'P
Hiding van de volksgezondheid
V
tike 30 oUber «hg NIEUWSBLAD VOQR GOUDA EN OMSTREKEN
nationaal-socialistischen zin
«5
I
-'V-v
X
w
id
itox £ft Hlaéut
ST
i.
Jtede van dr K» Keyer op de eersfe bijeen-r
komst van den Raad voor de Volksgezondheid
*sr-
i'.
De zeeslag in hei Tuiden dein den Stillen Oceaan.
4 ij
ROOKRANTSOEN
VERMINDERD.
rw
Om de andere week
slechts één rantsoen.
DE NIEUWE WEEK.
EN MAANDBONNEN.
DE SLAG BIJ DE
SALOMONS
EILANDEN.
Amerikaansche Verliezen
zyn zwaar.
t Ui
it in
iliciteit
IBLAO
Bine»,
er rn.
del-
Bo.
er met
koop
Ispre.
van
gevr.,
vaar.
l prijs
blad.
eren
|e lee.
26.
die
Jtond en
Itslagon,
hter bet
dde be-
i beroep
plaats,
eigende:
is het hol
deeli it-
vast
j waarin
ping- ten
l getuige
[en tijde
onrust
uitgei
hou-
leden
tie
een
i al«
kiM: MARKS HOLD. 17a
faoKNtaateg (UN
Chefredacteur: ipTïa Oooda
y
sii-
jandel.
kt, m
scboe-
nvta«e
ribubf
wio
"uitge"
ander'
Bv ee"
It) de"
neen te,
leun-
d»t,
aan-"
»n hun
dien"-
«an-
or°r"
nvrf;
dim1
df'
U hoofd ven afd. 5 (Volkagezond-
g, der NBB., dr K, Keycr, heeft in
got* bijeenkomst van den Eaad
Volksgezondheid een rede ge-
waarin hij herinnerde aan de
gpljn, waarmee de ieider der N.S.B.
-j Baad heeft geïnstalleerd. De
lulling van de leiding der Volks-
Dgjlieid m"nat.-soc. zin is:
1 Zorgen voor de zuiverheid van
tm.
t Zorgdragen voor een gezond ra's
i het instellen van een jeugdcon-
ftin prophylactischen zin, die reeds
jat voor de geboorte en eindigt na
Vervulling van den dienstplicht.
I feil geneeskundig apparaat schep-
L dat in de toekomst dusdanig
Eftt, dat arbeidskracht zoo lang mo-
avea schuilen, waarover de medische
hoogleeraren aan de universiteiten een
boekje zouden kunnen opendoen. Zelti
min of meer crimineele tfpen zijn onze
gelederen binnengeSlypIn. Ik hoef
daarbij slechts te wijzen on ben, die
zich voor geld Jeenen tot hét minder
waardige werk van aborteur en ande
ren minderwaardigen arbeid, die
s'.echts door geldzucht wordt ingege
ven. Maar het is de taak van den
nationaal-socialistischen staat, deze
mensehgn te signaleeren en te verwij.
deren en te zorgen, dat met de groot
ste zorgvuldigheid een nieuwe 'genera
tie gekweekt wordt met behoorlijke
erfbiologische eigenschappen. Daarom
is aan de leiding der Artsenkamer de
groote en belangrijke taak opgelegd,
om de omstandigheden zoo gunstig mo
gelijk te maken, opdat- ieder, naa: zijn
aa: d en zijn capaciteiten, zich zoo
voordeelig mogelijk urn ontwikkelen
^r^r^r^oudên'ln"«l5n de belemmeringen weg te nemen,
m staudi worot g ouae en* ^le op hoog wetenschappelijk
„Berf ongeval met allo om ten dien- myeau jn de£ %laan en onP£ogJe.
(lUifide in.ddelcn zoö snel mogelyk jyk raaken.
Komende op den directen aanvangs-
yje wordt gemaakt.
I Al die maatregelen treffen die
ifosct noodig en van invloed zyn op
iwöügezondheid om een lichamelijk
i geestelijk gezond en sterk volk te
Hl®'
je uitwerking ^an dit'programma
ka! te geschieden in nationeal-socia-
Éróim zin. y
fit wil dat in de eerste plaats zeg-
>1
toorloopig bundeling vanille kraeh-
iep geneeskundig gebied, die zich
Kr dit. doel willen inzetêtjji. Daar-
ntdoor opvoeding de jeugd in dezen
i poot te brengen, om dit arbeids-
piraat^e kunnen uitbreiden en voor
toekomst van- den geheelen mzet
i alle geneeskundige<arbeidskrach-
i tot dit doei verzekerd te zijn. Al
tnoi die d;t principe «iet willen
aarden, o. niet kunnen begrijpen
a op den duur vanzelf (jitrtervi
tweede dient deze arbeid ver)
te worden onder respects
do individueeie vrijheid, zói
Wangen van de gemeenschap daar
i door geschaad worden, Spx. wees
met nadruk op, omdat hier het
principieele. verschil ligt met
Iitommtmtsme.
k zou, aldus spr., ons principe wil-
iaanduiden met de, uitdrukking:-
laid vanfiooger orde",, individueel
[tffloar ondergeordend in groot ver-
I, rooals dat in een hoog# kuituur
tien superieure leidipg verwacht
Korden
|Wer Ijan zich dus diat onderddel
fikt arbeidsterrein, dat hem ligt,
i naar vrijen wil: maar aan den
#ie plicht, om door het vestigings
ei te regelen, hoeveel artsen op
ftour voor goede medischen arbeid
i hoofd van de "bevolking noodig
R Weike specialisten en in hoe groot
"iivoor baanbrekende medische
totarbeid benondigd zijnDaar-
•soett de staat ook de plicht, om
P® aantal reeds re gul eerend in te
[«o bij het vaststellen van het aan-
'kadenten aanf de verschillende
Woiten van de universiteit.
Iteter aan den staat de plicht, om
[•«willende krachten in te schake-
een groot medisch productie-,
tot en df jeugd in deze doeistel-
tó voeden.
Narde nationaal-socialistisch prin-
Wordt aan iedereen zoo veel mo-
wde gelegenheid gegeven, onj zich
•Uf le ontwikkelen, als zijn aard
ijkfeeft en hem op dip plaats in
|"*»toehappeiyke samenleving te
komen, waar hij kraehtehs zijn
'«ilen en aanleg behoort.
tooe'en daarbij dan ook niet
ij'to-ki'len -in de Russische me-
i steeds er naar gestreefd
i «Men, afkomstig uit een meer
Ph.. meer intellectueel milieu
L^tte verspeurea, juist omdat die
"feeer gegoed en meer intellee
ju^hkkeld waren.
iemand, die een positie sis
LZfb* 'n te nemen, is zeer zeker
mate van vakkennis die
Kytougt, om zijn beroep uit te
men verge te niet', dat
(j J- .ml beroep de gaven van
HssrW van z0° onschatbare
I by de behandeling van de
li,een integreerend bd-
Lltrïïfn'. om iemands indivi-
nikthekl te bewijzen. Zeer
fiiiAcavün kunnen direct aan-
Vïj.Tveen bepaald individu, dat
toili!,iredisch en niet intellec-
I- leM]ts grootgebracht en het
«je mate door een 'op die
jbferichte opvoeding ge-
Fa"w*®fden. maar het veronder.
pij,*S®Pe de aanwezigheid van
ev»„rjeig®nschaPPen. en die
i t a"e andereoerfbiolo-
lt»0M^appen zorgvuldig ge.
™en en soms door geslach
^'oiaS een vaststaande waar-
r 1 hto hit verderfelijke in-
Marxisme, hetwelk
i iwi-b'M beteekent van alle
^^uze waarden, er In het
^neoifw menigerlei rara
ajbeid, die Voor ons ligt, zou spr. als
eerste punt op het agenda willen
plaatsen de wijze, wadrop in te richten
is de jeugdcontrole in prophylhctischen
zin, die zich uitstrekt van voor de ge-
boiirte tot na het vervultefi' van den
dienstplicht. 'Jr
Het tijdperk van afwdfchtend uitzien,
of liever gezegd van practische werk
loosheid, 'wat de erkenning yan het
verband tussehen voeding en volksge
zondheid betref), is voorbij. Het Voor.
lichtingsbureau 'van den Voedingsraad
zai zijn actie moeten richten op:
1. Het verzekeren van het zoo doel
treffend mogelijk gebruik van de be
schikbare levensmiddelen met het
drieledige doel:
a. de volkskracht ongerept in stand
te houden? b. verspillen te voorkomen
er, c. een hanmonischen bouw van
onzen volkshuishouding te steunen.
1 een stelselmatige voorlichting en
propaganda, die de voedingsgewoon
ten van de bevolking zoodanig beïn
vloedt dat daardoor ook in de verdere
toekomst een zoo volwaardig mogelijke
voeding verzekerd blijft.
Bijzondere aandacht zullen we be
steden aan de mijnwerken, die dan
ook door rijksmaarschalk Garing als
de menschen worden beschouwd, die
den zwaarst denkbaren aiibeid ver
richten m die dan ook onze bijzon
dere zorg behoeven.
Even belangrijk is de grondige
rheumabestrijding, welke niet alleen
primaire menschenplicht (dus sociaal)
is, doch ook economisch van groot be.
lang. Het is op een na onze duurste
ziekte, berekend-» naar de uitbetalin
gen van ziekengeld.
Overheid, sociale verzekeringslicha
men, onderwijs, specialisten, artsem en
hulppersoneel zullen bij goede samen
werking, in enkele jaren hier te lande
een voorbeeldige organisatie in wer
king kunnen zetten met boven de ver
wachting uitgaande resultaten.
Het fondswezen.
Tot slot maakte ijlr. een korte op
merking over de huidige ontwikkeling
van het fondsweaeji, welke in- lijn
rechte tegenstelling \staat tot wat het
nafionaal-socialisme 7» werkelijkheid
beoogt. Men kan dit aanduiden als een
voortzetting van het oude Marxisme,
uit het vorige demoliberale stelsel, het.
welk leidt tot communism^ en ambte-
naren staat, maar dat met het natio-
naal-socialisme niets te maken heeft,
hetwelk niet alleen eischt, een behoor,
lijke behartiging van de volksgezond
heid, maar daarnaast den nadruk legt
op de waarde van het individu in
maatschappeiyken zin. -
Alle sociale maatregelen, hoe goed
zij ook bedoeld zijn, verliezen volko
men haar waarde, wanneer niet van
deskundigen kant gezorgd wordt, dat
het hoogste goed Vim den staat „volks
gezondheid" hierby veilig is gesteld,
met andere woorden wanneer goede
geneeskunde gegarandeerd is.
De taak van den wetgever is zeer
terecht, zooveel menschen ais mogelyk
is, tegen alle ziekte-risico's te verze.
keren. Maar hierby' vindt dan ook zyn
taak haar begrenzing. De garantie voor
een behoorlijke beïiartiging van de
volksgezondheid kan slecht» in medi
sche haryien berusten. t
Daartoe wordt aan derncommissarte
voor het fondswezen toegevoegd een
raad yan bijstand, bestaande uit enkele
artsey, die op het gebied van het
ALASKA;
»Wf EILANDEN
PEARL HARBOUR
WMIf*
T0N STILLE OCE' «/V
PAMYRA
KAlJOUNtN.GILBERT
CHRISTMAS EIL
TON
QUESASCIL.
AMERIKA a
TOEAMOTOE
EILANDEN
°Ai<sa
N KALEDONIE
COOK EIL
,-NOROrOLK
EIL.
oorlogstevens.,
5 steu noun ten v
Gedeeltetijk voltooide steunpun
mJrn i
ye rdedL
lLwngszont v Japan
v.deV.S
<npui
ten (VS)
japmn&cOê wiggen
NIEUW
ZEELAND
Steunpunten van Japen
KAART van pelt
Een der grootste zeeslagen woedt op het
oogenblUc in het Zuidelijk deel van den Stil*
le.. Oceaan.
De str-jd wordt gevoerd tussehen de Ame-
rlkaanscbe en Japansche ^loot-eenheden in
de wateTan ten Noorden van de Santa Cruz
eilanden, die 555 km. ten Oosten van het
eiland Gtaadalcanar gelegen a^jn. De plaats
van het zeegevecht is met een gearceerde
Cirkel op de kaart aangegeven (by de Je-
pansche wig fl).
De Amerikaansche marine-eenheden -had
den ln <fr wateren rondom het eiland Gua-
dalcanar dat tot de Salomona groep behoort
(zie. de wig I) gepoogd met sterke stigd-
kraohten een offensief te beginnen tegen de
aldaar geconcentreerde Japansche marine,
teneinde in dit gebied een beslissing te for-
ceeren. Daar de zeeslag nog aan den gang is,
is het totale fesultaat nog niet te overzien
De dikke zwarte lijn op de kaart duldt'het
geconsolideerde Japansch veroveringsgebied
aan in den Stille Oceaan.
De wig III geef de'actie weer tegen de
Chesterfield' eilanden en het eiland Nieuw
Kaledoniè.
fondswezen deskundig kunnen wor.
den geM&L
De commissaris heeft dte plicht, wat
het medische gedeelte betreft, deze ad-
v-ezen te aanvaarden, de financieele
mogelijkheden er van te overwegen en
het géheel langs wetteiijken en ambte-
Ujken wm tot uitvoering te brejigen.
Dat is leiding van volksgezondheid
bi nationaal-socialistischen zin en biedt
uitzicht op een behoorlijke deskundige
behartiging van alle vraagstukken, die
«ich op het gebied van de volksgezond,
held mochten voordoen.
oembollenstreek is men bezig
pooten van bloembollen.
Polygoon-Zeyjlèmaker
Gevangenkamp in den Kaukasus.
Aziatische volksjjtamiften zijn in de
meerderheid. Ook zij konden den DuU*
schen opmarsch niet tegenhoudend
(S.S.P.K. Altstadt-O.-H.)
1 A
"V
'.IV*
v
4
-
X
vf'
- .o 'V:«
-{ ft; F
.•v.
li
•Je.;: 'i' -k
Keretpakketten voor de S.S.-mannen
aan het Oostfront. Honderaen pakketten
gaan van hand tot hand, vrachtauto na
vrachtauto wordt volgeladen.
Polygoon-Meyer
Op de Guneenteiyke School- e» Kindertuinen in Den Haag krijgen de
kinderen «ijjjderricht ln de verschil-
lende bewerkingen van >het graan.
Tijdens de les in het dorschcn.
Polygoon-Meyer)
1 1
DultKheMldaten helpen de b*SL hij het inknUen van aard.i, -.1.
I (Weltbild-Polyeoon)
K» „ei-Generaal Hoth aan een
sc.- arkijker in de stelling voor lenin
grad.
(PK. Geiler-We.-Po.)
Qemeld wordt: Toen het „gheurig
kruyt taback" in de lyst van distribu-
tieartikelen werd opgenomen, betee-
kende dit een uitkomst voor tallooze
rookerh, die jem kans njeei'_^agen |peiirH,vgn
tégen reJeiykër, prijs aan wat t^>ak,
sigaren of sigaretten te komen. On
danks sombere voorspellingen is de
tabaksdistributie zeer bevredigend
uitgevallen. Men kon zyn bonnen regel
matig „gehonoreerd" krijgen. Welis
waar is dit bij ojis Nederlandsche dis
tributiestelsel gelukkig nog altijd
regel, doch in dit geval was het meer
dan menigeen verwachtte. Het was
echter algemeen bekend, dat het erom
ging het restant van de voorraden je
verdeelen. Hoelang de voorraad nog
zou strekken was niet op eStkele we
ken nauwkeurig te schatten, doch vol
gens deskundige zou het omstreeks De
cember wel afgeloopen zyn, Gelukkig
is er nog voldoende^ tabak ingevberd
om de fabricage nog geruimen tijd, zij
het in-beperkte mate te kunnen voort
zetten. De geruchteh, als zou de siga-
renin?iustrie eind 1942 door gebrek aan
grondstoffen gedwongen zy'n te stop
pen, zyn dan ook ongegrond. Het is
echter niet mogelijk op denzelfden voet
als tot dusver door te gaan. Aangezien
de rookers(het in het algemeen op prijs
stellen dat de distributie zoo lang mo
gelyk wordt voortgezet, is thans in
overleg met de vakgroep tabaksver-
werkénde industrieën en het Rijks
bureau voor tabak en tabaksproducten
besloten, op ie rookerskaart voortaan
om de andere week slechts één rantsoen
beschikbaar (e stellen inplaats van
twee. Dit geldt voorshands alleen voor
de rookerskaart, dus niet voor de siga-
rettenkaart. De dames behouden nog
hun gebruikelijke rantsoen.
Voor hot koopen yan de gebrul.
kelQke hoeveelheden brood, be
schuit, vleeoeh, aardappelen en
melk sfjn voor de volgende week
aan geweien de bonnummers M,
Taptemelk aal verkrijgbaar ïfjn op
.bon SS taptemelk, terwijl voor rook
artikelen zoowel voor dames als
heerea 1 rantsoen bon R-9 ia aan-
(CW6MB.
Voor bot tijdvak van 1 November
tot en met Zaterdag 26 November
stjn geldig verklaard de volgende
bonnen: 417 voor suiker, 416 voor
Jam, 419 voor 125 „ram peulvruch
ten, 429 voor 127 gram havermout,
a 421 voor 125 gram gort, 422 voor 125
gram gemengd meel, 423 voor ver
micelli ens., 424, 425 en 426 voor
kaas,» 427, 428, 42» en 430 voor
bloem 466, en 467 reserve Voor
t, rijst (kinderen tot 4 jaar), 56 en 57
versnaperingen voor chocolade, 59
en 59 versnaperingen vqpr suiker
werk.
Gedurende DU tijdvak van 31 Oc
tober tot en met 11 November 1942
geven de met „boter 56" gemerkte
bonnen van de bonkaart voor voe
dingsmiddelen elk recht op het koo
pen van 125 gram boter.
Speciale vergunning voör
TWEEDMANTELS EN -JASSEN. EN
VOOR WINTERMANTELS EN
-JASSEN.
Öe secetaris.generaal van het de
partement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt bekend, dat dg ter.
myn voor het aanvragen van spéciale
vergunningen voor tweedjassen en
tweedmantels, welke op 31 October
1942 zou afloopen, tot nader order is
verlengd en dat met Ingang van F No
vember 1942 aanvragen voor spediale
vergunningen voor wintermantels, en
winterjassen kunnen worden \nge-
diend. Slechts indien men een zoo
danige speciale vergunningverkregen
heeft, kan men 'tegen afgifte van die
vergunning en van een bepaald aantal
punten een dez.er artikelen'aanschaf
fen.
Er wordt de aandacht op gevestigd',
dat na 31 October 1942 geen speciale
vergunningen voor demi-saisons meer
kurjnen wofden aangevraagd.
"engenoemde 'aanvragen mogen
:end worden ingediend op for-
,ier MD 192 by den distributie.
;enst der getheente. Waar de aanvra
ger in het bevolkingsregister is inge*
VAN SPECIALE
Hingen voor kera-
HE PRODUCTEN TEGEN
SPECIALE PUNTEN.
ffe secreta: is-ghneraai van, het de-
partenient van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt bekend, dat met
ingang van 1 Noveipber 1942 de ge
legenheid wordt opengesteld om bij d«
distributiediensten de in omloop zynde
speciale vergunningen vobr kerami
sche producten, voor zoover daarop
wegens verschillende omstandigheden
nog geen artikelen konden* worden
aangeschaft, in te wisselen tegen spe
ciale punten.
Men is veipiicht hiertoe opnieuw een
aanvrage bij den plaatselijken distri.
butiedienst op formulier MÖ 33301
in te dienen, onder bijvoeging der ver.
ioopen speciale vergunningen.
Het betreft hier de vergunningen
MD 58, MD 59 en MD 60, die in geval
van huwelijk, eerste inrichting, brand
of verwoesting door oorlogsgeweld zyn
uitgereikt voor het aanschaffen van de
in de vergunningen vernoemde arti
kelen. De speciale pinten geven recht
op het aankoopen van willekeurige bij
den detailhandel verkrijgbare kerami
sche artikelen.
GENERATORBLOKJES.
Gedurende de periode van 1 Novem
ber tot en met 31 December 1942 zijn
voor het verkrijgen van generatorhout
aangewezen de met „periode b" ge
merkte bonnen. Deze bonnen geven
recht op het koopen van 50 kg genera,
torblokjes.
De Evening Standard schrijft,
dat de slag by de Salomons-eilanden
een toetssteen voor de organisatie dér
geallieerde vólken is. Er worden, aldus
het blad, „afmattende" gevechten ge-
levend in het Zuidwesten van den Stil
len Ocelan. De Evening Stan
dard geeft toe, dat 'de Amerikaansche
verliezen zwaar zyn. Het blad staat
echter op het standpunt, dat dit niet
zeer belangryk is, omdat zonder dezen
slag de Japanners „op een ander oor-
iopstooneel actief' zouden zijn geweest.
Het schijnt, dat de Japanners de uit
daging der Vereenigde Staten hebber
aangenomen. Zij hebben groote vloof-
cancentraties tot staan gebracht en
zenden voortdurend nieuwe verster-
kingey ngar de Salomons-eilanden.
Ook net lot van Afrika kan in toene
mende mate afhankelyk zyn van dat
der Zuidzee-eilanden.
In Amerikabnsche marinekringen te
Londen wórdt vernomen, dat de Ame
rikaansche admits ai Edwarda zou heb
ben meegedeeld, dat op het oogenblik
Amerikeansehe vlootondetdeelen ter
verateiking naar de Salomonseilanden
onderweg zijn om al:'es het bestaande
verschil in krachten tussehen de Ja
pansche en Amerikaansche "marlne-
strijvikhschten op te heffen.
De slag by de Salomonseilanden
neemt steeds groötere. vormen aan.
waafby (jet luchtwapen een belang
rijke rol speelt. Wat dit laatste betreft,
zijn de Amerikanen in het voordeel,
daar zy over een landvliegveld be
schikken en wei dat op het eiland
Guadalcanal De Japanners zijn dus
alleen op het gebruik van vliegtuig-
moederschepen aangewezen.
Generaal Mac Arthur heeft, volgens
een bericht van- Radio-New York, tot
de regeering m Washington het verzoek
gericht, wa^ vn hij een concentratie
van het opperbevel der geallieerden in
het Zuidwestelijke deel van den Stillen
Oceaan eischt.
Zon op 8.32, onder 18.14.
Maan op 23.52, onder 14.46-
Men ia verplicht te ver-
duisteren van zonsondergang
tot zonsopkomst.
Lantaarns van voertuigen
moeten een half uur na zons 4
ondergang ontstoken worden J
a 113
