Wil»'
GOUDA TELT MEDE
TOKIÓ NU
BATAVIASE BRIEF IV
Simon Laugemaii radio-spreker
'11 Avgndje- onder
vriënden
RECISTRATIELETTERS
Can K.L.M.-üliegtuigen
Stand der landbouwgewassen
DRUKTE OP DE VEL UWE
Anders dan anders
Hoe Van Meegeren VERMEER werd
Goering betaalde met
1,43 schilderijen
1 -
\'s werelds helderste kop"
X90 jaar
POT EN KETEL
HOE ONZE MUSEA LEDEN
"het /LIEFJE VAN PICCADILLY
VERANTWOORDELIJKHEID
in Indonesië
De zwijgzame ar Van Mo©k
„Schoongemaakte" haring
IN HET LANlJ VAN
HJROHITO
En hoe het was
In hét Brandpunt
Donkere Wolken
•SCHIJN OF WERKELIJKHEID?
RADIO'S
STADSNIEUWS
EEN rustigeavond in Batavia
Krekels zun bij tientallen ac
tief In het gazon vtjpr m'n hui>,
Nvsauboule* aid 02. waar vroeger,
vóór de Paetfle-oorlog, de Thai-
fandso con-ul en gedurende de Jj-
Krise bezetting admiraal Maeda,
velhebbcr der .'apar.se zeestrijd:
krachten In de Indische wateren!-
woondc. Af en tpe gaat een Jeep of
een personenauto oorbij, lang-
zaam. „porselein-rijdend" Aan dp
overkant van de»bredc boulevard is
Sn school, waarin nu een lcger-
dioatation gevestigd is. We zitten
op het „vooigjlatje": Gerard Dog-
tcrom, Slmon Laugeman, Ricn
-Breeman. m'n vrouw Ivy en .k.
„Ons Genoegen" in het klein
Rienus heeft «een {'.es hm hm
meegenomen Ik heb uit vele hoe
ken cn gaten <?n met vepf connec
ties wat bier bij elkaar kunnen
schrapen. Ivjr heeft een blikje kaas
tqt kleine kubusjes versneden. We
praten, leder heeft ziin eigen on-
idcrwerp. Voor Gerard U het de
aanstaande komst van zijn vrouw
Hcnny Both, dochter van den
wltlofkwcker en zoontje Jantje»
die beiden aan boord van "de
„Nicuw-iïolland" zitten, die bin
nenkort te Tandjong Priok word:
verwacht (Het schip" is inmiddels
aangekomen Red.). Gerand heeft
z'h' maatregelen al getroffen. Als
„ambtenaar van het kadaster" zit
hij met enige collega's nu nog in
oen mes* aan de Telok Betongweg.
in een deel van die straat, dat bij
de kortstondige ongeregeldheden
In dc hoofdstad het ergst geleden
heeft. Het comfort Is minimaal en
dat is eigenlijk al te vee! gezegd
V.Voor hemzelf cn zijn gezin heeft
hij van dc centrale huisvestings-
organisatie al een kanfer toegewe-
MIMON LAUGEMAN is in da olie
werkzaam.
1200 Meisjes op bezoek
Minstreels
Dc afdeling Zuid-Holland van het
Nederlands Verbond van Chr. jon-
gevrouwen- en mèisjesvereniglngen
heeft gisteren te dezer stede, een
provinciale verbondsdag gehoiiden
Ongeveer twaalfhonderd leden uit
tal van plaatsen In Zuid-Holland
waren naar Gouda gekomen om zich
des morgens te verenigen in de Sint
Janskcrk. Na liturgische opening
vqn de samenkomst door mevr. M.
W. BijlVlfts. de presidente van de
provinciale cqmmlssie. hield de
Verbondspfesldénte. mevr. A. Hon-
ne(—Bender uit Leiderdorp, een toe
spraak/
Na een broodmaaltijd in „Kunst
min". had het gezelschap des mid
dags de keuze tussen een wandeling
naar de Reeuwijkse Plassen en een
betrek aan een der Goudse aarde
werkfabrieken.
Ds. M. C. Koole, predikant der
Ned. Herv. Geipeente glhler. iprak
een sluitingswoord.
Jodenbeul veroordeeld
De Rotterdamse Kamer van het
Bijzonder Gerechtshof te Graven-
hago heeft tot ZO jaren gevangenis
straf veroordeeld den 34-jarigen
Gcrhardus Jaèobus Letsch vroeger
gemeenteveldwachter te Kethel en
Spafand cn daarna politie-agent te
Ovcrschic. Hij deed ln het tijdvak
Juni 941—staart 1M4 dienst, als
rechercheur bij de z.g. Jodenploeg.
Ingedeeld bij de zo beruchte, met
de Sicherheltsdienst samenwerken
de Groep X te Rotterdam, welke
laatste instantie in de volksmond
de „bloedgroep" werd genoemd.
Vele Joden uit Gouda en omstreken
zijn. het slachtoffer'van hem ge
worden.
De advocaat-fiscaal mr. J. C.
Donker had de doodstraf gevraagd.
IN HOGER BEROEP.
De directie van de aardewerkfa
briek C. J, alhier, door den Tucht
rechter voor de Prijzen tg Rotter
dam veroordeeld tot ƒ78 000 boete,
wegens het in de handel brengen
van sicraardewerk boven de maxi
maal vastgestelde prijs, gaat in
hoger beroep bij den Economi&chen
Politierechter te Rqtterdam.
STRAATWERK OPGEDRAGEN.
Het herstratingswerk Polderlaan-
Slaghckstraat te Rotterdam ter
grootte van 43.300 m2. is door de
firma P. Visser êc Co. opgedragen
aan de Straatmakerscoöperatle ..De
Eendracht", alhier.
GESLAAGD.
Tc Amsterdam zijn geslaagd voor
lergres de dames G. Heij. A. IJsel-
Rtein en C. dé Graaf, voor coupeuse
d*.damcs v. Leeuwen—de BooÖtl De
Wit—v. Leeuwen^A. de Waal en W.
Eerland en voor costumière de da
mes 'Wabbijn—de Jong, D.'de Wit,
R. Spee, N. Broekhuizen. C. v. d.
Greft cn A. Bode.
DE LUCHTBODE.
De postduivenvereniging „De
Luchtbode" hield Zondag een wed
vlucht uit St- Katrijho Wavrc (Bel
gië). De prijzen werden als volgt be
haald: J v. d. Stel LIJ. 16; A.
Schouten 2. G. Schouten 4; r. Was-
selinf 3: A- RilffeU 5. 8. 11, 17; F. v.
Weizen is 6. 10, 13; A. Pijpers 7; J.
Vooijs B: L. Ooudriaan 14; H. Lakert-
veld 13. Los 8.30 uur, eerst* duif
9.53.31, laatste 10.0330.
zen gekregen ln dfc Nassauboule-
vard 04. vjak naast ons. zodat, we
birfhenkort behalve stadgenoten
wk buretf zullen zijn. Ivy en Ge
rard maken 81 uit, dat Jantj* en
onze dochtc? Maudjc specljéame-
rnadUtt motten» zijn. We. zul'.en
Bl-crtgens niet lang buren zijn. want"
Gerard wordt spoedig overgeplaatst
naar TandjoenJpinang, in ére
Rouw-Atchipe., ten zuiden van
/Singapore.
Decinnepngen'
Voor Simon is hei de bpo|V|Hlj
verte.t van ..Oiympia", datwfen-
slotte ook mijn oude club ts. Hij
vertelt ook van de Goudse H.B.S -
vereniging ep vanzelf komen oude
namen naar voren, zoals die van
tnej. Joop Kool, «Rhans al ve'.e ja
ren mevr. Julianus-Kool, moeder
vail een grote dochter. Ik weet, dat
zc in Batavia Vit. maar ik heb haar
sedert de Japanse capitulatie nog
nttt ontmoet. Ambtshglve ben ik
lir contact geweest met haar echt
genoot. commissaris van politie le
klasse bij het hoofdpgrket. Van
hem hoorde ik. dat Noep Koql, Ju-
niores-kecper van „Oiympia", in
een transport Nederlnnds-Indisehe
krijgsgevangenen om het leven ge
komen Is.
Simon is hecht verloofd met een
meisje uit Haastrecht en praat
over ..'n:cn komen, het vo'gend
laar, trouwen bij volmacht, of mis
schien hier in Indië" Simon is
voordurend in de olie. figuurlijk
gesproken. In 1937 reisde ik iedere
morgen met hem naar Den Hnng
Hij werkte bij de B P M Daar is hij
trouwens nog. al werken al'.e olie
maatschappijen nu min of meer
broederitjk samen ln een organisa
tie. die „Petro.eum Board" heet en
op Tanah Abaftg gevegtlgd la. Si
mon is dus een - vent, dien Je te
vrind moet houden. Benzine la
zwaar gerantsoeneerd ln Batavia
en je kunt nooit weten of Slrnon
hier of daar vandaan niet eerö een
extra litertje benzine kan toveren.
Ik bled hem due een tweede glas
bier aan
Simon en Rieous raken In dispuut
over de vraag, of een Europeaan,
zijn huls binnenkomend, het eerst
„Tabeh" tot de baboe moet zeggen
Mijn arbitrale beslissing, gebaseer/1
op bljni ze«n jaren tropen-érva-
nng. wordt ingeroepen. Vanwege
de benzine ben Ik geneigd om Si
mon. gelijk ,te geven en daarmede
een precedent te scheppen Dus stel
ik Slmon voorzichtig in het onge
lijk „Pat doe je niet. Slmon". zeg
ik „maar tenslotte moet je die
dingen zelf weten" Slmon is te
vreden. Rienus ook en Ik ook. M'n
kans op een extra litertje is nog
niet verkeken
- G<u-arl en Slmon. gelijk "Rienus,
vinden hef hier. ondanks alles, ook
zo gek nog niet en zijn van plan
om te blijven, zfch een toekomst
te bouwen. In verband daarmede
bespreken wij ooze"houding tegen
over den Indonesiër Van ons vij
ven blijken Ivy en Rienus de ..colo
nial diehards" cn Gerard. Slmon en
lk de ..progressieven" te zijn. Ge
rard en Simon hebben een bezoek
gebracht aan hun bedienden ln de
kampong* Ik kan dat waarderen,
hoewel tk het lichtelijk onverant
woordelijk vind, onder de gegeven
omstandigheden tenminste Zij zijn
belden enthousiast over de wijze,
waarop zij door de kampongpevol-
klng ontvangen zijn. Hun verhaal
is een sterk amument tegen de
„diehards", die eenter niet van hun
standpunt af te brengen' zijn'.
„Juffrouw van de huishouding"
Dan vertelt Gerard van zijn huis
houdelijke moeilijkheden. Hij is fl.l.
„JuffTouw van de hulshouding" ln
de kadaster-mess en spreekt door
zijn voortdurende omgang met de
huisbedienden al een aardig woord
je over de republikeinse grens. Ook
Slmon trouwens. Rienus is het
minst ver in de gemakkelijk lijken
de, doch nogal periculeuze Malefce
taal. Als we praten over het eten,
biykt, dat de drie „orang baroe"
de nieuwelingen van het Indi
sche voedsel houden en zo maken
we een afspraak om met z'n allen
eens te gaan eten. We maken nog
meer afspraken en een club van
Gouwenaars Is eigenlijk al ln voor
bereiding. Simon la het drukst be
zet van ons .allen. Hij heeft vele
sport- en sociale verplichtingen en
Daar er a.i. Zaterdag in ver
band met de publicatie van de
uitslapen der gemeenteraads
verkiezingen niet voldoende
ruimte is; pfaatsen wij de u?«-
kelijkse Bafai'iBj» brief dit
maal op Woensdag.
GERARD DOGTEROM achter z'n
bureau op het kadaster.
leidt bovendien tweemaal per
maand voor de Afrib- (ALied^for
ces" Radio' In Batavta) microfoon in
het halfuurtje voor de Nederlandse
strijdkrachten intelllgentl^-ffests. J*
het goede Gouda is hier wej ln the
limelights
Simon vertelt me. d«jighU*to Ba
tavia ook Herman HamdnagB'ttMeft
gezien. Herman h vüor/bvcr wij
ons kunnón herinneren jaren
geleden naar de Far-East getrok
ken en toen in Japan Jerechtgeko-
mcn. Ik za! proberen hem te vin
den
Het is al lapt, als Rlenui de rode
Renault „Roole Doortje" aan
slaat en de soos ontbonden wqrdt.
Rienus 'vei'geet zijn fles. Hij ls al
tijd een attente Jongen geweest:
tTAN BOUWER
„Ken je Gouda?"
Fotowedstrijd voor
de jeugd
De ..commissie voor vacantie-ont-
spannlng voor de schooljeugd". In
gesteld door Nederlands Volksher
stel. schrijft met medewerking van
de Vereniging voor Vreemdelingen
verkeer voor de schooljeugd bene*
den 15 Jaar een wedstrijd uit onder
de titel „Ken je Gouda?" Van a.s.
Maandag af zullen de dagbladen
Iedere dag een Toto plaatsen van
een geveltte. een stoephek, een ge
velsteen of Iets dergelijks ylt Gou
da. De deelnemende kinderen moe
ten opschrijven aan welk huis en in
welke straat dat geveltje, of hek
te vinden fs In totaal zullen er 24
foto's verschijnen, zodat de jeugd
'aan het eind van de vacantie een
lijst van 24 antwoorden heeft. Er
zullen voor de volledigste antwoor
den verschillende prijzen worden
uitgeretkt' boeken, spelen, enz.
EXAMEN ENGELS L.O.
Te Utpecht is gealaagd voor het
examen Engels 'l.o. mej. J. de Jong.
alhier.
VOOR I UW BESTOLEN
Een Ingezetene heeft bij de politie
aangifte gedaan, dat in de trein uit
zijn tas. vermoedelijk tussen Zwolle
en Harderwijk, toen hij met achter
lating van de tas ln de toupé even
naar het tollet was. een enveloppe
met f 800 en S spasrcertlflcaten ls ge
stolen. Eerst bU rijn thuiskomst be
merkte hU de verdwijning.
BENZINESTATIONS LANG8
RIJKSWEG.
De K.N.A.C. deelt mede. dat het
ln de bedoeling ligt van de Rijks
waterstaat over te gaan tot oprich
ting van een aantal benzinestations
langs de Rijksweg Den Haag-
Utrecht.
beArijfsuitbreidingen.
Op de secretarie zijn ter visie
gelegd een verzoek van C. N. van
der Post om vergunning tot het
uitbreiden der worstmakerij en
vlèesrokcrij met een stoomketel, 2
electrémotóreh en 4 jookkastcn ln
het perceel Groenendanl 101105 en
een verzoek van J. Vergoed om
vergunning tot het uitbreiden der
aardewerkfabriek met een electrl-
sche aardewerkoven en 2 electrp-
motoren voor het drijven van een
kleimolen en een draaischijf ln het
perceel Turfmarkt 71.
•W
I
VerkiezirWsvergadering
Katht Volkspartij
Pater /Van Schalen:
JpBreng Èvajngelie in practijk
Dc kKatholieke Volkspartij hield
gisteravond in „Conoordta" een
vergadering. Waar alk sprekers op
traden Pater Aux. v«m Schajeh
o.f.m. ep de heer Jos. Veltman. Aan
de avond verleenTle de'R.K. har
monie „St. Caecllia" muzikale me
dewerking. De voorzlttfer. de heer
Q. A M..Weck leidde de sprekers
Ui. waarna de heer Jos. Veltmah
het podipm betrad.
Spreker wees er op hoe wij thans
staan voor de geweldige taak van
de opbouw Waaraan ook d« ge
meente haar groot aandeel hèeft.
Hl] gaf details agn de hand waar
van hij concludeerde, dat- de ge
meente dtt werk, beter kan doen
dan deaStaat.'othdaL zij het gebied
bestrijkt, zich gen\akkelijker aan
past en sneller veranderingen kan
-aanbrengen waar dit nodig is. Hier
na besprak de heer Veltirtbn uit
voerig het gemeente-program der
K.V.P Als punten van het program
noemdé hij o.a.: herstel van gees
telijke en zedelijke schade aan de
jeugd door ontwrichting in de oor
log. waartoe onderhouden van nauw.
contact met kerkgenootschappenen
verenigingen van votwassenen en
de Jeugd. Zondagsheiliging ver
schuiving van sport en,wedstrijden
tiaar de Zaterdagmiddagen toe
zicht en verboden waar nodig t;o.v.
#bad en z«femgelegenheden en zon
nebaden. het* onderwijs, kleuteron
derwijs. huishoudschool, land- en
tuinbouwschool, verkrijgbaarstel
ling van beurzen voor begaafden,
gezondheids- en ziekenzorg, vrije
ziekenhuiskeuze, uitbreiding zieken
huisruimte, woningvraagstuk, waar
bij rekening te houden met grote
gezinnen, arbeidsreserve, waarvóór
concrete werkplannen te ontwer
pen. scholing of herscholing vak
kennis -enz., vooruitstrevende po
litiek. geen Inkoopverenigingen van
het personeel, geen kandel door ge
meentebedrijven.
Na de-rauze kwam pater Aux.
van Schalen o.f.m. aan het woord.
Om een wereldcrisis op te lossen,
zelde hij. niet naar geleerden uit
de oudheid of het heden te gaan,
mapr naar het Evangelie, waaruit
hij de geschiedenis aanhaalde van
de apostelen, die geen vis in >hun
netten kunnenf vangen cn dan het
woord horen: werpt Uw net uit aan
de andère zijde, en zij déden het.
Zij hielden niet eeraH- een verga-
dering. zij deden het, dat is de
kern. Spreker ontwikkelde daarop
Hhe God is. Die de wereld schiep
en onderhoudt en als die wereld
dan stuk ls. moet men tót God
gaan. Als uw horloge stuk is, zelde
spreker, gaat ge toch niet naar een
suikerbakker, maar naar een hor
logemaker. Waarom zitten wtj ln
de penarie, vervolgde hij. en waar
om ls er zo weinig welvaart, zo
weinig rust en geluk? Omdat de
mensen niet zëggcn wat zij moes
ten doen en wel: en zij déden het.
Spreker stonylang stil bij dit beeld
Eén heeft nfef gezegd en Die behoef
de van "Zijn woorden niets terug
te nemen, het was Jezus en als
Zijn principes in practijk zouden
worden gebracht, wat zou er dan
een andere wereld zijn, met grote
welvaart en groter geluk. Doch
waar moe'ten wij .deze principes
trachten te vinden.* vroeg spreker
Niet bij de mensen, dat heefi, de
geschiedenis bewezen. Daarom
stichtte God een Kerk. waardoor
de mens aap Zijn hand door het
leven kan gaan. een kerk. die al
lerlei principes en richtlijnen geeft,
ook op het politieke leven. De
Kerk heeft tot taak te spreken wan
neer de politiek ln aanraking komt
met de godsdienst, pausen en bis
schoppen geven richtlijnen voor de
politiek omdat wereld en gods
dienst nimmer zijn te schelden en
de katholiek, lid van die kerk ge
worden door zljrt doopsel, moet ge
hoorzamen" aan die richtlijnen, om
dat pausen en bisschoppen gezag
dragers zijn. Deprlncipes. die wij
moeten hebben, besloot pater Van
Schalen, zijn alleen verankerd ln
het evangelie van Jezus Christus:
„En zij déden het". Laat dit van u
gezegd kunnen wqrden, riep hij de
vergadering toe.
Na het zingen van „Mijn schild
ende betrouwen" werd de verga-
dering meUde Christelijke groet
gesloten.
SPOORBAAN-VERBÉTERING.
Er ls een plan ontworpen van
onteigening ten .behoeve van de
verbetering van het baanvak tussen
K M. 29. 880 en K.M. 31. 900 van
df spoorweg Gouda—Oudewater.
Vernieuwing van dc vloot na de oorlog
Voor de tweede wereldoorlog waa het gebrnilt
bij de KiLJM. om haar vliegtuigen namen van vogela
te geven. Vliegtuigen met namen ala Ulver*. Pelikaan,
8nlp ens. hebben grote vermaardheid verworven. ZU
hebben de Nederlandse luchtvaar* een wereldMrt-
tstle gegeven, die andere landen ona knnnen berrtfaen
Na de oorlog heeft de K.L.M. dadelijk de weder
opbouw 'van haar Europese en intercontinentale
luchtnet ter hand genomen Haar eerst* daad was
het herstel van de zo gehavende luchtvloot. Zo wer
den van de Amerikanen een groot aantal Dakota-
vllegtutgen overgenomen, waartoe de Nederlandse
regering te Londen destijds reeaa besprekingen had
gevoerd.
Deze Dakota's zijn militaire trans
port vlieg tuigen en dienovereenkom
stig Ingericht. Het li de militaire
•- het zo vermaarde type
Douglas DC 3. die ledig I ton weegt.
een nuttige lading heeft
II passagiers kan vervo»
kruissnelheid bezit van
kan vervoeren en een
bezit van MS k.m.
Er zijn er ongeveer 33 ln gebruik, zo
wel in het binnenlandse als buiten
landse luchtverkeer. Zij ataan gere
gistreerd onder de letters: PH—TAY.
TAZ, TBA. -O. -H. -I. -K. -L.
-M. -N. -O. -P. -R. -V. -W. -Y.
—X. Z. TCA, B. -C. -I.
Behalve over Dakota's beschikt de
K.L.M nog over 17 Skymastera. Dit
zijn Douglas DC-4-vllegtuIgen In mi
litaire uitvoering. ZIJ wegen 18 ton
ledig, hebben een nuttige lading van
4.5 ton en kunnen 28 passagiers ver
voeren bij een kruissnelheid van 350
k.m. per uur. ZIJ dragen'de reglstra-
Uelettera PH—TAB. Cl D. -A*
P, O, H. —I. K. L. -»M. TT
—O. -s. U. D en E.
Dit type vliegtuigen wordt hoofd
zakelijk gebruikt op de luchtlijn Am
sterdam— Bmavla.
Daarnaast heeft de K.L.M. zes nieu
we Douglas DC-4-vllegtulgen. In de
Ver. Staten besteld, die van meet hf
zijn afgeleyerd. De lsatste zal dezer
•dagen uit de Ver. Staten op Sciyphol
aankomen. ZIJ worden voorlopig ge
bruikt op de TIJh Amsterdam—New
York v.v. VUf daarvan zUn gemerkt
PH—TAT (Twente). PH—TAR (Rot
terdam). PH-TAS (Schiedam). PH—
TAP. (Paramaribo) en PH—TCF. wel
ke r)og geen naam heeft gekregen»
In de Aap van deze maana ver
wacht de 1C.L.M. haar eerste Lock
heed-Consternations, welke vliegtui
gen voor de olcnst op Amerika wor
den bestemd.
Uitslijtend v<y>r het «binnenlandse,
luchtverkeer he«t de K.L.M. nog zes
De Havlllqnd Doklnle-vllegtulgen tot
haar beachlkklngADeze kunnen zeven
personen vervoerèn bij een krula-,
snelheid van 315 ICg. ZU zijn gemerkt
PH-RAA. -B. -C. -D. E en -F.
Voor bijzondere doeleinden heeft de
K.L.M. nog een foto-vliegtuig PH
OTO en een Koolhoven FK 43-les-
vllegtulg.
Overgebleven uit de vloot van 1|39
zUn: een Douglas DC 3 (PH—TBB) en
drie Douglas DC 3-vllegtulgen PH—
TBD. -E en -F. s
Botien: Dakota- en "Douglas DC 3
l vliegtuigen van de K.L.M. op Schip
hol
Hiernaast: De Havllland Dominie
vliegtuigen, die de K.L.M. op haar
binnenlandse iuchtltfn gebruikt.
ANNEER
itMull 1 uur bouda-terrelni AUUe-
Uek dual/heet Gcy>da-*0 N A.
M Juli 7 uur Réunle: Spreekbeurt ds.
J Bórger v^or Logos-verband over
„De mens en zUn factoren n.l. vrouw
en gian" ln verband met „De men»
van morgen".
>4 Juli 7.18 uur Oud Qeref-GemMatei
Spreekbeurt da Joh van Weiten.
(4 /uil I uur Chr. Qeref. Kerkt Her-
denklngssimenkomst 85-jarlg bestaan
Qeref. Zondggsschoolverenlgtng Jo
zef. spreker ds J. Lafeber over
„Vertel ze van den Goeden Herder.
tl uur De BeilKsklokt Open
bare vergadering groep Sanders, spre
ker W Sanders
ts Juli 8 uur. Nieuwe gchouwburgt
Concert dansorkest The Ramblers on
der leiding van Theo Uden Maan^n.
tl'Juil t- I uurt. Stemming voor ds
verkiezing van de gemeenteraad. -
tl Juli 3—1 ei* 7—8 uur Ambachtai
schoolt ODenbarei les
37 Juli t—l uur Ambachtsschools
Openbare let
37 Juli 3 uur De Beursklokt Jaarver
gadering, Afdeling Gouda Nederlandse
Voetbalbond
37 Juli 8 uur Conrordlat Propagan-
da-avond Alg. Ned. Bouwkas met-Va
riété-programma met o a. Wllly Al\
fredo en Peter Hurkos.
Bioscopen
Schouwburg
B V
Grey).
Thalia Thaateri Een zuidzee-ldyUe
(met Movlta en Waren Hullj..
Aanvang 7 en 8.15 uur.
Apothekersdienst
Steeds geopend (des nachts alléén
voor receptett): Apotheek P Weljer.
Grote animo' voor
bustochten
Het programma voor de vacantie-
week 5—10 Augustus ls thani ver
krijgbaar gesteld.
Op de eerste avond van de kaart
verkoop voor de uitstapjes liep het
reeds storm. De diverse bustochten
waren in korte tijd zq, goed als uit
verkocht. Het comité heeft onmid
dellijk maatregelen genomen om het
aantal beschikbare butsen uit te
breiden.
Op de Nieuwe Markt zal op-Vrij
dag 9 Augustus worden opgevoerd
het openluchtspel „Maricken van
Nleumeghen"'. Het comité heeft de
beschikking over 2300 zitplaatsen.
Het gezelschap; dat het «tuk op
voert. is het Zuid-Nederlands To
neel. Er .werken een 20-tal leden
van de Goudse Bond van dilettgn-
terivcreniglngcn mede als figurant.
Voor een geluidsinstallatie is zorg
gedragen. Het podium zal op alle
plaatsen igoed zichtbaar zijn.
Geslaagd.
Geslaagd te U\recht voor het
examen Engels 1 o. mej J. de Jong.
alhier. p
In Juni abnormaal vpel regen. - KMhzaadoogst'
vrijwel mislukt. - Stand van peulvruchten 'en
bonen niet gunstig. - Hooi-oQgst valt niet mee. -> I
Granen en aardappelen normaal.
Aan het overzicht betreffende de
•tand der gewassen op 13 Juli JJ.
samengesteld door het miplaterie
van Landbouw. Visserij dh Voed
selvoorziening ls het volgende ont
leend:
Juni' was over het geheel geno
men zeer rogeiirljk, may had min
der zonneschijn dan pormaai. Hoe
wel ook do* temperatuur onder nor
maal lag, was dc afwijking Hiervan
echter gering. Er viel over het al
gemeen veel meer neerslag dan
'normaal: opjjde Waddeneilanden,
Noord-Holland boven het Noord-
zeekanaal. Drenthe, het noordelijk
deel van Ovfrijscl, Utrecht, de Ve-
luwe en het noordelijk deel van de
Betuwe 40*/» boven normaal, de
nd&rdelljke provincies .50'/» boven
norihaal, Zuid-Holland, Zeeland.
Nodird-Holland ten zuiden Jjan het
Noordzefkangal. het westelijk deel
van de Betuwe, alsmede westelijk
Noord-Brabant 70V» boven normaal,
oostelijk Noord-Brabant 30*/t boven
normaal, het zuid-oostelijk deel van
de Betuwe, de Achterhoek en Mid
den Vn Zuid-Limburg20*/» boven
normial.
Wag de afzQnderlijke gewassen
bëtseft. kan het navolgende worden
opgemerkt:
De wintergranen hebben zich
goed hersteld, waardoor de stand
als normaal kan worden beschouwd.
In het algemeen zijn de granen op
de kiel beter dan op het zand.
De stand van de tarwe Li goed.
Ook de rogge Wordt goed beoor
deeld. De wintergerst ls voor een
deel reeds gezicht. De opbrengst
ls normaal. Ook de zomergranen
zijn behoorlijk. De zomergerst la
iets minder dan dc wintergerst
De haver wordt als goed tot uit
stekend beoordeeld. De oogst hier
van belooft goed te^merden.
Veel minder gunstig la dj
van de peulvruchten. Vóol
de atambonen heeft men ge> x
verwachtingen. Ook de veldbonén
laten te wensen De stand van de
erwten ls verschillend. De verwach
tingen voot; de oogst van bonen en
erwten zUn niet gunstig.
De «tand van het vlas laat zich
niet ongunstig aanzien. Reeds eer
der werd het koolzaad zeer ongun
stig beoordeeld. Men kan aanne
men. dat de koolzaadoogst vrijwel
mislukt is.
Karwij mosterdzaad en splnazle-
zaad staan er hier en daar vrij goed
voor. doch lang niet overal L
De aardappelen hebben aanvln-
kelljk geleden door te grote rggên-
val en nachtvonten. Op lage gron
den zijn percelen aardappelen ver
rot. zodat men tot omploegen ls
overgegaan Op de hoge gronden
daarentegen hebben de aardappelen
tc lijden gehad van droogte „Toch
Op de Vfluwe heerst woningnood,
maar- het gebied wordt over
stroomd met vacantiegangers. In
Augustus Wordt nog groter druk
te verwacht dan reeds nu het
geval Is. De meeste hotels zijn
reeds voor de gehele zomer be
sproken. De belangstelling voor
de pensions is niet milder groot.
Het volgende Is een voorbeeld uit
vele: Een Apeldoornse pension
houder. die 13 gasten kan her
bergen. moert reeds 180 aanvragen
afschrijven.
pe. Veluwsc hotelstand heeft rich
na de bevrijding en het vertrek der
Canade7en wondervlug hersteld Tal
van Inrlchtlnien. ook grote uitspan
ningen. komen weer keurig voor 'de
dag. In Apeldoorn en omstreken
vindt men ongeveer 40 hotels In goe
de staat. Het aantal pensions Is.
vergeleken bij vroeger, sterk vermin
derd. doordat vele hiervan vaste be
woners hebben gekregen
1 Van de vier hotels bij Apeldoorn
van H.M. de Koningin Is het theehuls
aah het Uddeler meer tijdens de oor
log afrfebrand. Het bekende hotel
Elk(en)Dal te Hoog-Soeren. dat door
Duitsers en bevrijders sterk was uit
gewoond. ls gesloopt. Hotel Oranje
oord te Hoog4Soeren Is ln handen
van Je Nederlandse mljnenoprul-
mlngsaienst. Van het viertal hotels
la alleen heti, theehuis De echoput
nog voor het toerisme Intact De
opbouw van deze twee verdwenen
hotels wacht op de tijd. dat meer
materiaal ter beschikking zal zjjn
Niet allee i de vacantiegangers be
treuren het verdwijnen van belde
hotels, die'op» buitengewoon fraaie
punten waren gelegen, maar ook de
bewoners uil de omgeving, omdat
zij nu de fleurlRC drukte der zomer-'
gasten missen en tevens de hieraan
verbonden Inkomsten derven. Hoog-
Soeren. dat door de uitschakeling van
zijn belde Hotels zijn twee grote
pleisterplaatsen van vacantiegangers
verliest, voorziet een zomerseizoen,
zo triest als het nog nooit beleefde
Dat het Uddelermeer dit selzoeif
voor zwemlustlgen gesloten werd.
deed ook ontevreden stemmen op
gaan.
Tijdens de brandstoffennood zijn
de Veluwse bossen terdege «sneef
sproken. Oppervlakkig gezien mist
men dit hout nauwelijks De dichte
hossen konden we) een aderlating
lijden. Op veel kaalgeslagen gedeel
ten Is men al weer met nieuwe aan
plant aan«de gnng
Alle oorfogsreslen zijn nog nlct van
de Veluwe weggevaagd Grijnzende
doodskoppen op waarschuwingsbor-,
den dofden op mijnengevaar Af en
toe trillen de bossen van zware ont
ploffingen op de Uddelse helde waar
Duitse krijgsgevangenen onder lei
ding vkn Nederlandse militairen
overgebleven Duitse munitie oprui
men. Eigenaardig ls. dat de politie
nogal eens moet optreden tegen min
derjarige meisjes, die zich In de bos
sen met deze krijgsgevangenen op
houden.
trekkelljkhedcn„ waarvan ongestoord
genoten kan worden
Het Is echter cn raadsel \uaar de
gasten, die van alle kanten en voor
al van Rotterdam cn Amsterdam ko
men opzetten, onderdak moeten vin
den. ZI1 blijken In veel gcyallcn met
een primitieve slaapplaats genoegen
ite willen nemen De boeren zeggen
schouderophalend: „Ze willen wel ln
.de schuur slapen. Nou. laat zc maar'
De stedeling Is al lang In zijn nop
jes als hij de zuivere boslucht weer
kan Inademen Hiervoor wil hij zlfh.
wat zijn onderdak betreft, wel be
helpen.
Wat geeft Hilversum?
15 Juli
Hllv. I (KRO): 7 en 8 Nieuws: 8.20
Pluk den dag; (NCRV): 9 Berliner
Phllharmonlker; 9 15 Morgendienst;
943 Plano; (KRO): 10 Hoogmis; J2 30
Vaudeville ork l Nieuws; 1.45 Voor
dracht; (NCRV): 3 Stafmuz. korps
gel: 5.33. Mandollnata: 6 30 Ned„Str kr:
7 Nieuws: 1.25 Vaart der vdTken: 8
Nieuws: 8.08 Radio Philh Ork.; 10
Nieuws: 10.30 Cr.pl.: 10.45 Avondover
denking: 11 Or.pl
Hllv.'II (AVRO)- 7 en 8 Nltüws: 8 45
Gr.pl.; 9.13 Morgenwijd.; 9 50 At^belds-
vit.10.35 Zang. plano; 11 10 Kamer-
muz.; 12 Viool; 12.33 Skymastera; 1
Nieuws; 1.13 Romancers; 2 Voordracht
2 ft Aeolian Sextet: 3 20 Confetti: 4.13
Potpourri; 5 Kaleldoscoop; 5 30 Mu-
sette-ork.; 5.50 Rijk Overzee; 6.13 Gr.
pl.t 7 Plano. 7.30 Romantiek of wer
kelijkheid; 8 Nieuws; 1.15 Metropole-
ork.; 8.46 Hoorspel; 9.15 Gr.pl.; 10
Kurhaus: 11 Nieuws: 11.45 Or.pl.
„Rusteloos gedreven door een be
klemd affect, veroorzaakt door een
te geringe erkenning, besloot lk op
een fatale dag m(J te,'wreken op de
kunstcritici".
Aldus Halt van Meegeren ln een
gesprek met het A.N.P naar aan
leiding van zijn faillissement.
HIJ beweert, dat de Emmaüsgangers
en de vlet andere doeken, die hij op
naam van Vermeer ln de% handel
bracht' en voor 3 000 000 verkocht,
geheel van zijn hand 'zijn (dus geen
overschilderingen van 17a eeuw se
doeken, die geen naam hebben maar
the nóg ln grote getale rondzwerven
om herberg te vinden, meestal bij
vervalsers - Red RN) HU zorgde
ervoor, dat de doeken de vUf klas
sieke proeven konden doorstaan: de
stUlcrltlsche. de alcoholproef.(naar de
oplosbaarheid), de chemische (op
loodwit ln. moderne schilderijen
wordt „zinkwit of gemengd wit ge
bruikt). de Rdntgenologlscne (loodwit
laat geen stralen door) en de mi
croscopische (typisch Vermeors lapis
lazuli ln het ultramarijn). Daar had
hU Jaren op gestudeerd eni geheel
afgezonderd van zUn vrienden, schil
derde hij ln een roes Het was de
heerlijkste tijd van zUn levert De
bedoeling was. de doeken ln Neder
landse musea te krijgen om izo de
Un „erkenning" te
hij er al aan kunst
handelaren verkocht. Het vUfde doek
„Christus en de overspelige vrouw",
wilde hij zelf houden, maar een
zekere heer Rlenatra vpn Stuyvesande
dacht het wel voor twee millloen te
kuryien onderbrengen Ondanks Van
Meegeren» verzet werd het voor
1 830.000 aan een zekeren Mleal, die
bekend stond sis opkoper van Goeflng
verkwanseld «En «Me z**k bracht de
boel ln 1943 aan het rollen. Vgn Mee
geren werd gearresteerd omdat hU
een stuk .rtatlonaal bezit" aan den
vijand zou hebben verkocht, en daar
om zou hU op grond van collaboratie
veroordeeld worden. Wat moest hij
toen doen? Bekennen, dat het geen
„nationaal bezit" was maar uit z'n
eigen atelier kwam? HU viel ln z'n.
cel van de ene zenuwaanval ln de
andere, 14 dagen lang, zonder com
municatie met de buitenwereld, waar-
kend" en moest hij waar maken, dat
hU wèrkelUk zoiets moois als de Em
maüsgangers kon maken HU werd
vrijgelaten en moest onder contróle
was niet ln topvorm na al de emoties
en hij vreest dus dat het doek niet
erg goed gelukt Is (inderdaad ls het
niet tc vergelijken met «3e Etnmaus-
143 echte hud-Hollandse schilderijen
Geen slechte ruil, vindt Van Meege
ren, die echter zelf de 1.630 000 heeft
getoucheerd. ZUn vUf mllUoen-heeft
hIj ln hulzen gestoken, maar nu la
hij alles kwUt door de faillissements
aanvraag van de Staat der Nederlan
den en de Rotterdamse Bank. hoewel
•Amerika zijn doeken voor 6.000 000
had willen kopen.... HU denkt er nu
over om onder betere condities nog
eens een proefstuk te leveren De
andere doeken worden nu onder
zocht door vUf Internationale des
kundigen. Voor hem hangt yan dat
ondéraoelc alle* af.
kan do gemiddelde «tand als not'»
maal wordèn beschouwd.
Het' optrede'h van do Colorado-
kevêr- Jzéeft tot dusver geen ern
stige «toade" veroorzaakt. Er wor
den vvéfrtlj kevers gevondèn. doch -
ln Twente'en In Zeeuws-Vlöan-
dcren wrtidt een uitbreiding van de
plaag gevreesd.
Door het droge koude -voorjaar
stonden de bleten er ln het JJegln
niet gunatlg voor'. De stand ls ech
ter aanzienlijk verbeterd.
Voor voederbleten geldt hetzelf-
de.
Klaver en lucerne iljn vrij goed.
Het welland Is. zoets werd ver
wacht. goed bijgekomen door da
regen en kan nu als normaal wor
den aangemerkt. Hetfraa heeft r
pchter behoefte aan warmte en
kunstmest.
De hooioogst daarentegen valt
niet m«?e. Zoals reeds ln het vorige
berteht werd gemeld, was de stand
varf het hooiland slecht. Daar ls
nog bijgekomen, dat het regenach
tige weer.geen goed heeft gedaan
aan het binnenhalen. De percelen
die later zijn gehooid, hebben kwa
litatief beter hooi opgéleverd. hoe
wel de kwantiteit tegenvalt.
Politierechter te
Rotterdam
Van drie drinkebroers
't Was alsof we tri dc persbank
om^almd werden door alcoholgeur.
toen scjiipper Kobiis. afkomstig uit
Gouderak met zijn knecht Freek
zich voor de groene ^tafel hadden
'opgesteld en vertelden van de door
leefde drthkdag van zoveel borrel
tjes en zoveel glaasjes bier
Nu. we hadden aardig de hoog
te, bekende de schipper en ro Is
het gekomen met dat motorrijwiel,
't Stond bulten het café en toen rel
'k uit een lolletje tegen mijn kpecht
hier. Freek. £aar rtjen we mee naar
moeder de Vrpuw. Want Freek kart
sturen.
Zo ls het. beaamde de knecht
Ik achter het stuur en m'n baas op
tje duo zlln we naar huls gereden.
Ze wéren er gekomen, laverend
voor de wind En o wonder
zónder ongelukken.
Wat hebben Julle In KHmpen
gedaan, luidde de vraag.
Daar weet 'k niks van te her
inneren. bekende 'de schlppfT eer-
lijk Ik was finaal weg
En JIJ Freék'
Edelachtbare. Ik evenmhv 'k
Weet filcfc ééns hoe Tc In bed ben
gekomen
Dat motori-JJwlel Is de volgen
de dag doqrrdf politie gevonden
onder stroo verborgen op het erf
van boer Këcs In Bergambacht.
Dat hgbben we later óók ge
hoord. knikte de schipper. 't Zal
me niet meer overkomen. De vrouw
was er weinig over te spreken.
Die van rnlj óók niet. bekende
Freek
Goedmoedig, breed in de schou
ders/stonden de beldejrtoere kérels
voor de (ffoene tafel; afwachtend
hoe het vonnis rou lulden Want de
officier b«Vchuldlgde béiden van
diefstal van een motorrijwiel, 'n
vereniging gepleegd.
- 't Is heus ven grap geweest
edelgchtbare. We vinden het erg
Hammer. De borreltjes hebben .het
gedaan
't ls begon de officier zijn
requisitoir een^echt dronkemans-
zaakje, maar. tevens een moeilijk*
geval, 't Wettig bewijs Is geleverd, i
want beiden zijn hoe beneveld
7C ook zijn geweest op„do, motor
weggereden Dc wet eist echter voor
een veroordeling Aok een overtui
gend bewijs en dAt kan lk niet
vinden. Tk vraag'd«8* ••■Mr belden
vrijspraak
Ik ben hot ójft mijnhee*%den
officier eens. otwMet lde de rechter
en spreek julllm beiden vrij Maar
dénk er, om.- vwWaéu geen borrel
tjes meer
-f Edelachtbare, ontweek de tchip-
peC handig. Nóóit zie je me meer te-
rug 't Is een lolletje geweest.
Voortfan mrt je vingers van
motorfietsen' afblijven.
U kunt er vaq op-én. beloofd*
Frecw W<5 dringen geen ip«t
■meerI!
Lachend en bewegingen makend
van een militair saluut verlieten
belden detxaal.
Intussen' had de deurwaarder eert
naam op c|e gang uitgeroepen, waar
op een landbouwer uit Bergambacht
tot»voor het hekje stapte, uiterst
bedremmeld en mot gebogen hóófd.
Het wa^ boer Kees. op wlqns erf
onder atrtjo hel veelbesproken mo
torrijwiel fdoor de politie wBS ofcn"
getroffen
Edelachtbare, zelde boer Kees.
'k bij stomdronken geweest. Hoe
die motor op mijn erf is gekomen.
•k zou het u niet kunnen vertellen.
Toen 'k 's morgens nuchter was.
stond ,'k er zelf verwonderd van.
Ben Je er niet zélf op naar A
huls gereden?
Edelachtbare. Ik kan niet mo
torrijden. Ik weet nlët hoe dat ding
op mijn erf ia gekomen, 'k Schaam
de me 'k Wist geen raad. Ik zette
het eerst ln mijn schuur en later
ln mijn angst stopte ik het onder
het stroo. "t Is de schuld van de
borrelv
Er mengde zlclï ln de discussie
een advocaat en even werd het voor
de groene tafel een knüs onderonsje i
waarin het er om ging. of Kee»
begrepen kan hebben, dat de motor
gestolen^.was en of hij toen hij de
machine onder het stroo borg
dit deed uit wjnstbejag.
Intussen was het mysterie niet
opgelost hoe het motorrijwiel op
het erf van Kees Is gekomen. De
■chipper en sijn knecht weten het
evenmin.
De officier haalde rijn achoudera
op en vroeg vrijspraak voor K««s.
Do repbter knikte en «prak Keei
eveneens vrij-
Voortaan niet meer drinken,
waarschuwde de rgphtar.
Geen druppel edelachtbare, be
loofde Kees.
Bulten wachtten de schipper en
zijn knecht.
Vrij? vroegen *11.
Ja vrij. lachte Kees.
Déór geef ik een rondje op.
lachte de schtppgr.
Ik óók, grijnsde dc knecht
Vooruit, dén geef Ik er óók
èen, beloofde Kees.
En het klaverblad duwde d^ deur
van een naostblj gelegen
open
Schaken
GOUDSE BCHAAKKRINt
PeraoonlUR kampioenschap
klasse A: A. Broekhulzen—T. Kook
niet 1—0, maar 0—1.
Ergens in at tu*tiitvelt zich eet.
haringkoopman met zon wagen opgc
«teld. om zUn waar aan den man te
brengen. HU heeft een plaatsje gfc-
kozen op de hoek van een atraat. met
onbelemmerd uitzicht op de brede
rijweg, wat het gemak meebrengt.dat
mCn van allé knjtten de politie ziet
aankomen^.'. Een handige koopman
dus. .die haringventer. Maar niet al
leen dat hU handig ts, hlk'hóudt ook
van „opgeruimd staat netjes". Kraak
zindelijk sta At zijn wagen daar. blUk-
baar extra opgedoft, glimmend en
glanzend, van \yelke zijde Hpen hem
oo)( beziet." "t ik. een lust voor de
ogen. En ook het éonavergoten pro
duct glanst al4 opggM^st'zilver.
't ls opvallend. lg>e\orrect elke ha
ring er uitziet. aeen\utrlnndes van
Ingewanden bengelen aan de heldér-
WltteiStenen bakken, waarin het Hol-
léndsè zeebanket1 een plaatsje heeft
gevonden: geen harlhgkoppon vallen
In-ofSnaast de w*gen. niets er van.
De haring ls zó schoon, dat het lUkt
of ze stuk voor stuk In het bad zUrt
geweest. Die zindeJPkheld schijnt op
het publiek stimulerend tfe werken,
want de verkoop gaat onafgebroken
voort, be kopers gaan In de rij staan
Al maaf- door wordtl er verkocht: tl*n
cent per suk.
Een bejaard heertje, keurig ge
kleed. bee" a,-), ook In de rU ge
plaatst en als het ztjh beurt ls. vraagt
hU beleefd.rVijf stukè. waarna hU den
koopmaij. vier dubbeltjes. In de hand
stopt. 1
Partjon.meneer. It Is vijftig centl
O nee. bU verordening van den
minister Is de prUt yoor deze haring
bepaald op acht cent per stuk. U hebt
ml] vUf stuks gelevcAJ. dus. ontvangt
Shaw, die VjkjïlfiïMO Jaar wordt. Is nu het feestnummer van de Engel»
ge pórs. Opnieuw wordt zijn betekenis berekend en de beste karakteristiek
ts wel dl* van deft, dichter John Masefleld.' HIJ noemt hem ell earth's
brightest ^oajf s werelds helderste kop). In de Penguln-serle komen
een mUJÖftn exemplaren van Shaw's volledige wfrkeh uit- en er Worden
spcpMfte gedenkboeken non hem. gewijd. Eert' bowijs, dat Shnw.. die ainds
1930 de Ierse qatlbnaUtelt heeft aongenomén. tn Engelattd^nog xcer
populair ls. f v r
Het was Sok wel eens anders. BU-
voo)beeld In 1914, toen hU. socialist
■lnfls -880 de Engelse" imperialisten
cn tte Duitse lookers lij één adept éls
«orlogsmlsdadlgeu hekelde Toen ver-
Ipeelde hU wat flj als geniaalste'En-
grise dramaturg rinds Shakespeare had
gewonnen hoewel hljinlet gemuilkorfd'
werd Ken Herhaling dreigde |n 1940.
na de aftocht,van het EngclseMygci
uit Duinkerken Toen verklaarde hij
ln een Interview, dal Engeland de
oorlog zou verliezen, als Amerika er
t niet bU kwam Een ogenblik leejt het
er op. dat men hem eindelijk dan
tóch eens de ptond zou snoeren Dc
Nazi's Juichten al en beweeideb, dat
de Engelse bletjcn verboden .werd.
ook maar één regel van of over
Bhaw op te nemen. Boch de Nazi's
moesten kort daarop zelf uit een
vraaggesprek met den schrUver In pe
.Illustrated" ervaren, dat Engeland
nog altUó plézler in zUn Koddebeier
had.
Oeen man heeft ooit zo vrijmoedig
en gezaghëbbend ..gekankerd" als
„O B S maar geen ook zo apllsvon-.
dig en geestig. In de loop van de tijd
het ft dit sarcastische Intellect zich
over zoveej onderwei pen ln agres
sieve zin ultgelsten dat het haast
niet doenlijk meer li. Iets vredigs ln
hém te,ontdekken Maar de kenners
van Shïw wijzen toch op enkele za
ken. waarin de vernuftige satiricus
als een onbedorven kind geloofde
Ven heeft b v nooit kunnen qnt-
drkken. dat hU iljn socialistisch In
zicht prils gal al wees.blj In 1922
een cand'.datuur votir de Lnhour,Par-
tll honend nf verder ls ln hem.on-
vnoi wnardelljk de overtuiging ge-
g oeiddat dc mensheid door eigen
v. :Jo wil naar een beter hoger leven
kan streven, ep ten derde Is zUn
geloef In dc vrouw (ln samenhang
diet de voorgaande overtuiging) één
vsn de grondslagen van zUn overigens
grillig karakter Dat geloof ln de
grouw- heeft hU voorpl ln twee toneel
stukken beledeji: In ..Candida" (de.
lady) en In St- Joan" (de Ingórtue)
Tot zlln 15e Jaar ging ShnW op
school Toen kwam hij In dienst bij
een telefoonmaatschsppU Tn zijn vrije
tijd studeerde 'hU Spoedig werkte hU
sis kunstcriticus mee aan verschil
lende bladen Een stpk of vUf sociale
romans trokken weinig aandacht
Het ts al personeelsgebrek, wat
de klok slaat. Mevrouw zit par
don: zwoegt zonder dienstbode,
manheer li dringend verlegen om
tl/pistes. de rubberfabriek levert
geen blinden, toanf er z(jn géén
meisjes genoeg. Kjirtom de vdor-
beelden liggen voor het opschep
pen.
Hoe komt het
ffet bedrijfsleven zegt, dpt de
overheid door het scheppen uan
honderden tijdelijke bureaux \-de
hoofdschuldige is aan het tekort.
Over het Militair Gezag hebben
verhalen de ronde gedaan, fantas
tische» geschiedenissen over dienst
meisjes, die typiste werden cn to
renhoge salarissen verdienden. En
nu elk paar schoenen, elke fiets
band, elk niet-zwart ei, elk noemt-
u-maar-op een onderwerp t'an for
mulieren en overheidsbemoeiing is
vaak onvermijdelijk en dus te
recht beprUpf men' dat jr treel
getikt en geteld en gc-privéseére-
taresse-rd cn getelefoneerd moet
worden. Maar nu heeft de Over
heid op haar beurt klachten over
het bedrijfslevende heten pan de
telefoondienst te Rotterdam kla
gen tegenover een vertegenwoor
diger van v het Rotterdamsch
Nieuwsblad hUn nood over het ge
brek aan goede telefonisten. Hoe
dat komt7 „Het is nu eenmaal een
verschijnsel van 'deze tijd", aldus
sfaat er. „dat ln de par/icullere be.
drijven salarissen bef(lqld morden.
waar de. Rijks- *en Gemeentedien
sten onmogelijk tegerj/ kunnen con
curreren. Het gevolg is dat het
personeel uit operibart diensten'
wordt* „weggezogen"
Hoe zit het nu? vraagt de ont
stelde burger. En h(J denkf aan de
peichledenis van de pot en de ke
tel, die elkaar verwijten, dat z(j
de kleur hebben, die tegenwoordig
door alles wordt gedragen, zelfs
door salarissen
(Shsw misprees ze later zelf). HU
schreef echter een» zeldzaam gespan
nen en flonkerende dialoog en daar»,
om (mede onder Invloed van ibiien)
begon IHJ vopr het toneel te werken.
eerst voor een soort avant-garde
ineaipr. HIJ vocht voor een beginsel,
nl. veor de repertoire-beweging, waar
toe hij de eefste stoot gaf. want tot
toen bepaalde het Engelse toneel
zich «lechti tot exploitatie van suc-
'sstukken In elk geval hadden zijn
stukken ln het geheel geen succes De
wereld was nog niet rijp voor ..Mrs
Warren's Profession(dat door de
censuur zelf» verboden werd) en
Candida" Intussen gaf Tilj 'een paar
theoretische geschriften uit oa een
studie over Ibsen en een socialistische
visie op Wagner's „Ring" Daarna
ging hij voor eigen plezier toneelstuk-
ken schrijven met het 'resultaat, dat
hij hot publiek een plezier deed. al-
thane de Intellectuelen..die het eerste
repetgolre-thealerin Londen be
stormden voot al om „Man and super-
men" (Invloed van Samuel Butler,
den Engelsen satire» uit de 17e
eeuw en Nietzsche), „Major BarbarV'.
„The Doctor'sDilemma". „Ranny'a
First PJay" en „Pygmalion". De laat
ste twee stukken verhuisden ook naar
de gewone theaters en maakten hem
populair Op de generatie van vóór
de eerstewereldoorlog was zUn In
vloed ontzaglijk
In zUn derde periode bracht hU o."m.
•Back to Methuselah", waarin hU
z.iln Ideeén'over de séheppende evo
lutie Uitwerkte, (min of meer lq de
geest van den Fransen phllosoof Berg-
*on). het prachtige drama van Jeanne
d'Arc. Saint Joan" en „Thé Apple
Cart", waarin de socialist zich ook
als rovallst ontpopte
Middelerwijl had hU na enig verzet
de NobclprU» voor letterkunde aan
vaard (hot geld gaf J)l) aan een goed
doel)
71IJn vierde periode leverde o.m.
het satirieke Volkenbondsdraïaa „Ge
neva" en „In Good King Charles'
'Golden n»vi" r
zelf) ei
volkent
Fojuli
spel be
WIJ
met ce
wUlcn
heeft hl/ een socrti geloofs
belijdenis afgelegd In „Everybody's
Political What What" (Ieders poli
tieke wte, "Wat. Waar), en verder
-schreefyill nieuwe inleidingen tot zijn
spelen Idle Inleidingen waren soms
langer *n geeatlger dan de stukken
- a ecn verlengstuk voor het
hidsdrama „Geneva"
I Is hU aan een nieuw blU-
Épnnen. v
'Uien dit overzicht' besluiten
geestige karakteristiek van
toneelschrijver Eduard
Shaft's;, kennis van het toneel ls
formidabel en troostrUk voor vele
crlttbi Jwant Shaw was hééj vroeger
criticus, tfen heeft dus bewezen, dat
er van éulke mensen toch wel Iets
tereclrt Kan komen ne dingen, die
Shaw zich op de planken kan ver
oorloven. (zouden, een ander z'n nek
kosten. „The Apple Cart" b.v. be
staat uit ftvge veigaderlngen Van njj-
nlsters mri «ls tussenspel een vrijage
van e*n kibning en zUn geliefde. Elk
ander zou (van dit gegeven hoogsteós
•en kookbbek kunnen maken 8héw
schiep het'om tot één der.boeiendste
en brillont"—
Het hoogt!
meest on-^ramatlsche wat bestaat:
een redevoering. Maar deze redevoe
ring die Snaw den groot-lnqulslteun
laat houden, ts boelender dan Anto-
nlus' lijkrede ln Julius Caawr".
Veterman (►heeft gelijk, maar wat
Shaw altljdtheeft ontbroken is: dra
matisch mouvement, en d» karakters,
die hM tekefcde» zijn. zclfié al heten
ze Doltttle. Intellectualistisch.
De voornaamste oorlogsschade aan
Nederlandse musea bepaalt zich tot terdatn zUn
wegvoering (door de Duitsers) van
het brlevenarchlef uit het Museum
Domela Nleuwenhuls te Amsterdam,
een aantal kostbare boeken uit de
brandkast van het Internationaal In
stituut voor aoclale geschiedenis en
de Inventaris van het Joods-Hlsto-
rlsch-Museum
Het Rljksmuseutn te Amsterdam
verloor 39 schilderijen. In bruikleen
afgestaan aan door het oorlogsgeweld
huls op dezelfde wdjz* 16 schilderijen.
Het gemeentemuseum' te Arnhem
heeft tUdcns de gevechtshandelingen
zeer -geleden. Het gróótste defil van
de Inventaris was echter naar de
Cannenburgh Overgebracht
Het Gemeentemuseum te '«Graven-
hage heeft teer veel schade opgelo
pen o.m. door mislukte V-bommen
Voor herstel van het gebouw heeft de
gemeenteraad 500.090 beschikbaar
gesteld.
De Inventaris en de bibliotheek van
het Splnozahuls te 'a Gravenhage
werd door de Duitsers gestolen, even
als de boekerij van hot Splnozahuls
te RUnsburg. Belde boekerUcp wer
den echter geheel teruggevonden en
bevinden zich -alweer op hun plaats.
Te Groningen ll<$ het Museum van
Oudheden aanzienlijke glasschade op.
BIJ een bombardement werd de col-
leotlej Dubois (Indische fossielen) In
het Nederlands-historisch natuurwe
tenschappelijk museum te Lolden
gehuisveste verzamellrlgen zUn_ln -
geheel, verloren gegaan. Een aantal
voorwerpen uit he|?museuih van het
ZeeuwBch-Gcnoptscnap der Weten
schappen. ondergebracht ln de Pro
vinciale Bibliotheek. Is met dit pand
ve^Jorcn gegaan.
De collecties te NUmegen ln het
Museum Canlsluscollege. het Gemeen
temuseum en het RUksmuseum heb
ben minder .geleden dan de panden.
De InhoutT van- de Oudheidkamers
te Oostburg en Sluis zijn geheel ver
loren gegaan. De Oudheldkanfer van
Ttel leed schadtf. Het bezit van het
Gelders Historisch Museum, kasteel
de Doorwerth. Is eveneens geheel
vernietigd. De verzamelingen van het
Lcgertrtuseum In dc Doorwerth heb
ben zeer ernstig geleden. Door oor
logshandelingen gingen In de Oud
heidkamer van Rhenen de munten
<n zilveren
verloren.
Iedereen die wel
«ena voor de oor
log - tn Londen
Is geweett. kent
het liefje van Pic
cadilly circus zu
stond daar mld-
denop het over
drukke verkeers
6leln met een al-
|d geestdriftig ge
baar. dat Iets van
•en uitnodiging
had om vrolijk te
"wezen Op één
been stond zij zo
als mensen die op
let» wachten? maar
tonder verveling
trouwens er viel
en valt atUd heel
veel te zien op Pic
cadilly Circus,
wsnt het Is het
hart van uitgaand
Konden, sHet liefje
y.M weinig ge
kleed. (of liever
gezegd ongekleed,
zoals danseressen
ln sommige Parijs#
balletten. dua
dgenlUk zeer
..shocking" volgens
Puriteinse Engelse
begrippen Op dit
bunt Is Engeland
ultermatg streng.
Blaar de lieveling
ean Piccadilly Cir
cus mag zogezegd
•en potje braken
Men had dit l|éf-
Je liet DaagOm,
toen de oorlog met
•1 zijn verschrik
kingen boven Lon-
ëen losbrak en de
bommen van Goe
ring op de City al
ler cltlek neergter-
éen. wilde men
hsar allerlei narlg-
besparen en braeht
bkajghreg. naar een vriendelUk plMt£
Je ^de naam zegt het al Englefleltf
Green, ergens In het graafschap Sur
rey ZU bracht daar de moellUke oor-
logsjaren door ala een aoort Doon*
mosje, slapend op dlkka. zachte ma-
tr»*«en, toegedekt met dekentje# van
houtwol Enkele dagen geleden la «U
wakkergekust, maar dat weten
*tJ niet zeker Niet door een print,
want prinsen zUn tegenwoordig aun
^•«ld Ter compensatie was het nlat
man. doch een halo groep man
nen. dl* haar uit de diepe «aap in
het volle leven tarughlefp. Werlüul
Jan de Londenso gemeente, waartoe
hat liefje behoort, tilden haar met
vereende krachten op en zetten haar
overeind. ZU glimlacht* sla vroeger,
EU glimlachte door haar «luier heen
-T ecn sluier van splnnewebben Per
auto werd zU naar het gemeentehui#
van Westminster vervoerd en daar
zal zU enkele weken vertoeven om
„op verhaal" te komen na al dat
slapen. Men zal haar daar ln bad
stoppen en netjes bUverven, zoals
het behoort bU een liefje van Plcca-
dlDan zal het sierlijke EroibeeldJ#
met dë dansende benen en de hoog-
opwlekende vleugels weer op de
-fontein van het Londenso verkeers
plein worden geplaatst. EigenlUk ls
Eros een Jongeman, maar Liefde ls
crouwelUk en het ls wel leta voor
een kleine roman uit het grotettad»-
lavtn, vindt -u ook nlett
Op het Muieum Boymans tr Rot-
rdatn zijn bij een luchtaanval In
1941 28 brandbommen gevallen, waar
door het gebouw nogal schade opllqp.
Het Instituut, voori. Scheepvaart en
Luchtvaart werfl blf het Duitse bom
bardement In 1940 verhield, evenals
de verzameling va«v WUngaarden-
Both.
In Sneek verbrandden de Nazlla de
paedagoglsche boekerij en .het school
museum. De lnhbud was echter lil
veiligheid gebracht Door schoorsteen
brand In 1944 Is"hë* Natuurhistorisch
en Oudheidkundig Museum voor dc
Veluwezoom te Velp geheel vernield.
Grote schade liep het Stedelijk Mu
seum te Zutphen op. dat door vlam
menwerpers In April 1945 In de as
werd gelegd. waarbU de inventaris
grotendeels verloren ging.
(Van onzen Indlschen medewerker).
De Mallno-conferentle 1s een bekro
ning geworden van het moeizame en
veelal onbegrepen werk van, dr. Van
Mook. Begrijpend dat de geschiedenis
maal onrechtvaardige crltlek, voort
rqet deze arbeid. HU bleef dezelfde
gefloten figuur, die wU leerden kert-
nen tijdens do. persconferenties te
Batavia: slecht» aan enkele Ingewij
den openbaarde IriJ zUn plannen en
gcdragslUn. Eerst wanneer hij het
ogenblik gunstig achtte, zou hU ln-
zicht van zaken- geven, wetend dat
Iedere voortUdlge uiteenzetting de
stand van zaken slecht» -nadellk kon
beïnvloeden. Men moge <31f dictato
riaal noemen, doch volgens zUn In
zicht waa zulk een houding dringend
geboden Het grote belang van Indo
nesië. met öjnr wUd-ultepnlopende
verlangens en invloeden eiste niet
anders. Niet het belang van één
enkele groep nog minder het belanR
*van één enkel persoon, doch vóór
alles "het allesoverwcgende belang
der vele groepen, die samen Indo
nesië vormen. DuldelUk komt «Mt tot
Uiting ln zUn' woorden: „Nederland
heeft 'verantwoordelUkhedcn zowel
tcgenovcévde wereld als tegenover de
kleine groepen cn minderheden, die
bedreigd zUnwelke verantwoorde-
Ukheden Nederjond met Indonesië
wil delen. Verantwoordelijkheden ook.
die van grote, zo niet de grootste, be
tekenis zpllen blijken te zijn In de
nieuwe verhoudingen, welke In Indo-
nëslë geporen zijn. Verantwoorde-
Mjkhedcn tevehs. die ons niet mogen
weerhouden om op h<# Jqtste ogen-
blik te vrijzen op dc kardinale fouten,
door de extremistische groepen on
der de nationalisten gemaakt Wan-
Ncderlander" wordt 'geschreven, kan
niet gesproken wordenvan verant-
woordelflkheldbgcvoej aan de zUde
der republikeinen. Het was geen uht-
llpplca. geen heftig gestelde strafrede,
waarin dr Van Mook de feilen.der
natlonallBten op Java In het licht
stelde: het was meer een welgemeen
de vermaning van /«en,vriend Deze
vriendschappelijke vermaning kreeg'
scherpte door hét -protest der Indo
nesiërs. ter Malno-conferentle aanwe-
Z*'XieX?Sa ,n de mo,le' waarin
>alle beschuldigingen ala zou de Ma-
llno-bijeenkomst ontfer dwang der
NrtefUr.a.r. oiitzemiwd tyor-
Zo la de voorhang, welke nog ateeda
voor het Indonesischs vraagstuk hing
door dr Van Mook opengetrokken
Men kan nu, de Jutste verhoudingen
beter beoordelen. AJlflflmpertallstlsche
gctjachten zUn vreemd aan de Ne-
derfandse houding. Noch .Indonesië,
noch Nederland zullgn schade lijden
door samen te gaan op bas|a der
Msllnoprtnclpea. Hier Is de grondslag
gelégd voor een waarlijk samen-
gaan van twee partUen, welker be
lang het tenslotte la een welvarend
Indonesië
VoornamelUk het werk van den
.zwUgzamen Van Mook
„Het zou een belangrijke winst
Sis officiële republikeinse sprekers
zoudep proberen dc feiten van Ma-
llno zuiver wfcer te gevep" en even
verder ..onafhankelUkheld betekent
onmlddeMUke verantwoordelijkheid
ten opzichte van de buitenwereld
voor hetgeen ln het binnenland ge
schiedt". dan la hU zich van deze
vrrantwoordelUkheld bélgust en doelt
hU op Jjet blnnenlapd van Java. waar
verwafSinR en onenigheid de over
hand hebben. Zolang, de extremisti
sche Sdlo-propaganda van mevr
I.qekman "{Batavia) en Sóetomo (Ma-
lang) voortgaat de massa op tc hitsert
tegen den Nederlander, zoldniL, een
Soekarno door een lijfwacht varvAm-
bonnezen beschermd moet wordtin
tegen zUn eigen mensen, zolang Iedere
fout en tederé mislukking steeds maar
weer op rekening van „dien pcrfldcn
Teveel betaald
■topzettlnR van de sulkordlsti
butle heeft de Prijsbehcerslng
bijzondere Aandacht besteed aan
do prijzen van verzoetlngsmld-
delen. oa. ook vanillesuiker In
de gevallen, die onderzocht zUn.
heeft het.publjek J 215.000 teveel
betaald. In de gevallen, die niet
onderzocht zUn7
Hr, AflT. VL1EQDEKSCH1P KAREL
DOORMAN zal binnenkort een aan.
lal Fairey Firefly vcrkcnnlngsvlieg-
tuigen aan boord nemen. Het schip
zal Zich daartoe naar Engeland be
geven. Middelerwijl wordt op een
vliegveld in Schotland een, aantal
*Nederldndse mannevliegers'met dit
tupe vliegtuig, dat twee .personen
vervoert, geoefend. De oefening ge
schiedt „droog" d.w.z. men heeft op
Jiet Schotse vliegveld een ruimte
dfgebakend, die even groot is all
het vliegdek nart de Karei Door
man. Op de foto ziet men-een «tart-
officier. die b(j hef dalen en op-
*»tÜ0«n optische sipnnlcn geeft ann
den tTiegtuipbeituurder. gelijk dit
aart boord van een ulifgdekzclirp
pleegt te geschieden.foto maruo)
Met oog en oor in de stad
U van mij vijf maal acht Is veertig
cent.
Man. leg niet te kouwegezlchtel
Een leder dokt hier tien cent Dacht
JU soms dat we "voor Jou een uitzon
dering make?
Meneer, acht cent Is de. officiële
prUsl
Assle nou nle wil. dat Ik "Je met
Je uitgedroogde haringkop onde,r de
wagen timmert, mot je vlug betale.
of anders m'n haring terug.
Meneer U handelt niet overeen
komstig de bepaling van den minister
Man; dop met Je minister.
En nou vlug besjolleme of anders
maak Je nog een kansle dat Je vrouw
niet alleen dooie haring maar ook een
dooio vent thuis krUgt.
Injnlddels Is dé compagnon van den
koopfnap gearriveerd, waardoor de
positie van het slachtoffer bepaald
slecht Is geworden. De hoed van me:
neer beeft reeds kennis gemaakt met
de straatstenen en een forse keelgreep
dwingt hem alle verzet op te geven
CO haring voor zIJq geld te kiezen
Maar dan ook betalen: geld bU de vla.
Meneer, hier hebt U er tien cent
bU. maar lk herhaal nflgmaals dat U
voor nlet-schoongemgakte haring
slechts acht cent In rekening mag
brengen.
Man. Je bent stapelbesjokke. hard
stlkke gek. Verkoop Ik Je dan soms
vuile haring? Ik heb ze wel vUfmaal
'door hét water gehaald....!
Schooljeugd handelt
in textielpunten
Te Deventer is dezer daken e*n
einde gAnaakt aan een uitgebreide
„handel" ln textielpunten. Het wa
ren -In dit geval niet „zware Jongens"
of lieden van verdacht allooi, die zich
'met deze winstgevende zaken bezig
hielden, doch de schooljeugd De pun
ten wetden meest bulten de stad ge
kocht Zo kocht een Jongen tijdens de
reuweek te Doesburg ecn groot aan
tal opplakvellen met textielpunten,
die hU In Deventer aan den man
bracht voor 10 cent per punt. ZU
werden dan ln Deventer verkocht
voor minstens 40 cent pér punt. Een
uitgebreid onderzoek, dat nog gaande
ls. heeft uitgemaakt, dat de dlstrlbu-
tledlenst ter plaatse vrU uitgaat en
niets' hiet deze transacties te (loen
heeft.--
Luchtvaart in vogelvlucht
-- Hier te lande zUn drie twee-
motorigc Beechcraft-lejvllegtulgen
bestemd voor de RUksluchtvaart-
school te GIlze.RUen aangekomen. ZU
hebben de reis uit Amerika over zee
gedaan langs de zgn. noordelijke,
route (Labrador. Groenland, IJsland)
De heer J Hoekstra: chef-tnstrocteur
van Jde RUkslurhtvaartschool heeft
aan déze rel» deelgenomen. Blpnen-
kort zullen nog vijf Beechcraft-vlleg-
tuigen langs deaélfde route naar Ne-
denanti worden overgevlogen
De füd, dat Tokid een fan de
vrolijkste, kleurigste cn fleuri'gste
millioenensteden ter wereld Was,
Is voorbij. De wonderlijk gebouwde
stad na de aardbeving van 1023
geheel vernieuwd met haar ko
lossale Amerikaanse „buildings"
naast Ooit-AtiatUche tempels cn
toinkelfjci fan hout en papier, ligt
voor ecn groot deel In pttin. De
mannen, tuier politiek deze ruïne
tengevolge had, wachten thans in
de Soegamo-gevangcnxi op hun
ronni«. Hun proces is al begonnen,
doch men heeft het wegens de on
draaglijke hitte moeten verdagen.
Ventilatorcrf zUn In Japan niet
meer te krijgen het land if dood.
arm petua'rdcn. Aan de beschrijving
die een Zwitsers joufrialist er dezer
dagen aan wijdde, zijn hieronder
enkele gegevens ontleend.
Voor de bevolking van Tokio, die
voortdurend door haar regering met
overwlnnlngsbérichtc.n bedrogen was
en die er nl zo'n beetje op rekende
dat het Japanse leger binnen niet al
te lange tijd een Onvaste ln Amerika
zou doen cn alle Verenigde Staten
veroveren, moet het een rampzalige
verrassing zUn geweest, toen op ze
kere dag Amerikaanse vliegtuigen bo
ven de stad verschenen cn bommen
lieten regenen. Eerst kregen de fa-
brlekswUken aan de buitenkant een
beurt en toen, plotseling, het cen
trum van de stad. waar dc regerings
gebouwen stonden. De vastgewortelde
Idee. dat Japan onovcrwlnnclUk was
en dat geen macht ter wereld het
ooit zou wagen, het Japanse land aan
te vallen en onder de voet te lopen,
werd omvergeblazen. Thans bUna
een Jaar na de capitulatie kan ecn
groote deel van het Japanse volk het
nóg niet goed begrijpen.
De keizer begrijpt het
In 'n park, midden ln do atad. ver
hellen zich de door brand zwaar be
schadigde keizerlijke palelzen. Amc'
rlkaansc en Australische aoldrten
houden de wacht vqor do poorten,
die tot dit park toegang geven. Zo,
nu en dan riet men groepjes Japan
ners bU de poorten stilstaan en een
diepe buiging maken uit eerbied voor
den keizer. Overigen», Is die keizer
niet meer de godheid, die ,hU voor
heen was. Mac Arthur heëft hem van
zijn voetstuk af gehaald. Sedert dien
Tokio zoals het er hu uitziet.
leeft de vorst als een eenvoudig bur-
gër. Samen met «ie keizerin woont
hU ln een houten chilct ln zUn.tuln
één van d* weinige gebouwen, die
niet getroffen zUn en ook ln een
bunker. De prinsfes en prlrtsesjys lo
geren bij hun grootmoeder bulten dc
stad. doch Iedere middag rljdtyi zU
naar Tokio om met hun keizerlijke
ouders het middagmaal to gebruiken.
Na de maaltUd wandelt de familie
door do tuin. Keizer Hlrohlto heeft
zich aan de nieuwe omstandigheden
uitstekend aangepast. HIJ beweegt
zich met voorliefde tussen net pu
blick op straat, maakt praatjes met
eenvoudige Heden, speelt zo nu en
dan wat golf of gaat met zUn kin
deren naar het zeestrand en houdt
zich verder bezig met zUn lievelings
studie. de biologie. Iedere dag laat
hU zich echter, ook door buitenland
se bezoekers, op de hoogte houden
•yan wat er ln zUn land en daarbuiten
gebeurt. HU begrijpt, dat do „ou'dc
tUd" voorbij la cn schUnt cr weinig
om te treuren.
Wandeling door de slad
wie kriz-krai door de *tad wan
delt. ziet nog preclei met hoeveel
overleg de Amerikaanse bommenwer
pers huh verwoestend werk hebben
verricht. Het wa» er do aanvallers In
de eerste plaats om te doen. He acti
viteit van de regering, de générale
staf en de burgeriUke administratie
uit te schakelen. Daarentegen wer
den alle gebouwen gespaard, dlc d«i
Amerikanen bU de bezetting van hc<
land meenden te kunnen gebruiken
cn die «km ook nu inderdaad ge
bruikt worden, bUv. grote kantoren
en banken -zoals dc Bank van Japan
cn het kolossale bouwwerk van dc
Dal - Itsjl - verzekeringsmaatschappij,
(thans het hoofdkwartier van gene
raal Mac Arthur), benevens de mees
te grote hotels. Tltssen deze reus
achtige betonnen kolossen strekken
7.1ch ruïncnvelden uit. Iller stonden
voorheen de houten hulzen der kleine
kooplieden, die een gemakkclljko
prooi der vlammen werden Er Is
nog weinig puin* gcrulqid. Men ziet
nog uitgebrande skeletten van auto'a
en verroeste kasregisters en men her
kent de resten van wat eens een mo
derne badkamer was of ecn keuken
tje. De Japanneri zijn op sommige
punten van l*un- hoofdstad - bezig®
groenten tuintjes aan te leggen ten
einde tegemoet te komen aah de
dringende behoefte aan voedsel. Bre
de lagiyi van de bevolking worden
door honger gekweld en opstootjes
(of alleen maar demonstraties) zijn er
het gevolg van.
Gebrek aan alles
Van herbouw kan vooreerst geen
sprake zijn. want er ls gróót gebrek
aan bouwmateriaal. En al waro er
bouwmateriaal, dan nog zouden de
nodige transportmiddelen ontbreken
om het te vervoeren. Het zal waar-
achUnlUk heel wat Jaren duren voor-
dat da zaven-millloenen-stad ertoe
zal kunnen overgaan, dc sporen van
de oOrlog rtlt tc wlssci). De Glnza.
eertijd» Toklos elegantste winkel
straat waar men de kostclUkste schat
ten der aarde kon kopen (als men
schatrUk wasl), Is nu ecn spboklaan-
tje, waar strantkooplul énkele yen
proberen te verdienen aan allerlei
tweedehand* rommel zoals rattenval
len.* kleurige prentbriefkaarten enz
7.o nu dan worden er dok wel nut
tige gereedschappen te. koop aangc-
ooden, zoals braadpannen cn scheer
mesjes. maar tegen prijzen, die alleen
dc gegoeden kunnen betalen. Ook In
Tokio speelt de glfhandcl een belang-
rUke rol. Het publick op straat ziet
er verwaarloosd uit Men Is er voort
durend op uit, tets op dc kop to
kunnen tikken: een gloeilampje, een
kookkachcltjn (merk „duveltje"!) of
wat levensmiddelen. Domvrouwen dra
gen geen kimono's meer want tij
dens de porldfc was iedere luxe ver
boden. men offerde alles aan het va
derland op cn gaan thans gekleed
In de.z|f. mompel, «ren soort pyjama,
die vooral bij luchtalarm 's nacht»
gemakkelijk was aan te schieten.
Kledingstof Is bUna nlct te koop,
zelfs nlct op dc zwarte markt. Dc
mannen dragen* geen hoeden meer,
doch petten met zeer onflattcuzo
splts-toelopende kleppen en hun
costuums zUn .vele malen, vc
Zelfs de keizer zo wist d*z
gen de Zwitserse „Weltwocho" te mel
den draagt verstelde onderkledlng.
De mensen op straal
ln lange rijen kan men de mannen
'en vrouwen van Tokio op tram. bus
of trein zien wachten. ZU zUn Redui-
dH{ cn vriendelUk/ zowel voor elk
ander als voor de vreemde bezetters
Dc verstandhouding tussen Japanners
cn Amerikanen Is zo goed als ze maar
zUn kan. Dc ..fratcrnlscrlng" Is ln
volle gang. Japanse meisjes, aanvan-
kelUk In paniek' (tengevolge yan de
gruwelverhalen der propaganda) dc
slad uitgevlucht. zUn na enkele maan
den teruggekeerd cn hebben vriend
schap gesloten met dc gulle, gcmoc-
delUke Amerikaanse Jongens, wier
gedrag vrijwel onberispelijk mag he
ten. .Oyeral ln Tokio ontmoet men
Amerikannoc soldaten, die op lacht
naar r souventrs zUn uls onvervalste
toeristen. De bewoners van Tokio
lachen cr wat. om en tonen zich bij
zonder hoffelijk on tegemoetkomend
Het 4» volgens den correspondent
van do ZUrcher Zeltung niet maar
schijn, doch werkelUkheld. De men
sen proberen ernstig, uit de doolhof
van het verleden de weg naar ecn
betére toekomst to vindén. ZU leg
gen zich bl) de omstandigheden neer.
Voor de aristocraten ts hot 't moel-
lUkst, omdat die verschelden privi
leges hebben moeten veHlezen en om
dat zU niet rijk meor zUn. Een adel-
lUke weduwe heeft, samen met haar
dochter, hüir schitterende villa bij
Tokio moeten opgeven en verkoopt
thans bloemen ln een noodwlnkeltja
ln het centrum rU gltmlacnen daar
bij cn „behouden haar gezicht", wat
jn Japa~ -
bujfu
f J
Niettegenstaande bemoedigende
woorden van Byrnes en de belde ae-
natoren, die samen met hem ln Partje
waren. |oen daer defL,grote 4" ver
gaderden (?m de a.s. vredesconferentie
voor te bereiden^ schUnen de betrek
kingen tussen.Amerika en de Sowjet-
Unie er niet beter op te worden. Aller
lei fft ten wUzen erop. grote zowel ala
kleine Tot de laatste categorie ba-
horen bijv. de verdwUnlng van twee
Amerikaanse officieren ln de Sowjet-
zöne van BerlUn en een veehtpartU
tussen Yankees en Russische politie t*
Odessa. Dergelijke Incidenten voeden
holt wederzijdse gevoel van onbehagen
niet onaanzlenlUk. Amerika wan
trouwt Rujland wegens zUn ..myste
riën". En Rusland, van zUn kani,
vreeat Amerika'» macht, die overal
ter wereld steunpunten zóekt, finan
ciële (door leningen), oommerciële
maar ook militaire en Aulat daar,
waar Rusland* kracht1 bet meeat
kwetsbaar ls. n.l. bU de Gele Zee en
bU de ultgéng van de Zwarte Zee.
Daar stapelen zich donkere wolken op
en de huidige drukkende windstilte,
dlcmen vrede belieft te noemen,
manki het onwaarsehUnlUk. dat de
wo'.kejk spoedig verwaaien. Men zal
al blu moeten wezen, als de komende
donderbuien plaalselUk tullen blUven.
Zondag 1s"het Turkse volk'voor het
eerst in de geschiedenis van TurkUa
naar de stembus getogen om. by al
gemeen kl Mr echt en geheime stem
ming, een Nationale Vergadering te
kiezen Tot voor kort bestond In Tur
kije slechts één partU, n.l. de door
-KerAal AtntUrk (vader des vaderlands)
enkele Jaren na de eerste wereldoor
log opgerichte Republikeinse Volksi
partU in de allerlaatste tlid tUn er
echter andere partUen bijgekomen: de
belangrijkste daarvan ls die der Turk
se democraten. orfHer leidfng van
DJelal Bayar. «en gewezen Volkspar-
tUman. die vooral ln financiële en
industriële kringen veel invloed heeft.
Deze Bayar Is van mening, daf een
één-partü-stelaol. ook al ts het nog
zo soepel, toch niet geheel aan dicta
toriale tendenzen ontkomt. Het vrij
grote aantal stemmen, dat de demo-40
craten wisten te behalen. bewUst. dat
vele Turken het roet hero eens zlln.
Een communlitlsche partU bestaat
tn. Turkije niet. omdat er geen poll-
tlake groepvorming wordt toegestaan,
„die haar wortels ln het buitenland
heefA- De Turken willen liefst ao
weinig mogelUk met de Russen te
maken hebben. Tuaaen belde volke
ren hangt de kweitle der zeeëngtén.'
Zaterdag J.l. was het Juist 10 Jaar ge
leden. dat TurkUe bU de Convent!*
van Montreux werd toegestaan, vrije*
over de DardeneUen en de Bosporus te
beschikken. In de tweede wereld
oorlog bleek echter, dtt het verdrag
voor de oorlogvoerende geallieerden»,
met name aan de Sowjet-Unle. bitter
weinig voordeel bood. doordat TurtriJ*.
van zUn bevoegdheden op te neutrale
wUze gebruik maakte Men mag ook
niet vergeten, dat de Duitser» hel ln
de Egelsche Zee voor het «eggen had
den. TurkUe zat In een moeilijk par
ket. Het gevolg hiervan was. dat Mos
kou hertlening vsn Montreux wenst*
en weldra ertoe overging, het vriend
schapsverdrag met TurkUe op te zeg
gen
Sedertdien leggen de Ver Btaten
grote belangstelling voor TurkUe agn
de dag en TurkUe laat zich dlawopr-
dellge belangstelling welgevallen. Het
Is nog maar kort geleden, dat Turkae
berichten meldden, dat bU Iatanboal.
Ankara. Erzeroem en andere plaatsen
grote vliegvelden „vëor Internationaal
gebrqlk" zouden worden aangelegd
en dat Amerika voor benodigdheden
envoor de onontbeerlUke dollars
zou zorgen De Sowjet-Unle. voor wie
de zeeëngten een lèvehsbelang van
de eerste orde «Un. achten deze Ame
rikaanse voet op de drempel tussen
West en Oost hoogst gevaariyk en als
de voortekenen niet bedriegen, moet
de tUd nlet*veraf iljn. dat deze kwes
tie ln haar volle zwaarte op de weeg
schaal «Ier wereldpolitiek zal worden
gelegd. „WU kunnen de sterkte van
ons leger onmogelUk verminderen,
want wU weten niet of er een wei-
gefundeerde vrede tot stand komt; aan
de horizon tekenen zich zekere ge-
beurtenlisen ar', zo sprak verleden
week TurkUe's president Ismet Ineunu
ln een verkiezingsredevoering.
En wat doet de SowJet-UnleT ZU
verplaatst heel rustig een stuk op het
grote schaakbord - meer niet Maar
schalk ZJoekof. de heldhaftige ver-
dcdigri vanci Moakou en Stalingrad,
de man die BerJUn veroverde, werd
0eze week onthqven van «Un functie
van bevelhebber-der Rusalache strijd
krachten te land en benoemd tot....
garnizoenscommandant van Odeasa.
Een soort degradatie, dachten sommi
gen. Masr pas op: Odessa la Rusland»
belangrijkste héven aan de Zwarte
Zee en-wie er commandant ts. heeft
tevens de bezettingstroepen van Roe
menie en Bulgarije onder zijn bevel en
ln de sfeer vsn «Un veranfwoordelUk-
held liggen ook de Dardsnellcn met
omliggend gebied. Moskou heeft zijn
besten malt uitgekozen voor de verde
diging yanazUn grootste be'.ang Het
schaakspel Uaat verder
éloét dat een halve eend voor
stellen? Ik moet cr hen! om lachen!
Gelukkig maar, meneer, de
meeste gasten beginnen er om te
schelden.'
In de lanRe.rU van begeerde objec
ten dlc gedurende de oorlogsjaren een
welkome prooi voot de grijpgrage be
zetters vormden, namen de radiotoe
stellen wel, con zoér voorname
plaats tn
Gelukkig zU. die hun kostbaar toe-
stel uit handen van den vijand kon-
den houden, ongelukkig diegenen, die
drt risico'niet durldcn ot konden ne
men en met onvrlendelUke gedachten
over deze onvrlendelUke maatregel de
Vla Dolorosa ln radio-land opmar
cheerden
Tot deze tnlevoraars behoorde ech
ter een - zij het kleine categorie
die een verstandige blik in de toe-
kothst wierp cn oumlddellUk na de
Inlevering ecn bezoek bU dc rffdio-
handel bracht om t.z.t als eerSle In
aanmerking te komen voor gen nieuw
toestel We slaBn dc plank zeer zeker
niet ver ml» ala we' beweren dat
een enkele uitzondering daargelaten
deze mensen reeds van een nieuw
toestel «Un voorzien.
Maar hoe ataat het met de meerder
heid der J rnd lol lef hebber»? Worden
hun Verlangens ook spoedig bevredigd
of U hun hoop spoedig bezitters van
een gloednieuw toestel te «Un een
utopie?
Neen. het ls geen utopie, maar op
ecn op korte termUn verdwUnen van
die nare lege hoek In de- hulskamer
moeten «U toch niet rekenen.
Een oor-vaderlands spreekwoord
zegt: Er zit schot tn en toch Is de toe
stand tn deze Industrie niet onver-
g - -■« -*-* wat da
t aanga-
Bovendien zUn tal van factoren van
Invloed geweest op dc fabricage van
radio's geroofde machines, personëel-
tekort en ook de stakingen ln Ameri
ka hebben hun schaduwen op onze
overwonnen en zo kom» ook dit In
dustriële appnraat weer geleldeHJk op
het goede spoor.
BU een bezoek aan da detailhandel
ts ons optimisme zo al nlat geheel
•omgeslagen dan toth wel zeer ge
matigd geworden. Radiohandelaren
met 2000 aanvragen op de wacbtlU*t
behoren nle» tot de uitsonderingen en
er zal nog wel twee drie («ar mee
gemoeid zU»t| alvorena ook deze trtu-
zlekllefhcbbgra met rechtgeaarde trots
hun nieuwe toestel kunnen tonen
Er «Un detaillisten In radiotoestellen
die prachtig voorbeeld ter navol
ging do lUstcn bU een notaris heb
ben gedeponeerd om een eerlijke toe
wijzing tn volgorde van aanmelding t*
waarborgen.
ZU moeten het publiek «chtcr ont- t
raden vooruit betalingen te verrich
ten. hiervoor la da leverlngsterm jn té
lang.
Het publiek kan ook hier de nodige
medewerking verlenen en wel door
zich slechts bU één handelaar op da
ftachtlUst té laten plaatsen
Samengevat komen wU tot een ta
melijk pessimistisch beeld, dat echtar
geleidelUk rooskleuriger 'beloof»
worden
Inmiddels voor do r»dioknut»*l«Of»
een gulden tijdperk waarin mefgoega
wil van da nood een deugd gemaakt
kan wordan.
