GOUDSCHEACOUDANT
De Irulpactie voor Rotterdam
GOUDA'S MARKTPLEIN
K';Vi
V 'M* 31 Ab
I-' |f
-fe
T*
naac nieuw&t luistu
M
g1*
restien koopvaarders en
drie oorlogsvaartuigen
tot zinken gebracht
Buitenland
r-"
Binnenland
f 800.000 in de bussen
2^erd*g
24 April 1943
in 1943?
jheid
rafliaar!
Eerden.
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Prjjs 5 cent* per nummer
83*U Jur^ No. 21234
r.nrrra ooudn
De strijd in Tunis
I -• il
Weer een kilogram
aardappelen extra.
Stadsnieuws.
Verordeqing om bebouwing in harmonie te
brengen met'St. Janskerk, Stadhuis en Waag
Handhaving van typisch karakter
Geen storende dakvormen
en randhoogte
Ook regeling voor de singels
in voofbereiding
Wanneer verduisteren?
«h'-
I in totaal Us ,tufc
MS pa ratuk
B C M bokken
Handel miti|.|
tic diensten
•rlit)
Hi Avondtnul I
LHH. Avondmiill
lienit
[p. C. TEN BRIM
H. S. J. KALI
I. H. Doop
T. W. DE KLUI
dam, leugdditi
StHEUL, H, Doo
eer W. v. HAS:
k Wet en I'vangill
tSH VAN Willi
I tu de krantt
da kinderen
stoppen,
jjts een ramp
r bescheiden
WP»..t n.ooA
[O KANTOREN
-JSl'TIF.DIENST I
I v in den DistnWj
Voerden maakt
He kantoren V
Vutiedienat w1*
V r i r I i a 23 APr
April en M»
ril gestoten rat"
giirttti: M«rkt 31
Toiefoao ttU
DUITSCHE WBBRMACHTSBER1CHTBN
op oocerbevel der Duitsche weer-
nf, m een extra-fcericht mede:
•nl etiandeiylie koopvaardijscheeps-
'lL heeft if de Middellandsche Zee
den Atlantischen Oceaan op-
f ,ware verliezen geleden. In ge-
•Sun tegen krachtig beschermde
«nden hebben Duitsche duikbooten
<°P'vL, ia koopvaardijschepen met
•^^nenlijken inhoud van „121.500
J? pjerooder verscheidene volgelï-
j®1 —«entransportschepen, alsmede
tÜL tMpedca "ers en een duikboot
fg,. grond geboord. Twee andere
zJLat weiden door torpedo'» ge-
keelt
bevel van de weermacht
April mede:
ggn het geheel® Oostelijke front
gisteren geen gevechtshande-
taeen 'van beteekenis plaats. De lucht-
ÏÏ5Ü heeft in den afgeloopen nacht
m warenaanval gedaan op de
Poti aan de kust der
Iwarte Zee.
Aaa het Westelijk front in Tunis
hevige plaatselijke gevechten
cusde. Bij den °P April gemelden
Ijjghen aanval zijn verscheidene
Kêden gevangenen gemaakt en 5
batterijen en 50 auto's buitgemaakt of
fgoieU. Snelle Duitsche gevechts-
vliegtuigen verstrooiden bij verras-
gode aanvallen in scheervlucht ge-
Kjdataande pantserstrijdkrachten en
autocolonnes van den vijand.
De Bet veel sterkere strijdkrachten
aaleraemen aanvallen op de Duitsch-
Italiaansche stellingen aan het front
b Znld-Tunis mislukten ook gisteren
■et aware verliezen voor den vijand.
Sovjetvliegtuigen hebben in den af-
«lofpen nacht zonder systeem brisant-
hommSn op Oost-Pruisisch gebied laten
«Hen. Twee der aanvallende bom
menwerpers werden neergeschoten.
Het opperbevel der Duitsche weer-
maiht deelt d d. 22 April mede: - 1
.Aak het Oostelijke front had de dag
i üj plaatselijke gevechtsactie.over het
algemeen een kalm verloop. De bolsje-
i vaten verloren gisteren 77 vliegtui
gen, waarvan 20 in luchtgevechten met
Fmsche jagers. Twee Duitsche vlieg
tuigen wbrden vermist. Bij een nieuwen
I aanval van lichte Duitsche vlobtstrijd-
bachten op den bolsjewistischen aan-
voer langs ie Kaukasische kust zijn
drie vijandeiyke ravitailleermgsvaar-
tnigen in den grond geboord.
I b den Westelijken sector van het
I Inat ia Tunis werden bij een eigen
I uavaboperatie de gestelde doelen be-
I lakt. De vijand leed zware verliezen.
I lak- en gevangenencijfers staan nog
I niet vast. Aan het Zuldflljke front
■trandden ook gisteren vijandelijke
unvalbn, die door een allerhevigst
«rtillerievuur gesteund werden, op den
«wrikbaren tegenstand van Duitsche
I Italiaanse he troepen. Op verschil
de plaatsen van het front hadden
tfeen tegenaanvallen succes.
De luchtmacht dieed gedurende den
aadvt geslaagde aanvallen op ligplaat-
lec voor schepen im Aligerijnsohe ha-
vena ai plaatste bij een aanval op een
vijandelijk convooi zware tieffers op
Wfi vTy groot vrachtschip.
'Aan de KanaaLkust hebben Duitsche
I JJpTs zonder eigen verliezen 8 Brit-
I «ie vliegtuigen, waaronder 6 bommen -
I werPeri, neengeachoten. Een formatie
I hüHT- Duit-jhe gevechtsvliegtuigen
«"Slopen nacht haven en
I red vanAberdeen van geringe hoogte
I brisant- en brandbommen bestookt
I den in twee golven ondernomen
I •tovil werd door bom treff ers aanzien-
I V€UX>orzaakt in de voor den
J?2jJtelangnjke installaties van deze
I fteicbtjge aanvoerhaven. Alle vlieg-
"jRn keerden op hur. bases terug.
Iva J?*61" ^nrien'g'e'^om«11 berichten
IJ", jtö^l^geo der Duitsche marine
I <b? 1?* aanta^ bommenwerpers,
IonQi v'iand venloren bij zijn aanval
S %n 01 ,in den nacht van
°P 21 April, is gestegen tot 39.''
BïT Wauaansche weerm Aits-
berÏCHT.
IfconfiJirn. communiqué van het Italla«nhche
B Jüa iTar r liddt:
I Tuni«nK^iiidell,ken sector van het front
l^fhuidp en orue troePen Siateren door
l*^ratind enaanvallen op daPPere wijze
I frlic rii a(an den krachtlgen vijandelijken
l^ftteldino hevigheid toenam Speciale
I ^vel vin »Verdient ^'visie Pistoia onder
Wneraal Falugt, welker infanterie
onwrikbaar de herhaa.de aan-
I kracht^ Veel st«rkere Brltsche strijd-
I Osi j a°orstond
hjjr.d taden iector. waar de
^2? «nvalspogingen verhevigde.
IWu h«Kk Bevechten geleverd Duitsche
l%«n n»«n m ,uchtgevechten zes-vlieg-
""Beschoten. Bovendien werden
vier Spitfire* vernietigd door onze jagers, die
een luchtconvooi begeleidden.
Vijandelijke toesteller, hebben een aanval
gedaan op Syracuse, waar drie burgers om
het leven kwamen en 13 gewond werden, er
is lichte schhde. Op Carloforte (Cagiiari) en
In de omgeving van Catanzaro en Ragusa
werden eveneens eenlge bommen geworden,
waar in het geheel vier menschen gedood
en veertien gewond werden. Twee vlieg
tuigen wet-den door afweerbatterijen neer
gehaald, een dier vliegtuigen viel brandend
neer ten Oosten van Syracuse, het andere
viel bij Pozzallo (Ragusa) tn zee
DR TISO IN HET HOOFDKWARTIER
De Fühtrsr heeft op 23 April den
SLowaaksöhen president, dr Tiso, ont
vangen, die met dien SLowaakschen
minister-president dr Toei^, den
minister van Binnen landsdhe Zaken,
Sano Mach, en den minister van Defen
sie, Catlos, een bezoek a«aai het hoofd
kwartier bracht.
De Fiihrer heeft met dr Tiso een
hartelijk onderhoud gehad over de
vraagstukken van den Europeeschen
vrijheidsstrijd der beide volken tegen
het bolsjewisme en die Engelsoh-Ame-
riikaan-sche plutocratieën. In de bespre
kingen, waaraan werd deelgenomen
door den Duitschen minister van Bui-
terd-andsche Zaken, von Ribbenbrop,
en generaai-veidmaaYschialik Keitel, en
van Slowaaksdhe zijde door minister
president Toeka, den minister van
BinnenlandKche Zaken Sano Mach en
generaal Cat los. kwamen de.k;
raadschap en de vriendschap tot uiiti
welke de betrekkingen tussohen
Duitsche Rijk en het Slowaaksche volk
oepalen. Slowakije strijd met de dap-
peie formaties van zijn leger aan de
zijde van de Duitsche legers en zal in
bondgenoot.sdhap met de mogendheden
van het pact van drie al zijn ktrachten
voor de eindoverwinning inspannen.
De Duitsche gezant te Press burg.
Ludin, de Slowaaksche gezant- te Ber
lijn. Cernak. en de Duitsche generaal
bij het Slowaaksche ministerie van De
fensie, generaal Sdhliepe", namen aan
het bezoek deel.
MEMORANDUM VAN DE POOLSCHE
EMIORANTENRF.GEERINQ.
Naar United Press meldt, heeft de
Poolsche emigrantenregeering een
memorandum doen toekomen aan de
geallieerde regeeringen .waai in zij met
betrekking tot de 10.000 Poolsche offi
eieren, die uit gevangenkampen der Sov
jets verdwenen zijn. 'zegt, dat alle spo
ren van deze officieren verloren zijn ge
gaan. In het memorandum wordt voorts
gezegde
„Volgens inlichtingen., die de' Pool
sche regeering ontvangen heeft, wer
den de officieren niet vrijgelaten. Stel
lig een groot aantal van hen we id ge-
deportedtrd naar de republiek Yakoet,
naar Frans Jozef-eiland en naar Nova
Zembla. In tegenstelling tot Staiins
belofte, die hij deed tegenover een
Poolsdhen ambassadeur Kot, werden de
officieren niet vrijgelaten en even-mm
heeft men iets van hen géhoord. In
Januari 1942 merkte Polen op. dat
Moskou zich niet aan zijn belofte ge
houden had, waarop de Sovjets in
hun antwoord beloofden, te zullen doen
wat zij beloofd hadden. Zij spraken
tegen.'dat vele der officieren naar de
bovengenoemde gebieden gedeporteerd
waren."
Het internationale comité van het
Roode Kruis heeft een bericht gepu
bliceerd, waaruit blijkt, dat het Roode
Kruis bereid \s door het aanwijzen
van neutraLe deskundigen aan de ïden-
Uficeering der Volgens Duitsche be
richten bij Smolensk gevonden lijken.
deeU te nemen, onder voorwaarde, dat
alle betrokken partijen daarom verzoe
ken. in overeenstemming met het me
morandum. dat het comité op 12 Sep
tember 1939 tot de oorlogvoerende
staten gericht he^ft en waarin de be
ginselen werden uiteengezet, volgens
welke het Roode Kruis eventueel aar.
een onderzoek kan deelnemen.
Nieuw massagraf ontdfft bij Odessa.
Zeven kilometer voor Odessa aan den weg
OdiM^aHatorka is efen massagraf ontdekt
van|100 m. lengte erl 20 m. breedte, dat.
volgens inlichtirgen van de bevolking een
bngeveer vier )aar geleden door de Gepoe
aangelegde begraafplaats vormt voor'de door
naar vermoorde Sovjet-burgers. De Roe-
meenscl.e autoriteiten vermoeden, dat ook
talrijke Roemenen hier*begraven liggen, die
terstond na de bezetting van de Boekowma
en Bessarabië door de bolsjewieken in den
xqvr.er van 1940 r.orvder nadere mo'lveevvng
uit hun woningen gehaald, vöorloopig voor
dwangarbeid gebruikt en vervolgens door de
Gepoe vermoord zijn. Het graafwerk waar
mede men terstond begonnen is. nadat de
RoemeetivSche militaire autoriteiten de .des
betreffende inlichtingen hadden ontvangen,
bracht eerst verschillende zorgvuldig op
elkaar gelegde lagen aan hei licht van klei.
no.
twen rP' yfl
A va»
[CrOM"!-""
lom»1 Oer N S IAa P' en NI
Inquart en dé Leider der N S.B.,
S B te Heerlen
(S S. BUdberichter S. 'Frltz-
MIAiert
DANKBETUIGING VAN DEN
FÜHRER.
De Führer deelt mede:
„Ter gelegenheid van mijn ver
jaardag heb ik uit «Ue gouwen
van het Duitsche Rijk en uit bet
buitenland zoo talrijke geluk wen.
sohen ontvangen, dat ik dene
niet afsooderlük kan beantwoor
den. He betuig daarom langs de-
aen weg allen, diie aan mü hebben
gedacht, mijn oprechten dank."
(w.g.) ADOLF HITLER.
swwtoww 11 n nuwniaiMwi
slakken en zand, waarop dan weer een laag
slib van een meter dikte volgde. Pas toen
men door dezen laag/ heengegraven had.
stiet men op de eerste geraamten, op lede
maten, stukgehakte lichaamsdeelen en resten
van kleederen. Al deze menscheljjke re 1
waren In wanorde door elkaar gegooid.
Men raamt voorlooplg het aantal der in dit
massagraf liggende lijken op 4 tot 5000.
RADIOTOESPRAAK YJtN AARTS
BISSCHOP VAN CANTERBURY.
De aartsbisschop van Canterbury
heeft volgens eten Britschen berichten,
dienst op Goeden Vrijdag een nad'io-
toespraak gehouden, waauin hij ver
klaarde, dat in Engeland niet alles er
zoo goed uitziet. De achteruitgang in
de rechtschapenheid i® zeer groot en
plotseling. Het gedrag der Engeisohen
in sexueele aangelegenheden is ueer
los, hetgeen vreeselijke gevbl-gen zal
hebben, wanneer de Engel sohen hun
atan-dipunt niet wijzigen Als eenige der
gevaren van losheid in dit opziohit
noemde de aartsbisschop: vernielde
gezinnen, kindenen zonder de noodige
zongen, geslachtsziekten, die met ver
ontrustende snelheid om zich heen
grijpen. Vooral hangt de geme-etnsch-m-
pelijke welvaart af van den standa!""*,
dien door iedei^ individu in En-geland
erkend en gevolgd wordt.
DISTR1BUTIEN1EUWS
Evenals gedurende de week voer
Pasohen zal van Maandag 26 April tot
en met Zaterdag 1 Mei a.s. een bijzon
der rantsoen aardappelen beschikbaar
worden gesteld. Bon algemeen 555"
geeft gedurende dat tijdvak recht op
het koopen van éétj kilogram aard
appelen.
In Den Haan is een Rembrandt geveild
het schilderij stelt voor het borstbeeld van
een ouden man en werd door Rembrandt tn
1631 geschilderd (C N F-Meyer)
GROOTE KLOOSTERBRAND
TE TEGELEN.
Woenadagmorgen om half twaalf
werd brand ontdekt op een der bo
venverdiepingen van het Trappisten
klooster, gelegen te Tegelen naby de
Duitsohe grens. Aangewakkerd door
den wind vond het vuur, dat door tot
nu to# onbekende oorzaak uitbrak,
gretig voedsel. Met vier brandspuiten
uit Tegelen en Venlo, nog versterkt
met die van het Duitsche stadje Kal-
denkerke, werd het vuur bestreden.
De watervoorziening was onvoldoen
de, daar deze moest geschieden door
eigen putten. Met enorm slangen
materiaal slaagde men er in water
aan te voeren uit de veraf gelegen
kleigroeve. De politie van Tegelen
was spoedig aanwezig. Hulpvaardige
handen mochten er in slagen nog een
groot aantal artikelen te redden.
Heelemaal verwoest werden de
woon- en slaapvertrekken der bewo
ners, de kleermakerij, eenige neven
gebouwen, de schuren en stallingen,
b De nieuwe abdijkerk en de biblio
theek bleven gespaard. De schade is
zeer aanzienlijk, zoowel aan gebou
wen -éals goederen.
AAN DE FAMILIELEDEN VAN DE
VRIJWILLIGERS IN DE WAFFEN-SS.
EN HET LEGIOEN.
Ifc-' S S -Ersatzkommando deelt mede: Het
ls eer mogelijk pakjes voor de vrijwilligers
in de Waffen-S.S en het legioen te ver
zenden Pakjes tot 100 gram zijn portvrij,
van 100—250 gram portvrij met ..Zulassungs-
marke", van 250—1000 gram met porto en
,.Zi lassungsmarke".
Het bovenstaande is alleen.geldig voor hen,
die een veldpostnummer hebben, terwijl de
zg ..Zulashungsmarke" alleen aan soldaten
worden uitgereikt en door hen aan hun
familieleden toegezonden worden. Zij zijn
dus nergens ar.ders verkrijgbaar. Voor vrij-
wiiligers, die een adres hebben, dus geen
ve cpo-tnummer, zijn geen zegels noodig Aan
her. kunnen pakjes tot 100 gram zonder zegel
worden verzonden.
In het belang van een' goede en snelle
verzending is hyt noodzakelijk, dat de adres
sen duidelijk .-leesbaar en met Inkt geschre
ven worden en me- het volledige adres van
4en afzender.
Br leven en pakjes moeten geadresseerd
worden als volgt:
An das S S -Ersatzkommando Nlederlande
Den Haag
Korte Vijverberg 5.
te zenden aan:
Rang
Naam-
Veldpostnummer of adres:
De landelijke leider van den
N.V.D., de heer W, F. van Vloten,
heeft voor de radio een rede gehou
den over de resultaten van de hulp
actie voor Rotterdam. Spr. reide o.a.:
„Nauwkeurige cijfers zijn "uiteraard
op dit oogenbiik nog niet te noemen.
Het aantal goederen, het aantal in
gebruik geweest zijnde collectebussen
en de inhoud daarvan, het is alles
boo overstelpend, dat, vooral in de
grootere gemeenten, men met man
en macht werkend, nog eenige dagen
noodig heeft, om de preciese uitkom'
sten vast te stellen.
Maar voorloopige meldingen zijn
reeds binnen en deze alleen zijn al
indrukwekkend genoeg. In de col
lectebussen is tot dusver aangetrof
fen een bedrag van ruim 8OQ.OO0 gul
den. Hierin zijn niet medegeteld de
giften, die afzonderlijk op de giro- of
bankrekeningen van de verschillende
kantoren van den N.V.D. gestort zijn.
Met eenig recht mag er dan ook op
vertrouwd worden, dat de totale op
brengst in contant geld niet ver van
het mülioen af zal zijn.
Het laat zich echter aanzien, dat
de geldopbrengst nog overtroffen zal
worden door de resultaten der goe
dereninzamelingen. Binnen enkele
dagen begint uit alle deelen des lands
de stertocht der goederen naar Rot-
TRAGISCH ONGEVAL MET
EEN BUKS.
De heer J. Kaptein te Diepenheim,
tuinbaas op huize Warmelo, werd Don
derdagmorgen dood in het bosch gevon
den. Hij ging geregeld eiken morgen met
een buks het bosch in om op schadelijk
gevogelte te schieten. In het bosch be
vindt zich een bruggetje,, waarop hij
vermoedelijk door de gladheid is uitge
gleden. Bij den val is vermoedelijk de
buks afgegaan, met het tragisch gevolg
dat de kogel hem doodelijk trof.
STUDIEBEURZEN DUITSCH.
In aansluiting aan het bericht dat zij. die
in aanmerking wenschen te komen voor een
beu ra uit het door den Rijkscommissaris
voor het beze-te Nederlandsche gebied ten
behoeve van de studie in de Duitsche taal
(akte Duitsch L.O akten Duitsch MO a
en b academische graad) beschikbaar ge
stelde bedrag zich vóór 1 Met 1943 met een
daar oe strekkend verzoek tot- den inspec
teur van het onderwijs in algemeenen dienst
Oostduinlaan 2. 'siGravenhage, dienen te
richten, wordt het volgende medegedeeld
Diegenen, voor wie de aanvang of voort
zetting van de studie in de Duitsch taal af
hankelijk is van he- resultaat van een'dezen
zomer af te leggen examen, kunnen tot
uiterlijk twee weken na den uttslag van dit
examen 3l»nog een verzoek tot het verkrij
gen van bovei oedoclden beurs Indienen.
De Burgemeester ran Den Haag, prof.
dr Westra collecteerde voor de grootc
landelijke collecte voor de slachtoffers te
Rotterdam. (C.N.F.-Meyer)
térdam, per auto, per trein en per
schip. By elkander zijn reeds eenige
honderden wagonladingen bij hét
hoofdkantoor gemeld. Om slechts één
voorbeeld te geven, alleen in Den
Haag was het aantal ingezamelde
goederen, zoo groot, dat zij in 375
vrachten vervoerd moesten worden
naar 30 opslaglokalen in scholen.
Van alles heeft de offerzin van
ons volk opgeleverd. Nieuwe onder
kleed ing. bedden, dekens en lakena,
nieuw en zeer bruikbaar schoeisel,
ledikanten, complete ameublementen*
serviesgoed, haarden en kachels, col-
bertcostuums, damesjaponnen, baby-
uitzetten/ en., wagon na wagon.
De Nederlandsche Volkadienst, welke
alleen maar kent dienst aan het
Nederlandsche volk, is dankbaar dat
hij heeft kunnen dienen. Weet gU,
wat mij zoo getroffen heeft Luiste
raars?
Te kunnen constateeren. de eens
gezinde bereidheid tot hulpverleening.
Laat het dan in d«en toekomst zoo zijn
luisteraars, dat deze eensgezinde be-
heidheid niet alleen bij rampen tot
uiting komt, maar laat dze ook tot
uiting komt. maar laat deze ook tot
en uw steun aan het werk van den
Nederlandsehen Volksdienst, van
welke vaststaat, dat 'hij alleen voor
oogen heeft het eigen volk te dienen,
het volk, ons volk, dat ons zoo nn
aan het harte ligt."
ET het doel de ontwikkeling
van de bebouwing in zoo
danige banen te leiden, dat
op den duur een bebouwing zal
worden verkregen, die weer in har
monie is met de historische gebou
wen en die het Marktplein weer zal
maken tot een waardig centrum van
de stad, is een Marktbebouwings-
verordening ontworpen, die den
aard en het aspect van de bebou
wing aan de töarkt en aan de
Wijdstraat regelt.
Hét ontwerp-verordening is opge
maakt door het Instituut Stad en
Landschap van Zuid-Holland, dat in
een toelichting op de verordening de
gedachte regeling schetst en er o.m.
het volgende over mededeelt:
Op het eindë van de 14e eeuw deed
zich in Gouda de behoefte gevoelen
een, nieuw en grooter stadhuis.
Te dien einde werd in 1395 het
„Marktveld", een stuk grond, dat
achter de kerk was gelegen, aange
kocht, opgehoogd en gedraineerd.
Het plein kreeg een segmentvorm,
he€ nieuwe raadhuisv werd geheel
vrijstaand in het ^.midden gebouwd,
een stedebouwkundig unicum. De
plein wanden warefi oorspronkelijk
geheel gesloten. In 1668 werd de ge
slotenheid van den gebogen waprTach-
ter het raadhuis echter ddorbroken
foor den bouw van de V^aag, recht
chter het ^raadhuis. De bouwmeester
Pieter Pos^ heeft van de eigenaardige
ligging van het 'raadhuis op het pietn
gebruik gemaakt om een duidelijke
aswerking te scheppen, een streven,
dat in dien tijd van buiten de gren
zen ook in ons 'land doordrong, maar
toch altijd on-Hollandsch ls gebleven»
Deze factoren makeh, mét d«
scheeve ligging achter een der plein-
wanden van de St. Janskerk, het
Goudsche Marktplein zoo niet tot een
stedebouwkundig zeer fraai, dan toch
wel tot een stedebouwkundig zeer
belangrijk plein
Van de oorspronkelijke 15e eeuw-
sche bebouwing is thans niets meer
over, uit het einde van de 16e eeuw,
begin 17e eeuw zijn nog enkele hui
zen, waarvan echter de gevels werden
vernieuwd, aan te wijzen; slechts en
kele gevels uit he* einde van de 17e
eeuw en de 18e eeuw bleven in stand, j
Deze zijn echter zonder uitzondering
weinig beian«gryke specimina, waarvan
bovendien dje onderpuien geheel zijn
heeft geen
gewijzL^d. De 19e eeuw
waardevolle gevels aan het Markt-
beeld toegevoegd. Ook de in deze
eeuw tot stand gekomen bebouwing
staat over het algemeen aesthetisch
(niet op een hoog peil, zodat de be
bouwing van het plein in haar huidi-
gon toestand niet veel aantrekkelijks
biedt. De onderhavige regeling heeft
ten doel tornen passender geheel te
geraken. w
De"*Markt vormt het economische
centrum van de stad, in de omringen
de bebouwing zijn bijna uitsluitend
„verzorgende" bedrijven, zooals win
kels en restaurants, gevestigd, met
daarbovon woonhuizen of magazijnen.
Het spreekt vanzelf, dat deze toestand
gecontinueerd diént te blijven en
hiervoor schept de verordening dan
ook de noodige waarborg. De gronden
rond de Markt zijn daarom in de eer
ste instantie bestemd voor een be
bouwing met woonhuizen, winkels en
kantoren met de daarbij behoorende
kleine bedrijven en pakhuizen. Ten
einde evenwel de noodige vrijheid te
behouden voor den bouw ^an andere,
aanvaardbare inrichtingen, is de mo
gelijkheid geopend voor dén burge
meester om toe te staan, dat gebou
wen met een andere bestemming
worden opgericht.
Uitdlrukkelijk uitgeslotyh van
een dergelyke vergunning zijn
echter, schouwburgen, concert
zalen, cabarets, bioscopen en ga
ragebedrijven, aangezien deze in
het kader van de Markt niet thuis
behooren.
De bestaande bebouwing 1» geheel
gesloten; deze toestand is in Ae rege
ling vanzelfsprekend bestendigd. x De
perceel breed te is zeer varieefend,
maar liet typische karakter van
smalle perceelen, dat aan de bebou
wing een zoo sterk individueel ka-
raktefr verleent, is vry gaaf bewaa^J
geblevén. In de onderhavige regeling
is ernaar gestreefd, dit karakter ook
in de toekomst te bewaren en tevens
enkele vergrijpen welke hiertegen in
den loop der jaren werden begaan, te
redresseeren. De maximum gevels
breedte is daarom aan zekere grenzen
gebonden, de mogelijkheid echter, dat
aan de Markt in de toekomst groote
zaken komen, die meer breedte noo
dig hebben dan de toegelaten maxi
mum gevelbreedte, is echter open
gelaten. Te dien einde is een onder
scheid gemaakt tusschen „panden" en
„gebouwen". Uit de in de begrips
bepalingen gegeven definitie blijkt
dat een „gebouw" uit één of meer
..panden" kan bestaan. Deze panden
moeten ieder een zelfstandigen voor
gevel bezitten, die gebonden is aan
de gestelde minimum- en maximum-
breed tem a ten. De voorgevel van een
gebouw, dat meerdere panden breed
is, zal dus moeten worden onderver
deeld in meerdere architectonisch zelf
standige gevelgedeelten. Hierdoor wordt
de waarborg geschapen, dat in de toe
komst aan de Markt geen zeer breede
gevels meer zullen worden opgericht.
De oorspronkelijke -bebouwing had
zonder twijfef uitsluitend topgevels
met zadeldaxen, waarvan de nck-
nchting haaks of bijna haaks o^ den
voorgevel staat
Op het einde van de 17e eeuw en
in de 18e eeuw j^erd deze bebouwing
gaandeweg vervangen door lijstgevels
met zadeldaken met de nok ten deele
haaks en ten deelf evenwijdig aan
den voorgevel. In het laatste geval
was echter het zichbare dakschild een
volkomen ondergeschikt element in
het totale aspect en niet zoo sterk
sprekend als bij eenige* panden van
thans.
De voorschriften van de onder
havige verordening regelen de dak-
vormen zoodanig, dat over het alge
meen slechts zadel- en schilddaken
met de' nok haaks of bijna haaks op
den voorgevel worden toegestaan.
Zadeldaken met de nok evenwijdig
aan den voorgevel zijn niet meer toe
gelaten, aangezien déze hier minder
passen.
De kwestie van de dakkapellen ls
niet geregeld, aangezien het zeer
moeilijk is. hiervoor afgemeene nor
men voor te schrijven. Over het al
gemeen kan worden aangenomen, dat
de uitgesproken horizontale dakkapel
len ontoelaatbaar zijn De Welstands
commissie zal echter van geval tot ge
val dienen te beoordeelen wat toelaat
baar is en wat niet
De pleinwand voor de kerk ils
iets lager gehouden dan de ande
twee wanden, zoodat de kerk
zien van het plein af. op den duur
niet achter te hooge bebouwing zal
schtïÜ gaan. Een bestaand hoog
pand zal bij eventueele vernieu-
wing een verdieping lager moeten
worden.
Ook de panden grenzende aan
het Waaggebouw zullen bij even
tueele vernieuwing wat lager moe-
Ten worden, waardoor de* Waag
weer haa^ donuneerende $o»itie
in dezen pleinwand zal kunnen
terugkrijgen, iets waarop zij, ge
zien haat architectonische kwali
teiten ongetwijfeld recht heeft
Een b.jbehoorende reclameverorde-
K IS
Voor de slechts door middel van een
ontheffing aan te brengen reclame
zijn maximum afmetingen gegeven,
terwijl de bepaling, dat de reclame
niet mag ontsieren, den burgemeester
een middel in de hand geefi, slecht#
kleuren en vormen te weren, waarbjj
de Welstandscommissie als adviescol
lege zou kunnen worden ingeschakeld.
De hepalmg.^-iiat geen reclame o£
deel daarvan '>oven de begrenzende
lijnen van den gevel mag worden
aangebracht, voorkomt reclames, zoo
als die thans nog aanwezig zijn op
enkele panden. Het aanbrengen van
■bewegende en/of flikkerende licht
reclames is verboden.
De ontwerpers zeggen ten slotte
van meening te zijn, dat de onder
havige regéling niet zal 'nalaten op
den duur een gunstigen invloed uit
te oefenen op het aspect van
Marktbebouwing en daarmede op
de
het
geheele Marktplein De Veranderingen
hi-
ijk
d#
iet
de
fling heeft een pretentief karakter
zullen echter, voorzoover het sarc
tectonische zijde betreft, geleide!
komen en veel zal het werk van
Welstandscommissie afhangen.
Door deze regeling zal, besluit
Instituut Stad en Landschap,
Markt nog niet geheel veilig zijn ge
steld,. Teneinde dit tie bereiken, jou
de i stedebouwkundige eenheid
zoogenaamde „Markteiland", begrerjsd
doör de Kerk. Zeugestraat, St. An-
thoniestraat, Turfmarkt. Naaierstréat
eb Achter de Vischmarkt. in de rege
ling moeten worden betrokken. Op
den duur zal het hiertoe moeten ko~
men De aangeboden regeling z>al da?»
in dit grootere gave geheel dienen op
te gaan.
Met de vcrwezejniijking van d«
ideeën, die in de Marktbebouwirigj-
verordening zijn neergelegd, zullen
ongetwijfeld nog vele ja'refi g#-
moeid zijn. Aan d<; bestaande be
bouwing wordt niet geraakt, eerst
bij verandering of ivernieuwing der
pandon. zullen de voorgestelde be
palingen zich doen gelden.
Uit de stukken blykt verder, dat
ook een regeling van de bebou
wing van ;den Fluweelen-, Bloc
kers- er\ Kattensingel in- voorberei
ding is.
25 April
Zon op 6.22, ondrr H M,
Maan op 1.26, onder H 12.
26 April
Zoo op 6.21, onder 26.55.
Maan op 2.25, onder 11.16.
27 April
Zon op 6.191 onder 24.57.
Maan op 2.21, onder 12 26.