I Stalingrad reeds verwoest i <r\ yd van de vesting spoedig verwacht Dinsdag 8 September 1942 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN x? *2?0ren |5& éo*t en Hlaan Hevigste en bloedigste gevechten n sinds beleg van Sebastopol «II» Willkie in Ankara. BERLIJN EN DE AAN- MATIGING VAN HET WESTEN. Tijdperk van fluweelen handschoenen voorbij. 3» REDE VAN ROOSEVELT. Oorlog ko«t Amerika 100 milliard in 1943. - J,jM««n«. No 21032 Bureau: MARKT SI. Poatrekenloi Chefredacteur; f ISHKWWFBCM 4 4~> Ot/f fVH£tUNG£M Vit «.If 5'ALtN KASPISCHE /ULKltM WLADIKAWKA MAHAUJ ZEE K IJ E ERIWAN gisteren werd gemeld hebben de Duitsche en Roemeensctie troepen dé be- bgrijtote Sovjet-Russische maritieme basis Novorpssiisk aan de Zwarte Zee ingenomen. Amerikaansehe correspondenten kartchten, dat volgens reizigers, Mte Moakon uit Stalingrad zijn nagekomen, de stad zelf reeds ver. veezt sou zijn. Van de groote fa. krieksgebouwen staan slechts de ■aren. Op de Wolga gaat het ver- kier nog door, ofschoon de Duitsche Mitmacht de scheepvaart ononder. kreken bombardeert. Di Berlijnsche correspondent van de NlCrt. meldt h weerwil van de buitengewoon I bevige gevechten bij Stalingrad wordt M Her toch als een kwestie van zeer ti)d beschouwd, dat deze stad [al rillen. De strijd speelt zich ten I reads binnen de versterkingswer- l ral de eigenlijke stad af. j Het betreft hier echter geen gëïm- |p>viieerde versterkingen, in korten 1 in alleryl aangebracht, doch ver- iterkingswerken welke reeds maan- I tal geleden werden gebouwd. Zware tetonneerde steunpunten en bun- rs en een wijdvertakt loopgraven- I ijiteem, prikkeldraadversperringen en wortf handig gèlegde mijnenvelden 'ban ten dienste van de verdedigers I nadere belangrijke stad. Daarnaast is I Wddelzwane en zware artillerie in I froote hoeveelheden samengetrokken, IpMK tanks, waarvan vele niet be- I Wfglijk zün, maar zoo diep in den bo. ïtanzyn ingebouwd, dat alleen de loop IJ» het kanon boven den grond blijft. 15? .8era'f'neerde verdedigingsstel- |™t in het aanleggen waarvan de "'/ek, gelyk men hier erkent, virtuo STALINGRAD EN DE ZWAKTE ZEE VLOOT. De A.N.P.-correspondent te Berlijn meldt: De pathetische oproep,dien Radio- Moskou tot het roode leger heeft ge richt en waarin er op wordt gewezen, dat het bij de thans aan den gang zijn de gevechten om leven of dood gaat, getuigt van het feit, dat Moskou, nu de sleutèlstelling Stalingrad voor de bolsjewisten verloren dreigt te gaan, zich van den ernst van den toestand volkomen bewust is. Hiervan getuigen trók de hevige aanvallen, die de bolsje wisten met buitengewoon sterke strijd krachten doch zonder eemg resultaat hebben ondernomen op de Duitsche sleu'telstelling ten Noorden van Sta lingrad. Deze hebben niet kunnen ver hinderen, dat de Duitsche troepen steeds meer terrein winnen, evenmin als de ontlastingsaanvallen in het cen trale deel van het front, die van afwis selende intensiteit zijn. In militaire kringen alhier vermoedt men, dat deze aanvallen met min of meer. grooie hevigheid zuilen voortduren, zoolang htalingrad nog tegenstand kan bieden, daar het doel niets anders is dan het moreel der verdedigers te versterken. Na de bezetting van Novorossiisk koestert men hier groote belangstel ling voor het lot der Zwarte Zeevloot Daar Novorossiisk betrekkelijk weinig uit de lucht gebombardeerd is. heeft ongetwijfeld een belangrijk deel dezer [®tjjn en het bevel van Stalin deze vloot de haven kunnen verlaten, doch jjjjJot het uiterste te verdedigen heb. de toestand is zóo, dat den bolsjewisten thans geen havens aan de Zwarte Zee meer ter beschikking staan, die voldoen aan de eischen, welke men aan een vlootsteunpunt mag stellen. Van dc weinige overgebleven havens is Batoem wellicht nog de eenige, die de vloot een toevlucht kan bieden. I lu. te vutueuigcii iitu. I ÏÏLl?' 8evec'lten geleid zoo hevig en I Sw 1I m6n sedert het beleg van [ffypol niet meer heeft moeten juoimaken. Toch meent men van-Duit- zÜde bereids te kunnen consta- tS* ^a' voornaamste tegenstand I S P°viets bij Stalingrad geleidelijk I keg"1' le verminderen. I de val van deze sterke ves. ISL rckftkenen voor de Duitsche I bÏÏÏ?'1' en !*e' verdere verloop van I Bo J®v8sverTichlingen be teekenen? I irt van Stalingrad brengt met Ii^jtateheerschiiig van op zijn minst SS®8"! den benedenloop van de I hSJu.. n acd' het in Duitsche mili- I (jjJ"l*ctln8eri niet beslist noodzakelijk, I ttrW op dit pum circa 8 km. breede I tta *°r<U overgestoken, temeer I ti» Ifv' ,^e Sebieden ten Oosten I tMMMiL van Wolga op het strategisch geen aantrekke- I Sb»u tf.en' Meer strategische be. I fen f**de beheersching "van de I Beu voornaamste scheepvaart- I Wiusschen Centraal, en Zuid- I k LrJ~tand, het beheerschen van en vooral het bezit van fefeJÜ'? u't kunnen ook verschil- self als strategisch middel- ?I» sl "kngrjjke gebieden '""le f uit kunnen ook "eoten worden ondernomen, b.v. -^„ "^'Westen om een flank- I ItlJm, tegen de daar staande Sov- I feiEü.. ondernemen en den eigen te ontlasten, die zooals be- Unj^Wt meer dan een maand aan iSCa^ t108*8' weinig succes- liWinlï» blootstaat, naar het I fet»-A?u de richting van de kta!?j Astrakan en de Kaspische I °P die manier de zich I?«JuT®de verbinding tus- I S drn^i M?|den-Rusland af te snij. I die met de in den Kau- N nu divisies. Bovendien I J» fe iL, va' van Stalingrad, een I BMe»*ogrijkste industrie ep han- I SS,'" 5en van de voornaamste I r®*he wapeningscentra ten naïü ?en 0era! verloren. Dit brengt geschut. enz. in grooten om- oorloi LTnwi «.--I d£;„D® ^ogscapaciteit der hi*"lüSó "dus, afgezien nog van 121 eoiaequenties, van een L? ie» S"?«e»d opnieuw belang- «Weht te zullen gaan ver- Duitsche DE VERLIEZEN VAN HET ROODE LEGER. Het -opperbevel van de weermacht deelt mede: In de zware gevechten aan het Oos telijke front werden in den tijd van 1 Mei tot 31 Aug. 1942 vooral in den Zuidelijken sector door de oprukken de Duitsche troepen 56 divisies en 39 brigades van het roode leger versla gen. Bijzonder krachtig was het optre den van de bolsjewistische pantser brigades, die ter ondersteuning van de infanterie wanhopig probeerden de oprukkende Duitsche aanvallers tegen te houden. De bolsjewieken verloren bij deze gevechten duizenden pantser wagens. DE SOVJETLEGERS. In een uitzending van Radio-Mosköu wordt gezegd, dat de gevechten aan het Oostelijke front voor de Sovjet- legers buitengewoon zwaar zijn. Het roode leger beschikt weliswaar over uitrusting en techniek, doch één ding ontbreekt: het begrip om van deze techniek een juist gebruik te maken. In zijn meeste oproepen, aldus de zender, heeft Stalin daarop de aan dacht gevestigd. Daarom verlangt men van alle bolsjewisten, dafzii een vol maakte techniek krijgen. Woordelijk zegt de zender: „Tankbemanningen en artilleristen, wordt meester van uw wapenen". „HET TWEEDE FRONT IS ER AL." Wendell Willkie is* op het vliegveld Ankara aangekomen in een vliegtuig van de -Panamerican Airways. Tijdens een ontvangst van journalis ten heeft Wendell WUlkie in de Ame- rikaansche ambassade verklaringen af gelegd. Hü zeide o.m., dat naar zijn meening het vaak genoemde „tweede front" reeds aanwezig was en wel in Noord-Afrika. Voorts zeide hij, geen schriftelijke boodschap voor Turkije te hebben, doch dat hij alleen monde linge mededeelingen bad te doen. OPROEP VAN GORING TOT GAS- EN STROOMBESPARING. De Duitsche bladen publiceeren een oproep van Rijksmaarschalk Görihg als gevolmachtigde voor het vierjaren plan waarin hij de autoriteiten, be drijven en huishoudens verzoekt, elk onnut verbruik van gas eif electrisclien stroom te vermijden, daar dit voor de bewapening en daarmede voor de over. winning van belang is. In de landen van onze vijanden, zoo verklaarde de Rijksmaarschalk hierbij o.a., wordt overal een acie gevoerd tot beparing van gas en stroom, waarbij streng wordt opgetreden. Ik vertrouw op onze vrijwillige medewerking. De oproep tot inzicht en hulpvaardigheid van het Duitsche volk zal ook hier voldoende zijn. VICE-GOUVERNEUR VAN MALTA TREEDT AF. De Daily Telegraph meldt uit Malta, dat men, verwacht, dat de plaatsvervangende gouverneur Sir Edward Jackson om gezondheidsrede nen zijn functie zal neerleggen. De last, welke gedurende de laatste maan den op hem heeft gedrukt, is n.l. te groot geweest, zoo verklaart het blad, dan dat hij deze zonder nadeel voor zijn gezondheid heeft kunnen dragen. Hij zal waarschijnlijk worden 6pge- volgd door den eersten secretaris van den gouverneur van Gibraltar David C. Campbell. EEN ARTIKEL VAN ROSENBERG. De Berlijnsche corr, van het II b 1 d. vestigt de aandacht op een hoofd artikel van Rijksminister Alfred Rosen berg in de Volk. Beobachter waarin hij de in de bezette West-Euro- peesche landen heerschende mentaliteit op den korrel neemt en er o.a. op wijst, dat de kleine staten in het Oosten van Europa, die vroeger evenmin veel van Duitschland wilden weten, na een jaar bolsjewistische heerschappij thans eeh geheel èndere houding aannemen en volledig meewerken en groote offers brengen. Wanneer het verantwoorde- •lijkheidsbewustzijn van Duitschland êp Italië dit niet verbood, zou men, aldus minister Rosenberg, breede krin gen in het Westen een jaar bolsjewis' tiache heerschappij toewenschen, want: „wanneer thans Franschen, Belgen en Nederlanders nog kunnen leven en werken, wanneer zij niet door het bolsjewisme versleept en van hun goe deren beroofd zijn, dan danken zij dit niet aan hun regeeringen of aan Enge land, maar uitsluitend aan de in het Oosten strijdende Duitsche weermacht." Uitdrukkelijk wijst de minister er ten slotte op, dat wanneer de edelmoe dige houding, die Duitschland na de bezetting der Westelijke gebieden heeft aangenomen, thans wordt uitgelegd als zwakheid van Duitsche zijde, het nationaal-socialisme, naar in het ver leden is gebleken, ook uiterst hard kan optreden. De corr. van het H b 1 d. knoopt aan dit artikel een beschouwing vast waar in hij o.m. betoogt: Aan een zoo weinig aap duidelijk heid te wenschen latende waarschu wing van deze zéér gezaghebbende zjjde komt ongetwijfeld groote betee- tenis toe, temeer daar het artikel zoo wol over de hoofden van het Duitsche volk heen tot de bezette gebieden is gericht, alsook zich rechtstreeks tot liet Duitsche volk zelf wendt. Het lijkt zeker niet uitgesloten, dat een zoo drastische uitspraak over de vraag, wie in Europa op het oogenblik, nu de oor log in vollen gang ij, te> bevelen en te Een der oudste gebouwen van Leiden het „Gravensteen" ondergaat een grondige restauratie. Zelfs het fraaie beeldhouwwerk wordt onderhanden genomen. (Polygoon-Van Bilsen) ttoor owrsc* 1939 eeesrf oo*log sma* tSferfHBf* 1939-1940 TW€iO€ 0O*t06SMA» SfPrFMSfff 1940-1941 Of MIX 00*1 00 SM J» ISfMrfMOf* 1941 194 J MALI i'i'f* roeof rMfOfM 0Mtt»O6t MOHE0€ 1 MMC f UNIE Stmt mar a 0 t—tn k irdei D«f«i eramus YJÓRDANI c f>eze kaart geeft een duideiyfc beeld van de ontwikkeling van den Europeeschen oorlog gedurende de afgeloopen drie jaren. Duitsche berg jagers in opmarsch door het dal van den Kjoebau in de Kaukasus. Hoffmann-P.K.-GriTnm-Kastein) eischen en wie te arbeiden en te zwij gen hebben, haar uitwerking zal heb ben op de houding van de Duitsche instanties óók tegenover Nederland en het Nederlandsche volk! Ongetwijfeld is het geenszins de be doeling van leidende Duitsche kringen, om aan de bevolking der t^ezette ge bieden voorgoed het zwijgen op te leg gen. Heeds uit de eerste redevoeringen en maatregelen van den Rijkscommis saris voor de bezette Nederlandsche gebieden bleek, dat men in het Ne derlandsche volk óndanks den oorlog een vriend en een bloedverwant zag, met wien men wilde samenwerken. Ook in toonaangevende kringen te Berlijn voelt meh ten opzichte van het Nederlandsche volk gevoelens van groote waardeering en vriendschap. Vele teek en en wijzen er echten op, dat Berlijn de aanmatigende houding van breede kringen in de bezette ge bieden, opgezet door de Engelsche propaganda, meer dan beu is. Zoo valt overigens ook tegenover de „Europee- sche reactie" in zekere neutrale lan den in Europa, waar bepaalde kringen onder het mom van neutraliteit een volkomen anti-Duitsche houding aan nemen, den laatsten tijd meer scherpte op te merken (de verklaring van de Wilhlemstrasse naar aanleiding van publicaties in de Zweedsche en Zwit- sersche pers, waren in dit opzicht ken- teekenend). Men wenscht te Berlijn dan ook geen tolerante houding aan te nemen tegenover kringen in ae be zette gebieden, die door hun negatieve instelling tegenover Duitschland, het nationaal-socialisme en Het nieuwe Europa, een welige voedingsbodem vormen voor de Engelsche ophitsing tot sabotagedaden. Deze houding komt ongetwijfeld ten deeie hieruit voort, dat men meent, aan de democratische kringen, die vroeger door de eenzijdige, veelal anti- Duitsch ingestelde voorlichting geen gekgerheid hadden zich to overtuigen van hetgeen Duitschland en het natio naal-socialisme wilden, thans lang ge noeg üjd hebber, gegeven, om hun houding te herzien. Anderzijds moet men wel in het oog houden, dat vele kringen te Berlijn de meening zijn toe gedaan, dat de oorlog, zij moge nog lang duren of kort, thans bij haar der den verjaardag, in haar beslissende stadium is gekomen. Men laat niet na er op te wijzen, dat het voor het ver dere verloop van den oorlog van ont zaglijke beteekenis is, dat door de be zetting van geweldige gebieden in het Oosten de werking der Engelsche blok kade voor de toekomst is opgeheven, zoowel wat de voedsel- als wat de grondstof-voorziening betreft. Daarbij komt. dat men de beteekenis der huidige operaties aan de Wolga en in den Kaukasus vooral daarin ziet, dat thans de geweldige Sovjet-oorlogs machine in haar kern onherstelbaar wordt getroffen. Mogelijk blijft zij nog korten of zelfs langoren tüd door werken en is de oorlog als zoodanig in het Oosten nog nief ten einde, maar na de huidige „chirurgische" operaties, is de kans op een zóódanige wederop standing der bolsjewisti6che legers, dat zij de door Duitschland verworven ge bieden ernstig kunnen bedreigen, uiterst gering. Ongetwijfeld zullen daardoor zoo meenen velen straks het Westen en waarschijnlijk ook het Zuiden en Zuid-Oosten méér dan tot nu toe in het centrum der militaire ge beurtenissen komen te liggen. Gedurende den oorlog in het, Oosten heeft het Westen tijd gehad, om zich te bezinnen. Net spreekt echter van zelf zoo merkt men op dat wan neer na deze periode nog steeds onrust wordt gezaaid door zekere kringen in het Westen, Duitschland in het laatste en beslissende stadium van den reus- achtigen strijd, tijd nóch lust heeft, om opnieuw met fluweelen handschoenen in te grijpen. Wanneer het thans toe grijpt, en hier is minister Rosenberg duidelijk genoeg, dan grijpt het hard in! Bij den ontzaglijken strijd, dien Duitschland voert en de reusachtige toekomsttaken, die het land voor zich ziet, kan het niet steeds opnieuw rede kavelen met lieden, die, hqè men het ook draait, niets van Duitschland en het nationaal-socialisme willen weten en liever met het bolsjewisme heulen dan Divtschland trachten te begrijpen. Het artikel van minister Rosenberg vormt als het ware een laatste waar schuw ingsse in. VOORBEREIDINGEN voor OFFENSIEF TEGEN DUITSCHLAND. In een praatje bij het haardvuur heeft Roosevelt Maandigavond, naar de Britsche berichtendienst meldt, ge zegd, dat de oorlog den ver. Staten in 1943 bijna 100 milliard foliar zal kos ten. Na gewezen re hebber lagen, welke de Sovjet klaarde Roosevelt: ,.In sche Zee en in het Midd op de neder- lijden, ver. Midaeilar.d- cn-Oosten zijn wij ons van het gevaar bewust, wij zijn echter hoopvol wat betrïft den afloop. Ons doel op het Europer sche operatie gebied is het offensief egen Duitsch land." Roosevelt gaf voorts &jn luisteraar» de verzekering, dat zoowel In de Ver. Staten als ook in Grootj-Brifrannië d« voorbereidingen hiervoor werden ge troffen. De macht van moet op de slagvelden broken worden. Het volk kan ervan overtuig' van de ..vier groote oorl veronachtzaamd wordt, langrijke militaire beshiten" zijn ge nomen, welke betrekking hebben op het begin van het offensief Inzake zijn boodschap gres over de stabilisatie van levensonderhoud ze c dat een onmiddellijke actie noodzake lijk was om ..een ernstige binnenland- sche economische crisis" ke voorkomen, .Wanneer ik nog twee. dne. vier of zes maar\den zou wachten, aoo verklaarde hij. zou het reeds te laai zijn." Amerika en de totale oorlog. Duitschland Europa ge- Amerikaansche zijn, da: geen logst "or.celen" Zekere be* aan het Con- vati de kosten de Roosevelt, nog niet aan en. Dit is een ,r. Staten zijn >rlog aan den en cons'.atee- boter kunnen ouden willen „Tot dusver zijn wij ei bezig den oorlog te winr totale oorlog, maar de Vi nog niet totaal in den o gang." aldus heeft voor een zender van Washington een comn entator ver klaard, „Wij zullen moe ren, dat wij niet al de krijgen, die wij gaarne hebben, evenmin als wij (alle kanonnen kunnen krijgen, die wij gaar ie zouden willen hebben. Wat wijfthuis moeten doen is het volgende: wil moeten voor der duur van den oorlog afstand doen van loon- en salarisverhpogingen. Wij zuller. de prijzen van allerlei aard zeer streng moeten controleeren van de fa- brieksproducten tot de I levensmidde len. Vele dezer artikelen moeten wij rantsoeneeren. Wij zuilenionze uitgaven voor niet-belangrijke diagen en dien sten moeten verminderen. Wij zullen belastingen moeten betalen 4ot een hoogte, zooals wij in vredestijd nooit mogelijk hebben geachï Bovendien zullen wij nog moeten sparer pn oor logsbons moeten koopfn. Wanneer wij al die dingen doen. zullen wij lee- ren inzien, wat de totale oorlog in het economische leven beteeMfru. De kosten van levensonderhoud. Naar United Press uil Washington meldt, heeft Roosevelt eèn boodschap tot het Congres gericht., wjaarin hij voor den 1 sten October het tot standkomen van wettelijke maatregeuen verlangt», die hem machtigen de kosten van le vensonderhoud en de prijzen van alle 1 ndbouwproducten te stabiliseeren. 4 Zon op 7.03, onder 20.11. Maan op 5.28, onder 19.49. Men is verplicht te ver duisteren van zonsondergang tot zonsopkomst Lantaarns van voertuigen moeten een halt our na zons ondergang ontstoken worden. mluwmw K 713

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1942 | | pagina 1