w
De voetballers
De Nederlandse Unie
DE TOEKOMST VAN ONS
BEDRIJFSLEVEN
Het Kinderdorp Neerbosch
DE VROUW,
die voor man speelde
en haar driemanschap
Product van het Reveil
Uit- Gouda's archief
Tal van jaren
soldaat
Anne's
Co^Ite
Orgelbespeling
Lambert Erné
Beurs van Amsterdam
Scheepvaart berichten
Balans met een
voordelig saldo
De Constellation-vliegtuigen
van de K.L.M.
Geen deviezen voor
een vlootplan
£ioe kunnen wij een redelijk
bestaan veioveren?
STAAN VOOR EEN ZWARE TAAK
Belangrijk seizoen voor clubs en Ned. ElftaJ
r
MTADSNIEUWS
Heemschut vergadert
te Gouda
Bond voor het behoud der
schoonheid
Morgen zal de Bond Heemichut
lijn SSite algemene vergadering
houden te Gouda. De deelnemers
worden om 11 uur ten stadhutzc
door den burgermeester ontvangen,
om 1 uur is de vergadering en om
3 uur begint een rondwandeling
door de stad onder leiding van leden
der vereniging „E)ie Goudc".
Misschien vraagt deze of gene zich
•f, wat „Heemschut" betekent. Het
woord werd in 1911 gemaakt voor
de toen opgerichte bond van ver
enigingen. die streefden naar het
behoud van landschaps- en stads-
achoon. Heem beteekent erf. land;
schut is een ander woord voor be
scherming. Dus tezamen: bescher
ming van het eigen land, in het
bijzonder van de schoonheid ervan.
De voornaamste punten van het
programma der nieuwe vereniging
waren: de strijd tegen de ontsierin
gen (reclame e.d.). het behoud der
monumenten van cultuur en natuur,
sd« xorg voor nieuwe schoonheid en
de verbreiding der heemschut-idee.
De resultaten blijken thans duide
lijk. Elke provincie heeft een re
clame-verordening. terwijl de mees
te steden dit voorbeeld plaatselijk
hebben gevolgd. Het Rijksbureau
voor de Monumentenzorg legde een
lijst aan van de monumenten van
geschiedenis en kunst, welke thans
niet gewijzigd of gesloopt mogen
worden zonder toestemming. De
Vereniging „Hendrick de Keyser"
koopt vele belangrijke huizen aan
en laat se achtereenvolgens restau
reren.
De Rijksdienst van het Natio
nale Plan heeft een lijst van na
tuurmonumenten. terwijl vele dezer
terreinen, zo belangrijk voor weten
schap en recreatie, in handen zijn
van particuliere verenigingen en de
Staat. Lange jaren was aan het
Secretariaat van de Bond Heem
schut verbonden een Adviesbureau
voor de verbetering van slechte
bouwplannen. Thans zijn overal
Schoonheidscommissies, hieruit of
hiernaast ontstaan.
Te Gouda is het secretariaat ge
vestigd van de Monumentencommis
sie in Zuid-Holland, diè in 1906 in
het leven geroepen is. als advies
commissie van Gedeputeerde Sta
ten van Zuid-Holland. Sedert de be
zetting is zij opgenomen in het In
stituut Stad en Landschap van Zuid-
Holland, bij welke instelling alle ge
meenten in Zuid-Holland zijn aan
gesloten. Deze Monumentencommis
sie geeft adviezen en subsidies voor
restauraties van oude gebouwen en
onderdelen daarvan.
Steeds meer boeken en geschriften
verschijnen over de schoonheid van
Nederland. Wij noemen alleen de
Heemschutserie, door de Bond
Heemschut geredigeerd en ver
spreid in een totale oplage van een
kwart millioen delen. Overal begint
de belangstelling merkbaar te wor
den en in vele plaatsen van ons
land zijn „heemschutverenigingen"
werkzaam, die de zorg voor het
plaatselijk schoon op zich nemen.
De Bond «Heemschut heeft zijn
grote taak in drieën gesplitst: de
kleine monumenten van verschil
lende aard voor het bestuur; de we
gen en hun omgeving voor de com
missie ..De Weg in het Landschap";
de stads- en dorpskernen (markt,
gracht- en straatwand) voor de
commissie „Stad en Dorp". Daar
naast staat als algemene taak de
verbreiding der heemschut-idee.
welke algemeen gemaakt wordt
door middel van het tijdschrift
„Heemschut", de Heemschutserie,
reizende tentoonstellingen enz. Zo
trachten Heemschut en de aange
sloten verenigingen het Nederlandse
volk wakker te maken voor het be
houd der schoonheid.
Aanwinsten der Leeszaal
Romans: Bertelsen. De dag breekt
door; Bottome. In de maalstroom
van het leven; Brouwer, In de scha
duw van de dood; Brugmans, Het
gelük van Nolleke Verbeek; Chris
tie, Ontmoeting met de dood; D
dfc Jong. En de akker is de wereld,
Malkus, De libel; Mulder, Feest tc
Santemarijp; Schnetzer, Mens en
graniet; Steinbeck. De vliegenvan
ger: Timmer, De overkant; Vocks.
Kleine Hein. tussen Jurfbulten en
zandheuvels; Westerman, Ik schrijf
een dagboek.
Studiewerken: Meerloo. De moei
lijke vrede., de psychologie van en
kele na-oorlogse problemen; Van
AndelrRipke, Levensverwachting1,
ontwikkeling en karaktervorming
van meisjes in en na de puberteit;
Van Bruggen, Prometheus, een bij
drage tot het begrip der ontwikke
ling van het individualisme in de
literatuur; Bavinck. De Groot en
De Vrijer, Het geloof en zijn moei
lijkheden; Vogt, De atoombom, be
werkt naar Atomic energy for mili
tary purposes by H. D. Smyth; Fa-
ber. Petroleum zoeken en ontdek
ken; De Booy, Tussen mijnen en
grondzeeënHet nieuwe hart van
R;dam. toelichting op het basisplan
Vbor de herbouw van de binnen
stad; Schuyt, koptekenen; Schuyt.
Het tekenen van stillevens; Boon.
Gerard David; Hammacher. Floris
■Verster; Luns. Frans Hals; Schtet-
len. Dirck Bouts; Van Duinkerken.
Dichters om Oranje. Van der
Leeuw. Balans van Nederland.
Keiler. China.
Fiets uit de gang gehaald
Uit de gang van de Joh. Calvijn-
school is ten nadele van een onder
wijzer een rijwiel gestolen.
AT
AAR
ANNEER
II September l uur Markt: Voor
stelling Circus Saltarlno
11 Sept I.J0 uur Daniël: Ledenver
gadering Alg. N*d Invalidenbond,
spreker R. v. d. Zee.
is Sept. 7.30 uur Chr. Garef. Kerk:
Spreekbeurt ds. P. H. Seggellnk.
II Sept. I uur Niauwe Schouwburg:
Opvoering ..Spookbrulloft" met Slem
Nleuwenhuyzen.
II Sept. I uur Houtiuansplantsoan:
Concert „De Pionier".
ZO Sept. 11 -uur Stadhuis: Ontvangst
door gemeentebestuur deelnemers en
1 uur De Beursklok algemene verga
dering van de Bond Heemschut.
Zl Sept. I uur Biauwa Kruis: Evan-
g«l:*aUe»amér?komsl. spreker Jb.
Klein Hanewld over „Ester de Ko
ningin'1.
tl Bept: Enunabloemcollecle
Zl Sept. ruiir Central: Vergadering
tot oprichting kring van geitenfok-
verenlgtngen. spreker S. de Jong.
hoofdassistent RljksveeteeHconsulent
Apóthekersdiensl
Steeds geopend (des nachta alléén
voor recepten): Apotheek P. Weljar.
Gouwe IJl.
HAASTRECHTSE TOL
VERDWIJNT
A.s. Woensdag (opheffing
Op het beiluit vin de?iad tot In-
trekking van de verordening op de
heffing van bruggelden voor het
gebruik van de Haaitrechtsebrug.
is thans de vereiste Koninklijke
goedkeuring verkregen.
Het tijdstip, waarop de tolheffing
zal worden beëindigd. Is bepaald op
Woensdag 23 September. 17 uur.
Tabakszaken gaan op
Donderdagmiddag sluiten
Spoedige verdubbeling van
sigarenrantsoen
Op een bijeenkomst van de Goud
se sigarenwinkeliers, gisterfvond
in „Het Blauwe Kruis" gehouden,
werd aan het op een vorige verga
dering genomen besluit om" wee»
een plaatselijke vereniging te stich
ten, uitvoering gegeven en de si
garenwinkeliersvereniging Gouda
opgericht. Als bestuursleden wer
den gekozen de heren C. J. Hooge-
veen. J. C. Langeraar. J. de Groot.
IT. D. van Vreumingen Jr.. L. A.
Binnendijk. J G. P. Belt en H. v.
d Horst. Bij stemming werd de heer
Hoogeveen als voorzitter gekozen;
de overige-fynctlea zullen onderling
worden verdeeld.
De houding vgn de vereniging
ten opzichte van de toestand in de
tabaksartlkelenbranche werd breed
voerig besproken. Overwogen werd.
dat bU een sluiting der zaken als
protest, de artikelen toch, langs an
dere wegen, bij den consument zul
len komen, daar deze zijn rokertje
niet zal willen missen en daardoor
Jüist de te bestrijden elementen de
kans zouden krijgen. Tevens werd
in aanmerking genomen, dat bij een
staking het distributiesysteem ont
wricht zal worden. Op grond hier
van en mede van het feit. dat van
overheidswege een ruimere be
voorrading per 15 October ts toege
zegd. besloot de vergadering tot die
datum een afwachtende houding
aan te nemen.
Medegedeeld werd. dat op het
verzoek aan Burgemeester en Wet
houders om een bU verordening ver
pllchte sluiting voor sigarenwinke
liers op Donderdagmiddag vast te
«tellen, afwijzend is beschikt. Naar
aanleiding daarvan werd besloten
tot een vrijwillige sluiting op
Donderdagmiddag over te gaan ter
wijl aan alle sigarenwinkeliers een
kaart zal worden vftstrekt waarop
de mededeling, dat op de nieuwe
bon niet voor Vrijdag zal woroen
verkocht. In verband met gecon
stateerde verkoop door grossiers
aan particulieren, vaak op nog nipt
geldige bons. werd besloten deze
verkoop te bestrijden.
Naar aanleiding van hetgeen een
ambtenaar van het Rijksbureau
voor Tabak, die een onderhoud met
den minister heeft gehad, heeft ver
klaard. werd medegedeeld, dat de
minister als een van de oorzaken
van de huidige noodtoestand, de ex
port van grote hoeveelheden tabak,
sigaren en sigaretten genoemd heett
en voorts een spoedige verdubbe
ling van het sigarenrantsoen en etn
geheel vrijgeven van sigaren io het
begin van het volgend jaar ln het
vooruitzicht heeft gesteld.
Burgerlijke Stand t
Geboren: 16 September: Henricus
Franclscus Clemens Antonius. z. v.
H. SpruUt en A. C. Verbij. Kare-
kietstraat 51; Adrianus. z. v. J. C.
Donker en A. W. jlleiz. v. Bergen
IJzendoornpark 8. 17 September.
Cornelia Johanna Claslna. d. v. J.
H. G. Roodbol en C. E. Valk. Kon.
Wilhelmlnaweg 195; Adrlana Maria,
d. v. H. Slobbe en W. M. Molenaar,
v. Strijenstraat 48; Johan Pleter
Paul. z. v E. A. Schllperoord en J.
Ruijs. Gr. Jacobastraat 11.
Getrouwd: 18 September L. Boer
en J. van Eiih". B. L. Lakerveld en
A. W van der Kaa; A. A. IJssel-
steijn en L. J. Bouwman: B'Spoel
en G M. de Veen: L. van der Haven
en P Lakerveld; W J. Blom en P.
Knlgge; C. Dukker en H, van Vliet;
J. C. Kremp en M. A. P. Roedolf; A.
van der Starre en A. J. Mikkers.
Overleden: 14 September: Geertje
Schouten, gch. met G. van Vliet. 62
jr. 15 September: Willem Jacobus
Fijn. 77 J.; Dirk van Wijk. 68 j.
Tweemaal met een andere
vrouw getrouwd
Een paar jaar geleden, tijdens de
strenge winters van '43 en '44 kwam
vrij plotseling iets in zwang, dat
men voordien nog maar sporadisch
zag de dames in de lange mannen-
pantalon. Sinsdlen is dat wel weer
verminderd en meer beperkt tot
itrand. fiets of zeilboot, maar de
ban schijnt toch gebroken en vele
vrouwen, die daar eén jaar of tien
geleden nog nletsaan gedacht zou
den hebben, zien er nu geen been
meer In om in een lichte zomer-
broek coquet over straat te trippe
len. En zeker, vooral wat het ge
bruik van de lange pantalon in d,e
winter betreft, daar weet het
zwakke geslacht heel wat door
slaande argumenten voor aan te
voeren, maar toch. het lijkt, alsof
er nog andere beweegredenen ach
ter zitten. De vrouw vindt het leuk
om den man op geraffineerde wijze
enigszins te imiteren en ze weet,
dat het haar dikwijls goed staat!
En hoe is het met de sigaretten?
Vinden de dames het roken zo lak
ker? Een of ander wijsgeer kon
best eens gezegd hebben heeft
niemand het gezegd, dan «11e rech
ten voorbehouden „Alles wat 'n
vrouw doet, doet zij om den man
te behagen, zelfs hem naüpen".
In wapenrok
De vrouw, die voor man speelde.
Een curieus verhaal vertelt het ln
het gemeente-archief aanwezig Cri
mineel Vonnlsboek van de stad
Gouda nuet een vonnis de heer
v. d. Kraats Sr. vond het ge
dateerd .24 Februari 1769 van den
baljuw en schout der stad Gouda,
tegen een zekere Maria van Ant
werpen. Van haar wordt daarin ge
zegd, dat zij „buiten pijn en ban
den van ijzer heeft bekend en be-
leeden" ja. het ging er toen wel
zachtzinnig aan toe bij de verho
ren/dat dit zo apart vermeld werd!
dat zij in het jaar 1751 door de
Krijgsraad van het garnizoen te
Breda voor haar hele leven was
verbannen uit de Generaliteit en
uit alle plaatsen, bezet met troepen
van de Staat. Wat had zijn gedaan?
In 1746. toen zij 27 jaar oud was.
had zij in De Graaf als soldaat
dienst genomen onder de compag
nie van den kapitein Trip in het
regiment van den luitenant-gene-
rgal Veldman. Vijf jaar lang bleef
het onbekend, dat zij vrouw was.
maar waarschijnlijk hebben vroe
gere bekenden haar herkend, toen
zij in 1751, als soldaat ln haar ge
boorteplaats Breda ln garnizoen
kwam tc liggen.
Er kwam toen nog wat anders
aan het licht „Zij had het in den
jare 1748 bestaan ala een mansper
soon onder de naam van Johannés
van Ant. zig te Coeverden in on
dertrouw te laten opnemen met
Johanna Martina Cramers en met
dezelve in de Gereformeerde Kerk
aldaar op den 18e Augustus vpn
datzojve jaar te trouwen".
Mark - Johannes - Michiel
Veel heeft ze zich blijkbaar van
het vonnis van de Bredase Krijgs
raad n et aangetrokken, want in
1769 kont zij als man vermomd in
Gouda,
genschai i
vermeld
wordt
te zijn.
vrouwgp
tenslotte
heeft.
Jaar geraakt zij ln gevan-
het hoe en waarom
het vonnis niet en ze
van verdacht een vrouw
leftig ontkent zij „en zulk
zelvs. ni dat zij was gevisiteerd en
irioon bevonden". Maar
bekent ze. dat ze gelogen
lat zij in de natuur een
mansper won zoude zijn.
haar
te breeken, waarbij zij met
(vrouwspersoon 'door haar
met name genoemd, bij God heeft
gezwoorin. dat zij belde tot ^tet
uiterste toe malkanderen getrouw
zouden wezen ln staande te hou
den. dat zij ln de natuur een mans
persoon was".
Ook bekende zij, dat zij ln het
Jaar 176± onder de» naam van Mi
chiel va Antwerpen wederom als
ïerft dienst genomen on-
-•rste bataljon van den se
inschot onder den kapitein
„dies tijds In garnizoen
te Swol voo» Ses Jaaren.
soldaat
der het
neraal K
De Bok,
leggende
en dat ztij naderhand was gedwon
gen op 1
voor agf
heengegi
accord,^
Héi
etzelve briefje te teekerten
jaaren en dat zij toen is
an en gezegt heeft „geen
reen soldaat".
•haald „huwelijk"
Maar
de tweefii
zelfde ji
zelfde v
vermeld
te Swol
neemen
Augustu
haar
aldaar
Waaro
ln het
boek 1
heeft zij
te zijn jc
persoon
waartoe
haar ha l
Kraam
Het
1764 vei
Amsterd ii
moeilijk!
Nadruk verboden
docff A. Dunkel
Zo? En wat wilde ze?
Zp vermoedde, dat Ik Je hielp
En ze." vertelde me zo ongeveer, dat
lk gek was. om mijn geld zo weg
te gooien
Anne voelde lneem haar hart van
angst Ineenkrimpen. Zou George
baar dan toch alléén laten staan?
En wat heb Je haar gezegd?
vroeg ze. trachtend zich zo onver
schillig mogelijk,te houden
Ik heb haar aangeraden naar
Je toe te gaan en je excuus te vrs-
gen voor wat ze Je heeft aangedaan
Anne's gezicht vertrok to) een bit
ter lachje
Ik kan me voorstellen, wa* zt
daarop heeft gezegdl
Is ze Je kantoor uitgelopen?
HU knikte van |a Er trok een
diepe rimpel In zUn voorhoofd.
Ja. dat is zo.
Anne schudde onwillig het hoofd
Ik geloof niet. dat ik haar ver
giffenis geschonken zou hebben, al
was ze op haar Ktjleën naar mé/
komen toekruipen, zei ze langzaam
Wat ze mij heeft aangedaan, kan
toch zo maar. niet la een oogwenk
vergeven en vergeten zUn, George?
Dat zou te gemakkelijk gaan! me-
vrouw Prltère moet lijden, zoals Ik
heb geleden zoals ze dien trmen
Pierre heeft doen lijden f
Hij greep haar hand.
Luister eens. Anne. er zit aan
deie zaak nog een kant. die JU ver
moedelijk niet hebt bekeken, zei hij
Laat Ik voor een ogenblik toegeven,
dat je gelUk hebt met mevrouw
Prltère aan te vallen en te trachten
haar vOor de dood van Je broer
te bestraffen Maar laten we eens
verder denken over de gevolgen, die
waarschUnitjk ontstaan, als JU de
zaak van Prltère in de grond hebt
geboord Je moet eens denken aan al
het personeel, dat dan zonder werk
op straat komt te staan
-Ik ik zal hen zoveel mo
gelijk ln dienst nemen, zei Anna
Als Prltère eenmaal Is opgeheven,
komen alle klanten nair Heblér
Co. toe. Dat gebeurt vast en zeker!
Goed. maar als flat eens niet
gebeurt als le al die mensen
die bulten hun schuld werkloos zijn
geworden eens niet kunt gebruiken.
wat dan?
kind geboren, dat ditmaal ..leven
dig'' ter wereld kwam en Michiel
had dit kind als eigen te erkennen,
daar sU moeilijk kon gaan rond
bazuinen. datzij geen man was. En
zo bekende zij, 1 dat zU onder den
naam van Michiel van Antwerpen
zig bU den doop sis vadeg van het
zelve heeft opgegeven, omdat zU ln
nood wSs en 't wel doen moest,
omdat zU 't niemand dorst zeg
gen".
In 1766 neemt zU onder dezelfde-
naam voor de derde maal dienst te
Amsterdam ondér de compagnie van
den kapitein Luljzch. Om aange
nomen te worden, geeft ze daarbij
op 23 Jaar oud te zUn xe was 47
en zij diende daar als soldaat
een Jaar en teven maanden en
kreeg toen haaij pas.
Het vonnis
In zijn vonnis overweegt de Goud
se baljuw en schout dan:
„En nadien zl) zig dus andermaal
heeft schuldig gemaakt aan zeer
groove en hooggaande falslteyten
in het verandeten van haar naam
en qualtteit nik alleen, maar ook
de goddelijke eii menschelijke wet
ten op het stuk van het Huwelijk
vastgesteld, wéar tegen zij heeft
bekend te weet'en. dat zulk een hu
welijk strijdigas. heeft geëludeert
en bespot, 't welk in eeh land van
Justitie niet kim worden geleeden.
maar rlgureus anderen ten afschrik
en exempel béhoort te worden ge-
De vrouw kwam er slecht af Zij
werd veroordeeld om op het scha
vot achter het Stadhuis „strengelijk
met roeden te worden gegeesselt en
met het Stadstceken gebrandmerkt
en wijders teconfineerd in het
Tugthuls deczer Stad voor dep tijd
van twaalf agtereenvolgende jaa
ren. omme gédurende dien tijd al
daar met handewerk de kost te
winnen en nh expiratie van dien
voor altoos gebannen uit den lande
van Holland kn West-Friesland
Slechts weinigen hebben het
slechte weer op deze vroege herfst
avond getrotseerd om dit orgel
concert bij té wpnen en hoewel dat
voor den echten muziekliefhebber
niet als',een [excuus mag gelden, is
toch hel „seizoen" voor de ketk-
concerten voorbij. Lambert Erné.
organist vaft de Nicolaïkerk te
Utrecht, was de bespeler ende her
innering aan zUn vorig Wltenge-
woon geslaagd concert had de be
langstelling |van veel meerderen
toch zeker verdiend. Ook than?
weer beweqs Erné een organist van
klasse te zijh: zijn programma was
met grote zorg samengesteld, een
opvoedkundig concert konden we
het noemen Na een meer teehm-
sche dan boeiende variatie op
psalm 24 van Van Noordt. hoorden
we eerst een Toccate van den
Zweedsen cprqponist Dietrich Bux-
tehude (1637—1707), tevens beroemd
organist, o.a. van de Marlenklrche
te Lübeck. Waarheen, naar het ver
haal wil. Jbh. Seb. Bach zich een
lange voetreis getroostte om Bux-
tehude tc liorcn; een levendig ge
schreven werk. De door Erné ge-
koren registratie zal vermoedelijk
wel door qen componist aangege
ven "zijn. maar kon ons over het
algemeen weinig bekoren; we kre
gen af en toe zelfs de indruk
ook trouwéns in Bach's Pastorale
dat er iets aan het instrument
haperde. Vtn Johann Pachelbel, 'n
Duitsen orkclcomponist. een paar
psalmbewerkingen (1653-1706) enigs
zin? in Bajbh-stijl, waarvan alleen
die boeide/ met de melodie in het
pedaal. Vnh Johann Sebastian Bach
(1685—1750) hoorden we 'n Toccata
en daarn? de bHljante grote Toc
cata en /Fuga; leerzaam de twee
„lessen" in contrapUntlek uit Bach's
„Die Kunst der Fuge", een „leer
boek". waarin alle mogelijkheden
der fuga worden gedemonstreerd.
Vooral/de reeds genoemde Toccata
en Fuga droeg Erné met opmerke
lijke virtuositeit voor. vooral ook
ln zijn pedaalspel; in de snelle stac-
catopBssagcs kwam elke toon niet
even/duidelijk uit; het lievellngs-
reglster van Bach, de sesquialtela
werd. als we het wel hebben, het
volle pond gegeven.
Een jaar Generale Synode
Pand in 'opbouw, constateert
ds. Bronkhorst
In de Kleine Kerk hield gister
avond da groep oudere lidmaten
van de Ned. Herv. Kerk een bij
eenkom^ waar ds. A. J. Bronk
horst uit Willemstad, Ud van de
Generale Synode, sprak over „Een
jaar Generale Synode".
Na Ingeleid te zijn Joor ds. G.
Elzenga begon «preker met een
verklaring te geven van de ainds
1816 bestaande, door Koning Willem
I Ingestelde Algemene Synode, een
bestuurslichaam zonder mogelijk
heid tot uitspraak over de cardi-
nale punten van de Kerk en de
sinds het vorig jear in de plaats
Jaarvan gekozen Generale Synode,
een lichaam tintelend van leven,
waarvan Eén de Heer, de Koning
is. Jezus Christus. De band tussen
Kerk en Synode werd veel Inniger
dan voorheen mogelijk was. Spre
ker wees er vervolgens op'dat er
thans een Interim synode is welke
hU vergeleek met een winkel in
aanbouw, waarin wordt gebroken
en gebouwd en waar alles door el
kaar ligt, oud en nieuw. Ten op
zichte van de taak van de Algemene
Synode zeide ds. Bronkhorst. dat
deze is om ln gehoorzaamheid aan
de Schrift en staande op de bodem
der belijdenis.een nieuwe Kerkorde
vóór te bereiden, waartoe een com
missie van veertien leden werd in
gesteld. die in verband met Je om
vang van h'et werk zestien subcom
missies benoemde. HU wees op het,
gevaar van voorbarige erotiek en
vergeleek wat thans gebeurt met
het maken van een schilderij; ook
daar komt men niet met crltiek
voordat het «geheel voltooid Is. Op
de vraag feoe lang duurt het, eer
de nieuwe kerkorde gereed Is?,
antwoordde ds. Brinkhorst dat aan
het einde van het volgend jaar
deze nieuwe kerkorde wel gereed
zal zijn. Zij zal heel kort zijn 22
3 24 artikelen Met een aantal or-
'donnantiën, waarin onderdelen zijn
uitgewerkt. r
Dit, zeide spreker, is het eerste
werk van de Generale Synode, het
tweede is: het getuigen voor over
heid en volk van het evangelie van
Jezus Christus, waartoe zU is ge
roepen als het -evangelie niet meer
gezien en Je geboden Gods niet
meer gehoorJ worden, een taak
waarmede de kerk in de oorlog
«reeds een aanvang maakte, zij wees
erop dat de gedane uitspraken niet
zUn gedaan dan na uitvoerig over
lag en biddend Qpzien tot Hem. die
achter al deze uitspaken was. Jezus
Christus en haalde in dit verband
het schriftgedeelte aan, waarin
wordt gesproken van „En Jezus zag
de schare met innige ontferming be
wogen. want zij zijn schapen die
geen Herder hebBenIn het ver
volg van zijn toespraak noemde
spreker de taken, die de Synode
heeft na het vaststellen van de
nieuwe kerkorde n.l. leiding 'en
vorm te geven aan het nieuwe
kerkwerk, het vormen van een
raad voor "de varende gemeente
schippers en zeelieden van qen
raad voor kerk «n gezin, regionale
cpmmissles voor het Zuiden van
ons land. Instituut voof kerk eft
wereld, Wica's. raad voor kerk en
school, op welke punten spreker uit
voerig inging.
Ten slotte belichtte hij de gelde
lijke zijde van dit alles, een zeer
moeielijk punt. Hij eindigde met te
zeggen, dat God ons nog de grote
kans schenkt voor al dit werk, van
ons hangt het af of wij grijpen, die
kans van God ons gegeven.
OfflS noteringen v d Vsr d
Effectenhandel
WOENSDAG II SEPTEMBER.
GB «ed en bieden OL ged en leten
B bieden L leten.
Repatriërenden uit Indië
Met het s.s. Nieuw Holland, dat 24
September uit Bangkok en Batavia
te Amsterdam verwacht wordt, re
patriëren de heer J. J. F. Winters-
hoven. Molenwerg 14 te Gouda, de
heer T. van Esschoten, 's Graven-
broekseweg 172e en de heer A. Poot
Wethouder Ventteweg H61. beiden
te Reeuwijk.
De passagierslijst' ligt op ons bu
reau Markt 31 ter inzage.
TRIBUNAAL.
Ter zitting van as. Maandag van
het Tribunaal zullen de zaken wor
den behandeld tegen Jan Vroege
uit Woerden. Antonius van den
Bqrghe uit Nlcüwkoop en Dirk de
Waal uit Ouderkerk a. d. IJssel.
WOERDEN. U Sept Aanvoer MS
partijen kaas: met rijksmerk le kw.
130—135* met rijksmerk Ie kw f 114
1J0. zware f 137. Handel traag
DE LOTGEVALLEN VAN TRIPJE EN LIZEBERTHA
was ook nog eens voor
le keer getrouwd! In het-
ar 1762 heeft zU met de-
ouw, met wie zij boven-
eed had gezworen, „zig
ln ondertrouw doen op-
in is vervolgens op den 9en
van dat zelve jaar met
de Gereformeerde Kerk
gjetrouwt".
n ze dat deed? Het vonnis
ïoudse Crimineel Vonnis*
rmeldt hieromtrent: „ZU
toen op- en voorgegeven
ngman om gemelde vrouws'
te dekken voor haar eer.
hetzelve vrouwspersoon
versogt. omdat zij ln de
i loest".
verd een mlskrdam en In
rtrok het „echtpaar" naar
Edoch, daar kwamen
eden. Er werd weer een
•12»—130. Tripje Is Inmiddels behou
den op de grond aangeland: en als
minister Oetoemoe komt aansnellen
en op het eerste gezicht Tripje her
kent. Is de vreugde Rroott Ze snellen
op elkaar toe en drukken elkaer met
hartelijkheid de hand.
Ja ja. zegt Tripje. Ik vond. dat
ik nou maar weer eens m'n ouws
vrienden moeat gaan opzoeken
Het is alweer zo lang geleden, dat
Ik Jullie zagl Hoe gaat het hlert Nog
allemaal goed en bij het oudeT Laten
we maar gauw naar het paleis gaan.
Ik heb reuzentrek In koffie en
banaahkockjes En laat even m'n
koffer opzoeken, dia hangt aan de
andere parachute en tal wel ergens
In de buurt liggen!
OBLIGATIES
PROV. EN GEM LIN.
V K HEDEN
A'dam *37 I 101 lOlV..
R'dam *37 1-1 101 10lV»
HYPOTHEEKBANKEN
FrGrH DaVs 8101 'U g 101.'/*
Holl.Hyp K 8'/. 100 100
Nat.HTP B 3''i 100lOO'/t
Rott.Hyp S''« 100 100
BUITENLAND
Nw N Am 6 127 «b 127«b
North W. le 8 118 1 llSVt
(NDUSTR. ONDERN
B Jurg. 8'/. 102'/. 102''.
Lev. Zeep 8V» 102 102'/..
PETR.-ONDFRN
Bat.Petr.MU 8'h 102 102
SPOORWEGEN
N-I. Sp- "37 2'4 81'* 62'/«gb 66gb
VOORL. GEN OBL.
A.K.U. 8 V» 101101'/.
AANDELEN
BANK- rN CRBD -1NST.
Inc.-Bank A 132133-/.
Rotterd B A 132 .134gb
INDU8TR ONDERN
GeldeV Zn A 108 109gb
Int. Gew Bet A 124 127
Ned. Gist A 358 gb 359 h
Ned. Rebel A 241 gb 241gb
Nyma A 191 192
Rott. Droogdok 'I* 262gl
Stokvla 300 ^137 137 i
Stork Mach.f- A 118 18
Wilton A 142'/i 143'/i
HAND-LSONDERN
int. Cr H. A 146 142'/.
Linde Tevea A 120 126
MIJNBOÜWONDERN
BIllltOD 2 rubr A 364 356
THE2-ONDERN
Banloewangl A 31 91ll*
Sedcp- A 161 158
DIVEP8EN
Apist. Ball. A 118 gl 1101
Houth Pont A 117 118
Thomson A 143 143gb
TRAMWEG ONDERN
Madoera A 30 '/.g! 3*/.fb
TAPE-PONDSEN
STAATSLENINGEN
Nederland
1000 40 II 101 ï®1', 4
1000 40 II mbf 4 101 101'/.
iftHMl 8'/. lOl '/'gl 101
1000 37 -2 101 "i. 101'/.
1000 38 (3'/.) 8 102 Vug 101*
100 Sp C. 8'/* 101 Vu g 102* a
N-I 1000 37 A I 100 lOl'/i.
BANK- N CRED INST
N Hand MU cA 119gl 119'/.
INDUSTR ONDERN
AKU A 128'/.gl 129gb
Berk. Pat. A 99 99'
"!alvé Delft cM 144 147gb
Lever Broa cA 260 gb 265gb
Phlllpa G Bex. A 293 gb 298gb
PETR. ONDERN
Kon Petri A 385 383
RUBBER-ONDERN
A'dam Rubb. A 175 gl 184
Band1 Rubb A 129 1 126
Dell B Rubb A 128 gl 127
O.-Javs Rubb A 99 9R
Serbadtadl A 87 I 88
SCIIEEP VAART-Ml JEN
Holt Am LUd A 143 145
KNSM NJ3 A 166 170gb
Ned Sch U. A 140 143'
tott Lloyd A 127 127V.
St MU Néd A 138 138
SUIKERONDERN
H.V.A. A 280 283gb
'avase Cult A 137 140
N.-l Sulk U A 140 142
TABAKS-ONDERN
Dell Bat MU A 143 gl 140
Sen. MU A 144x1 142
BEURSOVÉR ZICHT.
Amsterdam. 18 September.
Het felt, dat de begroting een
tekort vertoont van 2 milliard,
heeft geen invloed uitgeoefend op
de beurs. Zelfs de staatsfondsen
noteerden niet. zoals men zou ver
wachten. lager, doch waren In
tegendeel Iets beter. Men had van
de begroting geen grote verwach
tingen gehad, daar men wist. dat
de cijfers een beeld zouden geven
van de Weinig bemoedigende toe
stand onzer financiën, tengevolge
van de 5 jaren oorlog en bezetting.
Koninklijke Olies konden zich niet
handhaven op het koerspeil van
gisteren 385'/.. doch liepen terug
tot 383. claims daalden van 756.
tot 750.—. Gewone aandelfen
Dordtse Petroleum kwamen op 427.
preferpnte aandelen brachten het
niet tot notering. Opvallend was.
dat Amsterdam Rubbers van 175
monteerden tot 184. terwijl de ove
rige rubberwaarden een geringe
reactie vertoonden. De suiker-
fondsen bewogen zich In stijgende
lijn; H.V.A.'s 283 (v. k. 280). Java
Cultuur Mij. 140 (v. k. 137). Nedcrl
Indische Suiker Unie 142 (v k. 140)
Van dc tabakken moesten Deli-
Batavia's en Senembahs resp 3*'«
en 2'/» prijsgeven, de noteringen
werden resp 140 en 142. De Bank-
waarden boden een gevarieerd
beeld. Amsterdamse Bank 128 (v. k
125"»). Holl. Bank Unie 178' (v k.
182). Incasso Bank 133'/» (v k.' 132"«».
Rotterdamse Bankvereniglng 134 (v
'k. 132). Van de Industriëlen noteer
denUnilevers met 285 5*/« hoger.
Philips liep VU omhoog tot 298.
Calvé's eveneens 3'/» tot 147
De Scheepvaartaandelen hadden
ROTTERDAM aangek. 17 Sept. Glas
haven* Kopenhagen v Uden. Parkh.,
itukg.: Amazone. Gefle. Holacher,
Merweh. C. Sw.. hout; Henk. London,
v. d Schuyt. Parkkade, atukg
tl sept. Gruno. Amst. Dirkzwager.
Maaaaluis. atukg.: Weltevreden. Bata
via. Rott Lloyd. Schleh pru en
atukg Edward Bruce, Immlngham,
Ruys. Merweh. C. Sw.. ledig: Inea
Corrado. Huelva, D Lijnzaad. Waalh.
52. pyriet: Bucklaw, GrangemoSth.
Burger. IJselh., atukg.; Oranjepolder.
Londen. Muller. Parkh. atukg
ROTTERDAM, vertr. 17 Sept I I
Groen al.b IJmUiden: Columba, Ant
werpen. atukg.; Sambre. Londen,
atukg Ingeborg. Londen, ledig; Stork
landen, atukg.; Skuld, Malmtt. atukg.;
Melroae Abbey. Huil. atukg.
GEREGELDE LIJNEN.
Alcor IS v Rott te Rio de Janeiro
Aldabl B-Ayres p 15 rornando
Noronha
Barendrecht Port ArthurAntwerpan
Brastagl Java—N-York 11 te Suez
Baralt 12 Maracalbo n Cuba
Bonair# 17 te Perlh
Bacchua (3 te Curacao
Bontekoe 13 v Bat te Rangoon
Cottlca 15 v Curacao le Crlatobal
Caator 17 v Paramaribo n Trinidad
Deo Due# IK v Kopenhagen te Amet
noorman 15 v Casablanca n Frankrijk
Dordrecht 17 v N-York n Philadelphia
Erna 14 v Bona n Phllipvllle
Federlco C 17 v Limasol n Famagusta
Frans Hals Rott-Vancouver 15 te
Victoria B C
Govert Flinck 14 v P Elizabeth
Herculea l» v Glbr le Rott verw
Havmoy 11 v Maracalbo n Juciro
Helder 13 v Tocopllla n Jucaro
Indrapoeta thulsr p 17 .Flnlsterre
jobahaven 17 v Cardiff te St Vincent
Helbergen Rott-Genua p 17 Glbr
Kllpfonteln Amef-Bat p.17 Pertm
Kellehaven Rott-W-Afrika II te
Cardiff
Lopperium G«lveston-Rott 14 v
Havana
MarpesU 17 v Paramaribo n .jnat
NUkerk 10 v Lorenzo Marquez te Belra
Nato 17 v Setubal rt Rott
Nieuw Holland 24 v Bat le Amet varw
Notos 14 v La Gualra n Quanta
Noordwllk Casablanca-Pernls p 17
Flnlsterra
Oranje 20 om I vm v Bat te Rott verw
Orlon Antw-Perz Golf 17 v Dleddah
Orestes IS v Amst te Dublin
Orpheus 17 v Gibraltar n San FeUu
Plato 14 v Tamplco n Curacao
Pericles 14 v Valparaiso te La Gualra
Poelau Laut 14 te Los Angeles terug
met motorschade
Papendrecht IS nm v Baytown «e Rott
verw
Roelf 17 v Arvtw n Lelxoe»
Socrates 16 v Callao n Valparaiso
Stad Maastricht 1» v Antw n Bombay
Slngkep 18 v Kaapstad te Antwerpen
Stal 18 v Jaffa te Haifa
Tarakan Bat-N-Yonk 11 te Penang
Terborgh 17 Buareh te Karachi
Thepilsto Rott-Madras 17 v Suez
TANKVAART KON. SHELL.
Agatha 14 tc Manilla Ray
Clstula 13 v Abadan n Singapore
Perna Rott-Curacao 15 te Antw
NEDERLANDSE SCHEPEN.
Aglena p 14 Dover
Audacla 13 v Poole n Gefle
Aldo 13 v Fowey n Aarhuua
Alk 14 v Keml te Aalborg
All 13 v Boston n Stockholm
Atlantic 13 Jersêy te Par
Beta 13 v Par n Runcorn
Adm de Ruyter IS v Jersey te Pasages
vertr. li n Bordeaux
Bernlna 17 v Kopenh n Malmö
Badzo 17 v Antwerpen n Goole
Borneo 14 v Kallx n Doröt
Constant 12 v Goole te Fowey
Da Costa 15 te Cuxhnven
Depa IS v Par te Runcorn
Diana V 14 v Emden te Goole
Democraat II te Gr Yarmouth
Elisabeth (103) 12 v Rott te Gr Yarm
Eemshorn IS te Antwerpen
Express 15 v Rott te Londen I
Elisabeth 14 v Faerkor te Strood
Eben Haezer 14 v Blyth te Dover
Friesland 17 v Gent n Gothenburg
Frean 14 v Rott te Gothenburg
Fredrrlk 17 v Rott te Londen
Gezlena 12 v Saeby te Aarhuus
Gees 15 te Llusne
Glorv 16 te Kopenhagen
lienrlette (262) 17 v Irvine te Invernew
Heerengracht 15 le Helsinki
Hondsrug 14 te Londen l
Haskerland IS v Londen n Blyth
Jaba 16 v Londen te Mlddlesbrol
Jupiter 14 v Rouaan te Londen
Kaap Falga 18 v Antw n Malm»
Kleldlep 14 v Tyne n AmWe
Keizersgracht 17 v Rott te Antwerpen
Kortenaer II v Norresundet te
Zaandam
Lark-Antw-Kopenh 17 v Vllaa
Lelie 11 v Kopenh te Landqkrona
Mudn p 14 St Abb's Head
Mr. Harro'Smeenge 17 v Treport n
Runcorn
NeelMe 14 v Vejle n KJoge
Noordkaap 15 v Delfzijl te Exmouth
Nleuwaal 16 v Reykjavik n Amsterdam
Nottingham l»>y Rott to King's Lynn
Oleum I^jnden-Rouaan b U.Dover
Omlandla 18 v Helslngborg »e
•Vestervlk
Pax 1 14 v Grangem n Koraor
Prudentla 15 te Aabenraa
Rapid 17 v Londen n Rott
Sparta 15 v Kotka n
Sambre 17 v Rott te Amsterdam
Sploa 17 v Vartala n Bergkvara
Soil Deo Gtorl 13 v KemJ n
Denemsrken
Starkenborgh 14 v Manchester te
Liverpool
Teuna 13 v Oslo n Fleckeflord
Theodora 16 te Goole
Trompenburgh 17 v Roll te Bordeaux
Ton 8 17 v Uuslskaapunkl le Antw
Urmajo 17 v Emden te Goole
Vaderland 17 v Kopenh n Struer
Verba 14 v Tyne n Hamburg
Vesta 15 te Lysektl
Vlleslroom 13 v Amst te Lelth
Veenenburgh 17 v Mlddlesbro n Rott
Voorwaarts 14 v Londen n Randers
Wega 14 v Antw te Sunderland
Wlm 17 v Hudlksvall n Botterdam
Weltevreden VII 17 v Delfzijl n
Kopenhagen
Zeeland ia v Antw te Vllsilngen
Zeehond 17 v Kopenh te Landskroqa
/.aanstroom 18 v Antwerpen
Zaan 17 v Kopenh te Kallx
Zwerver 17 v Antw n HllU
eveneens neiging tol koersverbete-
rlng: Holland Amerika Lijn 148 (v.
k 143). K.N.S.M.. 170 (v k 168).
Nederl Scheepvaart Unie 143 (v
k. 140)
Op de -belcgglngsmarkt kwamen
geen veranderingen van betekenis
tot stand. Pandbrieven waren iets
.luier'
De omzetten, waren gisteren voor
de huidige omstandigheden vrU
hoog. In aandelen ging voor
f 1.500.000 om.
Prolongatie 2XU'U.
Anne itond op. Ze kneep haar
lippen oj pen en er kwam een'harde
trek om haar ogen.
In lilefde en oorlog is alles ge-
porloofd.i zei ze. Ik heb aan het
gehele ptersoneel van Prltère een
plaats In! onze qrlnkel aangeboden
Ze hebben'dat aanbod niet allemaal
aangenorjien. toen het hpn werd
gedaan en dus moeten zé nu zelf
voor de gevolgen Instaan
HU keek naar haar op met be
zorgdheid op zUn vriendelijk gezicht
Dat is nieta voor Jou. Anne
mompeldte hij; en opeen» hartstoch-
telUk: Oih. Anne. geef dat hele ge-
jdoe toch op! Laat mevrouw Prltère
haar zaait houden JIJ bent bestemd
voor hee| wat betera dan deze «trUd
uit haal len nUdl x
Maar zU weèrde hem at
Denk Je heu». dat lk het zal
opgeven, nu Ik •eindeHJk mevrouw
Prltère Heb. waar ik haar hebben
wilde? Neen. George, nu kruip lk
niet ln hiUn schulp! Ze keek hem
vinnig aan.
Je Bent toch niet bang gewor
den. well dat lk je geld verllexen
zal? Mevrouw Prltère heeft...
Neen. daarvoor ben Ik niet
bang Geld betekent zo welnla
voor me. verzekerde hU hxxr nog
maals. Maar, zoéla lk Je al eerder
heb gezegd, lk b?n bang voor de
afschuWelUke gevolgen, die deze
strijd voor Jou zal hebben.
Ze lachte hem uit.
Je behoeft voor mU niet be
zorgdste zUn. zei ze. „Ik geef toe,
dat Ik na de dood van Pierre heel
wat veranderd ben. maar al» ik
maar eenmaal met mevrouw Prl
tère heb afgerekend, word lk wel
weer als vrqpger."
Daarvoor ben lk bang. zei hU.
„heel bang."
Een poosje later bracht hU haar
niar huls/Ze bedankte hem voor
de heerlijke dag. maar nodigde hem
niet binnen. Ze wilde naar bed. om
te ontkomen aan het stille verwUt-
dat ze aldóor ln zijn ogen las
De volgende dag. vastbesloten
niet toe te geven, noteerde ze haar
prUzen nog lager Heel Dammevtlle
verdrong zich voor haar étalagea.
om te kijken, wat voor koopje» er
bU haar te halen waren
Dinsdags waren de prijzen bU Prl
tère echter nog lager dan de hare
Woensdag verkocht Anne haar
goederen tegeti hajve Inkoopsprijs
Het was krankzinnig Vroeger of la
ter zou één van belden het moeten
opgeven.
Intuaaen namen de klanten de ge
legenheid waar. Een paar kranten
schreven er over en Donderdags
kwamen er een massa mensen uit
de omliggende plaatseq om inkopen
te doen. nu ze nog van die lage
prijzen konden profiteren Aan het
einde der week keek mevrouw Prl
tère haar zoon ernstig aan; ze
scheen twintig Jaar ouder te zijn
geworden Haar gezicht was door
groefd en grauw
- We hebben hog nooit zo veel
verkocht, maar ook nog nooit zo-
vee! verlies geleden, zei ze mer
Bcbrfrrc stem. „De ene dag .was onze
winkel htlkvol èn de Volgende dag
zaten alle mensen aan de overkant
We geen van belden kan het zo
veel langer volhouden."
Arthur kuchte zenuwachtig., HU
had een nieuwtje, dat hU zijn moe
der niet graag wilde vertellen HU
wat er van overtuigd, dat ze het
hem zou aanrekenen ala een stom
miteit, welke hun verlies had op
geleverd.
i - Moeder- Ik ben bang. dat een
deel van onze grootste zendingen
van deze week naar de lui van de
overkant Is gegaan! waagde hU
clndalljk te zeggen.
- Wat? Wat zeg Je me nu? vroeg
zU. haar oren niet vertrouwend.
- Die van Hébier schUnen klan-
ten hierheen te hebben gestuurd,
om onze voorraad op te kopen en
die goederen dan... In hun eigen
winkel weer te koop aan te bieden
zei hij angstig. „Ik... lk heb niet
bemerkt. v>at er gaande was. Voor
dat het te laat..."
Stommeling! gilde mevrouw
Prltère. „Dan hebben ze minder
verlies geleden, dan wil! Dan heb
ben ze er minder voor betaald dan
wij voor Inkoop hebben Beseven
WIJ kochten beneden groothandels-
prijzen!"
Hij ging 'zo gauw mogelijk bU
haar vandaan en mevrouw Prltère
ging voor het venster staan en
tuurde naar de hel verlichte win
kelramen van haar vUandin aan de
overkant
Ik moet let» doen... al Is het
nog zo wanhopig! mompelde ze. „Ik
laat me niet door zo£> melaje over
winnen Ik zal ieta... wat dan ook
maar lk zal er Ieta op vinden!"
Zo bleef ze lang ataan en ln haar
geest ontwikkelde zich een krank
zinnig plan
HOOFDSTUK XIV
George gooit het op een aeeoordje
Die avond laat zat George nog
over zUn boeken gebogen HU wil
de eens precies weten, hoe hU er
met zUn geld vooratond. In d«
vroege morgen zette hU koffie en
zat voor het smeulende vuur na te
denken over zUn zaken HIJ wa»
rijk., zelfs rijker dan hU had ge
dacht Zijn beleggingen brachten
hem een groot inkomen op zo
groot, dal de verliezen. In de zaak
In de Hoofdstraat geleden daal
'nauwelijks een «at In sloegen
Onder het drinken van zijn kot-
fle dacht hij na over een plan. dal
bij hem was opgekomen
Ik moet Anne legen zichzelf
beschermen mompelde hij
En ze zal gauw genoeg
heel «euw zelfs inzien, dal het voor
haar bestwil was
HU bogg al zijn buefcén en papie
ren weg en trok het lordijn op
Bij het zien vnh de parelende dauw
druppels herleelde de hoop in zijn-
hart Vandaag dén nieuwe da«
Misschien Werd hli het keerpunt
Ib deze ongelukkige vijandelijkheden
tussen Anne Hëbler en Clatre
Prltère
En terwU' hU daar zo stond te
kUken naar de aanbrekende nieuwe
dng. vormde hU tUn bestGit Enkeie
minuten later ginx hU naar bed.
om een paar uur te «lanen Fr hu
sliep onmlddelHIk >n
(WoiOl vervolgd!
Alles tezamen genomen spreekt
de commissie ala haar over
tuiging uit, dat het optreden
van het driemanschap van de
Nederlandse Unie, ln weerwil
vai) de ln het eerste moellUke
oorlogsjaar begane fouten, over
het geheel genomen in het be
lang van Nederland la geweest
en dat het werk vèn de Neder
landse Unie dank >U het
initiatief van het driemanschap
tot stand gebracht voor Ne-
dmand een weienlUKe positieve
waarde heeft gehad.
Aldus de conclusie uit het thana
verschenen rapport over de Neder
landse Unie en haar driemanschap,
uitgebracht door de daartoe op ver
zoek van het driemanschap door
prof. ir. W. Schermerhorn benoem
de commissie, welke bejtond uit de
heren J- P- Fockema Andreae,
voorzitter; W. M. de Brauw, H. M.
J. Dassen. W. A. Offerhaus, A. Pla-
te. F. L. R.'Sassen, L. W. G. Schol
ten en J. tn 't Veld. Secretaris was
de heer J. de Visser.
Het rapport maakt onderscheid
tussen het "Unlewerk als geheel en
hetgeen te dien opzichte door leder
der leden van het driemanschap is
verricht, waarbij moet worden in
hetjiog gehouden, dat ieder hunner
niet alleen verantwoordelUk is voor
zijn eigen daden, maar ook voor
het feit, dat hij in het drieman
schap met de belde anderen heeft
samengewerkt. Ten opzichte van
het Unlewerk als geheel genomen,
sluit de balans met een voordelig
saldo, aldus de conclusies van het
rapport.
De oprichting van de Nederland
se Unie heeft ongetwUfeld in meer
dan één opzicht heilzame gevolgpn
gehad. ZU bleek te beantwoorden
aan het verlangen van het Neder
landse volk. kort na de capitulatie,
naar een samenbindend clement. ZU
bracht niet veel minder dan een
millioen goede vaderlanders van
alle rang en stand en religie en van
zeer onderscheiden levensopvattin
gen samen. ZU versterkte hun na
tionaal bewustzUn en schraagde hen
in hun verzet tegen de N.S.B.
en haar trawanten. Bovendien wist
zU te bewerken, dat de scherpe
scheidslUnen tussen sterk uiteen
lopende groepen der bevolking
I enigszins vervaagden en dooreen-
vloelden. dat er meer dan te voren
een werkelUke gemeenschap van
het Nederlandse volk werd bena
derd en dat men In brede kringen
ernstiger dan voorheen over be
langrijke problemen van staat en
maatschappij leerde nadenken.
De eqr van dit alles komt voor
een goed deel toe aan de drieman
nen, die het initiatief tot de op
richting hebben genomen en de lei
ding van de ganse beweging heb
ben gejiad. Het driemanschap, dat
ondanks gebleken verschil van in
zicht tot het einde toe samen is ge
bleven. verdient voor ztJn organi
satie. doorzettingskracht en toe
wijding veel tof.
Uit de Uniekringen zUn voorts
zeer vele Illegale werkers voortge
komen. zodat De Nederlandse Unie
ln werkelijkheid belangrijk heeft
bijgedragen tot het ondergrondse
•verzet. De leiding heeft dit verzet.
>1 moest zij. zolaftg zU In het open
baar optrad, voor hel Aiiterlijk zich
daartegen keren, steeds in het oog
gehouden en vooral In het laatste
tUdperk der Unie sterk bevorderd
OOK FOUTEN
Voorts is aan de conclusie ont
leend
OngetwUfeld heeft het drleman-
fjchap ook fouten gemaakt Het zou
trouwens, gezien de bUzondere
moellUke omstandigheden en de
spanning. Waaronder gewerkt werd
wel edn wonder zijn Reweest. als
fouten Varen uitgebleven
BIJ de beoordeling van die fouten,
moet woroah vooropgesteld, dat de
zuivere, waxm-vaderlandse gevoeg
lens van ledftr der leden van h«t
driemanschap Voven twUfel verhe
ven zUn en da\zij, nnar met stel
ligheid door déxcomthissle^jpordt
aangenomen, alles met de beste be
doelingen hebben gedaan en zich
steeds hebben voor ogen gesteld,
hoe zij de Nederlandse zaak zouden
kunnen versterken en schade voor
die zaak zouden kunnen voorko
men of afwenden
De houding van het driemanschap,
bij en na de oprichting, tegenover
dc politieke partUen was niet ge
lukkig. maar kan voor een goed
deel aan gebrek aan politieke ge
schooldheid en aan politiek inzicht,
wellicht ook aan leugdige overmoed
worden geweten, zeker niet aan de
wens om de vUand ter wille te zi)n
Het driemanschap heeft minder
verstandig en zelfs RevBiirlijk ge
handeld. niet zozeer door denkbeel
den te verdedigen, die. op zich
zelf geenszins laakbaar, verwant-
«óhap vertoonden met die van de
vUand. maar door bU de verdedi-
*ng van die denkbeelden op zulk
n verwantschap de nadruk te
leggen, door toe te laten, dat de
redactleitaf van De Unie de aan
bevolen politiek verdedigde op een
wUze die aan ln?temming biet
Duitse den' beelden deed denken en
daarbij zelfa wel verkondigde, dat
het Duitse natlonanl-soctallsme en
de denkbeelden der Nederlandse
Unie gewassen waren, uit hetzelfde
zaad opgegroeid, en door nlei te
beletten* dat die staf in artikelen,
waarin de verwachte (en zelfs ook
gewenste) staatkundige gesteldheid
van Europaf ter sprake kwam. de
toekomst meer dan eens voor Duits
land te rooskleurig voorstelde Als
verontschuldiging kan niet geiden
de wens om zo lang mogelUk hei
Unlewerk te doen gedogen Het
driemanschap had. naar het oor
deel der commissie, zulk een wijze
van schdjven niet mogen toelaten
•n daaraan dadelUk eqn eind moe
ten «faken
Een ernstig tekort schieten In
hei betrachten van de vereiste hou
ding ziet de commissie in de uit
lating van den heer Linthorst Ho-
,dpan. toen deze In het najaar van
TOO. zU he. In besloten kring -
«n ook later meermalen In per-
•ooniUke gesprekken de wense
lijkheid van een S—2 qyerwlnnlng
van Duitsland verdedigde, ook aë
«loeide hU daarbU slechts op de
•terkte-yerhoudlng bU w d°or
hem mogelijk en wenselUk geachte
vrede door overleg, al meende hU-
«1st dan de volle onafhankelijkheid
van het vaderland onder het Huls
van Oranje zou worden verzekerd
en al ia hU bij, de intrede van Rus
land ln de oorlog geheel van zUn
onjuist inzicht teruggekomen.
BU beantwoording van de vraag
hoe thans over de driemannen moet
worden geoordeeld, dient in het
oog gehouden te Worden, niet
slechts wat hierboven reeda om
trent-de resujtaten van hun werk.
Is gezégd en wat bU de beoordeling
van de begane fouten la vooropge
steld, {naar ook, dat. naar mede
door hun tegenstanden wordt toe
gegeven, leder hunner ook In het
verdere verloop van de oorlog- en
bepaaldelUk na het verbod door den
bezetter van De Néderlandse Unte,
heeft doen blijken van een uitne
mende vaderlandse gezindheid en
zich met grote moed aan het werk
van onze bevrUding heeft gegeven,
en voorts, dat de schade, die door
onjuistheden tn de leiding van de
Unie zou kunnen zUn teweeg ge
bracht. tot uiterst gering* propor
ties is beperkt gebleven en weg
valt tegenover het onmiskenbare en
grote voordeel van de hechte sa
menbinding van vele honderddui
zenden goedgezinde Nederlanders,
hun scholing in vaderlandse geest
en in een geest van verzet tegen
de vUand en tegenover het reeds
vermelde feit,, dat juist ook uit de
Uniekringen allerwegen het onder
grondse verzet is opgegroeid.
Welke Ia de toekomst van ona be
drijfsleven na de bevrUding? Heb
ben wU nog mogelUKheden in ver-
gelUking met de landen, waar de
industrie zich gedurende de oorlogs
jaren op dé meest intensieve wUze
kon ontwikkelen? Hoe staat het met
onzè financiën? Hoe zal het werk
ln de bedrijven zich ontwikkelen;
hoe zullen de sociale verhoudingen
(moeten) worden?
Dit zijn vragen, die velen van
ons bezig houden, en ongetwUfeld
vaak in eigen kring besproken wer
den. Maar van bUzondere waarde
wordt de gedachtenwissellng hier
over, wanneer zU plaats heeft ln
een omgeving, waar zowel werkge
vers ala vakarbeiders, en werkera
aan de lopende band bUeen zUn.
Dlf nu waa het geval op het week
end vaq de Volkshogeschool te
Befgcn. dat van onder leiding van
mr. O. V. L. Guermonprez gehouden
Vrertl. De cursus werd geopend met
een breed opgezette inleiding door
den heer Ekker van het Centraal
Planbureau dat overigens offi
cieel nog niet bestaat; het wachten
is op de bekrachtiging van het be
trokken wetsontwerp.
ln het kader van *de toekomst
van ona*bedrijfsleven" «telde de
heer Ekker drie vragen #lm de orde.
De eerste vraag was: Hoe kunnen
wU een redelijk bestaan vinden?
Twee moellUkheden staan ons
hierbij ln de weg.
Door de oorlog zijn wU voor een
groot deel van onze productiemid
delen beroofd. Daarbij moeten wU
Nu de K.L.M. de vier door haaf
bestelde 'Lockheed Constellations
heeft ontvangen, z»l men zich af
vragen: wat ls het verschil,met Je
zo bekende Douglas Skymesters en
DC-4;s.
Als men de nieuwe Lockheed vier
motorige vliegtuigen met de Dou
glas DC-4 vergelUkt, dan valt ln
de eerste plaats de typische gebo
gen romplijn van de eerste op. De
Constellation is een weinig groter
dan de DC-4. de spanwijdte .Is
37.49 meter tegen 35.83 meter van de
Skymaster; de Constellation la 31
meteV lang. de DC-4 28.48 meter.
De Constellation is ook sneller. Zij
heeft een maximum .kruissnelheid
van 460 km. per uur op 3050 meter
hoogte, de Skymaster heeft op Je-
zelfde hoogte een kruissnelheid vBn
„slechts" 350 km. per uur
De Constellation hééft echter
een drukceblne, waarmee op 6000
meter hoogte ln het. vliegtuig de
zelfde druk kan worden gehand-
haafd'ais op 3000 meter (d l. onge
veer de grens voor vliegtuigen
zonder drukcablne) heerst Biar-
door kan do Constellation op
grotere hoogte vliegen, waar de
lucht rustiger Is en men geen
last heeft van locale weersge
steldheden of zogenaamdes..vuile
Iqcht" Dit boven het slechte
weer vliegen noemt men „over-
weather flying". De Constella
tion zal dan ook gewoonlijk op
ong. 6000 meter hoogte vliegen,
met een gemiddelde snelheid van
435 km per uur. Dat is rulpi 100
km per uur meer dan de Sky
master. die normaal op 3000 me
ter hoogte vliegt
be K.L.M -Constellation Is gerlef-
lljk ingericht De cabine, die vol-
Sens ontwerpen van blnnenhuis-
rchltecten werd uitgevoerd, kan
44 passagiers bevatten Het inté
rieur suggereert de snelheid en het
gemak van het moderne luchtver
keer
Achterin het vliegtuig bevinden
zich ruime kleedkamers voor da
mes en heren. Er zUn aparte toilet
ten aanwezig, benevens een vesti
aire en een flinke ruimte voor het
opbergen ven de bagage BU ledera
re- stoei Is een leeslampje een as
bak en een bergplaats voor de mee
Onder het hoofdstuk Marine der
RUksbegroting voor 1947 la ln ver-
gclijking met 1948 de gewone dienst
verminderd met ruim 91 millioen.
Waar de buitengewone dignat voor
1947 18 millioen hoger is geraamd,
is dus een bezuiniging verkregen
van 73 millioen. Deze bezuiniging
is grotendeels verkregen door de
uitgaven ten behoeve van het
materieel der zeemacht aanzienlUk
te besnoeien
BU de opstelling dezer begroting
is van het standpunt uitgegaan, at
de toestand van 'a RUks financiën
ln het algemeen en de deviezen-
positie In het bijzonder ook voor
1947 nog niet toelaat om een In een
vaststaand aantal jaren te vol
tooien vlootplan ter goedkeuring
aan de Staten-Generaal voor te
legRen. In nog sterkere mate dan
voorheen worden slechts de nodige
gelden uitgetrokken voor de uit
breiding en Instandhouding van de
KoninklUke Marine, voor zover de
sfluatie in Nederlands-Indië zulks
noodzakelUk m%akt. DaarbU Is
echter ten strengste ervoor ge
waakt. dat slechts In het algemeen
datgene Is aangevraagd, wat te
allen tUde in elk vlootplan past
UitdrukkelUk zij vermeld, dat dus
aan het leidend beginsel, dat op de
duur een maritiem machtsapparaat
moet ontstadn. dat op de daartoe
geschikte wijze zal kunnen bij
dragen tot d$ bescherming van de
internationale1 rechtsorde. In weer
wil van de sterke besnoeiingen. In
principiële zin geen afbreuk wordt
gedaan
Tegenover deze besnoeiing staat
een verhoging van de uitgave ten
behoeve van net personeel der zee
macht. welke verhoging In alge
mene zin Is toe te schrijven aan de
uitbreiding van het beroepsper-
soneei. dat opgeleid moet worden
t^r vervanging van dienstplichtigen
en oorlORsvrUwilUgers
De prijzen, waartegen gerookte of
gestoomde zeevla door kleinhandela
ren ten hooaste ma* worden ver
kocht, bedragen voor: gerookte of ge
stoomde makreel f 1 S3 per kg ge
rookte of gestoomde wijting f 1 M per
Hg gerookte of gestoomde schar
f 140 per kg gerookte of geetoomde
klelntwarte poon f 1 30 per kg ge
rookte of gestoomde horemakreel
f l t« per kg
Indien schar gefileerd en tn pakje*
van,-too gram wordt verkocht bedra
gen de maxlmumverkooppilizen voor
de kleinhandel O M pajr pakje.
te nemen lectuur aangebracht. De
stewardess en de stewards, die op
elke reis naar en wen New York
of West-Indië meegaan, hebben
hun domein voor Jn de romp, waar
zij over zulk een moJerne keuken
uitrusting de beschikking hebben,
dat de passagiers warme eh koude
maaltUden geserveerd kunnen krij
gen Luchtfiltera in de pantry ver
hinderen. dat eventuele etensgeu-
ren tot de passagiersruimte door
dringen. Ook tegen storend geluld
van de. motoren is de cabine zorg
vuldig geïsoleerd, zodat tijdens cV?
vlucht op normale wUze Iran wor
den gesproken. Naast elke buiten
ste passagierszetel bevindt zich een
rond venster van 46 cm doorsnede.
Dit ia voorzien van dubbele ruiten,
waartussen warme lucht wordt ge
leid om Usafzetting of beslaan te
voorkomen.
rekening houden met onze toege
nomen bevolking, met dc vernieti
ging van het Duitse achterland en
de toestand In Indië. Dc landbouw
kan slechts aan een beperkt aantal
Nederlanders eén bestaan verzeke
ren. Dit maklmum ia gemakkcHjk te
berekenen. Handel. Verkeer en
Overheidsdiensten laten zich ook op
dit punt taxeren.
Het overschot aan arbeidskrach
ten komt dus voor rekening van
de Industrie. Deze zal werk moeten
verschaffen aan 800.000 mensen
meer dan ln 1938.
Vier milliard gevraagd
Onze Industrie zal dus moeten
uitbreiden. Voor deze uitbreiding
herstel van oorlogsschade, plunde
ring e.d. buiten beschouwing gela
ten ls geld nodig om productie
middelen (b.v. gebouwen en machi
nes) aan te schaffen. Kortweg, ge
zegd: wU hebben extra kapitaal
nodig voor dit doel en wel liefst 4
milliard gulden, dat ls ongeveer
f2000 - per gezin, om deze 300.000
mensen in het productie proces In
tè schakelen.
Een gedeelte van dit geld kunnen
wU lenen. Maar het geleende moet
op korte termUn terugbetaald wor-
En feitelijk gaan wU reeda ge
bukt onder een schuld, die per geiin
gerekend f1996.— bedraagt, want
wU hebben eén Jaar lang volkomen
op oredlet geleefd!
Het crcdiet hangt dus af van
hetgeen wij ln de toekomst kunnen
verkopen Daj ziet er niet rooskleu
rig uit. want wij zUn over het alge
meen te duur met onze artikelen.
Op eigen kraebt
WU zullen ons dus op eigen kracht
thans het benodigde moeten ver
schaffen.
Dat wil zeggen: wU moeten spa
ren; wU moeten meer produceren
dan consumeren. In gewoon Neder
lands gezegd: zo hard en zo effec
tief mvgelUk werken voor een matig
loon en zo min mogelUk uitgeven.
Alleen zó kunnen wU ons de z.g.
investerings goederen verschaffen
uit eigen productie of door aankoop
in het buitenland (maar niet op
credlet). goederen dus. waarmee wij
straks werk en welvaart kunnen
scheppen.
HlerbJJ dienen dan de „Weder
opbouw" en de Metaalindustrie het
eerst aan de beurt te komen.
Waar beleggen wij ons geld?
Wanneer wU nu met veel moeite
cn zorg de nodige koopkracht ge
spaard hebben, wat zUn dan de mo-
gelUl»heden voor de investering, die
immers het fundament voor de
nieuwe welvaart moet vormen?
Waar steken wU dit zuurverdiende
geld dan in? Dit is eén andere zorg.
Want wij zUn geen -industrie-volk.
De grote handelswirtsten van
weleer werden bU voorkeur.... In
het buitenland belegd en schiepen
daar nieuwe welvaart omdat dp Ne
derlandse belegger meer keek naar
een kans op extra hoge rente (wat
ook wel eens tegenviel, neem b.v.
de „Russen") dan naar het belang
van de eigen natie.
Alleen al In Amerika werd voor
vUf milliard harde Hollandse gul
dens belegd.'Dat is evenveel als de
totale binnenlandse investering.
Wij kunnen dit rustig een beden-
kclUke geest noemen, te bedenkclU-
ker in de omstandigheden van deze
tUd.
In welke richting?
Een belangrijk punt Is de vraag
in welke richting dc industrialisatie
geleid moet worden.
Hierbij komt het werken voor
binnenlands verbruik in dc eerste
.plaats. Daar wU echter de meeste
'g-ondstoffen moeten invoeren blijft
de export-industrie een dwiiwende
noodzaak om de grondstoffen te
kunnen betalen. Wat wil het buiten
land echter straks nog van ons ko
pen? BU de geldende jonen en on
kosten zUn wij te duur. WU zul
len In de toekomst alleen kunnen
steune*n op de blijvende waarden
van onze speciale kundigheden:
waardoor wij speciale kwaliteits-
artlkclen kunnen leveren De ge-
Neerbosch en Réveil zUn twee
begrippen, die bij elkaar behoren.
Om de betekenis van Neerbosch,
dc bekende nederzetting voor pleeg
kinderen bU NUmegen, te beseffen,,
moet men iets weten van het Ré
veil.
Welnu, het Réveil („ontwaking")
la de naam voor een geestdriftige
stroming die ongeveer 1840 in Ne
derland nieuw leven heeft geblazen
in de kerk. Het was een beweging,
die onder leiding van Alexander
Vigrfet, hoogleraar te Lausannc.' en
Merle d'^ubigné, hoogleraar te Ge-
nève, zich tot'J de wereld keerde
door evangelisatie, onderwUs. zen
ding cn maatschappelUk werk.
Het is vooral
het laatste: zen
ding en maat
schappelUk werk,
dat zo n nantrèk-
kingskracht uit
oefende op den
stichter van de
Inrichting Neer
bosch. Johannes
van 't Lindcnhout,
aanvankelUk be
hoorde hU n'ct
lot de gelovigen,
maar na een tijd
van Inwendige
strUd kwam bU
hem het verlan
gen op evangelist
te worden.
Hij trad op tal
rijke plaatsen op
en trok allerwege
grote scharen
Van 't Linden-
hout was toen
geheel vervuld
door de geest van
het Réveil. ZUn"
opbruisende ge
loofskracht vond
tenslotte een uit
weg in zUn arbeid
huis. dat hU naar
het voorbeeld van
Robert Haldane
en Edmund Bur
ke. die in Enge
land behoorden
tót de mannen van het Réveil, te
Nijmegen «tlchttc.
Hoewel de jonge weesvader met
zUn vrouw hU was inmiddels ge
trouwd ln het begin veel tegen
slag,. en tegenwerking ondenAind.
groeide zijn Inrichting zienderogen,
zodat in 1867 een nieuw tehuis kon
worden In gebruik genomen, en wel
ln Neerbosch.
BIJ een dergelUke groei behoorde
een uitgebreide organisatie. Er
werd dus een vereniging opgericht,
die de naam droeg van Vereniging
tot opneming en opvoeding van
verwaarloosde wezen Het doel van
de vereniging zou zijn. wezen op
te nemen, die niet tn een der be
staande wezenhulzen konden wor
den opgenomen, hen geheel te ver
zorgen e'^ hun een ChristelUke op
voeding te geven
Tegen het einde van fle vorige
eeuw was de bevolking van Neer
bosch 20 toegenomen, dat het grote
gezin In kleinere groepen moesi
worden gesplitst.
In de loop der Jaren groeide
Neerbosch uit tot ccn werendorp
met een oppervlak van 50.4754 H A
Geleidelijk kwamen tal van ver
beteringen tot stand, die zo^el voor
de geestelijke als de maatschappelij
ke ontwikkeling van de wezen van
groot belang mogen worden ge
noemd. o.a. de opleiding In verschil
lende. ambachten Zo werd een be
gin gemaakt met het opnemen vati
voogdijkinderen, die N<*erbo«oh In
de loop der jaren atred» meer zlfn
gaan bevolken, tot dat er tenslotte
weinig kinderen overbleven, die in
de echte zjn van het woord wezen
waren
Da. H. Kluln, de tegenwoordige
directeur, zette dit werk voort,
toen hij ln 1928 de Schrijver opvolg
de. In samenwerking met het perso
neel en vooral niet te vergeten:
met ateun van mevrouw Kluln,
werd dc inrichting van Neerbosch
cn de opvoeding van de kinderen ln
overeenstemming gebracht met
de eis van deze tUd. Nieuwe pavil
joens verrezen, de interieurs wer
den gemoderniseerd, dcunlform
kleding maakte plnats voor een
normale kinderkleding, sport en
ontspanning genoten meer belang
stelling, een royaal zwembad werd
in gebruik genomen, de omgang
tussen de Oudete jongens cn meisjes
werd vrijer, zij het binnen dc gren
zen van het gewenste en om niet
meer te noemen het zaalsysteem
werd voor de oudere meisjes ver
vangen door het kamersysteefti.
Als men de WcésinrichtinR Neer-
De N
h-kerk pnnl int
bosch bezoekt cn iedere bezoeker
is er welkom! wordt men direct
'getroffen door de merkwaardige
aanleg van het „dorp" Links van
de hoofdweg ziet men bij het bin
nenkomen het hoofdgebouw, waar
de bezoekers in een deftige zaal
ontvangen Vorden en waar bijnB
levensgrote portretschilderijen van
Sromlnente figurén uit Neerbosch'
lstorie hangen. Rechts van de
hoofdweg staat het kleuterhuis.
waarin tachtig kinderen tot acht
jaar worden verzorgd. De andere
huizen zijn om de grote dorpsplei
nen gebouwd Onder die gebouwen
treft met verschillende scholen aan.
in ieder pafviljo eneen school,
waarboven de modern ingerichte
slaapkamers
Neerbosch beschikt over een
grote wasinrichting, waar al het
goed van de bewoners volgens de
nieuwste methodes wordt gewassen
gemangejd. gedroogd en gestreken,
voorts een groot badhuis, het eer
der genoemde zwembad, dfct voor
het grootste deel door bijdragen van
oud-wezen kon gebouwd worden,
ccn gebouw, waar de waterleiding,
dc verwarming cn de electrlschc
centrale voor Neerbosch ztjn on
dergebracht. een ruime kapel, be
rekend op 800 Neerbossehenarcn,
waar ds. Kluin ledeVe Zondagoch
tend een. korte dienst leidt en een
muziektent. waar het Neerbosch
Muziekcorps van tijd tot tUd zijn
kunnen toont.
Oiri dc jongens op te leiden tot
verdienstelijke leden van de maat
schappij, heeft Neerbosch de be
schikking over eqp kleej-rAakerij.
een bnkkerij. een tckcnscnool, een
meubelmakerij, een boerderij, een
tuinderij, een drukkerij, of beter:
dc bekende Ncerboschdrukkarij.
•waar Dc Vriend des Huiz^ en
andere bekende ChristelUke perio
dieken. alsmede stichtelijke boek
werken en populaire zangbundels
worden gedrukt.
Ook aan de toekomst van de
meisjes wordt gedacht Ze kunnen
zich in de kookkunst bekwamen in
een ruime keuken met moderne
kookinstallaties cn ontvangen ver
der naailes. Voordat ze ver genoeg
zijn om de inrichting te verlaten,
leren ze in de huishouding van de
directrice goede omgangsvormen.
Het mag een wonder heten, dat
deze inrichting, die zeer kwetsbaar
was in de oorlog weinig matcriee'.e
schade heeft opgelopen en dat de
evacuatie in Mei 1940 geheel over
bodig was, doordat de vijand Neer
bosch voorbijtrok zonder er een
schot gelost te hebben Maar al ik
I de bevolking van Neerbosch slechts
anderhalve dag uit haar dorp ge-
yees.t cn al was er dan dank zij de
zorgen van mevrouw Kluin geen
gebrek aan voedsel, toch was het
werken onder oórlogsomstandlghe-
den en door de aanwezigheid van
enkele 'onbetrouwbare elementen,
noch voor de directie, noch voor de
medewerkers, een onverdeeld ge-
I noegen Maar Neerbosch heeft het
i hoofd boven water gehouden Ds
Kluin heeft de hemnnn.ng van zijn
boot met voortreffelijk bc'cld door
de moeilijkheden h- engeloodst
Ook na de bevrijding was het
normale leven nog niet direct te
ruggekeerd Maar d;e rommelige
tijd was niet de ongezelligste Neer
bosch hfceft driemaal een geal
lieerd hoofdkwartier geherbergd cn
dc kennismaking met dc Tomnves
cn Canadezen schijnt best bevallen
te zUn Ze gedroegen zich correct,
ook ten opzichte van de oudere
meisjes, en waren op feestdagen
heel gul met geschenken cn verras
singen Het verbranden van dc
boerderU door een ongeluk van de
Engelsen werd op de koop toe se
dert de dagen van Johannes van
;t Llnden'houi heel wat gebeurd en
veranderd Maar Neerbosch la zijn
roeping trouw gebleven Het werkt
voorl met dezelfde geestdrift en
toewijding waarmee de mannen van
het Réveil hun werk zijn begonnen,
tot geestelUk heil van een hulpba-
hopvendP ieugd
Zöndag btflnt ova/ dj» gahals Unie
hat v oath altais oan 1M41MT, «at later
taker at* aan dar helaagrtJIuta aal-
zoenen- In da geachladenla van het
Nederlandte voetbal zal worden bo-
ichouwd; niet alleen voor do clubs,
maar ook voor bat Nederland* Elftal,
dat mat de ontmoetingen tegen Enge
land en Frankrijk en natunrlUk niet
te vergelen tegen de Beigon wel op
een uitermate zware proof aal worden
gesteld.
De reden, waarom het komende sei
zoen In belangrijkheid zo ver uitgaat
boven vorige en nóg komende jaren,
vindt men In de besluiten, welke de
Bondsvergadering op 3 Augustus te
Utrecht heeft genomen en welke dez#
vergadering In de eerstkomende we
ken nog zal nemen.
Immers te Utrecht verklaarden de
afgevaardigden van de clubs slch ln
principe accoord met de volgende
punten-
Geen hoofdklasse: afschaffing van
de promotie- en degradatiewedstrijden
echter nlel In de breedte, d w s, d*
verschlUendè kampioenen uit een be
paalde klasse promoveren niet aujo-
matlsch. doch moeten met elkaar
strijden om een nader vast te stellen
aantal plaatsen ln de hogere klasse:
pyramlde-opbouw van de nieuw*
competitie-indeling, automatische de
gradatie naar de onderafdelingen; tn-
De meisjes tn Neerbótch worden opgeleid tot keukenprinses/en.
wone Industrieproducten zUn de
vroeger uitsluitend agrarische lan
den zpals Zuld-Amerika. Azië en
Zuld-Afrika, in de oorlog zelf gaan
produceren.
Op het- gebied van wetenschap
pelijk onderzoek ln de industrie
hebben wU helaas opk een achter
stand ln te halen.
Te gemakkelUk hebben wU vroe
ger gewerkt met licenties, dJ. be
taalde vergunningen om van bui
tenlandse vindingen gebruik te
maken WU zullen ons tienmaal zo
grote uitgaven voor wetenachappe-
lUk onderzoek moeten getroosten
De opleiding der productieleider»
moet aanggpast worden en die der
arbeiders ook.
Scholing en vakarbeid
Het verschil tussen de lonen van
vakarbeiders en van ongeschoolde
werkkrachten bedroeg vroeger 25
pCt., thans slechts 15 pCt. Een stre
ven naar nivellering- bU dc arbei
ders» zelf doet zich htcr gelden.
Het is dan ook zeer de vraag of
een vergroting van dit verschil voor
de toekomst gewenst Is. De vakop
leiding heeft genoeg andere voor
delen Zo geeft de geschoolde ar
beid aanmerkelijk meer voldoening
zelfs bij ogenschUnlUk geeatdoaend
werk (aan de band b.v.), dit bleek
uit een voorbeeld, dat een arbei
der uit een timmerfabriek bij de na
bespreking gaf De vakman weet
welk onderdeel hU maakt en wat
het ln het geheel betekent.
Het vak-onderwijs zal echter gra
tis verstrekt» moeten worden.
Het Plan
Rekening houdend met al deze
-factoren moet een plan voor de we-
dcropbouwtUd worden vastgesteld
De lengte der tcrmtln van wederop
bouw bepaalt uit de aard der zaak
het toelaatbare binnenlands ver
bruik- i/oor die- periode Het plan
voor de zes komende opbouwjaren
bevat een raamplan en dq, verschil
lende Inarplannen.
Het Centraal Planbureau heeft ten
don] het regeringsbeleid In deze te
coördineren.
Het Nationaal Welvaartsplan. dat
zo tot stand komt. berust op een
globaal pltfn. verschillende deel-
plannen (voor Iedere bedrUfsgroep
•afzonderiiik) en een dtflnltief plan
Het globale plan rekent met de
totalen van consumptie. Investe
ring. in- en uitvoer, particuliere en
overheidsdiensten productievolume
en kostenpeil va* 1938 cn 1946
Voor de afzonderlijke bedrijfs
groepen wordt dan een detailplan
uitgewerkt, dat met het grote ver
band rekenlpx houdt
De bouw-sector vraagt de lang
ste tijd voor hersteld, daar men
niet een ongelimiteerd aantal ar
beiders voor dit vak kan scholen
ZU zouden later geen- werk meer
hebben
Uit dc sluitende deelplannen
die o a de onderlinge voorziening
van halffabrikaten garanderen -
wordt ten slotte een centraal plan
gedistilleerd
Slotsom
Wanneer wU het geheel over
zien. komen wU tot het Inslcht dat
de toestand hoogst ernstig ia. WU
hebben een Jaar lang leder op de
pof xeleefd. met als reaultaat dal
w(| per gecin gemiddeld duizend
gulden srhuld hebben Bovendien
moeten wU die schuld per gezin
In een no» voel grotef apaar-aaldo
omzetten om voor de naaste toe
komst een bati* van arbeid en
werkelUke welvaart*te leggen, ls
er een andere oplossing denkbaar
dan hard werken_ en sober zo
niet armoedig leven? Maar dan
ook als volk. als één man! Zwarte
/Handel la niet voor niets gif-han-
jMfI genoemd.
WU betalen 27 pCt van ons natio
nale Inkomen aan belasting. In
Engeland is dat 30 pCt Uil gunstige
verschil danken wij aan de vermo-
genshelflng. die Engeland nlel kent
De export had dit jaar éen waarde
van 600 millioen gulden, naar vo
lume 1*5 deel van de export in
1938 Engeland heeft thans reedt een
grotere export dan vóór de oorlog
Alle krachten dienen dus ingezet
te worden voor de uitvoer, ook van
goederen waar wU zelf om verlegen
zitten
Dp kool en de geit
WU moeten de arbaldjproductivi-
telt opvoeren met alll m4ddelen
Gezondheidstoestand d« werkers,
de ,werktuigen. de gees#IUHe facto
ren. dli alles verdient fcarbU onze
aandacht w
Een van de moellUkate vragen
daiirblj blUft echter of een premle-
stelseJ ons helpen kan en inhoeverr*
een te schrale voorziening van ge
bruiksartikelen niet de prikkel toi
arbeid van het.loon wegneemt
WU zitten in. een lastig pareet, dal
veel weg heeft van het oude
vraagstuk van de kyol en de geit.
deling van de reserve-el ft allen In af
zonderlijk e klassen met daaraan ver
bonden een strijd om het kampioen
schap van Nederland; niet meer dan
twaalf clubi tn één klasse en Inkrim
ping van het aantal eersteklassers
tot maximaal zestig.
Kan niauwe Indeling van «e com
petitie. opgebouwd ais een pyramMo
met aan de top maximum sa ooreto-
klassen. Indien er vUf afdelingen ko
men en maar 41. Indien er vier af
delingen komen; In elk geval auto
matische degradatie van zoveel clubs
als nodig li mat hat oog op do nlanwo
Indeling, die In 1»47 reeds zal wordan
toegepast, wie zich goed realiseert,
wrat dit betekent, zal moeten toege
ven, dat er jn het komende seizoen
voor de clubs wel zeer grote belan
gen op het spel slaan, dat er van
bet begin af aan kraehtlg zal moeten
worden aangepakt, omdat do punten
kostbaar, zeer kostbaar zullen sun
voor alle. clubs In alle afdelingen en
klassen.
De commissie, die het plan voor de
nieuwe indeling ontwerpt, ts nog niet
gereed met haar arbeid; men weet
nog niet, hoeveel clubs er sullen de
graderen (en promoveren), men tast
nog In hel dulater, maat- de co repe
titie begint, moet beginnen» om to
voorkomen, dat de datum van 15 Juni,
waarop het seizoen dient te worden
gesloten, wordt overschreden.
De beslissingen omtrent een en an
der vallen pas liter, misschien deze
maand nog of anders In October.
Maar hoe zij ook zullen uitvallen,
één ding staat vast: die beslissingen
worden aan het eind van het komende
seizoen van kracht. Daarom wordt het
zo'a belangrijk seizoen, daarom zul
len alle clubs, te beginnen met a.s.
Zondag, alle krachten moeten Inspan
nen. omdat de mogelijkheid bestaat,
dat er twee of zelf# drie cluba sullen
degraderen.
De kansen
li het onder normale omstandighe
den al moeilijk cn riskant bU het be
gin van het seizoen dc kansen van
Me verschillende clubs tegen elkaar
nf te wegen, nu de zaken ataan ala
hierboven omschreven, nu la dat nog
veel moeilijker en ook riskanter, om
dat men nog Meer bedacht moet zijn
op verraszingen dan andera.
Wanneer we er ona toch aan wa
gen. dan rijst In de eerste plaats de
vraag hoe zullen de kampioenen,
Ajax en Haarlem, het er at brengen?
ZIJ hebben een zwaar aelzocn achter
de rug en na het voetbal heeft honk
bal de krachlen van verachaldene spe
lers dezer verentgingen ongeëtst Of
zich dat tekort aan ruat zal wreken?
In 1*34 duurde de atrtjd om de
landstitel ook zo lang door de extra
competitie tussen Ajax. K.r.C. en
Willem II Het seizoen daarop degra
deerde Willem II naar de tweede
klasse
Aan oefen-, beker- en andare wad-
strijden bulten competitieverband
heeft men weinig houvast, èaaar, het
geeft loch wel te denken, wanneer
men verneemt, dat de landskampioene
Haarlem tn de ftnale van een tour-
nnoi met 1—4 wordt geetÜgcn yd dor
de VolewUckers en Ajax met 4—2 een
oefenpartU v«FfWst tegen het pas ga-
promoveerde Excelsior.
Dat kén wijzen op een terugslag en
hel set In elk geval een vraagteken
achter deze clubs. Tn afd 1. waarin
Ajax la ingedeeld, zou het de kansen
van Hermes D.V.S. en Fgljenoord,
met als outsiders A.D.O. én Sparta,
aanzienlijk verhogen. Tenalotle moet
toch ook H.D.V.S., evcnala dit Jaar
Haarlem, kunnen breken met de tra
ditie. die zegt. dat deze vereniging
geen kampioen k*n worden.
Zonder Caldenhove cn Slot zal
D.W S. vermoedelijk niet tot de kam-
ploenacandldaten behoren, evenmin
als Emma. V S.V.. RFC.. EDO. en
't Gooi.
Sterke afdeling
In afd. II la De Voiewijckera de
grote favoriet met als voornaams»*
tcgen-candldaten Bl -Wlt en Haarlem,
ala het zich weet te heratellen Het
aantal vraagtekens la In deze afde
ling echter groter dan In I en da
strijd zal er vermoedelijk ook zwaan
der en heftiger zijn We noemen
D.H C„ H as., dat een sterk elftal
cn een goede voorhoede achljnl t*
hebben. Excelslór. dat echter ook een
lang seizoen achter de rug heeft en
mogelijk niet.geheel fris aan de start
komt en ook Neptunus. dat al aardig
Ingeburgerd Is ln de hoogste klasse
en tn het afgelopen seizoen zo goed
van zich afbeet Met Wilkes zou Xer
xes stellig ook tot deze „gevaertljk»"
ploegen hebben behoord, maar zonder
Faa en zonder Koning zullen de
zebra's vermoedelijk grote moeit*
hebben zich te handhaven D f t',
D O S en Stormvogels completeren
deze gfdellng en ook dal zijn geen
ctubs om zonder handschoenen aan
te pakken Inderdaad, een sterke af
deling. sterker althans dan afd l We
zijn benieuwd naar de eerzte resulta
ten!
Het Ned. Elftul
In de kracht en de kansen van het
Nederlands Elftal zullen w4> ons thin#
nog maar niet verdiepen Met de ach
teruitgang van de verdediging van
Ajax. die ook de nationale verdedi
ging was (isT). de kwestie-Wilkes, die
de mogelllkhald opent, dat Wllkes dit
seizoen In het geheel niet tal spelen,
lagstuk Roozen. die als mld-
moelltjkhrden. achljnen de vooruit-'
zichten'voor het Oranteteam minder
gunstig Over een maand weten we
echter meer over de vorm van de
candidaten. dan zijn de „kweztles"
mogelijk ook opgelost en staan we -r
vermoedelijk heel anders voor En
vergeel niet: op l December (of 27
November tegen Engelandf) kom» D*
Harder weer ..vrUjJl
Wal geeft Hilversum?
20 September
Hllv I (KRO) 7 en Nieuw». II»
Pluk de dsn. 10 Gr pl 10 4S Liwra-
tuur: II Grpl II 45 Fam her Indië:
12 41 Fluit plano. I Nieuws. I II Dans
muziek 2 Radio Phllh Sextet I ft
Het Boek der B'i»krn. 1 Vrouw 4
Grpl. 4)0 Plano 4 45 Ouitaar S tl
Omroep kamerork Plano. 6)0 Ned
Strkr: 1 Nieuws: 7 45 lerlnx
Nieuw»; loe Allee In Wonderland:
115 Franse Lelie 10 Nieuws l? 45
rartao 11 tl operett*-
Hllé (VARA) 1 en Nieuwa
BBC Svmph -ork #94 Concert;
(VPROi 10 Morgenwijd (VARAi 10?»
Regenboog. 10 45 Zang. oiano 1115
Vrouw fAVROl 12 Orgel. 17 15 Randl
Batoah i Nieuws. I 15 Musette ork
2 20 Kwintet-apelera «0 Hoorspel.
(VARA) 4)0 Jeugd Accordeon 5)0
Ramblers. 6'Nieuwa 6 t» Orgel Tl»
Deperi uit» fVPROi 7 M Lezing I
Nieuws f M Zang orgel 'VAgAui
Kon Mil Kapel 1015 Jazz 'VPTO)
10 40 Avonrfwtjd (VARA» 11 N'~u*«a:
11 1) MnrartconCerl
Direct. F Tleter Hoofdred MoOlt
Staatk red prof. mr C. W dp vrtte.
Chef-redacteur 8. H. v. d JCraet».