Stalingrad in vesting veranderd
T s;
DE INVOERING
Vrëdag 28 Augustus 1942 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Nog steeds zeer krachtige Sovjet-
aanvallen in gebied van Rzjef
r <r*
ACHTSTE LEE
è&H £k IflcUM
g, JMrgaflfc No. 21023 j, j.
nschappelijke geallieerde
Ie staf te Londen?
Grieksch zeilschip
lot zinken gebracht.
De nieuwe bonnen.
'*-t
-
van het
Leerplicht- en Lager Onderwijswet gewijzigd
Bureau: MARKT U. m». «45
Poctrekenlng IHN
Chefredacteur: f. TBTER,
Hoewel het burgterrein in den Kau-
JL de verdédiging van den vijand
Smotigt, winnen de Duitsche aan-
JJKTtig Steeds aan terrein, hoewel
Sk «vechten geleverd worden om
iThoeg gelegen stellingen, meldt het
jfuu Als gevolg van de krachtige
niiitscbe aanvallen heelt de slag om
SLgrad een bijzonder verbitterd
karakter aangenomen. De Sovjets pro-
door tegenaanvallen eenige
Shting te bewerkstelligen. Stalin-
_ad js door de inrichting van uit ge-
f2fe veldversterkingen tot een ves-
gemaakt. Diepe verdedifings-
werton beheerschen tot. ver in. den
omtrek het voorterrein rondom de
sui Om daar doorheen te dringen,
«orft steeds weer een bijzondere
Mtuwe krachtsinspanning vereischt.,
In de groote afweergevechten ten
Zuidwesten van Kaloega en bij Rzjef
hebber, de Sovjets weer op verschil
lende plaatsen krachtig aangevallen,
under een doorbraak te kunnen be-
- erkstelligen.
In militaire kringen te Berlijn sprak
men gisteravond met betrekking tot de
gevechten rond Stalingrad als over
den strijd om een „vesting". Het is ge
bleken, aldus deze kringen, dat het
geheel gebied rond -Stalingrad zeer
becht versterkt «is en wel op de be
kende manier der bolsjewisten: goed
voorbereide veldstellingen die uiterst
moeilijk te overwinnen zijn.
Naar verklaard wordt zijn de aan
vallen der bolsjewisten in het gebied
vin Rzjef nog steeds zeer krachtig.
Het succes, dat de bolsjewisten on
danks hun wekenlange groote aanval
len daarmede bereikt hebben, bedraagt
naar de meening van bevoegde krin
gen te BerlijvT.hoogstens eenige kilo
meters terrein. Blijkbaar, zoo zeggen
Duitsche ijiilitairen, pogen de bolsje
wisten tegen eiken prijs Stalingrad en
den Kaukasus bij 'Rzjef te redden. Het
onwankelbare Duitsche verdedigings
punt heeft echter in dit gebied overal
stand gehouden en, ondanks hun hoo-
gen inzet konden dg bolsjewisten noch
het lot van Stalingrad noch dat van
den Kaukasus keeren.
De gestand bij Stalingrad is
llarmeerend, hetgeen blijkt uit de
jongste berichten uit Moskou, zoo
meldt de Goeteborg Posten.
Evenals in Moskou en Leningrad zijn
ook in Stalingrad alle weerbare man
nen en vrouwen opgeroepen om schou
der ,aa^ schouder te strijden met het
geregelde Russische leger. Zij zijn van
wapens-voorzien.
United Pi ■ess citeeif eer, bericht van
net Sovjet-Russische blad Kras-
naja Swesda. volgens hetwelk de
toestand bij Stalingrad „zeer critiek"
geacht moet worden. De» bolsjewisten
ondervinden de grootste moeilijkheden
fan het gebrek aan goede verkeers
wegen.
De Daily Mal) verklaart: Zelfs
Eeaingrad en Moskou zijn voor de
Eovjet-l'nie niet zoo belangrijk als
Stalingrad. Stalingrad in handen van
dei vijand beteekent, dat practisch
">k de wijdvertakte benedenloop van
de Wolga en de petroleumvelden ln
den Kaukasus "voor de Sovjet-Unie
verloren zijn. |)e mogelijkheid van eèn
bvitallleering via de Perzische Golf
Astrakan, wordt hierdoor vol-
kauen illusoir.
Het opperbevel der Duitsche weer-
J™™ deelt met betrekking tot de
P*®'en in het Zuidelijk deel van
Oostelijk front nog mede:
t® de Straat van Kertsj poogden de
j :~~rewisten met verscheidene sche-
I Z,, ,met vluchtelingen en ma-
W n e^den waren, door te bre-
v®ooc Weffers van»de Duitsche
I w»5 .F'fV de luchfdoelartillerie
ten n webepen in bratwk gescho-
I ,een schia ernstig /Beschadigd.
v»n a 4j?'den van den benedenloop
ten uT ban staakten de bolsjewis-
ds e?s de hooge verliezen, die zij
leden w de dagen hadden ge-
ruvu'5un tegenaanvallen op de op-
'r<epen6 "'^be en verbonden
gebied van den Kaukasus
I hun etlu- de Duitsche eenheden
H haddingen' die zi-> op de Pashoog-
fcveebtTf veroverd en zuiverden het
iet van haarden van ver-
en bolsjewistische
RëïjjSenf,, luehtgeveehten boven het
Ihdtwh» Kaukasus schoten
I «kou,.'**™ den bolsjewistische
StsliiwafT "oer' Ten Zuidwesten van
divisie f v*" Duitsche pantser-
;'"ertig kil dezer dagen in geslaagd
lijke st»n,„ achter de vijande-
"i'ties L. Sen„door te dringen. For-
ï^derom h1"^® luchtmachh-hetfben
ï'»n d»n verdedigingsinstallaties
I l'igrad in het gebied van Sta-
bomn,e_ ifL Soede uitwerking met
benzinS!^ ,26 Pantserwagens,
ODslao^P ats on verschei-
11 vernS-j n vaB munitie wer-
«nleugd. 19 stukken geschut
werden door
vecht gesteld.
voltreffers buiten ge-
CHURCHILL BIJ DEN KONING.
Churchill is gisteren naar de Brit-
sche berichtendienst, meldt, door den
koning in audiëntie ontvangen. Hij
bracht verslag uit over zijn reis naar
de Sovjet-unie.
Het resuitaat van het bezoek van
Churchill aan Moskou zal, naar G o e-
teborgsPostenuit Londen meldt,
naar de meening van Londensche poli
tieke kringen zijn, de oprichting van
een gemeenschappelijk geallieerden
generalen staf met hoofdkwartier te
Londen. Of een dergelijke generale staf
een offensief in West-Europa zal orga-
niseeren, of dat hij zijn activiteit zal
uitstrekken over grootere gebieden,
staat nog niet vast. Waarschijnlijk
zullen veranderingen komen in de
Britschf oorlogvoering.
Ook de diplomatieke correspondent
van de News Chronicle voor
spelt groote veranderingen, terwijl de
Times volstaat met er op te wijzen,
dat Churchill op zijn reis tot het in
zicht gekomen is, dat de overwinning
een gemeenschappelijk voorbereiding
en actie vereischt en dat hij niet voor
groote veranderingen mag terug
schrikken. Men verwacht de benoe
ming van den Amerikaanschen gene
raal tot bevelhebber van de Britse he
en Amerikaansche strijdkrachten in
het Westen, voor welke functie ook
generaal MaoArthur en generaal Wa-
vell alsmede de Canadeesche generaal
MacNaughton in aanmerking komen.
DOOR BRITSCHE DUIKBOOT.
Aan de Grieksche kust der MidctaL
sche Zee zijn, naar het D.N.B. ver
neemt, twee reddingsbooten met, de»
kapitein en eenige leden jjer beman
ning van een 200 br.t. groot Grieksch
zeilschip aangekomen. Het schip was
met marktprodueten voor de burger
bevolking van de eene haven naar de
andere onderweg. Bovendien had het
110 mannen en vrouwen aan boord,,
•llen Grieken.
■Onderweg dook plotseling een duik
boot naast het schip op. De kapitein
maakte met twee leden der bemanning
een boot in orde en voer naar de duik
boot. Van boord der Britsche duikboot
werd hun toegeroepen uit het schoots
veld te gaan. De dyikboot loste toen
drie schoten op het zeilschip, dat met
de zich nog aan boord bevindende 110
passagiers in de golven verdween.
Drie leden der bemanning, die over
boord waren gesprongen, werden met
mitrailleurvuur beschoten, doch wis-,
ten zich door duiken aan den kogel
regen te onttrekken. Vervolgens dook
de duikboot en verdween.
EERSTE PLAATSVERVANGENDE
VOLKSCOMMISSARIS VAN
DEFENSIE BENOEMD.
Volgens den bolsjewistischen be
richtendienst meldt Tass, dat de raad
van Volkscommissarissen dér Sovjet-
Unie den legergeneraal Sjoekof heeft
benoemd tot eersten plaatsvervangen-
aen commissaris van Defensie.
DE AXRDBEVING IN PERU.
Blijkens nadere berichten omtrent
de aardbeving in Peru zijn de steden
Nazca en Puerto verwoest. Te Puerto
Lomas daalde de zee tweehonderd
meter, waarna een vloedgolf de stad
overstroomde. De inwoners vluchtten
in de bergen. Door de zeebeving werd
een zeekabel jstuk getrokken.
HOUDERS VAN VETKAARTEN
KRIJGEN MEER AARDAPPELEN.
Voor de volgende week zijn voor
het koopen van de gebruikelijke
rantsoenen brood, vleesch en tabak
de bonnen 44 aangewezen.
Voor de distributieperiode van
30 Augustus tot en met 5 September
1942 is het aardappelrantsoen we
derom vastgesteld op 3 kilogram.
In verband hiermede geeft gedu
rende genoemd tijdvak* elke der
met „44a" gemerkte bonnen der
aardappelkaart recht op het koopen
van V/3 kilogram aardappelen. De
met .,44b" gemerkte bon voor hou
ders van vetkaarten geelt geduren
de hetzelfde tijdvak evenwel recht
op het koopen van 1 kilogram aard
appelen in plaats van 1/z kilogram.
De aandacht wordt er nogmaals
op gevestigd, dat op Zaterdag 29
Augustus geen aardappelen op de
genoemde bonnen mogen worden
verkocht.
PLAATSVERVANGEND
BRITSCH MINISTER VOOR HET
MIDDEN-OOSTEN'.
Te Londen is officieel bekend ge
maakt, dat lord Moyne is benoemd tot
plaatsvervangend minister van Staat
in het Midden-Oosten om den minister
van Staat Casey terzijde te staan.
De omvang van hot werk, dat door
Casey als vertegenwoordiger van het
dorlogskabinet moet woorden verricht,
is de laatste maanden sterk toe
genomen. aldus het communiqué.
Bovendien zal de aanwezigheid van
een tweeden minister te Caïro ge
legenheid bieden aan den minister of
zijn plaatsvervanger elders in het
Midden-Oosten, buiten Egypte, be
zoeken af te leggen.
De post van plaatsvervangend
minister houdt tevens een zetel in het
kabinet in, echter niet in den oorlogs
daad
De grootsch opgezette invasiepoging -
een glansrijke'overwinning voor het
- der Britten bij Dieppe leVerde
Duitsche* arfweeffront gpati het
Kanaal. Volkomen, uitgeput
werden de laatste soldaten uit
hun- schuilhoeken gehaald.
(Weltbild-Polygoon-P.K. Koll)
De molen „De Vie» Hingen" te
Terbregge (Rotterdam) wordt dooi
de "gemeet.te, welke eigenaresse is,
gerestaureerd.
(Polygoon-Hof)
De toren van de historische Neder-
landsch Hervormde kerk te Zeven
bergen dateerend uit de 15de eeuw,
zal worden gerestaur^ntf
(Polygoon-v. d. Broek)
L
De opperbevelhebber der Duit
sche Oorlogsmarine aan de At
lantische Kust, Groot-Admiraal
Raeder, na de bezichtiging van
een batterij.
(Hoffmann-P.K. Hasert)
De invaaiepeging hij Dieppe.
Lange colonnes gevangenen.
(Atlantic-Holland-P.K. Meyer-WUdberger
_er»
Waf fen S.S. Ook het beschieten
van in scheervlucht aanvallende vlieg
tuigen wordt geoefend. Op snelheid
komt het hierbij aan.
(S.SiiP.K. S. Fritz Stap])
t»
Het Verordeningenblad bevat een
besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Opvoeding,
Wetenschap en Kuituurbescherming,
houdende wijziging van de Leerplicht
wet in verband met de invoering van
het achtste leerjaar, aan de scholen
voor gewoon lager onderwijs.
Artikel 3, derde lid, wordt gelezen
als volgt;
De verplichting eindigt:
le. Zoodra het kind acht jaren leer
ling is geweest van een lagere school
of twee aaneensluitende lagere scho?
len, waarvan de gezamenlijke klassen
een leertijd van ach^t jaren omvatten,
en het a}le klassen doorioopen heeft.
2e. Indien het onderwijs aan die
school of scholen gegeven wordt in
klassen, die samen een langeren leer
tijd dan acht jaren innemen, zoodra
liet zoovele klasasen doorioopen heeft,
als samen een leertijd van acht jaren
omvatten.
3. Bij het bereiken van den leeftijd
van veertien jaTen. wanneer net op dat
tijdstip het zesde letrjaar niet heeft
bereikt.
4e. Aan het einde van het leerjaar,
waarin het den leeftijd van vijftien
jaren bereikt heeft, indien het leer
ling is van het zesde, zevende of acht
ste leerjaar".
Artikel 3, vierde lid, luidende „de
verplichting eindigt in ieder geval bij
het bereiken van den leeftijd van veer
tien jaren" vervalt.
Artikel 4, tweede en derde lid, wor
den geleden:
,.Ten danzien van een kind, waar
aan vóór of sinds het bereiken van
het zesde levensjaar huisonderwijs in
den zin dezer wet wordt verstrekt,
eindigt deze verplichting bij het berei
ken van den leeftijd van veertien
jaren, indien het kind alsdan, acht ach.
tereen volgend* jaren, onderlijs heeft
genoten.
Ten aanzien van een kir.d, dat op
ee:i later tijdstip, dan in het vorige lid
btaoeld. aanvangt huisonderwijs te
genieten, eindigt de verplichting bij
het bereiken van den leeftijd van vijf
tien jaren.
Artikel 6 order 1,wordt gelezen als
vojgtt
^De verplichting wbr«K niet nageko-
men-r le. Zoolang het kind. den leeftijd
van zeven jaren bereikt hebbende, en
nog niet op grond van vijftienjarigen
leeftijd ingevolge artike: 3 derde lid
onder 4. buiten de leerverplichting val
lende. r.iet ais leerling eener lagere
school - is ingeschreven, noch huison
derwijs genie'dovereenkomstig de rege
len der wet, terwijl niet blijkt, noch
van het vroegere verstrijken van
leerplichtigen leeftijd ingevolge art 3
derde lid of art. 4 tweede lid. noch van
eenige wettelijke vrijstelling.
Art. 7 eerste lid onder 3 wordt gele
zen
De ingevolge ar{. 1 "aansprakelijke
personen zijr. van de naleving der ver
plichting vrijgesield. zoolang; 3e zij de
kinderen buiten de avonduren een in
richting van onderwijs doen bezoeken
die geacht wordt tot hei hooger of
middelbaar onderwijs te behooren of
die door den secretaris-generaal als
een nijverheidsschool wordt erkend.
In een nieu^v lid van .art. 7 wordt
bepaald da: de in d:*. artikel genoemde
afs'ar.d van vier kilometer zal bedra
gen zes kilometer, wan :eer het betreft
eer. school \oor voortgezet gewoon
lager onderwijs.
Art. 7 bis wordt als volgt gelezen;
..Behalve in de gevallen, bedoeld in
het vorig artikel, zijn ae ingevolge
artike! 1 aansprakelijke personen van
de nai£ving van de in artikel 1 opge
legde verplichting vrijgesteld, zoolang
zij de kinderen eene van Rijkswege
gesubsidieerde of erkende land- of
tuinbouwschool doen bezoeken. Indien
de7" kinderen acht jaren leerling zijn
geweest van eene Fag^re school en zij
zooveel klassen doorioopen hebben, als
samen een leertijd van acht jaren om
vatten
Ken 'wijziging van artikel 14 be-
paauN4at een vergunning voor het
nietrbt zoc'ken van de school gedurende
ten hoogste twee weken ten behoeve
var. werkzaamheoei. in of voor bedrij
ven van landbouw*, tuinbouw of vee
houderij niet wordt 'verleend, indien
het kind der. leeftijd van twaalf jaren
nog niet heeft bereikt. (Thans elf
jaar).
Dit besluit treedt in werking op 1
September a.s.
Voor leerlingen. Voor wie het achtste
leerjaar op 1 September a.s. begint,
kar. de secretaris-generaal" of een door
hem aan te wijzen instantie op verzoek
var. der leerplicht vijstellen, indien
hef niet mogelijk is. binnen den pfstand
van zes kilometer (zie nietiw. derde
lid van art. 7) voor 1 October a.s. het
achtste leerjaar in te stellen.
Het Verordeningenblad vat voorts
een besluit van den secretarir-generaal
van het departement van Opvoeding,
Wetenschap en Cultuurbescherming,
houdende wijziging van Lager-
onderwijswet en van eenige besluiten
in verband met de invoering van het
achtste leerjaar aan de scholen voor
gewoon lager onderwijs. De voor
naamste wijzigingen zijn:
Aan de vakken, warain aan lagere
scholen bovendien onderwys kan wor
den gegeven, -wordt toegevoegd een
voudige huishoudkunde.
Het schoolonderwijs wordt onder
scheiden in: a. gewoon lager onderwijs,
b. voortgezet gewoon lager onderwijs.
c. vervolgonderwijs, d. uitgebreid lager
onderwys, e. buitengewoon lager
onderwijs.*
Het gewoon lager onderwijs, voor
zoover het geheel of gedeeltelijk uit
openbare kassen wordt bekostigd,
wordt gegeven in scholen met zea
achtereenvolgende leer a j ren, het leer
plan omvat de vakken lezen, schrijven,
rekenen. Kederlandsche taal, vader-
landsche geschiedenis, aardrijkskunde,
kennis der natuur, zingen, teekenen,
lichamelijke opvoeding en nuttige
handwerken voor meisjes. Daaraan kan
het vak van handenarbeid worden
toegevoegd.
Het voortgezet gewoon lager onder
wijs wordt gegeven in scholen met ten
ministe twee achteréenvolgende leer
jaren, aansluitende aan het zesde lee*-
jaar eener school voor gewoon lager
onderwijs:- Het leerplan omvat de
vakken lezen tot en met nuttige hand
werken ala bovengenoemd, Duitsche
taal. algemeene geschiedenis, handen
arbeid en eenvoudige huishoudkunde,
"terwijl daaraan toegevoegd kunnen
worden de vakken landbouwkunde en
tuinbouwkunde en met machtiging van
den secretaris-generaal ook een of
beide vaikken wiskunde en handels
kennis. Het vak Duitsche taal wordt
ten minste gedurende vier uren per
week gegeven. Van de verplichting tot
het geven van de vakken handenarbeid
en eenvoudige huishoudkunde kan de
secretaris-generaal, de inspecteur ge
hoord. ontheffing verleencn.
Waar de oprichting van een school
voor voortgezet gewoon lager onder
wijs naar de meenir.g van den secre
taris-generaal niet mogelijk is. kan dit
onderwijs gegeven worden in scholen
met ter., minste acht achtereenvolgen
de leerjaren.
Voor het zevende en de hoogere
leerjaren dier scholen geldt, wat den
omvang van het leerplan betreft, het
hiervorer. bepaalde.
Tot eer., school vdor voort gaze: ge
woon lager onderwijs mogen/slech's
worden ted^elaten leerlingen, die het
zesde jaar van een school voor gewoon
lager orderwijs hebben doorioopen.
Tot eer. school voor uitgebreid lager
onderwijs mogen - slechts worden toe
gelaten leerlingen, die het. zesde leer-
an een school voor gewoon lager
onderwijs met goeden uitslag hebben
doorioopen er. wier ontwikkeling en-
aanleg naar het oordeel van het hoofd
der eerstgenoemde school zoodanig
zijn, dat met grend mag worden ver*
wacht, dat zij het onderwijs der school
voor uitgebreid lager onderwijs zon
der bezwaar zullen kunnen volgen. De
secretaris-generaal kan in bijzondere
gevallen ontheffing verleenen van derV
eisch. dat het zesde leerjaar moet zijn
doorioopen.
Aan elke school voor voortgezet ge*
woon lager onderwijs wordt het hoofd
bijgestaan door ten minste één ondei-j
wijzer, zoodra het aantal leerlingen
een en dertig bedraagt. Voor elk der
tigtal «pleerr.r.gen boven de een ert der
tig word- een onderwijzer meer ver
eischt*
Dit besluit is 27 Aug. in werking ge
treden. Het wordt ten aanzien van
elke school eerst toegepast vanaf den
dag. waarop na hel in werking treden
van dit besluit op deze school het
eerste .nieuwe schooljaar of de eerste
nieuwe schoolrursus aanvangt.
De secre'ar's-generaal of een door
hem aan te wijzen instantie kan op
desbetreffend \erzotl: toestaan, dat dit?
besluit op een ^chooj. welker school
jaar of schoolcursus in September be
gint eerst tr ^gepast wordt bij het be
gin van het schooljaar of den school
cursus. welke in September 1943 be
gint. als het niet mogelijk is. het
achtste schooljaar voor 1 October as.
•n te s'ellen
NV
Zon op 6.44, onder 20.37.
Maan op 22.14, onder 10.32.
Men is verplicht te *er
duisteren van zonsondergang y
tol zonsopkomst
Lantaarns van voertuiger i
moeten een hall nar na zqns-
ondergang ontstoken
ir na zqns- 2
cn «o'den j
K UZ
