemmen op die eischen, dat het
tenden vaij Nederlandsch-Indische ver
sterkingen naafr Singapore worden ge
staakt,'aangezien men van oordeel is
dat Singapore tspch wel zal vallen, on
geacht het feit o4 Nederlandsch-Indië
>1 dan nipt versterkingen stuurt.
In een hoofdartikel houdt de Man-
thester Guardian zich bezig met
0e fitUBicieele en economische ge vol
len van de Britsche verliezen, op Ma-
akka. Het blad schrijft: „Wij hebben
liet alleen het glacis van Singapore
Verloren. Waarschijnlijk is voor altijd
een der grootste bronnen van den rijk
dom van het rijk opgedroogd."
ue Manchester Guardian
■ehrljft voortj, dat in de tin- en rub
berproductie van Malakka een BTitsch
iltaal van verscheidene honderden
milnoenen pondén was belegd en dat
uitvoer van Malakka voor het groot
je deel bestemd, was voor de VJL,
*J®d°or het Britsche rijk voortdu-
Jo®d de beschikking kreeg over weur-
bovbue dollars, die de koopkracht de»
«en toenemen Dit alles is verloren ga»
l»«a.
i«ü'*Üf.waar gelooft het blad, dat het
pogolük zal zijn een deel der behoef
je voor den oorlog van elders te be-
b.v. uit Zuid-Amerika, maar
»t deze ontwikkeling trekt volgens
trekt v
de Manchester Guardian een
streep onder de positie van het Brit
sche ryk in het Zuidoosten van Azië.
DE ACTIE TEGEN BURMA.
Volgens een extra-bericht van het
Japansche blad T«kip Titsji
N i t s j i van het front aan de grens
tusschen Thailand en Burma hebben
de Japansche strijdkrachten, die aan de
N.W.-grens van Thailand -gereed ston
den, in de ochtenduren van den 20en
Januari de rivier de Salwéin, die op
deze plaats gedeeltelijk de grens tus
schen de beide landen vórmt, over-
sehTeden.
Dit be teekent, dat de Japanners
met de operaties tegen Burma reeds
een derde front hebben geschapen,
met het doel. in snellen opmarsch den
belangrijken Burma-weg ten Noorden
van Rangoon af te snijden. Tegelijker
tijd worden daardoor alle vijandelijke
strijdkrachten, die zich in het gebied
van Moeimein en Rangoon en nog ven
der ten Noorden daarvan bevinden,
van drie zijden bedreigd.
Uit Rangoon wordt vernomen, dat de
Britsche autoriteiten uit ongerustheid
over den snellen opmarsch naar het
Noorden van de Japansche colonnes, na
de ineming van Tavóy, overwegen de
zetel der Birmaansche regeering uit
Rangoon rraar Mandalay over te bren.
gen. Hieraan wordt toegevoegd, dat de
Britsche autoriteiten ernstig de moge
lijkheid vreezen van Japansche lan
dings operaties teger^Eangoön.
JAPANSCHE TROEPEN GELAND
TE RABAUL.
De Engelscbe nieuwsdienst geeft uit
Melbourne het volgende bericht weer:
„Op goeden grond kan mem aannemen,
daUapansche strijdkrachten geland zijn
te Rabaul". Aldus heeft de Australische
minister van Oorlog en plaatsvervan
gende minister-president, Forde, ver
klaard. Hij voegde hieraan toe, dat men
sinds Donderdagmiddag 4 uur plaatse
lijke tijd niets meer uit Nieuw-Guinea
vernomen heeft.
(Rabaul Is gelegen op Me Noorde
lijke punt van het eiland New-Brttalnj.
In een commentaar van militaire
zijde op de Japansche landingsopera
ties op Nieuw Brittannië wordt gezegd,
dat de bezetting van dé eilandengroep
den Japanschen lange afstandbommen
werpers binnen doeltreffenden aan-
valsafstand zou brengen van Noord-
Australië. Men beschouwt Nieuw
Brittannië als een der sleutelpositie*
van de buitenste verdedigingslinie van
het Australladie gemeenebest. Rabaul
zou den Japanners de controle gevelp
over' drie luchtbases, waarbij een, bad»
voor watervliegtuigen en twee civiefc
luchthavens bulten de stad.
1 - i.
AMERIKAANSCHB TROEPEN OIN
PHILIPPIJNEN KRSLAGEN.
Omtrent den strijd op de Philippijnen
meldt radio Tokio, dat de Japansche
troepen ln een veldslag van acht uren
de Amerikaanache strijdkrachten in de
buurt Van Muron volkomen vernietigd
hebben. De Japanners trekken* ln
Zuidelijke richting op.
VAN MOOK OPTIMISTISCHER
TERUG NAAR BATAVIA.
De vice-gopverneur van Ned. Oóst-
Indië, de heer Van Mook, die'gelijk'
bekend, een bezoek aan de Ver. Staten
heeft gebracht, waar hy oa bespre
kingen heeft gevoerd me; p-esident
Hposevelt over de situatie in den
Stillen Oceaan, bevindt zich op de
terugreis naar Java, meldt V.P.B.
Alvorens hij Washington per vlieg-,
tuig verliet, heeft hij tegenover de
vertegenwoordigers van de Amerikaan-
sche *pers verklaard: „Ik heb van
president Roosevelt veel goed nieuws
vernomen over den steun aan ons
werelddeel. Naar aanleiding van dit
onderhoud en van nog andere bespre
kingen die ik heb gevoerd, ben ik op
timistischer geworden, Want ik weet
nu dat men veel moeite doet om ^dej
noodige wapens en strijdkrachten naar
den Stillen-Qceaan te zenden".
Te Berlijn mérkt men nog volgens
V.P.B. hierbij op, dat het optimisme
van den heer.Van Mook bedenkelijk
op gelegenheidsoptimismê lijkt, wan
neer men ter gelegenreid van zijn
bezoek aan' de Ver. Staten in de
Amerikaansehe pers leest, dat de
regbering vaon .N O.-I. orders voor
vliegtuigen heeft geplaatst voor een
bedrag van in totaal een milliard gul
den en dat van deze orders eerst een
miniem deel is uitgevoerd. Het is
natuurlijk mogelijk, dat de heer Van
Mook van Roosevelt en uit de óm-
geving van den president zeer gerust
stellende bejofte heeft ontvangen, maar
met deze beloften alleen kan men ten
slotte Ned. Oost-Indië niet tegen de
oprukkende Japanners verdedigen.
Chefredacteur: r HETER. Gouds
Voer Sebastopol. Onder den over
hangenden bergwand en achter een
gropt rotsblok veilig opgesteld bewaakt
de .Infanterie voorhoede de bolsjewis
tische stellingen in het Jaila gebergte
voor Sebastopol. Een fqlft. welke ge
tuigt van de hevigheid yHLHeij strijd
om de. oorlogshaven vanJdetKrim en
herinnert aan. de geveCTitemin den
winter in de Dolomieten ge.Sprende
den vorigen wereldoorlog:
(Hojjman-P.fC. Horter)
N.»ar de politieke oorrespondent van
Reuter verneemt, is thans besloten,
dat|na de verklaring van den minister,
idenf over zijn bezoek aan de Ver-
Ie Staten en over den algemeenen
Ijstoestand, welke verklaring de
gsche debatten in het Lagerhuis
inleiden, een motie van vprtrou-
zal worden Ingediend.
regeeringskringen heeft men het
il, dat de op de agenda staande
ies van zoodanig belang zijn, dat
motie van vertrouwen nood zake.
lijkjls.
VERKLARINGEN VAN IR S. L.
LOUWES.
Gisteren heeft la het Schuttershof te
Middelburg de directeur-generaal van
de voedselvoorziening, ir S L. Louwes,
de 14de tentoonste'lmg „Voeding, in
dezen tyd" geopend.
In zijn openingswoord wees de heer
Louwes op het doel der tentoonstelling
en vond daarbij gelegenheid om de
geguebten, dat binnenkort het brood,
rantsoen nog verder zou moeten wor
den Verminderd, absoluut tegen té
spreken.
Ten opzichte van de aardappelvoor
ziening zeide spreker dat men in de
groote. steden wel eens vraagt: waar
blijven de goede kleiaardappe en? Dat
komt, omdat Nederland op dit ©ogen
blik zooveel meer aardappe eh eet,
want hoewel de hoeveelheid kleiaard
appelen in Nederland grooter is dan
normaal, en er vermoedeijk nog meer
van voor de consumptie beschikba'ar
komen, is, aldus spr., het aardappelvër-
bruik zooveel toegenomen, dat men
thans veenaardappelen voor de con
sumptie moet bestemmen, waarvan
door de aardappelziekte de kwaliteit
zeker nog wel is verminderd.
Spr. kan verzekeren, dat er op het
oogenblik inzake de aardkppekUatri-
butje geen aanleidin
blik inzake de aardappe 1<
geen aanleiding is voor ongerust,
held, en dat het stopzetten van de
levering van winteraardappelen voor
opslag, alleen een kwestie van beleid
was.
Hij verzekerde, dat de overheid alles
doet wat in haar vermogen ligt, om,
indien mogelijk, aan de wensehen van
velen tegemoet te komen, hetgeeteVa.
blijkt pit het extra-bot^rantsoen, aIsa
mede uit het feit dat het boterrantsoen
per week weer van 184 op 200 gram
is gebracht.
Het is dringenSLgewenscht; dat ieder
zich" houdt aan de voorschriften. Het
is een harde tijd en\e Regeering moet
nu eenmaal krachtig optreden. Om te
toonen wat men nog kan, doen ln dezen
tijd is de tentoonstelling ingaraaht.
Speciaal vestigde spr. de epndacnfvap
de groote beteekenis van de afdeeling,
die aan het vischgebruik is gewijd.
Een ruimer vischgebruik in ons land
is ook economisch van groote beteeke
nis en het zou spr. dan ook verheugen,
als men komt tot een betere waardee
ring van visch en schaaldie'ren.
CHIER
JOHC&E
BAROt
BlROt
3
OLetanta
TSJANTS-OE
TïülF 0„e
ÓT SE'-ETAR
KRAWJl
TSJANGI
BOF.KJ
PANJANG
BA* AK
Mundis
Chlneez
GLAP
ANG
China
BIÜSj-NGAR5Rg|
TSJAWAN
H VERSTERKINGEN
km
iTRAM. VMlm^W«==F=~
KAART VAN~TËIT~
De Japenners zUn nog hechte 36 KM van
het eiland Singapore verwijderd en naderen
de etad Johore-Baroe. (te achterdeur van de
Smgapore-defensie.
Ben gteenen dam Wj Woodlands \•erbrnd^
het eiland met het vaate land van Ma'akka;
't eiland Ia ongeveer 42 k.m. lang en 27 km.
breed.
De ooritogshaven Singapore wordt al« het
grootste vlocrtsteunptmt der Britten be
schouwd. de basis bezit een droogdok voor
de grootste oorlogsschepen tot 56000 ton; vier
vliegvelden behooren ^tot da luchtverdediging
vwn het eiland. Talrijke eilanden tn de s'raal
van Joh ore en Singapore zijn van gecamou
fleerde machinegeweemeaten en kustafweer-
geschut voorzien.
Zwaar touatiaftaaergeachut la opgesteld bij
Tsjangl en Paséjr^Panjang. met een draag
wijdte van 36 kun. De stad Singapore telt
700.000 inwoiMae en ls verdeeld ln een Ch>
neweh en Europeesch gedeelte; straatwegen
verbinden onderling da militaire emplace-
Verder bevinden zich op het eiland onder
grondse he olled-epftts en water reserves. Het
el'and Blakang Matl te* Zuiden van Singa
pore la zwaar versterkt om de talrijke ckk-
ken en herstelplaatsen van Singapore te be
schermen.
x In 4e week van Zondag 23 tot
Zaterdag 31 Januari zijn de gebrui
kelijke hoeveelheden brood of ge
bak, vleeeeh of vleeschwaren en
aardappelen verkrijgbaar op de
bonnen 06 van de daarvoor aange
wezen kaarten.
Voorts ls voor de periode van 9
dagen van Zaterdag 24. tot Zaterdag
31 Januari het tot dusver*geldende
rantsoen boter verkrijgbaar op bon
06 van de boterkaart en boter met
reductie op dezen bon van de vet-
kaart.
Ten slotte zijn aangewezen voor
het 4-wekelljksch tijdvak van Zon
dag 25 Januari tot Zaterdag 21 Fe
bruari voor suiker bon 197, voor
-fa m bon 194, voor blnem, brood
of gebak de bonnen 199, 200, 201 en
202, voor havermout of peul
vruchten bon 203, voor kaas de
bonnen 204, 205, 206, 207 en 208,
voor gort bon 209, voor vermi
celli ol maïzena bon 210, alle
van de bonkaart algemeen, voor
melk de bonnen 06, 07, 08 en 09
van de melkkaart, vopr cacao
(kinderen tot 14 jaar) de bonnen
05c en 05d reserve en voor r ij t
(kinderen tot 3 jaar) de bonnen 06d
en 07d reserve.
Verlenging van den aardappel
en den peulvruchtenbon.
De secretaris-generaal van Land
bouw en Visscherij maakt oekend, dat
in verband met de mogelijkheid, dat
nog niet alle houders van toeslagkaar-
ten voor zwaren en zeer zwaren arbeid
de voor het koopen van aardappe'cn
aangewezen bonnen 05 hebben kunnen
georuiken, de geldigheidsduur van bon
05a en 05h. van de aardappelkaarten
wordt verlengd tot en met Zaterdag 31
J.muari a.s. Uit den aard der zaak is
daarnaast voor de distributieperiode
van 25 Januari tot en met 31 Januari
a.s. een nieuwe bon voor het koopen
van aardappelen aangewezen, n.l. bon
06a en 06b.
Aangezien het voorts niet mogelijk
is gebleken alle detaillisten tijdig in
het bezit te stellen van een voldoende
hoeveelheid peulvruchten, zoodat nog
niet ieder deze h<*ft kunnen betrek
ken op bon 195, wondt de geldigheids
duur van bem 195 van de bonkaart al
gemeen verlengd tot en met Zaterdag
21 Februari 1942.
Voor de distributieperiode van 25
Januari tot en met 21 Februari a.s.
wordt wederom een rantsoen van 250
gr. peulvruchtten beschikbaar gesteld.
De bon, welke recht geeft op het koo
pen van dit rantsoen, zal nog nader
worden aangewezen.
Op grond van artikel 35, le en 3e
lid, van de verordening no. 211/1941
betreffende de Nederlandsche Kul
tuurkamer en in overeenstemming met
de artikelen 2 en der verordening
no. 3./1949 van den Rijkscommissaris
voor het bezette Nederlandsche gebied
wordt bepaald:,
Artikel 1:
Het persgilde en het theatcrgilde
worden op het tijdsJ'P van afkondiging
vrn dit besluit ingesteld.
Artikel 2:
Door de instelling van bovenge
noemde gilden is de Nederlandsche
Kultuurkamer opgericht.
Artikel 3: 1
Dit besluit wordt afgekondigd in de
Nederlandsche Staatscourant. t
's Gravenhage, 22 Januari 1942.
De secretaris-generaal van
het departement van
Volksvoorlichting
en Kunsten:
w.g. T. goedewaage:
i
Zon op 9.34, onder 18.11.
Maan onder 2.10, op 12.57.
Men is Verplicht te ver
duisteren van zonsondergang
tot zonsopkomst
Lantaarns van voertuigen
moetën een half tntr na zons
ondergang ontstoken worden
«wnnmnuuwnuM
K 712
es
Ijjksn ®«dt»ehe Afrika-corps. Tijdens een moei.
door de woeitjjn.
Orbis-Holland-PJC. MoumiWer)
V.
Veer 4e jongens vu de schoenfabriek te Volendam werd een
wedstrijd op de schaats gehouden, waarbij een paar warme pantof
fel» voor den winnaar beschikbaar werden gesteld. Tijdens den wed.
strijd, waarvoor groote belangstelling bestond.
(Polygooft-Zeylemtkor)
Het Duitsche luchtwapen opereert succesvol in Noord-
Finland. Deze nfët boomen gecamoufleerde stelling
van het lichte afweergeschut is uitstekend aan de om
geving aangepast. De bolsjewistische vliegers merken
haar pas op, als de doodelijke schoten worden afgevuurd.
(Atlanttc-Hotlond-PJC. Vierrfrdrm)
Uiting vu echt Rotterdamscheu
humor. In elk geval wordt ,van de
geboden gelegenheid goed gebruik
gemaakt (Polygoon-Hof)
y
