luitsche successen
in N.O. van Sjitomir
Productieproblemen der Ver. Staten
WANNEER
ïL
L®s
gfoenadaff IS Dec. 1543
Sterke Soojet-druk bij Kirowojgrad en Tsjerkassy
Offensief ten Z. van Newel
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREDENKt
Brüs 5 cents per nummer
82pte Jaargang No. 21422
ftlHHCHtOHCt
Schapan vol Italiaanscha werkkrachten wor
den uitgezonden
Baruch met na-oorlogsche reorganisatie belast
UadsnieutfS
Wat, Waar, Wanneer?
SERAJEWO,
de ttad der tegenstellingen
Feuilleton
De reis om de wereld in
tachtig uren. 1
hoofdstuk vm.
VERDUISTERN?
Tot 12 Decern bef moet verduis
terd worden van 18.30 lot 8.30 u.
m ÏÜM
hmmr
t *»f
«1
bk*.
é.t|A
't/m.
M"«»r
JMar
r %«w. f
I liHr
I'M
H.kv
r iu
ft»|6«
HIJ -
nF*lk«
ÜHit»
"1
)n
'»m'
I Hf»" k*
u.t»«
jrd««n
Éftr K
«arn;
fetk»ri
ftp <1«
|UlU
pud.
no
Br.
I dit
tub.
|w>m
no.
tink
Éff
■ned
|Unv
BWt
fcClN
12
Bureau: l^arkl 31
tMafom na
Mnkfilna «MBO
GOÜDSCHE* COUBANT
Chefredacteur:
F TICTCR - Gouda
gat opperbevel van de Duitache
latarmacht maakt d d. Dinsdag bekend:
j« het geMed van Kirowocrad en
Yamy veraterkte de vijand (ia-
(JJa drek. Er ontstonden ver-
IjjjaHa Dof voertdarende gevechten,
|a kat verloop waarvan de boiajewis-
1 daar aware, bloedige offer* op
■Ie piaataen terrein konden ver-
De ated TSJerfcaasy, welker
da vijand In wekenlange ge-
tovergeata traabtte te
||dMk ia la San afgeteopen
I pl futruiuid
I |a het aanvalagoblod ten Noordooa-
I ga van SJUonilr alverden onaa troe-
|ap den WaateltJkea oever van de
IfMaref van ulteengaalagen vljande-
I ma afdeelingen. Van tot It Decern-
I Mr verloor de vijand daar MM ge-
I negenen en rond IIJN dooden, 927
I geaebat, 2M pantaerwagena en
aantal llehto en iware In-
werden buitgemaakt
Ufd. B|J daan gevechten heb-
de Thttrtngaehe late pan tonr
onder bevel van lultenant-
paarmal Krüger en do Brandenburg-
acba filvte infanteriedivlaie onder bevel
van kolonel Scbruerpfiug alch bijson-
der onderscheiden.
Ten Zuiden van Newel vielen de
bolsjewisten na krachtige voorberei
ding door do artillerie met verschei
dene divisies en sterke pantserstrijd-
kraehten aan. Zij werden afgeslagen.
Enkele plaatselijke penetraties werden
afgegrendeld, andere in een tegen
aanval opgeheven. Talrijke pantser
wagens btevan stukgeschoten op het
slagveld ataan.
Aan het Zuid-I taiiaansöhe front
verliep de dpg. met uitzondering van
plaatselijke gevechtsactie aan de
Adriatisehe kust, ook gisteren kalm.
Formaties vijandelijke bommenwer
pers vlogen gisteren in de middaguren
onder de bescherming van mist en het
dichte wolkendek naar Noordweot-
Duitsehland, Talrijke brisant- en
brandbommen veroorzaakten schade
in woonwijken van velschillende
plaatsen. Elf vijandelijke vliegtuigen
werden neergeschoten.
bi den afgeloopcn nacht wierpen
vijandelijke shjjingüvliegtuigen bom
men op het Rynseh-Westfaalsóhe in
dustriegebied"
EDEN OVER DE JONGSTE
CONFERENTIES.
D* Britsche minister van Buitenland-
Istu Zaken heeft b|J de opening der
Ibbalten over den ooeüog in het Engel-
Lagerhui* een rede gehouden,
laaarin hij, near de Brltoche beriebten-
I kerst meldt, ook geeproken heeft over
Ide jongste conferenties der geadlteer
ton.
Eden verklaarde, dat de eerste der
I We conferentie# te Cairo, alsmede
conferentie van Teheran geheel en
14 in het teek en stonden van de miii-
llsto aangelegenhedenEden verklaar -
I is, dat het op deze conferenties gelukt
li de militaire aangelegen héden der
I initieerden in een compleet en orn-
I «attend „voorbenetdlngsetadium" onder
lis brengen, zooals bert dusver in dezen
Ioorlog door de geallieerden tvog niet
I vm bereikt
Met betrok king tot den strijd der
||t»llieerden tegen Japan zeide Eden:
I.Vil moeten Japan bestrijden tot het
I bittere einde, ongeacht de koeten en
Iton' t|)d. die hiervoor noodle zijn."
Ilden verklaarde venter, dat hij uit-
drukking gaf aan zijn hoop, dat deze
igen den grondslag zouden
voor een toekomstige samen-
Ivrrkkig tusschen Groot-Briltorauë, de
|S»vj«-Unle, de Ver. Staten en Tur-
|k(|e. 'H|j noemde het onderhoud met
Iters Tunksóhen president „zeer bemoe-
tnd"
et I
"15.
Het betrekking tot der. toeetsand in
|Joogoslavië bevestigde Eden in hoofd-
k, dat Groot-Brittamii Tito met alle
Ibiadht steunt en hiervoor de toestem-
Inkig der Sovjets en de Ver. Staten
Ihaeft Een Britsche missie onder lei-
|tng van het parlementslid luitenant
IBtzroy Maclean zal met de Sovjet-
I rato ie bU Tito samenwerken. Ovcri-
|pns stelt Groot Brlttannlë pogingen in
1 werk om alle Joegoslavische krin-
||tn, die tegeti den gempensehappelijken
Ibjend willen strUden, te vereenigen.
|Vervolgen« gaf Eden toe, dat Engeland
in Griekenland naar eenzelfde doel
eft.
Rcsum eerend zeide hij, dial do diric
rfenemties G-root-Brlttannië en, naar
I gclooMo, ook zijn geallieerden wel
hebben aangemoedigd, maar dat
f toch geen reden voor een liehtvaar-
optimiame bestaat. Het gekozen
zal in de komende maanden
verbonden naties geweldii
nnlmgen vergen. Groot-Brl
zich geplaatst voor een
.Ten aanzien van de gevechten In
'rllë verklaarde Eden dat toegegeven
worden, dat de opmotoch dier ge-
de legere In de dorde en vierde
and van den veldtocht „niet heele-
*1 zoo opzienbarende afstanden
afgelegd" als In de belde eerste
anden der gevechten. Eden ver
dit met er op te wijzen, dat
de flauwste plaats van het Ita-
nsehe schiereiland was bereikt, waar
Appenijnen zich bijna uitstrekken
l kust tot kust. WaaT geen bergen zijn
overstroom ingen, in hun plaats
i de Duitochers buiten deze voordee
l buitengewoon goed uit.
De Britech - Amerikaanse!»
verliezen in Italië.
t*d#r wordt gameid: Edan heeft near do
»che berichtendienst meldt, in het
jerhuis ook de Brlteche en Amerikaansche
niezen bU de gevechten ln Italië bekend
*Mkt. Volgent deze verklaring hebben
Britten vanaf den dat der landing tot
niet *8 November 5312 dooden. 9709 ga
den en 3153 vermisten, in totaal 16.074
i verloren. De verlieten der Amertkanen
ragen, naar Eden beweerde. 1603 dooden.
gewonden en 1665 vermisten, tn totaal
man.
ITAUAANSCftE KINDEREN
NAAR DE SOVJET-UNIE.
Ito Zutd-Itatfaaruche kinderen lunchen
jzj® 's Jear. wier oudera door db Anglo-
^•btlkaanache autoriteiten vohr den arbeids-
■t tl)n opgeroepen en naar Engeland,
jada. de Ver Staten o# Ataaka tljn ge
porteerd. zullen volgen* een vooratel van
Sovjet-vertegenwoordiger ln de com-
e voor Italië naar de Smrjet-Unie wor-
ger or den. Met dit plan herhalen de
Jjewteken. naar de tender van Rome ln
'Verhand opmerkt, hun reeda tijdens den
Jwwchen burgeroorlog toegepast* methode
alleen tn \eel grooteren omvang Even.
'O* Spaansehe kinderen zullen thana de
■wrrr van Itatlaansche arbeider* tn de
|M'ingen der Sovjet.Unie In communis-
geeat opgevoed worden en *yatefaa-
vervreemd van hun oudera en htm
t'and. benevens van hun godsdienst De
van Rome heeft In de scherpste
wdlngen geprotesteerd tegen dit door
i al* af«cbuw«It1k barbarisme grbrand-
Jte plan. waaraan, naar hij hter aan toe.
r,ch ,v*k dc A-iglo*Amerikanen
ttllohtlg hebben gemaakt
SMUTS OVER DEN DUUR VAN
DBN OORLOG.
„Het tweede front aal komen."
Naar de Etigelschc nieuwsdienst uit
Pretoria meldt, heeft de Zuid-AJri-
koansche premier Smuta Dinsdag aan
journalisten verklaard: „Eenige des
kundigen zijn van meening, dat de
oorlog aan ii<ot fctegin van het volgend
Jaar zal aflooppen. Ik ben daarentegen
geneigd, Ietwat voorzichtiger aan
kondigingen, te doen. De Duitsohe ge
wapende strijdkrachten vechten nog
altijd goed en tn Duitschland heeft
ztoh geen revolutionaire partü ge
vormd, zooals b.v. in het jaar 1918.
Alvorens Japan klein te krijgen, het
geen naar mijn theening niet uitslui
tend tot stand kan worden gebracht
door de tactiek van het eilandhuppe
len, ia het yamze If sprekend het plan
van de geallieerden, eerst den oorlog
in Europa te doen eindigen".
Smuts sprak ook over het onder
werp „tweede front" en verklaarde, dat
het tweede front zal komen.
COMITÉ-TITO DOOR DE SOVJET
UNIE ERKEND.
Haft informatiebureau der Sovjet-Unie
publiceert een offlcieelen oommrataar van
Moskou op de gebeurtenissen In Bet Zutd-
Slavische emignaaten- reap opi>ositlekamp.
In deze beschouwing word* Tia een over
zicht vim de ontwikkeling van het oord é-
Tlto nominaals geoonstateerd. d«t het comaté-
TlU»^)oi de Sovjet-Unie erkend is Daaren
tegen heeft generaal MlhailowttsJ „niet* an
der» dan een negatieve houding der Sovjet-
Unie" ontmoet De Sovletregeerlng heeft
thans besloten een mlHtalre missie naar
Tito ta zenden, „tot het inwinnen ven
nauwkeuriger Inlichtingen".
VERKLARING VAN
VAN GEELKERKEN.
Bij de viering van het 12-jarig be
staan det NSB. heeft de plaatsver
vangende leider van Geelkerken om
elk misverstand te voorkomen en de
dienaangaande telkens weer opdui
kende geruchten te weerleggen, de.
stellige verklaring afgelegd,, dat geen
Nederlhndér onvrijwillig zei behoeven
mee te vechter, hetgeen „strijdig zou
zijn met den Germaanschen geest"
DE FRIJL VOOR DE EXTRA
8PU30L1E.
Voor de spijsolie, die bij wijze van
extra Kerotrantaoen beschikbaar is
gesteld, z|jn thana de prijzen bekend
gemaakt, welke elders in dit blad in
een officieele publicatie zijn opgeno
men. Met nadruk wordt er op gewe
zen, dat voor dose, op de reeds inge
leverde b wen algemeen 708, reeerve
M 73 en reserve M 69, verkrijgbare
olie, in geen geval andere prijzen mo
gen worden gevraagd of betaald, ter
wijl ook geen andere statiegelden
mogen worden verlangd. Men doet er
bovendien góed aan er op toe te
zien, dat b|j toe uitgewogen olie de
juiste hoeveelheid wordt uitgeschon
ken.
DENKT AAN UW MINDER
BEDEELDE VOLKSGENOOTEN.
Ijn de week van 29 Noverolber tot en
met 4 December heeft ons volk een
bedrag van ƒ84.031,49 bijeengebracht
de in die week gehouden straat-
collecte niet meegerekend om de
geldelijke moeilijkheden gedurende de
w i n termaand en ,jo g onze minder be
deelde volkageMoaien te helpen over.
winnen.
Winterhulp draagt ook thans weer
zong, dat deze gelden te bestemder
plaatse komen. j
VERZEKERINGEN.
Niet ieder kan bemiddeling verleenen!
Met ins* g van M Dtcinber U het ver
botten een vorzekerUigsoveieenkonut aan te
gaan. waarby bemiddeling la verleend door
een pertoon. die zlcb niet heeft aangemeld
bij de bedrljfagroep „makelaar» ln aaaurantlgn,
aaauranUebeaorgera an aaaurantle-ggenten".
Eveneena ia hat,varboden provisie te geven
of t* beloven aan sulk een persoon Voor
nader# bijzonderheden wordt verwezen naar
het besluit van den secretarie-generaal van
het departement van Btjzondere Eoimomtscha
Zaken, opgenomen In de Staatscourant van
9 December J 1.. en naar de dezer dagen ln de
dagbladen gepubliceerde officieele mede-
deeUng.
KERKNIEUWS
Ned. Here Kerk. Beroepen te Rotterdam.
Dellshaven (vacature da. S. H. J Jaihea)
d.i J. J. Hletkamp te Vliseingen, Benoemd
tot Jeugdpredtknnt te Amsterdam da J C.
Koningabergen aldaar. Beroepen te Almelo
(vaeature da J P. A Ie Hoyi da. G J H.
Gennink te Nieuw en St Jooatend. Beroe
pen te Rotterdain-Peijenoord (vacature da. F,
Ktlftenbelt) da. O. Samaoh te Hoornaar.
Geref. Kerken. Aangenomen naar Weter-
graafameer lala zeemanapredlkant) da. J.
Wrlatera ta Helmond.
Chr. Geref Kerk. Bedankt voor Urk da.
D Drtessen te Rotterdam-Zuid
De Cotr. Dienst meldt uit Berlijn:
Do bewapentngsproductie der Ver.
Staten loopt op volle toeren, maar
heeft kennelijk haar hoogtepunt nog
niet bereikt ofschoon zich in tusschen
ook aan gene zijde van den Atlain-
tiachen Oceaan de groot# moeilijkheid
bcgiift voor te doen, die een uitvloei
sel is van die vér gaande techniseering
van den oomtog: het tekort aan men-
schen. Volgens Amerikaansche cijfers
oefenen or in de Ver. Stoten momen
teel 62 nul hoen menachen een beroep
uit. De bewapeningsindiustrie alleen al
vergt echter op korten termijn nog an
derhalf mill noen arbeiders die niet ter
beschikking slaan. Op die manier is
het te begrijpen dat or momenteel
schepen vol Itoliaaneche werkkrachten
naar Amerika worden gezonden.
Terwijl echter de Amerikanen naar
buiten veel ophef maken van hun
eitorme productie zien zij zich gedwon
gen voor hot binnenland gnoote aan
dacht te bestedien aan de na-oorlogsche
problemen, waarvoor zij zich door hun
sterk gestegen industrieel potentieel
zien geplaatst. Vooral de arbeiders, die
nu overal werk kunnen krijgen en in
wim
Oanaraal Veldmaarschalk Von Runditrd
overtuigt zich bij #«n bazichtlglng van d»n
Mlddrllandsch# Z«a-wal van da afweet paraat
heid en d# gevachtskracht van de ver
dedigingswerken aan Frankrijk* MlddelUnd-
ache geekuat De generaal-veldmaarachalk bij
een besprek leg In een sector van een dtvlnl*.
H (PK Mooemiillei-Wb.)
het algemeen zeer hooge loonen' ver
dienen, in vele gevallen meer dan 500
dollar in de maand, maken zich ern
stig ongerust over de wiklooeheid die
vrjjwel onvermijdelijk zal zijn, wan
neer de Amei ikaansche industrie weer
op vredesbasis wordt overgeschakeld.
De regeering van Washington tracht
aan den eenen kant de openbare mee
ning gerust te stellen door het doen van
beloften, maar wekt ook aan de andere
zijde den indruk, cat dit na-oorlogsche
probleem ernstig onder de oogen
Wordt gezien, door' het oprichten van
allerlei bureaux, «mvmissiee, oomité's
enz.
Opmerk«ltfk h«t, dat Roosevelt.ln dezen
Zijn vertrouwensman, Bernard Baruch, op
den Aroorgrond heeft geschoven. Baruch la
weliswaar zeer bevriend met Roosevelt, maar
dat neemt niet weg dat Baruch ln wezen
een tèMiwlander is van da New Deal en een
exporws^yan de JlU business". Dat Roose
velt thans BaructTTderfielder van hst bureau
voor mobilisatie van werkkrachten, met de
studie der na-oorlogache\ i*eorgenlaatte van
het Amerikaansche productieapparaat heeft
belast, kan ntet anders inhouden dan dat de
invloed der Amerikaansche regeertng in de
Amerikaansche industrie/zoo spoedig en zoo
drastisch mogelijk zal «/orden besnoeid Het
ligt voor de hand dat iulka door da leiders
van het Amerikaanadhe bedrijfsleven van
harte wordt toegejulrift. Het kapitaal dat de
Amerikaansche regeertng ln gedurende den
oorlog opgerichte industrieën heeft gestoken.
Is n.l. reeds tot boVen de 15 milliard dollar
gestegen, terwijl drJ particuliere Investeerln-
gen nog geen 4 mHAlard bedragen.
De parJJcluglifiitofder Amerikaansche regee
ring ln miniarden dollars zijn als volgt ver
deeld: vliegtuigindustrie 3. *eheepsbouw 2.
explosieve stoffen 2,8. Ijzer en staallndUHtrie
1,2, non-ferro metalen 1,1, oh«micalU>n 1,3.
At* de oorlog eenmaal voorbij zal zijn. is
de Amerikaansche regeering eigenares van
de synthetische rubberproductie voor 100
procent, magnesium 83 procent, vliegtuigen
90 procent, aluminium 90 procent, werktuig
machines 90 procent.
Sommige der betreffende bedrijven zt|n
niet alleen eigendom der regeering. maar
worden ook door haar geleid. Dit zlln de
z.g Gogo-bedrijven (government owned and
operated). Andere bedrijven zUö weliswaar
eigendom der regeering, maar worden door
particulieren geleld. Dit zijn de Oopo-bedrlJ-
ven (government owned and private opera
ted) De regeerlngsbedrljven zijn in sommige
takken van productie, resp in sommige
deelf-n van het land zoo talrijk, dat de pa^
ticullere bedrijven er eenvoudig door worden
overschaduwd. De voorraden der Amënkaan-
sche regeering worden als schier onuitputte
lijk beschreven en omvatten strikt genomen
a Ilea, van «rleesch tot schoenen, van schepen
tot vliegtuigen.
Het probleem dst Baruch thana oo te losvn
krijgt, zou volgens de Economist zijn
het heretal van het Initiatief der particuliere
ondernemers, de liquidatie der fabrieken en
voorraden der regeerlnf, de overschakeling
van de oorlogs- op de vredesproductle bin
nen zoo kort mngetljken tijd en zonder sto
ringen t# veroorzaken tn het productieproces
en tenslotte de beperking der werkloosheid
tot het minimum
GOUDA'! NIEUWE PREDIKANT.
AfacheM ds. Hola la Ter Aar,
Wngene vertrek naar Gouda, waar
hij de nieuw gestichte predikants-
plaaU gaat bezetten, nam ds Gerh.
Huls, na een 314 jarig verblijf, Zon
dag afscheid van de Ned. Hertr. Ge
meente van Langer- en Korteraar
(gemeente Ter Aar). De groóte op
komst bewees Siel hoe gezien de
edieklende prediker bij zjjn gemeente
was. Onder de aanwezigen waren de
burgemeester, zes rlnigcoUega's en de
voorganger der Evangelisatie te
Nieuwveen, de heer A van Scherpen-
zeel.
Na het gemeenschappelijk zingen
van pi 38 :14 en 16 en gebed bepaal
de da. Huia zijn gehoor bij Habakuk
23b, deze woorden: „Uw werk, o
Heere, behoud dat in het leven." H(j
besloot z|jn predioatie met het doen
zingen van ps. 138 4, waarna h|j voor
ging in dankgebed.
Hierna wendde de aoheldende voor
ganger zich tot den burgemeester,
collega's, kerkelijke instanties en ge
meente.
To't ds. Huls richtten het woord ds
P. A. A KlÜsener van Bodegraven
als praetor van den ring Woerden en
da. J. H. de Vree als consulent der
gemeente eni ais vriend. Hij vertolkte
den dank vam kerkeraad, kerkvoogdij
en de geheele gemeende voor hetgeen
da Huls voor allen la geweest. Da Huls
wist, Zeide spreker, twee stroom togen
tot elkander te brengen en was zoo:
doende de geheele gemeente ten
eegen.
De gemeente zong da Huls hierna
staande toe de zegenbede uit po, 121.
VROEGE VERVENINGEN
OM GOUDA.
Do heer F. van Balen vertelt er van
Voor den oudheidkundigen kring
„Die Goude" een vereeniging, welker
ledental reeda gegroeid is tot 436
sprak de heer F. van Balen, gieter
avond in „Het Blauwe Kruis" over
„De vroegere verveningen in de om
geving van onze stad en de Goudache
turfdragera en turftonaters".
Spreker vertelde eerst hoe het veen
ontstaan ie op de zandlaag, die nu 15
tot 17 meter diep ligt, maar eens de
bedding vormde van machtige rivie
ren, die ochter de duinen een groot'
zoetwalerfneer deden ontstaan. Het
eerste bericht over het gebruik van
turf al' brandstof dateert uit 1220.
OnutreoKa 1400 is men, om in de be
hoefte aan brandstof te voorzién Van
de vele bierbrouwerijen die Gouda
toen telde, hier in de omgeving op
groote schaal met turfstekert bqgon-
jjen. Aan de hand van kaarten maakte
de heer van Balen duidelijk hoe door
de turfwinning ontzaggelijk groote
plassen ontstonden als de Zuidpias. by
Waddinxveen, de Noordpias b|j Ha-
zerswoude enz. In 1672 begonnen de
vervening die leidden tot het ont
staan van de Reeuwijksche piaseen
De heer v. Balen becijferde, dat in
dien tijd hier ter stede voor industrie-
en huisbrand gemiddeld 25 millioen
turven per jaar werden gebruikt. Nog
talrjike andere bijzonderheden deelde
spreker in z|jn interessant en uitvoe
rig betoog fiode o.m. dat het tellen
met streepjes dat men nu nog „tur
ven" noemt afkomstig is van de turf-
telsters of -tonster», wier taak 't was,
uit de. moest in Turfmarkt of Turf-
singol liggende schepen de turver. te
lossen.
Cand. RUper. Do heer C P T Rij
per, to} 1 November J.l. hulpprediker
bij de Geref. kerk hier ter stede en
sindsdien te Aalten, met standplaats
Lichtenvoorde, is door den kerkeraad
van de dezer dagen geïnstalleerde Ger.
kerk van Lichtenvoorde als predikant
beroepen. De heer Rijper heeft dit be
roep aangenomen.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren:
10 December: Theodorua Johannes Maria,
an van J IS. Lakerveld en W. A. Koeler,
A. Dekenatr. 7.
11 December: Johannes, m van P O Teekon»
en J. N. Sterk. O. de Boompjes 80: Mattheus
Hendrikus Alberlua Maria: zn van C. ter
Meuten en J. P. M v Iparen, v. Swlolenatr 4.
12 December: Johahnee Frederlk. tn van
H. de Wit en M W Boeghelm, Pr. Hendrik-
alraat 30: Lhte Stefina. dr van U F H. B van
Meegeraen en J. van Riemsdijk. Gr Jacoba-
atreat 3: Magda. dr van G Uilenbroek en
G H Neven, Kanaalatr. 22, Elisabeth, dr van
A. van Mverveld en M. M. ven Es. Turf-
alngel 21.
13 December: Chrlatenale Joaeflna Maria,
dr van J. F. Signer en A. Brxobohaty,
t. d. Palmstr 0»
VC Overleden!
10 December: Jlelena Maria v Schalen, 78 J.
12 December: Pleter Willem Bo», (12
13 December: Franc(acus Vermel). M J.
ThaUa Theater: Wat *n «chatja (mat Lucle
English cn Paul Jiörbiflar). Aanvang 8 uur.
Reunla Btnacoop: Gravin C*«tigHon» (met
Dorii Durantl). Aaavan* B uur
Ter Gouw: Cabaret-programma met o.a John
Kloos cn Llda Boa. Aanvang Woensdag en
Donderdag uur.
15 Dec. 7 uur Ned. Geref. Oemecnta: Karst-
Hchouwhurg:
feest voor de kinderen
15 Der. 7.38 uur Nieuwe
Optreden van A*oka
15 Dec. 7.36 uur Veemarkt-R«»t*ura»t: Ouder
avond openbare lagere school C
16 Dec. 7.30 uur Nieuwe Schouwburg: Voor
stelling ln theater-abonnement Ku.jfureele
Contactraad, opvoering van „Gif" door
N V Het Residentie Tooned
18 Dec. 2.30 uttr Het Blauwe Krul*: Bijeen
komst Ned Bond van afjuwrlmnhouder*
„Biologe Naturae", npreker K. Wernar over
..Het kameraquarium".
18 Dec 3 uur Waterkerk: Kerstwljdtng
evangell*atleverecnlgtnf „Bethel", «preker*
d*. H. van Dijken Gz.n. en d* H 8. J. Kalf.
APOTIIEKERBDIRNHT.
I78tced* geopend (de* nacht* allëén. voor
geneesmiddelen): Apotheek P Weljor. Gouwe
B31
AFHALEN DI8TKIBUT1F.BR.HCIIEIDRN.
Uitreiking aan het Dtatributtekantoor van
Ieven*mtddelenkaarten le periode 1844
morgen 5—12 30 uur: Peek tot en met ReUn-
hout
aanvraagformulieren voor echoanmbonnen
morgen 8—12.30 en 2—3.10 uur loket 13 alle
letter*.
INLEVER ENO LtlWTERVERGttNNTNGEN.
laleverlng lulatar crgunnlngen verbeurd
verklaarde radlo-on.vangtoeate'len aan het
poatkantoor: tot en met Donderdag letter W
SS-PK. Aan do oeyera van den Boa-
nar en tegen die hellingen, die aan
waarazijden hoog rif zen, ligt Serajëwo.
De woningen liggen als zwaluwnesten
geplakt tegen de wanden van de dal-
kom. Dicht rijen zich de huizen aan
een. Daartusaohen krenkten smalle
steegjes omhoog. Moderne bouwwerken
in glas en beton naast taltooze slanke
minaretten mot gpit.se torentjes, die als
even zoovele naaldpunten daarboven
uitsteken en de stad een eigenaardig
gemengd uilerjijk jfeven.
Haar uiterlijk is echter typeerend:
voor het karakter dur stad. Hier stoo-
ten het Oosten en hét Westen met volte
knecht op elkaar, ln geen andere stad
van Kroatië ja deze indruk sterker dan
in Serajewo. Hier strijdt hef Morgen
land hardnekkig om zijn bestaan tegen
het Avondland, dat het steeds verder
wiet terug t« dringen. Doch de oude
traditie leeft nog en heeft zich tot op
heden we»n te handhaven in dit cen
trum van het mohammedaansche Bos
nië, z|j het in haar eigen centrum. Maar
daar vindt men dan ook de volledige
Oostersdhe sfeeT. Ieder stukje leven
is nog omgeven door de romantiek van
Duizend en een nacht. Het geheele
kleurrijke leven speelt zich af in de
open lucht. Op den hoek von een nauw
straatje kan nen Hassan z|jn dadels
zien verkoopen. Een vrouw to een ruim
gewaad, schrijlings gezeten en met een
zwarten sluiejj voor het gezicht, ver
koopt haar z|)den stoffen. Daarnaast
staat een met een fez gekroonde ver-
kooper van gepofte kastanjes Een
schooierachtig jochie op bloole voeten
en smeekende bruine oogen leurt met
zoetigheden. Op een stoel tegen een
deurpost geleund zit de Europeesch
gekleede, doch eveneens met een fez
getooide, verkooper van heereniklee
ding in onverstoorbare rust op klanten
te wachten Even verderop geeft een
ouderwetsche graanofoon een openbaar
concert en lokt met de monotone klan
ken eener Ooetersche melodie toe
hoorde-B. En tusschen dit alles de
feMe kleuren van het heerlijkste fruit,
die het straatbeeld een groote bontheid
geven.
Dooh verder gaat de tocht. Opeens
staat ge ln een nauw straatje, waar een
weldadige rus( heersoht. Het is de
straat der goudemeden, die hun kost
baarheden, van een overdadige Ooster-
sche praal, ten toon stellen en zelf. ge
duldig hun koffie ült mocca-kopjee
slurpend, op koopers zitten te wachten.
Daar rinkelen reeds slagen uit de ko-
perslagerstraat, die het metaal tot sier
lijke schalen of slanke karaffen dwin
gen.
Temidden van dit geroezemoes be
weegt zich in bonte mengeling het
pubkek. Ook -hier weer de groote I
De sperballon worgt tagabnnlS door da
manschappen van taat afweergeschut aan
boord, nu hei schip, na rijn nachtalijken
tochUin de haven la aangekosnen.
(P K. KarwHnn-H H
Het oude, marxistische socidiiri
me, hetwelfc in het bijzonder
negatief ingesteld ivas cn is ten
opzichte t>an het kapitalisme, ziet
zijn negativisme consequent door
gedreven in de woorden: „Rooft
het geroofde!" der vulgair-
marxisten Voor dit communis-
tisch-bolsjetoigme is niets hei
lig meer.
Alg Hbld.
West.
naast
Wel
gestelde kleeding naaxt de meest ar-
nreHjke lompen Europeeeclie kleeding
naast de bontheid der, Oostersche
drachten. Hier gaat een heer voorbij
iri een langen mantel en ipet een
deukhoed op. Doch vlak daarachter
loopt de Bosnjaak in zijn poffende
broek, z.|jn kleurige vest, waaronder
een felgekleurde buikband» op het
hoofd een met een tulband omwik
kelde fez.
Met kittige dribbelpasjes passeert
een dame in getailleerd mawtelcostuum
en een elegant :»>dje op het hoofd.
Plotseling schu» een figuur in een
wijde harem broek voorbij, een kap
over het hoofd geslagen, zwarten
sluier voor het geöcfot, waarachter
een paar donkere oogen schitteren,
zoodoende de nieuwsgierigheid dubbel
prikkelend.
Doch ook de overgang tusschen' het
Avond- en Morgenland is hier merky
baar. Vele mannen gaan geheel Euro-
peesch gekleed, dooh blijven de fez
trouw. Ook de vrouwen modernisee-
ren zich. Veelal is de harem broek
verdwenen, maar een nauw getailleerd
burnoesachtig gewaad is daarvoor in
de plaats gekomen, met zijden kousen
en elegante schoentjes. Ook de sluier
is aan het verdwijnen. Deels wordt h|j
nog gedragen, maar dikwijl» wordt
hij teruggeslagen als louter herinne
ring aan vroegere traditie*
Zoo is Serajewo De merkbare grens
tusschen Oost en West. De tegenstel
lingen botsen in al hun heftigheid op
elkaar Rassen en godsdiensten trach
ten zich wederzijds te doen gelden en
door te zetten. Een haard en broed
plaats .ven conflicten. Geen wonder
dat jiier een» de schoten vielen, die
de inleiding, zouden vormen van het
groote dirama, dat th-ane zijn laatste
acte beleeft Een drama, waarvan de
goede afloop gewaarlmrgd wordt
door de aanwezigheid van het veld-
grijs. naast het brons der uniformen
der Oestadsja, de vemiewingabeweging
van het met ons verbondon Kroatië.
SS-Oorlo gsverslagge ver
Mr. K J. Denijs Jr.
(Nadruk verboden)
Een verhaal uit de eerste tijden van
het vliegwezen door W. C. COEHEN.
25) r-
Meedoogenlooze wedijver.
Voordat Robertson het terrein van
den etrud tusaohen Leo en Tnossart
had bereilkt, was Rollard daar reeds
vereohenen eij had zijn chef-piloot in
bedwang weten te krijgen. Robertson
kwam nog net op tyd om Trossart in
de auto van RolUard te zien stappen en
wegrijden.
Als je niet ophoudt met dat nuzie
makeai, Leo, zei Robertson etreng, dan
geeft mijnheer Moring je Je ontslag en
zal ik een anderen monteur moeten
nemen.
J|j kent Cor Troasart nét zoo goed
ala ik, gromde Leo. Zoo'n jakhals) Ik
zou z|jn kist wel in elkaar kunnen,
trappen! Hij beeft dien Muitk voor dat
vuile baantje in Chicago betaald)
Hoe weit Je dat?
Dat voel tk, antwoordde Leo
schouderophalend.
Nu, iaat <Jan voortaan aan je ge
voel niet zoo den vrijen teugel, ver
maande Robertson De lui zouden gaan
denken dat je Tossart wilde kraken om
hem buiten den wedstrijd te houden.
Hij zocht Trait en Dmtel weer op,
reed met hen naar het kantoor van
Dlntel en had daar een lang gesprek
met den gewezen employé van het
Roode Kruis. Robertson vernam van,
hem, dat Yerma ongeveer tweehonderd
mijl ten Oosten van Chita lag,, dat ten
tijde der tsaren een verbanningsoord
voor vele edelen was geweest. Tus
schen het Be (kalmer en de Amoer
kruist de Trans-Siberische, spoorweg
op een hoogte van meer dan honderd
meter de Yablonoibergeii. Van Ohita
naar de grens van Mimdsjoei ije daalt
de spoorweg lang» de hellingen naar
den Stille Oceaan omlaag door een der
meest woeste en romantische trajecten,
ooit door spoorwegingenieurs aange.
legd. Yerma zelf lad niet aan oen
sfjoonweg, maar tien'worsten noords»
lijker. Het. dichtetbjiziinde station was
Olskaya, een plaatsje van enkele hon
derden Inwoner». De stad, waarin Ro
bertson belang stelde, lag latigs dén
ouden Siberischen hoirwi-g Trait tee-
kende een plattegrond van Yerma en
gaf dowrop aan, hoe de stsd aan alle
zijden door nuw bergland was omge
ven Bezotgd bekeek Robertson die
teekening. Er scheen daar in de buurt
geen handbreed gr. >n<ls te vinden,
waarop men met een. vliegtuig kon
dalen. Hij vroeg, hoe Trait daarover
dacht
Tusschen Yermt en Olskaya ligt
een kleine hoogvlakte, die zoo glad is
als eep. biljarttafel, /ei Trait Ik heb er
vliegtuigen uit Chita zien dalen en op
stijgen, toén ik daar de zorg voor een
vluchtelingenkamp hod. Ik wil u met
graag ontmoedigen, msar als mejuf
frouw Nielsen zich ijl 'Yerma als ge
vangene bevindt, d«n wees Ik, dat u
een onmogelijke taak op uw schouders
wilt nemen Do opstandelingen zullen
ongetwijfeld alle toegangswegen bezet
houden. Er bestaan slechts twbe wegen
om in de stad te komen en beide zijn
^n soort bergvetrtlng op zichzelf. Ais.
u op dat plateau daalt cn den weg
langsNieai spoorweg naar de stad volgt,
zuilen zó u ongetwijfeld gevangen ne
men En toch is die wog uw een tg#
hoop om er te komen.
Als ik maar eenmaal In Yerma
kan komen, dan kom ik er wel uit ook,
zei Robertson beslist. En ik geloof, dat
fk er wel een methodepp weet, om mid
den tn de stad terecht te komen.
Hy kreeg vafi Trait een schetskaartje
van den heirweg tu»»dhcn de heuvels
en over de hoogvlakte heen en ma.vji te
aanteekeningen ean al zijn verdere in
lichtingen. Na zijn gesprek met Tralt
had hij nogmaals een onderhoud met
Dintel. Br was vendor niets byosondois
gebeurd, zoo vertelde de advocaat
hem, en de toekomst van Tascha was
naar allen schijn nog altijd even som
ber. Toch was Dintel vajjamcentng, dat
géén nieuws, goed nieuws beteekerule.
Robertson's plan. zooals hij 'lat don
advocaat voorlegde, was trouwens een.
voudig genoeg; als <te „Arend" Siberië
bereikte, zou bij op de een of andere
manier Taseha bevrijden
Maar gesteld nu erna, dat je in
Yerma twee of drie dagen moet blij
ven, merkte Dintel op Zou dst Tmg-
sarl den egen groote kans geven den
wedstrytl te winnen? f
(Wordt vervolgd:)
15 Dee. Maan op 20.12. onder 11.21
16 Deo. Maan op 21.15 onder 11.54
17 Dec. Maan op 22.19 ondor 12.22