COUD5CUE COURANT
Drang naar
Koffie
oplossing mdonesië\
SGER1CHT
FAR WEST in Rockanje
HOE DE REPOEBLIK
haar verjaardag vierde
1946
?r
s
dlióeStï!
In het Brandpunt
Klaroenstoot
i
Strijd met de
Grondwet
l Verzijl
LERS”
RAPPORT VAN MONTGOMERY
DIT BLAD
Het Weer—;
Afnemend buiig.
Het standpunt van de
Partij van de Arbeid
Maandag 9 Sept. 1946
85ste Jaargang No. 21850
ole
de
KORTE KRONIEK
9
De toedracht der feiten
de
•rwege de talrijke
'.nde dorsmachines
KUNST UIT DE NOOD.
In
iet
I
de
‘1
n
.alzaak in
en Staalwaren
Arnold Meyer voor de
Raad van Cassatie
Bunra: Uirkt 11. tel. nu
Postrekenlnig 48400
Nieuwe pogingen in
Indonesië
één na algemene stem-
zij aangenomen.
AFSCHEID VAN GENERAAL
DE LATTRE.
EENDRADIT
MAAKT MMHT
liet. Zoo is het
lijken ook alle
de Niemeijer-
>a de allerbeste
□rden met zorg
.meijer'a Koffie,
oprezen worden.
iil niet zien, U
it, al» U
kwaliteit
rijke top.
meslassen
rlemonnaies
rtefeuilles
JOhk.K.Tiendew
snde
me
i de
een
de
Duitsers
et jullie
tk Dults-
"•i zlch-
uro'rt
i de
BESTRAVEN
8 uur
3IECJFÏGEHEIM"
esoverweldigende
toneelsucces:
K JANSE
een oude Moeder
alles moest ver
een sol-
schot In
vol-
e rept
...rden, omdï
een jaar
Intiofïesiëi
tegen de I
g. die echtt
X/X/XX A R. I NO PCENOh-IEN
TER MARINKA
jnja Poolman
Rle Wieland. Enny
Bob Geerardi. e.a
tl Bespreekt vooral!
10—12 en 3—S uur
cn zuchtte duidelijk hoorbaar- ..Ein
delijk
r dé wa-
•Ike het
ïkingen
Neder-
,„eer in Indonesië
worden gezet hééft
.en vertegenwoordi-
■nublikeinse persbu-
claard.
ïmand meer,
zou willen naai1
verhoudingen,
j ogen sluit Voor
istaanderepubliuk.
oplossing komen
ik.
h(
Derde atoombomproef
uitgesteld
Naar te Washington officieel
wordt medegedeeld, heeft president
Truman de atoombomproef. waarbij
een atoombom diep onder water tot
ontploffing zou worden gebracht,
voor onbepaalde tijd uitgesteld.
Vliegramp in Afrika
Een Brits vliegtuig van de lijn
Engeland—Zuid Amerika is kortna
het opstijgen in «de omgeving van
Bathurst in Gambia (Noord-West-
Afrika) neergestort: 23 personen
kwamen om het loven.
Het vliegtuig had Vrijdag Lon
den verlatenapp weg naar Natal.
Rio de Ja!||Fo. Montevideo en
Buenos Aires.
In het
prooven
Ung
De s
ongewijzigd,
opvalt is dit:
Waarom kon In Mall
Batavia geen overeensti
reikt worden? Kwade
sche tongen hebben bt.
dit het gevolg zou zij
dreiging *met Nederlant
geweld.
Ik ber -
te minder n;
redevoering!
ver1'
druk
buiti
van
Na een bezt
hij door
ontvanget
de Tassig
dam gi
vliegtui
burg r.L-
het afscl
tegenwoe
de Tassigr
escorte c’
Hierbij bleek, dat aan den
jeugdigen reserve-lyltenant. die
den gemeentc-tendwachter had
gearresteerd, te grote zclfstsn-
digheid vyerd gelaten. De com
mandant ‘der betrokken compag
nie werd van Ijn commando
ontheven De belde overle« of
ficieren. werden strafrechter
lijk vervolgd, terwijl.één hun
ner Is overRcplnatsl naar een
ander onderdeel.
Mode in verband met de min
der goede .‘Ving zijn de kam
pen ..Beatrix” en „Prins Bern-
hard” thana vrijwel geheel op
geheven. Het gebeurde wordt
door den minister betreurd.
Inmiddels kan worden aangeno
men dat gelet op~3e getroffen
maatregelen herhaling zich niet
meer zal voordoen.
streng doch rechtvaardig te behande
len cn het in staal te stellen, althans
economisch weer op de bpen te
komen.
en velen
1 op echte
gekankerd”
.dagavond.
moeten
Ie troe-
lan mensen
hui men
juwen als
rerschliilg land, want
onze belangstelling
Europa en
moeten
"tnlcil’1
algehele toestand Is vrijwel
zijzlgd. Wat ons het meeste
itser
dat de
•ven in de
t natuur-
te patroull-
twee reservo-
elgén Initiatief
ejienten-
ins over-
-Een der
genoemde officie
ren gezag een on-
itevcldwachter. die
terrein had bege-
arrest gesteld en gedurende
l'.'t uur van zijn vrijheid be-
in Drente treft men thans allen
uiten aan, waartusssen de daveren
haar nuttig werk verrichten.
grou
•rkt. En i
ts. dan een ar
de geest, die
ogen zweefde, toci
winning In Potsdam i
•loten, het Duitse vc
ander brengt mij terug
.even van onze troepen en
-u7ek aan goede lectuur. Ik
niet te overdrijven, wanneer
dat de oorlogsvrijwilliger
u ruim een jaar onderweg is,
teheel jaar ten achter is op
bied van literatuur, techniek,
tpbouw. Industriële ontwik-
llmo we|;jln
temming be-
i extremist!-
ïeweerd. dat
zijn van een
{ing *met Nederlands wapen-
>ld.
ben zo vrij dat niet te geloven,
inder na lezing van de diverse
L.jen der Indonesische
jrtegenwoordigers. De totaal-ln-
■uk is. dat deze mensen uit de
'tengewesten, bevrijd van de ban
i Japanse en fel-nationalistlsche
propaganda, niet hun gerecht
vaardigde eis tot zelfstandigheid
hebben laten vallen, maar w e 1
het inzicht hebben gekregen, dat
Indonesië “nog te weinig ontwik
keld is, nog teveel hulp.,nodfg heeft
dan dat reeds nu dit land op eigen
benen kan slaan. Hier op Java is
men daar blijkbaar nog niet aan
toe Wel moet de bevolking, althans
in de door geallieerden bezette ge
bieden, de eer gegeven worden,
dat zij orde en rust stelt boven de
wanorde van de republiek.
Het doet mij denken aan het
(historische!) verhaal van den man
uit een pas bezette kampong, die
Volgens onbevestigde geruchten
zou Léon Degrelle het Spaanse grond
gebied niet vei laten hebben.. Hij zou
zich -nog steeds tv San Scbastiaan be
vinden. in de villa van een gravin.
Byrncs sprak streng, maar achter
zijn sti engheid was die typisch Ame
rikaanse royaliteit duidelijk merk
baar, waarmee de Nieuwe Wereld
1 mei haar onbegrensde mogelijkheden
altijd de Oüdc heqft weten te beto
veren Het was eigenlijk voor*de
eerste maal, dat de Verenigde Staten
zich met een breed gebaai van de
Duitse kwestie’ meester maakten;
voor de eerste maal ook. dat Amerika
zich rechtstreek» tot het Duitse tolk
zelf wendde.
lA Juli legde Molotof namens de
SoWjët-Unle een belangrijke verkla
ring ten aanzien van Duitsland et.
Hij’deed dit binnenskamers, waar de
ministers der ..grote 4” vergadeid
waren, in Parijs. Zijn woorden waren
grotendeels gebaseerd op dc Russi
sche wens, dat het Duitse volk.nim
mermeer de kans zou krijgen. tsn
militaire macht van enige betekenis
te worden Hij sprak geheel van Rus
land uit cn naar Rlsland tqe. Zijn
wóórden waren niet voor Duitsland
zelf bestemd, doch alleen voor
overwinnaars Van Dujtsland Byi
richtte zich direct tot dc p-"1-
(..WÜ hebben het bést? met
voor, wij willen weer een flink I?”
land, djit zichzelf bedruipen en zl
zelf liefst zo gauw mogelijk bcslu
kan") en over de hoofden van
Duitsers heen tegen de omstanders
(..Voortaan zal men Amerika met
meer beschouwen als eer» verafgele
gen. onverschillig land, want wtj zijn
van plan, onze belangstelling In de
zaken van Europa en de gehele we
reld voort te zetten") Voor het zieke
Duitsland moeten Byrncs’ woorden
een soort penicilline geweest zijn,
want de patiënt glimlachte terstond
In Amsterdam zijn enige kisten
met materialen voor schilders en
beeldhouwers uit New York aange
komen. Het materiaal za) worden
verdeeld onder hen. die er het
dringendst behoefte aan hebben. De
schilder Gerard Hordijk, sinds 1940
te New York woonachtig (momen
teel verblijft hij voor enige tijd in
Nederland in verband met een op
dracht) nam het initiatief tot deze
Amerikaanse hulp.
tegenoffensief in de Ardennen was<
niet dadelijk bekend. Het buiten
gewoon alëchte weer verhinderde
het maken van verkenningsvluchten.
Hitlers tegenoffensief eindigde ten
slotte In een nederlaag. Het hoofd
doel voor ons bleef net Roergebied.
De vijand had zware verliezen aan
mensen en materiaal geleden en het
grote Russische winteroffensief was
begonnen.
De slag bij de Rijn
uur opnieuytf toenam. Omstreeks
1.30 uur werd gemeld, dat een sol
daat gewond was dopr een schot In
(de zijde. Het slachtoffer is dc vol
gende morgen overleden.
Naar aanleiding v.ftn het gedrag
van enkele officieren deelt de mi
nister/nee:
Er is geen op'rncht gegc\
vogeibroedploats van het
reservaat op het eiland
lercn. Wel hebben t"’„
luitenants zich op eigén
daarheen begeven. Zij zijn
gevolge verbalisecrd. wcgei
trading van de Jachtwet,
belde hierboven i
ren heeft op eigc.
bezoldigd gemeent»
zich op militair t<
ven. Inkar“*"‘
pl.m.
roofd.
De desbetreffende proccssen-vcr-
baal zijn rechtstreeks. In handen
gesteld van dot nuditcur-milllair
te Rotterdam, met het gevolg, dat de
betrokken korpsepmmandant eerst,
uil dc dagbladen van 31 Juli ver
nam. wat zich tevRockonje had af
gespeeld Toen Is nij op 2 Augustus
persoonlijk naar Rockanje gegaan,
teneinde een onderzoek In te stel
len.
>1 een steelt» wat- on-
k geluld Maar met
spel vsn Llly Bouw-
die als het hoofdperK
Judy het volle pona
lalksheid en lleftalllg-
ledt. En goed toneel-
n verschillende proml-
üguren van de Neder-
plankcn: Paul Storm
lertje Langbeen, A*f
als een boerenvrouw
ziet men nog eens'Lsu
n in een sardlge but-
Het verhaaltje boeit nu
er.
gebeurde in Napels
i Theater. - De alge-
jpvattfng Is, dat in de
i warme Zuidelijke l»n-
mensen meer tempe-
vol zijn, dan bü ons
lijker. Dat in asnmer-
snomon lijkt toch de fl
an Lolita In deze film
eh beet jé. te dnwMr-
Jk. Deze kampioene in
Helden, probeert en
jcces bijna lederen
die op gezIchUsfstand
tot ha«r> slachtoffer^te
Bij de filmtechnische
■Iten van deze rolpreflt,
iortreffelljke karakter-
ran Michel Simon. «Je
Ike zang van Tino Rossi
vaak Interessante tegen
een, zal men dat echttt.
■ns de betrekkelijke een-
sld van het verhaal,
op de koop toe nemen.
het geheel wordt ult-
d en met een overgavp,
ieter .gegeven waardig,
ld Ook Tino Ross! toont
>ed acteur te zijn. Be
de reeds genoemden
Mireille Bal.ln, Dalfo.
e Romance cn Jeanne
op de voorgrond
DOENOTKN OP JAVA
ma bureau Markt si I’S* h
;age een nieuwe lijst van V
meerden op Java, die
geallieerd gebied ge
erd zijn
Tot 30 Augustus j.l. hebben l’
mlllloen Dulters Polen en 850 ooo Duit
sers Stlczië verlaten.
tf’ranco heeft ^te leiding op zich
gcnmtlén van een actie legen de gif-
handel in Spanje.
Dr Puntzengruber. die
concentratiekamp Dachau
verrichtte om te zien hoe lang een
inent in Ijskoud water kan leven. Is
te Frankfort gearresteerd.
Grote grondbezittingen in de
Amerikaanse zóne van Duitsland zul
len worden verkaveld tot duizenden
aparte boerenbedrijven.
Op de dorsplaatsen 1
zogenaamde Korenbulten
Zodra de R weer in de namen van de maanden verschijnt zullen er weer
oesters verkrijgbaar zijn. Tc Yrseke z(jn de oesterkwekerf hard aan het
werk: de jonge oesters u-orden op schotten, nemadkt van latwerk en gaas,
ingcdeeld naar grootte.
Een nieuwe functionaris
in Batavia
Dr. P J A. Idenburg. tevoren
directeur van hef kabinet van den
gouverneur-^eneraal. is benoemd^
tot directeur-genereal voor alge-"
mene zaken te Batavia. De bedoe
ling van deze benoeming is. den
It.-gouverneur-generaal a h w. een
.tweeden man” ter beschikking te
stellen ter versterking van
Nederlands-Indische regering.
,E WETGEVER handelt „In strijd
met de Grondwet” wanneer om
trent bevóeg-!
de Grondwet
nde
De grote rpde. de Byrnes j.l. Vrij
dag In het staatstheater te Stuttgart
hield, terwijl de daken der belenden
de gebouwen vol Amerikaanse solda
ten en dctcctlevcs waren en in de
omringende straten lichte tames pa
trouilleerden. zou men met ben kla
roenstoot kunnen vergelijken, waar
door dc wereld, 'die. door het einde
loos geredetwist tuisen de politieke
kopstukken te parijs en eldcis in een
toestand van doezelige vermoeidheid
dreigde te geraken, opeens weer klaar
wakker werd. In dit opsicht was de
rede1 een belangrijk succes, want het
wordt tijd, dat men nu eindelijk het
probleem Duitsland eens ter ^hand
gaat nemen. De winter nadert tas.
een nieuwe hongerwinter voor het
dichtbevolkte haft van ons wereld
deel. In Duitsland heerst een gewel
dige chaos, die lederen vreemden be
zoeker met schrik vervult. Wanneer
men de beschouwingen leest, die In
vloedrijke Engelse bladen soms over
dc toestanden geven— alleen al In
de Britse zóne met tiaar milllocnon
wanhopige paupers grqwt men van
0e ontoereikendheid der methoden,
die dc bezettende mogendheden blijk
baar hebben toegepast en nóg toepas
sen om het afgedwaaide DuJtse volk
weer op het goede pad te brengen
De verderfelijke nazl-gecst nog
lang niel uitgeroelfl; integendeel het
gevaar I» groot, dat die geest wordt
versterkt. En als het ’geen nazf-ge».«t
dan een andere, maar zeker niet
geest, die de geallieerden voor
-n zweefde, toen zij na de rvef-
- gezamenlijk be-
/olk weliswaar
Toch bevatte Byrncs’ rede vele
vaagheden. Hi t enige wat niet vaag
was cn zeci duidelijk- werd omlljnd.
dat was dc vaste wil van Amrilka
om zich In- Europa (cn In de wereld)
blijvend te laten gejden. Voor Gioot-
Brlttannlë is deze verzekering slechts
ten dele een gei uitstelling Het ziet
er immers nu naar uit alsof Enge
land Inzake Duitsland op de tweede
plaats is gekohien Het „America
first met zoveel élan uitgesproken,
zal op het Duitse volk ongetwijfeld
tc veel indruk hebben gemaakt dan
dat de Britten cr nog met succes
tegen op kunnen. De Fransen kunnen
cvfcnmln enthousiast ztjn. want zij
zijn In dc allereerste plaats op eigen
‘Veiligheid bedacht cn achten de Ame
rikaanse zienswijze betreffende liet
Roergebied en het Rijnland („geen
afscheiding van het centraal gi re
geerde Duitsland!") strijdig met I tin
levensbelangen. Zeer ontstemd z.jn
dc Polen die zich door AmerlKa be
nadeeld zlert ten bate van D u •-
land Inderdaad heeft Byrncs In zijn
icdc al te weinig rekening gehouden
met de gevoelens, die het overige
Europa ton opzichte van Duitsland
..wederopstanding" koestert. Het is
een onmiskenbaar feit, dat Amerika
tc weinig ervaring met Duitsland
heeft en niet voldoende psychologisch
itlklcht bezit In de Ingewikkelde c< m-
Dlexcn, die ons oude werelddeel bc-
Tieersén. Het ziet Euiwpa A|nerlk.»nns,
het wil Europa amerikan|scrcn met
een klaroenstoot. ..Duitsland mag
geen satelliet worden 1 van een
andere mogendheid’ Mahr F.uropn
mag ook geen satelliet wjorden van
een andere wereld, ook al is het dc
briljante Nieuwe Wereld njet haar on
begrensde mogelijkheden; haar peni
cilline. haar atoombom en haar super-
royale gebaar.
Weerverwachting. medegedeeld
door het K-N M I. te De Bilt,
geldig tot morgenavond:
Wisselende bewolking met lan
gere periode van zonneschijn.
Vannacht aan de kust nog enkele
buien, overigens uitstervende
bulen-activlteit. Iet» wanner dan
vandaag. Mceit matige Westelij
ke wind.
Zon op 6.04; onder 19.11
Maan op 19.01; onder 3J3.
Wanende maan.
.•0 September.
Zon op 6.05: onder 19 08
Maan op 19.23: onder 4.30
Wassend» maan.
In de nacht van 4 op 5 Juli 1946
z(jn schietoefeningen met loaae pa
tronen gehouden op ontoelaatbaar
korte afstand van dc tenten der bad-
Éaaten. erkent de minister van Oor
log In z(|n antwoord op vragen van
het Tweede Kamerlid Van der Goea-
van Natera naar aanleiding van de
verstoring van rust en orde op het
eiland Voorne. speciaal Rockanje,
door militairen uit de kampen
„Beatrix” en „Prins Bernhard” In
de maanden Juni cn Jul*
Er deden*zich ook explosies voor.
Die zijn, aldus de minister, veroor
zaakt door werkzaamheden van de.
Kon. Marine en terzake daarvan
knn door hem mitsdien geen nadere
uiteenzetting worejen gegeven. Ove
rigens werd de rust dikwijls ver
stoord door stropers, die 's nachts
op de grote hoeveelheden wild scho
ten Het gaat hier .om zeer
gevaarlijke stropers. die zich,
egwapend met Duitse legergeweren,
overgchouden uit hun B S.-tijd, re
gelmatig in het duin ophouden. Het
werd zeer waarschijnlijk geacht dat
die stropers zich niet zouden storen
aan sommaties .van militairen of
politie. En zo werden er dan In de
avond van 1 Juni in de buurt van
het kamp ..Beatrix" verdachte per
sonen waargenomen. Aan de wacht
posten werd opgedragen, zo aan te
houden en naar de wacht te brengen.
Bij het invallen der duisternis werd
de wacht verdubbeld. Na het inval
len der duisternis klonken uit de
duinen schoten, en er werden ook
lichtsignalen waargenomen.
In”" verband hiermee werd
wachtcommandant in het bezit
steld van geweer- en stenpatronen
tor uitreiking aan de mansthnppen.
Herhaaldelijk worden Verdachte per
sonen in de stillere delen van het
k^mp waargenomen, die geen ge
volg iaven aan het aanroepen der
schildwachten en daarom bescho
ten werden.
Een militair gedood1
Het schieten in de duinen werd
lijdelijk minder tol het te ruim 1
Uit betrouwbare^bron wordt
vernomen, dat dr. Van Mook
overweegt, een schrijven aan
Sjahrlr te zenden, waarin hij
hem zal voorstellen^ tezamen te
bespreken, of zij lord Klllearn
al dan niet zullen uitnodigen,
zijn diensten te verlenen bij de
oplossing van het Nederlands
Indonesische conflict.
Dr. Van Mook heeft eveneens een
uitnodiging van de republikeinen
ontvangen om een Nederlandse mis
sie naar DJokja Karta te senden
ténelnde self de toestand In ogen
schouw 4e nem?n. Men neemt aan,
dat de republikeinen bereid zUn,
om het programma van de tocht
geheel aan de missie over te laten,
nadat daze in Djokjakarta is ge
arriveerd.
Te Batavia is in deze hog geen
beslissing genomen, doch indien de
uitnodiging aangenomen wordt, zal
de missie waarschijnlijk hoofdza
kelijk uit hoofden van departe
menten en andere vooraanstaande
personen bestaan.
Eerste voorwaarde voor
penstilstand zonder wel
zeer moeilijk zal zijn, besprei
te voerert is: dat er geen
landse troepen meer in Int
aan wal zullen worden gezet
Sjahrlr aan der
ger van het repul
reiju Antara verkl
Brits-Indië.
Oud-mini"‘:
hierna van dc
tionalistische
keinen.
Het valt wel
kennen, dat ei
de Japanse
maar het is
gen. dat de l.„_
publikeinse flgut
tisch zou zijn,
hier en daar c
kenmerken. Doe
elke revolutie vt
Wij zouden
wanneer wij
weg van de h
volgen van dc
lemmerd wort
tionnaire kara.
tenlssen in Indonesië.
Nog is het zo dat in vele buiten
gewesten een chaotische toestand
heerst en dat dc leiders de situatie
daar geenszins in handen hebben,
echter: de continuïteit van onze be
langen in Indonesië mag nooit met
geweld worden afgedwongen.
Anderzijds, meent de minister,
kunnen' wij in Indonesië onmo
gelijk ontwapenen; dat zou onver
antwoordelijk zijn. Het zou welis
waar zeer prettig zijn, als wij ons
het gebaar konden veroorloven,
de troepen-uitzendlngen naar In
donesië te staken, doch dat is
niet mogelijk..omdat de uitgezon
den troepen de taak hebben, ortze
landgenoten en een belangrijk
deel van onze reisgenoten te be
schermen.
Veel goeds kan Intussen gedaan
worden door de commissie-generaal
die zeer spoedig naar Indonesië zal
vertrekken. Haar taak zal moeilijk
zijn. Haar samenstelling zal ons
crediet in Indonesië vormen een
credict dat de basis zal moeten zijn
om tot een bevredigende en snelle
oplossing te komen.
Frans Goedhart, die onlangs uit
Indonesië teruggekeerd is. vertelde
van een pro-Nëderlandsc stemming
daar. Overal ontwaarde hij een
drang naar samenwerking, doch hij
laakte het beleid der militaire over-
i uczoek aan Het Loo, waar
,$.M. de Koningin werd
•n, heeft generaal De Lattr<i
igny een lezing in Amstcr-
jehouden. Zondag is hij pejr
tuig van het vliegveld Vniken-
nhir Parijs teruggekeerd. Bij
•'-cheld was generaal Kruis
>ordig. Generaal De Lattre
igny heeft dc leden van het
der militaire politie, dat
hem gedurende z’n bezoek aan Ne
derland overal Vergezeld had, de
hand gedrukt. Hartelijk was daarna
het afscheid van de autoriteiten»
De Bijzondere Raad van Cassatie
zal Mpandag 16 September de zaak
behandelen van den gewezen leider
van Nationaal Front, Arnold J
Meyer, die door het Bijzonder Ge
rechtshof te ’s-Hertogcnbosch we
gens hulpverlening aan den vijand
veroordeeld werd tot 5 Jaar gevan
genisstraf met aftrek van voorar
rest. en 10 jaar ontzetting ui| de
kiesrechteh Van deze sententie
waren zowel de veroordeelde ,als
de procureur-fiscaal in cassatie ge
komen
Als pleiters zullen optreden mrs.
J J A ven der Put te Eindhoven
en S van Oven te ’s-Gravenhage
poHtleen het gCdrag der
Soekawatl, destijds afgevaardigde
van Ball op de conferentie van Ma-
lino, propageerde de idee van een
Indonesisch bewind „zonder wach
ters aan de poorten”, en sprak de
hoop uit. dat dé toekomst zo zal
zijn, dat de Indonesische bevolking
de eerbied en liefde kan blijven be
houden.Vjie zij voor onze geëerbie
digde Koningin gevoelt.
Vele sprekers deden hun stem
nog horen, en vooral werden 'de
troepenuitzendingen becrltiseerd.
De heer Palar weerlegde de me
ning. als zou prof. Logeman een
voorstander zijn van voortzetting
der uitzending van militairen, door
aan te voeren, dat prof Logeman
heeft .meegeWerkt aan het opstel
len van de resolutie.
Prof. Logeman gaf tenslotte als
zijn mening te kennen, dat de hou
ding van het leger in Indonesië,
voor zover die on-Nederlands is.
..welgelijk” genoemd moet worden.
Met grote kracht zei hij. moet
de legerleiding gewezen worden op
deze „walgelijkheid" en wij mogen
niet ophouden tegen deze geest
die helaas nog in zekere kringen
heerst, met ijver te strijden.
Spr, gaf in antwoord op een be-
v treffende vraag als zijn standpunt
te kenneti*. dat Soekarno zeker als
representatief voor de republiek
aanvaard moet worden, omdat hij
reeds meer dan een jaar het ver
trouwen van de Intiortesiërs geniet.
Spr. kantte zich tegen de Interna
tionale inmenging, die echter, naar
zijn mening toch Ingeroepen zal
moeten wórden, wanneer er geen
overeenstemming komt. Tenslotte
stelde hij voor, de resolutie aan ^e
nemen.
Met op
men werd
I y met de Grondwet" wanneer om
trent bevoegdheden, die krach
tens de Grondwet aan den Koning
(d.l. aan, de regering) toekomen,
door den wetgever (als samenwer
king van regering én Staten-Gene-
raal) beperkende bepalingen wor
den gesteld. De regeling der be
voegdheid in dé Grondwet getrof
fen tussen de regering enerzijds en
den wetgever anderzijds is echter
méér en méér door grondwetsher
ziening daarop uitgelopen, dat de
Grondwet zelf bepaalt, dat de wet
gever omtrent enig ..opperbestuur”
des Konlngs regels kan stellen. Zo
mag nu sedert 1887 de wetgever re
gels stellen ofrittent 't opperbestuur
des Konings op het gebied van de
Waterstaat. Velen menen, dat dit
niet mocht op het gebied van het
opperbestuur des Konings ten pan
zien van de overzeese gebiedsdelen.
Vandaar dat kort geleden die klacht
.‘.in strijd met de Grondwet" krach
tig werd vernombn. totdat de re
gering verklaarde, dat het wezen
van het opperbestuur toch wel in
handen der regering zou blijven.
Maar er wordt telkens en telkens
in de parlementaire stukken van
alle landen van West-^uropa ge
klaagd over een ander verschijnsel.
dat in Engeland, waar geen ge
schreven grondwet bes^st, wordt
genoemd „inconstitutioneel" en dat
in Nederland en België wordt ge
acht te zijn In strijd met de geest
van de Grondwet. En dat verschijn
sel is. dat het stellen van de regels,
welke den burger binden door den
wetgever zelf worden overgelaten
aan de regering alleen. Grote min
derheden in de parlementen, die
daaraan haar medewerking niet wil
len vurlenen, klagen dan over die
veel te grote regelende macht der
regering. Zeer kort geleden werd
daarover nog iu het Engelse parle
ment opnieuw geklaagd. Er is n.l.
een parlementscommissie, die tel
kens aan het Lagerhuis rapport uit
brengt over de inhoud dezer door
de regering gestelde regels, welke
de burgers moeten nakomen. En nu
rapporteerde de Lpgerhuiscemmfs-
sle. dat zij de stroom dezer rege-
ringsvoorschriften niet meer kon
bijhouden en deze, niet meer kon V
beoordelen. Het was „inconstitutio
neel" op deze wijze de invlqpd van
het parlement te ondermijnen.
r~) IJ ONS werkt het parlement
r? z°c>' opgaarnc mede, aan het
tot stand brengen van zoge
naamde machtigingswetten. Men
beschouwt dit dan als een soort
„staatsnoodrecht". De Staten-Gene-
raal nemen er schoorvoetend „tijde
lijk" genoegen njede. Maar telkens
wordt» de klacht ook vernomen bij
geWone wetsontwerpen. Zo werd nu*
zeer kort geleden geklaagd bij het
„kleine" wetsontwerp noodvoorzie
ningen inzake de bouwfondsen, dat
vrijwel alles ter regellng wcrd over
gelaten aan één, dus groot en lang.
Kon. Besluit, waardoor de Invloed
van het parlement wordt verkleind,
tegqn de geest van de Grondwet in.
De vraag is .nu of In de toekom
stige parlementaire periode meer
en meer zal blijken, dat de regering
op deze werf meent'te moeten voort
gaan.
De nieuwe Franse constitutie van
April 194(1 was ér op‘aangelegd in
het algemeen alle zelfstandige be
voegdheid aan de regering te ont
zeggen Maar de stemgerechtigden,
die „neen" zeiden, toen aan jten
het Ontwerp-GrondWet langs de
weg van het referendum werd voor
gelegd. meenden, dat deze remedie
erger'was dun de kwaal. Vpor het
probleem zelf zoekt dc Franse
„grondwbtfnakendc ftiacht" (dc con
stituante) opnieuw een oplossing.
Dat kost moeitêl
De slag om het Rijnland zou ge
schieden door twee convergerende
offensieven tussen Rijn en Moezel.
Er moest worden voorkomen, dat
de vfjand zich op de oostelijke oever
van de Rijn terugtrok. De vijand
vocht fanatiek en, zoals we ge
hoopt hadden, ten westen van de
Rijn. Het weer was zeer slecht."
„Op 28 Maart was ons brugge-
i hoofd over de Rijn gevofmd en de
opmars naar de ElbeQbegon. Ham
burg dreigde, evenals Bremen, te
worden ingesloten. Aan de andere
zijde van de Elbe bevonden zich
massa's Duitse soldaten en vluchte
lingen. die voor onze opmars cn
voor die van dc Russen gevlucht
waren. De Duitse vertegenwoordi
gers, dlq, naar mijn hoofdkwartier
kwamen, stonden onder leiding van
den Duiteen admiraal Von Frie-
denburg. commandant van de Duit
se marine. Al spoedig had ik vast
gesteld, dat zij niet waren gekomen
om ovqr de^nvoorwaafdelijke over-
gave van troepen op mijn front te
praten. Ik maakte hun duidelijk, dat
ik over andere dingen niet wenste
ït,e spreken.
-Toen ik aan de hand van. een
kaart de Duitse positie uitcenzette.
kreeg de Duitser ook wel de over
tuiging, dat de situatie hopeloos
was".
Op 4 Mei kwam Von Friedeburg
terug en de onvoorwaarcjelijke over
gave werd getekend voor alle Duit
se strijdkrachten tegenover de 21ste
legergroep. Om fi uur in de mor
gen van de 5de Mei werd het vu
ren gestaakt".
In het bezit was v«n een mooie
sawah. Op zekere dag kwam de
T.R.l. en vorderde het grootste
deel op.
Toen de man opmerkte, dat hij en
zijn gezin onmogelijk van het
overgebleven kleine stukje konden
leven, werd hem Verteld, dat hij dit
over moest hebben voor „Merdeka".
De eenvoudige boer bleek echter
dit begrip niet-te kunnen omvatten
en als yerklaring deelde dé com
mandant der T.R.I. mede, dat
/.Merdeka" gelijk was aan „Repoe-
blik Indonesia". Toen onze man
ook dit niet kon begrijpen, werd
hein gezegd, dat „Repoeblik Indo
nesia" zoiets was als.„Merdeka".
In verbijstering Is hij toen rhet
zijn gezin naar het door de Neder
landers bezette gebied gevlucht.
Soms vraag ik mij af. wat Multa-
tuli geschreven zou hebben, tndlen
hij in onze tijd geleefd had Stof
is er te over, blijft dus de vraag
aan welke zijde hij zich geschhard
zou hebben.
Eén en t
tot. het levt
het gebrek
meen niet 1
ik zeg. c_.
die nu -
een geh„.
het gebied
wederopbot
kellng, etc.
Goede Icctupr Is belangrijk, even
belangrijk nis alle andere soorten
„Welfare". De achter ons liggende
laren hebben bewezen, dal naast
de behoefte aan ontspanningslec
tuur (ik denk hier ean de „Pocket
books", de geïllustreerde bladen
met Pin-Up girls en actuele foto's.)
een e,ven grote, zo niet groter be
hoefte bestond ean een uitgave1
waardoor men op de hoogte kon
blijven van wat er In de wereld
geschiedde. Naar mijn mening zijn
de „Digests" (b.v. „Reader's Digest".
„Digest of Digests") een •uitsteker
oplossing geweest en Ik meen
zelfs te herinneren, dat kort-.na
bcvrljding’ In Nederland -ook t...
dcrgeüjke- uitgave te koop was
onder de titel „Het Venster". Zou
het nu geen goed Idee zijn', onze
troepen regelmatig enkele duizen
den exemplaren toe te sturen?.
Men kan bij voorbaat verzekerd
zijn van hun dank.
Van D-day tot V-day
Veldmaarschalk Lord Mont
gomery. commandant van de ge
allieerde strijdkrachten te land
ilfdens de invasie in Europa
heeft in een officieel verslag
van de operaties van D-day tot
de Duitse overgave, dat thans
Is gepubliceerd, verklaard, dat
de strijd in Normandië volgens
van te^voreh opgemaakte plan
nen verlep. Tengevolge van
een verkeerde tactiek van den
tegenstander was het succes
groter dan verwacht werd. Rom
mel en Von Rundtstedt waren
het niet eens over d^ KlJae,
waarop aan de invasie hei hoofd
zou worden geboden. De Duitse
Pantserdivisies vielen te vroeg
aan en waren later niet meer in
staat zich te concentreren.
Snelheid was alles
Het was zaak, snel door te drin
gen voordat dé verdediging kon
worden georganiseerd.
In de nacht van 6 Juni werd een
deel van de zesde luchtlandings
divisie bij Benouville neergelaten.
Bruggen over het kanaal van Caen
én over de Ome werden genomen.
Aan de kuat waren de verliezen veel
lager dan ooit mogelijk had ge
schenen. Op 6 Augustus was het nog
steeds niel duidelijk, wbt de vijand
van plan was te doen. Op die dag
gaf Montgomery opdracht.'‘naar de
Seine op te trekken. Tussen 7 en 11
Augustus werd het duidelijk.' dat de
vijand had besloten, de strijd om
Frankrijk ten. Zuiden van de Seitje
te strijden. Een tegenaanval met
zes pantserdivisies werd, door de
.Duitsers ingezet. Op 16 Augustus
waren de vijandelijke divisies uit
eengeslagen.
Op 1 September nam generaal.
Eisenhower het commando over en
van die dag af bepaalt het verslag
van Montgomery zich in hpofdzaak
tot de 21ste legergroep (Britse en
Canadese strijdkrachten, bijgestaan
door geallieerde contingenten). De
ze legergroep kreeg opdracht, het
Roergebied in te sluiten, .'het ge
bied bij Calais te zuiveren, vlieg
velden In België te bezetten en
Antwerpen te veroveren. Tussen
25 en 30 Augustus staken het tweede
Britse leger en het eerste Cana-
deese legcr de Seine over en vier
geallieerde legers begonnen een
opmars, die hen in een breed front
aan de Rijn zou brengen.
De strijd om Arnhem
Als Monty dc heldhaftige strijd
bij Arnhem aanhaalt, zegt hij, dat
het bruggehoofd daar zeker tot
stand zou zijn gekomen, als de
weersomstandigheden niet zoo bij
zonder slecht waren geweest en
rfcbleven. „Wij konden daardoor niet
vlug genoeg dc nodige strijdkrach
ten op het vitale punt verenigen.
Dc vijand slaagde erin, zijn troepen
tc concentreren, in het, bijzonder
bij net bruggehoofd over de Rijn.
Het was ons niet mogelijk, de cor-
tidor snel cn afdoend te verbreden,
teneinde op die manier Arnhem
over land te versterken. Op 25 Sep
tember gaf ik opdracht, het dapper
verdedigde bruggehoofd op te ge
ven".
„De volle omvang van het Duitse
—9 Dc Moefti van Jeruzalem heeft
het Arabische hoge comité voor Pa
lestina naar Alexandfië ontboden ter
bespreking van de kWestie van deel
neming aan de conventie te Londen.
Prijs 10 cent per nummer
V
Prijs abonnement:
r per kwartaal 3-30
per maand 1.10
‘per weckƒ0.26
VERJAARSGESCHENK VAN DE
MIJN WERK ER%
Ds mijnen hebben op de verjaar
dag Van H M. de Koningin door ge
werkt. teneinde ruim 20.000 ton ko
len. die pp de Zaterdagse dienst ge
haald^ konden worden, niet voor de
opbouw van ons land verloren tc
laten gaan. Het verjaardagsge-
schenkt aan dc Landsvrouwe, woog
preciest gezegd 20.381 ton.
(Particuliere correspondentie).
Batavia,' Augustus
Zaterdag j.l. wetten wij herin
nerd aan de dagen de.- Duitse be
zetting. Want op deze dag. de eerste
verjaardag van de „Repoeblik".
moesten alle troepen om 9 uur bin
nen zijn, opdat zo min mogelijk
orde en rust verstoord zouden
worden.
Laat Ik u vertellen, dat- Ikzelf
niets bemerkt heb van deze eerste
verjaardag, afgezien dan van het
simpele feit, dat de T.R.l -wacht
voor Sjahrir's huis ^et Japanse(!)
helmen instede ven met mutsen
was uitgerust en enkele bloemstuk
ken ean de voet van een óbelisk-
achtig monument in de tuin van
voornoemd huis gelegd waren. f
Dit wil echter niet zeggen, dat de
spanning verminderd Is. Integen
deel. Deze maand is de maand van
de Mohammedaanse vasten en het
Nieuwjaar. En het grote gevaar is.
dat na de’ beëindiging der vasten
de inlanders, opgezweept door fana
tieke priesters en In het besef van
een heilige onkwetsbaarheid, zich
als dollemannen op onze posities
zullen storten. Eén en ander is uit
de aard der zaak een groter gevaar
voor henzelf dan voor ons, aange
zien reeds in vroeger tijden geble
ken Is. dat zelfs deze onkwetsbaar
heid weinig helpt tegen een goed
gericht vuur van moderne wapens.
Ieder weldenkend Nederlander en
Indonesiër moet dan ook hopen,
dat een dergelijk voorval niet zal
plaats hebben.
Per slot Is er ook deze zijde aan
dit probleem, dat een dergelijke
^massaslachting te gemakkelijk als
„aanval op weerloze mqnnen" zou
kunnen worden gepropageerd, ter
wijl de feiten hpcl anders zijn. Een
Indonesiër, die werkelijk zichzelf
onkwetsbaar acht. 16 even gevaar
lijk als een amokmaker.
Vandaar ook, det wij
met ons misschien wel
soldatenwijze hebben „gek
tegen deze verloren Zaterd»
maar bij nader Inzien toch t
toegeven dat het beter Is d<
pen binnen te houden di
bloed te vergieten.
Het mag in Indonesië niet tot een
oorlog komen. Er moet gestreefd
worden naar een samengaan xan
Staatkundige eenheden, die op ge
nerlei wijze aan elkaar onderwor
pen zijn. In dat verband moet Ne
derland bereid zijn te qnderbande-
Jen fnet vertegenwoordigers van de
republiek Indonesia die vrijelijk
door haar worden aangewezen. En
de uitzending van troepen dient ge
regeld te worden overeenkomstig
in onderling -overleg te bepalen
wapenstilstandsvoorwaarden.
Aldus luidt ,ln het kort, een re-
solutie, die Zaterdag op een door
de Partij van de Arbeid te Amster-
congres is aanvaard.
Het congres werd geopend door
don héér Koos Vorring, waarna het
woord werd gevoerd door den neer
Jonkman, minister van Overzeese
Gebiedsdelen, die de hoop uitsprak^
dat het congres zou kunnen bijdra-
gen tot een verstandhouding tusseq
Nederland cn Indonesië, waarbij dé"
belangen van beide gebiedsdelen in
gelijke mate gediend wordt.
Het Kamerlid Palar wees erop,
hoe Indonesië zich politiek be
wust werd van zijn rechten. Hij
vergeleek de strijd daar met die
van onze arbeidende klass».
Thans is het zo. zei hij, dat de op
lossing in zich is. Er is een inter-*
nationale druk merkbaar, die Ne
derland en Indonesië als het w«ye
naar een oplossing dringt.
In Nederland Is er niet
die openlijk terug
de oude koloniale
Trouwens, wie zijn
de realiteit derbest
kan niet tot een c
van het vraagstuk.
Spr. wees erop, hoe de V.S. ook
aan de Philippijnen het zelfbescnik-
kingsrecht en de politieke onafhan-
kelljkheld hebben geschonken. En
Engeland treft thans voorbereidin
gen voor de onafhankelijkheid van
Brits-Indië.
Oud-uninister Logeman betuigde
t de echtheid van hel na-
streven der Tepubli-
-.veliswaar niet te ont-
er enige invloed van
bezetting merkbaar is,
zger overdreven te zeg-
stljl van de leidende re-
"'guren niet demacta-
i. al opehbaren zich
enkele dictatoriale
'och deze komen bij
voor.
i verliezen, meent spr.,
zouden weigeren, de
historie te volgen. Het
i van deze weg mag niet be-
:rd worden door het revolu-
kurakter van de gebeur-
- Indonesië.
zo dat in vele buiten-
chaotische toestand
dc leiders
is in handt
con„..„
Indonet
worden i
