GOUDSCH E sfe COU BAN T
Sir
aanvallen tot nieuwe
iECTOREN UITGEBREID
StacUnieuws
'n Kranige redder
WANNEER
lag 23 October 1943
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Prji» 5 cent» per nummer
r"
tu,
fit
ten
Ur
:L"
Sen
1EN
4T
EN
Hevige gevechten aan den Dnjepr, N.W
van Tsfemikof en W. van Smolensk
Undingspoging op de krim mislukt
I Ook in de Dnjepr-bocht ten Zuid-
lotsten van Kief verliepen vijandelijke
I navallen ondanks sterk gebruik van
llkijdkraohtef! zonder succes, met uit-
1 lering van een inmgidels afgegren.
UihHtHtaHd
Met dr. Paul Julien naar
Midden-Afrika.
Predikbeurten.
Onze bioscopen.
Wat, Waar, Wanneer?
Waarom we het zoo
krap hebben.
Feuilleton
Het licht op den toren
I
Bureau: Markt 31
Telefoon 1743
Postrekening 48400
82ste Jaargang No 21371
Chefredacteur:
F. TI ETER Qouda
M. EN
zonder
«ratwhen
100 k(t
5»Z
hft
h*le-
ld op
Voor-
ll'lnrr
3S
opperbevel van de Duitoche
_acht maakt Vrijdag bekend:
'j'fM het Oostelijke front hebben de
hun aanvallen tot nieuwe
uitgebreid. Tussehen de
ge ran Azof en Zaparosje is de
tjSgd sa hevige voorbereiding door
I# artillerie opnieuw tot den aanval
doch werd onder zware
in hopfdsaak afgeslagen
Ik gevechten doren nog voort. In bet
ISglgebied ten Zuidoosten van Kre-
I «otsjoeg probeerden de Sovjets ook
ISwea ban bres aan do zijkanten
|5t te breiden. In de hevige, nog
hydareaie gevechten, wend een
Iwgeb roken vijandelijke pantser-
I mep in de pan gebakt.
de plaatselijke bres. Ten Noorden
Kief werd door een'eigen aan-
Iralsactie een belangrijke riviersector
fjaeikt en van den vijand gezuiverd.
IfO) Noord-Westen van Tsjemigof vin-
i onze troepen de steeds herbaalde
braakpogingen der Sovjets in ver-
Wtterde gevechten op.
I Ook ten Wésten van Smolensk nam
Ijs gevechtsactie weer toe. De vijand,
Ijls san weerskanten Van den autoweg
(tt krachtige ondersteuning van
iftillerie en slagvliegers over een smal
lent aanviel, werd afgeslagen.
Ken landingspoging van de Sovjets,
lil met swakke strijdkrachten aan de
|(Mtkust van de Krim werd onderao-
I oen, mislukte.
Van de rest van het Oostelijke front
I Widen vergeefsche vijandelijke po-
Idagen gemeld om de Woichof en*de
ISewa over te'steken alsmede een suc-
I «volle eigen aanvalsondememing ten
I fcudwesten van Welikije-Loeki.
Duitoche eskaders gevech tsv liegt ui.
en vliegende atillerie tezamen met
ensche slagvliegers grepen her1
Jiotidelijk in de afweerge vechten in en
Indeniamen bijzonder hevige aanval-
llm op vijandelijke ooncentraties en
Iboepenbewegingen in het penetratie-
I gebied ten Zuid-Oosten van Kre-
Inentsjoeg.' Op 20 er. 21 October wer-
I ten in luchtgevechten en door lueht-
IfeeUrtillerie 190 Sovjet-vliegtuigen
I jrmetigd, terwijl 6, eigen machines
IterLoren gingen. Luitenant Lang, Staf-
Ihtflihrer in een ekader jachtvliegtui-
I gen, behaalde gisteren 12 ovarwinnin-
||m in de lucht.
I Sin het Zuld-I allaanache front heerschtc
lllechts in den Westelijke' sector plaatselijke
I levechtsacUe. In de wateren ten Westen van
I Alfters deden Dultsche gevechts- eri torpedo
I Thegtulgen een aanvat op een vrij groot
hebben gedirigeerd, verwachten Duit-
sche militaire kringen, dat de bolsje
wisten wellicht met nog sterkere strijd
krachten hun aanvallen in de oor-*
spronkeiyke richting zullen voortzetten
Te Berlijn verheelt men nlqj. dat de
situatie in dezen sector, waarmede de
geheele Zuidelijke vleugel van het front
staat of valt, ernstig ls en dat de Duit-
sehe afweer zich voor een zware taak
gezteid ziet.
De Berl. corr. van de N. E. Crt. telefoneerde
Donderdagavond o.m.
Afgaande op de Dultsche gegevens moeide
ontwikkeling, die tot de huidige situatie in
dezen sector heeft geleid, ongeveer als volg
worden omschreven: Na eenige dagen hard-
nekkigen strijd zijn de bolsjewisten binnen
het kader van den Vrijdag j.l. begonnen
aanval in Dultsche linies met vier tank-
wiggen binnengedrongen, met els gevolg, dat
de Dviitschers op eenige punten -hun front
20 km. moesten terugnemen. De aanval Vers
waren er bij eersten aanleg niet op uit verder
in de diepte op te rukken, maar richtten de
voornaamste inspanning op een verbreeding
van het aanvalsfront, dus om aan de flanken
van het gebied terrein te winnen. Uit de vier
wiggen blijkt zich thans een gat in de Dult
sche stellingen te hebben ontwikkeld, dat
den vorm heeft van een driehoek, waarvan
de breedtèbasis op 4e Dnjeprlinie ligt en de
punt scherp naar het Zuid-Westen is ge
keerd. De leiding der Sovjet-Russische troe
pen is nu naar het schijnt doende de betrek
kelijk groote terreinwinst te consolideeren,
vandaar dat slechts plaatselijke gevechten
worden gemeld. Doch ali gezegd, de Dpit-
scho militaire instanties hebben eok den in
druk gekregen, dat de .egenstander zijn
divisies hergroepeert en dat na het afsluiten
daarvan wederom zware, zoo mogelijk nog
zwaarderej strijd kan worden verwacht.
WIJZIGINGEN IN DE P.K.-RADIO-
UITZENDINGEN.
De persdienst van den Nederlandschen
Omroep meldt:
De bekende PK.-uitzendingen welke tot
dus'var onder den titel „Neerlands stem van
het front" lederen Zondag van 11.5012.00
uur over Hilversum l en lederen Woensdag
avond van 18.4518.55 over Hilversum I
werden uitgezonden, worden met ingang van
as. Zondag samengevat ln een programma.
Dit tot een uitzending per week samen
gevatte programma wordt van Zondag 24
October af lederen Zondag van 11.45—12.00
oyer Hilversum I
titel: voorwaarts kamei
SS.-oorlogsverslaggevers berichten u over
den strijd voor en den opbouw van het
joofce Europa.
In deze uitzending zullen zoowel b«"
richten van het fronr worden opgenomen
alsmede het nieuws over den opbouw achter
het front.
TEGEN HET BOLSJEWISME.*
fttfttdelijk konvooi. Verscheidene transpoft-
I loepen en een bewakingsvaartuig werden
Ifltrofren. De vernietiging van een deel van
I tee schepen kan zeker geacht worden.
II vliegtuigen keerden van dit optreden niet
Kokele Britsche storingsvliegtulgen hebben
|tft den afgeloopen nacht lukraak eenige
Kjjmen laten vallen in het Noord-Westelijke
gebied.
I Xjfksget
I Mie
._le Dultsche gevechtsvliegtuigen drongen
kten naoht van 21 dp 22 October tot Londen
|Mir en plaatsen bomtreffers in de als doel
I Nagewezen gebieden. Volgens de definitieve
Wichten van de. luchtverdedigihgsstrijd-
I krach-en heeft de Vijand bij zijn aanvallen
nu overdag en des nachts op het Rijksgebied
U k October niet 18 maar 28 vliegtuigen
I hllüen.
STRIJD OM DE DNJEPR-KNIE.
De A.N.P.-correspondent te Berlijn
|«fcidt:
Met gespannen aandacht volgt men
[Her de ontwikkeling aan het Oostelijk
Ittont, waar vooralsnog géén teekenen
|hm een verslappen van den strijd
I Withaar zijn. De Sovjet-Russische
Itoinrgl in het gebied van Newel is na
Ifc verovering dezer stad tot stilstand
Ifckomen, doch van het Zuiden worden
Was weer nieuwe aanvallen gemeld.
voor enkele dagen ten Noord-Wes-
|W van Tsjernigof een nieuwe aanval
I tthebben' ontketend, zijn de bolsjewis-
IjA thans ook tussehen Zaporosjc en de
I noordkust van de Zee van Azof weer
155 #terke strijdkrachten tot het offen-
|*t overgegaan.
I.Volgens de Dultsche berichten gijn
I* «nvallen ten deele afgeslagen, ter-
t enkele punten nog verbitterde
iDveüiten aan den gang zijn. Waar de
I {5J*J*wisten de Duttethe stellingen
«Wen binnendringen, werd hun een
IWder oprukken belet.
J* het middelpunt der belangstelling
Ijtet de sector ten Zuid-Oosten van
ijWaentgjoeg, waar van de Dultsche
een scb*er bovenmensche-
I JHte Krachtsinspanning wordt vereischt.
IJ* vijf dagen van uiterst harden strijd
I "efc gelukt, den Sovjet-Russischen
RPneh te stuiten.
I u bolsiewisten hebben daarop hun
I JiQvallen gericht op de zijkanten van
J7* op den Westelijken oever verover-
JMerrein, teneinde dit te verbreeden.
Igftgegien zij echter intusschen nieuwe
I rodkrachten naar dit zwaartepunt
MELDT U VOOR DE WAFFEN-S.8.
EN DE LANDWACHT.
Het S.S.-Ersatzkommando deelt mede:
Iedere gezonde Nederlander, ln den leeftijd
van 17—45 Jaar, kan zich vrijwillig bij de
hieronder vermelde adressen vervoegen, ten
einde gekeurd te worden voor de Waffen-S.S.
en de Landwacht.
Tijdens de keuringen worden alle Inlich
tingen verstrekt met betrekking tot do ver
zorging van familieleden, duur del opleiding,
extra levensmiddelen, etc.
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen ln
Nederland^/ moeten blijven, kunnen dienst
nemen btf de Landwacht of bij het S.S.-
Wachtbataljon te Amersfoort.
Ook vrijwilligers voor de Dultsche Krlegs-
marine kunrten zich aanmelden; zij, die tot
de Germaansche S.S. in Nederland toetreden
willen, kunnen zich eveneens" aanmelden.
Personen tussehen IS—S0 Jaar, die aan-
meldingspllchtig zijn voor de tewerkstelling,
kunnen zich eveneens aanmelden en worden
gedurende hun verbintenis van de tewerk
stelling vrijgesteld.
Officier in de Waffen-S.S. kan ieder worden,
die na minstens een jaar diensttijd zijn
geschiktheid voor de officiers-opleiding heeft
bewezen. Zijn schoolopleiding ls niet doorslag
gevend. Beslissend voor bevordering zijn:
karakter, gedrag, pre/tatiel
14-10-'43 9—14.00 uur: Amsterdam. »Dam 4.
25-10-'42 9—13.00 uur: Utrecht, N.V. Huls.
Oude Gracht 245.
28-10-'43 914.00 uur: Amersfoort, Polizei
Durchgangslager, Leusderweg.
27-10-'43 9—?14.00 uur: Den Haag, Café
Den Hout, Bezuidenhoutscheweg.
DISTRIBUTIENIEUwh
RANTSOEN OAS OF ELECTRICITEIT
VOOR BABYWASCH.
In aansluiting op het dezer dagen,
gepubliceerde overzicht van de extra-
verstrekkingen, die kunnen worden
aangevraagd in verband met beval
lingen, en de formaliteiten, die daartoe
moeten worden verricht, wordt mede
gedeeld, dat de daarin vermelde cijfers
betreffende de periodieke extra-rant
soenen gas en electriciteit voor de
babywasch de bruto-hoeveelheden
aanduiden. Men kan dus gedurende 15
maanden bruto 40 ma gas of 160 kwh
electriciteit per periode bekomen, het
geen na aftrek van de 25 neerkomt
op 30 m' gas of 120 kwh electriciteit.
ZEEP VOOR ARTSEN ENZ.
Met irvgamg van 1 November 1943
komen kappers, practiseerende artsen,
tandartsen, dierenartsen, medische
studenten, vroedvrouwen, verloskun
digen, wijkverpleegsters, gediplomeer
de kraamvrouwen, veeverloskundigen
en personen, werkaaaim in de genees-
HONDERDSTE LEZING VOOR
NATUURKUNDIG GENOOTSCHAP.
Het Natuurkundig Genootschap had
hét met zijn honderdste bijeenkomst
niet beter kunnen treffen, want men
kreeg gisteravond een uitermate
boeiende en interessante voordracht te
hooren van den bekenden anthropoloog
en kenner van Aequatoriaal Afrika, dr.
Paul Julien over de „Pygmaeën, de
dwergvolken van Midden-Afrika" ge
ïllustreerd met ee^ waarlijk unieke
serie zelf-opgenomen lichtbeelden en
films. Voor deze lezing bestond een
overweldigende belangstelling; ruim
vierhonderd bezoekers vulden geheel de
zaal „Amicitia", het fraaie ontspan
ningsgebouw van de Machinale Ga
renspinnerij,
In een gordel rond den aegnator, on
geveer van 4° N.B.tot 8° Z.B., leven in
Afrika enkele tienduizenden pyg
maeën, dwergvolken, die in de zesti
ger jaren van de vorige eeuw door
Fransche onderzoekers zijn ontdekt.
Eigenlijk herontdekt, want uit een be
waard gebleven brief van 2300 jaar
vóór Christu^ blijkt, dat ook de Egyp-
tenaren al met hen in contact zijn ge
weest.
Dr. Julien heeft twaalf jaar in Afrika
gewerkt onder de Pygmaeën met we
tenschappelijke doeleinden. Zijn voor
dracht verhaalde in woord en beeld
van de expedities door het oerwoud,
van de pogingen om vriendschap te
sluiten met dit primitieve schuwe
volkje, van hun levenswijze en ge
woonten en van de door hem verricht
wetenschappelijke waarnemingen,
bestaande uit lichaamsmetingen en
bloedonderzoek.
Beknopt vertelde spreker verschil'
iende uitkomsten van zijn onderzoek.
Op grond daarvan bestreed hij o.a. de.
theorie van den missionaris Schmidt,
dat de Pygmaeën de oorspronkelijke
bewoners- van Afrika zouden zijn ge
weest, die door de negers zouden zijn
teruggedrongen. Ook is het niet juis.
hen te beschouwen als hongervormen
van de negers.
Hun huidskleur is geelachtig bruin
en wat hun lengte betreft, de gemid
delde lengte van de mannen bij de
groep van de Efépygmaeën is bijvoor
beeld 144,5 cm en van de vrouwen
136,8 cm. Het zijn specifieke bosch
bewoners, die een zwervend leven léi-
den en nu hiér, dan hun wel zeer een
voudige ronde hutten optreken.
De zeer belangwekkende voordracht
sprak niet alleen van de groote des
kundigheid van dr. Julien, maar ook,
dat hij Centraal Arifka en zijn bewo
ners had leeren waardeeren en lief
hebben.
CONCERTEN IN HET NIEUWE
MUSEUM?
S1AP1E UIT AUTOBUS EN
ZWOM DEN SINGEL OVER
•- - 1 1 -
Donderdag in den namiddag ge
raakte een tweejarig jongetje bij het
spelen in het Houtmansplantsoen in de
Fluweelensingelgracht ter hoogte van
de muziektent. Er was geen grootere
in de buurt om den kleine te helpen
maar toch werd het ongeluk opge
merkt: een passagier in de over den
Fluweelensingel passeerende autobus
uit Oudewater zag het gebeuren. Stop
riep hij tegen den chauffeursnelde
de bus uit, deed z'n jas uit en sprong
kordaat te waterzwom den singel
over en redde het ventje% nog voordat
dit gezonken was. De kranige redder
zette den hummel op den kantliep
via de Doelebrug naar den Fluweelen-
singel terug, stapte in de autobus en
reed naar het station door. Wie de
NEDERLANDSCHE KRIJGS
GEVANGENEN OP JAVA*
P tot en met R.
Er kunnen thans inlichtingen wor
den verstrekt omtrent krijgsgevange
nen heneden den rang van officier,
beginnende met de letter P tot en
met de ietter R.
zy. die inlichtingen wenschen om
trent vorenbedoelde krijgsgevangenen
gelieven zich te wenden tot het intor-
niatie-bureau van het Nederlandsche
Roode Kruis. Korte Voorhout 14.
's-Gravenhage. onder opgave van
naam. voornamen, geboortedatum en
-plaats en zoo mogelijk stam boek
nummer.. militairen rang en laatst
bekende standplaats.
Kalf, p
drigtal
het ves
Rijksminister Rust
kwam in Nederland ter
bezichtiging van Duit-
•che rpvoedings-inrlch-
tingen pg> onze foto de
begroeting door Rijks*
commissaris Rijksminis
ter Dr. Seyss-Inquart.
(S.S. Bilder-S. Fritz-St.)
Plannen van den Kultoreelen
Contactraad.
Voor de zes tooneelvoorstellingen, die
de Kultureele Contactraad ln het ko
mend seizoen op zijn programma heeft
staan,zijn van twee de stukken be
kend. De eerste voorstelling zal zijn,
zooals men heeft kunnen lezen, het
blijspel „Johan, uw onderdanige die
naar" van Theo Lingen me! Cor Ruys.
De door de Goudsche arbeiderstooneei-
vereeniging „Door en voor het volk" te
verzorgen opvoering zal zijn het be
kende tooneelspel van Jan Fabricius
„Onder één dak".
Voorts is in het kader van het thea
ter-abonnement opgenomen een uit
voering, van de Ned. Kameropera, die
hiervoor haar keus heeft bepaald op de
komische opera „t)on Pasquale" van
Donizetti. Naar een tweede optreden
van de Kameropera wordt gestreefd.
De K.CJI'. stelt verder pogingen in
het werk museum-concerten te doen
geven in de concertkamer van het tot
museum te verbouwen voormalig St.
Catharina-gasthuts op de Oosthaven.
Voorts is in overweging opnieuw een
huisvlijttentoonstelling te organiseeren,
waarbij thans de leiding aan „Vreugde
en Arbeid" zal worden gelaten en de
K.C.R. zich tot het verleenen van zoo
veel mogelijk steun zal bepalen.
ZONDAG 24 OCTOBER.
Ned. Herv. Gemeente. St. Janskerk, Ach'.er
de Kerk 5, 10 uur: ds. G. Elzenga; 3.30 uur:
da. H. S. J. Kalf
Westerkerk, Emmastraat 33, 10 uur: ds.
W. A. Zeydner, van Rotterdam, jeugddienst;
,3.30 uur: ds. Al. de Leeuw, van Polsbroek
Ver. v. Vryz. Hervormden, Peperstraat 128,
5.30 uur: ds. G. Westmijse, van Rotterdam.
Ver. Calvtyn, Turfmarkt 142, 10 uur: de heer
D. G. v.d. Hoeven, van Waddinxveen.
Rem. Geref. Gemeente, Keizerstraat 2,
10.30 uur:.ds. J. Nlenhuls.
Luthersche Kerk, Gouwe 124. 10 uur;
*s. J. J. Simon. Donderdag 7.30 uur: Avond
gebed.
Oud-Katholieke Kerk. Gouwe lSf. 10.30 en
4 uur: ^-'toor G. P. Giskes
Geref. I ark. Turfmarkt 60. 10 en 4 uur:
da. J. P. C ten Brink.
Geref. G rneeme. Stationsweg, 10 en 3 30
uur: de he? r Rljksen, stadent te Rotterdam.
Donderdag IC en 3.30 uu?: ds. G. H. Kers'en,
van Rotterdam, dankdafrr
Chr. Geref. Kerk. Gouwe 141, 10 en 4 uur:
ds. A. Dubois.
Ned. Geref Gemeente. Turfmarkt 54 a,
10 uur: ds Joh. van Weizen, rouwdienst;
4 uur: ds. Jöh. van Wellen, Doopsbedienlng
voor volwassenen. Woensraag 3 uur; ds. Joh.
vaA Weizen.
Vrtfe Evangelische Gemeente, Zeugestr. 38,
10 enA uur: ds. H. C. Leep
Geloofsgemeenschap „Leger des Hells",
Turfmarkt 111, 10uur: Heiligingsdienst; 7 uur:
Verlossingsdienst. Donderdag 7.30 uur: Heili
gingsdienst. In alle diensten leiders de heer
en mevT H Wels.
Jong Nederland voor Chrlstua. Spiering,
straat 40, 7 uur: de heer D. van Leeuwen.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren:
20 October: Daniel Johannes Gerardus, zn
van J. Nuvelatljn en M. C. Voorkamp. Geu-
zenstraa|p43.
Ondertrouwd:
21 October: M. Pols en W. Rietveld.
Getrouwd:
23 October: A. Brenkman en L van Gro
ningen.
19 October: Jacoba van dec Veer, weduwe
van A- van der Laan, 75 J.
passagier is geweest, is onbekend ge.
bleven, men weet alleen, dat hv uit
Den Haag komt. Maar een flinke kerel
is-ie!
Ds. H. 8. I, KALF OP DRIETAL
IE ÉOTTE
Ds. H. S. J
Ned. Herv. 4meente
staat op het
Charlois voor
zesde predikantsplaats.
DIPHTHERIE HIER 8TIJGENDE.
Over de week van 10 tot en met 16
October zijn de volgende gevallen van
besfnettelijke ziekten aangegeven: Am-
merstoi l diphtherie; Bodegraven 1
typhus, 2 roodvonk en X diphtherie;
Gouda 4 roodvonk en 45 diphtherie;
mderak 3 diphtherie; Haastrecht 1
iphtherie; Moordrecht 2 diphtherie;
Nieuwerkerk a. d. IJssel 12 diphtherie;
Ouderkerk a. d. IJssel 1 diphtherie;
Reeuwijk 2 diphtherie; Stolwijk 1 rood
vonk en "1. diphtherie; Waddinxveen 3
diphtherie; Zevenhuizen 1 roodvonk en
I diptherie.
Oude vrouw te water. Door de
duisternis misleid, is gisteravond om
streeks half tien op de Raant de 76-
Jarige weduwe W. B. Happel-Snelle-
man uit de Vlamingstraat te water ge-
loopen. Gelukkig werd het ongeluk
dadelijk opgemerkt. Toegeschoten
voorbijgangers hielpen de drenkelinge
snel op het droge.
Paardenmarkt. De gisteren vast
gesteld^ najaarspaardenmarkt ia niei
doorgegaan.
Winterhulp. De firma Koole en
Vis heeft voor de éérste lijst-collecte
van Winterhulp Nederland 200 ge
schonken.
GESLOTEN LIPPEN.
Reünie Bioscoop. In „Gesloten
lippen" is' een niet alledaagsch gege-
vfen op werkelijk bijzondere wijze uit
gewerkt. JVfoge dan al het eerste ge
deelte van de film vrij gelijkmatig
verloopen, op het oogenblik dat het
woord „moord" voor het eerst genoemd
wordt, ontstaat een spanning d-ie som
tijds een zeer groote hoogte'' bereikt.
Dat de regie er in geslaagd is van dit
moment af deze spanning tot het einde
vast te houden en zelfs nog op te voe
ren, moet haar stellig als een verdien
ste worden aarfgerekend. Een der voor
naamste rollen in deze ïtaliaansche
film wordt op uitnemende wijze ver
vuld door Fosco Gxachetti, terzijde ge
staan door o.a. Vera Carmi, Carlo
Oampanini en Giulio Donadio.
IMMER NUF,DU.
Thalia Theater. Deze reeds eenige
malen vertoonde rolprent is, dank zij
haar veelzijdigheid, eigenlijk meer dan
een gewone operette-film maar heeft
bij zang, dans, inuziek en rijke revue-
tafereelen, wel den vroolijken inslag
der operette.
De hoofdrollen vertolken Johan
Heesters, Dora Komar, Fito Benkhoff,1
Paul Kemp en Paul Henckels.
DE POSTMEESTER.
Schouwburg Bioscoop, - De beken
de Duitache karakterspeler Heinrich
George is veertien dagen geleden vijftig
jaar geworden en de reprise van zijn
aangrijpende film „De postmeester"
geeft nog eens gelegenheid dezen groo-
ten acteur in een van zijn boeiende
vertolkingen te bewonderen, Hilde
Krahl, Siegfried Breuer en Hans Holt
zijn de andere medewerkenden.
S. v. d. Kraats.
Th&lla The&Ur: Immer nur Du (met Johan
Heesters en Dora Komar). Aanvang 8 üur.
Zondag vanaf 3 uur.
Reünie Bioscoop: Gesloten lippen (met Fosco
Gtachetti). Aanvang 8 uur, Zaterdag vanaf
30 uur, Zondag 10-30 en vanaf 3 uur.
Schouwburg Bioscoop: De postmeeeter (met
Heinrich George en Hilde Krahl). .Aanvang
8 uur, Zondag vanaf 3 uur, Maandag geen
voorstelling.
Reünie foyer: Cabaret-programma met o.a.
De drie filers en Jules Seron. Aanvang
Zaterdag vanaf 4 uur. Zondag vanaf 2 uur.
Maandag vanaf 7 uur concert.
Ter Gouw: Cabaret-programma met o.a Rita
Lenos en Theo Lodewick. Aanvang Zater
dag, Woensdag en Donderdag 7 uur, Zon
dag 4 en 7 uur.
24 Oot. 2.15 nur Kunstmin: Kindervoorstelling
W.A. frontzorgactie, optreden komiek mr.
Janus.
28 Oct. 7.30 uw Nieuwe Schouwburg: Eerste
voorstelling theaterAboosafment Kultureele
Contactraad, opvoering .Johan, uw onder
danige dienaar" door het Ruys-enaemble.
27 Oct. 7.30 Nieuwe Schouwburg: Bont mu
zikaal programma door Frans Wouters en1
zijnrflefisten.
30 OfMLtt uur Archief en I.lbrye: Leden-
enve#(jBfikjng Oudheidkundige Kring „Die
GofWR^apreker J. Bastert over „Tegels
te Gouda".
ZONDAGSDIENST DOKTOREN.
Bij afwezigheid van den hulsarta *Un van
Zaterdagmiddag 3 tot Zondagavond 12 uur te
oonsulteeren de doktoren <fr.l J. Broek
huizen, Crabethstraat 1 (telefdon 2419) én J.
W. H Helleman, Lange Tiendfeweg 34 (tele
foon 3181).
APOTHE KEBSDIE N|ST.
Steeds geopend (dee nachte alléén
geneesmiddelen): Apotheek Dee, Weal
haven 14.
DE VERBLUFFENDE CIJFERS VAN
IR 8. L. LOUWES,
Ir,,S. L. Louwes, de directeur-gene
raal van de Nederlandsche voedsel
voorziening, heeft Woensdagmiddag
voor de journalisten van een groot
aantal bladen de boeken opengelegd.
Hij gaf ons cijfers en percentages, op
tel- en aftreksommen over de Neder
landsche bodemproductie, over onzen
exiport en import, over onze koeien en
kippen, onze boter, kaas en melk,
onze aardappelen en groenten, onze
eieren en bruine boonen. En zijn con
clusie was weinig minder dan een
sensationeele openbaring voor de aanr
wezigen, die uit den aard van hun
beroep toch wel aan het een en ander
gewend zijn. Kort en goed kwam zijn
betoog immers hier op neer, dat de
oorzaak van ai onze distributitnarlg-
heden niet in onzen (immers gerin
gen) export naar Duitschland gezocht
moeten worden maar in het sinds
jaren volkomen stil liggen van onzen,
vroeger zoo uitermate belangrijken
import en in onze groote bevolkings
dichtheid per h.a. cultuurgrond. Deze
verklaring vormde jok voor diégenen
een volkomene verrassing, die nim-
mtr bereid waren geweest aan de fan
tastische verhalen over Nederlandsche
exportcijfers der laatste jaren geloof
•ft schenken, maar die niettemin
meenden te mogen aannemen, dat
onze export naar Duitschland inder
daad van wezenlijken invloed
was op den inhoud van ons etensbord.
Doch van zeer gezaghebbende zijde is
nu op dit punt de meest verbazing
wekkende tegenspraak gegeven, want
ir Louwes legde immers de verkla-
riijjg af: „Ais er in het geheel niets
geëxporteerd was en als er niets voor
de weermacht was beschikbaar ge
steld en we alles hier te lande had.
den kunnen opeten wat er aan voe
dingsmiddelen er uit is gegaan, dan
hadden we slechts 7 a 9 pCméér
voedingswaarde gekregen". Dus: 7 4 9
Door hu St^nheSrtjt *ar Pularilca,
Telepr.fi. en Telefonie worst een rteuwo
postzegel r.n 4 cent In ontloop gebracht.
(C.NJ-.-P.T.TJ
pCt., en niet 80 4 90 zooaïs som
mige opgewondenen u wisten te ver
tellen en ook niet 40 4 50 zooals de
meer gematigden hadden gedacht.
Waaruit we dus tevens weer eens het
groote nut van openbaarheid iin
zooveel mogelijk dingen kunnen erva
ren. Want hoeveel misverstand en on-
ftst, hoeveel wrevelige opmerkingen
en kwaadaardighei4 ware wellicht
voorkomen, indien wij al deze cijfers
reeds één of twee jaar eerder hadden
kunnen publiceeren. Dat zulks toen
niet gebeurd is moge thans nog dub-
ber erg betreurd worden.
Overigens is helaas laten we het
eerlijk toegeven niet aan te nemen,
dat het Nederlandsche volk als ge
heel thans zonder meer bereid zal
blijken om deze cijfers van ir Louwes
onvoorwaardelijk als juist te aanvaar
den. Een gevolg van het feit, dat
iedere oorlog nu eenmaal van de zijd*
van alle oorlogvoerenden de ncodiga
„oorlogspropaganda" met zich mede
brengt en deze soort propaganda het
toch reeds' zoo critische Nederland
sche volk tot een zeer sceptische,
wantrouwnde houding jegens alle van
hoogerhand komende mededeelingen
heeft gebracht. Met niet genoeg na
druk kunnen wij er echter op wijzen,
dat althans een figuur ais ir Louwes
ons onvoorwaardelijk geloof en ver
trouwen verdient. Zijn prachtige staat
van dienst ais hoog rijksambtenaar is
'ons daar borg vpor. Slechts weinigen
weten, hoe veel deze than vooral de
laatste jaren onvermoeid op de bres
heeft gestaan voor de Nederlandsche
belangen "en hoezeer bij hem kundig
heid en karaktervastheid samen gaan.
Hij zegt heusch niet, dat het „prach
tig" gaat met onze voedselvoorziening.
Hij verklaart zelfs, dat ons „rantsoen
de minimumgrens genaderd is"„ dat
„onze groénte-positie in dezen zomer
vrij wat gemakkelijker geweest was
als we geen export hadden gehad" en
dat er „Van onzen, in 1938/1940 ge-
vormden, voorraad vet een belang
rijke export heeft plaats gehad
(ruim li) tenyijl tot Juni 1941 ook
regelmatig boter is geëxporteerd, zi|
het dan niei in zulke groote quanta
als normaal" maar waar/het hem als
nuchter mensch nü voor alles om gaat is
dit: dat thans de export naar Duitsch
land niet meer van wezenlijken in
vloed is op onze Nederlandsche voed
selvoorziening.
Het èllerbfelangrijkste is echter de
vtraag waaróm de heer IxAiwes dit alles
met zooveel klem heeft betoogd. Om
de Duitsche bezettingsoverheid schoon
te wasschen van de thans onverdiend
blijkende beschuldiging, dat zü onre
delijk veel voedsel uit ons land weg.
sleept? Neen deze opzet had ée heer
Louwes in de eerste plaats niet, Bo
venal wil hij met zijn cijfermateriaal
alle groote en kleine zwarte hande
laars het befaamde, en door velen ook
steekhoudend geëchte, argument uit
de handen slaan dat „zoo'n beetj*
knoeien zoo erg niet is omdat „het"
anders toch maar naar Duitschland
gaat". Dat percentage omtrent onzen
export' van 7 4 9 procent richt zichraus
bovenal tegen de zoo schoonschijnende
bemanteling van den zwarten handel
Maar daarover een volgenden keer
meer.
Geeft de koe schillen,
dan geeft de koe melk.
(Nadruk verboden)
roman van
T. VOGEL—JÖRGENSEN
47)
De aangesprokene knikte nauwelijks
merkbaar. Qronseh was ten hoogste
verbaasd.
Sinds geiuimen tijd, ging Vosz
verder, leefden de beide broeders Han
sen op gespannen voet, en waar my
bleek, dat deze gespannen verhouding
de indirecte oorzaak van den moord
was,moest ik er wel wat dieper op
Kort na het uitbreken van den
oorlogAhebben defti ie „ouitenlanders"
zich ft/Kopenhagen gevestigd, Voor
dien woonden zij in New York en
hielden zich (laar bezig met den
levensmiddelenexport. Doch Kopen
hagen lag voor hen gunstiger. Een van
hen, Wilkend, is in Denemarken gebo
ren en eerst tussehen zijn vijftiende en
twintigste -levensjaar naar Amerika
vertrokken. Hij spreekt dus tamelijk
zuiver Deensch, althans zonder het
onbeholpen gebrabbel, zooals Amerika
nen mei *-un Engelschen tongval ónze
taal radbraken. Wat de taal lie trof
konden zij zieh dus vrij gemakkelijk
bewegen en daar zij over een bedui
dend kapitaal beschikken, wat wel niet
op de eerlijkste manier verdiend zal
zijn, waren zij in staat hier goede zaken
te maken.
Zy haddey stellig den girootsten
smokkelhandel, die in ons land be
staat. En (dat wil wat zeggen! Hun
agenten zaten in verschillende landen
verspreid., De vertegenwoordiger voor
Duitschland was de heerrtjgrl H. Han
sen, zoodat u zult begrijpen
Cronsen schraapte eenige malen
luid 4ë keel, om Toirben Vosz eraan
te herinneren, dat mijnheer Hamsfen
hier zelf aanwezig was, ofschoon deze
zóó diep in zijn fauteuil lag gedoken,
dat er niet veel van hem te zien was.
Maar Vosz had een dikke huid; hif
scheen niets te begrijpen en ging on
verstoord verder.
U zult dus begrijpen, dat meneer
Hansen ons zeer waardevolle inlich-
ingen zal kunnen verschaffen. Zooais
ik reeds zei, leefde meneer Hansen met
zijn broeder op gespannen voet, wegens
een oude erfeniskwestie. Nu was Viggo
Hansen er achter gekomen, dat zijn
broeder in verbinding stond met de
beide exporteurs. Hij dTeigde zijn broe
der enkele kleine foutjes, die deze
vroeger reeds hart begaan, als oplich
terij, chèque-vervalsching en andere
bagatellen, bekend te maken, als deze
er niet voor zorgde, dat Viggo Hansen
in het lucratieve beijrijf werd opge
nomen. En Viggo Hansen werd ,hun
rechtskundig adviseur,
De gestalte in den fauteuil, waarop
Cronsen als gehypnotiseerd bleef sta
ren, verroerde zich ook bij deze laat.
ste woorden niet, als gingen Vosz' be
schuldigingen hem allerminst aan.
Viggo flansen was gelijk een
worm, spra'4 Vosz verder. Hij boorde
zich overal in, ook in het hart dezer
onderneming.'Spoedig werd hij deel
genoot, maar als altijd zóó, dat hi|
juridisch veilig stond) Zijn kennis
omtrent de manipulaties der beid*
exporteurs benutte hij uitsluitend om
hooge provisies en kolossale dividen
den af te persen.
In de crypte oyder de Trinitatiskerk
heb ik eèn zeer karakteristieke cor
respondentie van Viggo Hansen ge
vonden. In een brief deelt hij den bei
den heeren mede, dat hij van hun uit
voerhandel heeft gehoord en hij vraagt
hun nadere inlichtingen. In een vol
gend schrii vemmaar wacht, ik ge
loof, dat ik effli afschrift daarvan bif
me heb. Het is zoo vermakelijk, dat u
er pleizier aan zult belëven.
Vosz haalde een stuk papier te voor
schijn.
(Wordt vervólgd.)
VERDUISTEREN?
Tot 30 October moet verduisterd
worden van;
van 17.30 tot 7.15 uur.
U Och: Maan op 1.45, onder 10.14.
05 Oei; Maan op 2.50, onder 10J6.
20 Oct: Maan op 158, onder 10.58.
