v msmmT
Üudthtaod
DuiUch weermacht#.
bericht.
diHMHtand
Zóó moet u de hooikist
gebruiken!
Feuilleton
DE SLAPENDE
BOEDDHA
fc r
,jïi\
ZON *n MAAN
Zon tp 8.49, nNf 16.43
Mua op 9.19, iiIm 19.18
GOUDSCHE
Het opperbevel maakt d.d. 5 Januari
bekend:
In het Westen van den Kaukasus ia in
een verrassenden aanval een vijandelijk
steunpunt genomen. Gevechtsvliegers
vielen de haveninstallatie» van Ge-
lendajik aan en dreven transport colon
ne, langs den kustweg uiteen, yijande-
lijkp aanvallen in het gebied van den
Terek werden afgeslagen.
De zware afweergeveohten in het
ebied duren voort,
den centralen sector van het front
hebben da Sovjets bij de gevechten om
Welikije Luki weer 14 tanks verloren.
Aanvallen van de vijandelijke Infan
terie ten Zuidoosten tfan het Ilmenmeer
en uitbraakpogingen van vrij zwakke
vijandelijke strijdkrachten, die tijdens
de afgeloopen gevechten waren ingeslo
ten, stortwn ineen. Ook aan den Wol-
chof en voor Leningrad werden hier en
daar vijandelijke aanvallen afgeslagen.
Aan het Kandalaksja-front zijn aan
vallen van de bolsjewieken onder bloe-
dige verliezen mislukt. Verscheidene
vijandelijke gevechtsgroepen, om. een
.«kibataillon, werdén ingesloten en. ver
nietigd. Talrijke wapens werden als bui?
binnengebracht.
In Tunia werden bij stoottroepondernemin-
(en steunpunten ven den vijand veroverd en
fngelsehe krijgsgevangenen binnengebracht.
Het luchtwapen zette zijn aanvallen op vij
andelijke luchtsteunpunten voort en veroor
zaakte daarbij omvangrijke vernielingen.
Ter begeleidende bescherming in den strijd
gebrachte Duitsche jagers schoten zonder
eigen verliezen acht vijandelijke vliegtuigen
neer.
Aan vellen Van Britache vliegtuigen op
Weir-Duitsch gebied veroorzaakten schade-
aan gebouwen en verliezen onder de bevol
king. Vier meermotorige vliegtuigen werden
neergeschoten.
Snelle Duitsche gevechtsvliegtuigen heb
ben overdag militaire installaties aan de
Zuidoostkust van Engejfcnd aangevallen. Be-
veillgingsstrijdkrachten der marine en af
weergeschut der marine hebben voor de
rransche en de Nedelandsche kust op 3 en
4 Januari drie vliegtuigen neergeschoten.
DE WEERSGESTELDHEID AAN HET
OOSTELIJKE" FRONT.
Dé militaire correspondent van het
D.N.B. schrijft" o.a.: Het hardnekkig
zwijgen van de opperste Duitsche leger
leiding spruit vooral daaruit voort, dat
men de tegenpartij geen aai\\v>jzigingen
wil verschaffen over de standplaats van
verschillende geïsoleerd zijnde Sovjet
eenheden. Hieruit moet ook verklaard
worden, dat men aan Duitsche zijde met
offlcieele tegenspraken achterwege
blijft, zelfs daar, waar de vijand „.^pds
weer over successen spreekt en daarbij
plaatsnamen vermeldt. De winterslag
van dit jaap staat nu ^snmaal ondej
andere voorteekenen dan die van de*
winter 1941/42. Dit heeft vooral betrek
king op de weersgesteldheid. Immers,
terwijl het vorig jaar de winter fn het
Oosten reeds begon te heerschen in
November 1941 en er in Januari 1942
reeds een koude tot 50 graden heersch-
te. heerscht er in de eerste maand van
1943 bijna aan het geheele "Oostelijke
front Overdag een temperatuur van nul
graden tot 1 graad warmte en brengt
het weer .voorts sneeuw en regen en
dooi. De enkele wegen in de eindelooze
vlakten zijn ware modderbeken, die al
leen des nachts met een dun ijslaagje
bedekt worden. Daaruit vloeit voort, dat
het vraagstuk van den aanvoer het
dringendst is. Dat deze winter de Euro-
peesche legers vooral ten aanzien van
hun uitrusting geheel anders aantreft
dan het vorige jaar blijkt ook daaruit,
dat de Duitsche pantserwagen in actie
blijft. Alleen in den tijd van 20 Nov. tot
31 December werden 5000 vijandelijke
'pantserwagens vernield. Het is derhalve
begrijpelijk, dat men aan Duitsche zijde
niet de onrust vertoont, die allerwegen
aan vijandelijke aide bemerkbaar ls.
De bolsjewistische legerleiding heeft
de laatste dagen een reeks extra-
berichten gepubliceerd, jvaarbij telkens
weer sprake was Van groote Sovjet
successen, zoowel in den centralen sector
van het Oostfront als in den Kaukasus.
Er werd hierbij vooral de nadruk ge-
4 legdrop het feit, dat'de bolsjewieken in
verschillende colonnes oprukken, die
alle klaarblijkelijk slechts één strate
gisch doel hadden, ri.1. de verovering
van Worosjllofgrad en Rostof,
De buitenlandsche persvertegenwoor
digers stelden, volgens V.P.B. ,naar aan
leiding hiervan in de Wilhelmstrasse de
vraag of er werkelijk kan worden ge
sproken van een gevaar voor Rostof met
alle gevolgen, welke de verovering der
stad door de Sovjettroepen voor het
DuiUch front met zich mede brengen.
De woordvoerder van het opperbevel
der weermacht antwoordde hierop, dat
er niet alleen geen enkel gevaar voor
Rostof bestaat, maar dat zulks ook niet
heeft bestaan en dat men hier minder
tyn spreken over gevaar voor de Duit
sche dan wel voor een illusie der bols
jewistische legerleiding. De Sovjettroe
pen worden van Rostof nog door vele
kilometers en vooral door veie Duitsche
divisies gescheiden. Dit ts de beste ga
rantie, dat er geen gevaar aanwezig is.
Niettemin moet men er ook niet op
rekenen, dat er van Duitsche zijde bin
nen afzienbaren tijd sensationeéle be
richten gepubliceerd zullen worden. Het
Duitsche legerbCTicht herhaalt dagelijks,
dat het Duitsche leger een zwaren af-
weerslag voert tegen verschillende Sov-
ly-aanvallen en in dergelijke omstan
digheden worden er vanXHiltsche zijde
"adere bijzonderheden bekend ge
maakt.
BESPREKINGEN m n.-apbika.
dipkimsUeke correspondent v»n de
TDnas meldt, «at de nieuwe Brttsche mi-
s *°°r Noord-Afrika. MacMUlan. ter-
hïïï? ^LviSf "n*om" «Waar besprekingen
met uS? mf. reneraal Elsenhower en
naar dlr Me'belani«telUng stat men uit
ook ."«fraktogen «e hij ongetwijfeld
Nar,?™.".!1 Giraud ui hebben.
tirSL'2J£Sr> Gtraud. Tevoren had
onderhoud mat generaal Elsenhower.
AaMruSiSSk^&SS! Telegraph beeft het
ministerie van Oorlog me-
rikïïÏÏÏ: totale verliezen der Am,,
"w aZFLZmVH' ""art het uitbreken
°an oorlog si m m,„ bedragen.
Woensdag 6 Januari 1943
Biyeau Markt 31. Telefoon 2745
NIEUWSBLAD VOOR GQUDA EN OMSTREKEN
Chefredacteur: F. Tieter, Gouda
81e Jaargang No. 21131
Postrekening 48400
OE HOOI KIST
bewaart de warmte
maakt ar een
nuttig gebruik.ven
Rijksminister ér. G6bbe!s woonde op den
vooravond van Kerstmis 1942 een Kerstfeest
in een Berlijnsch reserve-hospitaal bij en
sprak bij deze gelegenheid tot de gewonden.
De minister vertoefde langen tijd in hun
midden en Informeerde bij iederen soldaat
naar zijn welzijn. (Atlantic-Holland)
DUIKBOOT-TANKSCHIP DER
DUITSCHE MARINE..
Een Duitsghe oorlogsverslaggever
meldt interessante bijzonderheden om
trent een nieuw wapen in den duikboot
oorlog. a
Verleden jaar zijn in steeds toene
mend aantal duik boot-tankbooten over
al op den Atlanlischen Oceaan versche
nen, .die de belangrijke taak van ravi-
tailleeringsbasis in deo volledigsten
omvang vervullen. Zij voorzien de duik-
boolen van brandstof of proviand, varen
van boot tot boot en zoeken als een
.drijvende herberg" hun „klanten" op.
Kunstig uitgedachte constructies ma
ken het mogelijk ook bij hooge zee een,
snelle verbinding tusschen tankschip
en duikboot tot stand te brengen. Uren
lang'loopt dan het kostbare vocht door
de slangen in het oorlogsvaartuig. Duikt
aan de hörizon de mast van een torpedo
jager op of verschijnt een vijandelijk
vliegtuig, dan zijn beide booten in den
kortst mogelijken tijd van de opper
vlakte der zee verdwenen. Geen vijand,
die over zee vaart of er boven vliegt,
vermoedt, dat $ich vele metera onder
hem een steunpunt bevindt van de
Duitsche oorlogvoering ter zee»
Tot op zekere hoogte kan dit vaartuig
ook de tweede taak van een steunpunt,
herstelplaats te zijn, vervullen. Een vrij
grdote werkplaats maakt jfierstelwerk-
zaamheden mogelijk, die het oorlogs
vaartuig zelf niet altijd kan verrichten.
Verder controleert een marinedokter
den gezondheidstoestand van.de leden
der bemanning van alle bezochte vaar
tuigen en neemt het vaartuig zieken
en gewonden aan boord, om deze naar
het vaderland over te brengen. Ten
slotte neemt het tankschip ook de post
mede naar het vaderland. Aldus worden
de oorTogsvaartuiget#vele maanden on
afhankelijk van elk steunpunt te land
en kunnen zij zich wekenlang vele
duizenden zeemijlen van het vaderland
ophouden,
DE POHUEKE TOESTAND IN
NOORU-AFRIKA.
De Britsche berichtendienst verklaart
in een commentaar op den politieken
toestand in Noord-Afrika, dat deze bui
tengewoon gecompliceerd ie. De Gaulle
heeft gelijk wanneer hij, zooals gister
avond, den toestand „verward" noemt.
De" verschillende partijen voeren een
strijd om de eerste plaats. De „koorts
achtige" gevechten worden niet alleen
gevoerd om de politieke beheerschirtg
van Noord-Afrika, doch" uiteindelijk
om de apolitieke beheersching van
Frankrijk na den oorlog. Het is nu de
vraag of men met de yerwarde berich
ten een bepaald doel beoogt. Het com
mentaar besluit als volgt: „Onze poetfie
ln Noord-AfHka'is zuiver militair, zoo
lang de politiek zich niet met ónze be
langen bemoeit. Wij hebben echter een
zekere verantwoordelijkheid op ons ge
nomen en het kan niet verzwegen wor
den: „De toestand is op htt oogenblik
slecht."
1TAX.IAANSCH WEERMACHTSBERICHT.
Het 955ste communiqué van het Jtaliaansche
hoofdkwartier d.d. 5 Jnauari, luidt:
.Aan het front in de Syrte werd ook
gisteren de bedrijvigheid ie land en in de
lucht belemmerd door het aanhoudende
slechte weer. In de Zuid-Libysche woestijn
nam de druk op onze vooruitgeschoven posten
toe. v
In Tunesie wordt de versterking der
onlangs veroverde stellingen voortgezet. Bij
de gevechten van 3 Januari hebben wij 300
Ïevangenen gemaakt, onder wie'6 officieren,
o een geslaagden overval heeft een Duitsche
stormtroep twee versterkingen vernield en
3 Britsche officieren en 28 manschappen ge
vangen genomen. Bij levendige luchtgevech
ten hebben Duitsche escadrille» 8 vijandelijke
vliegtuigen neergeschoten. 4 op den grond
staande vijandelijke toestellen geraakten in
brand.
In den afgeloopen nacht zijn de haven
werken en de opslagplaatsen In de haven
van Algiers door onze vliegtuigen aan
gevallen.
Een onzer duikbooten ls niet op haar basis
teruggekeerd. De bloedverwanten der be
manning zijn' op de hoogte gebracht.
Bij een luchtaanval op Lampedusa werd
geen ernstige schade aangericht
PESSIMISTISCHE BRIT8CHE
PERSSTEMMEN.
Evenals het overgroote deel van de fcEn
gelsc(e pers publiceert ook de Daily
op het oogenblik pessimistische x be
schouwingen over den toestand. Het zou
overdreven zijn, zoo schrijft het blad. wan
neer men verwachtte, dat de Russen de Duit
sche weermacht zouden kunnen teriigslaan
en nog in het aanstaande voorjaar ia staat
zouden zijn een machtig offensief te Tint ke
tenen. Het blad wijst voorts ook op de be-
teekenls van de campagne in Tunesië. De
belangrijkheid ligt in het feit, dat zoolang
de gevechten in Tunesië worden gevoerd, de
vorming van een tweede front door de ge
allieerden onmogelijk ia.. Wanneer in het
voorjaar nog gevechten in. Noord-Afrika
worden geleverd, dan heeft Duitschland
waardevollen tijd gewonnen en -een groot
sucees behaald. De geallieerden moeten de
controle hebben over de-Middellandsche Zee,
voordat zij de spil kunnen overwinnen en
zfj moeten de spil uit Tunesië verdrijven
voordat zij de Middellandsche Zee Jkunnen
controleeren .Zoolang de apilmogendheden
b* Tunesië zijn, moeten de leveranties aan
de Soviet-Unie «ia Kaapstad wofden* gezon
den. voorts worden duizenden tonnen
scheepsruimte gebntikt om de Engelschen en
Amerikanen in N.-Afrika te ravitailleeren.
De acheepvaartpoaitte zal zelfs iedere groo-
tere operatie in Xuropa onmogelijk maken,
zoolang de spil in Tunis zit. De sucoessen
ln Egypte en de landing in de Fransche ko
loniën hebben weliswaar Duitsche strijd
krachten gebonden, doch veel te weinig.
BIJZONDER OORLOGSKABINET
w IN HE VER. STATEN?
De Britsche berichtendienst meldt
uit Washington:
Men verneemt van toonaangevende
zijde te Washington dat president
Roosevelt de vorming van een bijzon
der oorlogskabinet overweegt, bestaan
de uit een kleine commissie van zijn
naaste raadgevers om de vraagstukken
van dezen oorlog op te lossen. Over
de samenstelling van deze, nieuwe
commissie loopen de opvattingen echter
nog ver uiteen.
Egji andere meening is, dat Roose
velt ook geneigd zou zijn hooge mili-*
tairen in dit oorlogskabinet op te
nemen.
Een derde opvatting spreekt van een
commissie van vier, waartoe dan
Byrnes, Hopkins, admiraal Leahy eiy
Bernhard jlaruch, de productiechef
tijdens den laatsten oorlog, zouden be-
hooren.
DE A.S. BIJEENKOMST VAN HET
AMERIKAANSCHE CONGRES.
De bijeenkomst van bet nieuwe
Congres op 6 Januari wordt, naar
United Press meldt, met spanning ver
wacht. In politieke waarnemerskrin
gen gelooft men, dat het parlement
aanspraak %zal maken op een meer
directe zeggenschap in de Amerikaan-
sche oorlogspolitiek en dat Roosevelt
ip zijn begroot in gsrede voor het op
I Juli beginnende belastingjaar de tiit-
gaven zal ramen op bijne 100 milliard
dollar.
DB VOEDSELPOSITIE
IN ENGELAND.
De woordvoerder van het Britsche
ministerie voor de Voedselvoorziening
heeft volgens Reuter verklaard, dat de
voedselpositie in Engeland Bh de ko
mende zes maanden „beslist niet beter
zal worden".Integendeel, er zullen
nog meer nieuwsbeperkende maatre
gelen genomen mpeten worden.
VER^TATEN VAN AFRIKA?
De gezant der Unie van Zuid-Afrika
te Washington heeft naar Reuter
meldt, uiting gegeven aan zijn hodfcï,
dat de vriendschappelijke betrekkingen
tusschen Zuid-Afrika en „de\ andere
Britsche koloniën in Afrika" zullen
leiden tot een vorm van „vereen ïgde
staten van Afrika".
ONTZETTENDE SNEEUWSTORM
TEISTERT CANADA.
Naar uit OLtawa wordt gemeld, is Canada
tijdens de Kerstdagen en de Jaarwisseling
door een vreeeeÜJken sneeuwstorm ge.
teisterd. zooals sinds menschenheugems niet
is voorgekomen. In het gebied van Toronto
en Montreal woedde de storm het hevigst.
De gevolgen waren hieraan ook ontzettend.
*Totr.utoe zijn nog vrij groote steden en
dorpen aan de St. Laurcnsrivier volkomen
van de buitenwereld afgesneden, daar alle
verkeerswegen, spoorwegen, wegen onbe
gaanbaar en de telefoonleidingen kapot zijn.
De sneeuwmassa's liggen metershoog Het
geheele treinverkeer is ln de meeste ge
bieden van Canada totaal lamgelegd en het
zelfde geldt voor de diep onder de sneeuw
bedolven liggende wegen Er is zoo groot
tekort aan arbeidskrachten, dat zelfs geen
begin kan worden gemaakt met de nood
zakelijkste opruimings- en reddingswerk
zaamheden Er zfjn intusschen troepen ge
mobiliseerd. Men verwacht, dat het nog
weken zal duren alvorens het verkeer
ceuigszins zal kunnen funciioneeren.
Over den omvang vnp tie aa^vv-'. '-.te
schade of het aantal slachtoffers is nog i?»ets
bekend. De verliezen aan menschen tvens
en de schade schijnen hoog le zijn Pas
wanneer de verbinding ejfi met de inge
sneeuwde en geïsoleerde plaatsen heisteM
is, zal het mogelijk zijn een nauwkeuriger
beeld te geven van deze natuurramp.
Naar de Britsche berichiervjicnsf uit
Washington meldt, heeft de Britsche minis
ter voor het Midden-Oosten, Case;,, een on
derhoud gehad met dca Amerikaans chen
minister van Buitenlandsche Zake Hull.
In de eerste plaats zijn de politieke en de
militaire toestand in het Midden-Oosten be
sproken Tevoren had Casey een* bespreking
met den chef van den Anverikaaoschcn le
neralen staf, generaal Marsha
RECHTSZAKEN
ETHNOï.OOG HIKI.D LEZING FN
OVER DE PAPOEA'S.
De 33-jarige B. S. D. te Laren, die zich
ethnojoog noemt err voor de Rotter da msche
rechtbank terecht heeft gestaan wegens het
feit. dat hij een aantal leiders van inrich
tingen van middelbaar onderwijs heeft be
wogen hem gelegenheid te geven tot het
geven van lezingen over de Papoea's van
Nieuw-Guinea wkarbij hij het deed voor
komen, .alsof hij als arts onder dit menschen-
raa had gewerkt.'de kosten van deze expeditie
geheel door hem waren gedragen, er. de
gelden, die de lezingen hem opbrachten,
zouden worden besteed om een nieuwe ge-'
neeskundlge expeditie uit te rusten werd vrij
gesproken.
Wegens een zedenmisdrijf werd genoemde
D. veroordeeld tot een gevanaentestraUlran
1 laar.
SCHILDERIJEN^ WEN DEL,
De Hapgsphe rechtbank heeft uitspraak
gedaan in de aaak tegen den 42-jarigen
kunstschilder J. C. K. B die ln Augustus
van het vorige jaar de opbrengst van schilde
rijen. die hij in consignatie had, had ver
duisterd. B. zou voor- een Haagschen koop
man een aantal schilderijen, waaronder zich/
een. Rembrandt, een Dtlrer, een Pieter de
Hoogh en een Vermeer zouden bevinden,
verkoopen vocfr 250.000. J
De kooper wilde ephler slechts 87.000
voor de schilderijen betalen, waarmee /de
kunstschilder accoord ging en een bedrag
van- ruim 11.000 als voorschot aanvaWdde
De Haagsche koopman ontving hiervan
slechts 3000 terwijl B. het overige g£ld te
eigen bate besteedde. De rechtbank
deelde den kunstschilder tot een gevange
nisstraf van 6 maanden, met aftrék van
preventief, met het bevel tot voorioopige
opschorting van tenuitvoerlegging Voor wat
betreft 4 maanden om den verdachte in de
gelegenheid te stellen een gratieverzoek Ap
te dienen. w
ONTHEFFING LUISTERBIJDRAGE.
Eigenaars van een radio-ontvangtoe
stel, die ontheffing van luisterbij
drage 1943 willen vragén, moeten in
de maand, waarin de liitstervergunnin-
gen'van hun naamletter worden omge
wisseld, aan het postkantoor een aan
vraagformulier afhaleti en dat inzenden
bij het gemeentebestuür van hun woon
plaats.
In afwachting vail de beslissing moe
ten de voor 1942 /uitgereikte vrijstel
lingsluisterverguniungen niet worden
omgewisseld.
Aangeslotenen/op rijksradlocentralen
ontvangen de/ aanvraagformulieren
thuis. Nadere inlichtingen verstrekken
de postkantoren en de kantoren der
radiocentralea.
TER BESPARING OP BRANDSTOF,
STROOM OF GAS.
De hooikist is een uitstekend middel
om te besparen op het brandstoffen-
verbruik, op stroom of gas, maar men
moet dan met kennis van zaken met dit
nuttige huishoudelijke voorwerp om
gaan. In de eerste plaats dient jnen,een
pan met eetf goed sluitend deksel te ge
bruiken en ervoor te zorgen, dat zij in
de 'kist of mand past. Blijft er eenige,
ruimte over. dan vullé men deze op met
proppen papier of houtwol. De pan moet
voor minstens driekwart gedeelte ge
vuld zijn, daar de inhoud anders teveel
afkoelt. Voorts neme men minder vocht
dan voor een gewone bereiding noodig
is. De spijzèn dienen één zesde van den
normalen kooktijd te worden voor ge
kookt en driemaal den gewonen kook
tijd in de hooikist te worden gehouden.
Gerechten met een langen kooktijd
kunnen het beste na twee tot drie uur
nog' eens worden doorgekookt om ze
daarna weer in de hooikist te plash sen.
Zoo voorkomt u overschrüdmg van
uw electriciteits- of gasrantsWn!
4"
KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS
EN HET LEGIOEN.
Het SS-Ersatzkkommando deelt ons
mede', dat vrijwilliger» voor de Waffen
S.S. en het legioen zich op onderstaande
data bij de genoemde adressen kunnen
vervoegen, ten einde gekeurd te worden.
Tevens wordt er de aandacht op
gevestigd en w.el speciaal voor hen,
die er bezwaar tegen hebben hun
dienst buiten Nederland te vervullen,
dat thans de mogelijkheid bestaat, om
dienst te nemen in een speciaal wacht-
bataljon. De opleiding vindt in Ne
derland plaats, terwijl de inzet van
dit bataljon ook in Nederland zal blij
ven. Tüdens
Waffen-SS en het legioen kunnen
de keuringen van de
zich ook diegenen melden, die tot de
Germaansche-SS in Nederland willen
toetreden,
7.1.43, 9 uur, Zwolle, Hotel Peters,
Markt; 15 uur. Assen, Friesland
kazerne, Vaart Zuidzijde.
8.1.43, 9 uur, Groningen, Concert
huis, Poelestraat; 14 uur, Leeuwarden,
Huize Schaaf, Breedstraat.
9.1.43, 9 uur, Amsterdam, School,
Iepenweg 13.
10.1.43, 10 uur, Utrecht, Wehrmacht-
heim, Mariaplaats.
11.1.43,*10 uur, Amersfoort, Dienst
gebouw, Leusderweg.
12.1.43, 10 uur, Den Haag, Café Den
Hout, Bezuidenhoutscheweg.
HET NUT VAN HET PERSOONS
BEWIJS.
Den laatsten tijd is eenig misver
stand gerezen omtrent het gebruik dat
van a het persoonsbewijs kan of mag
worden gemaakt Aan een desbetref
fende uiteenzetting van den heer J. L.
Lentz, hoofd van de Rijksinspectie der
bevolkingsregisters or...teren wij hel
volgende;
Het persoonsbewijs is indertijd in
gevoerd met een tweeledig doei. len
eerste moest het dienen als mtdcjel tot
iaenLficatie tegenover politieambte
naren enz., ten tweede kon het dienst
doen als identificatiemiddel in het
maatschappelijk verkeer. Hef feit dat
de verplichting tot het verstrekken van
inzage tegenover opsporingsambtena
ren werd vastgelegd in artikel 3 van
het besluit persoonsbewijzen, sluit ae
mogelijkheid hieivan in het maat
schappelijk verkeer op soortgelijke
wijze gebruik te maken iijimers niet
uit. Integendeel, de Rijksinspectie
wenSrcht zul'ks te bevorderen.
In de verordening nummer 83 var.
1942 (besluit aanmeldingsplicht), vindt
men bijvoorbeeld in artikel 4, vierde
lid, logiesverstrekkendenpersonen de
verplichuhg opgelegd van onderdak
vragenden inzage van het persoonsbe
wijs te eischen. In dit voorschrift wordt
dus de verplichting tot het vragen van
inzage opgelegd aan een categorie
„niet-a'rnbtenaren".
Een/belangrijk gebruik van het-per-
soon&bewijs wordt thans gemaakt bij
de evacuatie. De geëvacueerde kan
zicly er mee. als zoodanig legitimeeren
op distributiekantoren, uitbetalings-
buïeaux, en bifvfmrbeeld tegenover
leveranciers. Weliswaar is men niet
verplicht aan een desbetreffend ver-
foek van deze laatsten,te voldoen, doch
n bepaalde omstandigheden is het hun
goed recht" inzage te verlangen.
Het aantal gevallen waarin van het' per
soonsbewijs een nuttig gebruik kan worden
gemaakt is legio, Zoo verlangt men tegen
woordig 'inzage ervan voor het verleenen
van toegang tot rijksbureaux, bij sollicita
ties, bil het afhalen Van aangeteekende stuk
ken en het Innen van chèques op postkan
toren, het uitbetalen van gelden door bank
instellingen enz. Voorts kan het in café's en
bioscopen ter Inzage worden gevraagd voor
het nagaan van de afstamming of" den leef-
ti)d van bezoekers, dit ln verband mét de
voor dez« instellingen geldende voorschrif
ten. Het spreekt vanzelf, dat dergelijke ver
zoeken zich tot het noodzakelijke moeten
beperken. Het gaat natuurlijk niet aan ieder
een zonder aanleiding zijn persoonsbewijs te
vragen.
Een nuttig gebruik van het persoonsbewijs
kunnen partioulleren verder maken voor het
geval personen voor een of ander doel toé-
gan'g vragen tot hun woning Zoo bijvoor
beeld colporteurs. Installateurs, enz. Ook
voor den winkelier ls het van belang precies
te weten, wien hij goederen op zicht zendt.
Den laatsten tijd zijn eenige trammaat
schappijen er toe overgegaan door Invoeging
Van een abonnementskaart, van het persoons
bewijs gebruik te maken. Deze handelwijze
heeft de volle Instemming der Rijkslnspjctie,
Zij heeft dit bevorderd omdat hierdoor het
publiek behoed wordt voor onnoodige extra
kosten voor -foto's enz. Het persoonsbewijs
kan voor tal van legitlmatiedoeleinden,
waarvoor vroeger een afzonderlijk bewijs
geëischt werd, door invoeging van een kaar
tje of het opplakken van een zegel, geschikt
worden gemadM. Toestemming "hiervoor
dient echter te worden aangevraagd bil het
hoofd van de Rijksinspectie voor de bevol
kingsregisters te 's-Gravenhage. Deze ver
strekt tevens advies omtrent de wilze,
waarop een en ander dient to worden uit
gevoerd.
Naar de heer Lentz mededeelde zullen zoo
binnenkort de persoonsbewüxer, van beroeps-
brandwperlieden, worden vorrzien van een
zoogenaamd „brandweerzege'tje".
DE PAPIERFILM EN HAAR
BEHANDELING.
De papierfilm beteekent niets nieuws
jnder de zon en zij werd reeds een
tiental jaren geleden bij de foto-ama-
iours geïntroduceerd. De resultaten wa
ren toen al bevredigend, doch daar pa-
pierfilmpjes een bijzonder* behandeling
vereischen, konden zij geen opgang
maken en Weef men ondanks het
verschil in prijs de voorkeur geven
aan de eêiluloidfilmpjes. De huidige
omstandigheden en het daaruit voort
vloeiende gebrek aan bepaalde grond
stoffen laten eohter geen keu» meer en
de papierfilm vindt den laatsten tijd
dan ook veel aftrek. I
Een verslaggever van heRA.N.P., die
dezer dagen een bezoek brartit aan een
fabriek, waar dez(MI>apierfi||pjes wor
den vervaardigd, heeft zichW dan van
kunnen overtuigen, dat de \lesultaten,
met deze filmpjes bereikt, zet*- behoor
lijk zijn en dat zij, bij toeptfcsin» der
reprpductie-methode en mits ljuist be
handeld, in het geheel niet behoeven
onder te doen vont die van celluloid.
Bij deze filmpjes is de lichtgevoelige
emulsielaag in plaats van op celluloid
op fotografisch papier aangebracht, het
geen met zich medebrengt, dat het ont
wikkelen en het afdrukken eenigszins
anders dient te geschieden dan bij de
vroeger gebruikte filmpjes. De belich-
'ingstiid Is dezelfde als bij dé celluloid-
film, doch de papierfilm heeft minder
speelruimte, zoodat zij vooral niet moet
worden overbelicht.
Bij het afwerken van deze filmpjes
onderscheidt men de directe afdruk-
methode cn de reproductie-methode.
Bij de eerste moet er naar worden
gestreefd de papierstructuur, die de
tusschwtinten in het beeld eenigszins
zou kunincn verstoren, zoq 'weinig
mogelijk tot uitirg te doen komen- Dit
kan het beste worden bereikt door de
film bij de opname riet te lang 'te
belichten envervolgens goed êtor te
ontwikke'en, zoodat een negatief ont
slaat, dat in doorzicht tegen eer.
sterke lichtbron een krachtig, goed
doorteekend bee'd vertoont. Bij het
ontwikke'en kan men het beste* ge
bruik maken van den gewonen, krach
tig werkenden ontwikkelaar van het
type metol-hydrochiron met een voor
de papierfilm aangepasten ontwikke-
lingstijd. Bij deze eerste méthode
wordt de papierfilm, wat hel eigen
lijke afdrukken betreft, op dezelfde
wjjze behandeld als de celluloidfilm,
d.w.z. zij wordt in direct contact ge
bracht met het afdrukpapier. De
mooiste resultaten worden hierbij be
reikt door af te drukken op een zacht-
werkend bromidepapier
Bij de tweede methode, de repro
ductie-methode dus, wordt het nega
tief als het ware nog eers gefotogra
feerd door middel van een reproduc
tieapparaat. De film mag hiertoe bij
de opname door den amateur éooral
niet overbelicht zijn geweest. Vérder
moet er bij de'ontwikkeling voor ge
zorgd worden, dat eetf licht gedekt
en goed gedetailleerd beeld" ontstaat.
Aangeraden wördt dan ook den ont
wikkelaar stérker te verdunnen dan
bij de eerste methode. Voor het jepro-
duceeren moet van zacht tot hard
werkend bromidepapier worden ge
bezigd, al naar gelang de gradatie van
het negatief.
Hoewel het maken van positieven,
volgen# deze methode iets meer tijd
vergt, zijn hiermede scherpere afdruk,
ken te verkrijgen dan vo'gens de eerste
methöde.
Zooals men ziet, stelt een papierfi'm
aan Ret ontwikkelen en afdrukkefr
hoogere eischen dan een celluloidfilm
en teneinde de best mogelijke resul
taten te verkrijgen^ doet de amateur
eï* dan ook goed aan deze door een
deskundigen fotohnrd»!?ar te laten
afwerken. -
ÖE MOORD TE LUNTEREN.
Over de Lyntersche moordzaak' kun
nen wij nog het volgende mededeelen:
Het slachtoffer, de 85-jarige alleen
wonende A. Veenvüet, stond, goed be
kend. Hjj was nog krachtig en -fietste,
ondanks zijn hoogen leeftijd, nog naar
de nabij gelegen plaatsen Lunteren en
B&rneveld, die op circa drie k.m, af
stand vap zijn woning liggen, V. stond
niet bekend als iemand, die eenig bezit
van beteekenis zou hebben. Zijn hoofd-
bezit was een koe. Hij trad Vriende-
'.ljk en gastvrij' op jegens m --ehen,
die hem bezochten.
De naaste buurman was tie heer
Spelt, die dan ook den moord heeft
ontdekt Zondag tegen twaalven vond
deze buurman het vreemd, dat hij V.
nog niet gezien had en ook kwam het
hem'verdacht voor, dat de verduiste
ring zich nog steeds bevond voor de
ramen van V. Daarom stelde Rij een»,
een pad er onderzoek in-. Toen deed hij
meer vreemde gewaarwordingen op.
De achterdeur zag hij bpen staan en
op' zijn luid geroep werd geen ant-
■woord gegeven. Verder gaande zag S.
de klompen van V. naar gewoonte in
de keuken staan. Doorloopende naar
de kamer trof S. daar een ontstellend
drarha aan, waarop hij oogenblikkelijk
terugkeerde om de politie te Lunteren
te waarschuwen. Hetr lijk werd aange
troffen bij de trap. De beenen waren
tezamen gebonden, de schedel was op
verschillende plaatsen ingeslagen.
DOODELIJK ONGEVAL.
Zaterdagavond is het zevenjarig
zoontje Van de fan). De Haan té Gie-
sendam bij een buurman van den'hooi
zolder gevallen en met zijn hoofd op
de steeneft terecht gekomen. Het jpn-
getje is nog naar huis geloopen en
heeft het ongeval aan zijn moeder ver
teld. Kort daarop heeft de knaap het
bewustzijn verloren. Zondagavond is
hij overleden.
- V«S
- ii
In de groote verbruikscentra heeft de overheid enorme voorraden aardappelen op«
geslagen, die de aardappelvoorziening der bevolking ln de wintermaanden verzekeren.
Hoe het er in één der geweldige pakhuizen uitziet. {Schimmelpenningh)
(Nadruk verboden)
Nccleriandsche Roman
door
1 J A L CGHDENS.
17)
Wat is nu uw.daad teger.pver Gam
ba? Gij hebt ham belet mij te bestelen,
dat is alles. Ik zal mij niet eens ver
diepen in de vraag, of Gamba naar
zijn inzichten rechtmatig har.de'de of
niet. Ia het eerSte geval had hij beter
zijn maatregelen moeten nemen en
was het zijn plicht geweest om te
slagen, waar hjj slagen kon. Maar
Gamba had de ware wijsheid niet. Ook
in het andere geval, als Gamba niet ge
rechtigd was te doen, wat hij -deed,
heeft hij zijn verdiende loon gehad.
Over Gamba behoeft u zich niet onge
rust te maken; die raaa zal u geer.
kwaad doen.
Ik zat nog na ta denken over deze
voor mij zoo geheel nieuwe redenee
ring en zocht naar een antwoord; de
schrille toon van het bootsmansfluitje
snerpte door de lucht en onmiddellijk
sloeg de machine met voile kracht
achteruit. Eenige passagiera waren op
gesprongen en liepen naar het achter
dek, waar matrozen aan stuurboord
zijde met een reddingsboot bezig wa
ren, Wij stonden eveneens op en gin
gen lang3 het promenadedek naar
achteren. Er was een man overboord
gevallen, zoo werd ons gezegd. Het
schip had nog altijd gang, ofschoon de
machine steeds achteruit werkte. Ik nam
mijn -binocle en keek over de zee; zij
was eflen en" glad, reet een zeer lichte
deining, maar overigens was er abso
luut niets te zien. Jui»t zag ik de
reddingsboot met krachtige riemslagen
onder het groote schip uitschieten, en
toen ik even omkeek naar Moonah
Singh, zag ik dezen weer terugwande-
len naar het voordek, alsof het ge
heele geval hem niet interesseerde.
Wie is het? Wie is het? werd eg
gevraagd, maar niemand wist het Een
officier vergenoegde zich met te ani-'
woorden, dat het een lid der beman-
njng i was. Onze boot lag nu stil op de
golven en heel in de verte zagen wij de
reddingsboot manoeuvreeren, waarbij
zich nog een kleine snelle barkas had
gevoegd. Geen beweging op zee, geen
jiand, die boven' het water uitstak,
niets verried intusschen, dat er een on
geluk was gebeurd, en de passagiers
vroegen zich al" af, of er wel werkelijk
iemand 'over boord was gevallen. Na
een kwartier kwamen de reddings
booten terug, en nauwelijks lagen te
onder het schip, of de scheepstelegfiaf
seinde: mat voile kracht vooruit.
Alfred was naast me komen staan
en sprak over het geval. Er was toch
wel degelijk een ongeluk gebeurd;
iemand, die te ver over de verschan
sing leunde, was in zee gevallen. Had
iemand het gezien? Dat wist hjj niet,
en tenslotte wist niemand er iets van.
De reddingsploeg, die weer aan .boord
was gekomen, rapporteerde, dat zij
niets had kunnen ontdekken. De ver
ongelukte moest verdronken zijn daar
hü niet meer was bovengekdmen. Na
eenige oogenblikken ging de naam van
den verdronkene van mond tot mond:
het was de stoker Gamba.
Het was alsof ik een slag kreeg.
Alfred bemerkte mijn ontroering en
vroeg me wat mij scheelde. Hij kon
maar niet begrijpen, dat ik mij het
ongeluk jsamtrok. En eigenlijk vergiste
hij zich ook, "het was niet zoozeer de
dood v,an Gamba, die mij deed ontstel
len; maar het flitste door mijn bfein
en die gedachte liet mij niet-meer los
dat Moonah Singh op de een'of andere
wijze dg hand had in het lot van den
ongelukkigen stoker. Ik probeerde mij
van het tegendeel te overtuigen en
mijn gezond verstand zei me ook, dat
die onderstelling onredeliik was; maar
ik was nu yenmaal zoo ver, dat ik dim
man een geheime macht en een vér
strekkend en invloed toekende, dia
sterk genoeg was om iemand in den
dood te drijven. En toch leek mijn
«Indische prins mij boven alles sympa
thiek. (Wordt vervolgd).
Al
