Verbitterde uitlating van Stalin
Pd
1
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
6 October 1942
„Onvolkomen en niet-tijdige vervulling
der verplichtingen door de geallieerden
gasposjnikof tot opperbevelhebber benoemd
jj tei Maan
fit ktrtang.
No 210M
m
T
SLAG OP NIEUW
JINEA VERWACHT.
Geallieerd offensief
over een half jaar?
De nieuwe boterbon.
Banaanwijzing voor zeep
Baby wol. -
c
Bureau MARKS II TELRV RM
rortnkaalni «MM
Chefredacteur: t TOSTER Oouda
Jltlin heeft zich tegenover een
HHfikaanzchen Journalist geuit over
^onvolkomen en niet tijdige vervui-
wg der verplichtingen, die de gealli-
Htfan op zich genomen hadden",
g, Duitsche politieke kringen wor-
Stalins verklaringen opgevat als
„n bevestiging van de stelling, opge-
,et zoowel door den Führer als door
jió RijksminiBter van Buitenlandsche
jlken, dgt de tijd voor Duitschland
«•kt. Overigens gelooft men te Ber
lijn, in Stalins uitlatingen een zekere
fijfijiuchtering, ja zelfs verbittering te
jggneit lezen.
Raar NyaDagligtAllehanda
uk Londen verneemt, wordt de ver
bitterde uitlating van Stalin tegenover
j® Ainerikaai .-chen journalist over
it onvolkomen «n niet tijdige vervul-
ling der verplichtingen die de geal
lieerden op zich genomen hebben, door
oïingelichte waarnemers in de En-
pkche hoofdstad beschouwd' als een
1ng van Sovjet-zijde om druk uit te
«en op de Engelsche en Ameri-
j kuuche regeering. Stalin heeft zich
ast deze uitlating rechtstreeks tot het
i üriUche en Amerikaansche volk ge
richt. Het gevolg hiervan kan zijn een
rtweherpten eisch naar een tweede
hint van den kant der openbare mee-
zing. Daarentegen valt het te betwijfe
len, zoo verklaren de waarnemers, of
'a's woorden ook invloed zullen
uitoefenen op de militaire besluiten
n» Engeland en de Vereen. Staten.
Hsar de Britsche. nieuwsdienst meldt
heeft Stalin tegenover Henry Cassady,
rertegenwoordiger van United Press te
Moskou, verklaard, dat het tweede
itw.t bij de calculaties der Sovjet-Unie
4t serste plaats inneemt.
Op de vraag, hoe de bondgenooten
i bon hulp kunnen uitbreiden en ver-
beteren, antwoordde Stalin, dat de ge-
riüeerde hulp aan de Sovjet-Unie wei-
tij doeltreffend is in verhouding tot
ito steun, dien de Sovjet-Unie haar
j bondgenooten biedt, doordat zy het
I (rootstv deel van het gewicht van den
[tegenstander heeft te verdragen.
I De bondgenooten moeten in de>eer-
I ite plaats hun plicht „volledig en
tydig" vervullen.
Naar de Britsche berichtendienst
I meldt, heeft de Amerikaansche onder-
j itestssecretaris Sumner Welles op de
persconferelitie verklaard, dat hy de
«(klaringen van Stalin over de nood-
akelykheid van een tweede front met
te grootste opmerkzaamheid heeft ge-
Iaën. De Amerikaansche regeering is
«tomen:ens het Sovjet-leger „allen
i Bogelyken matrrieeleh e*i physieken
deun" te verleenen. Hulp van deze
uid wordt de Sovjet-Unie in den
l „(rootst mogelyken" omvang gegeven.
Naar de Engelsche radio uit Wash-
1 ington meldt, heeft Senator Reynolds,
j ie voorzitter van de commissie voor
1 tólitaire aangelegenheden in den Se-
I J*»t, in verband met de verklaring van
«alin, de geallieerden opgeroepen ver-
Touwen te hebben en geloof in hun
j «ilftaire leiders. „Wanneer wij dit
1 <*oei1' z'Jn wu verloren. Zij weten
tellend maal meer over deze aangele-
IMiheid, dan het publiek, of wij, die
ij» in den Senaat zitten. Ik begrijp
"tel goed, dat Stalin uiterst bezorgd
I l? U'P ^er geallieerden noodig
[■teft. Maar wü moeten vertrouwen
I te dagenen, in wier hapden wij ons
1 tertrouwen gesteld hebben en die om-
de geheele aar gelegenheid heel
t beter ingelicht zijn dan wij".
I bfciÏÏ1' c'e voorzitMh- van de Ameri-
■JMHie commissieCyoor bultenland-
I s ""gelegenhedenLjjeeft, ten aan-
■tevan de verklaring%an Stalin, de
tewde commentaar gegeven: „De
I Jjteljte Staten. Groot-Brittannië en
[JVjJdere geallieerde naties zijn zich
12Ji ^wust van def dringende
1 Ljdriaolykheid tot\ uitvoering van
I te^2?rslel van sta"rt betreffende een
Ui?i 'ront "meten zich echter
E S* lalden door de gelegenheid en de
^teadigheden.
Jte Initieerden zullen hun verpüch-
I S® z-1. nakomen, maar deze tijd
^oatuurlyic bepaald worden door
I jP™|WinPi{l.
I J^An^aansche Pers houdt zich
1 JmT®1! bezig met de verklaring van
|JZ'?over de noodzakelijkheid van
I 'r°nt. Zoo schruft de N e w
|u*Hmes, dat Stalin den nadruk
iEJWtgd op datgene, wat de Sov-
reeds sedert geruimen tijd
«hreven, of wel, omdat de
.toestand in de Sovjet-Unie
is, of wel, omdat hy van
l a, dat de bevolking in Groot-
(BmZ"'' m de Vereen. Staten drin-
I b2i 'houdt aan een tweede
I b^_. «un militaire en politieke
U^H Slatin
1 ria
n. wie «i (zuuuvnt
Malm eischt in feite de inlos-
*«n wissel. Zijn boodschap
te» bet schijnt ten doel een op-
°P bet publiek over de
I *v regeeringen heen. Het
I Biet, welke verplichting
*0 W' to'
|n "IWH ntinc VgillUVIUtHJj
Washington hebben aan ge
^o&amteuning van e Sovjets.
van het tweede front is
definitieve belofte voor dit
Vork Herald Tri
bune zet uiteen, dat meeningsver-
schillen kunnen bestaan over de vraag
wat Stalin met het woord „verplichtin
gen" heeft bedoeld, of hij daarmede
verwijst naar de beloofde leveranties,
dan wel of hy wil laten doorscheme
ren, dat naar zijn meening een tweede
front is beloofd, maar dat deze belofte
niet is nagekomen. Naar het schijnt
ziet Stalin de huidige „hulp" der ge
allieerden, waarbij men ook de bom-
bardementsaanvallen in het Westen
moet rekenen, als betrekkelyk ondoel
treffend en hecht hy een grootere be-
teekenis aan het tweede front. Het blad
wijst erop, dat het tijdstip voor de op
stelling van een tweede front niet door
„den druk van de openbare meening
kan worden bepaald.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat het
interview, dat Stalin den vertegen
woordiger van een Amerikaansch
nieuwsagentschap heeft verleend, en
waarin o.m. de geringe effectiviteit
van de geallieerde hulp aan de Sovjet-
Unie en de noodzakelykheid van een
tydig en volledig nakomen der door
de geafflëêrden aanvaarde verplichtin
gen wordt vastgesteld, door de Duitsche
bladen een kardinaal bewijs wordt ge
noemd, dat de toestand der Sovjet-
Unie wanhopig is. „tiuidelyker", aldus
de Völkiscjter Beobachter,
„kon Stalin niet' tot uitdrukking bren
gen, wat de Sovjets dringend noodig
hebben en niet krijgen ep wat voor
hen de tallooze beloften, zooals vobral
de vaste toezegging aan Molotof, in
Mei j.l. een tweede front op te zullen
richten, beteekenen. Stalin zal er ook
slechts sftiouderschokkend op reagee-
ren, wanneer de Britsche minister voor
de Inlichtingen in een rede verklaart,
dat de Britten alles doen, wat in hun
vermogen ligt om het ernstig in het
nauw gebrachte Sovjetlegèr snel hulp
te brengen.
Het ZwölfUhrBlatt riet
interview met Stalin een beroep i
de hoofden van Roosevelt en Chui
heen, op het Britsche en Amerikaan
sche volk met het doel de meaning
dezer beide landen te activeeren en
hun regeeringen onder behooriyken
druk te zetten.
Naar Maekay-radio uit Londen meldt
zal Churchill, volgens het Londensche
blad Star gevraagd worden om een
spoedige verklaring over den zin van
de Zondag door Stalin uitgesproken
oproep tot tydige nakoming van de
door de geallieerden gegeven beloften.
Het genoemde blad schrijft, dat eenige
Lagerhuisleden het voornemen hebben
een desbetreffende vraag tot Roosevelt
te richter), aangezien „zjj gaarne zou
den willen weten of het tydstip voor
de opening van een tweede front over
eengekomen is ter gelegenheid van de
Moskousche besprekingen van den mi
nister-president."
Een bericht van het Zwitsersche
Telegraaf Bureau uit Moskou beves
tigt, dat generaal Sjaposjnikof, die
sinds November 194» chef van den
generalen staf der Sovjets is geweest,
is bemtomd tot volkscommissaris voor
de Landsverdediging en tot opperbe
velhebber van de land- en luchtstrijd
krachten.
Verder heeft hy zitting gekregen in
hét centrale comité der communis
tische party.
In verband met de uit Ziirich af
komstige berichten, als zou zich in het
Sovjet-opperbevel een mutatie hebben
voltrokken en maarschalk Sjaposjnikof
de leiding van het Sovjet-leger en
tevens het volkscommissariaat van
Defensie op zich hebben genomenv
publiceert Nya Dagligt Alle-
handa een levensbeschrijving van
dezen maarschalk, waaruit blijkt, dat
hy de eenige overlevende officier van
het oude tsaristische leger is, die als
Sovjet-militair tot de hoogste rangen
is doorgedrongen.
Dit bereikte hij na een meedoogen-
loozen stryd om de macht met maar
schalk Toechatsjefski. Deze beiden
intrigeerden en conspireerden jaren
lang tegen elkaar, werden gedegra
deerd en soms naar afgelegen militaire
districten overgeplaatst, vanwaar zy
dan weer aan de macht kwamen.
In den zomer van 1937 verkreeg
Sjaposjnikof de overhand en legde
zijn kaarten op tafel. Toechatsjefski
werd toen op grond van het door Sja
posjnikof geproduceerde materiaal ge
arresteerd en tot den kogel veroor
deeld. Na zyn terechtstelling keerde
Sjaposjnikof terug op zyn voormaligen
post bij den generalen staf.
Destyds deed hy van zich spreken
bij de militaire onderhandelingen me
Engeland en Frankryk in den herfs,
vatn 1939, toen Sjaposjnikof deel ui
ihaakte van de Sovjet-delegatié
kwestie. Zooals men weet, namen defe
onderhandelingen spoedig een ein
door het Duitsch-Russische pact.
Sjaposjnikof is van adellijke ge
boorte en stamt uit een familie met
oude militaire tradities. Reeds op/36
jarigen leeftjd werdthy tot kokonel
bevorderd. Hy wordt een -z^er uifeon
derlyk vlijtige en tot in de klyjnste
kleinigheden pedante militair genéemd,
Een buitenlandsche diplomaat /heeft
verklaard, dat zijn uithoüdingsv/ermo
gen, hardheid en fanatieke overgave in
militaire aangelegenheden de topjner-
kelykste trekken van zyn karakter
rijn. I
Sjaposjnikof heeft steeds da streng
ste tucht van zyn soldaten /geëischt.
maar by lien 'geen byzondérei popula
riteit kunnen verwerven.. Zijn benee
ming tot oppeBbevelhebber, aldus ein
dj-gt het Zweedsche-blad. betèekent dat
het Sovjef-opperbevel de soldaten nog
harder en meedoogenloozef zal aan
ppkken. I
HF.RRIOT NIET IN CONCENTRATIE
KAMP.
De Engelsche beweri
naareen soort concent
bracht is, wordt in bev
te Vichy niet bevestigd,
integendeel, dat Herrio
soort huisarrest bevindi
brengt op zijn landgoé
van Lyon. j
Herriot
.tiekamp ge-
kringen
erklaart
zich in een
dat hij door-
in de buur:
De Provinciale Landdag' van den Nederlandse hen Landstand in Noord-
Hollaiid in den Stedelijken Muziek tuin te Alkmaar. Tijdens de opvoering
van het openluchtspel „Oe Strooppot",
naar een Texelsche volksoverlevering
door Feed. Gropt (Polygoon-Kuiper)
Hoe de Amsterdamsche jeugd zich in
haag vrijen tijd verrflaakt. Op den
kltmbpom in het Vondelpark; de klom
pen gaan er voor uit.
Polygoon-N oske)
In Simferopol op de Krin ligt een
Noord-Duitsoh regiment, dat dezen
wegwijzer plaatste. -
(PK. Bottger-We.Po.)
Te St. Oedenrode is dezer dagen een klompenmikersschool in gebruik ge
nomen. De kosten worden voor gedragen door het departement van
Sociale Zaken en voor de rest door een
zestal Brgbantsche gemeenten.
(Polygoon-v. Bilsen)
Een nieuwe „I P.K.-wagen". Als men op slechte wegen in de Sovjet
unie makkelyk ryden wil neme men een buiten gebruik gestelde auto,
spanne er twee paarden voor en rich te de plaats van' den motor mei een
boaoh hooi ah zitplaats in. (P.K. Deman-H.H.)
De Noord-Oostpolder wordt in cul
tuur gebracht Met man en macht
wordt gewerkt aan den bouw van
boerderijen. (Polvfloon-u. Bitsen)
In een rede, waarin hij zijn aandacht
lan het productie- en tonnage vraag-
tuk heeft besteed, heeft de Australi
sche eerste minister John Curtin ver
klaard, dat het nog ongeveer een half
jaar zal duren, voor de geallieerden in
het Verre OostenAot het offensief kun
nen overgaan. Zoolang zullen zij den
vijand blijven ophouden.'
Het communiqué van generaal Mac-
Arthur meldt op Nieuw Guinea geringe
patrouille-activiteit. De Australisohe
troepen staan thans op ongeveer 8 k.m.
van Kokoda. Men vermoedt dat de ge
allieerde troepen bjj dit Japgnsche
steunpunt met de Japanners slag zullen
leveren.
i
AUSTRALISCHE GRONDWET
WIJZIGING.
Bij het Australische Huis van Afge
vaardigden is door dr Evatt in zijn
hoedanigheid Van minister van Justitie
een wetsontwerp ingediend, waarin de
regeering wordt gemachtigd door een
referendum tot een verstrekkende
grondwetswijziging te geraken, zoo
verneemt de T i m es uit Canberra.
Deze wijzigingen hebben uitsluitend
betrekking op de rechten en bevoegd
heden der afzonderlyke Australische
staten. Voortaan krijgen deze staten
geen nieuwe rechten meer, maar alleen
de federale regeering, hetgeen nood
zakelijkerwijze het gezag der staais-
parlementen aanzienlijk beperkt.
Het voornaamste punt van het-ont
werp zegt, dat uitsluitend aan het
federale parlemen in vollen Omvang
het recht wordt toegekend alle wetten,
die de staatkundige ordening van ge
heel Australië raken, zonder medewer
king der afzonderlijke staten* in te
„voeren. Dit zal ook na den oorlog niet
veranderen.
WAT DE AMERIKANEN VAN DE
EN'GELSCHEN DENKEN.
Het Engelsche tnaand-biad World
Digest publiceert een artikel. „Wat
d.- Amerikanen van de Engelschen den
ken", waarin gezegd wordt, dat de
Ameaikanen varl meen in g zijn. dat de
kracht en de heerlijkheid van Ervge--
land loorbij ziin. Juist de kleine man
in de Vereenigde Staten ziet "in de
zoogenaamde oorlogsinspanning van
Engeland niets anders dan een reeks
veldtochten, welke de Australiërs met
Amerikaanse}: oorlogsmaterieel voor
Engeignd moeten ondernemen. Zelfs
bij de Britsche luchtmacht bestaat de
meerde-heid van het personeel uit em.
piresoidaton. terwijl een groot deel der
vliegtuigen in de Vereenigde State'r.
geproduceerd is.
Reed? lang is Engelands goede naam
in de Vereenigde Staten verciwenen.
Het Amerikaansche publiek heeft niet
meer den indruk, dat de Engelschen
alle slagen, welke -hun de vijand toe
brengt, verdragen. Men vraagt zich
zelfs reeds af. of Engeland nog wel een
toekomst heeft. In allen ernst wordt er
over gesproken, dat Engeland na dezen
oorlog zijn t ivolking naar Canada zal
laten trekken en zal ophouden centrum
van een wereldrijk te zijn.
DE BELASTINGEN IN DE
VEREENIGDE STATEN.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt,
heeft de Amerikaansche senator
George voorzitter van de financieele
Senaatscommissie, verklaard, dat wel
dra „drukkende belastingen" zullen
worden ingevoerd, welke den levens
standaard van het Amerikaansche
volk zullen verjagen. De Senaat werkt
een nieuwe wet op de inkomsten
belasting uit. die meer dan 26 milliard
dollar per jaar moet opbrengen. De
senator deelde voorts mede, dat er wet
gevende maatregelen moeten worden
getroffen om den regeeringsleeninger.
voor de financiering van den oorlog
kracht van wet te geven en dat het
Congres binnenkort dergelijke maat
regelen zal hebben goed te keuren.
ONDERHOUD TUSSCHEN WELLES
EN LITWINOF.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldit,
heeft de Sovjet-ambassadeur te Wash
ington, Litwmof, een onderhoud met
den onderstaatssecretaris Sumner
Welles gehad. Litwinof verklaarde, dat
er niet over het tweede front was ge
sproken. er waren slechts „algemeene
inlichtingen" uitgewisseld.
AMERIKAANSCHE DUIKBOOT
VERGAAN.
De Engelsche nieuwsdienst meldt uit
Washington, dat het departement van
Marine heeft bekend gemaakt, dat de
Amerikaansche duikboot Grtmion op
den Stillen Oceaan over tyd is en ver
loren geacht moet worden.
De Grunion, de vijfde duikboot, die
na hpt begin van den oorlog is vergaan,
is in December j.l. van stapel geloo-
pen, had een waterverplaatsing var:
1526 ton en een bemanning van 65
koppen,
1 MILLIOEN EXEMPLAREN MYTHOS
Het boek van minister Alfred Rosen
berg „Der Mythos des zwanzigsten
Jahrhunderts" heeft een oplaag van
een millioen exemplaren, bereikt.
Gedurende het tijdvak van 7 tot,
en met 18 October 1942 geven de
met „boter 51" gemerkte bonnen
van de bonkaart voor voedings
middelen elk reeht op het koopen
van 125 gram boter.
Gedurende het tijdvakvan 1 October
tot en met ,31 October* 1942, derhalva
gedurende een tijdvak*- van een
maand, gevon de volgende bonnen
recht op het koopen van de daarachter
vermelde hoeveelheden zeep.
Bon „algemeen 412" en de „n een-
heidszeep" gemerkte bon van de aan
kinderen beneden den leeftyd van 8
jaar uitgereikte kaarten, geven recht
op hei koopen van, hetzy een stykje
24% of 28 gram luchtjfëyulde een-
heidszeep 40 of 57 pet., hetzij een
stukje van 70 of 75 gram eenheids-
toiletzeep 14, 15 of 21 pet., hetzy oo
het doen wasschen van vyf kilogram
droge vuile wagcli.
Aangezien thans nog nfet vaststaa',
welke hoeveelheid en welke soort zeep
zal worden verstrekt op deti tweeden
bon, welke nog zal worden aangewezen,
zal deze zoo spoedig mogelijk nader
worden bekend gemaakt.
De met ,.n toiletzeep" gemerkte bon
van de aan kinderen beneden den leef
tijd, van 2 jaar uitgereikte kaarten geeft
rechtnp het koopen van 75 gram toilet
zee 80 pet.
Zooals reeds in het op 2 October j.l.
gepubliceerde wekelijksch bonaanwij-
zingsbericht werd bekend gemaakt, is
de geldigheidsduur van de voor een-
heidszgep aangewezen boiinen „alge
meen 370" en ,.m eenheidszeep" van de
voor wasehpoeder aangewezen bonnen
.algemeen 3T1" en, „m wasehpoeder",
en van de bonnen „m toiletzeep" ver
lengd tot en met 31 October a.s.
Zij, die nog geen eenheidszeep of
wasehpoeder hebben künnen verkrijgey
tegen inlevering van dé bonnen „alge
meen 335". „algemeen 336" en „1 zeep",
kunnen deze bonnen nog tot en met
10 October a.s. bij hun. leverancier in
leveren, die verplicht is daarop risnog
zeep of wasehpoeder af te leveren
Indien voorradig, kan men voor de
bonnen „algemeen 335" en „algemeen
336'-' tezamen een stuk huishoudzeep
van 80 a 90 gram verkrijgen.
Zooals eenige dagen geleden is be
kend gemaakt, ligt het in de bedoe
ling met de verstrekking van babywol'
van 1 November 1942 af wederom een
aanvang te maken. Deze mededeeiing
heeft eenige ongerustheid veroorzaakt
bij degenen, wier aanvraag na 1
tember 1942 was ingediend en niei
meer in behandeling kon worden ge
nomen Teneinde onnoodige informa
ties aar. de distributiebureaux te
voorkomen, wordt vanwege het depar.
lenient van Handel. Nijverheid en
Scneepvaart medegedeeld, dat de
:eeas ingekomen aanvragen in volg
orde van b;r.nenkornst zullen worden
afgehanóe'a waarna de nieuw-ir.ge.
komen atfnvagen in behandeling zul-
ien worden genomen.
Opgemerkt wordt, dat bijzóndere
vergunning voor wollen breigarens,
uitsluitend kunnen worden -aange
vraagd ten behoeve van kinderen, ge
boren op of na 1 Maart 1942. Voor
reeds geboren kinderen
vraagt de moeder een bijzondere ver.
gunning voor wollen breigarens aan,
indien uit de distributiestamkaart van
het betrokken kind blijkt, dat dit op
of of na 1 Maart 1942 is geboren. Voor
te verwachten babies kan de
aanstaande moeder een bijzondere ver
gunning voor wollen breigarens aan
vragen tegen overlegging van een
schriftelijke verklaring van een ge
neeskundige of vroedvrouw, waai uit
blijkt, dat de bevalling binnen 20 we
ken zal plaats hebben.
OORLOGSVERSLAGGEVERS VOOR
DE NEDERLANDSCHE S.S.-P.K.
Het S S -Ersatzkommando deelt ons
mede:»
Bij ide S.S.-P.K. (Propaganda Kom-
paniei kunnen eenige radiosprekers,
fotoverslaggevers en^rslaggevers ge
plaatst worden, die na hun militaire
opleiding genoten te hebben aan d<e
verschillende sectoren van het front
zullen worden ingezet om middels
radio, beeld.cn bericht, het Nederland,
sche volk ooggettiigeversiagen te ge
ven van den grooten qgpjd in het
Oosten.
Zij, die hiervoor in aanmerking
wenschen te komen, dienen zich zoo
spoedig mogelijk, schriftelijk of per
soonlijk, te melden bij het S.S -Er.
satzkommando Nederland, Stadhou-
decslaan 132, Den Haag.
Zpn op 7.49, onder 19.06.'
A Msan op 4.18, ónder 18.15.
Men is verpRchl te ver
duisteren van zonsondergang
Y tot zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
t moeten een faalt uur na zons-
l ondergang ontstoken worden
A lit