It
tanners op het eiland
Singapore geland
4
IG
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
M
m
idag 9 Februari 1942
Grootste deel van Ambon beziet
>ezet
rd -
Propagdndabijeenkomsten
van het N.V.V.
i
vvw
kei 133
157
iN
Iiao i
[.17.
f Jsjrjwifi No 20855
srabojo opnieuw gebombardeei
Kruiser Sumatra niet gezonken
Oepfavazer.
BORNEO
HeH
*-*\lapansche aanvat op da Indische vloot
Zijn de Engelschen
toeschouwers of mede
spelers?
Kisten met munitie
ontploft te Tanger.
Nieuwe boter- en
margarinebon.
MINISTER DR. TODT
DOODELIJK
VERONGELUKT.
De bouwer'van den
Westwall.
Dr E. A. Schnabel over de algemeene
sociale aangelegenheden in de bedrijven
„Hat N. V. V. moet het bedrijf zijn taak
tronen als schakel in de valksgemeenschap"
Zware afweer-
gevechten duren
voort.
êOH Cn tflOQH
Zoo op 9.07, onder 18.42.
Maan op 4.35, onder 13.45.
Men te verplicht te ver
duisteren van zonsondergang
tot zonsopkomst
Lantaarns van voertuigen
moeten een half nnr na zons
ondergang ontstoken worden
—r—i
'-*• k 'nv
miêJÊ m
mm hnüS
f703 120
WW
715 40
30
tzin.
|Bur..
i7i.
OUDSCHE
Bnraant MARKT U. TELKF 374»
PoitnkNlai IHN
Chefredacteur: P. HETER. Gouda
p Brltsche nieuwsdienst maakt melding van een officieel communiqué uit
e, volgens hetwelk Japansche troepen geland zijn op het Westelijk
Egd wn het eiland Singapore.
I meldt hieromtrent uit Johore-Bahroe, dat Japansche troepen Maan-
Igjsditnd op het eiland Singapore geland zijn, na de Straat van Johore te
10 «rergestoken. Dit officieel nog niet bevestigde bericht vermeldt nog geen
f ggrt bijzonderheden over dit Japansche optreden.
Bst Reuterbericht uit Singapore lnidt:
Bagapore meldt officieel, dat de Japanners met sterke strijdkrachten
IfclM afgeloopen nacht zijn geland op de Westkust van het eiland Singapore.
p ifetjd duurt voort
Domei meldt uit Saigon, dat van het front op Malakka wordt vernomen,
IhlBtztond na la eerste golf Japansche troepen, die vanochend op het eiland
f jappore zijn geland, Japansche tankafdeellngen onder dekking der artli-
I lak de zeestraat van Johore zijn overgestoken en thans In het woedende'
I rpsdclljkr vuur him terreinwinst uitbreiden.
BT TREFFEN IN D^JAVAZEE.
Bet Japansche blad Tokio
If 11 s j l-N i t s J 1 bevat nog
lenige bijzonderheden omtrent den
nrsrcn aanval vana Japansche
«Uegtalgen op de Ned. Indische
rtaot in de Javazee.
Bij het naderen van de Japansche
laihtmacht probeerde de vijande
lijke vloot met een snelheid van 30
kaoopen te ontkomen. Zij kon haar
M echter niet meer entgaan. Een
Br belde tot zinken gebrachte krui-'
■ara werd it nog geen minuut tijds
mar den bodem van de zee ge
jogd. De beschadigde kruisers
fematra en Marblehead sullen ge-
mimen tijd noodig hebben om ge-
Rpsreerd te worden. Daar Soera-
Na, als eenige haven van Ned.-
ladlë voor herstelwerkzaamheden
voldoende is toegerust, door de
lagansche luchtmacht beheerscht
wordt, zon alleen Port Da. win ln
dastralië daarvoor in aanmerking
komen.
(Dit bovenstaand bericht zou men
kannen opmaken, dat de kruiser
Samatra dus niet tot zinken ge
tracht, maar ernstig beschadigd Itt).
Het Japansche hoofdkwartier
naakt bekend, dat een Japansche
iaikboot tijdens operaties in de
hvazee op S Februari een grooten
vjjudelijken torpedojager tot zin
ken heeft gebracht
Sadio-Batavia heeft de algeheeie
bezetting van Pontianak erkend en
gemeld, dat de Japansche lucht
macht haar operaties voortzet.
^he bommenwerpers hebben
(ochtend Soerabaja zwaar
gebombardeerd en andere aan val-
waren gericht op Amboina en
nlembang.
la het te Batavia uitgegeven
woeraachtsbericht wordt gezegd,
Jat het grootste doel van het eiland
N«a door de Japansche troepen
Net is. Slechts een klein gedeelte
Jar Indische strijdkrachten heeft
kamen vluchten.
Bet Indische hoofdkwartier te
•aiavia meldt, dat de Japansche
■Atmaeht een derde aanval heeft
laosan op de basis Soerabaja,
vrzr installaties der marine werden
gabombardeerd. Andere aanvallen
•wden gedaan op-Palembang, een
1 aan de Oostelijke kust van
Sumatra waar branden ontstonden
en op plaatsen op Nieuw-Guinea.
Ook zijn Japansche verkennings
vliegtuigen waargenomen boven de
Oostelijke kust van Java.
De B. Ztg Ld. NlederL ver
meldt, dat over den slag in de Java
zee door Batavia, Londen en New York
„als op commando" gezwegen wordt.
Vit Batavia wordt alleen gemeld, dat
het een Japansch vliegkampschip is
gelukt de Straat van Makassar binnen
te dringen en zijn machines voor de
luchtaanvallen op Soerabaja en andere
plaatsen op Java in te zetten. Het blad
veronderstelt, dat het in de Javazee
aangevallen eskader op zoek was naar
dit Japansche schip.
Het Japansche hoofdkwartier maakt
bekend, diat de by de luchtaanvallen
van 7 en 8 Februari op Palembang en
andere vijandelijke steunpunten op
Sumatra, im .tótaal 87 vliegtuigen
werden neergeschoten oï op den bega-
nen grond vernield. Daarmede is aan
de Britsche, resp.. aan de Indische
luchtstrijdkrachten een zware slag
toegebracht.
DE AANVALLEN OP SOERABAJA.
Het Japansche hoofdkwartier heeft
bekend' gemaakt, dat op 5 Februari,
toen de Japansche marinevliegtuigen
hun tweeden aanval op Soerabaja er
hun eersten aanval op het vliegveld
Djimbaran op Bali ondernamen, 34
vliegtuigen van den tegenstander wer
den neergeschoten^, of op den grond
vernield. Bij dén aanval op Soerabaja
vernielden de Japanners in totaal 26
vliegtuigen van den tegenstander, n.l.
11 Amerikaansche en 15 Nederlandseh-
Indische Andere formaties Japansche
marinevliegtuigen, die het vliegveld
Djimbaran op Bali aanvielen, schoten
8 vliegtuigen „van hun tegenstander
tijdens luchtgevechten neer of verniel
den ze op den grond.
Militaire deskundigen hebben, naar
Domei meldt inzake den tweeden
luchtaanval op Javi van 5 Februari,
erop geprezen, dat de Japansche activi
teit in de lucht gericht is geweest
tegen een van de beste steunpunten
der vijandelijke guerilla-activiteh en
tevens op de lijn van de geallieerde
stellingen, welke Australië, Neder-
landech-Indië en Singapore verbindt.
Men legt er den nadruk op, dat de
Japansche militaire vliegtuigen, die
de Indische steunpunten asm de straat
van Makassa, in de Molukkeneee, in
de Floreszee en in de Bandazee heb
ben vermeld, thans hun activiteit
boven de Jaugee ontplooien.
Djimbaran op het eiland Bali is
tegelijk met de belangrijkste vlieg
velden op Java aangevallen en is Wa
gens zijn ligging, halverwege Singn-
«oet Dew*** zich nu ten
het lepeneche
4 Febnwri, dedeu tfe vUeftufsen
een aaiwwl
m vernietigde
Amerikaemche
germ een later bentcht nou
veméetfffd rijn.
Met rwerte pijl is de plaats ven
Mf het efleed Kengei
aJkuKrtkPAN
40JERMASI
•atavia
adoera—kangean
VAS
pore en Port Damvin 'n bijzonder be
langrijk steunpunt in de hjn der
geallieerde frootatellingen tusschen
Australië, Indië en Singapore. Daar
enboven kan de be teekenis als stra
tegisch uitgangspunt voor operaties, m
den Indischen Oceaan ten zuiden van
de Javazee en ten Noorden en ken
Oosten van de Floreszee niet over het
hoofd worden gezien.
De militaire deskundige van fle
Daily Express schrijft dat de
Indische luchtmacht de vorige week
zware verhezen geleden heeft. De ver
liezen aan vliegtuigen, in luchtgevech
ten en op den beganen grond bedragen
meer dan honderd.
NIEUWE INDEELING DER
AMERIKAANSCHE VLOOT.
Naar de Britsche berichtendienst uit
Washington verneemt, is een nieuwe
indeeling der Amerikaansche vloot
van kracht geworden. Admiraal Hart
WOrdt commandant van de gecombi
neerde vlootstrydkrachten van het z.g.
A b d a-gebied (Amerika, Brittannië,
Nederlandsch-Tndlë en Australië).
Viee-admiraal Leary wordit comman
dant der A n z a c-strydkrachten en
zal. het bevel voeren over de gecom
bineerde Ayierikaansch-Britsche vloot-
eenheden in het gebied van Australië
en Nieuw-Zeelarüd. De „Aziatische
vloot" heet voortaan „vlootstrydknach-
ten der V.S. in het Zuidwesten* van den
StiUen-Oceaan" en staat onder bevel
van vice-admiraal Glassford.
Naar de Engelsche berichtendienst
meldt uit Washington, heeft admiraal
Kimmel, de opperbevelhebber der
Amerikaansche vloot ira de Stille Zuid
zee ten tijde van den aanval op Pearl
HabouT, verlof gevraagd. (Hij is dus
blijkbaar niet ter dood veroordeeld.
Red.) Na den aatfbal werd hij van het
bevel ontheven.De minister van
marine Knox, heeft verklaard, dat het
departement van Marine dit verzoek
„in overweging heeft genomen".
Voorts hêeft de minister van Oorlog,
Stimson, bekend gemtfakt, dat gene-
raal-majoor Short, die bij den overval
het bevel voerde over het leger op
Hawaii, verlof heeft gevraagd. Dit ver
zoek wordt eveneens overwogen.
KLACHTEN VAN STAFFORD
CRIPPS.
De voormalig» Engelsche ambassa
deur te Moskou, Stafford Cripps heeft
in een rede te Bristol erover geklaagd,
dat in Engeland een juist begrip voor
den ernst van den toestand ontbreekt.
Hij verklaarde: ,;flet is bijna zoo, als
of wij toeschouwers en geen medespe
lers zijn. Ik zou dit willen verduide
lijken door te wijzen op het verschil,
dat er bestaat tussohen een aantal
geestdrftige toeschouwers bij een voet
balwedstrijd en een speler van het
elftal."
Cripps drong aan op verdere, krach
tige Engelsche hulp aan de Sovjet-
Unie. In dit verband "zeide Oripps, dat
president Kalihin hem gezegd had, dat
Engeland zijn inspanningen om de
Sovjet-Unie te helpên, niet mag ver
minderen en dat het niet mag geloo-
ven, dat de Sovjet-Unie Duitsrilland
zou kunnen overwinnen.
De Daily Mail heeft een onder
houd gelhad met Cripps.
Natar aan leiding van de geruchten,
volgens welke hij naar Britsbh-Indië
zou warden gezonden, verklaarde
Oripps niet voornemens te zijn zich
maar Indië te begeven. Dit beteekende
echter niet, dat hij niet bereid zou zijn.
indien men hem «Jat verzocht. Hij heeft
namelijk het gevoel, «Jat hij iets kan
doen tot regeling van de moeilijkhe
den in Britsch-Indië. Een oplossing is
dringend noodig. Maar de politiek ten
aanzien van Indië moet worden vast
gesteld door Engeland en niet door de
Indiërs. Die zouden een dergelijke re
geling wel aanvaarden.
VERONTWAARDIGING IN
SPAANSCHE KRINGEN.
/men bezig'-was met het lossen
van eênvrachtschip, dat den dienst
onderhoudt tusschen Algedras en
Tanger, viel van een lading kisten,
bestemd voor het Engelsche oonsulaat
te Tanger, een op dien grond, aldus
Sfofani, De kist ontplofte en daardoor
explodeerden ook de andere kisten.
'halve ontplofbare stoffen, bevatten
'e kisten propagan«iapamflettien tegen
Ie mogendheden van de spil. De ont
ploffingen maakten tien dooden en
een dertig gewonden.
De sensationeels onthulling van dezen
Engelschen wapensmokkel naar Tan
ger heeft volgens het D.N.B. niet alleen
in geheel Spaansch-Marokko, maar
ook in de Spaansche hoofdstad gloeien
de verontwaardiging teweeggebracht.
De' omstandigheid, dat een Engelsch
schip in groote hoeveelheden oorlogs-
en propagandamateriaal de Spaansche
haven heeft probeeren binnen te
smokkelen,, wordt ook in officieele
kringen het bewijs geacht, dot de
Engelschen de Spaniche eouvereiniteit
te Tanger niet slechts voorbijzien,
maar stelselmatig in het geheim oor
logstuig bijeenbrengen in deze strate
gisch belangrijke stad aan- ie zeestraat
om dit op Mn nageven moment te ge
bruiken.
De secretaris-generaal van Land
bouw en visseherij mankt bekend,
dat gedurende het tijdvak van Dins
dag M Februari u tm. Woensdag
I 18 Febr. na. de met „88" genum
merde bon van de boteifcmart recht
geeft ep het koopen van 1X5 gram
boter. Gedurende genoemd tijdvak
geeft de met „08" genummerde bon
van de vetkaart naar kente recht op
het koopen van 1SS gram boter
zonder reductie of 125 gram
margarine.
EEN f)ER GENIAALSTE
ORGANISATORS VAN DEZEN TIJD.
Het D.N.B. meldt: Rijksminister dr,
Todt is gisteren bij het vervullen van
sUn soldatenpHcht tijdens een dienst,
reb als gevolg van oen vliegtuigonge
Ink doodelijk verongelukt
De Führer beeft opdracht gegeven,
dat voor Rijksminister dr. Todt een
staatsbegrafenis zal worden gehouden.
Het Groot-Duitsche Rijk verliest in
den doodelijk verongelukten dr.- Todt
een van .zijn markantste persoonlijk
heden. Zijn schitterende prestaties op
ieder gebied, waarvan hij de leiding
had als gevolg van het vertrouwen, dat
de Führer ih hem stelde, bewijzen,
dat hij een van de geniaalste organi
sators van dezen tijd was. De autowe
gen, de bouw van den Westwall, den
bouw van de versterkingen aan den
Atlantischen Oceaan, drie reusachtige
opgaven, die door hem werden opge
lost, zullen zijn naam voor altijd in de
geschiedenis boekstaven. Zijn verdien,
sten op het gebied van de concentratie
«Ier Duitsche bewapening zullen pas in
toekomst ten volle" worden beseft.
nwammmaxv
DUITSCHLAND
VOOR EUROPA
STRIJD
EEN DIVISIE SLAAT MEER
DAN 120 AANVALLEN AF
liet opperbevel der Duitsche
weermacht deelt dd. Zondag
mede:
„Aan het Oostelijke front du
ren de zware afweergevechten
voort. Verscheidene groepen der
vijandelijke strijdkrachten wer
den door tegenaanvallen vernie
tigd. In den strijd tegen een
vele malen sterkeren vijand
heeft de 269ste divisie infanterie
uit N«x>rdWest-Duitschland zich-
bijzonder onderscheiden. In vier
weken heeft,zij meer dan 120
vijandelijke aanvallen afgesla
gen en iif talrijke tegenaanval
len sterke vijandelijke strijd
krachten vernietigd. Van 31
Januari tot 8 Februari, heeft de
Sovjetluchtmacht 239 vliegtuigen
verloren. Daarvan werden er
117 bij luchtgevechten en 18
door afweergeschut neergescho
ten. De rest werd op den grond
vernietigd. In dezelfde periode
gingen aan het Oostelijke front
13 Duitsche vliegtuigen verlo
ren.
In Noord-Afrika verkennirigs-
bedryvigheid aan weerskanten.
Boven de Duitsche bocht heb
ben jagers gisteren vijf vlieg
tuigen van een afdeeling Engel
sche bommenwerpers neerge
schoten zonder zelf verliezen te
lijden."
i tuig*
4 sche
scho
5 lijde
AWW
Door het N.V.V. zijn Zaterdagmorgen
in Den Haag en te Leiden propaganda-
bijeenkomsten gehouden door het
N:V.V. voor directies van bedrijven en
bedrijfsleiders in Zuid-Hollayd.
In de bijeenkomst in Den Haag
hield de gevolmachtigde van den
Rijkscommissaris voor de provincie
Zuid-Holland, dr. E. A. Schwebel, een
rede, getiteld „Algemeene sociale aan
gelegenheden in de bedrijven".
Spreker wees op den geweldigen uit
groei van den z.g. vierden stand. Na
1790 werd het heele staats- en econo-
mische leven der Europeesche landeg
opgebouwd op de beginselen der Fran-
sche revolutie. Als ongeordend drijf-,
zand oQj.wikkelde -zich de vierde stand
uit den burger. En hoewel de arbei
dende massa bi de 19e eeuw wgl het
kiesrecht werd toebedeeld, werd zij
toch niet in het staatsbedrijf geordend.
Spr. schetste hoe de menschelijke per.
soonlijkheid allengs haar inhoud ver
loor en hoe de methode om de werk-
loozen door steun in het leven te hou
den slechts hun menschelijke waardig
heid kon verlagen. Het probleem dat
wij thanS dan ook hebben op te los
sen bestaat uit een inschakeling in en
een terugkeer van de massa tot de
volksgemeenschap.
In Duitschland is werkelijk een echte
volksgemeenschap ontstaan. Ieder
wordt daarin gewaardeerd naar de
plaats welke hij inneemt in het geheel
en den dienst, die hij de gemeenschap
bewijst. In tegenstelling met de gelijk
heid der Fransche revolutie heerscht
hier de gelijkheid in achting voor iede
deren werker. Ieder is bij ons in de
eerste plaats dienaar van zijn volk. De
geweldige krachten, die. in deze natio
nale heropstanding tot werkzaamheid
kwamen, heeft hier onder meer, dr.
Krekel naar waarde geschat toen hij
daaruit de conclusie trok, dat zij het
Duitsche volk tot groote prestaties in
staat zouden stellen.
Wanneer ik u Duitschland ten voor
beeld stel, dan geschied» dit niet uit
een soort van hoovaardigheid. In de
historie worden sommige volkeren
door de Voorzienigheid nu eenmaal in
de smeltkroes geworpen. Zij worden
gedwongen alle levensverhoudingen
opnieuw onder de oogen te zien en ook
uw volk heeft dergelijke tijden gekend,
waarna het groote werken verichtte en
voorbeelden stelde. Ditmaal is het
Duitsche volk in den sme,ltkroes ge
worpen ën heeft het tot taak gekre
gen een dienst te bewijzen „aan de
grootere gemeenschap der Europeesche
volken.
Hierna werd het woord gevoerd door
den organisatieleider van het N.V.V.,
den heer J. P. H. van Kampen, die
een rede hield over:
Het N.V.V. en de bedrijven.
Spr. betoogde, dat het oude N.V.V.
hier en daar wei resultaten heeft we
ten te bereiken, maar het valt niet te
ontkennen, dat de arbeideremassa de
laatstet jaren moedeloos was en ver
deeld.
Bij de bepeemlng van den heer Wou
denberg tót camotissaris hebben velen
gemeend] dat hiermede het ëinde van
de vakorganisatie Van den arbeider was
ingehiw. Integendeel 'echter, zijn op
dracht behelsde de verkregen rechten
te bewaren en se verder uit te bou
wen.
Wij kunnen wel zeggen, dat de een
heid der georganiseerde arbeiders thans
vrijwel tot stand isgekomen Het
N.V.V. heeft zeer veel kunnen berei
ken, o.a. door het bewerkstelligen van
loons verhoqgingen, verbetering van de
positie van den landarbeider, betere
regelingen voor ziekte en invaliditeit,
werkloosheidsverzekering en dezer da
gen nog door het afsluiten van een
overeenkomst met het Duitsche Ar-
beitsfront, waardoor het N.V.V. de
zorg op zich neemt voor de 140.000 Ne-
derlandsche arbeiders, die in Duitsch
land werken.
Het zou onjuist zijn de taak van het
N.V.V. echter alleen ie zien i8 mate-
rieelen zin. De andere opgave, die het
N.V.V. heeft, namelijk te worden tot
een organisatie, die alle Nederlandsche
werkers omvat, is een revolutionaire
opgave. Zij heeft aan het N.V.V. een
andere doelstelling, een ander funda
ment gegeven. De arbeid zal het eenige
economische fundament zijn waarop
de volkeren van Europa hun welvaart
en hun toekomst zullen kunnen opbou. L
wen. Wij zijn thans bezig met de af
sluiting van het tijdvak van den ego-
centrischen mensch en met dien op
bouw van een gemeenschap, Waarin de
vraag overheeracht: „Zijt ge socialist
of materialist".
Wanneer in deze gemeenschap de
staking niet is toegestaan als middel
tot het zich verschaffen van sociaal
'recht, dan geven wij toe, dat de arbei
der in het verleden soms wel naar dit
middel heeft moeten grijpen. In de ge
meenschap, die wij willen opbouwen,
is staking echter niet noodig. In het
bedrijf mag geen kloof zijn tusschen
leiding en werkers, maar evenmin een
grauwe gelijkheid. De leider van het
bedrijf moet zijn de eerste en beste ar
beider daarvan. Het is de taak van het
N.V.V. het bedryf zyn taak te tóonea
ais schakel in de volksgemeenschap.
Nog dezer dagen Wzichtigden wü in
Duitschland verschillende ondernemin
gen en het viel ons daarbij op, hoe
keurig de bedrijven en de ontspan
ningszalen voor het personeel waren
ingericht. We hebben den ondernemers
gevraagd, of zij geen spijt hadden van
het geld, dat zij daarin hadden gesto
ken. Zij antwoordden ons, dat dit vier
tot tienvoudig zijn rente opbracht.
Wanneer wij ditzelfde hopen te be
reiken met onze werkgemeenschap
Vreugde en Arbeid, dan wil dit niet
zeggen, dat wy den arbeiders slechts
een tooneelvoorstelling willen brengen,
•maar dat het er om gaat, hun toegang
te verleenen tot het cultureele leven,
en hun daardoor hun gevoel van eigen
waarde te hergeven.
Wanneer wij het gemeenschapsbesef
in ons volk kunnen wekken en den
arbeider weer bewust kunnen maken
van zijn waarde voor de gemeenschap
en zal het wordende Europa een Euro
pa zijn van arbekl en arbeidsplicht,
waarin het recht niet wordt verworven
door middel van een koehandel, maar
waarin het recht verankerd zai liggen
'in het geweten der volksgemeenschap.
De reorganisatie, die het'N.V.V., zich
ten doel heeft gesteld, is noodig om er
voor te zorgen dat Nederland" niet ten
achter raakt. Kennende het karakter
en den arbeidslust onze Nederlandsche
arbeiders, twijfelen wij er dan ook niet
aan dat Nederland eens zal worden een
parel in de kroon der Germaansche
volken.
POLITIEK WEEKPRAATJc.
DOOR MAX BLOKZIJL.
Hedenavond van 19.4620.uur
spreekt Max Blokzijl in zijn politiek
weekpraatje via den zender Hilver
sum II over het onderwerp: „Onze
geachte strategen".
K 71X
0 r
J - -
Man larn'Ti *00"
In tegenwoordigheid van dm Spoanschen sUatschet, Generaal
Franco mond ter geléfenbeid van den 3den verjaardag van de
bevrijding ven Barcelona uit de roode overiieersching een para«le
dn plaats voor den CaudiUo, Atlantic-Holland)
Vu het Oostfront. Om een paar overschoe
nen vu steno te vervaardigen is een zekere
mate vu handigheid noodig, maar de een leert
het den ander.. (Orbis-Holland-P.K. Lüthge)
r