NIEUWE heuvelstellingen
OM STALINGRAD VEROVERD
- W-'
^kt:3*3k*
NIEÜWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
-x ff*
Donderdag 10 Sept 1942
£j«r|«nf. No. 21084
Van groot belang voor de verdere operaties
i&n en Wla asi
si
Het front wordt ondanks zworen
tegenstand langzaam ingedrukt
De strijd op
Nieuw-Guinea.
Nederiandsche vloot
verloor helft van
personeel. I
Picture Post over
Engelands positie ter zee.
Het Lagerhuis weer
verdaagd.
Wederom tegen vee
houders opgetreden.
Gevolg van* bomaanslag
Brussel.
te
De Duitsche rechtspraak.
Sanaa: MASK? n. riLO ru
rwtnkenlac INN
Chefredacteur: t. TISTER. Qowta
pi jLN.P.-oarreepondent to Berlijn
r*0to>~1" den verrassend sterken
Meiiatend hebben de Duitsche troepen
yim strijd om Stalinrrad nieuwe
LjieiitelUncea veroverd. Deze heu-
SteUlnten zijn voor de voortzetting
totperzties van het grootste belang.
m reriemakkelijken de aanvallen op
j, dndebteUlngen van het door de
yMewlrten met de modernste Midde-
m usgelegde verdedigingssysteem.
De gevechten in het gebied van
(olagred behooren tot de felste en
fjrtgferdste van dezen oorlog. Beide
prftjen zijn er zich van bewust, dat
Z m meer gaat dan om de ver.
mrtag van een stad. Het is geen
Igtpring In den gebrulkelijken zin.
fcjneef zijn de afstanden, waarover
gd ie operaties uitstrekken, ook te
■wt De stad zelf strekt zich reeds
Str een afstand van 30 k.m. aan de
geigi uit en de afmetingen van het
Aealijke slagveld zijn nog veel groo-
De Dultsehe troepen zien zich
mbalst tegenover een front, dat
den ongewoon zwaren tegen
bod buigzaam wordt ingedrukt.
Tevergeefs traohten de bolsjewisten
hor massale aanvallen op het in het
loorden, tueschen Don en Wolga,
jeronnde afweerfront het voort-
lobrijden der operaties te verhinderen,
hi de laatste dagen wordt van deze
novellen op groote schaal melding
ganukt en het ia dan ook aan te
men, dat zij worden ondernomen
hor reserves, die pas kort geleden
har ter plaatse zijn opgesteld. Het is
■tuurlijk niet te zeggen, vanwaar deze
merres zijn gekomen, doch het is
liet onmogelijk. daride verplaatsing er
no een vermindering van de kracht
bolsjewistische aanvallen in andere
helen van het front tengevolge heeft.
Kenmerkend voor de gevechten, die
het (fcgenblilT"aan het Oostelijke
■t worden geleverd, is het groote.
tal pantserwagens, dat de bolsje-
siiten dagelijks moeten inbakten.
Hieruit blijkt niet alleen, dat de bolsje-
vbten door een massaal gebruik van
t\ wapen trachten de krijgskansen te
twen, doch tevens, dat de afweer
tegen dit wapen uitstekend function-
keert. v
Omtrent de gevechten in het
ïlukasusgebied toonen militaire krin-
Jtn rich nog steeds .uiterst zwijgzaam.
Het ontbreekt echter niet aan aan-
Wjtingen dat ook hier de operaties
•en gunstig verloop hebben. Aan de
fcrek, welke rivier reeds op een niet
tejer genoemde plaats is overschre-
t®, wordt thans een strijd gevoerd
de bruggehoofden.
.Volgens sommige berichten hebben
h bolsjewisten in de Kaukasische ge-
wdtn militaire commissarissen be-
tosrnd, waaruit kan blijken, dat Mos-
«w er rekening mede houdt, dat deze
jteteden eerlang buiten het bereik van
«t tentrale gezag zullen komen te
Mien.
"ItüWE PHASE VAN DEN STRIJD.
Nur uit Berlijn wordt gemeld
verschillende feiten op een
stadium in den strijd op het
witolijk front, waar de gevechten
•"matste weken hun hoogtepunt ge-
5™®a hebben in het gebied rond
"wsgrad. Nadat de vorige maand in
verbazingwekkend tempo de sleu-
jauteUingen tot den Kaukasus ver-
waren en de Duitsche troepen
opmarsoh begonnen waren in het
"vuaische hooggebergte, scheen in
offensief, dat gericht was tegen de
JS|®* stellingen rond de 4jke
•"rauchatten van het centrale* Zul
u's*® deel van den Kaukasus dat
de toegangspoort vormt tot het
7f®«Meel n0g uitsluitend diplomatiek
•Wttreden Nabije Oosten een
Jjj*®PPing ingetreden te zijn. Wel
enkele korte mededeelingen
t® h» duitsche opperbevel, dat in
jtjj°er©assen van den Kaukasus een
Pcb i.'t' geleverd werd tegen de
^»ai verdedigende Sovjettroepen,
Warif' ''""treken van nadere geo-
bijzonderheden wekte den
driid zwaartepunt van den
Stmtou? 1st was naar de Duitsche
gru Jvke sleutelstellipj bij Stalin-
"aar de centra «er bolsjewis-
fcijfHgenaanvallen bij Kaioega,
j? Leningrad.
k ,a?Pmarsch door een hooggcberg.
echter- andere strategische
*tP0fr.,?ian ,een oprukken door het
Juist ontdat in de ber-
v»or o~'s en'teIe Passen geschikt zijn
feu, wj^igfijke militaire transpor-
s»l ^aar 'nKcze(ie ieger-
■wwfc,,en de taak' de omliggende
•Men ^^oodig te zuiveren, daar
*»rdeL rekening gehouden moét
df mnopliilrhoy Hot rU
van «aar raviian»
jJJwordt afgesneden.
'Wuiit "'"'sche militaire kringen
laai°a Wordt aan het V a d ge-
de opmarsen m den Kaue
kasus regelmatig verder. Niet alleen
worden in het Westelijk deel goede
vorderingen gemaakt, ook in het
Oostelijk deel beginnen zich omvang
rijke beslissingen af te teekenen.
Het Duitsche weermachtsberichf
heeft reeds gesprokén van gevechten
in het stroomgebid van deh Terek.
Deze nadere geografische omschrijving
wordt in de Wilhelmstrasse van groote
be teekenis geacht, omdat in dat ge
bied de weg vrij gemaakt moet wor
den tot het bekénde oliecentrum van
Grosny. Uit de militaire commentaren
op deze mededeeling van het Duitsche
opperbevel blijkt niet of de Duitsche
legers den Terek, die op sommige
plaatsen 500 fh. „treed is, reeds over
gestoken hebben. In het feit, dat de
naam van de. rivier genoemd wordt
zien de commentaren echter een
teeken, dat gunstige* voorwaarden" ge
schapen zijn voor een succesvollen
strijd.
Verder trekt het de aandacht van
militaire waarnemers, dat de tegen
aanvallen der Sovjettroepen bij Rzjef
en Kaioega sterk in kracht afnemen.
Weliswaar worden uit deze omstandig
heid geen bijzondere conclusies getrok
ken. maar het stoppen van dit Sovjet
offensief wordt van beteekenis geacht
voor den strijd om Stalingrad, temeer,
■omdat ook van Sovjet-Russische zijde
bij herhaling verklaard werd, dat de
tegenaanvallen in deQ centralen sector
beschouwd dienden te worden als on-
derdeelen van de worsteling om het be
zit van de sleutelpositie aan de Wolga.
Na de bezetting van Noworossisk
De bezetting van de zeehaven Nowo
rossisk heeft de discussies in de inter
nationale pers over het lot ven de
jet Zwarte Zeevioot sterk gestimu
leerd. 1
De Wilhelmstrasse weigert geloof
te hechten aan de berichten, dip ver
onderstellen. dat Ankara gunstig zal
beschikken op het verzoek van Londen
en Washington om den Sovjet-oorlogs
schepen een vrije passage door de
Dardanellen te geven. Ook wordt in
Berlijn slechts in beperkte mate reke
ning gehouden met de mogelijkheid
eener forceering van den doorgang,
daar de oorlogschepen dan niet alleen
bloot staan aan de Turksche kustbat-
terijen langs de zeeëngte, maar omdat
zij dan tevens een vrij gemakkelijke
prooi zouden worden van de in de
Egeische zee en op den Dodekanesos
gestationeerde strijdkrachten der spil-
mogendheden.
Vast staat intusschen, dat de positie
der Sovjet-oorlogschepen hoogst critiek
geworden is. De haven Batoem is ten
eenenmale ongeschikt voor de ligging
der schepen, zoodat de gevechtswaarde
der waarschijnlijk nog vrij omvang
rijke eenheden niet al te hoog meer
aangeslagen mag worden. De zuivering
van het Zwarte Zeegebied is een niet
te onderschatten positieve factor voor
de Duitsohe weermacht, die, wanneer
de opmarsch langs dé Oostkust van de
Zwarte Zee tot een goed einde gebracht
is, over zeè geravitailleerd kan worden.
Bovendien komen dan de Kaukasische
en Oekrajiensche gebieden, die rijk zijn
aan ertsen, kolen, minerale olie en
granen aanmerkelijk dichter te liggen
bij de centraal Europeesche oonsump-
tiecentra. Het transport per schip over
de Zwarte Zee en den Donau is immers
heel" wat eenvoudiger dan het vervoer
per rail of per as over de moeilijk be
gaanbare wegen der Sovjet-Unie.
DE BOLSJEWISTISCHE OORLOG
VOERING
Van militaire zijde verneemt het
D N.B.: Majoor Milif Smirnoff heeft
voor den plaatsvervangenden volks
commissaris van biiinenlandsche zaken
een geheim bevel geteekend, waaruil
weer eens de methoden van de bolsje
wistische oorlogvoering blijkt. Dit be
vel, dat onlangs door de Duitsche
troepen is buitgemaakt, bevat nauw-
Sovw waarop
keurige aanwijzingen over de wijze
Duitsche soldat'
en in het achter
land door gif vermeord moeten wor-
Het geheime bevel draagt het
nummer 877 en luidt ala volgt:
Voor succesvolle acties in het achter,
land van den vijand is de toepassing
Van sterk werkende vergiften voor
mlSsavergiftigingen van groote betee
kenis. Ah gif wordt u arsenicum toe
gestuurd verborgen in lucifersdoosjes.
In deze doosjes zit een desis vergif van
telkens een gram onder een dubbele
bodem. Daarboven liggen de lucifers.
Deze dosis arsenicum is voldoende voor
het vergiftigen van tien mar Boven
dien wordt arsenicum verstrekt in ge
latinecapsules in een doseering van
twee gram, voldoende voor het vergif
tigen van 18 man. Voor uwe troepen
ontvangt u 8 lucifersdoosjes en 15 ge-
latinecapsules Deze hoeveelheid moet
zoo worden uitgereikt, dat het gif daai
wordt overhandigd, waar de toepas
singsmogelijkheid gewaarborgd is.
Hiervoor komen in aanmerking vrou
wen, koks, keukenpersoneel en perso
nen, <Jie toegang hebben tot de levens
middelen."
HEVIGER GEVECHTEN BIJ
BU PORT MORESBY.
De Britsche nieuwsdienst verneemt
uit het hoofdkwartier van generaal
MacArthur, dat de gevechten ten
Noorden van Port Moresby zich in
grootere mate ontwikkelen en heviger
worden.
Japanners thans 44 mijl van
Port Moresby.
Naar de Engeische nieuwsdienst In
een extra bericht uit het hoofdkwar
tier van generaal MacArthur bekend
maakt, hebben de Japansche troepen
in het gebied van Ohan Stanley op
Nieuw-Guinea een hevigen „infiltra
tie-aanval" geopend, die snelle vorde
ringen maakt. Naar in het bericht ver
der gezegd wordt, staan de Japanners
thans /44 mijl van Port Moresby af.
De Engeische nieuwsdienst voegt hier
nog aan toe, dat de toestand op Nieuw-
Guinea ernstig is.
ft,- -1.1
Het eerste groote Nationale Zang-
ieest op den Dam te Amsterdam
waaraan door ongeveer 4000 zan
gers en 200 musici is medegewerkt.
Op onze foto: de leider der
N S B. ir Mussert met rechts de
burgemeester van Haarlem, leider
van de Stichting Nationaal Zang
feest. de heer S. PJekkcr.^""
4 (Stapf)
Generaal-veldmaarschalk Rommel en
Generaal-veldmaarschalk Kesselring
bespreken het gezamenlijk optreden
van hun afdeelingen in Noord-Afrika
(Hoffmann)
Nederiandsche Vru'wittïfreri b(j de Waf-
fen S.8. Het aantreden en richten
gaat reeds goed, maar de Gruppen-
führer is niet zoo snel tevreden.
S.S.P.K.-Fritz-Po.)
H.B.S.A.D.O. 30. Doelman Kok
van A.D.O. weert een gevaarlijken aan
val af. (Polygoon-Meyer)
Bij Se in den Kaukasus heerschende bijna tropische hitte, staat de
bediening van het luchtafweergeschut slechts in zwembroek en helm ge
kleed» gereéd om den vijand te ontvangen. (PK. Hoepner-H. H.)
In Den Haag werd Zondag op het graf
van den weerman Peter Ton een her
denkingsplechtigheid gehoude^ De chef
van den staf der W A. legde een krans
op het graf
(Fotodienst N;S.B.-Otto*Polygoon
De Nederiandsche admiraal Furstner
heeft volgena de Deutsche Zel-
tnng in den Niede r la n de n te
Washington verklaard^ dat de Neder
iandsche marine In d)b strijd aan de
zijde van Engeland en de Vereenigde
Staten tot dnsver intr dan de "helft
van haar personeel en bijna baar ge-
heele vloot heeft verloren.
„RAMPZALIGER DAN OOIT
TIJDENS DEN VORIGEN
WERELDOORLOG".
In het Engeische tijdschrift Picture
Post schrijft lord Winster o.a.:
Engelands positie ter zee is op het
oogenblik rampzaliger dan ooit tijdens
den vorigen wereldoorlog, toen de
Duitsche duikbootooriog de Britsche
eilanden aan den rand van de neder
laag bracht. Het oonvooisteisel heeft
naar men wéét thans geen enkele
waarde meer. Toch moeten, vóór Alles
Engeiands verbindingen ter zee be
houden blijven want wij zijn e^n
belegerd eilaiid en wanneer het ons
niet gelukt onzen eigen aanvoer te
waarborgen en onae overzeesche
legers versterkingen en aanvullingen te
doen toekomen, zijn wij verslagen. Wij
moeten het feit onder oogen zien, dat
onze positie steeds slechter is ge
worden. In de Middellandsche Zee kan
nog slechts va« tijd tot tijd een poging
gedaan worden om een convooi naar
Malta te sturen. Hoe lang zal Engeland
in dergelijke omstandigheden en met
zijn beperkte middelen dergelijke wan.
hopige pogingen nog kunnen onder
nemen? Men kan als zeker aannemen,
dai de Britsche scheepvaart in het
Zuidelijke deel van den Atlantischen
Oceaan en in den Indischen Oceaan
eveneens aan hevige aanvallen bloot
staat. Men moet dus ook daar consta-
teeren, dat de aanvoer voor de Brit
sche legers slechts met zeer zware ver
liezen gehandhaafd kan blijven. Wan
neer dit echter in het geheel niet meer
kan gebeuren blijft er niets anders over
dan "te capituleeren.
Omtrent den zeeweg naar Moermansk
laa» men het Britsche publiek volkomen
in het .duister Met het oog op de
gunstige strategische positie voor de
Duitsche blo'kkade aan derf rand van
dezen weg moet men zich werkelijk
afvragen, hoe !ang deze vitale aanvoers-
linie voor de Sovjet-Unie, ondanks alle
inspanningen en offers, nog gehand
haafd kan worden. Niet veel beter is
de stand van den slag op den Atlanti
schen Ocëaan voor de geallieerden.
Men kan daar den toestand zoo samen
vatten, dat Duitschland meer vracht-
ruimte tot zinken brengt dan de ge-
allierden kunnen bouwen, en dat
Duitschland meer duikbooten aanbouwt
dan - de geallieerden kunnen vernie
tigen, Bovendien mag men natuurlijk
de zware offers der Britsche en
Amerikaar.sche marine niet uit het oog
verliezen, In Groot-Brittannie is men
er ondanks alle inspanning niet in
geslaagd ,meer dan een zevende van
de .maandelijks vernietigde vracht
ruimte door nieuwe schepen te ver
vangen.
Het zwaartepunt van de critiek op
de oorlogvoering, zoo besluit lord
Winster, ligt in de organisatie. Wanneer
de huidige bewindsmannen het niet
kunnen klaarspelen, moeten er nieuwe
mannen aan het roer komen, vooral
echter moet er komen; nieuwe tactiek
en een nieuwe offensieve geest.
CREDIET VAN EEN MILLIARD
POND GOEDGEKEURD.
Naar de Britsche berichtendienst
meldt, heeft het Lagerhuis erin toege
stemd na de huidige zitting het Lager
huis vüor nog een kort reces te ver
dagen.
Het' Huis heeft na (eé*fckort debat
do,or handopheffing het door den
minister van Financiën Voorgeste'de
crediet van een milliard pjond sterling
goedgekeurd.
Naar de Engeische riieuwsdieijst
meldt, heeft de arbeidersleider Peth-
wick Lawrence, tijdens de debatten
Verklaard, dat de arbeiders zich er
van bewust zijn, dat wanneer er een
twêede front komt. dit,een uiterst
ernstige en bovendien bloedige aan
gelegenheid zal zijn.
De Labour-afgevaardigde Bevan ver
klaarde. Het feit, dat Churchill
steeds nog op zijn post is. moet als
he: grootste nationale ongeluk be
stempeld worden. De arbeiders stellen
meer vertrouwen in de woorden yar.
Worosjilof en Timosjenko dan in die
van Churchill. Dearbeidersweten.dat
I (de Russische gereraais verklaard heb
ben. dat de oprichting van een twee
de front „mogelijk" en een „natio
nale noodzakelijkheid" is./
Wilhelmstrasse over de
rede van Churchill.
Met betrekking tot de door Chur
chill in het Lagerhuis uitgesproken
redevoering werd, op een desbetref
fende vraag ir de Wilhelmstrasse ver
klaard, dat eigenlijk alleen de bijkom
stige omstandigheden waarop reeds
gewezen is, aandacht verdienen, doch
niet de inhoud jdTfr'zIjfl'dtiMarir.gen.
EXTRA-KOEIEN INLEVEREN.
Eiikele dagen geleden is melding ge
maakt van het optreden der overheid
tegen een boer in Overijsael, die de melk
van zijn bedrijf niet afleverde. Thans
kunnen nieuwe gevallen worden ge
meld, waarin de secretaris-generaal van
het departement van Landbouw en Vis-
scherij krasse maatregelen heeft geno
men tegen landbouwers, die hun plich
ten ten aanzien van de voedselvoorzie
ning verzaken. Veehouders in Haren,
Adorp, Groningen en Noorddijk moeten
eeft aantal koeien inleveren. Ook in de
overige provincies kunnen soortgelijke
maatregelen binnenkort worden ver
wacht. Deze veehouders, die de voedsel
voorziening van hun volk tegenwerkten,
hebben deze ernstige gevolgen uitslui-
ond aan zichzelf le wijten.
^.VIJFTIG GIJZELAARS EN
VORDERING VAN 5000 FIETSEN.
Uit BrusJel meldt S.P.T.: Als gevolg
van de veelvuldige aanslagen welke
zich den laatsten tijd te Brussel voor
doen, en wel in het bijzonder als ge
volg van den bomaanslag in een bios
coop, waar een film werd gedraaid
over het Oostfront, waarbij een jong
meisje is gedood en verscheidene per
sonen zwaar werden gewond, zijn 50
vooraanstaande Brusselaars in gijze
ling genomen. Voor het herstel van de
aangerichte schade heeft het stadsbe
stuur van -groot Brussel de opdracht
gekregen 5000 rijwielen te leveren.
VERKLARINGEN VAN MINISTER
THIERACK.
Woensdag heeft de Duitsche minister
van Justitie dr .Thierack, voor verte
genwoordigers der Duitsche pers ge
sproken over doel en beteekenis van
de hem onlangs door den Führer ver
leende opdracht. AI9 zoodanig ziet dr
Thierack den opbouw van een sterke
nationaal-^ocialistische rechtspleging
voor de vervulling van de geweldige
tegenwoordige en toekomstige taak van
het Groot-Du;tsche Rijk De minister
zal het daarheen-zien te leiden, dat het
Duitsche vojic in de toekomst in den
Duitschen rechter een helper ziel. De
rechter mag niet meer een uitsluitend
voor het 'bestuur werkend jurist zijn.
Weliswaar kan de rechter slechts met
de wet recht spreken, doch het mag
niet zoo ver komen, dat «hij de wet
behèerscht maar het leten niet meer
ziet.
De opdracht van den Führer tot re
organisatie van de Duitsche rechts- v
pleging vorm: de inleiding *ot een ont
werp. waarnaar sedert vele tientallen,
ja bijna honderden jar*, steeds weer
was gestreefd, doch dat nooit bereikt
kon worde»;. Dat de minister van
Justitie zoo noodig van het bestaande
recht kan afwijken beteekent natuur
lijk niet. dat hij in de rechterlijke be
slissingen kan ingrijpen F.ven onjuist
is de meen mg. dat de rechter thans
kan doen en laten wat hij wil.
ITALIAANSCHE VERLIESL1JST
VOOR AUGUSTUS.
Het Italiaansche hoofdkwartier deelt
mede, dat de verliezen, geleden in
Augustus aan de verschillende fronten
zijn: leger en militie Egyptische front
508 dooden, 893 gewondeft, 5958 ver-
mist, Russische front, elfde lijst. 280
dooden, 947 gewonden, 105 vermist,
front op den Balkan 295 dooden, 387
gewonden, 31 vermist, marine 39 doo-
ién, 143 gewonden, 109 vermist, lucht
macht 52 dooden, 85 gewonden, J'O4
vermist.
ROUWPCECHTIGHE1D VOOR DEN
^HERTOG VAN KENT.
Naar de Britsche berichVenchehst
%eldt lg, in de Westminster Abbey in
tegenwoordigheid van Churchill en bijna
alle ministers tan het Britsche kabinet
een rouwplechtigheid gehouden voor
den doodeiijk verongelukten hertog van
Kent.
ONDERHOUD VAN LITWINOF
MET HU LD.
De Sovjetambassadeur in ^Vashington
Litwinof. heeft een onderhoud gehad
met staatssecretaris Huil, zoo meldt de
Britsche berichtendienst. Deze bijeen
komst heeft, gezien de „ceftieke situa
tie aan het Russische ffont" groote be
langstelling gewekt. Lifw nof heeft ge
weigerd iets over het onderhoud medé
te deelen.
Zon op 7.06, onder 20.06.
Maan op 7.48, onder 20.39.
Men is vei-plicbt te ver
duisteren van zonsondergang
f tot zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
i moeten een half uur na tons-
S ondergang ontstoken worden
K 712
