GOUDSCHEACOUPANT
RIJKSCOMMISSARIS j
OVER JONGSTE GEBEURTENISSEN
ïVïfrsi^
lingen
„Wij moeten voorzorgsmaatregelen
nemen tot het uiterste
o™#*,,
«•m* *0M 4t
ittordira. Ou,
Nlfuwtfcm,
K»U
ILEN VAN
[vOEDERt
Bken N.V.
20 Mei 1043
JH09L
to.
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Prjj» 5 cent» per nummer
h.^1 poking/ krijgsgevangenschap, radiotoestellen, studenten
De Rijkscommissaris
spreekt.
De inlevering van radio
ontvangtoestel len.
Keuringen voor
Waffen-S.S., Legioen en
Landwacht.
'X
hïl
I «tMn'JJ
{iff. SU.prt»
Worden tM»
W van «2
[ha. fljntJW
W w».
(>p*»v*n Ui
Mn bfj
V n w
RotUrd«H||
Lbaur bij W
^"kommandanturen.
«ut verstnkkM.
vertwndu UrtlMeltto
(C.Kjr.)
GOUDA
Bvrtatr. Markt 31
T-irint» ft»
PM i-kenio* «MOb
82ste Jaargang No. 21245
Chefredacteur?
F TIFTF.H - Gouds
■Mirivéniiafe, Zt Mei. Schouder aan schouder stond gistermiddag
-.«itte in de ruime, in licht badende hal van een plaats in het Oosten
De uitgestrekte hal, waarin anders de machines het lied van den
slagen, was tot een vergaderplaats geworden, die in weerwil van haar
jge afmetingen niet alle deelnemers kon bevatten,
h ge aangrenzende ruimten en in de werkplaats hadden vele anderen
slaat» gevonden. Het aantal dergenen, die bijeengekomen waren om
^2ete a|jn van een gedenkwaardige politieke demonstratie kon op zeven-
Cnd {«chat worden.
^pe Kijksronuniaaoris spreekt!
Dese tijdmg, hoewel pas in de laatste minuut verbreid, had de menigte
m wwefi'f gebracht. Duitsche en Nederlandsche arbeidskameraden, werkers
'•""TQOft
I uile beroepen, van kantoor en werkplaats, mannen en vrouwen, Betriebs-
Swrr en G«toU*cliaft«mltfUeder uit de naaste en de verdere omgeving stonden
Sdkwder /onder onderscheid van persoon en stand. Behalve den kring
JJJlB trouwe kameraadschap vereenlgde Duitsche en Nederlandsche natio-
!!g> socialisten waren er ook vele Nederlandsche volksgenooten verschenen,
Jlt redreven door de oprechte rorg voor <je toekomst van hun land, van den
JJrterenwoordiger der belettende mogendheid een antwoord verwachtten op
ji vraag: „Wat nu?" en op de plaats, vanwaar de onrust was uitgegaan, een
^moedige bespreking hoorden.
delijkiheid voor uw Nederlandsche volk'
d»ragen. Hoe de dingen zich ook ont.
wikkelen, dit is onze overtuiging, dat
gij de dragers van den po lit leken wil
in dit land zij-t
Daarom vraag ik: waarom was dit
alles? Wal moet er thans gebeuren?
Het uiten!ijke verloop der gebeurtenis
sen is bekend. De Wehrmachtsbefehls-
haber heeft beschikt, dat de Neder
landers die in Mei en Juni 11)40 uit de
krijgsgevangenschap werden or.'dagen.
met bepaa'de uitzonderingen weer in
k'rijgsgc var genschap zullen worden ge
bracht. Hij Jieeft het recht daartoe.
Niettemin wil ik verklaren waarom
het tot dezen maatregel is" gekomen,
want deze situatie is nieuw. Waarom
is deze situatie nieuw? Omdat het uniek
is, dat in het verloop van een krijgs-
ondorneming reeds na veertien dagen
de munnen, die door de capitulatie in
krijgsgevangenschap waren geraakt,
hun vrijhc.d herkregen en. naar hun
land terugkeerden. Dat is zoo uniek, dat
de vijandelijke zender op deze aan
spraak op terugvoering in de krijgs
gevangenschap niet eens wat aan te
merken had, dat hij geen volkenrechte
lijke bedenking kon inbrengen, maar
verklaard heeft, dat 't ongetwijfeld on
gewoon zou zijn, dat honderdduizenden
na een capitulatie niet in krijgsgevan
genschap gevoerd worden maar terug
gegeven aan puin land. hun gezin en
hun beroep, hoewel de oorlog, het
groote conflict, waarom het in deze
wereldworsteling gaat, niet geëindigd is.
De Wehrmachtsbefehlshaber heeft er
op gewezen, dat de houding onder deze
vrijgelaten 'krijgsgevangenen niet zoo
was, dat hij het kon verantwoorden,
hen in dezen tijd zonder onderzoek in
deze vrijheid te laten.
Dat geldt in het bijzonder voor hen,
die in het actieve soldatenberoop wa
ren, die eigenlijk na de capitulatie zon
der beroep waren en daardoor zeker
gemakkelijk konden afglijden.
Maar het belangrijkst is nog Iets an
ders. Het belangrijkste zijn de plannen
van onze vijanden op dit oogenblik nu
de strijd in het Oosten met een steeds
duidelijker overwicht, der Duitsche en
IOuropeeschc legers op zijn beslissing
aangaat. Op dit oogenblik. evenals een
jaar geleden, schreeuwt Stalin om het
tweede front en in dit moment, nu het
weer eens om Europa gaat, zooals om de
paar eeuwen het geval is, willen de At
lantische mogendheden. Engeland én de
Ver. Staten, dezen in» het Óósten vech
tenden troepen door een landing in
het Westen den dolkst&t in den rug
toebrengen.
Tenminste dat beweren zij. Nfaar hoe
willen zij het doen? Want gij-, weet zelf
hoe sterjk onze kusten zijn, hoe vooral i
dë versterking cjer havens is uitgebreid,
zoodat hét nauwelijks waarschijnlijk is
dat een poging daar succes heeft. Dan
komt het denkbeeld, dat men probeert
al is het maét een manoeuvre -- fhet
uit de Iticht gelande troepen, met éan
land gebrachte commando's, met uitge
worpen wapeneh en met het oproepen
dergenen, die eens in hét- Jtfederland-
sc.he leger gediend hebben, een schijn^
front te vormen. In ieder geval geloo-.
ven wij, dat wij van den vijand een
dergelijk gewetenloos en onbedachtzaam
optreden zouden kunnen verwachten.
Het is niet aan twijfel onderhevig, dat
het eind van elke manoeuvre van dezen
aard slechts een volledig opofferen zou
zijn van de elementen, die er aan zou
den meewerken. Het is echter mogelijk,
dat de opgeleide soldaten of sommigen
van hen, die iYnmers een zekere mili
taire' discipline gewend zijn, aan zulk
een oproep gehoor zouden geven al was
het maar ten'deele. Verder heeft de
vijandelijke! zender er op 27 Februari
over gekletst, dat Duitschland ^enmaal
bezet moet worden en dat daarvoor ook
Nederlandsche mannen gebruikt moeten
worden. Deze argelooze engel van de
radio heeft daarbij gezegd, dat meif
daardoor de taak der bolsjewisten moet
en wil verlichten. Da? zou een grimmige
waarheid zijn. Nederlandsen® mannen,
hoé denkt gij, dat het Duitsche 9o!k er
op zou reageeren, wanneer hier uit het
Westen of utt Engeland en jVmerika
ienflbid het zoèi wagen het vaderland te
bfezetten van ae soldaten dia hun bloed
offeren,!opdat Europa vrijbiijft. Het is
een'grimmige waarheid, wanpeer deze
mrgeloo ;e engel gezegd heeft, dat daar
door d< taak der bolsjewisten verlicht
zou wo fden. t 7
Me* net oog op de grootmoedigheid
van d^n.Führer en de zoo vroegtijdig^
vrijiatnTK zijn deze plannen van den
overkantiniet» dan misbruik en mis-
da^d en qaarwy juitot (foor. de voraAf-
woordelywieid, die wij dragen, op
alles vootjN*eid moet en zijn en ook
de geringste mogelijkheid vwn het in
gevaar brengen van ons Oostelijk
ém wefc moeten ruimen,
0#.r luiden bijval begroet, betrad
^Rijkscommissaris, Rijksminister dr
flefAS-Inquart order de tonen van een
mgncb, gespeeld door een muziek
je der W ;i ff en SS, door een haag.
pformd dqor mannen van den Neder-
Jtodvtv-n Arbeidsdienst, de hal.
y* leider van bet Arbeit-zbereieh der
JtSD.A.P., Hauptdjenstleiter Schmidt,
operde de reusachtige bijeenkomst met
de woorden: ,.A.s nationaal-.1 ocialisten
fcebben wij voor deze demonstratie de
Jiiats van den arbeid gekozen om
darmede djt va.it te stellen: zoo lang
1 tr Mtkmaal-sociulisten zijn, behooren
iafl de'<e nation,.ui-socialisten de fa-
brkksgeboUwn en straten."
Aan den revo'utionnairen strijdroep,
i die een daverenden weerklank vond,
«rbondhij woorden van dank aan den
Wfkiminister, die gedurende heel den
I kaettingstijd een rechten politiek en
koers heeft gestuurd en die voor ons
I Heets dr' .politieke leider is. Met den
j ph dien hij den Rijksminister
wicht, stemden deö vergaderden dui-
«advoudig in.
I Daarna nsm de Rijkscommissaris
I liet woord.
NaUonaal-socut'i.slcn, kameraden!
&t. begin van deze maand Mei
,t in Nedc 'land ernstige gebeurte-
URn en, mi de opwinding, die met
tatfelyke gebeurtenissen gepaaid
fü'. voorbij is. bluft het gevoel van
doelloosheid en zinneloosheid en ten-
iMefeitjven or teleurstelling en haat.
Als vertegenwoordiger van de be-
lettende mogendheid zou ik mjj kun
nen vergenoegen met te oonstateonen,
tot tafen deze gebeurtenissen energiek
jwd opgetreden en dat de orde snel
wfltpld was, maa/r »ls politicus gevoel
ik wij verplicht mij met deze gébeur-
wtoen, met haar oonzaken en gevol-
bezjg te hóuden en ik deing daar-
niet tea*i*g Ik wensoh dat zelfs'.
heb mjj voorgenomen om daarvan
«vem een gesprek tussdhen ons hier
waken. Dus op de plaats, vanwiaar
toi" onrust is uitgegaan, en wel'om
tol van meen mg ben, dat, wannper
Jn dit deel'der provincie spreek.-,
Bl- woorden zullen doordringen, dat
Nllen worden doorgegeven en Zul-
b Kom»n tot de mbnschen, die in een
.ftlik van hun verwarring en óp-
W.tst.iijn geloofd hebben zichzelf en
éi Jnd^rrn van voordeel .te zijn door
en ordeloosheid te verval-
tor-.?8' 18 D'den waairom i-k hier
i?t*«wi0Tn W-i ^en te €n
«ingender woorden te spreken,
pt nog altijd wensdh ik. dat mijn
*«mgen tot de Nederlanders niet
wen geleid door het argument dier
>*R,en. maar door de argumentbn
^^rstandïge overwegingen.
H>reek ve der hier in de nationaal-
"tiini i |Q gemeenschap der Duit-
JJJ ea Nederlanders, een strijd- en
kT^Dflchap dus. die immers iuist
dus, die irr^^rs
Ibaar waarde moet be-
1^1 moe^ gesprek ook
KJ? ®<JRélijkheid geven eiover na
I ^e7e gemeenschappelijke
lifciton* wmengebracht heeft, ook
iWfci^y0^ tot een «1°^ 0,061 ^eidt.
I^intii?etls U' gevoel
1^^^ t06 verplicht en ook
Kh*** daarovér is geen twijfel
Ne<,erls^dsché nationaal-
en zult de vemntvvoor-
hebben wy ook de kleinste gelegen
heid tot verwezenlijking dezer plan
lien moeten vèrhinderen. Het is voor
oe Nederlanders ook beter, dat de
d ngeii zoo in het reine zijn gebracht.
Maar degenen die thans in de krjjgs-
gtVangenschap *erug moeten keeren,
kunnen het emigrantencomité in d-e
Londensche schuilkelders dat van den
overkant af ophitst, dankbaar zyn.
Het is nog nooit zoo duidelijk gewor
den als do>.r dit voorbeeld, dat slech-s
hij kan en mag leiden, die zielf midden
in het volk staat en weet wat er ih
liet volk leeft. Emigranten weten da
nooit. Emigranten lrebben er nog
slechts een voorstelling van, hoe het
eens was, toen jij het land veriie en.
Al het andere zijn wankele wenseh-
d room en. Maar wat in het volk leeft,
wat het volk beweegt, v at het volk
noodig heef', dat weten de emigranten
niet meer.
Kameraden, het was immers zoo
tcakenend, dat op 12 Mei de m Ann en
i.an den overkant, die tot dat o.gcn-
bl^k hadden opgehitst, opuens begon
rien te s a mei en. Zij „wisten niet wat
er gebeurd was om te kunnen zeggen
v. a/t er gebeuren moest. Wanneer deze
mannen niets veten, kunnen z\j beter
hun 'mond houden. Het staat ook vol
ken rechtelijk "Volkomen va»'-, dat het
voor een regeering noodig is, dat zij
de werkelijke macht heeft om de re
geering feitelijk uit te oefenen. Vol
kenrechtelijk wordt een groep men-
ichen, die zich regeering noemt, maar
geen macht heef om de verantwoor
delijkheid te dragen, niet als regeering
mkend. En zoo begrijp ik ook artikel
«1 van uw Grondwt, waarin gezegd
wordt, dat de Nederlandsche regce-
r.ng nooit haar zetel buiten het land
mag verplaa sen, anders is zij geen
regeering meer. Kameraden dit eene
moet duidelijk vooropgesteld worden:
wje iemand volgt die volkenrechtelijk
niet als verantwoordelijk beschouwd
J.cn worden, plaatst zich zelf buiten
iut volkenrecht. Hij valt onder het
uriogsrecht.
Nationaal-sbcialisten, wat wij ge
constateerd (hebben, heeft ons niet
met vreugdfe vervuld, dat kunt ge
g.'iooven, ma]ar het was een beieve-
ïis, die ons met verontwaardiging
.t-rvuld heeft, koen wij zagen, dat
deze opgehitsjte en verleide mannen
en vrouwen tenslotte in den steek
werden gelaten en wel door de lie
den van den overkant en de rad
draaiers aan deze zijde.
Dezen hebben steeds beweerd, dat
de Duitschersi met kunnen ingrijpen,
dat ze het standrecht niet kunnen
Voltrekken. Ji, kameraden, de Duit-
schers kunnerij met alleen, zij möetea,
want de Duitschers moeten nog veel
meeA kunnen. Zij moeten thans een
boveiwienschelijke krachtsinspanning
ontplooien om Europa tieg|cdden. Dat
is juist wat oha de rusfWï de zeker
heid geeft onl iederen maatregel té
nemen, al is hij nog zoo hard, «Is
wij hem maail voor de geschiedenis
kunnen verantwoorden, omdat hy
juist voor de redding van Europa
noodig is.
De stakingsbeweging.
Er zijn hier stakersbewegingen ea
daden van sabotage geweest. Er is
geen alge m eene staking ge
weest. Het aan|tal dergenen, dio orde
lijk bleven of snel tot de orde terug-
Er bestaat aanleiding om erop te
Wijzen, dat het doelloos is reeds nu
by een of andere Dienststelle verzoe
ken in te dienen om vrijstelling van
talevering te verkrijgen in verband
met de verordening inzake de in
levering van radio-ontvangtoestellen
van 13 Mei 1943, zoo wordt gemeld,
t In de eerstvolgende dagen zal in
de bladen worden bekend gemaakt
waar de voor het indienen van een
d rgelijk^ verzoek op grond van arti
kel 9 lid 3 van genoemde verordening
gerechtigde personen de betreffende
aanvraagformulieren kunnen afhalen.
Alleen die ontvangstbewijzen van
Ingediende verzoeken zyn geldig,
Welke na indiening van dit formulier
arn dengene. die het verzoek doet, zijn
al jegeyen.
eerdep, ia ov
verhouding tot
die 24 of 48 uu
ben onttrokken
dezen toestand
ordeverstoring
ik mijn beslui
Utiestandrecht
vweldigend groot m
het aantal van hen,
zich aan de orde heb-
Maar wy konden in
ook niet de geringste
dulden. Daarom
genomen en het po-
igekondigd, eerst over
gevnai
front
vier provincies] en daarna over het
gêheele land. Het Duitsche uitvoeren
de gelag, onder leiding van den
hbheren SS und Polizèiführer, heeft
de gestelde taak in korten tyd vol
bracht. In ieder geval ia het duidelijk
geworden, en moet ieder weten, hoe
ernstig de toestand wordt bij een
poging om hier in het lahd de orde te
verstoren. Wellicht ziet men thanj in.
dat de lankmoedigheid aan onzen kant
niet voor zwakhejtl mag worden
gezien.
Natiob^al-social/sten, de maatrege
len. die werd»»-'getroffen, hoe ernstig
ze ook in hun gevolgen waren,- zijn
allg onder mijn verantwoordelijkheid
genomen. Ik moet hét uitvoerende- ge
zag en al mijn instanties mijtt waar
deering uitspreken vosr hun duidelijk
en vastberaden optrede^ en consti-
teeren dat hun samenwerking vol
komen was.
Ik wil een speciaal woord over dn
standgerechten zeggen. Ik deins er
niet voor terug juist te apreken over
de dingen, die het hardst en1'het ern
stigst zijn. Standgerechten Hebben een
zeer zware taak. Eenerzijds moeten
zij door bliksemsnel ingrijpen waar
schuwen en een uitbreiding verhin
deren erj daarbij moeten zij toch zoo
véél mogelijk da schuldigen, da ver-
rdelU' - - -
j»S aanw^'g wat b« standgerechten
aidzaam is: er -waren vrijspraken, er
waren gevallen, waarbij de zaak aan
éfe gewone rechtbanken word overge-
d ogen wanneer de stand van zaken
niet duidelijk was en er was eeri heel
groot aantal vonnissen, waarbij het
slartdgerecht mij terstond gezegd heeft:
voltrekt u a.u.b. de doodvonnissen
voorloopig niet, iaat ons wachten, hoe
de zaak zich verder ontwikkelt.
Kameraden! Het is treurig, dat er
zoovee! slachtoffers gevallen zijn. Wij
moeten ze op de oorlogsrekeping zet
ten, evenals wij het niet slechts ver.
scsieidene malen maar vele malen
gt'ootere aantal slachtoffers op defior-
Idgsrekenmg moeten zetten, die ten
oi^er gevallen zijn aan de bomaanval
len der Engelschen en .Amerikanen
hier in Nederland, niet in Duitsch-
and. De aanval op Rotterdam heeft
mper offers gekost en meer onschuldig
bloed dan noodig was om hier de orde
te nersieilïn.
Ook onder de Nederlanders is het
clement van ordening sterk geweest en
dit heeft er voor g.zorgd, dat de orde
weer spoedig hersteld is. Gij Neder
landers zuil jegens mij zooveel begrip
rn ook goeden smaak,.van dén dag leg-
pen. dat ik dezen Nederlandeis niet
mijn dank betuig, want wat zij gedaan
vebben, dat hebben zij gedaan vut en
gevoel van verantwoording jegens hun
Nederlandsche volk en zij mogen hel
bewustzijn medenemen, dat zij door
hun krachtig optreden en door het feit,
dat zij ppkwamen voor de ordening,
erger hebben voorkomen en pieuvve
slaphloii ars onder de Nederlanders heb
ben verhinderd. Wij zelf zijn m na-
tiohaal-socialistische lots gemeenschap
aaneengesloten g-bleven, een gemeen,
schap, die steeds hechter aaneen ge-
'nscht wordt tot een blok, dat juist de
drager zal Zyn van.de toekomst van dit
land.
Rtfié'j bij deze gelegenheid verschil
lende f.iten geconsiatee:d. Een dezer
fcifsn is, dat overal, waar de leiding
bctzy in bedrijven of in cüenstinstan-
4ii s zich van haar verantwoordelijk
heid bewust was, de rust bewaard
word. Overal, waar de leiding besipeurd
ijeeft, er komt onrust en tot zich zelf
gezegd heeft: dat geeft ongelukken, en
toen opgetreden is, gewaarschuwd en
toegesproken heeft: daar bleef het rus
tig. Overal, waar dat niet het geval
was, ontstond onrust.
Wij hebben hier ook geconstateerd,
dat er bedrijven en dienstinstanties
waren, waarin de leiders en het hoo-
gere personeel en ook het personeel van
het middensoort, dat blijkbaar tevoren
had opgehitst, aan hun schrijfbureaus
zaten en zich in de handen wreven. Zij
zijn aan hun schrfjfhureaux blijven zit
ten, om te kunnen zeggen: wij hebben
er niet aan mee gedaan. Dat is een laf
heid en een schaamteloosheid tegenover
de misleide arbeiders.
Ik gelast verplichtend voor de toe
komst, dat de leiders der bedrijven
jegens mij verantwoordelijk zijn voor
de orde in het bedrijf, dat liet een
ambtsschending van lie4 is, wanneer
zij niet bemerken, dat er onrust ont
staat en wanneer zij dan niet met
dienovereenkomstig initiatief kalmee
rend en verhelderend optreden. Nie
mand moet juichen dat ditmaal de
bliksem naast hem fs ingeslagen.
Wy hebben allemaal nog iets anders
moeten constateeren. n.I. hoe ver
schrikkelijk gevaarlyk een dergelijk
opgeschroefd avontuur juist voor het
Nederlaafesche volk zou kunnen wor
den. Ik wil er niet eens aan denken
wat er gebeuft, Jganneer eventueel de
uitvoereftde macht volledig optreedt
en desnoods, bij nvernèming' van de
uitvoerende maCht door den Wehr-
machtsbelehlshaber, de weermacht zelf
met haar zware wapenen moet in-
Laten wy t
vat er met
muest worden,
den dat wij,
grijpen, tk denk slechts aan de bepaald
precaire ievensmiddeienpositie in dit
land. Wanneer m een toeiand, waar
toe het hrer gekomen is, deun eik wordt
verspild, wanpeer inrichtingen getrof
fen worden, het raapzaad, dat immers
den aanvoer van uw vet moet waar
borgen, of het graan wordt afgesneden,
of wanneer boerderijen in brand wor
den gesto-ken, ja, Nederlanders, denkt
er eens over na, is dat eigenlijk de
Commune, die zich daar aanm Icit en
binnen wil komen? Het is my volko
men duidelijk dit zeer gecultiveerde
land, dat het grootste aantal menschen
op zyn ge-bied voedt, dezen tijd slechts
by' uiterste dicipline kan doorstaan en
dit druk ik u op het hart, want om
uwentwille moet de discipline gehand
haafd worden.
Het is geen daad van vaderlands
liefde, wanneer heden iemand zijn
levensmiddelen ep graan, zijn boter
enz. verdonkeremaant en niet naar de
ordelijke distributie toeleldt. Dat zijn
allemaal maar egoïstische voorwend
sels voor den enkeling, die meer geld
wil ontvangen dan zijn volksgenoot,
die zijn levensmiddelen op brdelijke
wijze aflevert of het zijn egoïstische
motieven voor den ander, die juist op
kosten van den ander beter wil leven.
Het voorwendsel, datvdaardoor at breuk
gedaan wordt aan het Duitsche Rijk, is
valscli, want ik kan u zeggenzoo groot
zijn de door Duitschland gesteicje
eischen in het geheel niet, als dat zij
niet onder alle omstandigheden kun
nen worden nagekomen en gegaran
deerd.
In feite komen zij overeen met het
geen de bezettende maeht, volgens de
Haagsche conventie inzake den oorlog
land. kan opeisehen' en voorts vor
men zij in zekeren zin een tegenwicht
•■oor hetgeen den arbeiders toekomt,
cue buiten het land werken. De clan-
ticstiene handel moet door u bestreden
worden en- in dit opzicht zyt gy vol
k-men souverein. Wanneer de Neder-
i .nders niet willen, is er geen clande
stiene handel, want de eerste verkoo-t
psr van een clandestien artikel op het
ebied van levensmiddelen m dit 'and,
moet altijd een Nederlander zijn. Wan-
i er de Nederlander de volksche disci-
pline handhaaft, bestaat er geen clan
destiene handel. Opdat echter ju st
er de eigen discipline en de eigen
verantwoordelijkheid volkomen wor
den gegarandeerd, heb ik met den heer
Wehrmachtsbefehlshaber afge:proken,
dat niemand de Nederlandsche uitvoe
rende macht zal tegenhouden, wan
neer zij een zwarten handelaar ver
volgt, Het zal niet voorkomen, dat de
een of andere Duitsche dienstmslantie,
of de een of andere Dmtseher zi gt:
„Neen, de man mag niet vervolgd w or
den, want hij heeft iets aan mij ver
kocht' Dat zal met gebeuren.
Kameraden! De ophitsing komt
van den overkant. Er .wordt mate
loos opgehitst en er worden door d n
overkant ook aanwijzingen verstrekt.
Maar ik moet u terstond zeggen: ik
zou dat niet heei ernstig opvatten,
wanneer wy normale tijden hadden,
voorzoover men, in een toestand van
oorlog, normale tijden kan hebben, in
tegendeel, ik heb kurfnen constateeren,
dat hetgeen daarginds wordt omgeroe
pen zoo dom is, dat-ik mij genoodzaakt
z.e het hier en daar via onze pers be
kend te maken, omdat er immers in de
radio met naar mag worden geluisterd.
En ik wil het ook in de toekomst zoo-
laten. Deze onvrijwillige medewerkers
van den Oranjezender moeten met bun
grootste succesnummers voor u niet ver
loren gaan. Maar de toestand is anders.
Wij moeten er rekening mede houden
en wij houden er rekening mee, wellicht kannen vergrijpen
zelfs mfeer dan onze tegenstanders, dat
zij toch eens hier verschijnen o'm tot
een aanval over te gaan. En voor dat
geva! heb ik u reeds gezegd: wij moe
ien voorzorgsmaatregelen nemen tot het
uiterste.
De radiotoestellen.
Het zou kunnen gebeuren, dat de een
of ander en bepaalde kleine groepen,
,:.ch door gegeven aanwijzingen laten
verleiden en door hun voorbeeld ande
ren meesleepen. Dan zou er een onzeg
baar en niet te overzien ongeluk over
Nederland losbarsten. Niet voor de
Duitschers, maar voor hen,» die toch
eigenlijk in dat geva) met leege handen
voor soldaten staan, die de beste wape
nen ter wereld in handen dragen.
Ziet u, ik wil verhinderen, dat er een
ongeluk geschiedt. Dit heeft mU na zeer
lange overwegingen er tor gebraeht. de
radiotoestellen in beslag te laten nemen.
Kameraden, er is geen enkel motief aan
wezig om dat toe te juichen. Ik schroom
zelfs niet, met elkeen hierover In dis
cussie te treden. Ik maak mij in hei
geheel niet bezorgd om met de herren
ginds in Engeland, ook voor het volk in
discussie te treden, want ik weet. dat
eens, zelfs al zou het nog Jaren duren,
BELANGRIJKE AANWIJZING
VOOR nE VERORDENING
INZAKE DEN AANMELDINGS
PLICHT.
Morgen, op 21 Mei 1943, moeten
zich alle in de maanden Novem
ber en December van het jaar
1921 geboren mannen overeen
komstig den op 12 Mei in dit blad
gepubliceerden oproep op het be-
9 voegde arbeidsbureau, resp. hel
bevoegde bykantoor van 917
9 uur persoonlijk aanmelden, waar-
t bij zy hét ingevulde aanmeldinga-
5 formulier en de andere identi-
f teitspapieren en gegevens moeten
f nedebrengen. De distributiestam-
J kaart moet medegebracht wor-
S den. De werkgevers zijn verplicht
g de tot aanmelding verplichte per-
8 sonen gedurende den tijd, dien zij
3 n.'Tvoor noodig hebben van werk
j vrij te stellen en het salaris, resp.
Jï o»n door te betalen." Aanmel-
lingsplichtigen en werkgevers
k maken zich strafbaar wanneer zij
5 handelen in strijd met de bepa-
lingen der verordening of trach-
J ten deze te ontduiken.
tic goede zaak, die w(J vertegenwoor
digen, zal doordringen. Hoe we! de
rechtsvoorwaarden aanwezig waren om
de radiotoestellen zonder scbadcloossfei-
hng in beslag te nemen, heb ik. gela^
dat er een schadeloosstelling gegeV
zai worden, zoejals deze in de htj
omstandigheden om eenigerlei
moge.yk is.
Dat ik u, nationaal-sociajisten, eciÜ
ter met bij deze actie betrek, dal
sjireekt van zelf, want gij staat bij
jns en wy staan by u. j|
Het tweede front
Dat
zeer
antwoordeljjken, tref/en.
moeilijk, want de veran'
do werkelijk schuldigen, loopen
dergelijke gebeurtenissen gewoonlijk
niet op straat. Ik geloof, te mogen zeg
gen, dat de standgerechten hier ge
daan hebben wat zij konden.
Zij hebben waar zij konden de ver
antwoordelijke personen, leider» van
dienstinstanties, bedrijfsleiders, enk
gearresteerd en wanneer zij ht(n ver-'
antwoording hébben vastgesteld, don
heeft bun hun positie geen voordeel
gebracht, tategendeel, dan werden zij
nog meer verantwoordelijk gesteld. Ik
Weet met welk een zorgvuldigheid
genedhfen gewerkt hebben, want ar wo61 Hout b Be:
Het S S £r«atzkomnn»ndo Nederland deelt
mede:
Nederlanders van arisch bloed, ln den leef»
tijd van 17—45 Jaar (ook gehuwden), die
lichamelijk xoowel als geestelijk goed ont
wikkeld zijn en zich geheel kunnen geven
aan de eischen, die de opleiding hun stelt.
kurUten zich bij de genoemde adressen ver
voegen. teneinde gekeurd te worden
BU de onderioekingen worden ook alle
gevraagde Inlichtingen verstrekt met be
trekking tot de verzorging der familieleden,
dunt der opleiding, extra levensmiddelen
voor do familieleden ena.
De aandacht wordt erop gevestigd, dat voor
de vrijwilligers, die om bepaalde redenen ti)
Nedprland moeten blijven, de mogelijkheid
bestaat, hun dienst te doen bi] de Landwacht
Nederland of bQ het wachtbaltajen ln
Amersfoort
Tijdens deze keuringen kunnen tidh ook
diegenen melden, die tot de Germaansche-SH
in Nederland willen toetreden.
Personen tuaschen 18 en 85 Jaar. die aan-
mcldingphchtlg zijn voor den arbeidsinzet,
kunnen zich eveneens op een der keurlnge-
dagen op onderstaande adressen aanmelden
en worden gedurende hun verbintenis bij een
dér boven penoemde onderdeden, van ém
arbeidsinzet vrijgesteld.
SI-9-'43 8—19 uur:
Iepen weg 13
23-5-'43 8—19 uur: (Jtreeht N V Ha»J«.
Oudegracht 245.
23-5-'43 8—15 uur; Amersfoort. Pol Burch-
gangslager, Leusderwei
8—15 uur: Üéfi Haag, Caié „Den
nuidenhouf
Amsterdam, Sohool,
ir: Qéf Haag,
utjflirweg.
BH ertte vrUwftllgers. Ons* Jongens
weten tick'te behelpen door balken aan te
bt-eogen over den modder.
(S S.P K. HSkenbeoh-O.-H.)
Ua nog -tvns atvrageoJ
deze staiu&g bertikti
Moest er bereikt worA
Dintóchers. toegeven1?.
VVeil.c.u ben ik cutis te lankmoedig
óev.eest. Ik heb dit ooidtel scherp
moeien corri.wn n. Of was het <*oel
vun deze staking, er vooi te zorgen,
dal thans plotseling de Kn.jelscheti
toch hier zouden Komen? Nu. het ge
praat over djt tweede '.from heeft
juist ij iciden in ci».ze onrustige dagen
e-»n drastische belichting gekregen.
Ds.'.r kwam nl. op eens een medewer
ker van radio-Oranje aan het woorcl,
die verklaarde, dat dit natuurlijk een
zeer bedenkelijke zaak is: Want wan
neer /.ulk een onderneming, mislukt,
zou dat oen caL.strophe zijn. Wij
weten, aldus de .spreker van radio-
Oranje, dat de Duitschers hier in het
Westen, tientallen divisies hebben.
Wij kunnen daarom in hot geheet niet
zeggen, of wij dit jaar nog een twee
de front zullen kunnen vestigen.
U ziet dus, dat ik u d<* wijsheden
van d :n Oranje-z» nder in het geheel
niet onthoudt Ik geloof dat een mis
rekening inzake de militaire positie
wellicht ook de aanleid;ng geweest
is, ,d:.t de een of ander /.ijn discipline
niet bewaard heeft. Het begrip Afrik'a
speelt hierbij een groote rol. omdat
men meent, dat de gebeurtenissen in
Afrika, die voor ons Duitschers zeer
smartelijk zijn, zoo.4iets als ten be
slissende strategische nederlaag zou
den zijn. Ik wil u dat eens nauwkeu
rig verklaren. -Waahteer Tunis voor
den strijd om Europf bisiissend z^u
zijn, weest u er dan van verzekerd,
dat de Führer deze plaats in het jaar
1(>4Ü had bezet en zoodanig had ver
sterkt, dat niemand zich daaraan had
kannen vergrijpen. Maar dc toestand
was anders. Toen de gebeurtenissen
in November en bij de jaarwisseling
van 1942 zich begonnen af te teeke-
nen, moest de Führer tot zich zelf
zeggen. .Thans hebben de Engelschen
en Amerikanen al zooveel troepen en
materieel geconcentreerd, dat zij er
ergens op willen losslaan. Toen heefi
hij den tegenstander het strategisch
initiatief ontnomen door naar Tunis te
'gaan. Anders zou de vijand r.l. waar
schijnlijk ik geeft het openlijk toe
op het voor ons niet aangename
tijdstip van het vroege voorjïiar van
dit jaar. met drie of vier legers, die
hij thans bijeen heeft, ergens een
landingspoging op het continent ge
daan hebben wellicht hier in het
Westen. Zoo heeft de. Führer den
vijand gedwongen al zijn materieel en
wat hij aan troepen op eenigerlei wijze
kon misset te gebruiken in Afrika,
dus aan den overkant van onze pant
sergracht, de Middellandsche ^ee» in
het Zuiden, en daar den aanval te
openen op een kwalitatief superieur,
numeriek echter slechts on be tee leen end
deel van onze weermacht. In één
woord, dfr- Führer heeft in strategisch
opzicht zes maanden gewonnen door
het feit dat hy naar Tunis gegaan is,
zes maanden, welker varlies onze
tegenstandera bitter moeteW betalen,
want inmiddels is Europn onaantant-
b-^r geworden
J». Duitsche en Nederlandsche kimeradea.
Ik zou de zaak eens. omgekeerd willen zie».
Hoe zouden wij dan ►at.*en van on"*
tegenstanders in het algemeen kunnen be-
oordeelen. wanneer het hun na zes maaadw»
tijde en na het opofferen van zooveel
menschen en zooveel materieel niet eens
«elukt zou zijn. niet eens het/voor terrein te
zuiveren, dan zouden wij immers thans reed*
hkunnen constateeren. dat d« tegenstandera
den oorlog verloren hebben. U moet u eeng
voorstellen, dat wij thana niet alleen een
maal, maar vl)f zes. of tienmaal zulk een
Tunis kunnen v-rdiairen, waarbij wij cfè
binnenste Unie en dat» veillgen aanvoer
hebben, en de tegenpartij over zee moet
komen over zee. waarin zich onze duik-
booten bevinden en waarheen onze» bómmen*
werpers vanaf de beschermde en veilige
vliegvelden van het binnenland, allhd weer
kunnen losstormen. Landingen aan de kust
rijn niet eenvoudig In ieder geval zij
tot dusver noch in den eersten, noch in dw*
tweeden wereldoorlog ooit aan de Engelschen
of Amerlk' en geflikt en daar zal het bl|
blijven
WeWcht speelt ook no* tets and*»? een rot.
Wellicht zegt men tot zich zelf. dat i'if bom
aanvallen op Dultsch gebied, mettertijd toch
Invloed zullen hebben. Welnu, nationael-
socfiliaten. daarover kan lk
dén ding
zeggen de plannen, die wij voor onze wapen-1
industrie hadden, voorzagen In een bepaalde
prodUcüc- van wapenen. De bomaanvallen
van on»e vijanden zljr niet alleen niet m
stag? ecu eest de tiltvooi lng van deze plannen
te ve %joren. dogh ondanks alle b.mv,«invallen
is de productie aan wapetteft v*n de meest
waardevolle aoo.-t. grooter geweest dan o**e
plannen voorzagen.
(Vervo laf\
t »p