GOUDA'S GESCHIEDENIS 1942
Het Goudsche
Pijpenmakersgilde
'n Groot verleden
Zegetocht van de Goudsche pijp
over de wereld
jaar onder den druk van de oorlogsomstandigheden
N.S.D.A.P, opende een eigeft gebouw.
Het gewestelijk arbeidsbureau en het
distributiekantoor werden verplaatst
ontdekt, waarbij tientallen
betrokken waren. Voorts
strijder van Boakoop's betanwe
zij no verloden de heeren J. Si
directeur van <to zalmvisacl
(Koekoek" te Ammentoi,
sche Zwemclub richtte een dames-
zevental op. De Goud sche hockey-club
trad tot den Ned. Bond toe en ging ib
de competitie spelen. Dé voprnaamste
sportevenementen waren dé provin
ciale park wegwedstrijd van Vires et
Celeritas, de Goudsche zeilweek van
de roei- en zeilvereeniging Gouda en
een districtsdamda'g. De heer W. Kok
maakte in een biljartpartij een serie
van 710 caramboles.
In het vreemedlngenverkeér was
Gouda opgenomen in een stempeltocht
van de Haagsche V.V.V. Meerdere ge
zelschappen bradhten bezoeken aan
onze stad; in dén winter bij het
schoatstoerisme werd Gouda druk be
zocht. Er werd als eerste van een serie
van twaaU documentaire films voor
vertooning in Europa een Gouda-fiim
van de pijpeninduatrie gemaakt. Te
dezer stede hielden de volgende lan
delijke en provinciale vereenigingen
haar jaarlij ka ch congres: Zuid-Hol-
landschc propagandacommissie van de
Ned. Vereeniging tot afschaffing van
alcoholhoudende dranken, -afdeeling
Zuid-Holland van den Ned. Bond van
J ongeli n gsvereen i gin gen op Geref.
grondslag, Nat. Chr. Geheelonthouders-
vereeniging, Historisch genootschap
„De Maze" te Botterdammen de afdee-
ling Zuid-Holland van den Bond van
Ned. Hervormde jongelingsvereenigm
gen op Geref. grondslag.
Kunst.
k
Voor opbouw van het plaatselijk
cultuurleven w"erd een Kjjftureele
Contact-Raad gevormd, die voorstel
lingen in een theater-abonnement or-
faniseerde. Er werden een 'entoonstel-
ing van moderoe schilderijen, een
Goudsche glazendag en een tentoon
stelling van prenten van oud-Gouda
gehouden. Op het gebied van de kunst
werden hier verschillende belangrijke
avonden gegeven. Een regen van amu,
semen tsuitvoeringen daalde op de stao
rteer. Voorgenomen werd een restau
ratie en wederinrichting tot kerkge
bouw van de Agnietenfiapel. Br viel
een record-belangstelljfpg voor het boek
te constateeren.
Winterhulp heeft veel werk gedaan
en keerde in den winter een groot be
drag uit. Zij ontving een gift van
10.000,—. Er werden diverse een-
pansmaaltijden en een paar i kinder
feesten gehouden. De Duitsche politie
reikte aan kinderen speelgoed uit. Bü
een Goudsche firma werd'bédtijfssport
ingevoerd.
DIVERSEN.
Volkstuin wezen groeide.
Een sterke uitbreiding Onderging
het volkstuinwezen. Een groot aantal
tuinen werd uitgegeven. Een fabriek?
tuinvereeniging werd dpgericht. Ook
de schooljeugd deed mede aan den
productieslag.
Het duivenpark van den heer C.
A. M. Spruijt werd voor den duur
van den oorlog ingericht tot duiven-
bewaarplaats van Nederland, waar
de overgebleven bijzondere en zeld
zame rassen werden ondergebracht.
De Reeuwijkscbe Plassen werden
als natuurreservaat aangewezen.
De strenge winter gaf z'n moeilijk
heden, maar ook een langdurig ijs
vermaak. Een maand lang kon ten
gevolge van de koude dé weekmarkt
niet gehouden worden. De .vischstand
had veel te lijden. Groote vraag be
stond er naar de dit seizoen ingevoer
de vischvergunningen.
Er werden een tentoonstelling „Voe
dingsgewassen* in eigen tuin", een ten
toonstelling van postzegels en post
stukken waarbij een eigen postkan
toortje een speciaal stempel uitgaf
een nationale konijnen tentoonstelling
en een stedelijk vischconcdurs gehou
den.
De kermis werd in de tradioneele
week hersteld. Een circus bezocht de
stad. 1
'Het Spaardersbad ontving zijn
SOO.OOOsten bezoeker.
De *N.V.- Stearine Kaarsenfabriek
„Gouda" en de Stearine Kaarsenfa
briek „Apollo" werden ontbonden, ge
vormd werd de N.V. Vereenigde Stea
rine Kaarsenfabrieken Gouda-Apollo.
In Gouda en omgeving kwamen tal
van gevallen van diphtherie onder de
jeugd voor
De prüsvooTschrilten en daardoor
de vaststelling van maximum-prijzen
voor onroerende goederen leidden er
toe, dat b(j openbare verkoopingen de
toewijzing herhaaldelijk bij loting ge
schiedde. t
DE OMGEVING.
Burgemeesters-wiseeiingen.
DE omgeving, vooral heeft veel
te stellen gehad met dot
strengen winter. Door vorst
en sneeuwvsl was het verkeer ge
stremd en er zijn dorpen dagen
lang geïsoleerd geweest. Van
Ouderkerk a.d. IJzael werd op de
schaats over den IJssel naar Gouda
gereden, wat sinds menschenheuge-
nis niet was gebeurd. -
Eenige gemeenten kregen een
nieuwen burgemeester. Aan den heer
G. V. W. baron van Hemert tot Dings-
hof werd op diens verzoek wagens het
bereiken yan den pensioengerechtigden,
leeftijd eervol ontslag verleend als'
burgemeester van Stolwijk, Haastrecht
Vlist. De heer J. M. van Doominck
kreeg ontslag als burgemeester van
Oudewater. In bestaande burgemees
tersvacatures te Zevenhuizen en Moer-
capelle werd voorzien. Benoèmd wer
den tot burgemeester van Haastrecht,
Stolwijk en Vlist mr,' L, C. A. Lepe
laars, van Moercapelle de heer J. Tol
lenaar, van Qudewater de heer Z. H,
le Vries en van Zevenhuizen de heer
K. H. Theunissen. De heer J. Bol
te Bodegraven werd benoemd tot bur
gemeester van Zaltbocnmel.
Personalia.
Verschillende personen zijn «*n de
streek ontvellen. 'Een vooraanstaande
figuur was de heer J. H. van Straaten
van Ne* te Boskoop, kweeker en han
delsman van Internationale faam,
KrOaemann, notaris te Bodegraven, D.
ven Wijngaarden, directeur der N.V.
Turkraburg'* Zaadhandel te Bode
graven, W. C. van Kleef, wethouder
van Boskoop, P. van Schleveen 1*
Boskoop verlooreen stoere figuur 1st
d*n heer J. H. van Straaten van Net,
op 21 Februari in den ouderdom van
72 jaar verscheiden, die een kweeker
en handelsman Mn internationalen
naam „toas en aan wiens stuwkracht
Boskoop de totstandkoming van be
langrijke tentoonstellingen en aan
winsten dankt. (Foto archief G. Crt.)
Gouderak, hoogheemraad van de Krim
penerwaard, J. Kila, óud-hoofd der
openbare lagere school te Haastrecht,
A. Bakker, lid van de firma Gebr.
Bakker en Zoden te Haastrecht, A. J.
v d. 'Sprong, 'organist- van de R.K.
Kerk te Haastrecht, J. J Maaskant,
wethouder van Nieuwerkerk a.d. IJs
sel, W. J. v. d. Meer, eigenaar van
het Hotel „De Roos" te Oudewater,
mej. E. Heusinkfeld, onderwijzeres aan
de School met den Bijbel- te Oude
water, J. de Jong Lzn., bekende figuur
in kerkelijk en plaatselijk leven te
Reeuwijk, C. J. Verkaik te Reeuwijk,
candidaat dér Ned. Hervormde Kerk
en beroepen predikant te Overlang
broek, S van Nooien, oud-eigenaar
van de uitgeverij S. en W. N van
Nooten te Schoonhoven, A. Mesker,
békend goudsmid te Schoonhoven. P.
J. Groenen te Schoonhoven. lid van de
vroegere Kamer van Koophandel en
Faorieken voor Gouda en omstreken,
Th. Nieuwenhuiisen, vooraanstaande
figuur in vereenigingsleven to Wad-
dinxveen en W. M. Staarthof, gemeen
te-secretaris en -ontvanger van Ze
venhuizen.
Na langjarige werkzaamheid legd
hun functie neer de heeren A. J.
gaerdt te Ouderkerk a.d IJssel. di;
graaf van het hoogheemraadschap
Krimpenerwaard, A. G. r. d. R
gemeente-secretaris van Hekendéi
J. Verhage, hoofd van de School
den (Bijbel te Lange Ruige Weide, P.'I.
v. d. Weele, hoofd der eerste openbare
lagere school te Nieuwerkerk yd-
IJssel, K. Marck, gemeente-secretaris
en -ontvanger van Stolwijk, J. Wijl-
huizen, directeur van het P.T.T.-kan
toor te Bodegraven, D. Scheer, ge
meente-architect van Bodegraven, J.
Heemskerk, gemeen te-opzichter Van
Reeuyrijk, P. D. Schuurman, gemeente-
architectvan Wgddinxveen ea„ mevr.
G.vvan. Bockem-de Koning, onderwij
zeres aan de eerste openbare lagere
acheol te Stolwijk, mej. C. Ooms, on
derwijzeres aan de School ra* «es
Bjjbel te Schoonhoven, N, Dirkzwager,
brandmeester te Moordrecht en J. I»
Nobel te Gouda, directeur van muziek-
vereenigingen in verschillende ge
meenten.
Rattenbestrijding.
Financieel wt« 1941 voor Boakoop's
kweekers een goed jaar, tot tweemaal
toe werd de veilingbegrooting over
schreden. Op intensieve wijze'werd te
Boskoop, Waddinxveen en Reeuwijk
met tienduizenden pakjes vergif een
actie tot rattenbestrijding gevoerd. Ia
Reeuwijk wend fiet 'Inzamelen van
kalmoes als nieuwe bron van inkom
sten aangeboord. Schoonhoven kreeg
een film van zijn goud- en zilverindus
trie, wftaraan ook een radio-uitzending
was gewijd. Stolwijk had in den
schaatstijd met den negen-dorpentocht
weer een groot sportief evenement.
Bodegraven's kaasmark' bestond 80
jaar, Haastrecht'* Nutsdepartement
100 jaar, de Geref. Kerk te Moot-
drecht 50 jaar en de School met den
Bijbel te Oudewater 60 jaar.
In Oudewater werd een Vfreeniging
voor Vreemdelingenverkeer opgericht.
De gemeente-financiën van Ouder
kerk a.d, IJssel werden weer kloppend.
Zevenhuizen'* gemeentehuis werd ge
restaureerd. De -gemeente Berken-
woude van ingezetenen van de buurt
schap Achterberg te Rhenen en de
gemeente Moordrecht van de inwoner»
van Wageningen ontvingen geschen
ken als herinnering aan de evacuatie
in 1940.
In Bergambacht werd besloten tot
oprichting van een kleuierbureau.
Ouderkerk a.d. IJssel kreeg een bureau
voor kraam verzorging.
Te Bergambacht werd een boerderij
uit 1861 in nagenoeg oorspronkelijk
aanzien gerestaureerd. In Ouderkerk
a.d. IJssel werd besloten tot restaura
tie van den houtzaagmolen „Hermina"
en den korenmolen „De Druiventros"
en van den ouden toren.
Besparing van brandstoffen en fiets-
banderf was reden, dat in de meeste
plaatsen in den omtrek de bakkers er
toe overgingen tweemaal - per werft
niet te bakken en te bezorgen.
Aanwinsten van beteeken is kwamen
in de dorpen vrijwel niet tot stand,
bouwplannen moesten in verband met
de tijdsomstandigheden verschoven
worden.
Hopen we, dat de tijd, waarop het
wachten is en waarnaar het ver
langen uitgaat, de vrede spoedig sal
aanbreken.
fOEN het rooken van tabak nog
nauwelijks ingang had gevon
den in Nederland, werden er
hier te land* reeds aardewerk-pij
pen vervaardigd en naarmate een
breeder kring in contact kwam met
tabak, nam ook de intensiviteit der
pijpenvervaardiging toe. In het bij
zonder in Gouda, utaar van oudsher
pottenbakkerijen waren gevestigd,
bestond een levendige belangstel
ling voor de vervaardiging van
pijpen, dia men van een dopje
voorzag ter bestrijding van het
brandgevaar. Aanvankelijk ver
vaardigd* men korte pijpen, maar
omstreeks het midden van de
zeventiende euw deed de lange pijp
haar intrede, de pijp, 'waarom
Gouda beroemd zou worden.
De lange Gouwenaar,die onze stad
beroemd maakte, in fcehnersmond een
karakteristiek beeld van het toeback
suyghen". (Foto G. Crt.-Geleedts)
In het póttenbskkersambt was min of
meer de klad gekomen, hetgeen voor
vele pottenbakken aanleiding werd om
zich meer en meer toe te leggen op de
vervaardiging van zeer ln tel zijnde
lange pijpen. Het aantal pijpenmaken
groeide verbazend «nel, zOodat reeds ln
1641 een verzoek werd gericht tot de
Goudsche vroedschap om toekomen tot
de vorming van een pijpenmakersgilde.
Dit verzoek vond evenwel geen good
onthaal. In dien tijd-bestond er heftige
beroering over het rooken. Over het
algemeen oordeelde do overheid het
rooken schadelijk en gevaarlijk, zoodat
stj or veelal stolling tegen nam. Ook
Oouda'a vroede vaderen achtten hot
rooken verderfelijk voor do burgerij,
lat z(j weinig geneigdheid aan dan
legden om dit rooken door het er
kennen van een pijpenmakersgilde Jo
stimuleeren.
Het Goudsche pijpenmakersgilde is ar
evenwel toch gekomen, n.l. In 1660 an
daarmode Is de grondslag gelegd voor
een nauw* samenwerking bij de ver-
vaardiging van Goudsche pijpen, die zich
steads heeft gehandhaafd, ook lang ng
de opheffing van het glldewez*n.Toen
dé Goudsche pijpenmakers eenmaal in
een gilde waren vereenlgd, kon het Pij
penmakersambt zich snel ontwikkelen.
Het vakmanschap der pijpenmaker»
werd'regelmatig opgevoerd, Waardoor
het niet lang duurde of de Goudsahr
pijp-kreeg vermaardheid tot ver over
onzê landsgrenzen.' Zoo nu en dan wor
den er elders ln den lartde pogingen on
dernomen om pijpen te vervaardigen,
onder meer te Schoonhoven, Haarlem,
Alphen aan den Rijn en Groningen,
maar tegen de hechte .samenwerking dor
Gouwenaafk kon men nimmer op, zoo
dat hét gildewezen zich hier wel Van
een zeer sterke zijde lle^*Uen.
Gouda leefde van de pQpeu-
Indnstrie.
^Vooral in de eerste helft van da
achttiende eeuw floreerde hot
Goudsche pijpenmakersgilde. Het
-> aantal was het aantal diergenen
stegen tot over de vierhonderd. In
drukwekkender nog dan dit leden
aantal toas ,h«t aantal diergenen
die arbeid vonden in da pijpen-
industrie. Toen deze op haar hoog
tepunt was, bedroeg dit aantal niet
minder dan lt.000, hetgeen zeggen
wilde, dat Gouda voor een'zeer be
langrijk gedeelte van di pijpen
induatrie leefde.
Internationale verwikkelingen en
vooral da internationale handelspolitiek
In afzetgebieden waren ooézaak, dat
zich tti de tweede helft van do. acht
tiende eeuw era kentering voordeed»
Later htelden deze belemmertngejt op te
bestaan, maar Inmiddels haddra zich
andere rookgewoonten gevormd. Sigaar
en later algaret waren zegetochten over
de wereld begonnen, waardoor de be
langstelling voor pijpon taande. En bo
vendien ging de
houten pijp concur-
Het Ooudsche pijpenmakersgilde bleef
evenwel bestaan, feitelijk tot IA do
twintigste eeuw too. Mm verzette da
bakéns, toen bet getij verliep en m*R
vervaardigde ook moderne pijpen, ech
ter toch altijd ln era bactnnlng op
groot verleden, waarin l»et beroemd*
Goudsche pOpenmakomgilde zulk *M
belangrijk aandeel hoeft gehad. Aan dal
verladen blijft de lang* Gouwenaar here
tnneren, dte zich do «ouwen door hoeft
gehandhaafd er nog
maakt en gebruikt.
AANWINSTEN.
Telefoon jaar.
Hoe drukkend ook de tijd is, het
leven stond niet stil, diverse verbete
ringen en aanwinsten kwamen tot
•tand, al waren aantal en aard be
scheiden. een weerspiegeling van de
oorlogsomstandigheden.
Het jaar 1942 was een telefoon-
jaar. Nadat eerst het telefoonver
keer tusschen Gouda en omliggende
plaatsen was geautomatiseerd,
volgde uitbreiding van het'auto
matisch verkeer tot de districten
Rotterdam, Amsterdam en Utrecht,
waardoor thans 118 netten auto
matisch bereikbaar zijn. Voorts kan
van het district Haarlem uit auto
matisch met Gouda en omgeving
getelefoneerd worden.
In de omgeving van Goejanverwel-
ledijk en Veerslal vond de verkeers-
verbetering verderen voortgang.
Het station kreeg era nieuwe entree.
Aan den Graaf Florisweg werd een
nieuw complex van vier tennisbanen
'in «gebruik genomen.
Een begin werd gemaakt met de uit
voering van een groot werk, den aan
leg van Nieuwerkerk af van era
nieuwe spoorlijn Gouda—Rotterdam
D.P.
Nieuwe bureau's.
Opgericht werden een adviesbureau
voor moedér en kind, een ruilbureau
voor kinderschoenen, een polikliniek
voor spraak- en ztemgebreken en een
adviesbureau voor het telen van groen
ten in particuliere tuinen. Ingesteld
werd era prijzenbureou voor onroe
rende goederen.
Het Stutzpunkt Gouda van de
verplaatst
en kregen een betere huisvesting.
Daarnaast waren er ook wijzigin
gen. De Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Gouda en omstreken
werd opgeheven. Er werd hier een
plaatselijk kantoor van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Zuid-
Hollaztd gevestigd.
Hot kantongerecht kreeg weer een
eigen rechter.
De spoorlijn GoudaSchoonhoven
verdween. Ingesteld werd een auto
busdienst tusschen Schoonhoven en
Gouda.
De heer G. J. J. Pot. gemeente
secretaris, werd benoemd tot tijdelijk
wethouder van financiën.
PERSONALIA.
Ia nsemgrlam.
TOT hen, die zijn overleden, be-
hooren twee Vooraanstaande figu
ren, die belangrijken arbeid heb
ben verricht, de hoogeerwaarde heer
P. H. Wijtenburg, oud-deken van
Gouda, oud-pastoor der parochie van
OX. Vrouw Hemelvaart en oud-rector
van het Sint Jozefpaviljben, waarvan
de stichting zijn levenswerk was, en
dr. T. Beekenkamp, oud-geneesheer te
Op 20 September overleed te Gouda
op 76-jaripen leeftijd dr T. Beeken
kamp, die meer dan it jaren te Gou-
derak en BerkenWoude de genees
kundige praktijk uitoefende en zich
ook in andere kwaliteiten voor het
welzijn wan de Krimpenerwaard gaf.
(Foto archiej G. Crt.)
Gouderak ep Berkenwoude en strijder
voor maatschappelijke belangen in de
Krimpenerwaard, Voorts zijn ver
scheiden de heer W. P. Fredrikze,
onderwijzer aan de Groen van Prine-
terersohoól, mej. L. A. Hogendoorn,
hoofd van de derde openbare bewaar
school, mej. J. F. de Jong, oud-hoofd
van de derde openbare bewaarschool,
dr. J. Nsl, 1 eeraar aan het gymna
sium, dq! heer H. A. Jaspers, wasch-
industrieel en de geprasionneerd re
serve kolonel der infanterie H. H. Tim
mermans. Aan het vereetrlgingsleven
ontvielen de heeren G. J. Bergsms,
A v. d. BUI, A. IJsaelstijn, B. Schol
ten, Th. Furrer en G. Prince.
De spoorlijn GoudaSchoonhoven werd met ingang van 24 Augustus
opgeheven en door e«n autobusdienst vervangen. (Foto archief G. Crt.)
Het aantel postbestellingen werd
van drie tot twee verminderd. In ver
band met de invoering - Van nieuwe
munten werden de straattelefooncellen
gesloten.
-* De auto busdiensten werden op Zon
dag stilgezet.
GEMEENTELIJK BESTUUR.
Stadsontwikkeling ontworpen.
Op het terrein van het gemeen
telijk bestuur werd aan de gedach
te toekomstige stadsuitbreiding
vorm gegeven met de vaststelling
van een uitbreidingsplan voor het
stadsdeel „De Korte Akkeren" en
van een voor het stadsdeel „Kort-
Haarlem", welk laatste den aanleg
van sportterreinen en een sintel-
baan beoogt, en met het ontwerpen
van een uitbreidingsplan vbor het
stadsgedeelte ten noorden van den
Graaf Florisweg en het Van Bergen
IJzendooropark.
Br weiden eenige complexen bouw
grond verkochtf'maar de bouwnijver
heid lag in verband met de bijzondere
tijdsomstandigheden vrijwel stil.
De gemeente nam den zandweg van
Gouda naar Goejanverwelle, die op
het tertiair wegraplan werd geplaatst,
over, waarmede de Willens onder ge
merateüjk beheer kwam.
Aan de verordening voor het gebruik
van schoollokalen voor particuliere
doeleinden werd de bepaling toege
voegd, dat in gymnastieklokalen geen
leiders zonder diploma meer mogen
optraden. De zubaidleering van de bij
zondere bewaarscholen werd Inge
trokken. Ter bescherming van de
jeugd kwamen beperkende bepalingen
ten aanzien van het café-bezoek door
meisjes beneden 'achttien jaar tot
stand, welke bescherming latrf in een
landelijks verordening van ruimeren
aard werd opgenomen. Het verbod tot
zw?mmen ln openbare wateren of op
ven dsn openbaren weg af zichtbare
plaatsen werd tot do bebouwde kom
beperkt. Een regeling werd vastgesteld
voor de vacantie voor winkel*. Inge
steld werd c«n commissie voor heem-
Van overleden oud-stadgenooten
worden hier genoemd de'heeren prof.
dr. J. C. Schoute, bijzonder hoogleeraar
oud-lid van den gemeenteraad, J. van
Galen, oud-wethouder, luitenant-ge
neraal G. B. Noothoven van Goor en
J. G. Potharst, oud-Hd van den ge
meenteraad
Benoemingen.
De voornaamste benoemingen waren:
de heer B. Swanenburg tot hoofd van
de openbars lagere school no. 8, de
heer A. J. Over beek tot ontvanger der
directe belastingen, invoerrechten en
aocijnzen, dr. H. Hielkema tot rector
van het gymnasium, de heer C. H. Ha-
gedarn tot oectetaris van dp Kamer-
van Koophandel en Fabriekeh voor
Zuid-Holland voor het kantoor Gouda,
de heer P. J. H. J. Bevers tot hoofd
van de openbare lagere school B, de
heer Chr. O. F. de Jong tot-gemeente
architect van Leiderdorp, Wou brugge
en Koudekerk a.d. Rijn, de heer N. v.
d. Houten tot hoofd van de openbare
lagere school no. 2, mej. Ph.'j. L. M.
Clarijs tot hoofd van de derde open
bare bewaarschool, de heer A. Aecker-
Iin tot burgemeester van Zwijndrecht,
de heer H. E. de Kok tot leer a ar aan
de gemeentelUke middelbare handels
dag- en avondschool te Utrecht, de
heer G. M. Bos tot leeraar aan het
gymnasium, de heer J. J. Luikinga tot
inspecteur van 'srUki belastingen te
Rotterdam, mej. R. L. van VoörthuU-
«ra tof directrice van het gemeentelijk
ziekenhuis te 's-Gravenhage en mr. J
A. van Bronkhorst tot kantonrechter.
Commissoriale benoemingen waren die
van burgemeester E. A. A. Liera tot
lid van de commissie voor in tern ee-
ringsschade ra van den heer A. van
Wijnen tot lid van den raad voor de
voedselvoorziening. De l.eer P. Bok
hoven werd braoemd tot eerelid der
vereeniging „De Ambachtsschool voor
Gouda en omstreken".
Van benoemingen van oud-stadge
nooten waren de voornaamste: dr. D.
O. Nöordijk tot Inspecteur van het
onderwijs in algemtraen dlenat met
dra perwonfUkra titel van raads
adviseur bij het departement van Op
voeding, Wetenschap eti Cultuurbe
scherming, de heer C. Eegdeman tot
hoofd der openbare lagere school te
Elburg én de heer Hairond. Vlag tot
leeraar aan dg Arnhemsche Muziek
school en Conservatorium.
Afscheid en jubilea.
Hun betrekking legden- i»eer de
heeren J. Torepsma, hoofd van de
openbare lagere school no. 8, O. van
Dijk, hoofd van de openbare lagere
school B. J. M. v. d. Harst, leeraar aan
de Ambachtsschool, L. Verjaal, hoofd
van de openbare lagere school no. 2,
dr. N. J. J. de Voogd, leeraar aan het
gymnasium en M. A. J. Hoogerwaard,
onderwijzer aan de Groen van Prtna-
tererschool.
Een jubileum herdachten: mevr. M.
Steirbach-Tuyn, 25 jaar bestuurslid
van de afdeelicg Gouda van het Ned.
Roode Kruis, de heeren H. Eyssen 50
jaar directeur van de N.V. H. Eyssen'a
kaashandel, J. Bol 25 jaar bjj de Coop.
Producenten HarSelsvereeniging, dr.
A. Monlagne lzn. 40 jaar chirurg .en
vrouwenarts te Gouda, W. N. van Elk
40 jaar in gemeentedienst bij de plant
soenen, N C. M. Koch 40 jaar bij de
P.T.T., H. H, Spruijt, 25 Jaar onder
wijzer, zuster Marie Clausing 40 jaar
verpleegster te Gouda, F. Bruijstens
40 jaar bij 's rijks belastingen, G. van
Uunen 50 jaar bjj firma G. Prince te
Zn en J. F. Th. Vercauteren 25 jaar
bij 's rijks belastingen.'
H.?t echtpaar W. N. v. d. BergJ.- A.
de Jong herdacht het 65-jarig huwe
lijksfeest en 60 jaar irj -het huwelijk
verbonden waren de"echtparen
NugterenG. Monster en S. de Wit
W Pommer.
Onze oud-stadgenoot de heer C. M.
Vermolen was 40 jaar exploitant van
kermisvermakelijkheden.
Het bankiershuis firma wed. Knox
en Dortland bestond 100 jaar. De voor
naamste vereenigingsjublles waren:
Coöperatieve broodbakkerij en ver-
t>ruiksvereeniging „Ons Voordeel" 50
jaar, Geref. knapenvereenightg „Ben
jamin" 40 jaar, afdeeling Gouda van
de Ned. Vereenigm J tot afschaffing van
alcoholhoudende dranken 25 jaar en
Natuurkundig Genootschap 25 jaar.
STEDELIJK GEBEUREN.
Sterker geestelijk leven.
IN het geestelijk leven besloot de
kèrkeraad der Ned. Hervormde
Gemeente tot stichting van een
vijfde predikantsplaats. Gesticht
werd de Vrye Apostolische Ge
meente. Met bijzondere kerkdien
sten werd contact gelegd tusschen de
kerk en de buitenkerkelijke jeugd.
Opgericht werd een commissie voor
interkerkelijke samenwerking. In
do H. Sacramentskerk werden
nieuwe Kruisweg-staties en een
nieuw orgel Ingezegend.
De fcerkeraad der Geref. Kerk nam
het besluit tot het instellen van een
tweede predikantsplaats en tot de be
noeming van een hulpprediker uitslui
tend voor evangelisatie-arbeid.
De afdeeling Gouda van de Ned. Ge
loofsgemeenschap „Bet Leger des
Heils" bestond 50 -jaar.
Pastoor F, J. Zand voort herdacht het
40-jarig én pater G. C. Verhaar het
25-jarig pgofessiefeest.
De heer A. Houtman was veertig
jaar en de heer N, Houdyk 25 jaar
zanger in het koor der parochiekerk
van O.L. Vrouw Hemelvaart.
Pastoor F. J. Zand voort werd be
noemd tot gardiaan van het Minder
broederklooster te Nijmegen, kape
lara W. Spruijt tot pastoor te Vorden
en kapelaan X. J. J. Eijkholt tot
pastoor van de H. Sacramentsparochie.
D». B. Rietveld aariVaardde het ambt
alt predikant der Geref. Kerk te Leid-
ochendam.
Van oud-stadgraooten deden aU
predikant hun intrede bU de Ned.
Hervormde Gemeente da. C. Jonge-
boer te Valkenburg (Z.H.) en ds. H. R.
Elzenga te Aagtekerke. Emeritaat
vroegen ds. H. C. Binee, predikant
der Chr. Geref. Gemeente te Zaandam
en ds. H. Cannegieter, predikant der
Ned. Hervormde Gemeente te Bar-
chem, welke .laatste tevens zijn 40-jarig
ambtsjubileum herdacht, evenals
pastoor W. Gol ais priester van de
Oud-Katholieke Kerk. Z'n 50-jsrrig
ambtsjubileumals predikant der
Geref. Kerk vierde ds. Joh. S. Langen.
Onderwijs, pobtie, brandweer.
HET onderwijs had geen gemakke
lijk jaar. De zomervacratie werd
in verband- met de vacantie-
apreiding twee weken vervroegd. De
invoering van vakken voor teekenen
en stof versiering aan de Goudsche in
dustrie- en huishoudschool werd noo-
dig verklaard. Voor het .eerst deed de
schooljeugd zwem examen.
Vele bemoeiingen had de politie met
de bestrijding van smokkelarij. Er
werden, ook door den centtalen con
troledienst, eenige grqote zaken op
het gebied van zwarten handel, distri-
politie diverse inbraken en diefstallen
op. Sr werd voor het eerst een dag
der Nederlandsche politie gehouden.
Er gebeurden acht ongelukken mei
doodefjjken afloop,'waarvan een door
verdrinking ten gevolge van de duis
ternis.
De brandweer Jbad het kalm. De
voornaamste brand was in era ztoom-
ververij aan den Korten Tiendeweg-
Azslétentie werd verleend bU era
brand in een waning te Reeuwijk en
ln een rietmatten opslagplaats te
Gouderak.
Spert en toerisme,
ofc sportgebied vlol, ln een groei der
organisaties, een sterke stijging van
de animo voor waterpolo, «thletlek ra
biljarten te constateeren. Kampioen
schappen in landelijke competitie* be
haalden l^i voetbal G.S.V., dat promo
veerde, en Gouda 2, bij waterpolo
G.Z.C. en Ub tennis T.I.O.D. De Goud-
