GOUDSCH E w COU RAH T
i
«i
De na-oorlogsche doel
stellingen der Sovjet-Unie
ware qfweergevechten bij
irowograd en Tsjerkassy
WANNEER
Nieuwsblad voor gouda en omstreken
dag 14 December 1943
Prti» 5 cents per nummer
Aanvallen bij Sjitomir afgeslagen
Binnenland
Herdenking wapenljpnd-
genootschap DuiUchland-
Japan-ltalië.
Inspectiereis van
Rommel in Denemarken.
j
Roode Kruis
Kinderlegitimatiekaart
Groeten aan
arbeiders en
vrijwilligers.
Uitgangen naar Atlantische Oceaan,
Adriatlsche Zee en Perzische Golf
Ook belangstelling véer het Noorden van Noorwagen?
-
Stadsnieuws
Feuilleton
De reis om de wereld in
tachtig uren.
De arbeider en zijn loon
VERDUISTERN
Tot 18 December moet verduis
terd worden van 16.30 tot 8.30 n.
Bureau: Markt 3!
Telefoon *744
Poauckanlni «8400
82ste Jaargang No. 21421
Chefredacteur:
F. TI ETER Qouda
Het opperbevel der Duitsche weer-
ht deelt d.d. Maandag mede:
den aeetor K Ir o woe rad en bU
ojofcinr deed de *Uand ooi» flate-
talrt/ke aanvallen met wisselende
perkte. De aware afweergeveehten du-
onverminderd voort.
Is het geveebtogebled ten Noordoos -
lm van Sjitomlr ondernamen de Bols-
kwiaten met veracb aangevoerde alrUd-
graobten hevige tegenaanvallen, die
oorden afgeslagen. Oase troepen gingen
gaar opnieuw tot den aanval over en
een vtfandelffk bruggenhoofd
Westeiyken oever van de
tan de
Jfwrei
Ten Noorden van het Ilmenmeer
drongen stoottroepen van een divisie
Jagers bij verrassing In een goed ver
sterkt vijandelijk steunpunt binnen. De
bezetting, bestaande uit een Sovjet
bataljon, werd na korten, hevigen
strijd vernietigd of gevangen genomen.
Aan de rest van het Oostelijke front
kwam het slechts tot gevechten van
plaatselijke beteekenis. In de gevechten
Zuidelijk van Kertsj heeft zich de 3de
Koemeensche bergdivlsie onder bevel
van generaal-majoor Mociulski bijzon
der onderscheiden.
Aan het Zuld-Italiaangche front ver
liep de dag zonder groote gevechtshan
delingen.
Eenige vijandelijke vliegtuigen, waar
van er een werd neergeschoten, onder
namen in den afgeloopen nacht stoor-
vluchten boven het Rijnlandsch-West-
faalsche industriegebied."
REDE VAN VON RIBBENTROP
Ter gelegenheid van den tweeden ver
jaardag van het sluiten van het wapen-
iondgenootsehap tusschen Duitschland,
Japan en Italië, vond Zaterdagochtend
Ie Berlijn een plechtige bijeenkomst
A&BtS.
Zaterdagavond heaft d« Rijksminister van
Vuitanlandftche Zaken Von Ribbentrop ge-
gproken voor den Groot-Duitschen Omroep
De Rijksminister relde o.a het volgende:
Wanneer wU een terugblik werpen op de
gebeurtenissen van het lafttste jaar van het
drlelandenpact. dan rlen wij. dat zij geken-
merkt worden door de uiterste inspanningen
Srtn de gemeenschappelijke vijanden om deze
positie der tanden van liet pact van drie
loowel in Europa als in Oost-Azië te schokken
Zijn de gevechten op sommige plaatsen van
ëtzen geweldigen strijd ook wisselvallig
Cwtest en heeft de tegenstander ook hier en
ar eenige successen weten te behalen, toch
kunnen w(J heden onbetwistbaar Fen feit
constnteeren, ruLdat zoowel in Europa als
In Ooat-Azifèdi^nogendheden van het pact
van drie intQKewonnen stellingen volkomen
•«geschokt zich handhaven.
Het tweede front.
Sinds eenigen tijd wordt nu door onze
Vijanden op fcteeds luider toon de komende
groote alag tegen het Ëuropeesche Westen
aangekondigd Er bestaat nauwelijks een uit
daging of dreigement, dat hierbij niet reeds
duizendvoudig tegen het Duitsche volk, zijn
weermacht en zijn leiding ia gericht. Wanneer
de Westkust van Europa door woorden ver
overd zou kunnen worden, dan zouden
Dultschlands vijanden al sinds lang aan den
Rijn staan. Aan de leiding van de Duitsche
Weermacht, laat dat histerische gezwets van
Joodsrhe internationale scribenten en hun
handlangers volkomen koud Want hier is de
laatste Jaren aan alle kusten van den
AUantischen Oceaan een vestingwerk ont
staan. dat in «iJn reusachtige afmetingen
tonder voorbeeld is Jn de krijgsgeschiedenis,
fn die vestingwerken staat een troepenmacht,
die met fanatieken gevechtsijvcr slechts
wacht op het oogenbllk waarop zij na het
Vele geschreeuw eindelijk weef eens den
Vijand werkelijk in het gezicht kan zien en kan
aanpakken Ik kan niet meer zeggen, dan dat
Ik geloof, dat de Führer de verdediging van
Ituropa tegen de Engelsch-Amerikaansche
veroveringslust aan geen betere handen kon
toevertrouwen dan aan deze mannen en aan
da soldaten van de gereedstanr.de Duitsche
divisies
Een ding staat thans voor de geschiedenis
reeds onomstootelijk vast. zoo zeide de
minister, en wel, dat de werkelijk schuldigen
•an de/on geweldigen wereldbrand juist de
drie mannen zijn, die thana in Tcheian zijn
samengekomen en zich daar weer de rol van
den aanklager en rechter hebben aangematigd,
hl. Churchill, de hoofdschuldige aan de
oorlogsverklaring van Engeland aan Duitsch
land. Stalin, die twintig jaren lang het roode
leger heeft gewapend om Europa te ver
overen en tijdens het banket In het Kremlin
Bj> 5 Mel 1941 het aanstaande pffenslef tegen
ultschland heeft verkondigd en dan vooral
Roosevelt, die reeds midden ln vredestijd het
bevel tot schieten tegen Dultsch!»nd gaf en
Duitsche schepen tot zinken bracht.
Imperialisme der geallieerden.
Wanneer men nu dit Jieeie spelletje van
onze tegenstanders en den achtergrond van
deze reeks conferenties onder de loupe neemt.
4an treedt een feit steeds duidelijker aan liet
lleht. n.I. de absoluut ongeremde Imperialis
tische wil der drie vijandelijke mogendheden
Men schrikt er niet meer voor terug om
openlijk te praten over verdeeling der wereld
in machtsgebieden van de drieërjheid Enge
land. Amerika en Rusland. Elke der drie
mogendheden heeft slechts den drang, zoo
•nel mogelijk en zoo veel mogelijk te ver
overen.
De verbazingwekkende verdelingsplannen
taan zoo ver. dat men ten aanzien van de
h«utrale landen in Europa reeds tot de orde
Vin den dag over gaat. de emigranten-
Mgeeringen in Londen eenvoudig van zich
afschudt en dat onlangs zelfs een der leidendq
mannen aan den kant van den vjjand ver
klaarde. dat landen als Frankrijk en Italië
hun rol ln Europa definitief hebben uit
gespeeld Engeland zou daarom in West-
Europa de zaken in banden moeten nemen en
Xlch met de West-Europeesche landen tot een
blok moeten vereenigen, d.w.z. annexeeren.
Een blik op de kaart is echter voldoende om
aan te toonen welk lot aan het z.g. Britsche
blok binnen zeer korten tyd door den Russl-
•chen kolos zou worden bereikt Volgens het
toekomstbeeld van onze vijanden zou Europa
door drie mogendheden beheerscht worden.
Waarvan twee ln het geheel niet tol Europa
behooren, terwijl de derde haar invloeds-
jfeMcd tot dusver ool$ volledig buiten Europa
Het nieuwe Europa.
Wij Europeanen praten heel wat minder
•ver d* toekomstige vorming van het nieuwe
Europa, want eerst moet de oorlog met ech
overwinning beëindigd worden, maar een
ding kan thans reeds gezegd worden, n 1 dat
het nieuwe Europa van de &3«:nogendheden
en van de daarmee verbonden vrienden, er
volkomen anders zal uitzien, dan het Europa,
dat Chürchill, Stalin en Roosevelt zich voor
stellend
Evenals Oost-Azië In de toekomst uit
sluitend door Oost^Aziaten gevormd, ge
regeerd. verdedigd en een inmenging van
buitenaf niet inter geduld zal worden, zoo Is
dit ook het geval met Europa. Ook Europa
zal ln de toekomst uitsluitend door Euro
peanen geregeerd en verdedigd worden. In
de nauwste samenwerking zullen Duitsch ?nd.
Japan en het nieuwe fascistische Italië den
gemeenschap^>elijken strijd voeren voor hun
levensrechten tot aan de zekere eindover
winning.
De tegenstanders zeggen, dat er binnenkort
een algetneene aanval op de mogendheden
van het pact van drie in Europa en Oost-Azië
zal komen Duitschland. Italië en Japan tn
hun bondgenooten. kunnen daar slechts op
antwoorden: ,,T.*at ze maar komen, wij staan
op wacht en zullen hun een warme ontvangst
bereiden".
TELFGRAMMENWISSELING.
De Führer heeft telegran men gezonden aan
den Tenno. den duce en minister-preaident
Tojo.
De Tenno. de duce en Tojo hebben den
Führer eveneens telegrammen gezonde^.
Voorts zijn telegrammen gewisseld tusschen
von Ribbentrop en Mussolini, alsmede tus
schen von Ribbentrop en Sjigemitsoe. den
Japanschen minister van Buitenlandsche
Zaken.
Generaal-veldmaarschalk Rommel
heeft in de afgeloopen dagen een bezoek
gebraebt aan de Duitsche 'troepen in
Denemarken, naar 't D.N.B. uit Berlijn
meldt. De generaal-veldmaarschalk, in
wiens gevolg zich verscheidcnne speci
alisten voor vestingbouw bevonden,
heeft op bevel van den Führer de vol
tooiing en afweerparaatheid van de
Duitsche verdedigingsinstallaties in
Jutland geïnspecteerd.
Terechi kan worden gezegd,
dat overal waar de Ang lo-
Amerikanen verschijnen, zij op
den voet worden gevolgd door
het wereld-commumsme. Britten
en Yankees zijn slechts de loods
mannetjes, die de komst van de
vraatzuchtige bolsjewistenhaaien
aankondigen.
Het Nationale Dagblad.
BEPERKING AANGETEEKENDE
STUKKEN.
Naar*gewicht en naar inhoud.
De bijzondere omstandigheden nta-
ken het noodzakelijk tydclyk
een beperking in te voeren voor ver
zending van aangeteekende stukken,
zoowel naar gewicht als naar inhoud.
Aangeteekende brieven (al of niet
met aangegeven waarde) mogen niet
zwaarder wegen den 500 gram en
geen- andere zaken bevatten dan be
scheiden en mededeelingen of berich
ten op papier, perkament of andere
soortgelijke stoffen (dus geen goede
ren).
De gewiohtsgrens voor brieven met
geld, bank- en muntpapier, edele me
talen of kostbaarheden, die aang-etee-
kemd moeten worden verzonden, ia
maximaal 2 kg gebleven, maar zij
mogen daarbij geen andere zaken dan
de hierbovengenoemde bescheiden,
mededeelingen of berichten bevatten,
Voor gedrukte stukken, nieuwsbla
den (met inbegrip van bijvoegsels) en
monsters is aant'eekeroing sl-edhts toe
gestaan tot een maximum gewicht van
500 grain.
Voor brailledrukwerk blijft aantee-
kening mógelijk tot en met een ge
wicht van 7 kg.
Deze tijdelijke regeling gaat 16
December in en geldt alleen voor het
binnenlandsch verkeer.
VERZENDING VAN GELUK-
WENSCHEN E.D. VOOR KERSTMIS
EN NIEUWJAAR.
De Duitsche Kamer van Koophan
del in Amsterdam deelt ons mede, dat
op grond van de verordening van den
Rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebied betreffende het
berichtenverkeer met het buitenland
(zie Verordeningenblad, aflevering 8,
verschenen 12 Maart 1943, en Neder-
landschè Staatscourant nr. 52 dd. 16
Maart 1943) de verzending vajp ge-
lukwenschkaarten zoom-ede van post
kaarten als ook de vroeger gebruike
lijke gedrukte kaarten van firma's
•enz. voor Kerstmis en Nieuwjaar
naar Duitschland en het niet-vyande-
lijke buitenland verboden is. Geluk-
wenscheft in vorengenoemden vorm
worden door controleerende instanties
aangehouden en vernietigd.
KEURINGEN VOOR DE, WAFFEN-S 8.
EN DE LANDSTORM NEDERLAND.
Het S.S.-Ersatekommando deelt mede.
Iedere gezonde Nederlander in den leeftijd
van 17—45 Jaar kan zich vrijwillig bij de
hieronder vermeide adressen vervoegen ten
einde gekeurd te worden voor de Waffen-SS
of den Landstorm Nederland. Tijdens de
keuringen worden «He inlichtingen verstrekt
met betrekking tot de verzorging van
familieleden, duur der opleiding, extra ieven»-
middelen etc. v
Vrijwilligers, die om bepaalde redenen lK;
Nederland wenschen te blijven, kunnen diensr
nemen bij den Landstorm Nederland of bij
het S S -Wachtbataillon te Amersfoort
Ook vrijwilligers voor de Kriegsmarine
kunnen zich aanmelden. ZIJ, die tot de
Germaansche-S.S. in Nederland toetreden
willen, kunnen zich eveneens tw keuring
melden.
Personen tusschen 19—30 jaar, die aan-
mekUnfcftpldchtig zijn yoor arbeidsinzet,
worden gedurende hun verbintenis hiervan
vrijgesteld.
Officier ln de Waffen-S S. kan ieder wor
den. die na tenminste een jaar diensttijd zijn
geschiktheid voor de officiers-opleiding heeft
bewezen. Zijn schoolopleiding is niet door
slaggevend. Beslissing voor bevordering zijn
karakter, gedrag en prestatie.
De oproeping na deze keuring geschiedt
eerst in jiet begin van Januari 1944
15-12-'43 914 uur: Den Haag. Café
Den Hout. Bez^|denhout.
Plots'tuig oorlogsgerucht
leder weeklaagt en eucht
Waar ie 't kind!?r, hoort men
radeloos vragen.
Laat 't kind dut altijd
Goed xjjn identiteit
Op het kaartje om ijjL hals met
sich dragen.
Ooderi of voogden, vreegt .oor Uw kinderen
les IS Jut h. kkMmütattlAM een.
Hoofden r
(•AL Bevolking), Afjnelliigrimelni oo ven
bet Ned. Roode Krnto.
f 0.10 Minvermogenden keoaeloo*.
MAALTIJDEN IN RESTAURANTS
TIJDENS DE^FEESTDAGEN.
Ten aanzien van maaltijden in res
taurants op de komende feestdagen
(Kerstmis, Oud- én Nieuwjaar) heeft
de directeur van het Rijksbureau voor
het hotel-, café-, restaurant- en pen-
siombedrijf, er in de vakpers op gé-
wezen, dat er geen ontheffing kan
worden verleend van het voorschrift
o»m den omvang der roalltijcten be
perkt te houden.
Het strookt niet met den ernst der
tijden, dat van dit' voorschrift wordt
afgeweken. De maaltijden mogen dus
ten hoogste omvatten een voorgerecht
(of ten hoogste 6 kleine voorgerech
ten), soep, 1 gang, toespijs en fruit
(bereid of verwelkt).
PRIJS VAN UITVERKOCHT BOEK
AAN VOORSCHRIFTEN ONDER
WORPEN.
Voor den inspecteur voor de Prijsbeheer -
sching te Amsterdam moest zich onlangs een
veilinghouder verantwoorden, die den thans
uitverkochten 5en druk van de bekende
encyclopaedic van Winkler Prins voor 750.—
had verkocht, benevens de kooper? die dezen
prijs had betaald
De kooper was allereerst van mecning. dat
deze encyclopaedic verzameiwAarde had en
dus niet onder de Prijzenbeschlkking gebruikte
goederen No. 1 viel Beide party«n voerden
verder aan, dat vyi uitverkochte boeken de
verkoopprijs „vrij behoorde te zijn en be
riepen zich voor dit standpunt op een schrijven
van de Nederlandsche vereeniging van
antiquaren, waarin dezelfde meenihg werd
verdedigd.
De Inspecteur heeft echter dit standpunt
uitdrukkelijk verworpen. Verzamelwaarde
ktfhde hty aan een encyclopaedic niet toe.
terwijl een aanvaarding van het verweer,
dat uitverkochte boeken „vrij" moesten zijn,
zou beteekenen. dat al deze boeken slechts
tegen antlekprijzen te koop waren, een
consequentie, die uitermate ongewenscht zou
zijn.
Daar ln den boekhandel de meening achünt
te heerschen zij het dan ook ten onrechte
dat op uitverkochte boeken de Prijs-
vooëschrlften niet toepasselijk zijn. heeft de
Inspecteur termen gevonden den kooper en
verkooper een boete op te leggen en de in
beslag genomen encyclopaedte aan den kooper
terug te geven Men zy hierdoor gewaar
schuwd, dat ook uitverkochte boeken, wan
neer zij geen verzamel- of kunstwaarde
bevatten, onder de PrUsvoorschHften vallen.
JVERPLAATSING OCTROOIRAAD.
^De Octrootraad en het bureau voor den
industrieelen eigendom worden verplaatst
naar Laakkade 80 te 's-Gravenhage Van 13
Dcc. 1943 tot 10 Januari 1944 kan geen post
betreffende aanhangige aanvragen worden
behandeld Indiening van nieuwe octrooi
aanvragen alsmede van stukken, waarvan de
indiening gebonden is aan een wette'ijjywr
termijn, kan tot en met 14 December ge
schieden aati de Roelofsstraat 136.
Het merkenbureau is van 13—20 December
gesloten, gedurende dien termijn beperkt
voortgezet in Boeiofsstraat 136. daarna Laak
kade 80.
Tot nadere aankondiging. Is het gebouw
L««kkad« 80 niet telefonisch te
DISTRIBUTIENIEUWS
bereiken.
Uit Londen wordt gemeld: Het be
kende Engelsche tijdschrift „19-t h
Century and After" houdt
zich m de December-aflevering bezig
met de na-oorlogsche doelstellingen
der Sovjet-Unie.
Na er op gewezen te hebben, dat de
Komintern geenszins is ontbonden,
maar pas goed in actie begint te ko
men, schrijft het blad: Wanneer Sta
lin verklaart, dat Poien sterk en on
afhankelijk moet zjjn, bedoelt hij een
van Sovjet-Rusland afhankelijk Polen,
dat later een Sovjetrepubliek zal wor
den, en met 't woord „onafhankelijk"
bedoelt hij een van kapitalisten, groot
grondbezitters/ en imperialisten vrij
Polen.
Dr. Benesj is, hetgeen hij geweest
is, n.I. Stalins presumptieve commis
saris in het tegenwoordige protecto
raat. De toekomstige Westelijke gren-
D» --nk.n» vin h.t U-Jari, hcoaan dn N.S
L'ti echt tyden» de rede vaij den Leider.
Overzicht van de bijeenkomst
(CNF.-O-tto)
zen van Sovjet-Rusland omvatten,
naar het blad verder verklaart, be
halve Polen ook de Oosteeelanden en
Bessarabië en het Moldaugebied.
Daarnaast echter zijn er ook nog
ander gebieden, die de bolsjewieken
als half onafhankelijk, of. tenminste
als binnen hun belangensfeer liggen
de -beschouwen met Het doel het mid-
den-Europeesche gebied te beheer-
schen en zich een toegang naar den
Atlantischen Oceaan en wellicht door
Slovenië naar deAdriatische Zee te
verzekeren. Hier komen in aanmer
king: Bulgarije en Servië, Slovenië,
Hongarije, Oostenrijk, Oost-Pruisen en
wellicht het Noordelijk deel van
doorwegen. Want Sovjet-Rusland
tracht tweedracht te zaaien onder de
Noordsche staten, evenals onder de
staten van de Ëuropeesche centrale
zone. Daarvoor spreekt een tegen
Finland en Zweden en vooral tegen de
vorming van een Noordsch blok ge
richt- artikel in het tijdschrift W o i-
nai Ra bots j i Klass van 14
November j.l.
Eaji soortgelijk Sovjet-Rjgssisch stre
ven kan in Azië waargenomen worden,
waar de "bolsjewieken hun oogmerk
gericht hebben op Mandsjoerije. De
Sovjet-Russische penetratie van Iran
is reeds thans zeer ver/gevorderd. Zelfs
in' Teheran overheerecht de Sovjet-
Russische invloed. In de Perzische
binnenlandche politiek zijn zeer mach
tige invloeden werkzaam die waar"
schjjnlijk bij de volgende verkiezingen
wel tot uitdrukking zullen komen en
die ten doel hebben den Sovjet-Rus
sen den toegang naar de Perzische
Gojf te verzekeren.
Tenslotte verklaart het tijdschrift,
dat Sovjet-Rusland een kans zit alle
territoriale wenschen te bevredigen,
die het in zijn geschiedenis gehad
heeft. Zijn buitenlandsche politiek
heeft vele metamorfoses doorgemaakt.
Er zijn echtër "bsjjaalde- constante fac
toren, die het st«d£ ween brengen,
waar het gestaan heeït»en steeds met
versterkt effect.
PETROLEUM VOOR VERLICHTING.
Van 12 December 1943 tot en met 25
December 1943 geven de met „46 ver
lichting" en „47 verlichting" der bon
kaart „s 121" en de met „63 verlichting"
der bonkaart „s 221" gemerkte bonnen
eik recht vop het koopen van I liter
petroleum.
Door samenwerking van den
Nederlandse-hen Omirofp met den
Duitschen Europazender, kan
tusschen 26 December en
2 Januari een bsarkt aan
tal radiogroeten vaF ouders,
vrouwen of verloofden (max. 3
personen per familie) worden
uitgesproken aan Nederlandsche
arbeiders in Duitschland en bo
vendien aan Nederlandsche vrij
willigere, die strijden aan het
Oostfront (dus niet aan de
andere frpntenDeze groeten
wond-ern t.z.t. in één der studio's
van den Nederlandschen omroep
tie Hilversum ogenomen.
Zij die hiervoor in aanmerking
willen komen gelieven vóór
20 December 1943 hiervan op
een in blokletters geschreven
briefkaart, waarop in den lin
kerbovenhoek vermeld moet
worden: arb^idersgroeten (of
Oostflrontgroeten), kennis te ge
ven aan den Nederlandschen
Omroep, afdeelin-g Pers en
Propaganda, Schuttersweg 8 te
Hilversum. Verder vermeld: 1)
naam van dengene voor -Wierv de
groet -bestemd is. 2) plaatVor ge
bied waar de betrokkene zich
bevindt (eventueel weermachts
onderdeel en dienstrang) 3) fa-
miliebetT-kking(e-n) van hen die
de gioet(en) uitspreken. 4)
nauwkeurig adres aanvrager.
Onvolledige opgaven worden
niet in behandeling genomen.
Wie in aanmerking komt, ont
vangt een oproep van den Ne
derlandschen Omroep om per
soonlijk naar Hilversum te ko
men op den dag, waarop de groe
ten kunnen worden uitgespro-
kén. Zonder persoonlijke oproep
is het onnoodig zich in Hilver
sum te melden.
Men wordt er nog op attent
gemaakt dat de groeten alleen
persoonlijk kunnen worden uit
gesproken.
r. ROND Pin. t
Gisteravond is op 85 jarigen leeftijd
E rieden de heer P. Rond Pzn, op-
ter en oud-eigenaar vao den ijzer
del P, Rond Pzn, welk m 1881 ge
sticht bedrijf hij tot bloei bracht en
leidde tot 1931, toen het in een N.V.
werd omgezet. De heer Rond was een
der oudste en trouwste leden van de
Rem. Geref. Gemeente, van welker
kerkbestuur hij reeds jaren deel uit
maakte.
Vrijdagmiddag half drie zal, na een
Touwdienst om 1.15 uur in de Rem.
kerk, de teraardebestelling op de Alg.
Begraafplaats geschieden.
Bon, vervalscbt De politie heeft
proces-verbaal opgemaakt tegen de
39-jarige huisvrouw J. G. M. B.-v. d.
W. te Reeuwijk wegens het verval-
sohen üan een suikerbon, die zij in
een wirakel hier ter stede aangeboden
had. Zij bekende eenige maanden ge
leden ook een lbon vervalscht te heb
ben.
Maak rijwielverllchting in orde.
De politie heeft; in de afgeloopen week
acht en vijftig wielrijders bekeurd,
wier fietsverlichting op de een of andere
wijze niet aan! de voorschriften vol
deed.
Zet geen fiets in portiek. Uit een
portiek van een café aan den Kletweg
is Zaterdagavond een heerenrijwièj ge
stolen.
(Nadruk verboden)
Een verhaal uit de eerste tijden van
het vliegwezen door W. C. COENEN.
24)
Je doet het goed.maar nog niet
goed genoeg! Rollard.
Blufi bromde de luchtavonturier.
Als dit een tocht van een paar duizend
in plaats van een paar honderd mijl
was geweest, dan zouden we het er
nog wel beter hebben afgebracht. Ik
ben er toch tevreden mee.
Rollaird's machine zal heel wat
moeten piesteeren om dit te verbete
ren, geloof dat maar! zei de persman.
De Graaf bewoog zich plotseling en
ging overeind zitten.
Ik kon het niet uithouden, zei hij
met zwakke stem. Wat was onze groot
ste snelheid, Robertson?
Bij het hooren van het getal, klaarde
zijn gezicht op en hij begon te lachen.
Hjj stak de hand uit en druk te die van
Moring vol ontroering.
Hoe gaat het er mee, De Graaf?
informeerde Robertson.
Zooals ieder gewoon mensch zich
voelt, als hij zijn levenSwensch» vol
tooid ziet, was het antwoord.
Fern was bezig zijn sleepantenne in
te halen en Gras liet het landingsge
stel omlaag zakken, dat tijdens de
vlucht ingetrokken was geweest. Gras
beproefde bij het landen ook de rem
men van twee der vier wielen, zoodra
deze den grond raakten. Die remmgn
werkten uitmuntend en de ArenjK
kwam binnen een afstand van nauwe
lijks dertig meter tot stilstand.
Uit alle richtingen kwamen de men-
schen naar de machine toegesneld. Met
de uiterste moeite trachtte een cordon
politie-agenten de menigte op een
afstand te houden. Leo 'opende bef
deurtje en liet het trapje za-kksfi. Mo
ring verliet de cabine het eerst van
allen.
We zijn o® half drie uit Chicago
vertrokken, riep hij van de bovenste
trede tot de opdringende menigte. Onze
gp-ootste snelheid was vijftig mijl in
tien minuten. Vraag nu maar aan Rol
lard of dat geen aardig vaartje is!
Er steeg een gejuich op, al was dit
bericht geen nieuwtje meer, omdat de
radio het reeds had omgeroepen. De
Graaf volgde Moring eenigszins wan
kelend. Achter hem kwam de pers
man, die een bundeltje papieren aan
een wachtenden boodschappenjongen
gaf. Deze sprong op een motorfiets en
rende er als de wind vandoor.
Monteurs hielpe het vliegtuig in
een hangar te brengen en pas toen
Robertson de Arend veilig en wel ge
stald had en onder goede bewaking kon
achterlaten, schonk hij aandacht aan
zijn eigen zaken. Hij haastte zich naar
een telefoon, om Dintel op te bellen
en liep hem tegên het lijf, voordat hij
bij de telefoon jyas,
Goeie genade, Tom! riep Dintel
uit, den vlieger de hand drukkend.
Was dit dus je geheimzinnige plan! Ik
heb hier iemand bij me, met wién je
wel gmag kennis zult maken
Jacques Trait, vmeger in dienst bij het
Roode Kruis en sedert kort uit Siberië
teruggekeerd. Hij heeft een poosje zijn
standplaats in Yerma gehad en kan je
dus alles van die stad vertellen.
Dat was een gelukkig toeval, wan:
Robertson kon niets beters verlangen
dan dergelijke inlichtingen uit de eer
ste hand over die Siberische stad.
Nu. oat i' meer <lan ik had dur-
venri%wachten, Dintel rjep hij uit.
Hij schudde TVa it de hand en zou
zeker alle verslaggevers ontloopen zijn,
om op ten rustig plekje met zijn nieu
wen kinmis te kunnen praten, als Gras
sjiet opl hem was! komen toehoilen.
mee en roep Leo tot de orde,
Tom, riep Gras sjneekend.
-- Hij is bezig, Trossart te vermoor
den omdat die, «aar hij beweert, ach
ter Hien ove"val tnoet hebben gezeten.
Jij bent de eenige. die iets met dien
Ogalalla kunt uitrichten en als jij geen
haast maakt, dan gaat Trossart er vast
en zeker aan.
ge* I (Wordt vervolgd)
HET WERK VAN DEN
GEMACHTIGDE VAN DEN ARBEID
De arbeider is zijn loon waard. On
getwijfeld. Maar hoe hóóg moet dat
loon zy-n en door wie en door wat
wordt zulks bepaald?
In het thans achter ons liggende
tijdvak der liberaal-kapitalistische
economie hing die loonshoogte geer
nauw samen met het resultaat van een
voortdurende worsteling tusschen
twee partijen. Er waren de werkgevers
en de werknemers; er was vraag en er
was aanbod. De te leveren arbeid was
een stuk koopwaar, waarvoor betaald
werd al naar gelang 'die koopwaar in
schaarsctie of overvloedige hoeveel
heid aanwezig was. In dien tijd was
de eerste dag van Mei de hoqfetijdag
van klassenstrijd en sociale verdeeld
heid; begrippen als uitbuiting en
staking waren helaas factoren van
groote beteekenis in het maatschappe
lijk leven van toen.
Doch steeds meer groeide het in
zicht van de noodzaak eener éénheid
in de wereld van den arbeid. Steeds
meer werd begrepen, dat een princi
pieels ordening van den arbeid nood
zakelijk was, met niet het particuliere
'belang, maar het getneenscfaqps- en
bedrijfsbelang als hoogste maatstaf.
De erkenning hiervan vond in Fe
bruari van dit jaar haar verwezenlij
king in de benoeming van een Ge
machtigde van den Arbeid, die thans
heeft uit te maken, hoe de sociale
vrede allerwege het beste kan worden
gediend. Hij zai moeten ingrijpen op
alle plaatsen, waar persoonlijke of
groepsbelangen met het maatschappe
lijk belang in tegenspraak drëigen te
komen. Zyn maehtsbevoegdheden gaan
op dit punt verre uit boven die van
den vroegeren Rijksibemiddelaar, want
deze greep meestal eerst dan in, ais
het iooneonflict (hetwelk in laatste
instantie steedis uit de structuur van
de liberale economie voorkwam) was
ontstaan, terwijl de Gemachtigde bi)
voorkeur niet corrügecrend, maar pre
ventief optreedt en prinjair de taak
heeft om zoo mogelijk aan de arbeids
conflicten hun economische en sociale
oorzaken té ont'némen. Hetgeen dus
beteekent (en dit is practisoh beke
ken het belangrijkste), dat hij aller
wege (minimum én maximum) loon-
en arbeidsvoorwaarden bindend vast
stellen kan. Dit gaat derhalve nog
een stap verder dan de oude collec
tieve arbeidsovereenkomsten, waar het
bovendien om twee partijen ging,
welke evenwel door de Grondwet van
den Arbeid, gezien de éénheid van
het bedrijf, niet kunnen worden er
kend omdat alle werkers een zullen
moeten zijn.
Een dezer dagen heeft de Gemach
tigde van den Arbeid, de heer C. J.
van Rijst, „verantwoording" gedaan
over zyn acuviteit in het eerste jaar
van zijn optreden en men zal moeten
erkennen, dat er zoo het een en ander
is geschied!
In het betoog van den heer Van
Rijst kwam -bovendien nog weer eens
duidelijk naar voren, dat eensdeels de
leider van het -bedrijf .niet -behoeft te
vreezen, dat geleidelyk aan een ander
op zijn etoel wil gaan zitten en dat
anderdeels de arbeider met een ge
rust hart zijn oude strijdorganisatie,
zijn „wapen" tegen uitbuiting, vaar
wel zeggen kan, omdat zyn belang
door de nieuwe ordening van den
arbeid veilig is gesteld.
Bij menig werknemer zal op het
ooger.bliik, in dezen tijd van schaarsch-
te en gestegen prijzen, overigens wél
het verlangen bestaan, dat de Ge
machtigde hiér en daar een loonsver-
hooging bevordert. De heer Van Rijst
wees in dit verband óp het gevaar
van inflatie, doch wy willen niette
min blijven hopen, dat er op dit ge
bied nog het een en ander vaR te
doen, ondanks de drukkende oorlogs
omstandigheden. Onrechtvaardigheden
en misBtanden vallen hier nog zeker
weg te nemen. ge v
Eigenly-k hadden we -I^n den heer
Van Rijst ook nog graag een prlnci-
pieele verklaring over zijn opvatting,
als nat.-socialist, van het begrip
„loon". De oude vraag of loon n«ar
prestatie of loon naar behoefte moet
worden uitgekeerd doet zich hier weec
gelden. De nat.-socialist acht een
handhaving van het particuliere ini
tiatief en den particulieren ijver noo-
di-g, zulks echter gebonden door 'het
gemeenschapsbelang. Gezien dit laat
ste streeft de nat.-socialist naar een
socialistischcn opbouw. Moet in dat
verband de particuliere prestatie niet
gezien worden als een plicht tegen
over de gemeenschap, welke prestatie
dan, ak. plicht, eigenlijk geen extra-
belooning,,behoeft en hebben mag? Al
geven we tegelyk gaarne toe, dat tot
nu toe noig slechts zeer weinigen in
staat zijn qm enkel uit plichtsbesef
en zonder dén prikkel van eigenbelang
en voordeel het uiterste van hun
kunnen te geven. De opvoeding tot
meer gemeenschapsbesef zal ook hier
een geleidelijke verandering moeten
voltrekken, waarmee dan tevens het
begrip „loon" in een nieuw licht kan
komen te staan. Zoo zal het sociale
eindelijk zijn wezenlijke waarde ver
krijgen, want het is het sociale pro-
b. -H-m, hetwelk uiteindelijk alle
vraagstukken in onze twintigste eeuw
behe -fsehen zal, zoowel in de binnen
land sche als in de -buitenlandsche
sta itkunde.
14 Dec. Maan op 19.15 onder 10.42
15 Dee. Maan op 20.12. onder 11.31
16 Dee. Maan op 21.15 onder 11.51
