NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN. OMSTREKEN jöB
wbibb**'"
Winterhulp
14 October 1942
Resultaten van het eerste jaar.
belangrijk overtroffen
7tot lOmilBooa gostogon
NOORD
ag. No. 21063
STRIJDMACHT IN
KAUKASUS
VERNIETIGD.
Groote branden in olie-
gebied van Grosny.
WE-5 000 11,1000171000
.Generaal Smult
te Londen.
De Japansche opmarsch naar Port-Moresby.
REDE VAN
ROOSEVELT.
Plannen worden ont«
Worpen door militaire
leiders.
■iet uniforme commando
in het Sovjetleger.
Keuringen voor de
Waffen-SJS. en het
legioen.
De samenwerking
tusschen de geallieerden.-
Cnox naar Z.-Amerika.
êóH Cn DIaoh
V» qbafradamaoK
ia het Concert-
■te Amsterdam hoeft de direc-
rj Winterhulp Nederland, de
W. ven Vloten, een overzicht
i van de werkzaamheden In het
niseen.
thans voor de tweede maal,
j ée beer van Vloten, dat Winter-
)M er tand verantwoording aflegt
het Winterhulpwerk in het afge-
l seizoen,
groote voldoening 'Iran ik daar-
rêasisteUen, dat de resultaten die
gkst eerste jaar belangrijk overtref-
s de tegenwerking en het
el van velen in den lande,
i zich de inkomsten in stygen-
waardoor het mogelijk was een
bedrag uit te keeren dan in
jaar het geval was.
fatale Inkomsten bellepen, tn-
267.617,58, zijnde het bjj. het
van het vorige jaar aanwezige
kt geld, ƒ10.696.676,57, tegen
ƒ7.000.000,-- in het eerste Jaar.
rien verkregen doer de bekende
en straatcollecten, waarvan er
gehouden, door giften in
tg eikaar ƒ7.788.094,25, door
i ia natora tot een waarde
en door de opbrengst van
J van 1.169.000,—.
tracht' donk aan de 30.000 vrij
i mede werken, die onvermoeid
jlM bijdroegen de collecten te "doen
ga, die ondanks koude en aneeuw
*de roode collectebus op hun post
i #f hu» aan huis de lijsten ter
j aanboden. Gaarne reken ik
i op hun medewerking in het
i dat vóór ons ligt.
lib verzorging vond plaats in waar-
|tas en contanten, voedsel en gif
sla natura,- welke laatste bestonden
niddelen, kleeding, huishou-
artikeien, en brandstoffen.
|li waardebons werd uitgekeerd een
van rond 8.600.000,—in con.
üjdnd ƒ800.000,—, in voedeel en
in nature rond ƒ073.000,
9.563.000,—
I hierop vallende bedrijfsonkoaten
alsrissen bedroegen 331.000,—,
J,40 van het totaalbedrag der
'ngen.
Held werden per uitkeering
|#illioen menschen geholpen. Hier-
en er.6S.000 jonger dan 3 jaar,
ivan 3 t/m. 5 jaar, 162.000 van 6
t W jaar, 72.000 van 14 t/m, 17
1,385.000 van 18 jaar en ouder.
de grootte der uitkeeringen be-
i deze bedroeg 12,68 per per-
stegen 7,82 in het eerste Winter-
P» gemiddelde uitkeering per gezin
*t verdeeling der verzorging over
(PWmcies en de steden Amsterdam,
"i en Den Haag was als volgt:
con
tanten
natura totaal
velschillende provincies van het land
verdeeld riln.
Ook b(j bominslagen heeft de N.VD
zich ingezet en door directe hulp de
eerste nooden der getroffenen opge-
vnagen. In totaal is hiervoor een be
drag van ruim ƒ87.000 verstrekt.
Tot de velen, die nog afzijdig staan
en die spreker in drie groepen ver
deelde, wilde hij nog een ernstig
woord richten. Daar zijn de „anti's",
die uit s tij (hoofdigheid vijandig tegen
over ons staan. Zij zien niet in, dat
koppigheid'weliswaar een deugd kan
zijn, als het een goede zaak* betreft,
maar dat het een ondeugd wordt, in
dien het een verkeerde zaak geldt,
Laten zij bedenken, dat zij door hun
handelwijze weigeren de helpende
hand te reijcen aan de honderdduizen
den landgenooten, die in armoede en
ellende verkeeren.
Tot degenen die meenen, uit chris
telijke overtuiging afzijdig te moeten
blijven, zeide spreker, dat het bieden
van steun aan den evenaienach juist
edn gewetensplicht is. Dan zijn er nog
en dat is een groote massa die
bang zijn voor elkander. Tot dezen
richtte de directeur-generaal van
Winterhulp het vermaan, moed te
toonen, De Nederlanders noemen zich
zoo graag koning en keizer op hun
eigen vierjtanjen meter. Welnu, toon
dan, dat gij dat ook inderdaad zijt.
Spreker wekte de antimenSchen op. de
haatgevoelens te laten varen en om te
keeren. Doet zooals uw hart u ingeeft,
volgens eer en geweten en bedenkt,
dat gij eens verantwoording tegenover
uw eigen volk zult moeten afleggen."
WEERSOMSTANDIGHEDEN IN
CENTRALE EN NOORDELIJKE
SECTOR SLECHTER.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt dd. 13 October bekend
In het Noordwestelijke deel van'den
Kaukasns werd In moeilijke boschge
vechten Opnieuw een vijandelijke
strijdmacht ingesloten en vernietigd.
Aan vals voor bereidin gen der Sovjets
werden elders door doeltreffend artil
lerievuur verijdeld. Ten Zaidenvan
den Terek bleven vijandelijke tegen,
aanvallen, die door pantserwagens ge.
steund werd, sonder succes. Duitsche
en Roemeense!» geveehtevfiegers be
stookten vijandelijke ravitallleerings
port bewegingen
do Wolga met
bommen van allerlei kaliber. De in het
Kaukasfeche oliecentrum GroAqr uitge
broken branden werden dodr nacht»
Jijke luchtaanvallen ultgebndd.
In bet gebied van Stalingrad en aa
het front van den Don werden pkai
BERLIJN OVER DE REDE
VOERINGEN VAN CriTTRCHILL EN
ROOSEVELT.
Naar het oordeel van Berignache po
litieke kringen verdienen de door
Churchill en Roosevelt gehouden rede
voeringen minder de aandacht wegens
stelling tusschen (Je
maanden Augustus en Sepïi
ïg, dat d
iber voor
0.000 26.000 ƒ19.000 475.000
jl 455.000 ƒ10.000 38.000 503.000
Mt
[88.000 60.000 49.000 539.000
BOOO fl.000 58.000 467.000
«8 000 ƒ12.000 56,000 923.000
Ih
[„«•WO 10.000 38.000 529.000
od
ƒ24.000 74.000 708.000
fjÓOI) 17.000 50.000 835.000
|«0.00a ƒ15.000 21.000 098.000
«jWO ƒ11.000 41.000 497.000
«000 23.000 98.000 ƒ1111.000
ƒ28.000 ƒ44.000 ƒ1068.000
ƒ48.000 78.000 721.000
to gegevens over het Winter-
T deelde de heet van Vloten
ige van de prestaties van
dichen VoHudienst mede.
tal ia gegroeid tot ruim
[toftzaamheden van den N.V.D.
OA ook op het gebied
»"■*- en moeder-uitzendingen,
®»ens de-achooltandverzorging
*erd genomen.
4 warden er tot nu toe 9407
«igezooden, waarvan 8118
'HoUand.
«"en nog 5.000 kinderen
/«gezonden.
eitgczonden moeders is
'44, waarvan 150 naar
ifHw 594 in Holland.
bJwoltandverzorging heeft zich
^behandeling tot taak gesteld
Sjjoto het begrip te wekken,
^"wging voor de jeugd on-
Daartoe werden voordracht
'„«in.
nieken
n rchooKand-
welke over de
de oorlogsinspanning der geallieerden
bemoedigend geweest tiili en de vlak
daarop afgelegde verklaring, dat de
geallieerden „het zwartste opgenbllk"
van den oorlog bereikt hebben. In
Roosevelts praatje aan den haard in
teresseert hier vooral de verklaring:
„Voordat ik onze nieuwe fabrieksin-
stallaties gezien had, had ik geen
grondige voorstelling van het Ameri
kaansche optreden in den oorlog".
Daarentegen heeft Roosevelt niets ge
zegd over de kwestie der inflptie, over
de schulden van het bedrijfsleven, over
het uitzenden van Amerikaansche
troepen buiten het Westelijk halfrond,
over de schaarschte aan grondstoffen
en over de geweldige militaire neder
lagen:
Noch de verklaringen van Churchill,
noch die van Roosevelt worden te
Berüjn beschouwd, als een nieuwe bij
drage voor den politieken of den mili
tairen toestand.
GEALLIEERDEN ZENDEN
LEVENSMIDDELEN NAAR
RUSLAND.
Naar Reuter meldt, heeft Law, on.
derstaatssecretaris van het Britsche
ministerie van B uiten landsohe Zaken,
m het Lagerhuis medegedeeld, dat de
allieerde landen groote hoeveel-
n levensmiddelen naar de Sovjet
unie zenden.
aan
seljjke aanvalapogingen van den
vjjand door Duitsche, rap. Hongsnrsche
troepen in den kiem gesmoord. In den
centralpn en Noordelijken sector van
bet Oostelijke fnmt viel bij toenemend
slechter weer slechts activiteit van ar
tillerie en verkennen te const
waarbij de Spannsehe blauwe
aanvallende Russen in
val volkomen verdreef en hun aware
bloedige verliezen toebracht Do lucht
macht bestookte het vUandeltyke ver
keer op belangrijke spoorweg trajec
ten in het Waldal.|
voltreffers op loastal
Op Malta bombardeerden formaties
Duitsche en Itsiiaansehe gevechtsvlie-
gers overdag en da nachts Britsche
vliegvelden. De bombardementen had
den een sterke uitwerking.
In hevige luchten verloor de vqand
15 vliegtuigen, terwijl aan Duitsche
zijde tien toestellen verloren gingen.
§ritsohe bommenwerpers onderna
men in den afgëkwpen nacht storings,
vluohtten boven de Noord- en Oostzee,
bri-
TUtge.
vliegtuigen
werden neergeschoten. Lichte Duitsche
gevechtsvliegtuigen vielen gisteren In
duikvlucht fabrieken eener stad
de Zuidkust van Engeland aan.
ZIJN BEZOEK VAN GROOTE
BETEEKENIS.
Volgens een bericht van den Brit-
schen nieuwsdienst is de Zuid-Afri
kaahsche minister-president, generaal
Smuts, Dinsdagavond te Londen aan
gekomen voor het houden van be
sprekingen
Inzake dit bezoek schqft de dipfo.
matieké medewerker van Reuter o.a.,
dat het eerste bezoek van Smuts aan
Londen sedert het uitbreken dan den
oorlog ongetwijfeld van zeeir groote
beteekenis is, daar hem steeds advies
is' gevraagd over de grootere slrate-
he vraagstukken. Het feit, dat hij
het tegenwoordige tijdstip gekozen
heeft om naar Londen te gaan, een
veis waarop ChurchiU en het Britsche
kabinet onophoudelijk hebben aange*
drongen, legt den nadruk op de be
teekenis van de besprekingen, die hem
in Lönden wachten.
Dit bezoek, zoo besluit de diploma,
tieke medewerker van Reuter, werpt
1 helder licht Op de verklaring van
archill, afgelegd in Edinburgh: „Wij
>ben een ernstig en moeilijk oogen-
¥90Pêif
een Huk!*#* t
Nieuw-Guinee. Het
.ven de J epennexs is Pert*
DucUd* strijd tactiek woi
1 eis btj de eer os
doel te nrswi
(spanners sDn uit
■J. het doel tc
Bsb
els het Owen Stanley-geberfte naar Port-
Moreshy begonnen. Ren feUe itrtjd heeft rich
ontsponnen om het plaatsje gaas, dat on re
eeer Isa kW. ten Kawdl» van Port-Moresby
ligt. De AautralUrs ataaa in da huurt ran
APPELUK
■AN.
EEN GEMEEN
QPEBf'
De president der Vereeuigde Staten
heeft een- rede uitgesproken, waarin
hg ter inleiding verklaarde, dat de ge
allieerden het er over eens waren ge
worden, dat de eerste noodzakelijkheid
is de strijdkrachten van de landen- van
het pact van drie at ie leiden van het
Oostelijke front en van China door
nieuwe offensieven op andere oorio-gs
tooneelen. Hü kon geenerlei aankondi
ging geven ten aanzien van de vraag
hoe, wanneer en waar deze offensie
ven ingeleid 'zullen worden. De geal
lieerden hebben ook besloten de lei
dende mannen van Duitschland, Italië
en .Japan,' die naar hun meening voor
„taJlooiM daden van barbarij" verant
woordelijk zijn, te arresteeren en voor
een gerecht te brengen.
Staten niet voldoende blijken, dan zal
het noodig zyn door nieuwe wetten
hierin te voorzien. Vooral de farmer
moet volledig en duideigkJnzien, dat
zijn productie voor de /overwinning
de geallieerden onvoorwaardelijk
noodig en belangrijk is. De school-
autonteiten in de Ver. Staten zqn ge
machtigd plannen uit te werken om
den leerlingen de mogelijkheid te ge
ven een deel van bun schooljaar en
htm zomervacantio te gebruiken om
den farmers behulpzaam te zijn bij het
binnenbrengen van den oogst of te hel
pen in dé oorlogsindustrie. Roosevelt
verklaarde er van overtuigd te zijn, dat
ds minimumleeftijd voor de reerute^-
ring verlaagd moet worden van 20 tot
18 jaar. Hij kon natuurlijk de gevoe
lent begrijpen van de ouders van jonge
mannen,.die thans onder de wapenen
zijn, ma# niet alleen hij, doch ook
„zijn vrouw" heeft begrip daarvoor.
Het succes in dezen oorlog is geheel
afhankelijk van d» militaire leiding en
■baar plannen. De geallieerden hebben
wve besloten het ontwerpen van
strategische plannen over te laten
de militaire leiden. De plannen der
Ven, Staten voor de leiding van den
oorlog te land en ter zee worden ont
worpen door den gemeensoh appel ijk en
generales staf van het leger en de
arine. die in Washington permanent
feen-vs. De chefs van déden staf zijn
Imiraal Leahy, J.e chef van den getie-
ralen staf Marshall, admiraal King en
eneraal- Arnold. -Dezen zoo zeide
toosevelt staan in het nauwste con
tact met de generale staven van Enge
land, de'Sovjet-Dnie ,en Tsjoengking,
benevens met de generale staven van
de Britsche dominions.
De president verklaarde verder, dat
sedert Januari ]J. een gemeenschappe
lijk operatieplan der geallieerden be
staat, waaromtrent volledige overeen
stemming heerscht tusschen de geal
lieerde leiders. Vele militaire beslis
singen zijn reeds genomen en vele
plannen opgesteld.
Ten slotte zeide Rodsevelt dat de
Ver. Staten strijden voor het herstel
van het goede vertrouwen, de hoop en
den vrede in de wereld. Als einddoel
van dezen oorlog noemde Roosevelt de
algeheele vernietiging van Duitschland,
Italië en Japan met hun bondge
nooten. -
UITGEBREID TOT DE MARINE.
Naar Tass meldt, heeft het presidium
van den hoogen raad der Sovjet-Unie de
verordening van 9 October over de in
voering van een volkomen uniform
commando in het roode leger en de af
schaffing van het instituut der militaire
commissarissen uitgebreid tot de marine.
Op alle oorlogsschepen, bij de staven, de
vlootautoriteiten en op de krijgsscjuden
wordt derhalve het instituut van de
plaatsvervangende commandanten voor
politieke kwesties ingevoerd.
EEN NIEUWE ATLAS VAN AZIË
NAAR DE GEGEVENS VAN SVEN
HEDEN.
Sven Hedin, de groote onderzoeker
van Centraal-Azië, is op het oogenblik
nog steeds bezig njet de publicatie van
de gegevens, die bij verzameld heeft op
zijn reis vart 1927'35. De groote
geograaf heeft hiermede nu ongeveer
een 20 deelen ven «en serie geVUld,
maar meent er nog efen 35 noodig te
hebben. Wat hieraan ontbrak, was een
atlas, die de stof, in kaart gebracht,
niet alleen overzichtelijk doet zijn,
maar ook beter tot haar recht roet
komen.
De Duitsche regeering is hem nu
hierin te huip gekomen. Zij heeft hem
een vrij groot bedrag geschonken, dat
hem in staal stelt, in aamenwerking
met de' uitgeverij Justus Perthes, het
bekende Duitsche adres voor carto
grafische werken, de uitgave-van een
nieuwen atlas van Azië op zich te
nemen. Tot dusverre zijn hiervan drie
kaarten verschenen: de bladen Turf an,
Aqsu en Alma Ata.
Daar Sven Hedin zich op zijn laatste
reis, in tegenstelling met zijn vroegere
ondernemingen, door verscheidene
.vakgeleerden kon doen vergezellen,
beschikt hg nu over een buitengewoon
groote hoeveelheid gegevens, waar
van bet by na «en apart levenswerk is,
ze met denoodlge zorg te verant
woorden ia deze kaari«it«Mve.
Het S.S.-Ersatzkommanndo deelt
mede, dat vrywilligers vóór de Waffen
°I.S. en het legipen zich op onderstaan
kun
nen vervoegen teneinde gekeurd te
worden. 1
Tevens wordt er de aandacht op gé-
veotlgd en wei speciaal voor hen, die
er beswaar tegen hebben hun dienst
buiten Nederland te vervullen, da
thana de mogelijkheid bestaat om diens
in «en speciaal wachtbatail
Ion. De opleiding vindt in Nederland
plaats, terwijl de Inset van dit bataii-
lon ook In Nederland blijven xal.
Tydens de keuringen voor d« Waf-
fen-S.S. en het legioen kunnen zich ook
diegenen melden, die tot de Germaan-
sche S.S. Nederland (Nederlandsche
S.S.) willen toetreden.
21-10-'42: 17 uur Rotterdam Deut-
sches Haus.
22-10-'42: 17 uur Utrecht Wehrmacht-
heim, Mariaplein.
23-10-'42: 19 uur, Den Haag, Café
Den Hout, Bezuiden hootscheweg.
Bg onze vrijwilligers. Rust tydens
denopmarsch. Altyd ij er voor ge
zorgd, dat de mannen voldoende te
eten en te drinken hebben: dan een
sigaret en de goede stemming Is door'
geen vqand meer te bederven.
(S.S.P.K.-Altst*i-0.-H.)
Te Utrecht werd Zatqrdag het'hu-
welqk voltrokken tusschen de dochter
van den burgemeester van Den Hajag,
iróf. mr. dr. H. Westra, en baron
loetzelaer.
(Polygoon-Fotodienst N.S.B.-Cinoj
BRAZILIAANSCHE VLOOT ONDER
AMERIKAANSCH COMMANDO.
Naar de Britsche berichtendienst uft
Washington meldt, -heeft de Ameri
kaansche minister van Marine, Knox,
op de gisteren genouden persconferen.
tie medegedeeld, dat hy naar Zuid-
Amerika zal vertrekken om den „zorg
vuldig onderzoek" in te stellen welk
onderzoek in verband staat met den
duikbootoorlog. Vervolgens verklaar
de Knox dat op het oogenblik alle
schepen der Braziliaan sche marine met
de Amerikaansche marine samenwer.
ken.
De Argentqnsche avondbladen van
gisteren pnbiiceeren onder zware kop
pen het .bericht, dat Brazilië zyn vloot
geplaatst heeft onder het bevel van
den Amerikaanschen admiraal Jonas
Ingram.
Voorts melden de bladen, dat-een
deel der Braziliaansche luchtmacht ge
plaatst is onder het bevei van den
Amerikaanschen generaal Robert L
Walsh.
Dl een artikel over de betrekkingen
tusschen de Vereen igde Staten en de
Zuid-Amerikaansche landen oefent de
Washington Post openlijk druk
uit op Argentinië en Chili.
Het blad schrqft onder meer, dat de
betrekkingen met deze beide landen
„slechter amrden". Het geduld, dat
.Washington heeft gehad met de,dub.
beihartige politiek van Chili en Ar-
[entinië raakt uitgeput, aldus bet blad.
n een tijd, dat die Vereenigde Staten
om bun bestaan vechten, benadeelt de
door Chili en Argentinië gevolgde po
litiek de buurstaten, die In oorlog rijn.
De tijd is gekomen, dat ieder land zich
moet uitspreken.
MOET AMERIKA EERST VOOR
ZICHZELP OF VOOR ZUN BOND-
GENOOTEN ZORGEN?
UR Londen wordt vernomen: Stalin
heeft den emstigen wensch, zo^jneldt
de Washingtonsche correspondent van
de T i m e s, dat zyn militaire en poli
tieke vertegenwoordigers by de uit
werking der geallieerde strategie nau
wer betrokken worden. Met het oog op
Japan richt Stalins wensch zich niet
zoo zeer tot Amerika als wel tpt de
Engelschen. Ook.de Chineezen hebben
den wensch uitgesproken, dat zy een
woordjf zullen mogen meespreken. In
het byzonder is Rusland ook ontevre
den over de leveranties van oorlogs-
materieel der democratieën. In het bij
zonder Amerika is zyn beloften niet
nagekomen. Men wordt er zich steeds
meer van bewust, dat de betrekkingen
tusschen de Westelqke mogendheden
eenerzqds en Sovjet-Rusland en in
zekeren zin ook China anderzijds tot
een probleem worden. In de Ver. Sta
ten schijnt de groote kwestie te zqn
of de productie van oorlogsmaterieel in
de eerste plaats gereserveerd moet
worden voor de uitrusting van de eigen
strijdkrachten te laód, ter zee en in de
lucht, hetgeen de meerderheid van de'
Amerikaansche militairen met de
grootste beslistheid-eischt, dan wel of
men gerst wapenen moet leveren aan
de bondgenooten. Een tweede kwestie
is. in welke mate de Stille Oceaan ge
lijkgesteld moet worden aan het Euro-
peesche oorlogstooneel, dan wel of hij
slechtï secundpir moet zijn. Ook de
Chineezen eischen met steeds meer na
druk hulp,'ofschoon men iifWashihgton
ervan overtuigd is, dat zoo'n hulp in
grooteren omvang niet gegeven kan
worden voorde hero verin e van Burma.
In gelijke mate wenschen de Austra-
liërs grootere hulpverleening van hun
bondgenooten. Meer en meer wordt
men zich in Engeland en de Ver. Staten
er van bewust, dat de verhouding tus
schen de geallieerden niet is, wat zij
moest zyn. In het byzonder ontbreekt
eensgezindheid omtrent de richtlijnen
eener gemeenschappeiy ke strategie.
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
DUITSCHLAND.
De Britsche luchtmacht heeft, naar
het D.N.B. van militaire zijde ver
neemt. in den afgeloopen nacht bom
aanvallen gedaan op het Noord-Duit-
sche kustgebied. De Duitsche afweer
dwong het grootste deel van de aan
vallende Vliegtuigen tot boven zea
terug te keeren. Lukraak neergeworpen
brisant- en brandbommen richtten
voornamelijk in woonwqken schade
aan. De burgerbevolking leed verliezen.
Een krijgsgevangenkamp brandde uit.
JSen procentsgewqs belangrijk aantal
van de voor deze terreuraanvallen ia
den strijd geworpen Britsche vliegtui
gen werd door Duitsche nacht jagers an
de hjchldoelartillerie neergeschoten, -
VERLAGING VAN DIENSTPLICH
TIGEN LEEFTIJD IN AMERIKA.
Naar de Britsohe nieuwsdienst meldt,
heeft Roosevelt op de persconferentie
medegedeeld, dat de voorzitter van het
Huis van Afgevaardigden hem er van
in kennis beeft gesteld, dat de militaire
commissie van het Huis heeft besloten,
onverwijld maatregelen te. nemen voor
de verlaging van den dienstplichtigen
leeftijd tot 18 jaar.
Zon op 8-03, onder 18-48.
Maan op 14-04, oude? 22.49.
Mee ia verplicht (e
duisteren vee zonsondergang
tol zonsopkomst.
Lantaarns van voertaMer
moeten een faati nor na ton*
worde»
K JU
