GOUDSCHEACOIJBANT
Van Oud in Nieuw
BuUcntahd
BU*t*e**Üutd
Zware Britsche verliezen
in Golf van Biscaye
GOUDA IN 1943
Sut faac Ut hei teckcn uat* dut oocfop
WANNEER
Vrü<U*g.31 December 1943
NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
PrU» 5 cents per nummer
Wij alt 99Ik bij de
jaarwisseling
n
Dr Göbbels overziet het
afgeloopen jaar.
Voor duitschers ter kennis
neming.
Carameldrank voor
kinderen.
-4—
Zes torpedojagers gezonken, twee kruisers beschadigd,
Duitschers verloren twee torpedobooten en torpedojager
Bureau: Marki 31
Totefooo nat
PomkMtai «MO#
IC 711
82ite Jaargang No. 21435
Chefredaetaut:
T. TI ETER Gouda
VROEGER, vroeger was het bij oud
en nieuw too frnders voor df mee»-
ten onzer. Alt dan. bij de twaalf
klokslagen op middernacht, de
veel-bevolkte aardbol In «Mn tocht[rond-
ooi de zon over een denkbeeldig
streep ie van zijn hemelbaan suisde,
JL #r bij de meesten onzer dat
gevoel van een schoone lei.
nieuw begin vol fritschen moed
plannen. Ja. het Nieuwe Jaar!
_ju de vreugden van het Oude
nog vermeerderen gaan of het zou na den
regen van verdriet en tegenslag weer den
sonnetchlia van blijdschap en succes ^ko-
men brengen. En zoo werd vroeger in
gian Oudejaarsnacht de weemoed over
wat heenging meestal overstemd «Hoor een
hoopvol optimisme over de eigen kansen
aan geluk en voorspoed in het nabije toe-
komstland
En nu? WaY la ons van dat alles geble
ven» Bijna niets meer; en een ieder die
met nuchtere hardheid en zonder zelfbe
goocheling om zich heen ziet. weet. dat
wij helaas niet te somber zijn. Want
menschelijkerwijs gesproken weten wij
nü reeds, dat 1944 een Jaar vol vewchrik-
king en leed zal zijn; een Jaar flat wij
niet met graagte, doch met huivering
an bekommernis binnengaan Alle oorlog
voerenden verklaren ons. dat het
een tijd van groote beslissingen zal zijn.
En velen willen zichzelven en anderen
In een echt-menschelijk verlangen dah
aoo gaarne doen gelooven. dat op die
groote beslissingen de lang-verwachte
vrede volgen zal. Doch helaas hebben op
dit gebied de ontgoochelingen der laatste
Jaren die aan zekerheid grenzende ver
wachtingen vrij aarzelenden kchuchter
gemaakt. WIJ blijven natuurlijk hopen;
wij m oet en het zelfs doen. Maar we zijn
wat schroomvalllger geworden en zulks
temeer, wsar een ieder beseft, hop nog
in leder geval een zee van bloed en tra
nen de wereld ven den vrede scheidt.
Waarbij we niet alleen aan de gesneuvel
den op de slagvelden moeten denken, maar
er tevens ernstig rekening mee dienen
te houden, dat na eenige Jaren van be
trekkelijke rust ook aan de Westkust
van Europa de oorlogsactiviteit weer in
hooge mate opleven zal; en wat dit voor
dichtbevolkte gebieden als Nederland,
Belglë0en Noord-Frankrijk zou kunnen
beteekenen, ervaren wij thans door de
trieste ruïnes in het Italiagnsche land.
Zeker, ook deze gevechten in het pesten
sullen misschien. naar den eenen
of naar den anderen kant. een be
slissing verhaasten, maar de vrees is
gegrond, dat ook wU daarvoor als volk
nog een zwaren prijs zullen moeten be
talen. Duisternis rondom dus. achter'ons
en voor ons.
Gisteren, op 30 December, was het juist
tien Jaar geleden, dat wij als Nederlandse!^
volk nog weer eens ln één glorieus lich
tend gebeuren de volle sterkte en levens
kracht verf ons volk ervoeren: de wondere
Kerstvlucht van de ..Pelikaan" in record
tijd naar Tndlë en terug. Op 18 December
'83 zou eerat de „Zilvermeeuw" hiervoor
starten. Maar op het oogenblik van ver
trek bleek de middenmotor onklaar en
reparatie mocht niet meer baten. Doch
t toen pas kregen Nederlanclsch initiatief
•n improvisatorische kracht hun groote
kans. Geheel onvoorbereid trokken Smir
noff en Soer er thans met de „Pelikaan"
op uit. vlogen binnen de honderd uur
van Amsterdam naar Palembang en start
ten weer op 27 December met ruim vijf
honderd kilogram Kerstpost voer de
thuisreis. En heel een volk leefde mee:
Bangkok. Akyab. Allahabad. Karateji.
zouden ze het halen? Bagdad. Hftyiro
Rome... en toen dien laatsten dag. dien
dertigsten December in de mistige donke
re avonduren: Tienduizenden op Schiphol
en heel^een volk aqn de radio: Parijs ge
passeerd. nu. nu kan het elk oogenblik
gebeuren Maar nog moest er eerst op
nieuw tegen de wangunst van het eigen
klimaat gevochten worden, want de mist
maakte bet de „Pelikaan" onmogelijk
om veilig op het eigen nest neer te strij
ken en er kwam vrees en zorg in vele
harten: de benzine raakte op nu toch
nog een mislukking na zooveel blijdschap?
Weer hoorde men de zwar» K L M-ma
chine onzichtbaar over Schiphol ron
ken, weer mocht het niet lukken.
En toen die pracht-preatatie: eerst
var naar buiten vliegend liet Smir
noff zich tenslotte door het radio
baken naar binnen voeren, vertrouwend
op de kunde tan zijn helpers op Schiphol.
%En daverend stormde de „Pelikaan" het
groote vliegveld op tot vlak voor een
wild-uitgelaten menigte; terwijl alom in
den lande luisterende groepen Nederlan
ders een traan wegbeten en hun hart
zoo vreemd vol en warm voelden wor
den. Dat konden wij! Dat deden wU, wij
Nederlanders! Wij. klein volk, wij wer
den in die dagen benijd om zooveel
nationale glorie, om zooveel vernieuwing
van eeuwenoude energie. En weer nauwer
was meteen de band geworden tusachen
btdië en moederland.
Dat was „toen". Maar thans blijft ons
hét emotioneerende Hallo-Ban doeng ont
houden. nu ln 1942 ons prachtig eilanden
rijk tijdelijk of voorgoed? voor ons
verloren ging. zoomede de hoofdmacht
van onze vloot: in moedigen strijd re^ht
op een overmachtigen vijand afstoomend
en zoo. door voltreffers vernietigd onder
gaande. maaf met de vlag in top.
Weer zijn we inmiddels een jaar ver
der gekomen en zijn ln 1943 de beproe
vingen en ontberingen er door de harde
oorlogswet weer in velérlei opzicht nij
pender op geworden7 Zeker, er zijn vol
keren die nog een zwaarderen last te dra
gen krijgen dan wij. Maar die volketen
kunnen zich nog sterken doorzie gedachte
dat ieder offer ook de eigen zaak tpn goe
de komt. terwijl de meeste Nederlanders
den krachtachenkenden gloed van deze
overtuiging door de .ontwikkeling der
oorlogsomstandigheden missen.
Wat zij missen zijn heusch niet bovenal
de oliebollen en de glazen bisschopwijn.
de biefstukjes en de boterkoekjes, de reis
jes naar Luzern en het nieuwe colbert-
costuum. Doch veel meer dan dit alles
ontberen zij de vrije vaart over de
oceanen, de vlucht van de K.L.M.-vogels
en het eigen leven en werken hier en
overzee.
Aan al deze dingen denken zü op dezen
Oudejaarsavond en zij roepen in gedach
ten heel dicht en npuw bij zich al de
verwanten en de vrienden, die om eeni-
gerlei reden niet bij hen kunnen aanzit
ten rondom de vertrouwde huiskamer
tafel
Dit klinkt allemaal erg somber en daar
is dan ook alle reden voor. Maar toch.
toch kan er nog. zooats wij ook reeds een
Jaar geleden schreven, reden tot blijd
schap zijn over de houding van den
eenvoudigen Nederlandschen mensch als
mensch. We denken daarbij niet aan
de kleine groep van de verwende eeuwig-
ontevredenen, maar aan de groote massa
van ons volk. aan de harde eenvoudige
werkers. En wij herhalen wat wij al eer
der opmerkten in een Oudejaarsavond-
artikel: Laat ons nu eens éénmaal de vraag
onbesproken laten of het standpunt van
dien mensch politiek oezien op het oogen
blik juist is of niet, doch laten wij er enkel
op letten, hoe hij'zich in zijn persoonlijk
leven in dezen zwaren tijd gedraagt Wel
nu. een ieder weet het: de Neder!andsche-
mensch blijft zich waardig en beheerscht
gedragen; hij is niet door den stormw;nd
omvergeworpen of van zijn anker gesla
gen, doch heeft zich zèU weten te bewaren
ei. te handhaven
Nederlanders, als straks de klok twaalf
urep slaat, denkt dan voor alles in eerbied
aan uw volk: Uw volk met zijn fouten en
gebreken, maar mgt zijn rustige fierheid !n
dagen van beproeving "en nood
Als volk moeten wij door deze donkere
tijden heen. Als wii eendrachtig zijn, zul
len! wij er komen ook.
„HET BRACHT ONS NIET, WAT
WE ERVAN VERWACHTTEN, MAAR
DEN TEGENSTANDER NOG VEEG
M1NPER."
„1943 is voor ons een jaar deT be
proeving geweest," aldus .Rijksminis
ter dr Göbbels in zijn jongste artikel
in hst weekblad Das Reich, dat een
interessante beschouwing bij het einde
van het jaar bevat. Als taak van het
aügeloopcn jaar voor Duitschland
noemt dr Göbbels, dat de belangrijk,
•te economische en militaire posities
gehandhaafd en verdedigd moesten
worden, welke de.Duitsche weermacht
in de voorafgegane groote offensieven
voor de Durtschê beveiliging had ver
overd en die de voorwaarde vormen
voor de komende eindoverwinning.
Men had vooruit kunnen zien, zoo
schrijft dr Göbbels om., dat de vijand
met alle middelen zou trachten ons
deze positie te ontrukken Doch dit is
hem op geenerlei wijze gelukt. Hij
heeft ons weliswaar gevoelige slagen
toegebracht, doch was niet in staat
daarmede een fundaroenteelen omme
keer m het algetneene oorlogsbeeld
tot stand te brengen.
De minister herinnert hierbij ook
aan de voornemens en plannen, die
van vijandelijke zijde voor het afge
loopen jaar waren bekend gemaakt en
die zooals bij de jaarwisseling in
Londen en Washington volkomen open
lijk wordt toegegeven niet bereikt
zijn. In dit opzicht kunnen wij, zoo
schrijft dr Göbbels, tevreden zijn over
het verloop van het oorlogsjaar 1943.
Het heeft ons weliswaar niet gebracht
wat wü er van verwacht hadden, maar
den vijand nog veel minder.
Een bij dt vijandelijke agitatie leer ge
liefd hoofdstuk la dat der oorlogsmisdadigers.
De Churchüls en Roosevelfs weten natuur
lijk heel precies dat zy de eigenlijke veroor
zaken ven deze vreeseltjken oorlog zijn. dat
BQ hem voorbereid en op het hun geschikt
.voorkomende tijdstip geopend hebben en dat
op hen de groote bloedschuld rust. Dat ver
hindert hun echter niet den aangevallene tot
Kruidige te bestempelen en een strafproces
over hem af te kondigen, dat zij zelf ver
dienen Natuurlij Ié1 slecnts in theorie. In de
praktijk staan zij voor den onneembaren
muur van ons continent.
Dat de Chwrehillt en Roosevelts de Duit
sche eiding het ergste toewenachen gelooven
wij gaarne van hen maar niet omdat deze
de schuld aan den oorlog heeft, maar omdat
att zich met alie naar ter beschikking
staande middelen teweer stelt tegen den
door den vijand geopenden vernictiglngs-
oorlog en hetgeen in Londen en Washing
ton als nog grootere misdaad beschouwd
wordt *y doen dit met succes.
Ér beslaat geen misdaad tegei
Hjkheid, cultuur en beschavi:
;en de mensche-
iiuf. zoo consta
teert dr Göbbels, die de vijand in dezen
oorlog niet heeft gepleegd. Hij laat mlllioe-
nen honger lijden et» honderdduizenden van
honger omkomen, alleen om hen daarmeee
politiek tot inactiviteit te doemen. Hij ver
moordt vrouwen en kinderen reeksgewyze.
om daft hij hoopt door dit ten hemel schreiende
barbarismb hun mannen en vaders murw te
maken in hun vastberadenheid tot den striid
en hen psychisch tot wanhoop te brengen.
Het in ruim 2000 jaar verzamelde eerwaardige
cultuurbezit van ons vasteland noemt hij
prentbriefkaartenrommel en laat hij be
zaaien inet brisantbommen en bussen phos
phor. Wie heeft hier het recht te spreken
van oorlogsrhisdaden en den eisch te stellen
tot een historisch strafgerecht, de
wy?
deen middel laat de vijand onbeproefd o:
ons op een dwaalspoor te brengen ten aan
zien van onze zending, om ons door zijn ge
meene en cynische strijdwijze murw
maken en onze harten te doen wankelen. H<
afgeloqpen jaar echter bewijst weer eei
dat hem dit nooit gelukken za|.
Millioenen Duitsche soldaten heffen bij
wisseling des jaars in den geest hun
weren op, millioenen Dultsche boeren
zeisen en millioenen Duitsche arbeiders
hamers. Achter hen» staan millioenen Duit
sche moeders, die viumfl kinderen optiïïen.
«meekervd en eischendTtegeiyk. Dat ia/ de
nieuwe levende generatie van ons volk,/ die
het rijk in haar bescherming neemt, zioals
voor haar ongetelde millioenen dit hebben
gedaan Zwak en gedeemoedigd werd hek ons
door onze vaderen in handen gegeven. Sterk
en machtig willen wij het eens doorgev
aan onze kleinkinderen. Daarvoor strijden
en o ver w innen wij in dezen oorlog. Ieder
nieuw jaar moet daarvoor een nieuw /bewij
vormen.
Geschenk van Venfco. In September van
het vorige jaar was het «00 Jaar geleden, dat
Venlo stadsrechten verkreeg. Venlo hèeft
eeuwenlang behoord tot het hertogdom Geire.
Het gemeentebestuur dier stad heeft daarin
aanleiding gevonden om eenigen gemeenten,
die vroegeT hoofdsteden van de kwartieren
van Geire waren, een gedenkbord aan te
bieden. Op dit fraaie bord. dat vervaardigd
la ln de techniek van het „Tegelsch bont", is
hertog Reinout! de Tweede te paard in volle
wapenrusting afgebeeld. Aan de achterzijde
is een in het Latijn gesteld opschrift aan
gebracht. waarvan de vertaling luidt: „Uit
vriendschap aangeboden door de gemeente
Venlo aan de gemeenten Nijmegen. Roer
mond. Zutphen en Arnhem, de hoofdsteden
van de vier kwartieren van het voormalig
hertogdom Geire, en aan de gemeente
Maastricht, thans hoofdstad van de Neder-
landsche provincie Limburg
(C.N.F.-W.P. Zeylmaker).
De owmrnssftris-generaal voor de
openbare veiligheid en hoogere SS en
politieleider roaakt bekend:
Ingevolge de verordening van den
Rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebiesd betreffende de
registratie deT Duitschers zijn alle in
Nederland woonachtige Duitschers ver
plicht zich bij het voor hun woon
plaats bevoegde registratiebureau aan
te melden.
Het is gebleken dat een aantal Rijks-
duitaohers tengevolge van onbekend
heid met de» verordening in het bÖ>-
zonder bij verhuizing binnen Nederland
en naar het buitenland de bepalingen
dezer verordening niet naleven. Ik
roep derhalve alle tot aanmelding ge
houden personen, onder verwijzing
naar de bij de verordening bedreigde
straffen, op zich bij het bureau van den
politie-officier bij den' gevolmachtigds
van den Rijkscommissaris voor de pro
vincie hunner woonplaats bij vestiging
uit het buitenland, bij verhuizing bin
nen Nederland en bij vertrek naar het
buitenland schriftelijk of mondeling
aan te melden.
Deze verplichting geldt ook voor per
sonen die tot het Duitsche volk behoo-
nen maar in het onzekere zijn betref
fende hun nationaliteit of als staten-
loos worden aangemerkt. De verplich
ting tot aanmelding geldt eveneens
voor Duitschers uit het vroegere Oos
tenrijk, voor Sudetenduitschers ten
voor Volksduitschers uit de Oostgebie-
den.
De verplichting tot aanmelding be
staat ook voor het geval, dat personen
ter vervulling van hun dienstplicht
voor de weermacht worden opgeroe
pen,
ifi} minderjarigen is de wettelijke
vertegenwoordiger, eveneens wanneer
hij feelf geen Duitscher is, voör de na
koming van deze verplichting tot aan
melding verantwoordelijk.
Aanmelding kan méde geschieden
bij de hulpregistratiebureaux bij de
„Ortsgruppen der N S.D.A.P."
Get. Raifter,
SS-Obe iffru pen füh rer und
general der Polizei.
CAFÉ'S EN RESTAURANTS
OP OUDEJAARSAVOND.
De voorzitter van Bedrijfshoreca
heeft, me( instemming der betrokken
I
De LMder ven het Nvderlemfcehe
volk sel op Nieuwjaarsdag ven 11.45
1.15 uur over den zender Hilver
sum een Nieuwjaarsrede tot het
Nederlandsen, volk uitspreken, hu
welke rode de Leider drie voor het
Nederlandsche volk belangrijke wen*
schelt tot uitdrukking zal brengen.
POLITIEK WEEKPRAATJE.
Op Maandag 3 Januari is het politiek
weakpraatje van Max Blokzijl ovar
den zender Hilversum 1 getiteld „Het
nieuwe jaar".
EXTRA KEURINGEN VOOR DE
WAFFEN-SS EN LANDSTORM
NEDERLAND.
Het SS-Ersatzkommando deelt mede:
Om aan de vele aanvragen tegemoet te
komen,, zal op 3 Jan. nog eerT extra keuring
voor de Waffen-SS en den Landstorm Neder,
land plaats vinden.
Deze keuringen zullen worden gehouden
hi het gebouw van het Ersatzkommando,
Korte Vijverberg 5, Den Haag, van 16—14 u.
Alle inlichtingen omtrent de dienstneming
ln de Waffen-SS^ of Landstorm Nederland
geven de Ersatzkommando's Den Haag.
Korte Vijverberg 5; Amsterdam. Dam 4;
Alkmaar. Langestraat 96; Groningen, Heere
straat 46; Heerlen, Saroleastraat 25.
Bij bovengenoemde adressen zijn even
eens koste loose spoorwegbiljetten voqt de
heen én terugreis verkrijgbaar.
V t
D1STR1BUTIEN1EUWS
RESEjRVEBONNEN INLEVEREN
BIJ DEN .DETAILLIST.
Het was aanvankelijk de bedoeling
om ter vervanging van de cacao voor
de kinderen van 014 jaar nog in
den herfst een carameldrank in distri
butie te brengen. De voorbereiding heeft
echter mede doordat hiervoor ook
andere producten zijn ingeschakeld
zooveel tijd gevorderd, dat. aan dit
voornemen eerst thans uitvoering kan
worden gegeven.
Op de hiervoor aan te wijzen.bonnen
zal een poeder verkrijgbaar 'worden
gestald, waaruit een naar caramel,
cacao of anijs smakende drank kah
worden bereid. Ter verkrijging van dit
poeder moet' het publiek de bonnen
„reserve c-5", „reserve d-5", of „reserve
e-5" bij den detaillist gedurende het
tijdvak van 1 tot en met 8 Januari
1044 vóórlnleveren. De detaillist zal op
basis van de door hem ontvangen bon
nen worden bevoorraad. Degene, die
zijn bon niet vóór inlevert, kan er niet
van verzekerd zijn, te zijner tijd het
vakgroepen, den onderneme: s van poederde kunnen betrekken,
café's en restaurants verzocht, óm, J -*
overeenkomstig de traditie, op Oude
jaarsavond hun bedrijven zoo vroeg
mogelijk te sluiten ten einde het per
soneel in de gelegenheid te stellen de
jaarwisseling in den huiselijker kring
te vieren. Het publiek ken hieraan
zijn medewerking geven door dien
avond zijn bezoek aan café of restau
rant «oo vroeg te beëindigen als mo
gelijk is.
DE „ZWARTE" BORREL.
De vérkoop van clandestiene borrels
in café's heeft vormen aangenomen,
die Ide overheid' dwingen hieraan meer
dan tot dusvér haar aandacht te beste
den Niet alleen worden onrechtmatig
verkregen dranken als „zwarte" bor
rels den klanten voorgezet, ook nor
maal ingekochte dranken worden legeft
schandelijke prijzen gesmeerd.
De gemachtigde voor de prijzen deelt
ede, dat thans tegen deze misstan-
len krachtig zal worden opgetreden.
>n sta teerde prij sovertredi n gen in
leze branche zullen aanzienlijk
iwaarder worden gestraft dian tot nu
;oe in vcorkomende gevallen placht te
geschieden terwijl de controle op over
tredingen aanmerkelijk zal worden
verscherpt. Men zij-dus ernstig ge
waarschuwd.
De aflevering door dejn winkelier aan
het publiek mag van 3 tot en met 19
Febr. '44 geschieden waartoe een aparte
afleveringsbon zal worden bekend ge
maakt. De af te leveren hoeveelheid
bedraagt 300 gram perbon. Het ligt in
de bedoeling dit rantsoen eens per acht
weken beschikbaar te stellen. De thans
beschikbaar gestelde hoeveelheid is be
stemd voor de periode van 26 Decem
ber 1943 tot en met 19 Febr. 1944.
GENERATOR ANTHRACIET
EN -TURF IN JANUARI 1944.
Van 1 tot en met 31 Januari 1944
geeft elk der met de woorden „genera
tor anttaaciet vijf en twintigste pe
riode" gemerkte bonnen recht op het
koopen van één hectoliter (max. 75
k.g.) anthracietnootjejs 4 of 5, terwijl
gedurende hetzelfde! tijdvak elk der
met de woorden ..generator turf vijf en
twintigste periode" gemerkte bonnen
recht geeft op het koopen van 50 stuks
baggerturf.
Wie zal zeggen of er over een
half jaar of eerd.fr nog wel één
huis in Londen zal staan. Wij
weten het niet. Misschien is over
een jaar Londen één ruïne.
M assert.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakte Donderdag in een
extra bericht bekend:
BQ de gisteren gemelde gevechten
van verscheidene dagen in de Golf
van Biscaye hee/t de Britsche marine
door de Duitsche zeestrijdkrachten
zware verliezen geleden. Onze on^er
bevel van den kapitein-ter-zee Erd-
menger staande torpedojagers en tor
pedobooten hebben in felle en lang
durige gevechten de Britsche kruisen
Glasgow en Enterprise beschadigd en
een daarvan in brand geschoten. Duit
sche onderzeebooten mengden zich ln
den strijd en torpedeerden in kloek
moedig uitgevoerde aanvallen zes
Britsche torpedojagers. De ondergang
van vijf torpedojagers kon ondubbel
zinnig worden waargenomen. De on
dergang van den zesden torpedojager
is eveneens als zeker aan té nemen.
In het verloop van deze gezamen
lijke operaties gingen na heldhaftigen
strijd tegen de met hun artillerie
superieure kruisers een Duitsche tor
pedojager en twee torpedobooten met
de vlag in top ten onder. Gedeelten
van hun bemanningen werden gered.
Een andere Britsche torpedojager
werd door Duitsche onderzeebooten
in den grond geboord in de wateren
van de Newfoundlandsehe banken.
Daarmede heeft de Britsche marine
opnieuw een verlies te betreuren van
7 torpedojagers, die zij voor convoyee-
ringsdoeleinden dringend noodig heeft.
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt Donderdag bekend:
Tm Noorden van Kirowograd heeft
In het gevechtsgebied van Sjitomir
duurt de zware worsteling, waarin van
beide kanten versterkingen werden
geworpen met toenemende felheid
voort. 72 tanks werden stukgeschoten.
De stad Korosten werd na harde ge
vechten opgegeven.
Bij Witebsk zijn opnieuw onderno
men doorbraakpogingen van de bolsje
wieken mislukt door den taaien weer
stand van onze troepen. Plaatselijke
penetraties werden afgegrendeld of in
tegenaanval opgeheven, 28 vijandelijke
tanks werden neergeschoten.
Zware artillerie van het "leger heeft
voor den oorlog belangrijke doelen in
Leningrad met goed effect beschoten.
Aan het Zuid-Italiaansèhe front is
ten Zuid-Westen van Minturno een
vijandelijk steunpunt vernietigd, de
bezetting werd gevangen genomen en
buit werd binnengebracht. Herhaalde
aanvallen van den vijand ten Noord
westen van Venafro en aan de Adria-
tische kust mislttkten in verbitterde
gevechtenj
Een nienwe terreuraanval van Brit
sche formaties bommenwerpers in de
avonduren van gisteren op Berlijn
heeft verscheidene gebieden der rijks
hoofdstad zwaar getroffen. Er werden
vernielingen, vooral in woonwijken
veroorzaakt.
Storingsaanvallen werden voorts
gericht op eenige pjaatsen in West-
Duitsohland.
Naohtjagers en afweergeschut van
het luchtwapen hebben ondanks zware
belemmering door de weersomstan-
digiheden volgens hetgeen tpt dusver
de eigen aanval ook gisteren nienwe I is geconstateerd, 23 der aanvallende
vorderipgen gemaakt. bommenwerpers neergeschoten.
HET afgeloopen jaar stond ook in
Gouda en omgeving onder sner
ken invloed van de oorlogsom
standigheden, die zoowel op hei alge
mene, als op het persoonlijke leven
haaratempel drukten en door de totale
ooatiogtooeriivg nog sterker voelbaar
waren dan in de voorgaande jaren.
Daarnaast mag met dankbaarheid ge
constateerd worden, dat de stad voor
aanraking door het directe oWlogsge-
weld gespaand bleef.
Tydsmaatregelen.
De arbeidsinzet vroeg ook hier werkkrachten.
De klokken van kerken en van het itad-
huia werden in verband met <*e klokken-
vordering uitgenomen; de waardevolste
exemplaren en het aarilion bleven behouden.
Br werden luchtbescherming*-cursusavon
den gehouden, waarvan het bezoeken voor
ieder verplichtend was.
De radio-toestellen moesten wprden inge
leverd.
Er werd een klantenbinding van groenten
en fruit ingevoerd.
De reinigingsdienst verminderde het op
halen van hulavuil van twee- tot eenmaal
per week. -
Het aantal paarden voor trduwrijtuigen
werd tot één beperkt.
Gemeentelijk bestuur.
Tot star.d kwam een Ma'rktbebouwings-
verordening, die een harmonische bebouwing
van het Marktplein regelt. Eveneens werden
vastgesteld een plan tot herziening van het
uitbreidingsplan voor het noordelijk en
noordwestelijk stadsdeel (boven Graaf
Florisweg. Van Bergen Uzendoornpark en
Nieuwe Gouwe! en een uitbreidingsplan voor
het landelijk deel der gemeente ter voor
koming van ongewenschte bebouwing, yoor-
schotten werden verleend aan twee woning
bouwverenigingen ten behoeve van den
voorgenomen bouw van 169 arbeiders
woningen. Een verordening tot bestrijding
van onrein werd vastgesteld. Voor personeel
in* overheidsdienst werd de 48-urige werk
week ingevoerd. Tijdelijk gold een verorde
ning. die verbood zonder vergunning een
woning geheel of ten deele te huren of te
verhuren.
Aan de heeren E. A. Polet fen C. H. Koe
mans werd ontslag als wethouder verleend
Tot wethouder werd benoemd de heer
B W P Acket.
In memdriam.
S'a Jeenoofen H. F. A. Schermer.
noJariS: Eduard An'heunis. beeldhouwer; AE
Steensma. bestuurslid van instellingen; D L
Wagenaar. directeur kantoor Gouda Ned
Middenstandsbark L H. A J M Quant,
kerkmeester parochie H. Joseoh en oud
bestuurslid van instellingen; P Pannevis
oud-diiec'tur Sleepdienst Haarlemmermeer
dr» A v. Linden, leeraar RHB.S.; Nelly
Soeters—Van Balen Blanken, kunstenares
P. Rond Pzn.. oud-directeur Ijzerhandel
P. Rond Pzn
O u d-s t a d g e n o o t e n Frits Klein-
bloesem, oud-exnloitant Ons Genoegen"; ds
kTh. Scharten. oud-predikgnt Evane Luth Ge
meente: J. H. B Spaanderman, oud-directeur"
voormalige Stedeüike Muziekschool en oud-
organist Sint Jan«ke*-k: dr D E. Hosselaar,
oud-rector Stedelijk GypmMiijm: ds. Joh. S
Laneen. oud-predikant Ger^»f Kerk: N. F
Tambier van Nooten. oud-notaris; dr. A le
Comte. oud-geneesheer
Benoemingen.
Mef N Verkerk tot atfju net -directrice
Van Iterson ziekenhuis mr. H H Kirchheiner
tot griffier bij het kantor gerecht; W. Kaste
lein tot stationschef te Santpoort: B J. H
ten Dam tot burgemeester van Maassluis en
Rozenburg: G van Genderen tot directeur
kantoor Gouda Ned Midden stgndsban!::
F. J. J. Moerel en G J. var Willigen tot
notaris; J v d Boke Calenfels tot burge
meester van Wijk bij Duurstede; C I v d.
"Weele tot burgemeester van Sas van Gent:
de gemeente-archivaris mej dr. M A C. M.
vkn Hattum aan de Nationale Bibliotheek;
oud-stadgenoot dr. J Gonda tot gewoon
hoogjeeraar in de faculteit der letteren en
wijsbegeerte van Rijksuniversiteit te Utrecht
Geestelijk leven.
Bij de Ned Herv. Gemeente werd een vijfde
predikantsplaat^ gesticht, bezet door ds
G. Huls. bij de Geref. Kerk een tweede
predikantsp'.aats, bezet door ds G Koenekoop
Ds. H van Dyken Gzn., predikant Ned Herv.
Gemeente, nam afscheid-wegens emeritaat
In de Sir.t Janskerk werd een koorkerk voor
byzordere diensten in gebruik genomen.
Ingevoerd werden het Interkerkelijk avond
gebed. in den zomer in de Sint Janskerk. in
den winter in de Luthersche Kerk\uit?aarde
van het comlt' voor interkerkelijk^ samen
werking. dat mede een boete- en bededag
voor den nood der tijden hield inter
kerkelijke adventsdiensten instelde
Onderwijs.
De suhsidieering van byzondere bewaar
scholen u erd hersteld De Ambachtsschool en
de Huishoudschool bereikten een volle bezet
ting aan leerlingen Het lesrooster van de
Ambachtsschool werd met het vak Duitse*'
uitgebreid Een gemeentèiyke commissi
voor het schoolzwemmen werd Ingesteld D'
schooljeugd werd verrast met een zendin T
sinaasappelen als geschenk van het Spaansche
"oode Knjia. Er wed een jaar vrijstelling
van de betaling van schoolgeld voor het
lager onderwya verleend.
Politie.
Het eommiasariaat van politie werd op
geheven. Commissaris C. Hess werd tot
commissaris der staatsrecherche by de
recherche-hoofdafdgeling te Eindhoven be
noemd. Tot nieuwen korpecommandant hier
ter stede werd benoemd kapitein S J Schadee
Er werd een nieuwe titulatuur ingevoerd
Ingêsteld werd strafbeschikkingen en aan
kosten onderworpen waarschuwingen in
plaats van het proces-verbaal. De stijgende
criminaliteit gaf druk werk voor de politie,
die veel succes had met de opheldering van
inbraken en diefstallen Er gebeurden acht
ongelukken met doodelijken afloop, waarvan
drie door verdrinking ten gevolge van de
duisternis.
De kantonrechter bond den atryd aan tegen
brood- en melkknoeiegyen.
Brandweer.
De brandweer hielp Rotterdam bij de
blussching van een brand na bombardement.
Er Woedde een hevige brand aan de Lazarus-
kade. waarbij een houten pakhuis, een opslag
plaats en. een woning werden vernield. Aan
Onder de Boompjes brandde een wmlng met
meubelmakerij uit
Sport.
Na twintig jaar werden weer zaalboks-
wectetrijden gehouden Ingesteld werden
schoolvoetbalwedotrtjden. Er werden voet-'
balwedstryden gehouden ten bate van ge
troffen Rotterdamsche voetballers De wie
lerwedstrijd ,,I>e ronde van Gouda" werd in
eere hersteld. De heer W de Jong werd
kampioen van Nederland gekleed popduiken.
Aan den heer B. Wirtz werd uitgereikt de
Thomsen-beker van de Ned. Athletiek-Unlê
Overleden is de heer W. de Ruijter te Bos
koop. oud-voorzitter en eereMd van den voor-
maUgen Goudse hen Voetbalbond.
Sociale zorg.
Winterhulp Nederland en de Nederlandsche
Volksdienst voerden hun sociaal werk uit.
Er werden regelmatig eenpansmaaltijden ge-
hpuden. De Vblksdienst hield met veel succes
een Inzameling van geld en goederen voor
de getroffenen van het bombardement van
Rotterdam. Winterhulp en Volksdienst namen
een nieuw plaatse'ijk bureau ln gebruik.
Aan het Gewestelijk Arbeidsbureau werd
een nieuwe afdeeling voor"éu!p aan lichame
lijk en geesteiyk .onvolwaardigen bij het
zoeken naar een passenden jffcrklng in
gesteld Jp
Op initiatief van het "Remeentebestuur
kreeg Gouda een klompenhersteller.
Er werd te dezer stede een fonds gevormd i
voor de stichting na den oorlog van een
volkstuinpark.
jr
amuse
tweed
I Er
lentoi
scluk
^en
wyien mevr. Emiline Flower vermaakte
haar bezittingen ten bedrage van bijna 8000
aan de Vereeniging tot bestrijding der
tuberculose.
Kunst.
Het muzikale leven nam in omvang toe. De
Arnhemsche Orkestverecniging staakte haar
volksconcerten, die werden overgenomen en
in aantal uitgebreid door het Rotterdamsch
Philharmomsch Orkest. Het Residentie-Orkest
gaf hier zomerconcerten. De heer H. C. J. de
Man hervatte de zomer-orgelconcerten in. de
Sint Janskerk. Toonkunst-Caecilia gaf een
kerk- en een za a (concert
H«t Stedelijk Orkest herleefde als harmo-
niekorps van de Goudsche Orkestvereeniglng.
was zeer veel te doen op het gebied van
usements-uitvoeringen. Gouda kreeg eep
eede cabaret.
Tentoonstellingen.
Er werden een hulsviyttentoonstelling, een
|entoonstelling van antieke tegels en legel-
lderyen, een tentoonstelling van proauc-
geteeld door volkstuinders en een
/nationale konijnententoonstelling gehouden.
V reemdelinfenverkeer.
Het toerisme beperkte zich voornamelijk
tot den stempeltocht door eigen provincie,
waarin Gouda opgenomen was.
Instellingen en vereenigingen.
Het Gewestelijk Arbeidsbureau werd ora-
gyzet in een bykantoor van het Gewesteiyk
Arbeidsbureeu te Leiden. Het centraal
vluchtektogentenuis werd naar Oirochot over
geplaatst. Het Chr. vrouwenkoor en het Chr.
mannenkoor ..De Lofstem" werden gefuseerd
tot het Goudsch Chr. gemengd koor. Opge
richt werd de geitenfokvereeniging „Verbe
tering ztf ons doel".
Diversen.
pe leider der N.S.B. tr A A. Mussert sprak
te Gouda bij de herdenking van het tienja
rig bestaan van den kring IJsselstreek.
Er kwamen in Gouda en omgeving zeer
vele gevallen van diphtherie voor. Inenting
van kinderen van twee tot veertien jaar
werd verplicht gesteld.
Melding werd gemaakt van nieuwe plan
nen voor drooglegging der Reeuw ijksche
Plassen met inpoldering van de helft en
behoud van het overig gedeelte a's-recreatie
oord
In een lotery viel de 50.000 in Gouda.
Het tegoed van inleggers op de Nutsspaar
bank passeerde de vyf milio^n gulden
Het eerste radio-werkpauzeconcert uit
Gouda werd gegeven, waarby het dans-
orkest van Theo Uden Masmgn in eên
Goudsch bedrijf speelde.
Besloten werd tot overdracht van het
Goudsche Rijpad aan <te gemeenten Bokoop
en Alphen a d. Ryn met opheffing der twea
tollen.
Voor dappere reddingen werden uitgereikt
de bronzen rtledaile van het Carnegie Hel-
denfonda aan den heer D. G. Nederhorst en
de bronzen medaiHe van de Maatschappij
tot redding van drenkelingen aan den heer
J. C Tybout.
DE OMGEVING.
Overleden personen.
D Blanked Johz., wethouder van Berg
ambacht; Jotyn Boer. raadslid en president-
kerkvoogd Ned. Herv. Gemeente te Berg
ambacht; A. H. v. d. Mrdst. vooraanstaand*
figuur in Nederlandschen) kaashandel en ln
het plaatselijk leven van Bodegraven: E. Gul-
demorvd, oud-wethouder vjan Boskoop; W. de
Ruijter. secretaris van tentoonstellingscomité
en polderbes:uren te Boskoop: L J. Jansen,
Öud-gemeente-ontvanger van Haastrecht;
rfigr. Fortunatus Spruit O F.M. uit Haas
trecht. titulair-brSschop van Vuga en aposto
lisch vicaris van Luanfii (China);Mr.'C. J.
Rijnierse te I.ekkerkerkJ ingenieur bij den
Provincialen Waterstaat van Zuid-Ho land en
hoofd van den dienst vpor den aanleg van
den centralen weg door de Krimpenerwaard;
P. v d. Eijk te Zevenhuizen, voorzitter
coöperatieve landbouwvereemging en onder
linge brandverzekerihg te Nieuwerkerk a d.
IJssel: P Verkalk te Hiliegersberg, bestuurs
lid van dezelfde verecjnigmgen; J. Terdu,
oud-onderwijzer aan d» tweede openbara
school en vooraanstaande figuur in vereenl-
gmgsleven te Nieuwerkerk a d. LJssel; ds J.
v d. Sluis, emeritus-predikant der Geref.
Kerk van Ouderkerk a ql. IJssel; M. S. Kreft,
nud-hoofd van de School met den Bijbel te
Reeuwyk; A. Goudswaard, oud-hoofd van de
openbare lagere school B te Reeuwllk; A.
van Spengen. oud-wethouder van Reeuwyk;
A. Sytsema. oud-hoofd van de Herv. school
te Schoonhoven; G. van Dam. oud-onder
wijzer aan de openbare lagej-e school te
Stolwijk; H. Bongers. bekende figuur in
landbouwk: ngen te Stolwijk; P. A. Troost,
oud-burgemeestgr van Waddmxveen; J. A.
Doeleman. bekende figuur op vereenigings-
gebied te Waddmxveen
De voornaamste gebeurtenissen.
In alle lar.deiyke gemeenten werd de
gemeentepolitie omgezet in rykspolitte. De
klokken werden uitgenomen en later in
meerdere plaatsen door ene bel vervangen;
Bergambacht had tydelijk een autoclaxon ala
toren-„klok". Oudewater lyeeg zyn carillon
terug wegens unieke wijze van ophanging.
In samenwerking van zeven gemeenten
werd opgericht een technisch bureau in de
Krimpenerwaard. gevestigd te Krimpen a d.
IJssel. Diverse plaatsen kregen een dorp**
boerenraad In Bergambacht werd een
visschersraad geïnstalleerd Uitbréiding werd
gegeven aan de ophaaldiensten voor oude
materialen en afvalstoffen. Te Boskoop werd
van gemeentewege een dienst voor zieken-
vervoer ingesteld. De gemeente Zevenhui/en
stelde eeh centrale ligplaats voor woon
schepen in. De onbewaakte overweg te
Waddinxveen werd omgezet in een bewaak-
ten.
Een nljverheidsavondschool voor timmer
lieden en machinale houtbewerkers werd te
Bergambacht geopend, welke gemeente (tok
een houten school als noodgebouw kreeg.
Oudewater werd opgenomen in een streek-
commtsaie voor de bevordering van het
vreemdelingenverkeer in detv Zuid-West
hoek der provincie Utrecht.
Te Haastrecht. Stolwijk en Zevenhuizen
werden geitenfokvereenigingen opgericht.
In enkele grootere bedryven in het boom-
l weekersbedrtjf te Boskoop werd de vrije
Zaterdagmiddag ingevoerd. In Bergambacht
werd een vrouwelijke postbode aange tt d.
Na langjarige ambtsvervulling nam de hrer
P. H v. d Berg afscheid als gemeente
secretaris-ontvanger van Ammerstol en de
heer A. Kreupcling als gemeente-secretarie
van Waddinxveen. Benoemd werden tot
gemeente-seeretarls van Hekendorp de heer
A Loggers, van Stolwijk de heer J. C.
Snaterse en van Waddinxveen de heer
H. Jenné. tot gemeente-secretaris-ontvanger
van Ammerstol de hoer J Rinsma en van
Zevenhulzen de heer A. Oijsenbergh. De heer
A. P van Nes Pz. werd benoemd tot wet
houder van Boskoop.
De Ned. Herv. predikanten prof. dr M. C.
van Mourtk 'Broekman te Moordrecht ox%
ds. Tj. Tak te Zevenhuizen legden hun ambt
wegens emeritaat neer; opvolger te Moor
drecht ds A. Donker Ds. G W Rijksen,
predikant der Geref Kerk te Nieuwerkertav
a d IJssel. vertrok naar Almelo. Te Sto'wMk
werd een Geref. Gemeente geïnstitueerd. De
l'erkeraad der Gerpf Kerk van Bödegraven
besloot tot instelling van eentweede
predikantsplaei"
Bij een zwaren brand te Boskoop werden
hotel „Netif". een garage met zes autobussen
en een woning vernield.
VERDUISTEREN
Tot 8 Januari moet verduisterd
worden van 16.45 tot 8.45 uur.
31 Dec. Maan op 11.47 onder 22.17
1 Jan. Maan op 12.13 onder 23.37
2 Jan. Maan óp 12 37. onder 0.54.
3 Jan. Maan op 13.00, onder 0.54