GOUDSCHEwCOLCANT jadoglio verklaart den oorlog aan Duitschland Hernieuwde aanvallen bij Zaporosje en Z.O. van Kief afgeslagen ftinHenloHd THW Pooderdag 14 Oct. 1943 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN Prj|» 5 cento per nummer Qttn bondgenootmaar mede-oorlogvoerende Berlijn verwachtte de stap al eerder 1 - Verschillende plaatsen aan de Pripit en bij Gomel heroverd 5 todSHituw* Boete- en bededag. vélen in ootmoed tezamen. Streven naar stichting van volkstuinpark. Feuilleton Het licht op den toren «•kind *or- VTiiu» rkMifxfra bov# n. toamfocf t*t run rw»llklj»-luk: n#iv*/ I/v L/w/'»6«* ÏVjmoiins*. ICSC/ia Ik no* krill» ■II"1 |oorl<>S W yt-Uf" bare*01 Markt 31 Tetcfooo nu 82»le Jaargang No. 21369 Cbafradactauri r. TI ETER Qouda BritKhen "Wichten- Tflieai Md, wa meldt 't A.N.P. oil Ber- I Em beeft BadogUo Doltaehlaad dei SL» laten verklaren. Een „offl- 4» mededeelinc" se« in den loop glateren ded Onltaebea ambassa- Mar te Madrid ©verbandltd zijn. D» Èormi utrom trant Rade: De nota, die de Italiaanacha gezant I, Madrid Woensdagmiddag nartens knaag Victor Emanuel III en maar- SuT Badoglio aan den Duitachen f «taant overhandigde en waarin aan JJiDuiteche regeering werd medege- I dwld. dat de Itaiiaaneclie regeering gek vanaf den lïden October 'smid- I taai rieruur a la in itaat van oorlog [2t het Duitsohe rijk beschouwt, ia ÜMgriena ala document humain sen- I ggioneel. Van het feit zeil kam alleen rcapondentledienat meld uit Berlijn nóg het vol' nur worden gezegd, dat het gfn reeda veel eender waa verwacht ta wel onmiddellijk nadat Duitsch- td een aanvang bad gemaakt met i maatregelen, waarmee het de pu- Jtatie van Italië'» capitulatie beant- «ordde. Het etaat wel zoo goed aia dat Victor Emanuel en Badoglio en gehoopt, op een goedkoopere I guaier van den oorlog af I H«t liefst hadden zij Italië uit don oorlog Moauvrasrd om vervolgens door Dultach- aan den eenen kant en Engeland en irlka aan de andere tiid# ala neutrale tndheld gerespecteerd te worden. Toen al spoedig bleek, dat deze elegante Wing" gedoemd waa. om tot de vrome ichen te biyvon behooren, hebben zij er I m meet at aan hun zlnneA op gezet. Italië lat dan ook In dan oorlog te manoeuVreeren de zilde der geallieerden, waarmee de de Italiaansche kringen in oyergroote jtrheld minsten* inneriyk, maar via ondargrondache wegen" ook uUerlUk ..Ja de beate maatjes zijn geweest. Er valt «walijka aan te twijfelen, of de regeering l maarschalk Badoglio zou reeds den 8en itamber ln het schuitje der geallieerden i overgestapt, wanneer Churchill en Roo- •lt hiertegen njet hun veto hadden uit koken. Ecu nieces van Badoglio. Het ksn niet worden ontkend, dat I bet verkrijgen van de Engclsehe, Ame- rtkiansche en Sovjet-Russische toe- Hemming voor hiet meedoen van Italië un den oorlog, ëen succes is voor de solitiek van Badoglio. De omstandig leden waren namefiik hoegenaamd niet puntig. De Engelsohe openbare mee ging en ook het meerendeel der Engel- sche bladen bobben duidelijk genoej leien blijken, dat z|j het ala twee hee mschiUende dingen beschouwen, ge- I (ruik te maken van verraad en zich te nailleeren met de verraders. Het idt overigens ook geen twijfel of het Ik Uitsluitend de uitgeleverde Ita lische oorlogsschepen en vliegtui .alsmede de werkeloos rondhangen- It&liaanacihe troepen geweest, die kier den doorslag hebben gegeven. De IWltansche oorlogsbodems kan men uitstekend gebruiken tegen Japan. De Italiaansche soldaten, die nu uiteraard In het kader van de brulkleenwet psompt van -nieuwe wapenen zullen varden voorzien, kunnen in het vuur worden gebracht tegen het Duitsche front ln Italië. Voor de politieke oorlogvoering, die fa Londen steeda de hoofdrol speelt, Mrwacht men ongetwijfeld een ver hoogde activiteit van die elementen in I midden, en Noord-Italië, die tegen de npublikelnsdh-fascistiscbe regeering lijn gekant. Intusadhen heeft Badoglio kit nog steeds niet zoover gebracht, als hij hoopte' te komen. Hij la er namelijk «iet ln geslaagd, van de geallieerden tón erkenning als bondgenoot te ver- fan. Üië vrordt in de gemeensehsppe- Jfce Engelseh-Amerikasnsch-Russische I inklaring slechts aangeduid als „mede- Nriogvoerende mogendheid". De be- I talingen van den wapenstilstand bli)- I "n ongewijzigd van kracht Elke even- I taeele verzachting van deze voorwaar- |m wordt afhankelijk hap- kan hier zeer zeker een tege- n d< gesteld gemeens® «Italië'» bijdrage tot de gemi taHJke oorlogvoering". Men kan hier zeer faoetkonvlng aan de scherpe critiek der wglschfa openbare meening in lezen ta do meer dan alappe houding der jfaUaanache troepen, die tegen be- nkkeiyk zwakke Duitsche formaties ta de Joniacho eilanden en op den op -eaneaua zware nederlagen leden, «tar desondanks betreft het hier jmazlns alleen maar een rethorlsche «atwendf Badoflio's strijdkrachten. Hleg wordt een ernstige waarschu- I tang gericht aan de strijdkrachten P Badoglio thans op de been h. behai gaat igen. Omtrent deze strijdkrachten uil l i-"halve dan wat het uitgeleverde 15f' ran de vloot betreft, niets met [JWtriield bekend. Het «tast vaat, dat [*ta deel van het Italiaaneche Iucht- gpen gehoor heeft gegeven aan het **i*l van generaal Eisenhower, om i*f*f Cyprus, Egypte en Lybië te tatagen en zich daar te laten inter- I «tóten. Hoe groot dit deel la, valt IJtater niet na te gaan. Wat tenslotte 1 landleger betreft: het 7e Italiaan- leier, dat in Zuid-Italië stond, vermoedelijk zoo goed ala geheel onder geallieerde contróle geraakt. Voor de meest Zuidelijk gelegerde afdeelingen van hft Se Italiaansche leger, dat in midden-Italië atond, geldt misschien hetzelfde. Van het 2e Ita liaaneche leger, dat in hoofdzaak den Balkan bezette, is bekend, dat het in het Noorden gemeene zaak heeft ge maakt met de opstandelingen, terwyl het eldera door de Duitechers is ont wapend, ofwel met de Duitsche™ strijdt, ofwel zich in onherbergzame gebergten heeft teruggetrokken. Voetangels en klemmen. Terwijl uit de gemeenschappelijke verklaring van Londen, Washington en Moskou blijkt, dat men er heele- maal niet aan denkt, met een platoni sche liefde van Badoglio voor de zaak der geallieerden genoegen te nemen en dat men Integendeel de grootst mogelijke krachtsinspanning van hem vergt' zal de maarschalk ook nog tal rijke politieke voetangels en klem men moeten overwinnen. Hij is reeds begonnen met den Negus van Abes- ainië tevreden), te stellen. Koning Vic tor Emanuel noemt zichzelf ginds eenige dagen niet meer keizer van Ethiopië en de maarschalk heeft zqn titel van hertog van Addis Abeba stilzwijgend geschrapt. Niet opgehel derd U daarentegen de pceitie van zijn chef van den generalen staf, generaal Amhrosio, en zijn onlangs benoemden stafdhef van Ihet leger, generaal Roatta. Ambrosio en Roatta z|jn de hoogste commandanten van het- 2e Italiaansche leger op den Balkan ge weest en ln verband met de, aldaar begane „wreedheden tegen de burger bevolking" z|jn zij zoowel ..door de „Joego-Slavische" als de „Griqkache rageerlng" aangeklaagd als „ooi misdadigers", wier berechting volgèi een speciale overeenkomst tusachen de vereenigde naties na den oorlog door een inter-gealjieerde rechtbank zij plaats vinden. Merkwaardigerwijs verklaarde de minister ronder portefeuille, Law, In het Lagerhuis lteUoanseh**1 nor?offaveHftir?nff^«»ri Tinu. samenwerKen met Baaoguo-taro&ien oer jï, JÏJh".„hÏIT vroegere Italiaansche militaire berettlng, een innaM ^nna'^r^AmCrtir^- r'Liu door een commissie wordt onderzocht en dat ongetwijfeld hun uitlevering zal worden ge- elacht, zoo hun schuld mocht komen vast te sUan. Terzelfder tijd heeft de „Orieksche regeerl/ig" te Cairo te Londen officieel aan bak gemaakt op den Dooecanesus. die ais iksch gebied dient, te worden beschouwd, evenals het Noordelijk deel wan Albanië RUSLAND MORT GEHEEL EUROPA TOT AAN HET KANAAL BEZITTEN. Uit Lissabon meldt het A N P.: Met het oog op de internationale debatten over den in vloed der Sovjet-Unie in Europa, die than* gevoerd worden, wijst men tn antl-bolBje- wistische kringen in de Portugeeeche hoofd stad op den overvloed van volkomen ondub belzinnige stemmen over dit onderwerp uit de Ver. Stgten. Zoo heeft de bekende Ameri kaanse he publicist Dewitt Mackenzie mede op 3 Augustus in het dikwljla van officieele zijde geïnspireerde blad Philadelphia Inquirer geschreven, dat men er al gemeen van overtuigd is dat de Sovjet-Unie na den oorlog door de macht der gebeurte nissen Oost- ien Centraal-Europa en mis schien zelfs geheel Europa -tot aan het Ka naal zal beheèrschen. Men zal dan «lltflei veranderingen zien en er zal misschien in veie volken een ontwikkeling naar het com munisme komen. Wanneer men zich der gelijke uitlatingen voor oogen houdt, zoo wordt iu deze Portugeesche kringen ver klaard kan men slechts met de somberste voorgevoelens de voorbereidingen voor de driemogendhedenoonferentie te Moskou vol gen. DE ZUIVERINGSACTIE OF DEN BALKA Op den Balkan konden thana, naar het D.N.B. verneemt, de resten van een naar de benden overgeloopn dl visie van Badoglio door de Duitsche troepen worden ontwapend. Hierbij werden in Griekenland 2500 en in Montenegro 7000 soldaten van Badog lio,- die zich bij de rebellen hadden aangesloten, gevangen genomen. Ook in de «treken, waar door de onoverziohtelifkheid van het bergter- rein de bedrijvigheid der benden wordt begunstigd, worden de zuive ringsacties met succes voortgezet. Aan de Adriatische kust bevinden zich alle punten van strategisch belang, vooral de havens, in Duitsche handen. Gecombineerd oflensleff D, mOKSIIJkheld van een inrattch opfe- «etten feeliieerden, mocelljk door een f boitjewMtach offender bendon-aeffee Ln het voormande JoeKo-Skavtk te ondersteunen BkMuui-veUttoctit, weervoer Egypte het uttsangapont en SteWe en ZnW- ItaMë bragpetlera tonden moeten itjn, vormt op het oogenhtllc eon der meeat heaproken militaire noogrltjkheden lm de nevtmie en geallieerde pera. Vele teekenen tonden er o i kunnen »t|gen, dat de geallieerden inderdaa van plan zijn oen - hetzij zpoedlg. hetzij de oomlerenitle van Moekou haan vota- aan- vakkTtoht tegen ZuM-Europn te richten, bid. er reeda meermalen op se- /eten, dat m Egypdache en andere Middel- Eeehavena omvangrUke achoepa- honcentratlea t|Jn vutgeateld. Aan de Dal- atlache kust vormt nel optreden ven de onder communistische leiding staande benden ven den „genereel" Tito, die hier en deer samenwerken met Bedoglio-ealdeton der Do „Joego-Slavlschc rageerlng" ven haar kant heeft ook al bekend gemaakt, dat de huidige situatie uitstekend geichikt is. om bepaalde grensgeschillen met Italië eindelijk te hegeltfn, wit, ofschoon geen nadere bij zonderheden zÜn gepubliceerd, wei zal neer komen op een formeelen eiach tot inlijving van de geheele Dalmatijnsche kust met in begrip van Zara en van het schiereiland Istrië by het ..koninkrijk Joego-Slavië". VICTOR EMANUEL UITSLUITEND: KONING VAN ITALIË. Naar <je Engelsohc nieuwsdienst meldt, heeft de minister van Staat Law J« het Lagerhuis het volgende békend gemaakt: „Het is volkomen ontoelaatbaar, dat de koning van Italië de titels voert van „keizer van Ethiopië" en „koning van Albanië" die vervat zijn in zün decreet van 23 September. Deze beide titeU zijn daarin geplaatst „door een vergissing van ondergeschikte Italiaansche amb tenaren". De regeering Badoglio heeft toegezegd, dat de koning voortaafl slechts genoemd zal worden koning van Italië". Englach-Ainerlkaanscho invasie. Typisch is ln dit verband, dat men ook amn ge|iliee~de zijde den laataten tyd geneigd is de «ftue van don onder bevel van Moskou sUandbn TM» als de „officieel® ongehoorzaamheidsbewe ging" In het voormalige Joego-Slavië te ba schouwen. OOK ZWEDEN OP GENADE OP ONGENADE OVERGELEVERD. Het ANP meldt uit Stockholm: AHean die Zweed, die geen greintje verstand' befit of van een zinloozen haat vervuld la, kan het doodelijke gevaar loochenen of onder schatten waarin Zweden zich aal bevinden op den dag waarop Duitachland den strUd zou staken. Tot deze conclusie komt het eerste vin een aangekondigde reek* artike len lp de Dagiposten onder 't opschrift „Ook Zweden op genade of ongenade over geleverd?" De «chrIJver verklaart, dat de door de Zweed- sche pers gevoerd propaganda het meeren deel der Zweden van hun nationale instinct beroofd heeft. Hoe kan een verstandige Zweed gelooven. dat men zich gemakkeiyker zou kunnen schikken in een Russische over- heerschlng van Europa dan ln een Duitsche, Waar de Sovjet-Unie zal blijven staan wan neer Duitachiand vernietigd werd, weet nie mand, misschien zelfs niet eens Stalin zelf. Vast staat echter, dat zij diet zal laten op houden voordat z(j de wateren van den At- lantlschen Oceaan op de een of andere plaats zou hebben bereikt. Noorwegen zou in dat geval ondervinden, dat het Duitsche Juk hoe zwaar het ook ge voeld wordt, in werkelijkheid tamelijk licht was vergeleken mot datgene, wat het land na een Ruseischa overwinning te wachten staat. Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakt d.d. Woenisdag be kend: Aan den Dnjepr viel de vijand Sister®n den feheelen dag het brug genhoofd Zaporosje en onze stellingen ln den sector ten Zuidoosten van Kief met sterke strijdkrachten aan. In hevige gevechten werden de aanval len algeslagen en U7 pantserwagens kapotgeschoten. Plaatselijke bressen werden afgegrendeld. Aan -de mond van de Prlpet en ten Zalden van Gomel heroverden jpant- sertroepen en grenadiers In krachtige tegenaanvallen verscheidene plaatsen die op de voorafgaande dagen waren verloren gegaan. Ten Noorden van Gomel en ten Westen van Smolensk ondernamen de Sovjets met bUee geraapte strijdkrachten nieuwe door braakpogingen. In verbitterden strijd behaslden onze troepen daar weer een Volledig atweeraueeea. Van do overige deeien van hot Por pomywogea wuw «0 ktouuwsckaol welke ln de wintermaanden In de Diergaarde BI(J-Dorp te Rotterdam wordt ge bonden, (C.N.r-Hof) kaart van o»It Oostelijke front, voorai uit de secto ren ten Noorden van de Zee van Azof en en Zuidwesten ven Welikije Looki wordt melding géroaakt wan vrij levendige plaatselijke gevechtsactie. Op 11 en 12 October ëohoten jagen en luchtdoclartillerie aan het Ooste lijke front 142 Sovjetvliegtuigen om laag. Zes eigen machines worden var- mist. Aan het Zuid-ItaliaansChe front werd gisteren de wederzIjdsche activi teit van de artillerie aanzienlijk ver sterkt. Verscheidene plaatselijke aan vallen van Brltsch-Amerikaansche strijdkrachten in het dal van de Vol- turno en in de Zuidelijke Apennijnen werden onder hevige bloedige verlie zen vtagf den vijand' afgeslagen. In het'gebied van de Middelland' »che Zee bombardeerde de luchtmacht met goed gevolg een vijandelijk eiland-steunpunt en ondernam een doel tref ffrxlen nachtelijken aanval op haven en vliegveld van Ajaccio. GEMEENSCHAPSZIN BI! RAMP. Reeds korten tijd na het plaatsvin' den van de ramp, die Zondag uit de lucht een onzer steden weder zwaar heeft getroffen, kwamen, aldus meldt het AlN.P., de verschillende diensten in actie om de eerste hulp te bieden en de zorg dp zich te nemen voor de dooden en gewonden. Ook de N.VD. was spoedig -^er plaatse en nam de noodige voorbe reidende maatregelen om op Maan dagmorgen onmiddellijk te kunnen beginnen met de uitreiking van scha- dekaarten, het verstrekken van warme maaltijden, overbruggingssteun. enz. Groote tegemoetkoming ln het overwinnen van de aerate mocllUkheden werd ondecvon den door de welwillende houding van de bevolking ten opzichte van de slachtoffers. De burenhulp ia aL ook ln Twente nog steeds gebruikelijk en zoo konden nagenoeg alle getroffenen zonder hulp van officieele Instantie* gedurende den eersten naoht wor den ondergebracht. Verscheidene inwoners •telden voorts den N.V.D. spontaan hun ge- heele woonruimte ter beschikking om on derdek te verleenen, anderen, die geen levensmiddelen ter beschikking konden stel len, wilden gaarna voor het verstrekte voedsel betalen, kortom, de bereidwilligheid van de burgerU was in het algemeen boven allen lof verheven Intusschen kreeg het achadekaartenbureau ln het centrum van de atad den eersten stroom van alachtoffers te verwerken, om in samenwerking met de gem evacuatlecom- mlasie, den gem. distrlbutiedienst en de schade-enquéttecommiasie voor onderdak, kleeding en de noodige gelden te zorgen^ terwijl op andere plaatsen warme anaaltijden werden uitgedeeld Zoodoende kon door doeltreffende hulp roeds spoedig in de voornaamste behoeften worden voorzien en het leven ln de geteis terde atad weder een normaler aanzien ver- krygen. 1 NIEUWE VERORDENING BETREFFENDE DE CIVIELE DUITSCHE JURISDICTIE. In het Verordeningenblad voor het bezette NederiarufaOhe gebied van 12 October 1W3 po. 25. fijn twee nieuvA verordeningen ver- jchenen. die een verdere uitbreiding geven aa de bevoegdheids van de civiele Duitsche Jurisdictie, de verordening over de Duitsche jurisdictie in voogdijzaken (no 97/1M3) en de verordening over de ojpenbare Jeugdzorg (no. 98/1943). Reeda ainde lang werd de behoefte gevoeld om Duitsche kinderen toe te vertrouwen aan de zorgen van een Duitsch voogd ij gerecht De twee nieuwe verordeningen zijn voor dqt doel uitgevaardigd. De Duitsche voogdyrechter, die een onder deel vormt van het „Deutsche landesgertcht'* in het bezette Nederlandsche gebied, behar tigt ln de eerste plaats de belangen van kin. deren of behoeftigen van Duitsche nationali teit. Tot zfln, bevoegdheid behooren voorts principieel alle staatloos# minderjarigen die staatloos *yn omdat zy zelf, een der ouders of een der grootouders, de Duitsche nationa liteit verloren hebben. Voorts la het nuttig gebleken om ook bul- tenechteiyke minderjarigen van vreemde nationaliteit door den Duitschon voogdij- rechter te laten verzorgen, voor zoover een Duitsch staatsburger da vader Is. De Duitsche voogdyrechter brengt AéJ zijn optreden het in het groot-Dultache rIK gel ^.-r_Dit i Uitgaande van de godadhte „Een krachtig gebed vermag veef heeft het GQiideche comité voor mteifcerkelyke samenwerking de ftladgenooten opge roepen om in vcfftownd met den nood der tiyden Dinsdag en Woensdag 9aimten te komen op een boete- en bededag, een opcroep, waaraan zeer veLen hebben geh-oor gegeven. lm stille aandiaoht én verootmocdiging heeft men, niet gescheiden door kerkelijke VersdbiMen, geluisterd naar h^t woord van predikanten van onderscheidene richting. Elk op zijn eigen wyze heb ben deze voorganigsexB gemaand om niet bot God be 'komen als vrager en eiecher, opdat de nooden en moeiten vaa deaen tyd maar zoo spoedig mo gelijk van ona zouden mogen wegtrek ken, maar als een nederige, die ïich zijn ejjgen echuld bewust is en God ngevimg vraagt. Het ia niet: „Heere, ?r' maar „Heere, vergeef' *»ei b.v. ds. Dubois. En aoo koos da Elzenga tot teflewt: „Wat kilaiagt dan een levend menooh, %en ietgel ijk k bage vanwege zijne zonden" (Klaagliederen 3:39). Dinsdojgavomd werd de eerste die not gehouden in de Lutheredve kerk, waar voorgingen da J. J. Simon, Lirthersch predikant en da H. S. J. Kalf, Ned. Herv. predikant. Hier waren twee diensten noodig. Woenedagmor- gen spraken in de geheet gevulde Geref. Keik da G. Ebenga. Ned. Herv. predikant en dts A. Dubois, Chr. Geref. predikant en tenalobte luister den Woensdagmiddag meer dan dui zend personen naar de meditaties van ds J. P. C. ten Brink, Geref predikant en de H. C. Leep, Vrij Evangelisch predikant. geldt deride Duitsche recht In toepassing, zoowel voor de juridische beoordeellng van een feiteiyke toedracht van zaken ala voor den loop van de gerechtelijke behandeling •ener zaak Volgt de Duiteciit voogdyrechter bij zün beleid ln feite de voorschriften van het ln. Dult.nchland geldende recht, zoo kon ten aanzien van de Jeugdzorgautoriteiten de ln Duitathland bestaand* regeling voor de or ganisatie hier niet worden overgenomen. Van 't oprichter^ van Duitsche Jeugdbureaux werd afgezien. De taak van het Jeugdbureau ia over den Duitschen ambtenaar van den burgeriyken stand en het „Amt für Volka- wohlfahrt" ln het Arbeltsberelch der N 8 D. AP. ln Nederland zoodanig verdeeld, dat de Duitsche ambtenaar van den burgeriyken stand uitsluitend bevoegd Is voor het voeren van de officieele voogdy, terwijl alle andere taken dar jeugdbureaux worden waargeno men door het „Amt für Volkswohlfahrt ln Arbeltaberelch der N.8.D.A.P ln den Nieder- landen". Ook voor deze inatantle* geldt het beginsel, dat *y by haar optreden het Duit •che recht rechtstreek® of naar den geeet moeten toëpaaaen Voorts behelst het nieuwe Verordeningen blad een verordening van den RykacommlS' sar la voor het bezette Neder la ndache gebied over de Invoering van eesr'nleuwatt weer machtsbon voor den dagranaoen tabak (no. 99/1943) en een verordening|>van de secreta rissen-generaal der departementen voor Handel, Nijverheid en Scheepvaart en voor Financiën over de opheffing der Verordening no. 88/1940 over het betalingsverkeer m<?t Zweden (no. 100/1943). Het betalingsverkeer met Zweden wordt geiyktydig opnieuw ge regeld door een tn de Nederlandsche Staats courant verschenen verordening Ten slotte bevat het Verordeningenblad nog twee andere verordeningen, die wijzi gingen brengen op sommige punten ln vroe ger verschenen verordeningen. „EEN NEDERLANDSCHE VROUW AAN HET WOORD.^ De ti-Sl van Ihet praatje, dat Max Btodrayl in die eerie Brandende kwes ties hedenavond, over dien sender Hil versum 1 om 18.46 uw uitspreekt, luidt: „Een Nederlandsche vrouw jan heit woord." FONDS WORDT GEVORMD. Krijgt Gouda na den oorlog een volkstuin park, als vast complex opge nomen in het uitbreidingsplan der ge meente? Na de propaganda hiervoor op de onlangs gehoudefl volkstuin ten toon stelling heeft 't bestuur van de volks- tuinvereeniging „Vrucht na Arbeid", zooals de heer J. Th. Imholz gister avond op een ontwikkelings- en ont spanningsavond van deze vareeniging in het Veemarktriestawant heeft mede gedeeld,! stappen in deze richting ge daan bij\ het gemeentebestuur met al» voortoopig resultaat, dat overgegaan zal worden tot Stichting van een fonds, waaraan tó, die interesse hebben voor een rnod<il-volkstuin in een mooi be plante omgeving, wekelijks kunnen contribueeien. De heer F. Barmentloo heeft den aanleg van een dergelijk park nog nader besproken aan de hand van een door ham gemaakt ontwerp, Te voren Was vertoond de verleden jaar door den heer J. J. 't Hart naar aanwijzingen! van den heer F Bar- VaauliuiK smakelijke paddesloeleiisoep. Ia hun vrijen tijd hebben de kamersden In i boschrjjke streek ln Noord-Noorwegen psd- destnelen gevonden, <J1« ml d»or den kok en ■Un helper» deskundig uitgeiocht warden. (P.K. Rehor-H.-Atl.J mentloo vervaardigde film genot in park! en tuin", welke aardig beeld! geeft van de plantsoenen m bovendien natuurliefhebber talrijke dige bijzonderheden, speclaa] fende de boomWi. De heer heeft in eon ihleiding Goud atuur lm een udsche r den rkwaar- betref- irmentloo interes film uitvoerig toege- sante licht. Het bestuur deelde verder mede, dat het volgende-jaar stukjes grond gratis ter beschikking zullen j worden ge steld vow schoolkinderen, die hun volkstuintje dan onder deskundige lei ding zullen kuniien bewerken. Een filmpje over een reis door Italië en enkele attracties vormden het ont- spannihgsgedeelie van dezen avond. CHR. VROUWENBOND BIJEEN. Mej. t. d. Molen over heldenfiguren uit de geschiedenis. Voor den Ncd. Chr. Vrouwenbond sprak gistermiddag in het Veemarkt- restaurant mej. J, E. G. v. d. Mo® uit Aerdenhout oVer „Vrouwenleven in de zestiende eeuw". Zij belichtte daarbij voornamelijk de geesteshou ding, geloofstrouw en geloofsmoed strijd tegen den geloofsdwang. Ais van twee heldinnen uit dien tijd van eerste besprak zij Wendelmoed Klaas- dochter van Monnikendam, die na marteling, gevangenschap en her nieuwde marteling, getrouw bleef en zelfs den raad van een oude vrouw te dahken wat zé wilde, maar daarbij te agrijgen, niet wilde opvolgen en om naar standvastigheid terechtgesteld werd. De andere figuur, die mej. v. d. Molen behandelde, was Kenau Simons Haaselaer van Haarlem, die naar zi| vertelde tijdens het beleg van haar woonplaats driehonderd vrouwen om zich heen verzamelde, en daarmede steeds bezig was de bressen in de wallen te dichten en later zelfs niet schroomde de verdedigers daadwerke lijk by te staan, welk alles zij deed, omdat met een bezetting der stad de vrijheid van geweten uitgesloten zou n en dus de strijd van Haarlem de strijd der Kerk was. Zij wekte aan het slot van haar aan dachtig beluisterd beloog de aanwezi gen op de lijfspreuk van Kenau: van Wendelmoed. „Ick wil by den „Heere UwVok-k waeckt" en Jiet jdeaal Heere blieven" steeds tot de haren te maken. Na psalmgezang en een kort slot woord van de presidente mevr. C. Pitlov. d. Endt, sloot mej. v. d. Mo len de bijeenkomst met gebed. 4 EEN STUKJE NATtlUR IN HUIS. De heer H. C. Koopman over aquarium- en terrariumliefhebberÜ. Reeds een twintig jaar bestaat de afdeeling Gouda van den Ned. Bond van aquariumhouders „Biologa Na turae", een verèenigijig die bijna veertienhonderd leden telt en zich ten doel «telt ontspanning te zoeken in en door de natuur. De Goudse he afdee ling is niet groot; ze heeft in jaren van voorspoed een goede vijftig leden geteld, doch wordt nu nog door een twintigtal gevormd. Haar streven geeft echter wel belangstelling, hetgeen gisteravond op de in „Het Blauwe Kruis" belegde bijeenkomst bleek, waar de aanvankelijke zaal te klein bleek de bezoekcra te bevatten en men naar en grootere moest verhul zen. Spreker op deze bijeenkomst was de 'hèer H. C. Koopman, lid van het hoofdbestuur en hoofdleider van de auaria en terraria van de gemeente lijke school- en kindertuinen te Den Haag. Deze wees er o.m. op. met be trekking tot aquarium en terrarium, dat de wpre liefhebberij niet is dieren te houden, maar dieren te kennen. Met een aquarium of terrarium wordt een stukje natuur in huis gehaald, doch men moet er niet thuis bij blijven zitten, maar in de natuur de eigen aardigheden der dieren leeren ken nen. Goed aan d« inleiding aansluitend waren de fraaie lantaarnplaatjes, die de heer Koopman hierna vertoonde, van natuurvrienden op excursie, velerlei terrarium-dieren, verschillen de aquaria én terraria en prachtig» "ïïrosnamen uit het Zuiderpark en van Brahantkche' vennen. Da P. y. Wijnen. Onze ouJf-atad- genoot, de. P. van Wijnen, Ned. Herv. predikant te Winaum (Fr.) heeft de toezcggii/g van beroep naar DronrUp vlak/by Winaum aangenomen. (Nadruk verboden) Deensche roman van T. VOGELJöRGENSEN. 42) In minder dan een uur had hij in deze ongewone omgeving zijn verslag gereed. Hü holde naar de redactie om zijn copie af te geven. Cronsen zat op hem te wachten en samen renden zij naar Het' station. Hij wat nog juist op tijd. Cronsen vroeg hem, waar de reis heen ging. Ik wil meneer C. H, Hansen ln Vamdrup treffen; wy kunnen dan samen naar Kopenhagen terugreizen. Onderweg zal Ik wel het een en ander van hem te weten komen. AU lik mor gen weer hier ben, zult u alle* verne men. In leder geval nemen wy die twee kerels vast een verhoor af', riep Cron. sen nog. De trein zette zich ln beweging, HOOFDSTUK XV. Den volgenden dag, het was half vier in den namiddag, stopte een auto voor het politiebureau. Twee mannen stegen uit. Ds een tyas Torben Vosz, de ander C. H. Hansbn uit Ham/burg, dien Vosz Inderdaad Vi Vamdrup had aangetroffen. De medo- deelingen, welke hU kon verstrekken, adhtte Vosz sóo gewichtig, dat hU deze door meneer Hansen ln eigen persoon wilde laten geven. Ja, nu ben lk heeJcmaal klaar, sprak Vosz. tfu ontbreekt er geen en kele schakel meer. Werd hy dan vermoord door twee buitenlanders? vroeg Cronsen, U moet dog een weinig geduld hebben, antwoordde Vosz. Of was het Aaboe? Be heb u al gezegd, dat u nog een beetje geduld moet hebben. Laten we de zaak niet vooruit loopen. Wy zullen beginnen by het begin en dat is met „het 'licht op den toren". En Vosz begon een lang vertical. —tl zult zich het cryptogram nog wei-herinneren, dat wy in de brand kast van Viggo Hansen vonden en ook het uitknipsel, het ingezonden stuk over het licht op den toren? Ik heb op verschillende manieren getracht het cryptogram te ontcuferen, tot ik op de gedachte kwam, dat misschien het ge wone telegrafische alphabet was ge bezigd. Ik probeerde het op deze ma nier en het gelukte my het geheim schrift te lezen. Het cryptogram luidde: „Kruist u niet meer onzen weg. Het korr uw dood zUn." Lux. Be Had toen zekerheid, dat deze waarschuwing van de beide mannen uitging, die onderleckenden met „Lux" wat weer op het licht wees. Het cryptogram was biykbaar tege lijk met het uitknipsel aan Vlggo Han sen toegezonden. Er moest dus ttutsohen deze tWee dingen een zeker verband bestaan. De waarschuwing luidde: Krulft niet meer onzen weg. Hy had dus hun weg reeds gekruist! j En dat deed hy nu weer! Maar hoe? Heu ingezonden stuk gaf antwoord op deze/vraag. Viggo Hansen had dit In- iden stuk alleen geschreven om hen te verontrusten door de publieke aandacht te vestigen op het geheime licht, dat juist verborgen en onopge merkt moest blijven. Maar wat is dan dat licht? was de Berate vraag die ik my stelde. En voor wle'hfet cryptogram gelezen had la» het antwoord voor de hand. Menschen, voor wie het aanwenden van het telegrafische alphabet in ge heimschrift geen moeilykheden biedt, moeten dat alphabet door en door ken nen. Deze gedachte brecht mij op een spoor. Als ik u nu vertel, dat by draad loos seinen boven in -de lucht, op d» antennes van afzend- en ^ontvangsts- tlon, vonken te zien zijn vonkem die met een blauw-witten glans op spatten »aB u dat weet, dan gchynt het geheim van het mysterieuze liöht plotseling opgehelderd te zUn. De Ronde Toren werd gebruikt al» draadloos station, om de wettelyke censuur te ontduiken. Toen ik mij herinnerde dat wU met buitenlander» te doen hadden, word my alles weldra duMeUjk. Ik moest mij natuuriyk bewijzen voor mijn veronderstellingen verschaf fen en ïk toog naar Lyngby, waar ik de veelbesproken inbraak pleegde. Ik droog toen werkelijk de kleeding, die In de couranten zoo nauwkeurig werd beschreven en liet, daar lk mfi voor een buitenlander uitgaf, »an •lleczon- dealing* Deeneoh hooren. Ik wilde na tuurlijk niet herkend worden. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1943 | | pagina 1