GOUDSCHE
1Ü
Grootsche herdenking
V
in den Haagschen Dierentuin
Dé Rijkscommissaris en Mussert ge
tuigden van ijzeren vastberadenheid
en onwrikbaar geloof in de toekomst
li |f
Zaterdag 30 Januari 1943
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
30 Januari 1933 Bekanntmachung.
„Wij zijn .getreden in "de beslissende phase vón dezen strijd"
Mussert: „Wij vragen
b«'grip voor de offers van
het Nederlandsche volk"»
Mededeeling.
Prü» 5 cefit* per nummer
,.81$te Jaargang No. 21152
Chefredacteur:
Inspectiereis maarschalk
von Rundstedt.
'Dg stem der SS.
De huisvrouw en de-beker
water.
weinig gcS
veel doen)
Tien jaren
nationaal'socialisme
in het Duitsche rijk
Strijd tegen bplsjeivisme
vroeger en nu
- ?elU
ii. '*~t t rt ir: J
Bureaus Markt 3t
Telefoon *745 t
Postrekening «408
h r
iiiiliii ril? "JA In_ A XJ I> Aan aan nan J «ra la haerlan Ir in veküaan '4 *vo i/uvi 11 -oaoi ol icmo A nn r- nnJ&v
'»-ÜKAV£NHAGE, 30 Jan. (A.N.P.) Aan een van ae vele herdenkingsbijeen
kometen, die in verschillende plaatsen van ons land worden gehouden ter
gelegenheid van het lelt, dat de Führer van het Duitsche Kijk heden tien jaar
geleden tot Rijkskanselier werd benoemd, hebben de Rijkscommissaris, Rijks
minister Seyss-Iuquart en Mussert bijzondere beteekenis verleend door het
uitspreken eener herdenkingsrede. Het was de bijeenkomst, die gisteren, op den
vooravond van den dertigsten Januari, werd gehouden in de groote Dierentuin-
saai in Den Haag, en welke werd bijgewoond door tal van vertegenwoordigers
van staat, weermacht en partij, Nederlandsche autoriteiten en vertegenwoor
digers der Nederlandsche nationaal-soeialistische formaties.
De zaal, waarvan de baicons waren ingenomen door het vroolijke wit en
blauw van de blouses der nationaal-soeialistische jeugd, was met rood vlagge-
doek, gouden adelaars, blidslingers en witte seringen omgetooverd in een
Imposante ruimte.
Kenige duizenden Duitsche en Nederlandsche natiqnaal-socialisten hebben
daar geluisterd naar woorden, die getuigden van ijzeren vastberadenheid en
een onwrikbaar geloof in de toekomst, rustig en waardig op een moment,
waarin het harde heden van den strijd rond Stalingrad de herdenking van den
glorieusen fakkeloptocht, tien jaar geleden in de Willielmstrasse te .Berlijn,
haast op den achtergrond dringU
Als zoodanig hadden zij specifieke beteekenis. Zij legden getuigenis af van
de verantwoordelijkheid, die beide nationaal-soeialistische leiders «An te
dragen op dit historisch oogenblik, waarin een worsteling zonder weefga Zal
beslissen over de toekomst van ons continent, en van hun vertrouwen in den
Führer in wiens handen het lot van Europa en van de (iermaansche landen in
het bijzonder is gelegd.
Omstreeks half acht betraden de
Rijkscommissaris en Mussert met hub
gevolg, luide toegejuicht door de aanf
wozigen, de zaal.
Mussert hield vervolgens de volgende'
toespraakA
Herr Reichskommissar Meine D*ut-t
When Kameraden. Mijn Nederlandsen
kameraden en volksgenoolen.
Vandaag herdenken wij het tijdperk,
dat voor 10 jaren, op 30 Januari 1933,
begon en dat vandaag eindigt.
Het heden staat thans boven het ver
leden. Wanneer wij hier niet zoo ston
den in dezen moeilijken tijd, zouden
onze gedachten nu uitgaan naar dien
fakkeloptocht, nu tien jaar geleden,
door de Wilhelmstrasse. Wij zijn met
onze gedachten echter niet daar van
daag. Wij zijn vandaag met onze 'ge
dachten in het Führerhauptquartier en
in Stalingrad Dat kan niet anders.
Deze dag staat in het teeken van de
ijzeren, vastberadenheid en een on
wrikbaar geloof in de toekomst.
Wij weten allen, dat nog nooit een
groot en een grootsch doel bereikt is,
gezeten op een tapijtje en naar beneden
glijdend langs een rutschbaan, die met
zeep is ingesmeerd. Zoo is het leven
niet, wanneer iets groots bereikt moet
worden. Toen onze Nederlandsche
voorouders 350 jaar geleden met kleine
zeilschepen hun weg zochten naar
Indië via Kaap de Goede Hoop. zoo'n
halven aardbol rond, 20.000 k.m. ver,
duunde hun reis in eerste instantie,
toen wij het nog leeren moesten, een
langen tijd. Het was toen mooi als zij
na drie jaar thuis kwamen Soms was
Jan gedeelte van de bemanning om
gekomen op reis en keerde slechts
terug. Het begin was altijd eenvoudig.
Het jyas wachten op een goeden wind,
waardoor je uit kon weiten van de ree-
de van Texel of van jde monden van
de Maas of van Vlissingen vandaan. En
dan was men biy wanneer men het
Engelsche Kanaal gepasseerd was met
zijn zeeroovers uit Duinkerken. En
wanneer men eenmaal de Golf van Bis-
caje heelhuids voorbij was dan kwam
de zêne" van de windstilte, waar men
wFrvKNLECL DER rilJKSAVTO-
«ak rf. 'r iT 0p 23 September 1933
n?™.? TeT .de eerste spade in den
den o«itT op®ni,nR "at den bouw van
.R^ sautowc9 Frankfort
Juni io J?, (gevolg van de wet van 27
m I933>- (HoffmannfStapf)
ook weer doorheen moest. Eindelijk
kwam men dian bij de Kaap de Goede
Hoop. waarmede dan hot ergste voor
bij was wan1 hier kon men versche
groente neyimen tegen den scheurbuik-
Hierna ging het uan weer voorwaarts,
'dnzenden mijlen ver nkar een onbe
kend vreemd gebied. Mm gmig daar,
d m onderhandelen en soms moest men
er vechten. En als men dan weer naar
hiis terug ging moest men dikwijls
omvaren om de Noord. Om Engeland
h ïen. omdat het Kanaai versperd wias
door de Engeischeo of tje 'Duinkerkers.
Zao ging dat jaar in jaat uit en iedere
reis beteekende een eindelóoze rij van
n"oeilijkheden. Maar '.enfelot.e kwam
d vadcrlan-clsche kust in zjcht en daar-
tréde de groote voldoening: het is vol
bracht!
En, mijne Kameraden, ditzelfde ka
rakter vertoont de strijd van het na-
tijnaalsocialisme, uw strijd, mijn slrijd,
onze strijd. Precies hetzelfde karakter
in onzen tijd.
Een grootsch werk is begonnen uit
innerlijken drar.g. Niemand was er,
dip ons daartoe drong.
Er was een stem in ons binnenste,
een redelooze stem, zoo gij wilt, maar
daarom ook een .jstem van boven de
(nénschen, die raide: „Gij moet dat
doen. Wij gaan beginnen. Hoe lang de
iveg was en hoe steil de helling was.
hebben wij nooit gezien. Wij hebben
Qobit geweten, hoe diep de afgrond was
én hoe hoog de top. Wij weten, dat de
top nog niet bereikt is. maar wij weten
wel, hoe ver wij zijn op dezen eindeloos
schijnenden weg van zorg en moeite,
dien wij moeten gaan, omdat het onze
roeping is. -
Wij weten nu in 1943 precies wat het
verleden beteekend heeft. Wat wijvniet
|ten, toen het verleden in gang was
lat wisten eigenlijk ook de ouderen
ortder ons van den oorlog van 1914—
1918 niet, waarom daar was de ineen
storting van Duitschiand en de triomf
van anderen
lij weten nu, dat dit noodzakelijk
wis voor de gebeurtenissen, die in onzen
tijd plaats vinden. Wij weten nu, dat
het een consequentie is van 1789, dat
het communisme de macht in Rusland
kréég Dat is het eerste en het belang-
rljl^stó van den oorlog van 1914—1917,
het] jaar 1917 toen de macht in handen
kwpm van het communisme in Rus
land. Wij weten als punt twee, dat de
Angelsaksen, de Joden en de kapitalis
ten zich vereenigden in den Volkenbond
van iGenève om daar een tweede
machtscentrum te vormen en wij weten
nu, dat midden-Europa gedoemd leek te
zijn tot machteloosheid. Het Duitsche
en het Italiaansche volk, het hart van
Europa, scheen tot machteloosheid ge
doemd en Wanneer straks dg eindstrijd
zou komen tusschen het kapitalisme en
het communisme, zou zeker het com
munisme gewonnen hebben. Dit zou
gebetléd zijn indien er niet een derde
macht opgestaan was, juist daar, waar
men dacht, dat geen kracht meer aan
wezig waS, daar ontstond het en ,daar
'sloeg het als een vlam uit den bodem:
het nationaal-socialisme 'en het fas
cisme. I Wanneer wij teruggaan naar
1919 dan zien wij hóe ook Italië bijna
in de ïbacht van het bolsjewisme was
en wij zien hoe Mussolini met zijn
zwartHémden Italië/redt.
Wij weten ook,/iat het communisme
toen obk reeds/ stond in Wezel in
Duitschiand, he/gcen door velen hier
vergeten worijt En nu zegt de demo
cratie vol trots: ja, maar de democratie
heeft het communisme in Duitschiand
toch maar tegehgehouden! En dan zeg
gen wijl ja, het heeft het tijdelijk tegen
gehouden, maar zou reeds lang den
strijd verloren hebben indien in de
plaats van die democratie niet het na-
tionaal-socialisme getreden was, de
eenigc macht, die het communisme kan
tegen hoyden, omdat het zelf opbouwt.
Men kart niet alleen met negativisme
iets tegenhouden. Men moet iets beters
in de plaats daarvan stellen en dat doet
t nationjaal-socialisme, dat ons weder
geeft de liefde voor e'gen volk en va-
deiland, den eerbied voor den arbeid
en dat alles overkoepeld door Godsvei.
trouwen jen den wil tot offeren en die
nen, den wil zich te geven voor het
volk.
En dat, mijne kameraden, is de ver
dienste uan Adolf Hitler en zijn oude
getrouwe1 bruinhemden,- die in die
eerste jaden. 1919 lot 1923 om hem heen
stonden, .aat zij begonnen zijn, den
moed hayden om alles te trolseeren en
het geloof hadden om tegefr alles ih
door te gaan om het bolsjewisme te
vernietigdi! "in het hart van Europa.
De vernietiging van het bolsjewisme,
dat is de eerste en de grootste daad gé
weest. He|t Ijeeft veertien harde -,'rijd-
jaren geduurd van 1919 tot 1933. Het
war n 14 jaren van doorloopenden
strijd ter vernietiging van het bolsje
wisme irtjhet hart van Europa.
En toen: dat gebeurd was, k wam het
tweede bedrijf van het grrtote drama
van wereldhistorische beteckènij waar
van wij getuige zijn en- waaraan wij
medewerken. Toen kwam van 1933 tot
1939 de v oorbereiding, een koortsachtig
maar vasl beraden en doelbewust zich
gereedmaken tot afweer van wat ko.
men moes): de stormloop der reattion-
r.aire en de stormloop van het eommu.
nisme Er.,in dien tijd van 1933 tot 1939
heeft Adolf Hitier het klaargespeeld om
alle Duitscjhers te vereemgen in een rijk
volgens dp beginselen van het natio.
naabsoeialj. me. het Groot-Duitsche rük
en daarnaapt. daarmede vast verbonden,
het verbond van Mussolini en zijn
zwarthemdén. het fa-cisme Het was
ook in dezen tijd. in 1935. dat wij hier
in Den Haag ongevraagd en ongeweten
loetraden tot dat groote verbond van
Europa, dat eens zgi omvatten alle
natlonaal-süc.alisten en fascisten, die
begrijpen, dat het continent van Europa
ons aller vaderland is.
In 1935 s onden w ij hier dan in Den
Haag en wij" hebben ons hierbij aan
gesloten. Het was in dien tijd, aat ik
voor het eerst een onderhoud mocht
hebben met den Führer, Wij bitj^jHei
zijn één van geest en nooit vergeet
ik dat onderhoud.
En dan komt het derde bedrijf dat
begon in 1939, het bedrijf om er voor
zorg te dragen dat het communisme en
het Amerikanisme Europa niet zouden
verpletteren. Dit is het hoogtepunt van
het groote drama van dezen ttjd. Wij
spreken allen dit jaar over het com
munisme in Rusland, maar wij vergeten
één ding. Rusland is niet zoo iets ais
Mexico. Rusland is een continent, groo-
ter. veel grooter dan Europa en het
eerste continent dat onder „einheit-
'icher Führung" is gekomen en jaren
lang van 1917 af maar één doe! had. de
overheerschmg van het communisme
overgdut continent en over de gai-.nolie
werffid Die afweer is het grootste,
wat in dezen tijd bestaat. De afweer en
vernietiging van het enorme commu
nistische gevaar is de historische roe
ping. die de Führer met Mussolini met
alleen volvoert voor het Duitsche en
Italiaansche volk. maar voor alle vol
keren van Europa, voor gansch Europa.
WQ staan nu, mijne kameraden, te
midden van dien strijd. En eigenlijk
moest het toch zoo zijn, dat alle vol
keren van Europa daarin ten volle gou
den meeleven, maar dat doen zij nog
niet, omdat zij verblind Zijn en het niet
kunnen zien. Maar wel kunnen en moe
ten het zien alle nationaalsocialisten en
fascisten. Zij doen dit dan ook. F.n het
zelfde doen wij dan ook, wanneer het
moeiiqk is. Het is gemakkelijk om het
te zijn, wanneer het eenvoudig is, ipaar
van ons wordt verwacht als kern der
natie, als bedrqvend element in de
volkeren, dat wij het ten volle begrij
pen en dat wij ons ten volle inzetten,
en dat wij ons onder geen beding, on
der welke voorwaarde dan ook, wan
kelmoedig zouden toonen of schijnen
of nog minder zij
Onze gedachten zijn daar, waar dg
strijd op het heftigst is. En mijne
Duitsche kameraden, tot u zeg Ik, toen
eens de ..Bismarck" strijdend onderging,
hebben wij het gevoeld alsof het een
oorlofsschip van ons was en nu Sta
lingrad bedreigd is* zeggen wij Neder
landsche kameraden tot u: het zijn
onze kameraden, die daar zijn en wij
staan met alles bij hen. Kampraden het
is moeilijk voor ons naar de top van
een berg te klimmen. Wanneer wij be
woners van de lage landen een borg
in Je verte zien, dan lijkt het van be
neden af zoo-gemakkelijk om naar Jen
top te komen. Het eerste gedeelte is.
ook niet moeilijk. Maar men klimt hoo-
ger en hooger en eiken keer denken wij
dat bij het steilste gedeelte zijn. Maar
dan plotseling komt er echter weer een
stuk dat nog steiler is. Tenslotte is er
echter den top en dan is het bereikt.
Geen nationaal-sociallst desespereert
echter. Wij herinneren ons de woorden
van J. P. Coen eens in Batavia ge
sproken toen hij daar voor enorme
moeilijkheden stond Toen sprak hij:
Ende desespereert niet'„ wanhoop niet
(Zie vervolg op pag. 2)
MU8TERUNG DER GKBURT8JAHR-
gXnGE 1901. 1902 UND 1903.
Alle rnannlichen Reichsdeutschen der
Geburtsjahrgange 1901, 1902 und 1903,
aucb diejenigep, die bereita vor
Oder wiihrend des Krieges gedient hslien
oder dureh WphrerMtzdirnststelirn <?er
Heimat erfaast. grmnstert, unahkomm-
llch. bereitgestcllt oder zurüükgestellt
worden sind haben slch ztr Muste-
rung wie folgt zu melden:
a) aus den Provinzen S jdholJand
und Seeland in Den Haag, Schule, Fre-
derikstraat 28
am 25.1.1943 vorm. 8.30 Uhr dfte Buch-
(staben A—J;
am 26.1.1943 vorm. 8.30 Uhr die Buch-
staben K—R;
am 27.1.1943 vorm 8.30 Uhr die Buch-
staben SZ;
Die Meldepflichtigen haben Wehrpass
und sonstige Ausweispapiere ,sowie drei
Passbilder 37X52 mm in -Mirgerlicher
Kleidung. ohne Kopfbedeckung, Bril-
lentrager das Brillenrezept, mitzubrin-
gen. Inhaber eines Wehrpasses haben
diespn, sofern sie Jhn nicht bei sich
fiihren, umgehend anzufordern und zur
Musterung mitzubringen.
Juden haben nicht zu erscheinen.
Den Meldepflichtigen wird das Fahr-
geld 3e Klasse gOgen vorzelgen dér
Fahrkarte bei der Meidung zurücker-
stattet. Sie erhaiten ferner bei einer
Abwesenbeit vom Wohnort von melir
als 8 Stunden ein Zehrgeld.
Den Haag, den 12 Januar 1943.
Der Reichskommissar für die besetzten
NiMeriandischen Oebiete
der Generalkommissar für das
Slcherheitswesen,,
gez. RAtJTER
SS-Gruppenführer und
Generalleutnant der Polizei
Aan de familieleden van de vrijwil
ligers in de Waffen-SS en het legioen.
Het SS-Ersatzkomrnando deelt ons
mede: De leider van het Nederlandsche
Arbeidsfront heeft het volgende be
paald:
F TI ETER Gouda
5"
ADOLF HITLER I
Hoffmarm-S tapf j
KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-
S.S. EN HET LEGIOEN,
Het S. S -Ersatzkomman Jo deelt
mede: Vrijwilligers voor de Waffeti-
S.S. en het legioen kunnen zich op on-
derztaande date bij Ie genoemde adres
sen vervoegen, ten hinde gekeurd te
worden.
Tevens wordt er de aan'dacht op«ge
vestigd en wel voor hen, die Mfhe-
zwaar tegen hebben hun dienstey'kui
ten Nederland te vervullen, dat titans
de mogelijkheid bestaat, om dienst te
nethen in een speciaal wachtbataljon.
De topleiding vindt in Nederland plaats,
terwijl de inzet van dit bataljon ook in
Nederland zal blijven
Tijdens deze Keuringen kunnen zich
ook diegenen melden, die tot de Ger-
maansche-S.S. in Neder'.any willen
toetreden.
1 Februari 1943 Rotterdam. 9 uur, Deut-
sches Haus, Westzeedljk
Tilburg, 9 jUUr Lang*
2 Februari 1943
Schijstraat 66
Btj MM vrijwilligers ExAceer-oefe-
ningen in het vrije veld.
(SSPK. Wagner-Atl.-K.)
2 Februari 1943 Den Bosch. 13 uur. Hotgl
Nord-B>abant. Markt 48..
3 Februari 1943 Roermond, 9 uur, NSDAP.
Swalmeratraat 61
3 Februari 1943 Venlo, 15 uur, Deutschaa
Haus. Hoek Willemstraat.
4 Februari 1943 Arnhem. 9 uur, Wevere-
atraat 16b
4 Februari 1943 Hengelo. 15 üurv Deutschaa
Haus _,M»
5 Februari 1943 Zwolle, 9 uur. *itel Petera.
Markt.
5 Februari 1943 Assen. 13 uur. Dienstge
bouw. Vaart ZuidzUda.
6 Februari 1943 Groningen. 9 uur. Concert-
hu is^. PoelèstwjAi
8 Feb#HA*4jl43 Leeuwarden. 14 uur. Huize
Schaaf. Breedstia^t
7 Februari 4943 Amsterdam, 9 uur. School
Iepenweg 13.
8 Februari Utrecht, 10 uur. Mariaplelp.
iVehrmachtsheun.
9 Februari 1943 Amersfoort. 10 uur. Dienst
gebouw Leusderweg
10 Februari 1943 Den Haag. 9 uur. Café
den Hout Bezuidenhoutscheweg.
Alle vrijwilligers in de Waffen-SS
en het légioen hebben, events hun
familieleden, vrij toegang bij alle uit
voeringen van ..Vreugde en Arbeid."
Voor het afhalen van toegangsbewijzen
kan men zich wenden tot de plaatselijke
kantoren van het N A F., afdeeling
Vreugde en Arbeid
Men dient papieren mede te brengen
waaruii blijkt, dat men inderdaad recht
heeft op gratis toegangsbewijzen
De opperbevelhebber West. generaal-
veldmaarschallk von Rundstedt. heeft
de laatste dagSen een inspectiereis door
Nederland gerhaakt.' Bij deze gelegen
heid woonde de veldmaarschalk oefe
ningen van alle, wapens der in Neder
land s'aande troepen 'bij en overtuigde
hij zich van de voortdurende paraat
heid en gevechtskracht der voor de
kustverdediging bestemde weerrnachts-
onderdeelen. Voorts inspecteerde gene
raal- veldmaarsciha'k von Rundstedt op
zijn reis ni.eyvr» kus*vi»rriledigings-
werken
Luistert op Zondag 31 Januari van
1134) tot 1145 uur over den .zender
Hilversum 1, op golfien-gte 415 meter,
naar de stem der S S onderworp „Het
en wij".
Rijtje
EEN METHODE OM MET WEIN16T
GAS VEEL TE DOEN
Een advies aan de huisvrouwen:
..Kook aardappelen en vaste groenten,
zooals boonen, koolraap.-spruitjes enz.
met zoo weinig mogelijk water. Op
twee kilogram aardappelén of vaste
groenten is één beker w-ater voldoen-?
de". lette er vooral op. dat de
pan gesloten blijft erf dat zoodra de
inhoud kookt #de vlam klein wordt
gesteld. Aanbranden is dus een gevolg
van het feit, dat de vlam te laat klei--*
r.er wordt gesteld, waardoor.^ te veel
water verdampt. T
Het is de plicht van iedere huis
vrouw, jüist-nu de gujsrantsoeneering
zoo Streng doorgevoerd moet worden,
op deze manier te koken Zoo kan men
met weinig gas veel doen! Het li
ieders eigen belang, -want wie zijn
rantsoen overscnrijdt, loopt kans van
den toevoer te worden afgesneden.
b
Bij verstandig gebruik
kan men met
19 33
30 JANUARI
1943
Het was op den morgen van 30 Jan
1933 nu precies tien jaren geleden
dat een duizendkoppige menigte m
de Berlijnsche Wilhelmstrasse nauwe
lijks adem genoeg kon vinden om te
jubelen ep te juichen Want zoo juist
had Rijkspresident Von Hindenburg
den leider der Nat Soz Deutsche Ar-
bc:ter Partij. Adolf Hvtier tot rijkskan
selier benoemd en hem opgedragen,
een n:euw kabinet te vormen; een naaY
buiten stormende Hermann Goering
had het den vachtenden m geestdrift
toegeroepen.
Sindsdienzijn tien jaren verlpopen.
Tien jaren waarin de historiebladen
vol staan met nieuwe en vaak verba
sterende feiten Tien jaren, waarin het
zes en een half jaar vrede was en nu
ai drie en een half jaar oorlog. Maar
toch hebben ii>33 en 1943 voor het
Duitsche nat. socialisme dit eene ge
meen: de strijd tegen het ixilsjewisme.
30 Januari 1933: de „jftchtsubei-
nahme", beteekcn<|e de uiteindelijke
triomf op het bolsjewisme binnens
lands. Tien jaar ia^ter heef: da strijd
tegen het buiten!amiw:he bolsjewisme
tegen 'de Sowjet-Unie. zijn hoogtepunt
bereikt. En na tien jaar heeft de
„Vöikisohe Beoöaehter weer den-
zelfden slagzin p._ zijn voorpagina:
„Sieg oder Boichewismus
In zijn politiek weekpraatje van
Maandag j.l heeft Max Blokzijl, die
as buitenlandsch correspondent, des
tijds te Berlijn de machtsovc-rjrame van
zeer dichtbij heeft meegemaakt, nog
eens enkele gebeurtenissen uit dien tijd
opgehaald. Hu zei o.m., bij de periode
kort voor 30 Januari 1933 beginnend:
„Qp 21 Januari was de gedenkdag
voor Horst Wessel. Hitier liet zijn ge-
heeie Beriiinsch S A. opuiarchoeren
en opstelling nemen op den Btilow-
platz, onmiddellijk tegenover 't hoofd
bureau der communisten Er gebeurde
niets. Het filiaal van Moskou moest in
verbeten woede deze krachtsontplooiing
toezien. De toenmalige rijkskanselier
Schleicher voelde den grond onder zijn
voeten wijken Vergeefs onderhandelde
hij met alle in aanmerking komende
partijen rq|^iet doel rijn kabinet een
lieten'hein in
do
den
breeder basis te geven
Duitsch-nationaien
steek
„Intusschen ondethandelden Goering
en Von Papen hunnerzijds, met het
resultaat, dat na 27 Januari de Duitsch-
nationa.vn bere.d waren, me: de Na-
tsonaal-Socialisien een nieuwe regee
ring onder Hitiers ieidmf te vormen.
Schleicher deed een laatste poging en
bood Hitier het presidentschap van
een Raad van Sta'.e aan natuurlijk
zonder succes. Hiiter wtide a!s Rijks
kanselier alle volmachten. Desnoods
zou hy de verkiezingen voor den Rijks
dag ui Maart '33 afwachten Dat was
echter niet meetwioodig. Het werd met
het uur duidelijker: zonder HiUer had
Duitschiand geen toekomst meer! Hit-
Iers kamnet kwam tot stand. Op 28
Januari trad Rijkskanselier Schjeicher
af. De Rukspresid'ftr.t belast e Von
Papen met de besprekingen over^de
nieuwe regeering.
In den ochtend van den 30sten
reed Hitier onder het oorverdooyend
gejuich van zijn aanhangers, die de
Wilhe nipiatz vulden, de oude Rijks
kanselarij binnen. Toen hu weer zicht
baar werd, was hij Rijkskanselier.
Velen hebben toen dl begrepen, dat hij'
niet zoo maar een nieuwe kanselier,
dus rijksministerpresident was, maar
dat niet zijn benoeming een nieuwe
periode in de Duitsche geschiedenis
werd mgéluid.
„Het werd de groote dag van Hitler
maar ook \?n rijkspresident Von
Hindenburg Dat mag, bij eén terug
gaan naar den 30sten Januari 1933 niet
vergeten worden. Twee mannen van
overgroot formaat hadden elkaar- ge
vonden. een bondgenootschap, .dat op
21 Maart daarop volgend ip de Gar
nizoenskerk in Potsdam bekrachtigd
zou worden". Aldus 'vertelde Blokzijl.
Ongekend groot'was het "enthousia#"
me." Des avonds volgde de groote fak
keloptocht waaraad de S.A. de S.S. en
de Stahlhelm deelnamen. In zijn zoo
juist verschenen bbek Ik was er zelf
bij" (een bundel radiopraatjes over
persoonlijke jaelevenissen in het Duit
sche Rijk voor en na 1933) vertelt Max
Blokzijl ook hierover.
„Toen omstreeks half negen» de stoet
de Wilhelmstrasse had bereikt an
voorbij de'Rijkskanselarij marcheercto,
verscheen Rijkspresident Von Hinden
burg aan een hel verlicht raam van
het paleis van den Rijkskanselier, waar
hij tijdelijk verblijf hield, om begroot
te jworden met een gejubel en dave
rende toejuichingen van de pieoscheor
massa die van -geen ophouden wijt
Daarna verscheen de nieuwe Rijkskan
selier Adolf Hitier aan het raam van
de werkkamer in de Rijkskanselarij en
had langdurige ovaties van een enthon-
siaste menigte in ontvangst ie nemen".*
Zoo ging de 30ste Januari 1933 voor
bij. Een nieuw tijdvak had een aanvang
genomen, én voor Duitschiand èn voor
Europa.
EEN DOCUMENTAIRE FOTO van de pedenkwaardige ur6n van den 30sten
Januari 1933: een onafzienbare menschenmenigte juicht den door Rijks-
president von Hindenburg tot Rijkskanselier benoemden Führer voor net
Hotel Kaiser hof te Berlijn toen. v Hoffmann-Stapf