luitsche successen in N.O. van Sjitomir Productieproblemen der Ver. Staten WANNEER ïL L®s gfoenadaff IS Dec. 1543 Sterke Soojet-druk bij Kirowojgrad en Tsjerkassy Offensief ten Z. van Newel NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREDENKt Brüs 5 cents per nummer 82pte Jaargang No. 21422 ftlHHCHtOHCt Schapan vol Italiaanscha werkkrachten wor den uitgezonden Baruch met na-oorlogsche reorganisatie belast UadsnieutfS Wat, Waar, Wanneer? SERAJEWO, de ttad der tegenstellingen Feuilleton De reis om de wereld in tachtig uren. 1 hoofdstuk vm. VERDUISTERN? Tot 12 Decern bef moet verduis terd worden van 18.30 lot 8.30 u. m ÏÜM hmmr t *»f «1 bk*. é.t|A 't/m. M"«»r JMar r %«w. f I liHr I'M H.kv r iu ft»|6« HIJ - nF*lk« ÜHit» "1 )n '»m' I Hf»" k* u.t»« jrd««n Éftr K «arn; fetk»ri ftp <1« |UlU pud. no Br. I dit tub. |w>m no. tink Éff ■ned |Unv BWt fcClN 12 Bureau: l^arkl 31 tMafom na Mnkfilna «MBO GOÜDSCHE* COUBANT Chefredacteur: F TICTCR - Gouda gat opperbevel van de Duitache latarmacht maakt d d. Dinsdag bekend: j« het geMed van Kirowocrad en Yamy veraterkte de vijand (ia- (JJa drek. Er ontstonden ver- IjjjaHa Dof voertdarende gevechten, |a kat verloop waarvan de boiajewis- 1 daar aware, bloedige offer* op ■Ie piaataen terrein konden ver- De ated TSJerfcaasy, welker da vijand In wekenlange ge- tovergeata traabtte te ||dMk ia la San afgeteopen I pl futruiuid I |a het aanvalagoblod ten Noordooa- I ga van SJUonilr alverden onaa troe- |ap den WaateltJkea oever van de IfMaref van ulteengaalagen vljande- I ma afdeelingen. Van tot It Decern- I Mr verloor de vijand daar MM ge- I negenen en rond IIJN dooden, 927 I geaebat, 2M pantaerwagena en aantal llehto en iware In- werden buitgemaakt Ufd. B|J daan gevechten heb- de Thttrtngaehe late pan tonr onder bevel van lultenant- paarmal Krüger en do Brandenburg- acba filvte infanteriedivlaie onder bevel van kolonel Scbruerpfiug alch bijson- der onderscheiden. Ten Zuiden van Newel vielen de bolsjewisten na krachtige voorberei ding door do artillerie met verschei dene divisies en sterke pantserstrijd- kraehten aan. Zij werden afgeslagen. Enkele plaatselijke penetraties werden afgegrendeld, andere in een tegen aanval opgeheven. Talrijke pantser wagens btevan stukgeschoten op het slagveld ataan. Aan het Zuid-I taiiaansöhe front verliep de dpg. met uitzondering van plaatselijke gevechtsactie aan de Adriatisehe kust, ook gisteren kalm. Formaties vijandelijke bommenwer pers vlogen gisteren in de middaguren onder de bescherming van mist en het dichte wolkendek naar Noordweot- Duitsehland, Talrijke brisant- en brandbommen veroorzaakten schade in woonwijken van velschillende plaatsen. Elf vijandelijke vliegtuigen werden neergeschoten. bi den afgeloopcn nacht wierpen vijandelijke shjjingüvliegtuigen bom men op het Rynseh-Westfaalsóhe in dustriegebied" EDEN OVER DE JONGSTE CONFERENTIES. D* Britsche minister van Buitenland- Istu Zaken heeft b|J de opening der Ibbalten over den ooeüog in het Engel- Lagerhui* een rede gehouden, laaarin hij, near de Brltoche beriebten- I kerst meldt, ook geeproken heeft over Ide jongste conferenties der geadlteer ton. Eden verklaarde, dat de eerste der I We conferentie# te Cairo, alsmede conferentie van Teheran geheel en 14 in het teek en stonden van de miii- llsto aangelegenhedenEden verklaar - I is, dat het op deze conferenties gelukt li de militaire aangelegen héden der I initieerden in een compleet en orn- I «attend „voorbenetdlngsetadium" onder lis brengen, zooals bert dusver in dezen Ioorlog door de geallieerden tvog niet I vm bereikt Met betrok king tot den strijd der ||t»llieerden tegen Japan zeide Eden: I.Vil moeten Japan bestrijden tot het I bittere einde, ongeacht de koeten en Iton' t|)d. die hiervoor noodle zijn." Ilden verklaarde venter, dat hij uit- drukking gaf aan zijn hoop, dat deze igen den grondslag zouden voor een toekomstige samen- Ivrrkkig tusschen Groot-Briltorauë, de |S»vj«-Unle, de Ver. Staten en Tur- |k(|e. 'H|j noemde het onderhoud met Iters Tunksóhen president „zeer bemoe- tnd" et I "15. Het betrekking tot der. toeetsand in |Joogoslavië bevestigde Eden in hoofd- k, dat Groot-Brittamii Tito met alle Ibiadht steunt en hiervoor de toestem- Inkig der Sovjets en de Ver. Staten Ihaeft Een Britsche missie onder lei- |tng van het parlementslid luitenant IBtzroy Maclean zal met de Sovjet- I rato ie bU Tito samenwerken. Ovcri- |pns stelt Groot Brlttannlë pogingen in 1 werk om alle Joegoslavische krin- ||tn, die tegeti den gempensehappelijken Ibjend willen strUden, te vereenigen. |Vervolgen« gaf Eden toe, dat Engeland in Griekenland naar eenzelfde doel eft. Rcsum eerend zeide hij, dial do diric rfenemties G-root-Brlttannië en, naar I gclooMo, ook zijn geallieerden wel hebben aangemoedigd, maar dat f toch geen reden voor een liehtvaar- optimiame bestaat. Het gekozen zal in de komende maanden verbonden naties geweldii nnlmgen vergen. Groot-Brl zich geplaatst voor een .Ten aanzien van de gevechten In 'rllë verklaarde Eden dat toegegeven worden, dat de opmotoch dier ge- de legere In de dorde en vierde and van den veldtocht „niet heele- *1 zoo opzienbarende afstanden afgelegd" als In de belde eerste anden der gevechten. Eden ver dit met er op te wijzen, dat de flauwste plaats van het Ita- nsehe schiereiland was bereikt, waar Appenijnen zich bijna uitstrekken l kust tot kust. WaaT geen bergen zijn overstroom ingen, in hun plaats i de Duitochers buiten deze voordee l buitengewoon goed uit. De Britech - Amerikaanse!» verliezen in Italië. t*d#r wordt gameid: Edan heeft near do »che berichtendienst meldt, in het jerhuis ook de Brlteche en Amerikaansche niezen bU de gevechten ln Italië bekend *Mkt. Volgent deze verklaring hebben Britten vanaf den dat der landing tot niet *8 November 5312 dooden. 9709 ga den en 3153 vermisten, in totaal 16.074 i verloren. De verlieten der Amertkanen ragen, naar Eden beweerde. 1603 dooden. gewonden en 1665 vermisten, tn totaal man. ITAUAANSCftE KINDEREN NAAR DE SOVJET-UNIE. Ito Zutd-Itatfaaruche kinderen lunchen jzj® 's Jear. wier oudera door db Anglo- ^•btlkaanache autoriteiten vohr den arbeids- ■t tl)n opgeroepen en naar Engeland, jada. de Ver Staten o# Ataaka tljn ge porteerd. zullen volgen* een vooratel van Sovjet-vertegenwoordiger ln de com- e voor Italië naar de Smrjet-Unie wor- ger or den. Met dit plan herhalen de Jjewteken. naar de tender van Rome ln 'Verhand opmerkt, hun reeda tijdens den Jwwchen burgeroorlog toegepast* methode alleen tn \eel grooteren omvang Even. 'O* Spaansehe kinderen zullen thana de ■wrrr van Itatlaansche arbeider* tn de |M'ingen der Sovjet.Unie In communis- geeat opgevoed worden en *yatefaa- vervreemd van hun oudera en htm t'and. benevens van hun godsdienst De van Rome heeft In de scherpste wdlngen geprotesteerd tegen dit door i al* af«cbuw«It1k barbarisme grbrand- Jte plan. waaraan, naar hij hter aan toe. r,ch ,v*k dc A-iglo*Amerikanen ttllohtlg hebben gemaakt SMUTS OVER DEN DUUR VAN DBN OORLOG. „Het tweede front aal komen." Naar de Etigelschc nieuwsdienst uit Pretoria meldt, heeft de Zuid-AJri- koansche premier Smuta Dinsdag aan journalisten verklaard: „Eenige des kundigen zijn van meening, dat de oorlog aan ii<ot fctegin van het volgend Jaar zal aflooppen. Ik ben daarentegen geneigd, Ietwat voorzichtiger aan kondigingen, te doen. De Duitsohe ge wapende strijdkrachten vechten nog altijd goed en tn Duitschland heeft ztoh geen revolutionaire partü ge vormd, zooals b.v. in het jaar 1918. Alvorens Japan klein te krijgen, het geen naar mijn theening niet uitslui tend tot stand kan worden gebracht door de tactiek van het eilandhuppe len, ia het yamze If sprekend het plan van de geallieerden, eerst den oorlog in Europa te doen eindigen". Smuts sprak ook over het onder werp „tweede front" en verklaarde, dat het tweede front zal komen. COMITÉ-TITO DOOR DE SOVJET UNIE ERKEND. Haft informatiebureau der Sovjet-Unie publiceert een offlcieelen oommrataar van Moskou op de gebeurtenissen In Bet Zutd- Slavische emignaaten- reap opi>ositlekamp. In deze beschouwing word* Tia een over zicht vim de ontwikkeling van het oord é- Tlto nominaals geoonstateerd. d«t het comaté- TlU»^)oi de Sovjet-Unie erkend is Daaren tegen heeft generaal MlhailowttsJ „niet* an der» dan een negatieve houding der Sovjet- Unie" ontmoet De Sovletregeerlng heeft thans besloten een mlHtalre missie naar Tito ta zenden, „tot het inwinnen ven nauwkeuriger Inlichtingen". VERKLARING VAN VAN GEELKERKEN. Bij de viering van het 12-jarig be staan det NSB. heeft de plaatsver vangende leider van Geelkerken om elk misverstand te voorkomen en de dienaangaande telkens weer opdui kende geruchten te weerleggen, de. stellige verklaring afgelegd,, dat geen Nederlhndér onvrijwillig zei behoeven mee te vechter, hetgeen „strijdig zou zijn met den Germaanschen geest" DE FRIJL VOOR DE EXTRA 8PU30L1E. Voor de spijsolie, die bij wijze van extra Kerotrantaoen beschikbaar is gesteld, z|jn thana de prijzen bekend gemaakt, welke elders in dit blad in een officieele publicatie zijn opgeno men. Met nadruk wordt er op gewe zen, dat voor dose, op de reeds inge leverde b wen algemeen 708, reeerve M 73 en reserve M 69, verkrijgbare olie, in geen geval andere prijzen mo gen worden gevraagd of betaald, ter wijl ook geen andere statiegelden mogen worden verlangd. Men doet er bovendien góed aan er op toe te zien, dat b|j toe uitgewogen olie de juiste hoeveelheid wordt uitgeschon ken. DENKT AAN UW MINDER BEDEELDE VOLKSGENOOTEN. Ijn de week van 29 Noverolber tot en met 4 December heeft ons volk een bedrag van ƒ84.031,49 bijeengebracht de in die week gehouden straat- collecte niet meegerekend om de geldelijke moeilijkheden gedurende de w i n termaand en ,jo g onze minder be deelde volkageMoaien te helpen over. winnen. Winterhulp draagt ook thans weer zong, dat deze gelden te bestemder plaatse komen. j VERZEKERINGEN. Niet ieder kan bemiddeling verleenen! Met ins* g van M Dtcinber U het ver botten een vorzekerUigsoveieenkonut aan te gaan. waarby bemiddeling la verleend door een pertoon. die zlcb niet heeft aangemeld bij de bedrljfagroep „makelaar» ln aaaurantlgn, aaauranUebeaorgera an aaaurantle-ggenten". Eveneena ia hat,varboden provisie te geven of t* beloven aan sulk een persoon Voor nader# bijzonderheden wordt verwezen naar het besluit van den secretarie-generaal van het departement van Btjzondere Eoimomtscha Zaken, opgenomen In de Staatscourant van 9 December J 1.. en naar de dezer dagen ln de dagbladen gepubliceerde officieele mede- deeUng. KERKNIEUWS Ned. Here Kerk. Beroepen te Rotterdam. Dellshaven (vacature da. S. H. J Jaihea) d.i J. J. Hletkamp te Vliseingen, Benoemd tot Jeugdpredtknnt te Amsterdam da J C. Koningabergen aldaar. Beroepen te Almelo (vaeature da J P. A Ie Hoyi da. G J H. Gennink te Nieuw en St Jooatend. Beroe pen te Rotterdain-Peijenoord (vacature da. F, Ktlftenbelt) da. O. Samaoh te Hoornaar. Geref. Kerken. Aangenomen naar Weter- graafameer lala zeemanapredlkant) da. J. Wrlatera ta Helmond. Chr. Geref Kerk. Bedankt voor Urk da. D Drtessen te Rotterdam-Zuid De Cotr. Dienst meldt uit Berlijn: Do bewapentngsproductie der Ver. Staten loopt op volle toeren, maar heeft kennelijk haar hoogtepunt nog niet bereikt ofschoon zich in tusschen ook aan gene zijde van den Atlain- tiachen Oceaan de groot# moeilijkheid bcgiift voor te doen, die een uitvloei sel is van die vér gaande techniseering van den oomtog: het tekort aan men- schen. Volgens Amerikaansche cijfers oefenen or in de Ver. Stoten momen teel 62 nul hoen menachen een beroep uit. De bewapeningsindiustrie alleen al vergt echter op korten termijn nog an derhalf mill noen arbeiders die niet ter beschikking slaan. Op die manier is het te begrijpen dat or momenteel schepen vol Itoliaaneche werkkrachten naar Amerika worden gezonden. Terwijl echter de Amerikanen naar buiten veel ophef maken van hun eitorme productie zien zij zich gedwon gen voor hot binnenland gnoote aan dacht te bestedien aan de na-oorlogsche problemen, waarvoor zij zich door hun sterk gestegen industrieel potentieel zien geplaatst. Vooral de arbeiders, die nu overal werk kunnen krijgen en in wim Oanaraal Veldmaarschalk Von Runditrd overtuigt zich bij #«n bazichtlglng van d»n Mlddrllandsch# Z«a-wal van da afweet paraat heid en d# gevachtskracht van de ver dedigingswerken aan Frankrijk* MlddelUnd- ache geekuat De generaal-veldmaarachalk bij een besprek leg In een sector van een dtvlnl*. H (PK Mooemiillei-Wb.) het algemeen zeer hooge loonen' ver dienen, in vele gevallen meer dan 500 dollar in de maand, maken zich ern stig ongerust over de wiklooeheid die vrjjwel onvermijdelijk zal zijn, wan neer de Amei ikaansche industrie weer op vredesbasis wordt overgeschakeld. De regeering van Washington tracht aan den eenen kant de openbare mee ning gerust te stellen door het doen van beloften, maar wekt ook aan de andere zijde den indruk, cat dit na-oorlogsche probleem ernstig onder de oogen Wordt gezien, door' het oprichten van allerlei bureaux, «mvmissiee, oomité's enz. Opmerk«ltfk h«t, dat Roosevelt.ln dezen Zijn vertrouwensman, Bernard Baruch, op den Aroorgrond heeft geschoven. Baruch la weliswaar zeer bevriend met Roosevelt, maar dat neemt niet weg dat Baruch ln wezen een tèMiwlander is van da New Deal en een exporws^yan de JlU business". Dat Roose velt thans BaructTTderfielder van hst bureau voor mobilisatie van werkkrachten, met de studie der na-oorlogache\ i*eorgenlaatte van het Amerikaansche productieapparaat heeft belast, kan ntet anders inhouden dan dat de invloed der Amerikaansche regeertng in de Amerikaansche industrie/zoo spoedig en zoo drastisch mogelijk zal «/orden besnoeid Het ligt voor de hand dat iulka door da leiders van het Amerikaanadhe bedrijfsleven van harte wordt toegejulrift. Het kapitaal dat de Amerikaansche regeertng ln gedurende den oorlog opgerichte industrieën heeft gestoken. Is n.l. reeds tot boVen de 15 milliard dollar gestegen, terwijl drJ particuliere Investeerln- gen nog geen 4 mHAlard bedragen. De parJJcluglifiitofder Amerikaansche regee ring ln miniarden dollars zijn als volgt ver deeld: vliegtuigindustrie 3. *eheepsbouw 2. explosieve stoffen 2,8. Ijzer en staallndUHtrie 1,2, non-ferro metalen 1,1, oh«micalU>n 1,3. At* de oorlog eenmaal voorbij zal zijn. is de Amerikaansche regeering eigenares van de synthetische rubberproductie voor 100 procent, magnesium 83 procent, vliegtuigen 90 procent, aluminium 90 procent, werktuig machines 90 procent. Sommige der betreffende bedrijven zt|n niet alleen eigendom der regeering. maar worden ook door haar geleid. Dit zlln de z.g Gogo-bedrijven (government owned and operated). Andere bedrijven zUö weliswaar eigendom der regeering, maar worden door particulieren geleld. Dit zijn de Oopo-bedrlJ- ven (government owned and private opera ted) De regeerlngsbedrljven zijn in sommige takken van productie, resp in sommige deelf-n van het land zoo talrijk, dat de pa^ ticullere bedrijven er eenvoudig door worden overschaduwd. De voorraden der Amënkaan- sche regeering worden als schier onuitputte lijk beschreven en omvatten strikt genomen a Ilea, van «rleesch tot schoenen, van schepen tot vliegtuigen. Het probleem dst Baruch thana oo te losvn krijgt, zou volgens de Economist zijn het heretal van het Initiatief der particuliere ondernemers, de liquidatie der fabrieken en voorraden der regeerlnf, de overschakeling van de oorlogs- op de vredesproductle bin nen zoo kort mngetljken tijd en zonder sto ringen t# veroorzaken tn het productieproces en tenslotte de beperking der werkloosheid tot het minimum GOUDA'! NIEUWE PREDIKANT. AfacheM ds. Hola la Ter Aar, Wngene vertrek naar Gouda, waar hij de nieuw gestichte predikants- plaaU gaat bezetten, nam ds Gerh. Huls, na een 314 jarig verblijf, Zon dag afscheid van de Ned. Hertr. Ge meente van Langer- en Korteraar (gemeente Ter Aar). De groóte op komst bewees Siel hoe gezien de edieklende prediker bij zjjn gemeente was. Onder de aanwezigen waren de burgemeester, zes rlnigcoUega's en de voorganger der Evangelisatie te Nieuwveen, de heer A van Scherpen- zeel. Na het gemeenschappelijk zingen van pi 38 :14 en 16 en gebed bepaal de da. Huia zijn gehoor bij Habakuk 23b, deze woorden: „Uw werk, o Heere, behoud dat in het leven." H(j besloot z|jn predioatie met het doen zingen van ps. 138 4, waarna h|j voor ging in dankgebed. Hierna wendde de aoheldende voor ganger zich tot den burgemeester, collega's, kerkelijke instanties en ge meente. To't ds. Huls richtten het woord ds P. A. A KlÜsener van Bodegraven als praetor van den ring Woerden en da. J. H. de Vree als consulent der gemeente eni ais vriend. Hij vertolkte den dank vam kerkeraad, kerkvoogdij en de geheele gemeende voor hetgeen da Huls voor allen la geweest. Da Huls wist, Zeide spreker, twee stroom togen tot elkander te brengen en was zoo: doende de geheele gemeente ten eegen. De gemeente zong da Huls hierna staande toe de zegenbede uit po, 121. VROEGE VERVENINGEN OM GOUDA. Do heer F. van Balen vertelt er van Voor den oudheidkundigen kring „Die Goude" een vereeniging, welker ledental reeda gegroeid is tot 436 sprak de heer F. van Balen, gieter avond in „Het Blauwe Kruis" over „De vroegere verveningen in de om geving van onze stad en de Goudache turfdragera en turftonaters". Spreker vertelde eerst hoe het veen ontstaan ie op de zandlaag, die nu 15 tot 17 meter diep ligt, maar eens de bedding vormde van machtige rivie ren, die ochter de duinen een groot' zoetwalerfneer deden ontstaan. Het eerste bericht over het gebruik van turf al' brandstof dateert uit 1220. OnutreoKa 1400 is men, om in de be hoefte aan brandstof te voorzién Van de vele bierbrouwerijen die Gouda toen telde, hier in de omgeving op groote schaal met turfstekert bqgon- jjen. Aan de hand van kaarten maakte de heer van Balen duidelijk hoe door de turfwinning ontzaggelijk groote plassen ontstonden als de Zuidpias. by Waddinxveen, de Noordpias b|j Ha- zerswoude enz. In 1672 begonnen de vervening die leidden tot het ont staan van de Reeuwijksche piaseen De heer v. Balen becijferde, dat in dien tijd hier ter stede voor industrie- en huisbrand gemiddeld 25 millioen turven per jaar werden gebruikt. Nog talrjike andere bijzonderheden deelde spreker in z|jn interessant en uitvoe rig betoog fiode o.m. dat het tellen met streepjes dat men nu nog „tur ven" noemt afkomstig is van de turf- telsters of -tonster», wier taak 't was, uit de. moest in Turfmarkt of Turf- singol liggende schepen de turver. te lossen. Cand. RUper. Do heer C P T Rij per, to} 1 November J.l. hulpprediker bij de Geref. kerk hier ter stede en sindsdien te Aalten, met standplaats Lichtenvoorde, is door den kerkeraad van de dezer dagen geïnstalleerde Ger. kerk van Lichtenvoorde als predikant beroepen. De heer Rijper heeft dit be roep aangenomen. BURGERLIJKE STAND. Geboren: 10 December: Theodorua Johannes Maria, an van J IS. Lakerveld en W. A. Koeler, A. Dekenatr. 7. 11 December: Johannes, m van P O Teekon» en J. N. Sterk. O. de Boompjes 80: Mattheus Hendrikus Alberlua Maria: zn van C. ter Meuten en J. P. M v Iparen, v. Swlolenatr 4. 12 December: Johahnee Frederlk. tn van H. de Wit en M W Boeghelm, Pr. Hendrik- alraat 30: Lhte Stefina. dr van U F H. B van Meegeraen en J. van Riemsdijk. Gr Jacoba- atreat 3: Magda. dr van G Uilenbroek en G H Neven, Kanaalatr. 22, Elisabeth, dr van A. van Mverveld en M. M. ven Es. Turf- alngel 21. 13 December: Chrlatenale Joaeflna Maria, dr van J. F. Signer en A. Brxobohaty, t. d. Palmstr 0» VC Overleden! 10 December: Jlelena Maria v Schalen, 78 J. 12 December: Pleter Willem Bo», (12 13 December: Franc(acus Vermel). M J. ThaUa Theater: Wat *n «chatja (mat Lucle English cn Paul Jiörbiflar). Aanvang 8 uur. Reunla Btnacoop: Gravin C*«tigHon» (met Dorii Durantl). Aaavan* B uur Ter Gouw: Cabaret-programma met o.a John Kloos cn Llda Boa. Aanvang Woensdag en Donderdag uur. 15 Dec. 7 uur Ned. Geref. Oemecnta: Karst- Hchouwhurg: feest voor de kinderen 15 Der. 7.38 uur Nieuwe Optreden van A*oka 15 Dec. 7.36 uur Veemarkt-R«»t*ura»t: Ouder avond openbare lagere school C 16 Dec. 7.30 uur Nieuwe Schouwburg: Voor stelling ln theater-abonnement Ku.jfureele Contactraad, opvoering van „Gif" door N V Het Residentie Tooned 18 Dec. 2.30 uttr Het Blauwe Krul*: Bijeen komst Ned Bond van afjuwrlmnhouder* „Biologe Naturae", npreker K. Wernar over ..Het kameraquarium". 18 Dec 3 uur Waterkerk: Kerstwljdtng evangell*atleverecnlgtnf „Bethel", «preker* d*. H. van Dijken Gz.n. en d* H 8. J. Kalf. APOTIIEKERBDIRNHT. I78tced* geopend (de* nacht* allëén. voor geneesmiddelen): Apotheek P Weljor. Gouwe B31 AFHALEN DI8TKIBUT1F.BR.HCIIEIDRN. Uitreiking aan het Dtatributtekantoor van Ieven*mtddelenkaarten le periode 1844 morgen 5—12 30 uur: Peek tot en met ReUn- hout aanvraagformulieren voor echoanmbonnen morgen 8—12.30 en 2—3.10 uur loket 13 alle letter*. INLEVER ENO LtlWTERVERGttNNTNGEN. laleverlng lulatar crgunnlngen verbeurd verklaarde radlo-on.vangtoeate'len aan het poatkantoor: tot en met Donderdag letter W SS-PK. Aan do oeyera van den Boa- nar en tegen die hellingen, die aan waarazijden hoog rif zen, ligt Serajëwo. De woningen liggen als zwaluwnesten geplakt tegen de wanden van de dal- kom. Dicht rijen zich de huizen aan een. Daartusaohen krenkten smalle steegjes omhoog. Moderne bouwwerken in glas en beton naast taltooze slanke minaretten mot gpit.se torentjes, die als even zoovele naaldpunten daarboven uitsteken en de stad een eigenaardig gemengd uilerjijk jfeven. Haar uiterlijk is echter typeerend: voor het karakter dur stad. Hier stoo- ten het Oosten en hét Westen met volte knecht op elkaar, ln geen andere stad van Kroatië ja deze indruk sterker dan in Serajewo. Hier strijdt hef Morgen land hardnekkig om zijn bestaan tegen het Avondland, dat het steeds verder wiet terug t« dringen. Doch de oude traditie leeft nog en heeft zich tot op heden we»n te handhaven in dit cen trum van het mohammedaansche Bos nië, z|j het in haar eigen centrum. Maar daar vindt men dan ook de volledige Oostersdhe sfeeT. Ieder stukje leven is nog omgeven door de romantiek van Duizend en een nacht. Het geheele kleurrijke leven speelt zich af in de open lucht. Op den hoek von een nauw straatje kan nen Hassan z|jn dadels zien verkoopen. Een vrouw to een ruim gewaad, schrijlings gezeten en met een zwarten sluiejj voor het gezicht, ver koopt haar z|)den stoffen. Daarnaast staat een met een fez gekroonde ver- kooper van gepofte kastanjes Een schooierachtig jochie op bloole voeten en smeekende bruine oogen leurt met zoetigheden. Op een stoel tegen een deurpost geleund zit de Europeesch gekleede, doch eveneens met een fez getooide, verkooper van heereniklee ding in onverstoorbare rust op klanten te wachten Even verderop geeft een ouderwetsche graanofoon een openbaar concert en lokt met de monotone klan ken eener Ooetersche melodie toe hoorde-B. En tusschen dit alles de feMe kleuren van het heerlijkste fruit, die het straatbeeld een groote bontheid geven. Dooh verder gaat de tocht. Opeens staat ge ln een nauw straatje, waar een weldadige rus( heersoht. Het is de straat der goudemeden, die hun kost baarheden, van een overdadige Ooster- sche praal, ten toon stellen en zelf. ge duldig hun koffie ült mocca-kopjee slurpend, op koopers zitten te wachten. Daar rinkelen reeds slagen uit de ko- perslagerstraat, die het metaal tot sier lijke schalen of slanke karaffen dwin gen. Temidden van dit geroezemoes be weegt zich in bonte mengeling het pubkek. Ook -hier weer de groote I De sperballon worgt tagabnnlS door da manschappen van taat afweergeschut aan boord, nu hei schip, na rijn nachtalijken tochUin de haven la aangekosnen. (P K. KarwHnn-H H Het oude, marxistische socidiiri me, hetwelfc in het bijzonder negatief ingesteld ivas cn is ten opzichte t>an het kapitalisme, ziet zijn negativisme consequent door gedreven in de woorden: „Rooft het geroofde!" der vulgair- marxisten Voor dit communis- tisch-bolsjetoigme is niets hei lig meer. Alg Hbld. West. naast Wel gestelde kleeding naaxt de meest ar- nreHjke lompen Europeeeclie kleeding naast de bontheid der, Oostersche drachten. Hier gaat een heer voorbij iri een langen mantel en ipet een deukhoed op. Doch vlak daarachter loopt de Bosnjaak in zijn poffende broek, z.|jn kleurige vest, waaronder een felgekleurde buikband» op het hoofd een met een tulband omwik kelde fez. Met kittige dribbelpasjes passeert een dame in getailleerd mawtelcostuum en een elegant :»>dje op het hoofd. Plotseling schu» een figuur in een wijde harem broek voorbij, een kap over het hoofd geslagen, zwarten sluier voor het geöcfot, waarachter een paar donkere oogen schitteren, zoodoende de nieuwsgierigheid dubbel prikkelend. Doch ook de overgang tusschen' het Avond- en Morgenland is hier merky baar. Vele mannen gaan geheel Euro- peesch gekleed, dooh blijven de fez trouw. Ook de vrouwen modernisee- ren zich. Veelal is de harem broek verdwenen, maar een nauw getailleerd burnoesachtig gewaad is daarvoor in de plaats gekomen, met zijden kousen en elegante schoentjes. Ook de sluier is aan het verdwijnen. Deels wordt h|j nog gedragen, maar dikwijl» wordt hij teruggeslagen als louter herinne ring aan vroegere traditie* Zoo is Serajewo De merkbare grens tusschen Oost en West. De tegenstel lingen botsen in al hun heftigheid op elkaar Rassen en godsdiensten trach ten zich wederzijds te doen gelden en door te zetten. Een haard en broed plaats .ven conflicten. Geen wonder dat jiier een» de schoten vielen, die de inleiding, zouden vormen van het groote dirama, dat th-ane zijn laatste acte beleeft Een drama, waarvan de goede afloop gewaarlmrgd wordt door de aanwezigheid van het veld- grijs. naast het brons der uniformen der Oestadsja, de vemiewingabeweging van het met ons verbondon Kroatië. SS-Oorlo gsverslagge ver Mr. K J. Denijs Jr. (Nadruk verboden) Een verhaal uit de eerste tijden van het vliegwezen door W. C. COEHEN. 25) r- Meedoogenlooze wedijver. Voordat Robertson het terrein van den etrud tusaohen Leo en Tnossart had bereilkt, was Rollard daar reeds vereohenen eij had zijn chef-piloot in bedwang weten te krijgen. Robertson kwam nog net op tyd om Trossart in de auto van RolUard te zien stappen en wegrijden. Als je niet ophoudt met dat nuzie makeai, Leo, zei Robertson etreng, dan geeft mijnheer Moring je Je ontslag en zal ik een anderen monteur moeten nemen. J|j kent Cor Troasart nét zoo goed ala ik, gromde Leo. Zoo'n jakhals) Ik zou z|jn kist wel in elkaar kunnen, trappen! Hij beeft dien Muitk voor dat vuile baantje in Chicago betaald) Hoe weit Je dat? Dat voel tk, antwoordde Leo schouderophalend. Nu, iaat <Jan voortaan aan je ge voel niet zoo den vrijen teugel, ver maande Robertson De lui zouden gaan denken dat je Tossart wilde kraken om hem buiten den wedstrijd te houden. Hij zocht Trait en Dmtel weer op, reed met hen naar het kantoor van Dlntel en had daar een lang gesprek met den gewezen employé van het Roode Kruis. Robertson vernam van, hem, dat Yerma ongeveer tweehonderd mijl ten Oosten van Chita lag,, dat ten tijde der tsaren een verbanningsoord voor vele edelen was geweest. Tus schen het Be (kalmer en de Amoer kruist de Trans-Siberische, spoorweg op een hoogte van meer dan honderd meter de Yablonoibergeii. Van Ohita naar de grens van Mimdsjoei ije daalt de spoorweg lang» de hellingen naar den Stille Oceaan omlaag door een der meest woeste en romantische trajecten, ooit door spoorwegingenieurs aange. legd. Yerma zelf lad niet aan oen sfjoonweg, maar tien'worsten noords» lijker. Het. dichtetbjiziinde station was Olskaya, een plaatsje van enkele hon derden Inwoner». De stad, waarin Ro bertson belang stelde, lag latigs dén ouden Siberischen hoirwi-g Trait tee- kende een plattegrond van Yerma en gaf dowrop aan, hoe de stsd aan alle zijden door nuw bergland was omge ven Bezotgd bekeek Robertson die teekening. Er scheen daar in de buurt geen handbreed gr. >n<ls te vinden, waarop men met een. vliegtuig kon dalen. Hij vroeg, hoe Trait daarover dacht Tusschen Yermt en Olskaya ligt een kleine hoogvlakte, die zoo glad is als eep. biljarttafel, /ei Trait Ik heb er vliegtuigen uit Chita zien dalen en op stijgen, toén ik daar de zorg voor een vluchtelingenkamp hod. Ik wil u met graag ontmoedigen, msar als mejuf frouw Nielsen zich ijl 'Yerma als ge vangene bevindt, d«n wees Ik, dat u een onmogelijke taak op uw schouders wilt nemen Do opstandelingen zullen ongetwijfeld alle toegangswegen bezet houden. Er bestaan slechts twbe wegen om in de stad te komen en beide zijn ^n soort bergvetrtlng op zichzelf. Ais. u op dat plateau daalt cn den weg langsNieai spoorweg naar de stad volgt, zuilen zó u ongetwijfeld gevangen ne men En toch is die wog uw een tg# hoop om er te komen. Als ik maar eenmaal In Yerma kan komen, dan kom ik er wel uit ook, zei Robertson beslist. En ik geloof, dat fk er wel een methodepp weet, om mid den tn de stad terecht te komen. Hy kreeg vafi Trait een schetskaartje van den heirweg tu»»dhcn de heuvels en over de hoogvlakte heen en ma.vji te aanteekeningen ean al zijn verdere in lichtingen. Na zijn gesprek met Tralt had hij nogmaals een onderhoud met Dintel. Br was vendor niets byosondois gebeurd, zoo vertelde de advocaat hem, en de toekomst van Tascha was naar allen schijn nog altijd even som ber. Toch was Dintel vajjamcentng, dat géén nieuws, goed nieuws beteekerule. Robertson's plan. zooals hij 'lat don advocaat voorlegde, was trouwens een. voudig genoeg; als <te „Arend" Siberië bereikte, zou bij op de een of andere manier Taseha bevrijden Maar gesteld nu erna, dat je in Yerma twee of drie dagen moet blij ven, merkte Dintel op Zou dst Tmg- sarl den egen groote kans geven den wedstrytl te winnen? f (Wordt vervolgd:) 15 Dee. Maan op 20.12. onder 11.21 16 Deo. Maan op 21.15 onder 11.54 17 Dec. Maan op 22.19 ondor 12.22

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1943 | | pagina 1