GOUDSCHEACOIJBANT Van Oud in Nieuw BuUcntahd BU*t*e**Üutd Zware Britsche verliezen in Golf van Biscaye GOUDA IN 1943 Sut faac Ut hei teckcn uat* dut oocfop WANNEER Vrü<U*g.31 December 1943 NIEUWSBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN PrU» 5 cents per nummer Wij alt 99Ik bij de jaarwisseling n Dr Göbbels overziet het afgeloopen jaar. Voor duitschers ter kennis neming. Carameldrank voor kinderen. -4— Zes torpedojagers gezonken, twee kruisers beschadigd, Duitschers verloren twee torpedobooten en torpedojager Bureau: Marki 31 Totefooo nat PomkMtai «MO# IC 711 82ite Jaargang No. 21435 Chefredaetaut: T. TI ETER Gouda VROEGER, vroeger was het bij oud en nieuw too frnders voor df mee»- ten onzer. Alt dan. bij de twaalf klokslagen op middernacht, de veel-bevolkte aardbol In «Mn tocht[rond- ooi de zon over een denkbeeldig streep ie van zijn hemelbaan suisde, JL #r bij de meesten onzer dat gevoel van een schoone lei. nieuw begin vol fritschen moed plannen. Ja. het Nieuwe Jaar! _ju de vreugden van het Oude nog vermeerderen gaan of het zou na den regen van verdriet en tegenslag weer den sonnetchlia van blijdschap en succes ^ko- men brengen. En zoo werd vroeger in gian Oudejaarsnacht de weemoed over wat heenging meestal overstemd «Hoor een hoopvol optimisme over de eigen kansen aan geluk en voorspoed in het nabije toe- komstland En nu? WaY la ons van dat alles geble ven» Bijna niets meer; en een ieder die met nuchtere hardheid en zonder zelfbe goocheling om zich heen ziet. weet. dat wij helaas niet te somber zijn. Want menschelijkerwijs gesproken weten wij nü reeds, dat 1944 een Jaar vol vewchrik- king en leed zal zijn; een Jaar flat wij niet met graagte, doch met huivering an bekommernis binnengaan Alle oorlog voerenden verklaren ons. dat het een tijd van groote beslissingen zal zijn. En velen willen zichzelven en anderen In een echt-menschelijk verlangen dah aoo gaarne doen gelooven. dat op die groote beslissingen de lang-verwachte vrede volgen zal. Doch helaas hebben op dit gebied de ontgoochelingen der laatste Jaren die aan zekerheid grenzende ver wachtingen vrij aarzelenden kchuchter gemaakt. WIJ blijven natuurlijk hopen; wij m oet en het zelfs doen. Maar we zijn wat schroomvalllger geworden en zulks temeer, wsar een ieder beseft, hop nog in leder geval een zee van bloed en tra nen de wereld ven den vrede scheidt. Waarbij we niet alleen aan de gesneuvel den op de slagvelden moeten denken, maar er tevens ernstig rekening mee dienen te houden, dat na eenige Jaren van be trekkelijke rust ook aan de Westkust van Europa de oorlogsactiviteit weer in hooge mate opleven zal; en wat dit voor dichtbevolkte gebieden als Nederland, Belglë0en Noord-Frankrijk zou kunnen beteekenen, ervaren wij thans door de trieste ruïnes in het Italiagnsche land. Zeker, ook deze gevechten in het pesten sullen misschien. naar den eenen of naar den anderen kant. een be slissing verhaasten, maar de vrees is gegrond, dat ook wU daarvoor als volk nog een zwaren prijs zullen moeten be talen. Duisternis rondom dus. achter'ons en voor ons. Gisteren, op 30 December, was het juist tien Jaar geleden, dat wij als Nederlandse!^ volk nog weer eens ln één glorieus lich tend gebeuren de volle sterkte en levens kracht verf ons volk ervoeren: de wondere Kerstvlucht van de ..Pelikaan" in record tijd naar Tndlë en terug. Op 18 December '83 zou eerat de „Zilvermeeuw" hiervoor starten. Maar op het oogenblik van ver trek bleek de middenmotor onklaar en reparatie mocht niet meer baten. Doch t toen pas kregen Nederlanclsch initiatief •n improvisatorische kracht hun groote kans. Geheel onvoorbereid trokken Smir noff en Soer er thans met de „Pelikaan" op uit. vlogen binnen de honderd uur van Amsterdam naar Palembang en start ten weer op 27 December met ruim vijf honderd kilogram Kerstpost voer de thuisreis. En heel een volk leefde mee: Bangkok. Akyab. Allahabad. Karateji. zouden ze het halen? Bagdad. Hftyiro Rome... en toen dien laatsten dag. dien dertigsten December in de mistige donke re avonduren: Tienduizenden op Schiphol en heel^een volk aqn de radio: Parijs ge passeerd. nu. nu kan het elk oogenblik gebeuren Maar nog moest er eerst op nieuw tegen de wangunst van het eigen klimaat gevochten worden, want de mist maakte bet de „Pelikaan" onmogelijk om veilig op het eigen nest neer te strij ken en er kwam vrees en zorg in vele harten: de benzine raakte op nu toch nog een mislukking na zooveel blijdschap? Weer hoorde men de zwar» K L M-ma chine onzichtbaar over Schiphol ron ken, weer mocht het niet lukken. En toen die pracht-preatatie: eerst var naar buiten vliegend liet Smir noff zich tenslotte door het radio baken naar binnen voeren, vertrouwend op de kunde tan zijn helpers op Schiphol. %En daverend stormde de „Pelikaan" het groote vliegveld op tot vlak voor een wild-uitgelaten menigte; terwijl alom in den lande luisterende groepen Nederlan ders een traan wegbeten en hun hart zoo vreemd vol en warm voelden wor den. Dat konden wij! Dat deden wU, wij Nederlanders! Wij. klein volk, wij wer den in die dagen benijd om zooveel nationale glorie, om zooveel vernieuwing van eeuwenoude energie. En weer nauwer was meteen de band geworden tusachen btdië en moederland. Dat was „toen". Maar thans blijft ons hét emotioneerende Hallo-Ban doeng ont houden. nu ln 1942 ons prachtig eilanden rijk tijdelijk of voorgoed? voor ons verloren ging. zoomede de hoofdmacht van onze vloot: in moedigen strijd re^ht op een overmachtigen vijand afstoomend en zoo. door voltreffers vernietigd onder gaande. maaf met de vlag in top. Weer zijn we inmiddels een jaar ver der gekomen en zijn ln 1943 de beproe vingen en ontberingen er door de harde oorlogswet weer in velérlei opzicht nij pender op geworden7 Zeker, er zijn vol keren die nog een zwaarderen last te dra gen krijgen dan wij. Maar die volketen kunnen zich nog sterken doorzie gedachte dat ieder offer ook de eigen zaak tpn goe de komt. terwijl de meeste Nederlanders den krachtachenkenden gloed van deze overtuiging door de .ontwikkeling der oorlogsomstandigheden missen. Wat zij missen zijn heusch niet bovenal de oliebollen en de glazen bisschopwijn. de biefstukjes en de boterkoekjes, de reis jes naar Luzern en het nieuwe colbert- costuum. Doch veel meer dan dit alles ontberen zij de vrije vaart over de oceanen, de vlucht van de K.L.M.-vogels en het eigen leven en werken hier en overzee. Aan al deze dingen denken zü op dezen Oudejaarsavond en zij roepen in gedach ten heel dicht en npuw bij zich al de verwanten en de vrienden, die om eeni- gerlei reden niet bij hen kunnen aanzit ten rondom de vertrouwde huiskamer tafel Dit klinkt allemaal erg somber en daar is dan ook alle reden voor. Maar toch. toch kan er nog. zooats wij ook reeds een Jaar geleden schreven, reden tot blijd schap zijn over de houding van den eenvoudigen Nederlandschen mensch als mensch. We denken daarbij niet aan de kleine groep van de verwende eeuwig- ontevredenen, maar aan de groote massa van ons volk. aan de harde eenvoudige werkers. En wij herhalen wat wij al eer der opmerkten in een Oudejaarsavond- artikel: Laat ons nu eens éénmaal de vraag onbesproken laten of het standpunt van dien mensch politiek oezien op het oogen blik juist is of niet, doch laten wij er enkel op letten, hoe hij'zich in zijn persoonlijk leven in dezen zwaren tijd gedraagt Wel nu. een ieder weet het: de Neder!andsche- mensch blijft zich waardig en beheerscht gedragen; hij is niet door den stormw;nd omvergeworpen of van zijn anker gesla gen, doch heeft zich zèU weten te bewaren ei. te handhaven Nederlanders, als straks de klok twaalf urep slaat, denkt dan voor alles in eerbied aan uw volk: Uw volk met zijn fouten en gebreken, maar mgt zijn rustige fierheid !n dagen van beproeving "en nood Als volk moeten wij door deze donkere tijden heen. Als wii eendrachtig zijn, zul len! wij er komen ook. „HET BRACHT ONS NIET, WAT WE ERVAN VERWACHTTEN, MAAR DEN TEGENSTANDER NOG VEEG M1NPER." „1943 is voor ons een jaar deT be proeving geweest," aldus .Rijksminis ter dr Göbbels in zijn jongste artikel in hst weekblad Das Reich, dat een interessante beschouwing bij het einde van het jaar bevat. Als taak van het aügeloopcn jaar voor Duitschland noemt dr Göbbels, dat de belangrijk, •te economische en militaire posities gehandhaafd en verdedigd moesten worden, welke de.Duitsche weermacht in de voorafgegane groote offensieven voor de Durtschê beveiliging had ver overd en die de voorwaarde vormen voor de komende eindoverwinning. Men had vooruit kunnen zien, zoo schrijft dr Göbbels om., dat de vijand met alle middelen zou trachten ons deze positie te ontrukken Doch dit is hem op geenerlei wijze gelukt. Hij heeft ons weliswaar gevoelige slagen toegebracht, doch was niet in staat daarmede een fundaroenteelen omme keer m het algetneene oorlogsbeeld tot stand te brengen. De minister herinnert hierbij ook aan de voornemens en plannen, die van vijandelijke zijde voor het afge loopen jaar waren bekend gemaakt en die zooals bij de jaarwisseling in Londen en Washington volkomen open lijk wordt toegegeven niet bereikt zijn. In dit opzicht kunnen wij, zoo schrijft dr Göbbels, tevreden zijn over het verloop van het oorlogsjaar 1943. Het heeft ons weliswaar niet gebracht wat wü er van verwacht hadden, maar den vijand nog veel minder. Een bij dt vijandelijke agitatie leer ge liefd hoofdstuk la dat der oorlogsmisdadigers. De Churchüls en Roosevelfs weten natuur lijk heel precies dat zy de eigenlijke veroor zaken ven deze vreeseltjken oorlog zijn. dat BQ hem voorbereid en op het hun geschikt .voorkomende tijdstip geopend hebben en dat op hen de groote bloedschuld rust. Dat ver hindert hun echter niet den aangevallene tot Kruidige te bestempelen en een strafproces over hem af te kondigen, dat zij zelf ver dienen Natuurlij Ié1 slecnts in theorie. In de praktijk staan zij voor den onneembaren muur van ons continent. Dat de Chwrehillt en Roosevelts de Duit sche eiding het ergste toewenachen gelooven wij gaarne van hen maar niet omdat deze de schuld aan den oorlog heeft, maar omdat att zich met alie naar ter beschikking staande middelen teweer stelt tegen den door den vijand geopenden vernictiglngs- oorlog en hetgeen in Londen en Washing ton als nog grootere misdaad beschouwd wordt *y doen dit met succes. Ér beslaat geen misdaad tegei Hjkheid, cultuur en beschavi: ;en de mensche- iiuf. zoo consta teert dr Göbbels, die de vijand in dezen oorlog niet heeft gepleegd. Hij laat mlllioe- nen honger lijden et» honderdduizenden van honger omkomen, alleen om hen daarmeee politiek tot inactiviteit te doemen. Hij ver moordt vrouwen en kinderen reeksgewyze. om daft hij hoopt door dit ten hemel schreiende barbarismb hun mannen en vaders murw te maken in hun vastberadenheid tot den striid en hen psychisch tot wanhoop te brengen. Het in ruim 2000 jaar verzamelde eerwaardige cultuurbezit van ons vasteland noemt hij prentbriefkaartenrommel en laat hij be zaaien inet brisantbommen en bussen phos phor. Wie heeft hier het recht te spreken van oorlogsrhisdaden en den eisch te stellen tot een historisch strafgerecht, de wy? deen middel laat de vijand onbeproefd o: ons op een dwaalspoor te brengen ten aan zien van onze zending, om ons door zijn ge meene en cynische strijdwijze murw maken en onze harten te doen wankelen. H< afgeloqpen jaar echter bewijst weer eei dat hem dit nooit gelukken za|. Millioenen Duitsche soldaten heffen bij wisseling des jaars in den geest hun weren op, millioenen Dultsche boeren zeisen en millioenen Duitsche arbeiders hamers. Achter hen» staan millioenen Duit sche moeders, die viumfl kinderen optiïïen. «meekervd en eischendTtegeiyk. Dat ia/ de nieuwe levende generatie van ons volk,/ die het rijk in haar bescherming neemt, zioals voor haar ongetelde millioenen dit hebben gedaan Zwak en gedeemoedigd werd hek ons door onze vaderen in handen gegeven. Sterk en machtig willen wij het eens doorgev aan onze kleinkinderen. Daarvoor strijden en o ver w innen wij in dezen oorlog. Ieder nieuw jaar moet daarvoor een nieuw /bewij vormen. Geschenk van Venfco. In September van het vorige jaar was het «00 Jaar geleden, dat Venlo stadsrechten verkreeg. Venlo hèeft eeuwenlang behoord tot het hertogdom Geire. Het gemeentebestuur dier stad heeft daarin aanleiding gevonden om eenigen gemeenten, die vroegeT hoofdsteden van de kwartieren van Geire waren, een gedenkbord aan te bieden. Op dit fraaie bord. dat vervaardigd la ln de techniek van het „Tegelsch bont", is hertog Reinout! de Tweede te paard in volle wapenrusting afgebeeld. Aan de achterzijde is een in het Latijn gesteld opschrift aan gebracht. waarvan de vertaling luidt: „Uit vriendschap aangeboden door de gemeente Venlo aan de gemeenten Nijmegen. Roer mond. Zutphen en Arnhem, de hoofdsteden van de vier kwartieren van het voormalig hertogdom Geire, en aan de gemeente Maastricht, thans hoofdstad van de Neder- landsche provincie Limburg (C.N.F.-W.P. Zeylmaker). De owmrnssftris-generaal voor de openbare veiligheid en hoogere SS en politieleider roaakt bekend: Ingevolge de verordening van den Rijkscommissaris voor het bezette Ne- derlandsche gebiesd betreffende de registratie deT Duitschers zijn alle in Nederland woonachtige Duitschers ver plicht zich bij het voor hun woon plaats bevoegde registratiebureau aan te melden. Het is gebleken dat een aantal Rijks- duitaohers tengevolge van onbekend heid met de» verordening in het bÖ>- zonder bij verhuizing binnen Nederland en naar het buitenland de bepalingen dezer verordening niet naleven. Ik roep derhalve alle tot aanmelding ge houden personen, onder verwijzing naar de bij de verordening bedreigde straffen, op zich bij het bureau van den politie-officier bij den' gevolmachtigds van den Rijkscommissaris voor de pro vincie hunner woonplaats bij vestiging uit het buitenland, bij verhuizing bin nen Nederland en bij vertrek naar het buitenland schriftelijk of mondeling aan te melden. Deze verplichting geldt ook voor per sonen die tot het Duitsche volk behoo- nen maar in het onzekere zijn betref fende hun nationaliteit of als staten- loos worden aangemerkt. De verplich ting tot aanmelding geldt eveneens voor Duitschers uit het vroegere Oos tenrijk, voor Sudetenduitschers ten voor Volksduitschers uit de Oostgebie- den. De verplichting tot aanmelding be staat ook voor het geval, dat personen ter vervulling van hun dienstplicht voor de weermacht worden opgeroe pen, ifi} minderjarigen is de wettelijke vertegenwoordiger, eveneens wanneer hij feelf geen Duitscher is, voör de na koming van deze verplichting tot aan melding verantwoordelijk. Aanmelding kan méde geschieden bij de hulpregistratiebureaux bij de „Ortsgruppen der N S.D.A.P." Get. Raifter, SS-Obe iffru pen füh rer und general der Polizei. CAFÉ'S EN RESTAURANTS OP OUDEJAARSAVOND. De voorzitter van Bedrijfshoreca heeft, me( instemming der betrokken I De LMder ven het Nvderlemfcehe volk sel op Nieuwjaarsdag ven 11.45 1.15 uur over den zender Hilver sum een Nieuwjaarsrede tot het Nederlandsen, volk uitspreken, hu welke rode de Leider drie voor het Nederlandsche volk belangrijke wen* schelt tot uitdrukking zal brengen. POLITIEK WEEKPRAATJE. Op Maandag 3 Januari is het politiek weakpraatje van Max Blokzijl ovar den zender Hilversum 1 getiteld „Het nieuwe jaar". EXTRA KEURINGEN VOOR DE WAFFEN-SS EN LANDSTORM NEDERLAND. Het SS-Ersatzkommando deelt mede: Om aan de vele aanvragen tegemoet te komen,, zal op 3 Jan. nog eerT extra keuring voor de Waffen-SS en den Landstorm Neder, land plaats vinden. Deze keuringen zullen worden gehouden hi het gebouw van het Ersatzkommando, Korte Vijverberg 5, Den Haag, van 16—14 u. Alle inlichtingen omtrent de dienstneming ln de Waffen-SS^ of Landstorm Nederland geven de Ersatzkommando's Den Haag. Korte Vijverberg 5; Amsterdam. Dam 4; Alkmaar. Langestraat 96; Groningen, Heere straat 46; Heerlen, Saroleastraat 25. Bij bovengenoemde adressen zijn even eens koste loose spoorwegbiljetten voqt de heen én terugreis verkrijgbaar. V t D1STR1BUTIEN1EUWS RESEjRVEBONNEN INLEVEREN BIJ DEN .DETAILLIST. Het was aanvankelijk de bedoeling om ter vervanging van de cacao voor de kinderen van 014 jaar nog in den herfst een carameldrank in distri butie te brengen. De voorbereiding heeft echter mede doordat hiervoor ook andere producten zijn ingeschakeld zooveel tijd gevorderd, dat. aan dit voornemen eerst thans uitvoering kan worden gegeven. Op de hiervoor aan te wijzen.bonnen zal een poeder verkrijgbaar 'worden gestald, waaruit een naar caramel, cacao of anijs smakende drank kah worden bereid. Ter verkrijging van dit poeder moet' het publiek de bonnen „reserve c-5", „reserve d-5", of „reserve e-5" bij den detaillist gedurende het tijdvak van 1 tot en met 8 Januari 1044 vóórlnleveren. De detaillist zal op basis van de door hem ontvangen bon nen worden bevoorraad. Degene, die zijn bon niet vóór inlevert, kan er niet van verzekerd zijn, te zijner tijd het vakgroepen, den onderneme: s van poederde kunnen betrekken, café's en restaurants verzocht, óm, J -* overeenkomstig de traditie, op Oude jaarsavond hun bedrijven zoo vroeg mogelijk te sluiten ten einde het per soneel in de gelegenheid te stellen de jaarwisseling in den huiselijker kring te vieren. Het publiek ken hieraan zijn medewerking geven door dien avond zijn bezoek aan café of restau rant «oo vroeg te beëindigen als mo gelijk is. DE „ZWARTE" BORREL. De vérkoop van clandestiene borrels in café's heeft vormen aangenomen, die Ide overheid' dwingen hieraan meer dan tot dusvér haar aandacht te beste den Niet alleen worden onrechtmatig verkregen dranken als „zwarte" bor rels den klanten voorgezet, ook nor maal ingekochte dranken worden legeft schandelijke prijzen gesmeerd. De gemachtigde voor de prijzen deelt ede, dat thans tegen deze misstan- len krachtig zal worden opgetreden. >n sta teerde prij sovertredi n gen in leze branche zullen aanzienlijk iwaarder worden gestraft dian tot nu ;oe in vcorkomende gevallen placht te geschieden terwijl de controle op over tredingen aanmerkelijk zal worden verscherpt. Men zij-dus ernstig ge waarschuwd. De aflevering door dejn winkelier aan het publiek mag van 3 tot en met 19 Febr. '44 geschieden waartoe een aparte afleveringsbon zal worden bekend ge maakt. De af te leveren hoeveelheid bedraagt 300 gram perbon. Het ligt in de bedoeling dit rantsoen eens per acht weken beschikbaar te stellen. De thans beschikbaar gestelde hoeveelheid is be stemd voor de periode van 26 Decem ber 1943 tot en met 19 Febr. 1944. GENERATOR ANTHRACIET EN -TURF IN JANUARI 1944. Van 1 tot en met 31 Januari 1944 geeft elk der met de woorden „genera tor anttaaciet vijf en twintigste pe riode" gemerkte bonnen recht op het koopen van één hectoliter (max. 75 k.g.) anthracietnootjejs 4 of 5, terwijl gedurende hetzelfde! tijdvak elk der met de woorden ..generator turf vijf en twintigste periode" gemerkte bonnen recht geeft op het koopen van 50 stuks baggerturf. Wie zal zeggen of er over een half jaar of eerd.fr nog wel één huis in Londen zal staan. Wij weten het niet. Misschien is over een jaar Londen één ruïne. M assert. Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakte Donderdag in een extra bericht bekend: BQ de gisteren gemelde gevechten van verscheidene dagen in de Golf van Biscaye hee/t de Britsche marine door de Duitsche zeestrijdkrachten zware verliezen geleden. Onze on^er bevel van den kapitein-ter-zee Erd- menger staande torpedojagers en tor pedobooten hebben in felle en lang durige gevechten de Britsche kruisen Glasgow en Enterprise beschadigd en een daarvan in brand geschoten. Duit sche onderzeebooten mengden zich ln den strijd en torpedeerden in kloek moedig uitgevoerde aanvallen zes Britsche torpedojagers. De ondergang van vijf torpedojagers kon ondubbel zinnig worden waargenomen. De on dergang van den zesden torpedojager is eveneens als zeker aan té nemen. In het verloop van deze gezamen lijke operaties gingen na heldhaftigen strijd tegen de met hun artillerie superieure kruisers een Duitsche tor pedojager en twee torpedobooten met de vlag in top ten onder. Gedeelten van hun bemanningen werden gered. Een andere Britsche torpedojager werd door Duitsche onderzeebooten in den grond geboord in de wateren van de Newfoundlandsehe banken. Daarmede heeft de Britsche marine opnieuw een verlies te betreuren van 7 torpedojagers, die zij voor convoyee- ringsdoeleinden dringend noodig heeft. Het opperbevel van de Duitsche weermacht maakt Donderdag bekend: Tm Noorden van Kirowograd heeft In het gevechtsgebied van Sjitomir duurt de zware worsteling, waarin van beide kanten versterkingen werden geworpen met toenemende felheid voort. 72 tanks werden stukgeschoten. De stad Korosten werd na harde ge vechten opgegeven. Bij Witebsk zijn opnieuw onderno men doorbraakpogingen van de bolsje wieken mislukt door den taaien weer stand van onze troepen. Plaatselijke penetraties werden afgegrendeld of in tegenaanval opgeheven, 28 vijandelijke tanks werden neergeschoten. Zware artillerie van het "leger heeft voor den oorlog belangrijke doelen in Leningrad met goed effect beschoten. Aan het Zuid-Italiaansèhe front is ten Zuid-Westen van Minturno een vijandelijk steunpunt vernietigd, de bezetting werd gevangen genomen en buit werd binnengebracht. Herhaalde aanvallen van den vijand ten Noord westen van Venafro en aan de Adria- tische kust mislttkten in verbitterde gevechtenj Een nienwe terreuraanval van Brit sche formaties bommenwerpers in de avonduren van gisteren op Berlijn heeft verscheidene gebieden der rijks hoofdstad zwaar getroffen. Er werden vernielingen, vooral in woonwijken veroorzaakt. Storingsaanvallen werden voorts gericht op eenige pjaatsen in West- Duitsohland. Naohtjagers en afweergeschut van het luchtwapen hebben ondanks zware belemmering door de weersomstan- digiheden volgens hetgeen tpt dusver de eigen aanval ook gisteren nienwe I is geconstateerd, 23 der aanvallende vorderipgen gemaakt. bommenwerpers neergeschoten. HET afgeloopen jaar stond ook in Gouda en omgeving onder sner ken invloed van de oorlogsom standigheden, die zoowel op hei alge mene, als op het persoonlijke leven haaratempel drukten en door de totale ooatiogtooeriivg nog sterker voelbaar waren dan in de voorgaande jaren. Daarnaast mag met dankbaarheid ge constateerd worden, dat de stad voor aanraking door het directe oWlogsge- weld gespaand bleef. Tydsmaatregelen. De arbeidsinzet vroeg ook hier werkkrachten. De klokken van kerken en van het itad- huia werden in verband met <*e klokken- vordering uitgenomen; de waardevolste exemplaren en het aarilion bleven behouden. Br werden luchtbescherming*-cursusavon den gehouden, waarvan het bezoeken voor ieder verplichtend was. De radio-toestellen moesten wprden inge leverd. Er werd een klantenbinding van groenten en fruit ingevoerd. De reinigingsdienst verminderde het op halen van hulavuil van twee- tot eenmaal per week. - Het aantal paarden voor trduwrijtuigen werd tot één beperkt. Gemeentelijk bestuur. Tot star.d kwam een Ma'rktbebouwings- verordening, die een harmonische bebouwing van het Marktplein regelt. Eveneens werden vastgesteld een plan tot herziening van het uitbreidingsplan voor het noordelijk en noordwestelijk stadsdeel (boven Graaf Florisweg. Van Bergen Uzendoornpark en Nieuwe Gouwe! en een uitbreidingsplan voor het landelijk deel der gemeente ter voor koming van ongewenschte bebouwing, yoor- schotten werden verleend aan twee woning bouwverenigingen ten behoeve van den voorgenomen bouw van 169 arbeiders woningen. Een verordening tot bestrijding van onrein werd vastgesteld. Voor personeel in* overheidsdienst werd de 48-urige werk week ingevoerd. Tijdelijk gold een verorde ning. die verbood zonder vergunning een woning geheel of ten deele te huren of te verhuren. Aan de heeren E. A. Polet fen C. H. Koe mans werd ontslag als wethouder verleend Tot wethouder werd benoemd de heer B W P Acket. In memdriam. S'a Jeenoofen H. F. A. Schermer. noJariS: Eduard An'heunis. beeldhouwer; AE Steensma. bestuurslid van instellingen; D L Wagenaar. directeur kantoor Gouda Ned Middenstandsbark L H. A J M Quant, kerkmeester parochie H. Joseoh en oud bestuurslid van instellingen; P Pannevis oud-diiec'tur Sleepdienst Haarlemmermeer dr» A v. Linden, leeraar RHB.S.; Nelly Soeters—Van Balen Blanken, kunstenares P. Rond Pzn.. oud-directeur Ijzerhandel P. Rond Pzn O u d-s t a d g e n o o t e n Frits Klein- bloesem, oud-exnloitant Ons Genoegen"; ds kTh. Scharten. oud-predikgnt Evane Luth Ge meente: J. H. B Spaanderman, oud-directeur" voormalige Stedeüike Muziekschool en oud- organist Sint Jan«ke*-k: dr D E. Hosselaar, oud-rector Stedelijk GypmMiijm: ds. Joh. S Laneen. oud-predikant Ger^»f Kerk: N. F Tambier van Nooten. oud-notaris; dr. A le Comte. oud-geneesheer Benoemingen. Mef N Verkerk tot atfju net -directrice Van Iterson ziekenhuis mr. H H Kirchheiner tot griffier bij het kantor gerecht; W. Kaste lein tot stationschef te Santpoort: B J. H ten Dam tot burgemeester van Maassluis en Rozenburg: G van Genderen tot directeur kantoor Gouda Ned Midden stgndsban!:: F. J. J. Moerel en G J. var Willigen tot notaris; J v d Boke Calenfels tot burge meester van Wijk bij Duurstede; C I v d. "Weele tot burgemeester van Sas van Gent: de gemeente-archivaris mej dr. M A C. M. vkn Hattum aan de Nationale Bibliotheek; oud-stadgenoot dr. J Gonda tot gewoon hoogjeeraar in de faculteit der letteren en wijsbegeerte van Rijksuniversiteit te Utrecht Geestelijk leven. Bij de Ned Herv. Gemeente werd een vijfde predikantsplaat^ gesticht, bezet door ds G. Huls. bij de Geref. Kerk een tweede predikantsp'.aats, bezet door ds G Koenekoop Ds. H van Dyken Gzn., predikant Ned Herv. Gemeente, nam afscheid-wegens emeritaat In de Sir.t Janskerk werd een koorkerk voor byzordere diensten in gebruik genomen. Ingevoerd werden het Interkerkelijk avond gebed. in den zomer in de Sint Janskerk. in den winter in de Luthersche Kerk\uit?aarde van het comlt' voor interkerkelijk^ samen werking. dat mede een boete- en bededag voor den nood der tijden hield inter kerkelijke adventsdiensten instelde Onderwijs. De suhsidieering van byzondere bewaar scholen u erd hersteld De Ambachtsschool en de Huishoudschool bereikten een volle bezet ting aan leerlingen Het lesrooster van de Ambachtsschool werd met het vak Duitse*' uitgebreid Een gemeentèiyke commissi voor het schoolzwemmen werd Ingesteld D' schooljeugd werd verrast met een zendin T sinaasappelen als geschenk van het Spaansche "oode Knjia. Er wed een jaar vrijstelling van de betaling van schoolgeld voor het lager onderwya verleend. Politie. Het eommiasariaat van politie werd op geheven. Commissaris C. Hess werd tot commissaris der staatsrecherche by de recherche-hoofdafdgeling te Eindhoven be noemd. Tot nieuwen korpecommandant hier ter stede werd benoemd kapitein S J Schadee Er werd een nieuwe titulatuur ingevoerd Ingêsteld werd strafbeschikkingen en aan kosten onderworpen waarschuwingen in plaats van het proces-verbaal. De stijgende criminaliteit gaf druk werk voor de politie, die veel succes had met de opheldering van inbraken en diefstallen Er gebeurden acht ongelukken met doodelijken afloop, waarvan drie door verdrinking ten gevolge van de duisternis. De kantonrechter bond den atryd aan tegen brood- en melkknoeiegyen. Brandweer. De brandweer hielp Rotterdam bij de blussching van een brand na bombardement. Er Woedde een hevige brand aan de Lazarus- kade. waarbij een houten pakhuis, een opslag plaats en. een woning werden vernield. Aan Onder de Boompjes brandde een wmlng met meubelmakerij uit Sport. Na twintig jaar werden weer zaalboks- wectetrijden gehouden Ingesteld werden schoolvoetbalwedotrtjden. Er werden voet-' balwedstryden gehouden ten bate van ge troffen Rotterdamsche voetballers De wie lerwedstrijd ,,I>e ronde van Gouda" werd in eere hersteld. De heer W de Jong werd kampioen van Nederland gekleed popduiken. Aan den heer B. Wirtz werd uitgereikt de Thomsen-beker van de Ned. Athletiek-Unlê Overleden is de heer W. de Ruijter te Bos koop. oud-voorzitter en eereMd van den voor- maUgen Goudse hen Voetbalbond. Sociale zorg. Winterhulp Nederland en de Nederlandsche Volksdienst voerden hun sociaal werk uit. Er werden regelmatig eenpansmaaltijden ge- hpuden. De Vblksdienst hield met veel succes een Inzameling van geld en goederen voor de getroffenen van het bombardement van Rotterdam. Winterhulp en Volksdienst namen een nieuw plaatse'ijk bureau ln gebruik. Aan het Gewestelijk Arbeidsbureau werd een nieuwe afdeeling voor"éu!p aan lichame lijk en geesteiyk .onvolwaardigen bij het zoeken naar een passenden jffcrklng in gesteld Jp Op initiatief van het "Remeentebestuur kreeg Gouda een klompenhersteller. Er werd te dezer stede een fonds gevormd i voor de stichting na den oorlog van een volkstuinpark. jr amuse tweed I Er lentoi scluk ^en wyien mevr. Emiline Flower vermaakte haar bezittingen ten bedrage van bijna 8000 aan de Vereeniging tot bestrijding der tuberculose. Kunst. Het muzikale leven nam in omvang toe. De Arnhemsche Orkestverecniging staakte haar volksconcerten, die werden overgenomen en in aantal uitgebreid door het Rotterdamsch Philharmomsch Orkest. Het Residentie-Orkest gaf hier zomerconcerten. De heer H. C. J. de Man hervatte de zomer-orgelconcerten in. de Sint Janskerk. Toonkunst-Caecilia gaf een kerk- en een za a (concert H«t Stedelijk Orkest herleefde als harmo- niekorps van de Goudsche Orkestvereeniglng. was zeer veel te doen op het gebied van usements-uitvoeringen. Gouda kreeg eep eede cabaret. Tentoonstellingen. Er werden een hulsviyttentoonstelling, een |entoonstelling van antieke tegels en legel- lderyen, een tentoonstelling van proauc- geteeld door volkstuinders en een /nationale konijnententoonstelling gehouden. V reemdelinfenverkeer. Het toerisme beperkte zich voornamelijk tot den stempeltocht door eigen provincie, waarin Gouda opgenomen was. Instellingen en vereenigingen. Het Gewestelijk Arbeidsbureau werd ora- gyzet in een bykantoor van het Gewesteiyk Arbeidsbureeu te Leiden. Het centraal vluchtektogentenuis werd naar Oirochot over geplaatst. Het Chr. vrouwenkoor en het Chr. mannenkoor ..De Lofstem" werden gefuseerd tot het Goudsch Chr. gemengd koor. Opge richt werd de geitenfokvereeniging „Verbe tering ztf ons doel". Diversen. pe leider der N.S.B. tr A A. Mussert sprak te Gouda bij de herdenking van het tienja rig bestaan van den kring IJsselstreek. Er kwamen in Gouda en omgeving zeer vele gevallen van diphtherie voor. Inenting van kinderen van twee tot veertien jaar werd verplicht gesteld. Melding werd gemaakt van nieuwe plan nen voor drooglegging der Reeuw ijksche Plassen met inpoldering van de helft en behoud van het overig gedeelte a's-recreatie oord In een lotery viel de 50.000 in Gouda. Het tegoed van inleggers op de Nutsspaar bank passeerde de vyf milio^n gulden Het eerste radio-werkpauzeconcert uit Gouda werd gegeven, waarby het dans- orkest van Theo Uden Masmgn in eên Goudsch bedrijf speelde. Besloten werd tot overdracht van het Goudsche Rijpad aan <te gemeenten Bokoop en Alphen a d. Ryn met opheffing der twea tollen. Voor dappere reddingen werden uitgereikt de bronzen rtledaile van het Carnegie Hel- denfonda aan den heer D. G. Nederhorst en de bronzen medaiHe van de Maatschappij tot redding van drenkelingen aan den heer J. C Tybout. DE OMGEVING. Overleden personen. D Blanked Johz., wethouder van Berg ambacht; Jotyn Boer. raadslid en president- kerkvoogd Ned. Herv. Gemeente te Berg ambacht; A. H. v. d. Mrdst. vooraanstaand* figuur in Nederlandschen) kaashandel en ln het plaatselijk leven van Bodegraven: E. Gul- demorvd, oud-wethouder vjan Boskoop; W. de Ruijter. secretaris van tentoonstellingscomité en polderbes:uren te Boskoop: L J. Jansen, Öud-gemeente-ontvanger van Haastrecht; rfigr. Fortunatus Spruit O F.M. uit Haas trecht. titulair-brSschop van Vuga en aposto lisch vicaris van Luanfii (China);Mr.'C. J. Rijnierse te I.ekkerkerkJ ingenieur bij den Provincialen Waterstaat van Zuid-Ho land en hoofd van den dienst vpor den aanleg van den centralen weg door de Krimpenerwaard; P. v d. Eijk te Zevenhuizen, voorzitter coöperatieve landbouwvereemging en onder linge brandverzekerihg te Nieuwerkerk a d. IJssel: P Verkalk te Hiliegersberg, bestuurs lid van dezelfde verecjnigmgen; J. Terdu, oud-onderwijzer aan d» tweede openbara school en vooraanstaande figuur in vereenl- gmgsleven te Nieuwerkerk a d. LJssel; ds J. v d. Sluis, emeritus-predikant der Geref. Kerk van Ouderkerk a ql. IJssel; M. S. Kreft, nud-hoofd van de School met den Bijbel te Reeuwyk; A. Goudswaard, oud-hoofd van de openbare lagere school B te Reeuwllk; A. van Spengen. oud-wethouder van Reeuwyk; A. Sytsema. oud-hoofd van de Herv. school te Schoonhoven; G. van Dam. oud-onder wijzer aan de openbare lagej-e school te Stolwijk; H. Bongers. bekende figuur in landbouwk: ngen te Stolwijk; P. A. Troost, oud-burgemeestgr van Waddmxveen; J. A. Doeleman. bekende figuur op vereenigings- gebied te Waddmxveen De voornaamste gebeurtenissen. In alle lar.deiyke gemeenten werd de gemeentepolitie omgezet in rykspolitte. De klokken werden uitgenomen en later in meerdere plaatsen door ene bel vervangen; Bergambacht had tydelijk een autoclaxon ala toren-„klok". Oudewater lyeeg zyn carillon terug wegens unieke wijze van ophanging. In samenwerking van zeven gemeenten werd opgericht een technisch bureau in de Krimpenerwaard. gevestigd te Krimpen a d. IJssel. Diverse plaatsen kregen een dorp** boerenraad In Bergambacht werd een visschersraad geïnstalleerd Uitbréiding werd gegeven aan de ophaaldiensten voor oude materialen en afvalstoffen. Te Boskoop werd van gemeentewege een dienst voor zieken- vervoer ingesteld. De gemeente Zevenhui/en stelde eeh centrale ligplaats voor woon schepen in. De onbewaakte overweg te Waddinxveen werd omgezet in een bewaak- ten. Een nljverheidsavondschool voor timmer lieden en machinale houtbewerkers werd te Bergambacht geopend, welke gemeente (tok een houten school als noodgebouw kreeg. Oudewater werd opgenomen in een streek- commtsaie voor de bevordering van het vreemdelingenverkeer in detv Zuid-West hoek der provincie Utrecht. Te Haastrecht. Stolwijk en Zevenhuizen werden geitenfokvereenigingen opgericht. In enkele grootere bedryven in het boom- l weekersbedrtjf te Boskoop werd de vrije Zaterdagmiddag ingevoerd. In Bergambacht werd een vrouwelijke postbode aange tt d. Na langjarige ambtsvervulling nam de hrer P. H v. d Berg afscheid als gemeente secretaris-ontvanger van Ammerstol en de heer A. Kreupcling als gemeente-secretarie van Waddinxveen. Benoemd werden tot gemeente-seeretarls van Hekendorp de heer A Loggers, van Stolwijk de heer J. C. Snaterse en van Waddinxveen de heer H. Jenné. tot gemeente-secretaris-ontvanger van Ammerstol de hoer J Rinsma en van Zevenhulzen de heer A. Oijsenbergh. De heer A. P van Nes Pz. werd benoemd tot wet houder van Boskoop. De Ned. Herv. predikanten prof. dr M. C. van Mourtk 'Broekman te Moordrecht ox% ds. Tj. Tak te Zevenhuizen legden hun ambt wegens emeritaat neer; opvolger te Moor drecht ds A. Donker Ds. G W Rijksen, predikant der Geref Kerk te Nieuwerkertav a d IJssel. vertrok naar Almelo. Te Sto'wMk werd een Geref. Gemeente geïnstitueerd. De l'erkeraad der Gerpf Kerk van Bödegraven besloot tot instelling van eentweede predikantsplaei" Bij een zwaren brand te Boskoop werden hotel „Netif". een garage met zes autobussen en een woning vernield. VERDUISTEREN Tot 8 Januari moet verduisterd worden van 16.45 tot 8.45 uur. 31 Dec. Maan op 11.47 onder 22.17 1 Jan. Maan op 12.13 onder 23.37 2 Jan. Maan óp 12 37. onder 0.54. 3 Jan. Maan op 13.00, onder 0.54

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1943 | | pagina 1