f
Ihmm U
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
DE WORSTELING
OM STALINGRAD
Stoft
J
J
tl II
wij doen mep!
jullie ook
I Woensdag 2 Sept. 1942
Duitschers dringen vesting
terrein dieper bjpnen
pe bef eekenis van de bezetting van Anapa
Houdt onze industrie
aan het werk
é&il w9. fl
iIqh ih Hiaat
«wm«i markt n. nut nu
De strijd om Rzjef.
TOE LA
Togo treedt af.
ROMMEL'» OFFEN
SIEF BEGONNEN?
Aanval op Zuidelijke
flank van achtste leger.
Geruchten over
Frantch West-Afrika.
Ruim 300 Nederlandsche
vrijwilliger» naar het
Oostfront vertrekken.
M
J U
ll
1
J d*
|h«(
jilt ^1027
Mtiknlii U4M
Chefredacteur: t. TESTER. Gouda
r Tm aanzien van de gevechten aan
hi Oiate'uk front deelt het opper-
I nuitsrhA wAArmarht. aan-
mede:
gebied van Stalingrad heb-
I ya 4t bolsjewieken getracht in hun
td de swaarste kazematten ver-
lartt* defensieateilingen het verder
der Duitsche troepen te
Desondanks drongen de
iüüueht formaties infanterie en tanks
j japer bet vestingterrein binnen en
Éttea daarbij de bezetting van een
igiadeliiken stellingaector in de pan.
jUoevgeichut vernielde SI vijande-
j |ti vtklversterkingen. Ten N.W. van
HfHiigrad heeft het luchtwapen bij-
fel de vijandelijke verdedi-
Itallatlea aangevallen. Ruim 30
j tanka en IS kanonnen werden ver
kild. Vijftien vliegtuigen werden op
jta grond verwoest. Jagers en afweer-
(achut brachten S4 vijandelijke vlieg-
tuigen ten val.
Dl afweergevechten in den mid-
I touector leverden den Duitschen
Impen plaatselijk* successen op, ter-
wyi de bolsjewisten uiterst zware ver-
leun aan menschen en wapens leden.
1 Tw Westen van Kaluga werd in een
kfKaanval een zwaaromstreden
hoogt* veroverd en tegen alle vijan-
getikt aanvallen verdedigd. In het
KHed ten Noordwesten van Medyn
[ebben de bolsjewisten door hun de
nriga dagen geleden zware verliezen
slechts onsamenhangende op zich zelf
itandt aanvallen kunnen ondernemen,
tetke in het geconcentreerde vuur
t«ï infanterie en artillerie ineen-
Eeti" "de
Ook in het gevechtsgebied van
fefll heeft d* vijand zijn vruchtelqoze
imtieele aanvallen voortgezet
Duitsche stoottroep dreef een vijan
fcHjk steunpunt uiteen en bracht een
until gevangenen en belangrijke
wrkenningsreaultaten binnen. 5
B(j den afweer van een vijandelijken
Uskaattval zijn 30 vijandelijke tanks
wrnieU Het luchtwapen besteed met
oot succes vijandelijke concentraties,
mder eigen verliezen werden door-
Duitsche jagers 7 bolsjewistische
vliegtuigen neergeschoten.
In den Noordelijken sector van het
Goilelyk front kwamen plaatselijke
iwechten tot ontwikkeling, waarbij
la vijand onder zware verliezen
btaggeslagen werd. Zoowel ten Zuid-
tetai van het Ilmenmeer als aan
ht tadogameer werden bij den af-
*te van vijandelijke aanvallen tal
lus vijandelijke tanks en kanonnen
Witen gevecht gesteld. Duitsche jagers
en afweergeschut brachten boven de
gevechtssectoren in het Noorden van
het Oostelijke front 12 vijandelijke
v|jegtuipen ten val.
Krasno^Medwidewska ja
genomen.
Gebruik makend van het bij de
doorbraak ten Zuiden, van den bene
denloop van de Koeban behaalde suc
ces hebben Duitsche troepen het flink
versterkte plaatsje Krasno-Medwi-
dewskaja, dat ten Oosten van Anapa
ligt, veroverd.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn
meldt:
Nu Roemeensche troepen Anapa be
zet en daarmede de Zwarte Zeekust
bereikt hebben, is het geheele schier
eiland Taman van het overige opera
tiegebied afgesloten. Novorossisk, na
den val van Sebastopol de belang
rijkste marinehaven vdn de Zwarte
Zee, waarover de bolsjewisten nog de
beschikking hebben, wordt thans van
twee zijden bedreigd,aan den
eenen kant door de Roemeensche
troepen, die Anapa hebben veroverd
en thans langs de kuststrook naar
Novorossiesk kunnen oprukken, aan
den anderen kant door de van Kras
nodar oprukkende colonne, die reeds
voorbij Krimskaja staat. Of en in hoe
verre de troepen, die Anapa verde
digden, zich op Novorossisk terug
hebben kunnen trekken, is niet be
kend, doch men acht te Berlijn de
mogelijkheid, dat deze troepen zich in
veiligheid hebben kunnen brengen,
niet zeer groot. -
Merkwaardig is, dat bij de gevech
ten aan de kust de Zwarte Zeevloot
der bolsjewisten tot dusver nog niet
heeft ingegrepen.
KaUtsj in Duitsche bande*.
Ha* opperbevel der Duitsche weer-
macht.deelt omtrent de gevechten om
vesting Stalingrad nog mede:
Reed® eengie dagen geleden heeft
een Ngdersaksische divisie door een
vermetele, onverwachte actie de stad
Kalatsj, ten Oosten van den Don, ver-
overd-. Twee gemengde aanvalsgroe
pen, bestaande uit infanterie, pioniers,
pantserjagers, artillerie en luchtdoel
artillerie, drongen, nadat de vijande
lijke batterijen tot zwijgen waren ge
bracht, de stad binnen. In de straten
der stad werd om elk huis gevochten.
Met vlammenwerpers rookten de
pioniers de haarden van verzet uit;
Na vier uren van verbitterde straat
gevechten waren stad en station stevig
in Duitsche handen. De bolsjewisten
verloren talrijke gevangenen en leden
zware verliezen. Met Kalatsj is de Be
langrijkste pijler van het Westelijk
front van het vestingstelsel van Sta
lingrad verloren gegaan.
STARIZA
Wotokotamsk
Sytsjewka
GSHATSK
Forminsk
Bdrowsk
JASMA
MEDYN
slawe
oentsjau
ALEXIN
K,
KAC.OEGA
Soetokl
SoesJInltsJI
KOSELSK
WEGEN
HOOFDSPOORWEG
SPOORWEG
SS- Jeeds duurt de slag om
mS** v»» ,'e"ï*rn »*n de Wolga ten
aan de Wo,*a
*Srou D*ze belangrijke voor-
aJÜNh tro-fr? SH steecU in handen der
li»* J*81,-Het It den Sovjet-troepen
i n inzet van menschen en
KAART VAM PELT
materieel niet gelukt het gesloten Duitsche
front te doorbreken. Dit frcyit loopt van
Rzjef vla den spoorweg tot WJasma. buigt
van daar naar het zuid-westen van Kaloega
en vervolgens langs de spoorweg Koselsk
(Zit de kaart).
JAPANSCH MINISTER VAN
BUITENLANDSCHE ZfljKEN
De Japansche minister ran Butten-
iandsche Zaken, Togo, is <m persodn-
lijke redenen afgetreden- Minister-li
president Tojo heeft d^ portefeuille
nn Buiten landsche Zalren overgeno
men.
Nadat het aftreden van Togo de
sanctie had verkregen ram deh keizer,
is de minister-president, Tojo, formeel
als minister van Buitenlandsche Za
ken geïnstalleerd, meldt Domei.
Tojo voert thans behalve het minis
ter-presidentschap de portefeuillee van
Buitenlandsche Zaken en van Oorlog.
Het plotselinge aftreden van Togo
en de overneming van diens post door
den minister-president, wordt in Wel
ingelichte kiringen te Tokio zoodanig
geïnterpreteerd, dht hiermede waar
schijnlijk geen belangrijke wijziging
komt in de Japansche buitenlandsche'
politiek, vooral niet ten aanzien van
het Westen. Inmiddels is'er geen aan
wijzing in bfficieele kringen, of Tojo
voor onbepaalden tijd zijn drievou
dige functie van premier, minister
van Buitenlandsche Zaken en van
Oorlog zai behouden of dat in de
naaste toekomst eèn geschikte candi-
daat zal worden aangewezen om den
opvolger te worden van Togo op den
post van minister van Buitenlandsche
Zaken. In sommige kringen is men van
meening, dat Tojo altijd voorstander is
geweest van .vereer, voüd.gmg van het
birnienlandsche bestuur. Daarom zou
de premier persoonlijk aan deze rege
ling den voorkeur geven, aangezien
hij bovendien zichzelf best er toe in
staat acht de jbelangrijke draden der
politiek in oqrtogstijd in zijn handen
te vereenigen.
Naar verluidt, js ook de plaatsver
vangend# minister van Buitenlandsche
Zaken, Nisji, afgetreden. Tot zijn op
volger is benoemd de leider dep Oost-
Aziatisehe afdeeling aan het departe
ment van Buitenlandsche Zaken, Koe-
maitsji Jamoto.
Domei meldt nog, dat Kawagoe, ge
wezen ambassadeur en adviseur van
Buitenlandsche Zaken, eveneens ont
slag heeft genomen.
Hori, de woordvoerder van het mi
nisterie van Voorlichting, heeft aan
buiten landsohe correspondenten mede
gedeeld: Ik kan beslist verklaren, dat
het ontslag van Togo op zuiver per
soonlijke overwegingen waa gebaseerd
en niets te maken heeft met de vor-
mjng van het nieuwe departemrt ef
met eenig aspect der Japansche buiten,
landsche politiek.
Omtrent Tojo's waarneming van
Buitenlandsche Zaken zei Hori: Ik kan
niet zeggen hoe lang dit zal duren,
maar normaliter mogen we verwachten
d'at 'het tijdtolijk zal \zijn, want de
meéste landen hebben een minister
van Buitenlandsche Zaken.
Japansch ministerie voor Groot-
Oost-Azie opgericht.
In een gisteren gehouden zitting
heeft de Japansche regeering besloten
een ministerie voor Groot-Oost-Azië
op te richten. Omtrent de fundamen
teel functie van dit ministerie heeft
het departement van Voorlichting dte
volgende mededeelingen verstrekt:
Ten emde den oorlog tot een succes-
vollen afloop te brengen en, den op
bouw varï Groot-Oost-Azië te verzeke
ren, zal een ministerie worden opge
richt, dat zich zal belasten met de
bestuurstaak in de vreemde landen en
gebieden in Groot-Oost-Azië. Dit mi
nisterie zal een algemeen orgaan zijn
vnor het uitvoeren van de bewindstaak
op het gebied van politiek., economie en
cultuur in Groot-Oost-Azië, met uit
zondering van het eigenlijke Japan.
Evenwel zullen alle zaken van zuiver
diplomatieker! aard worden overge
laten aan de jurisdictie van het minis
terie van Buitenlandsche Zaken. Het
ministerie voor Groot-Ooet-AzVë zal
zich de volgeiide taak zien toegeme
ten:
1. De bewindvoering inzake.de po
litiek. de economie en de cultuur.
2. Alle zaken, betirekking hebbende.
<p onderdanen van het keizerrijk
japan wonende in de landen van
rootOost-Azië en alle zaken be
trekking hebbende op de bescherming
van den Japanschen buitenlandschen
handel
3. Alle zaken behoorende tot het
gebied van nederzetting en van ont
wikkeling der natuurlijke hulpbron
nen in Gcoot-Ooat-Azië.
4. Alle zaken betrekking hebbende
op de controle op ondernemingen, die
zijn opgericht met het doel om in
Groot-Oost-Azië zaken te doen.
5. Alle zaken betreffende het, cul-
tureele werk in d« vreemde landen
van het gebied van Groot-Oost-Azië.
6. Alle zaken aangaande de oplei
ding van mannen, die in deze gebieden
gebruikt kunnen woirden.
7. Alle zaken aangaande het
Kwangtoeng bureau.
8. Alle zaken betreffende den raad
voor de Zuidzeegebieden,
Ten einde voorts volledig met het
militaire opperbevel samen te werken
zal het ministerie voor Groot-Oost-
Azië ai het bestuurswerk in hët be
zette gebied van Groot-Oost-f^gië op
zich nemen.
GROOTE BRAND IN MALMö.
Te Malmö is in de groote leder-
fabriek Matmo een enorme brand uit
gebroken. die voor milüoenen kronen
schade dreigt te veroorzaken. Groote
opslagplaatsen zijn reeds vernield.
Men scheen omstreeks negen uur des
ochtends echter het vuut onder con
trole te hebben.
Tentoonstelling „Herlevend Nederland" Zaterdag j.I. te Utrecht officieel
geopend. Overzicht tijdens de rede van ir Mussert
Polygoon-Fotodienst-N .S.B.-Otto)
N'aar S.P.T. uit Londen meldt wordt
officieel meegedeeld dat het sedert
eeaigen tijd verwachte offensief van
generaal-veldmaarschalk Rommel is
begonnen met een aanval tegen de
Zuidelijke flank van het Britsche
achtste leger ter hoogte van El Himei-
nsa Het departement van Oorlog was
nog niet in staat mede te deeien of het
nieuwe offensief tegen Egypte er een
in grootsehen stijl is.
De Londensche correspondent van
de S o c i a 1-D emokr a-ten meldt
zijn blad, dat militaire kringen in de
Britsche hoofdstad, in verband met
het juist gemelde offensief van Rommel
van meening zijn, dat het geheele Mid-
dellaadsche Zeecomplex in de naaste
toekomst weer actueel zal worden.
Men baseert dit ten eerste hierop, dat
CHurehill tijdens zjjn groote reis ook
Gibraltar heeft bezocht en ten tweede,
dat de Britsche ambassadeur in Madrid.
Sir Samuel tjjoare, tamelijk onverwacht
tïMr Londen is gekomen voor het
u'V -enigen van rappUrt. Men acht dit
beioek van den ambassadeur van groot
belang. Van officieele zijde is er nog
niets ovpr bekend gemaakt.
Leden van het Egyptische
koningshuis gearresteerd
Volgens Italiaansche persberichten
zyn in Egypte vijf ledejl van het ko
ningshuis, onder wie zich Sabri Pasja,
de oom van koning Faroek bevindt
door de Britten gearresteerd Omtrent
het lot en de verblijfplaats van de ge
arresteerden is niets bekend. Het ko
ninklijk slot wordt d($>r Engelscbe
troepen zeer streng bewaakt
Volgens een ander bericht zijn er var.
de 6000 Egyptische nationalisten, die
de vorige week zijn gearresteerd, reeds
2000 naar de concentratiekampen op
het schiereiland Sinai overgebracht
AMERIKAANSCHE PERSSTEM.
Het Amerikaansche tijdschrift Time
schrijft in een artikel over het tweede
front, dat de uitgebazuinde cijfers over
de Amerikaansche productie van
tanks, vliegtuigen en ander oorlogs
tuig niet bereikbaar zijn Zij gaan het
productievermogen der Ver. Staten te
boven.
Voorts is het blijkbaar de welover
wogen meening van het Amerikaan
sche opperbevel, dat de beschikbare
Britsche troepen en hun oorlogstuig en
die beschikbare scheepsruime in to
taal niet voldoende zijn voor de vor.
ming van een ^weede'iront zonder vrij
aanziënüjken Amerikaanschen steun.
Reuter's speciale correspondent van
het Egypjisché woestijnfront be
richt B.a. over de buitengewone maar
practijsche kleedij (blauwe óverall,
helm, donkere bril/ met een 30 c.m.
lange, dikke sigaar, witzijden parasol
of payapluie), .waarin de Premier de
Britsöhe pantserbrigade inspecteerde.
De parapluie, welke Churchill op een
in Cairo opgenomen foto draagt, is een
geschenk van generaal Smuts.
(Stapj)
WAPENOPSLAGPLAATSEN
IN NOORD-IERLAND GEVONDEN.
De Britsche nieuwsdienst meldt uit
Belfast, dat de Noord-Iersche politie
twee wapenopslagplaatsen van dus-
danigen omvang heeft ontdekt, dat
duidelijk is dat een grootscheepsche
opstand in het voornemen heeft gele
gen, waarschijnlijk als vergeldings
maatregel voor de arrestatie van den
Ier Thomas Williams.
De eene opslagplaats is de grootste,
die men ooit in Noord'Ierland heeft
gevonden. O.a. heeft men Lewis-machj-
negeueren, machinepistolen, granaten,
munitie en ontplofbare stoffen aange
troffen.
Er. bestaat geen .twijfel, aldus het
bericht uit Belfast, dat deze wapens
verdeeld moesten worden ondér de
leden der I R A. en men meent, dat dit
tot op zekere hoogte reeds is ge
schied.
De politie van Ulster heeftjverklaard,
dat men moet zijn voorbeeld óp even
tueel# incidenten. Voor alle dingen
.verwacht men een bestorming van de
gevangenis. - De „legerraad" van de
IR A. heeft een waarschuwing gepu
bliceerd, waarin wordt gezegd, dat de
Amerikaansche soldaten ,de verant
woordelijkheid moe tan dragen, als zij.
betrokken worden bij onlusten van.
eenigerlei aard.
Voorts heeft de politië te Belfast
gisteren 13 personen gearresteerd. Zij
zouden betrokken zijn geweest bij egn
schietpartij om een boerderij, waarbij
iemand werd gedood.
s
DE OUDE HOOFDSTAD DER
TOLTEKEN GEVONDEN.
Na grondige voorbereidingen, die
ee.rige jaren in beslag hebben geno
men. heeft de Mexicaansche archaeo-
loog Alfonso Caso het succes mogen
boeken, dat hij de vroegere hoofdstad
\an het Toltekenrijk, Tulsa, kon
oloctleggen. De stad is eemge vier
kante km. groot. De overblijfselen
lagen een drie meter onder den be-
ganen grur.d, op 80 km. afstand van
Mexico-s'ad. Verscheidene groote pa
leizen en tempels heeft men reeds
kunnen vaststellen. Bovendien vond
men talrijke steenen godsbeelden.
Men verwacht voor de geschiedenis
van Middel-Amerika van deze ont
dekkingen een groote verrijking, daar
de Tolteken de leermeesters van de
Azteken zijn. Met deze ontdekking is
al terstond de these verworpen, die
Teotihuacan tot hoofdstad van dit
oude volk verklaarde. Men meent de
naam Tolteken inderdaad van dên
naam van de ware hoofdstad, Tülsa,
te kunnen afleiden.
DE ONLUSTEN IN IN DIE,
De onlusten in de gebieden ten
Noorden van de Ganges in de provin
cie Bihar duren, volgens uit Delhi
ontvangen berichten, nog voort. Het
leger is van bijzondere volmachten
voorzien om de onlusten te onder
drukken.. In de provincie Bengalen
zijn verschillende stakingen uitgebro
ken.
Uit Bangkok meldt het D.N.B.: Naar
gemeld wordt, is de poiitie is verschil
lende steden der province Madras op
getreden tegen de demonstreerende
Indiëirs. In Cahcut werd een aantal
studenten gearresteerd Bovendien
werden de leden van- het] gemeente
bestuur afgezet. De voorptter Nair
werd door de Britten gearresteerd,
waarbij zij als motief opgaven, dat de
gemeente-ambtenaren aan de onlusteh
hadden deelgenomen. In CuddalloTe
werd een lid van de Al-Indische Con
grescommissie gearresteerd. In Alla
habad ontbond de politie optochten.
Hierbij werden 35 personen gearres
teerd. In Bombay werd een lid van
het Congres tot kerkerstraf veroordeeld.
NEW YORK TIMES OVER DIEPPE
'Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat
ook de Amerikaansche pers thans
erkent, dat Dieppe een nederlaag is
geweest. Zoo constateert de correspon
dent der New York Times te
Londen, dat Diegpe onmiskenbaar een
leer is geweest. De militaire deskun
digen zijn min of meer van meening.
dat een nieuwe poging met alle be
schikbare middelen der geallieerden
geen kans op succes biedt en aan Sov
jet-Rusland in geenerlei vorm ver
lichting kah brengen.
FRANSCH DEMENTI.
Het Fransche ministerie van Voor
lichting publjceert het volgende com
muniqué:
Verscheiden buitenlandsche nieuws-
bureaux hebben geruchten van Russl-
schen en Engelschen oorsprong ver
spreid, als zou de Duitsche regeering
van de Fransche regeering toestemming
hebben geëischt tot bezetting van.
steunpunten in Fransch-West-Afrika.
Snkele dezer bureaux hebben zelfs
beweerd, dat Duitsche troepen te Dakar
zijn aangekomen,
De Fransche regeering dementeert
deze leugenachtige mededeelingen for
meel. Zij verlengen slechts de lange
lijst valsche be/ichten, die al twee jaar
lang door Londen "en Moskou worden
rondgestrooid.
Uit Vichy: De gouverneur-generaal
van Fransch-West-Afrika, generaal
Boisson, is Dinsdagmiddag onverwacht
per vliegtuig in Vichy aangekomen. Hij
werd terstond ontvangen, door maar
schalk Petain, met wien hij een langdu
rig onderhoud had, waarna hij terug
keerde naar West-Afrika.
Eenige duizenden openbare en bij
zondere scholen voor lager, uitgebreid
lager en meer uitgebreid lager onder
wijs hebben reeds vrijwillig aan het
Rijksbureau voor Oude Materialen en
Afvalstoffen te 's-Gravenhage doen
weten, dat zij zullen meewerken aan de
schoolinzameling van oud papier en an
dere grondstoffen voor de Nederland-
sche industrie, die 1 September 1942 is
begonnen, en nog steeds stroomen de
aanmeldingen bij de afdeeling Propa
ganda van het R.O.M.E.A. binnen. Een
aardig aanplakbiljet, waarvan wij hier
boven een reproductie geven, wordt aan
alle deelnemende scholen toegezonden.
1117»HZ QliO PAP'.c0 IN KARTOt»
;nrQ nc ..s3cc
V
S>
1 <r-
Laten nu ook alle Nederlanders mede
werken en hun kinderen alle oud papier,
karton, lompen, rubber, enz., meegeven,
opdat deze inzameling een succes worde.
Terwille van het gevaar voor verwon
dingen geve men géén oud blik en glas
scherven aan de kinderen mee. Daarover
zal de wijkophaler, die eens per week
léngs de huizen komt, zich we! ont
fermen.
De Nederlandsche industrie roept om
grondstoffen! Enafvalstoffen zijn
grondstoffen!
Het AN P meldt: Maandag zijn weer
ruim 300 Nederlandsche vrijwilligers
naar het Oostfront vertrokken. Na een
grondige opleiding, in de moderne Duit
sche kazernes, zullen de mannen aan
het front Bewijzen, dat de oude geest
van groote maijnen, uit een roemrijk
verleden, zijn daadkracht hief verloren
heeft. Naast hun Duitscllc kameraden
en vrijwilligers uit bijna alle landen van
Europa zullen zij strijden voor een
nieuw Europa, voor een nieuwe ge
meenschap. Vele familieleden "en be
kenden hadden zich op het station ver
zameld.
L%vuun%%vnmvmw
Zon op 6.53, onder 20.26
Maan op 0.09, onder 15.54.
Men is verplicht te ver
duisteren van zonsondergang
tot zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten een hall uur na zons
ondergang ontstoken worden
K lil