s—
w
iqou?*
W
-V
Zonnige jeugd
He,
Engelse vliegtuigbouw
U*.
/-tfcj
Gouda brengt glas naar Ochten
ADOLPHUS
Buitenbeentje
Schepen voor onze koopvaardij
Aankopen in Amerika
OOK AL WERKT MOEDER
Proces te Rome
De Spaanse kwestie
BABBELTJE
Zakenmensen over de nieuwe
basis van Indonesië
Driejarenplan
vóbr Duitsland
Avontuur
begon
te Cairo
STADSNIEUWS
Bijeenkomst Chr.
Besturenbond
De heer Kapinga over
arbeid en
verantwoordelijkheid
Men schrijft ons: In de geheel
beseUe kleine kerk heeft do Chr.
Besturenbond Woensdagavond een
Novejnberactiervergaderlng gehou
den. die om. werd bijgewoond door
wethouder Pole», da. Elzenga en ds.
Korevaar. Na gebed en het zingen
van Psalm 68 10 sprak de voorzitter
de heer R. Meijer, een dpenlngs-
woord, waarin hij mededeelde, dut
het ledental, dat vóór dé opheffing
van de bond 630 bedroeg, de duizend
la gepasseerd en melding maakte
van de oprichting door de bond te
dezer stede van een bureau voor
advies en rechtskundige- voorllch-
*lMevr. D. Plets-Metselaar decla
meerde enige stukjes. De gebr. Geu-
v Vet gaven een tweetal plstonsoll met
orgelbegeleiding van mej. Blom.
De heer P. Kapinga. voorzitter
van de Chr. Bond van pvcrhelds-
personeel ln Nederland, sprak over
„Allen werk. allen verantwoorde
lijkheid". Bij de opbouw van ons
vaderland dienen allen, zo zelde
apreker. werk te hebben, maar er
moet ook komen medezeggenschap
tn het bedrijfsleven. Daardoor heeft
de arbeider medeverantwoordelijk
heid voor de samenleving. Spreker
noemde de loonpolitiek urgent. Als
de regering er niet in slaagt hot
prijspeil van de eerste levensbehoef
ten omlaag te krijgen, zal noodge
dwongen overgegaan moeten wor
den tot het inzetten van een derde
loonronde. Sprskcr beiloot mft e
zeigen. dat de verantwoordelijkheid
moet rusten op alle werkers met
biddend opzien tot God.
Tweede spreker was ds. M.
Kool,. Ned. Hefv. predlk»nt-oltiler.
dio uitging van Lucas 3 I—U. op
Uw woord het net uitwerpen, dus
ln Gods kracht aan het werk. A.s
het werk geschiedt ln
Gods. zal er zeker zegen op rusteiv
Met nadruk wees spreker er op
deze arbeid te doen niet in de,eerstc
plaats om materialistisch gewin,
maar tot Gods eer en de roeping en
taok In dei. Hid 1, v,r,L.n. «ow,l
OP het terrein van de arbeid,'«la
od alle gebieden van het leven. Ds.
Koole riep op (Pont te maken tegen
ongeloof en met Christus te strU-
den, te strijden voor sociale gerech
tigheid.
ƒ6800 gecollecteerd
Voor Fonds Nopdgebieden
De door Ned. Votkeherilol In
samenwerking met de Centrale van
Buurtverenigingen «gouden col
lecte voor het Fonds Noodgebieden
heeft ƒ6833.93 opgebracht Per
buurtvereniging werden volgende
bedragen ingezameld:
Ridder v. Catsweg 311, P. C.
Bothitraat 123.20. Rood Wit
Blauw 289.35, Jong Holland
144 95. Het Sluisje 235.75, Mar
griet ƒ128. Victoria ƒ265.05. Blee-
keralngel ƒ208.20. Prins^ernhard
207 50. Nieuwe Vaart J2710.
Krugeriaan 579, Irene '57.50,;
Verenigd dóór Vrijheid ^374.50.
Burgem. Jamea 142-54 Vrede en
Vrijheid 339.90. Prinses Irene
217.80. Pr. Hendrikstraat 215.M.
DVV ƒ52.23. Vreugde door Vrij
heid 59 90. Voor Vrede en Wel
vaart 113.45. Vrijheid doet Leven
ƒ62.30. Het Westen 74.05. D.E.S.
f 112.16. Holland Vrij 96.60. Onder
d. B0«mp|o'/7M>0.-vl,.ms, V,,-
ting 132.40. De Gouwe 204.35.
Vrijheid-Blijheid 123.15. Oost- en
Westhaven384.61. Dowano 140.
Oranje Trouw 133.82, S.I.O.S.
183.50, De Goudsbloem 158.10,
Oranje Getrouw ƒ202.70, Centrum
en Eendracht 456-50. Irene (Nieu
we Markt] 122.75.
Na aftrek van de gemaakte ónk-
kosten (filmavond, drukwerk, enz.)
blijft een netto -saldo over. van
6307. een prachtig resultaat.1
Chr. Vrouwenbond
Woensdagavond vergaderde de
Ned. Christen Vrouwenbond ln het
Veemarktrestaurant. Na opening
door de presidente, mevr. C. Pltlo
—v. d. Endt. werd een interessante
film vertoond, die het leven en
werken der blinden ln het Chr.
Blindentehuis „Sonneheerdt" te Er-
melo liet zien.
De heer De Gans uit Ermelo ver
telde over het wgrk onder de blin
den. Dank zij de blindeninrlchting
kunnen zij nu zelf hun brood leren
verdienen en een nuttige plaats ln
de maatschappij innemen.
Na de pauze gaf de secretaresse
mevr. F. M. Sprik—Ringeling een
uitvoerig verslag van de geweste
lijke vergadering in Den Haag,
waarna de zeer druk bezochte ver
gadering gesloten werd.
GEëVACUEERDEN OP JAVA.
Op ons bureau. Markt 31, ligt ter
Inzage een nieuwe lijst van geïnter
neerden op Java, die naar geallieerd
gebied geëvacueerd ztjn.
PROPAEDEUTISCH EXAMEN.
Onze stadgenoot de heer C. B. van
Ardenne is aan de Technische Ho
geschool te Delft geslaagd voor het
propaedeutlsch examen tweede deel
electrotechnisch ingenieur.
GEEN BELANGSTELLING.
Wegens te geringe belangstelling
]g de voorstelling in ..Concordia
door het duo Martron ter
heid van zijn 40-jarig artistenjubi-
leum niet doorgegaan. Is er met
die stroom van uitvoeringen ei«. te
veel te doen of 1» *l*e guldeiï weer
een gulden geworden?
CONCERT TOONKUNST
CABCILIA
Od 12 December a.s. zal de af
deling Gouda en omstreken van
de Maatschappij tot Bev°5dej!"*
der Toortkunst en het gemengd koor
„Caccllia" een concert geven van
liederen en aria s van Hftnaelcor
nellus PUper, Verhoef f. De Vocht
la Natlviti del Signorc (Lofzang
op de Geboorte van den Heer) voor
soil, koor, zes houten blaasinstru
menten en plano vierhandig. Mede
werking verlenen Maria Struycken
—van den Adel. sopraan; Olga On-
gena, mezzo-sopraan; Han Le Févre
tenor; Frits de Jong en Theo Bo
denstaf. pianó; en leden van de
Kon. Mil. Kapel, het geheel onder
leiding van den dirigent den heer
Nico Verhoeff.
'AT
AAR
ANNEHt
It Nóv. 7 uur Blauwe Krüls: Le
zing dr Jop Pollman over ..Volkszang
v voor school en Jeugdbeweging een na-
Uoneal belang".
Zt Nov. uur Het Blauwe Kruis: Bij
bel bespreking F. Nlemeljer.
U Nov. uur Danllli BUeenkosnat
deren van 't Heelal" a
U Nov. I uur Kunstmin: CauS
kspltaJn ter zee F. Stam met
beelden over ..Enige erve ringen 1
..Kinderen van ons yolk" door"!
Toneelgezelschap ter gelegenheli
Jarig bestaan v
Bioscopen
■chouwburg Bioscoop: Er komt een
vriend vanavond (met Madeleine JUw
logne en Michel Simon) f
Thalia Theater: We lachen weet
(met Plannagan en A Ran).
Reünie Bioscoop: Het ekecutle-pelo-
ton (met Pierre Renoir en Yvonne
Gaudenau).
Uitreiking
schoenenbonnen
Uitreiking van schoenenbonnen aan
houders van tweede dletrlbutieetam-
kaarten te Gouda en' Stolwljkersluls.
wier atamkaartnummera op het cijfer
7 eindigen, voor zover *U na l Ja
nuari 1M5 geen achoenenbon hebben
ontvangen, in gebouw Distributie-»
dienat. Weathaven 33 van 9—tl en 2—
3)0 uur:
Uitreiking nieuwe levens
middelenkaarten
Uitreiking nieuwe trèvensm.ddelen^'
kaarten voor Goude en Sto'.wlJlcersluiZ
(medebrengen tweede dlswlbutieatam-
kaarten) ln gebouw DlstribuUedlenat.
Westhaven 33. 9-11 en ï-3 30 uur:
30 November: Aafjes—Bezemer
37 November: Blberfeld—Boswt>k
20 Nevember Bot—Rljvank
30 NovedVber: v. d. Csay-DUaselhoi
Apothckersdienst
Steeds geopend (des nachts alléén
voor recepten): Apotheek Dee. West
haven 14.
TV
Dir.' F. Tleter. Hoofd red Leo Ott,
Staatic red. prof. mr. C..W. da Vries,
Chef-réd. 8. H. v. Kraats. Uitgave
en druk N-V. R'damach Nieuwsblad.
CONCERT R.Ph.O.
Prachtige vertolking van
Debussy's La Mer
Hein Jordano heeft gisteravond
„orkestspel" doert horen in de beste
betekenis van het woord. Reeds bij
zijn opkomen werd Jordans met na
drukkelijk welkomst-applaus be
groet. Niets wordt in zijn directie
veronachtzaamd; klassiek en mo
dern geeft hij zoals het moet zijn:
hij haalt uit het orkest een toon
als we van het R.Ph.O. zelden hoor
den: geheel gaat hij in de ten ge
hore te brengen werken op.
Een genot was het te luisteren
naar de melodieuse. van levensblij
heid overvloeiende 5de symphonle
in Bes van den 19-jarigen Franz
Schubert, waarvan het mooie An
dante en het speelse Menuetto zeer
bekoorden. In het Vioolconcert
in E van Joh. Seb. Bach voor viool
en strijkorkest was de eerste con
certmeester Salvatore Tomasso de
solist, die veel bijval verwierf. Het
best op dreef was Tomasso in het
laatsté deel van het Adagio en het
Allegro assai. I&het begin-Allegro,
dat minder geirlplrcerd klonk, was
hij niet zo gelukkig en dat de zui
verheid daarin af en toe te wensen
liet. willen we wijten aan andere
factoren dan aan z'n violistische ca
paciteit. die boven twijfel verhe
ven fs. .je
Het hoogtepunt van de avond
vormden de ..Trois* esquisseriwm-
phortiiques", La Mer. van Claude
Achllle Debussy (1862-1918). waarin
de meester zijn impressies weer
geeft van «gijn vefblijf aan de Mid
dellandse Zee. Om Debussy mu
ziek te verstaan moeten we anders
luisteren clan naar de meesters uit
vroegere tijd. Hoezeer de compo
nist. met name in het slotgedeelte,
ln vervoering geraakt i« en daar
van uiting geoft door geweldige ge-
luidsexpansies naar de aard van de
natuurschildering, die hij daarin
weergeeft (dialogue du vent et la
mer). zo mcaken we toch door het
gehele werkVp, hoe Debussy terug
gaat naar de intimiteit en de t®®r~
heid der dingen, ert dat hij niet
wil imponeren zoals bijv. 'n Max
Bruch of Hëndel door grootheid.
Bekend is. dat Debussy de laat- -
ste z g ..tonale" componist tot en
met zijn Palléas et Mélissande -
grote bewondering had voor de
Franse meesters van de barok-tija
Ramoau en Couperln. Eerst na ein
deloze zelfkritiek bracht hij zijn
werken in de openbaarheid. Zeer
geboeid waren we door deze im
pressionistische muziek, harmonisch
zo interessant. Hoe beeldend in de
reeds genoemde „Dialogue" het uni
sono van celll(arcoj mef contra
bassen (plzz en hoe imposant het
gedeelte, dót Debussy noemde „jeu
de vagues", voorafgegaan door het
meesterlijke ..De 1' aube midi sur
la mer". Ontzettend zware eisen
stelt de directie van dit werk bo-
venal aen den dirigent, dl, het
kest deed spelen zodanig, dat het
zichzelf overtrof.
Aan dirigent en orkest onze dank
voor dit schone concert, dat voor
•n stampvolle zaal werd gegeven en
dat uitbundig applaus oogsttq. we
hopen van harte Jordans in Gouda
terug te zien. M
Inleiding over
„Bodemcartering" V
In de Chr. Lagere LandbouWy
school vergaderde de afdeling Gou*
da van de Chr. Jonge ^Boeren en
Tuinders. De voorzitter, de heer
C. Vink, leidde met een kort woord
den spreker in. ir. C. P. Scheepers/
Rijkslandbouwconsulent. Deze be
gon zijn inleiding over „Bodemcar
tering" met eerst uiteen te zetten,-
hoe de bodem ln onze omgeving ln
de loop der tijden is gevormd.
Daarna wees hij er mét voorbeel
den op. hoe de verschillende bo
demtypen. die we hier aantreffen
van grote betekenis zijn voor de
groei en de ontwikkeling van de
land- en tuinbouwgewassen. Hij
maakte het de jonge boeren en
tuinders duidelijk, dat het onder
zoek van de bodem op dexe wijze
voor hen van grote betekenis is,
als ze ergens een nieuw bedrijf zou
den beginnen. Niet elke grond is
voor druiven geschikt, niet elke
tuinderij geeft voldoende kwaliteit
tomaten. Dit laatste werd onder
streept doorben heer Houwellng,
assistent bij de bodemcartering. die
onder leiding staat van prof. Edel
man uit Wageningen. Bij tal van
vragen hadden de sprekers npg ge
legenheid op meerdere onderdelen
in te gaan. Hebwas een interessan
te en leerrijke avond.
Een geweldige
rotsklomp, blos-
men. «cn eenzaam
htHsje en in de
uerte de ruige ge
stalte fan een
berg dit plaatje
komt uit Zwitser
land en men sou
er zó naar toe
willen.'
ZWAAlt GETROFFEN
GEMEENTE
Na de glasactie, voortiet Gouds
thans Ochtèn van ruiten en ramen.
Donderdagmorgen vertrok van de
Kattenslngel een klein convooi
auto's. Voorop een bus. vol met
schilders. Onder hen bevond zich
iemand, onlangs uit Indife gerepa--
trieefd. die beNmgeloos zijn krach
ten had beschikbaar geajeld. De bus
werd gevolgd door twee zwaar be
laden vrachtauto's met aanhang-
wigens. Vroeg in de morgen 'was
reeds een treiler met een zware
laat vertrokken. Dit vrachtwkgen-
materlaal Was belangeloos door
Goudse expediteurs beschikbaar ge
steld.
Dc auto's met vlaggen en wimpels
versierd, .waren verzien vtfn de
..Ruiten Troef'-borden, terwijl elke
auto ettelijke malen van het op
schrift: „Gouda brengt glas naar
Ochten" was voorzien: Tegeq ba»
één arriveerde het convooi ln Echw.
teld, wlar dc gemeente-opzichter,
de heer Geurts. de Gouwenaars ver
welkomde.
Sympathiek gebaar
Heel voorspoedig was de re'.sjiiet
geweest. Gouda was nog niet zo
heel lang verlaten, of een van dc
vrachtwagens kreeg pech. Geluk
kig bleek haar gezonde zuster over
genoeg p.k.'s te beschikken om
haar tot de eerste dc beste garage
te slepen. Hier wa»>het euvel gauw
verholpen. Toen het op betalen
aankwam, keek de garagehouder
guitig op en zei: .-.Ia 't voor „Ruiten
Troef"? Niks dan hoor! Rij maar
gauw^oor en veel succes!'.
Woensdag hebben enige comité-
leden en schilders een onderhoud
gehad met den burgemeester van
het getroffen gebied. Ochten. vormt
tezamen met Echteld en IJzendoorn
de gemeente Echteld. die^ een op
pervlakte van circa 45 kmz beslaat.
De jonge burgemeester. bracht na
mens zijn gemeente dank voor de
geboden hulp en verzocht deze dank
4aan de Inwoners van Gouda ovsi
te brengen. Onmiddellijk informeer
de hij naar dc plannen.
..Hoeveel mensen komen er. en
wilt U hen hier onderbrengen?"
Ogenblikkelijk schildert hij de
erbarmelijke wonlngtoestapd in zijn
gemeente.
Dan een idee! In Echteld staat een
kasteel. Daar kunnen misschien wel
een dertigtal bedden worden ge
plaatst. Na afloop van de bespreking
zal even een bezoek aan het kasteel
worden gebracht. Voor eten kan
worden gézorgd door de -cantlne van
de „Wederopbouw. Ook (je uitvoe
ringen. die hier lfl de week worden
gegeven, zullen door de Gouwenaars
kunnen worden bezocht. Eetgerei
en bonnen moeten de mensen zelf
medebrengen.
„Dit was Ochten"
Dan toont de burgemeestei; san
de wand van zijn kale kamer zon
der vloerkleed een vijftigtal foto*
van Ochten. hoe het was en hoe
het nu is. Verwonderd kijkt hij ala
hem gevraagd wordt of'Ochten ver
ligt van IJzendoorn. waar het ge
meentehuis annex distributiekantoor
siaat. „Maar heren, als U van Kei
teren gekomen bent. zijt ge dwars
door Ochten gekomen. Dat was waar
ook, want op een verlaten Riek langs
de v^g stond een boord, met erop:
„Dit was Ochten".
Hij vervolgt dan: „Ochten geniet
de twijfelachtige reputatie het
zwaarst getroffen dorp van heel
Nederland te zijn. Uw opmerking
bevestigt dit weer eens. U bent
dwars door Ochten gekomen en
hebt het niet gezien. Dit is trou
wens geen wonder. De kern van
het dorp met de grote protestantse
kerk is geheel verdwenen.
Hij laat foto's van de kerk van
voor cn na de bevrijding zien, Het
was een flinke kerk. zoiets als d:c
op de Kleiweg. Hondefden granaten
zijn er op terecht gekomen. Hij is
totaal afgebroken. Zwitserland heeft
een noodkerkje gegeven, dat door de
Canadezen is opgebouwd ln die kerk
is een oud-Gouwenaar predikant,
ds. W. Kranendonk, die de vorige
maand zijn intrede deed.
Dan vertelt de burgemeester van
het verloop van de Strijd. Enkele
kilometers ten O. van Ochten lagen
de Engelse stellingen op het z.g.
..Island". Bovendien lag Ochten
onder het vuur van de Engelsen
aan. de overzijde vam de Waal. Dit
heeft zo zeven -maanden geduurd.
Ondertussen lieten de Duitsers de
Rijndijk springen, zodat het gehele
gebied onJer water kwam. Tevoren
was de bèvolking geëvacueerd en
hadden dfc Duitsers al het mogelijke
en onmogelijke, uit de .hulzen der
bprgers gesleept om hun stellingen
aan dekdljlT wat „bewoonbaar" te
maken. Toen de bevrijding kwam.
wal de gehele streek een grote,
trieste verlaten vlakte. De ellende,
die toen doorgemaakt is, valt met
geen pen te beschrijven en ondanks
alles wat reeds is gedaan is deze
gemeente er nog slecht aan toe. Een
klein voorbeeld toont de burge
meester.
Wachtkamer buiten
Het is een foto vsn het hüis van
den dokter van voor de porlog. Een
fraaie, ruime witte villa. Dan toont
hij het huis in zijn huidige staat.
De benedenverdieping staat alleen
nog en zinken platen doen dienst als
dak. Dc wachtkamer isbulten.
De burgemeester is blij dat het con
tact is gelegd met Gouda. Hij hoopt.
Misschien kan deze eerste stap van-
de Gouwenaars tot eep tweede lei
den. HIJ zit zo dringend om een
verenigingsgebouw verlegen om zun
mensen bijeen te brengen, want de
morele nood is nog groter dan de
materiële.
Na het ondcrtioud wordt, onder
leiding van den heer Geurts een be
zoek gebracht aan het kasteel. Stelt
U er niet teveel van voor! Het ge
bouw heeft ceivtiental trëlfera ge
had. De ondei#! verdieping diént
voor appelenpakhuis, terwijl er
ook een ververij is gevestigd. De
gemeente-opzichter, die wel even
tjes een nachtje wlldje overwerken
om de ergste gevallen van glaanood
op een lijst te plaatsen en dus niet
voor een \leintje vervaard is. be
looft. dat hij zijn best zal doen om
de zaal van een café voor de Gou
wenaars te krijgen. Niet geheel ge
rust is'het gezelschap naaf Gouda
.vertrokken. „Waar gullfn onze
mensen morgennacht alapen, was
aller gedachte."
Doch toen gistermiddag de Goudse
schilders in IJzendoorn aankwsmen.
was de zaak ln orde. Das nachts Wa
ren uit Zwolle bedden met spiraal-
matrassen en voor eiken man vier
dekens gearriveerd. De burgemees
ter van Ommeren (een plaatsje bij
Kesteren) stelde zijn school beschik
baar en daar heeft de burgemees
ter van Echteld onge Gouwenaars
gisteravond toegeaproken.
Hij was buitengewoon verheugd
over deze spontane actie. Hij wist.
dat de mannen, die voor hem zaten,
zich veel ontzegden on» hier.de nood
le komen lenigen. Doch het meest
vetheugend vond hij het feit. dat
deze actlq voor zohi grote morele
steun voor zijn bevolking was. Deze
(mensen, zo zei.hij. zitten diep in ,de
put en zij denken dat Nederland
hen aan hun lot overlaat. Doch nu
zLeh zij een bewijs, .dat dit niet het
geval is.en dit is bUna nog voor
namer dan de ruiten, die zij twee
jaar na de bevrijding in huis krij-
8 De geest onder de Goudae schil
ders in Ochten is buitengewoon
goed en wij hopen dat dit tot het
eind? van het wer* zo moge blijven.
Burgemeester Jamea en wethou
der Hagedorn zijn voornemens. Don
derdag a t. een bezoek aan Ochten
te brengen.
Oprichting a capella-
koor
Na het concert van het Utrechts
a capella-koor onder leiding van ir.
J. L. A. Cuperus ln de St. Janskerk.
is het plan ontstaan ook in Gouda
te komen tot de oprichting van een
dergqjijk ensemble.
De organist van de St. Janskerk,
Willem Hülsmann, heeft zich bereid
verklaard, wanneer de oprichting
een feit geworden zal zijn. de lei
ding van het koor op zich te nemen.
Het ligt in de bedoeling om in
de eerste plaats te komen tot de
uitvoering van a capella muziek,
doch daarnaast ook van werkep met
instrumentale begeleiding, bijv. can
tates van J. S. Bach.
Reeds hebben zich verschillende
personen als lid opgegeven, doch
cr is nog een tekort, vooral aan
mannenstemmen.
Zij, die lust gevoelen ln dit koor
mede te zingen en over voldoende
slemmiddelen en enige muzikale
scholing beschikken kunnen zich.
vóór 1 December as. opgeven bij
mevr. H. de Jortf, Fluweelensinge!
no. 36, tel. 2856.
WAT NIET MAG.
De politie heeft proces-verbaal
opgemaakt tegen een beeldhouwer
alhier, wegens het vestigen van
een beeldhouweiwbedrijf zonder ver
dunning.
Voorts lijn twee inwoners bekeurd
wegens het verkopen tegen te hoge
prijs van respectievelijk strljkUzer-
snoeren en photoetandaarde.
Nieuwe architectuur
als levenswak
Cursus van den hÈer
Bakema
voor Volksuniversiteit
In d« door de Volklunlveriltelt
leorfanlieerde turiul over „Mteu-
we architectuur al» levenazaak
hield gisteravond in het „Blauwe
Kruis" de heer J. B. Bakema zijn
eerste voordracht.
Deza avond .was bedoeld om «tn
indruk te gevéh van de Romaanse
en Gotische stijl, de tweede lezing
zal gaan over de R#n»lisaj)clstlsche
tijd yan de 19e eeuw, terwijl de
derde voordracht zal behandelen
de moderne architectuur en de In
deze tQd voorkomende schaKerm-
8 Bouwkunst, zo zelde de heer Ba
kema. is levenaulting. De wijze,
waarop de mena ln het algemeen
reageert op het koemisch gebeuren,
bepaalt de wijze, waarop hij met
materiaal zijn verbindlngsplaata in
de kosmische ruimte'bepaalt. In
déze kosmische riiimte is een vlik,
dat wij kennen, het aardse opper
vlak de verdere dimensies kennen
Wij eigenlijk niet. Voor het bepalen
van die ruimte schiep de mens zich
een maatstok. De Egyptenaren
maakten bij de bouw der pyramides
daarvoor gebruik van zonne- en
sterrenlicht, waarvan atralen op
bepaalde tijdstippen door bepaalde
openingen vielen. De moderne ar
chitectuur wil zo bouwen/ dat zijn
werk primair karakter krijgt door
waarden, die wezenlijk zijn. Daar
om loopt zij van de Egyptenaren tot
het heden en ia niet aan plaati ge
bonden. is internationaal. Voor de
moderne architectuur geldt „meer
beweging en minder straatdicta
tuur". een beweging, die moet wor
den opgevat als $en dóórdringen
van de ruimte bulten en binnen het
huls.
De Wfeer Bakema vertoonde ver
schillende lichtbeelden, die weerga
ven gebouwen In Romaanse, Goti
sche en moderne stijl. Ten opzichte
van de Romaanse stijl liet spreker
den. Kenmerk was de geslotenheid,
zien hoe de handelingen In de kerk
dttltijl van het bouwwetk bepaal-
deh. Kenmerk was de geslotenheid,
het zich afzonderen van de wereld,
waarmede parallel ging de stijl van
kasteel en burcht met ronde torens
ep dikke muren, bedoeld als afweer
in dc onzekerheid van die tijden.
Een beeld van de kerk In Susteren
liet dit duidelijk in zijn beide afwe
rende torens zien.
Hierna behandelde de heer Ba
kema de Gotische stijl, een ver
volg der Romaanse met zijn ronde
vorm. en verdere ontwikkeling
daarvan. De ronde bogen zijn spitse
bogen geworden, de gewelven wor
den anders door constructie met
ribben, waardoor de kracht niet
door de muren m»ar door bepaal
de' plaatsen opgenomen wordt. De
lijker een spontaan blijer karakter,
Gotische kerken hebben een open
de Kathedralen zijn een feest van
alles. Zij nodigen uit; de werking
is van finnen uit naar bulten ster
ker dan omgekeerd. Het la alles
beweging. De Gotische kerk weer
spiegelt. dat de godsdienstige idee
met meer wordt» beleden in afzon
dering van de wereld maar ln het
openbaar.
Overgaande op de moderne ar-
chitëctuur zeidc apreker. dat men
hierin de natuur direct in aanra-
king wil brengen met de -ruimte
waarin gewoond wordt, wil komenJ
tot een dlretfte beleving van de na
tuur. waarin de weg gezien kan
worden waarlangs de moderne
mens zijn verband met het onein
dige tot uitdrukking brengt. In de
moderne architectuur kopit tot
uiting de drang om met de natuur
één te zijn.
Drieling geboren
te UIvenhout
Het gezin van de familie
Huyben te UIvenhout werd
verblijd met de geboorte van
een drieling namelijk twee
meisjes en een jongen. Moe-
der en kinderen maken het
naar omstandigheden wel
VEEMARKT GOUDA
21 Nov. Aangevoerd 33 magere
varkens 1625; 215 biggen 8
14; 123 runderen 400500 36
nuchtere kalveren. 8 graskalveren
en 240 «chapen. overgenomen door
Bedrijfschap voor Vee, 24 bokken
en geiten 15—30 per atuk.
Handel redelijk.
KAASMARKT GOUDA
21 Nov. Aangevoerd 51 partijen,
le kwaliteit met Rijksmerk 1.57'/»
—1.62"». 2e 1.50"*— 1.55'/t per k.g..
exclusief 44.50 toeslag.
Handel willig.
Plaatselijk Nieuws
ZONDAGDIEN8T ARTSEN.
Van Zaterdagmiddag tot Maandag
ochtend ztjn aanwezig de artsen:
Krlmpenerwaard: J- O AntvellnJc te
Schoonhoven (telef. K 1S3S—432). Joh
Bouman te Gouderdak (telef K 1927—
3!l) J. Koumans te Lekkerkerk (telef.
K 1M6226) en A M. Visser te Krim
pen a. d. IJeael (telef. K 1995-307)
Haaalrecht, Oudewater en Pols
broek: J J. Hoving te Oudewater
(tel^j 57).
Bergambacht
Woensdagmiddag kwam in een bij
eenkomst mevr. v. d. Tooren uit Wad-
dinxveen de vrouwen van Bergam
bacht inlichten, welk nut het heeft 'n
.Bond van Plattelandsvrouwen op
te richten. Spreekster zette uit»
sen boa man versohtllenda laamme
btjaankomitan kan ©rganiaaran. r l.
«O» t6t*™.SSELS
gorging an -opvoeding de wtjte van
omgang met andere portonen en*. Te-«i
vena moeten de leden er zich od, toe
leggen zelf avonden te orggnlaeren.
dm tondei. dat men
ultnodUM Na de inleWU)g werd e»n
afdeling opgericht Alle 31 aapweri-
gen gaven zich dp als lid In till be-
atuur werden gekozen mevr. t". Broe-
ie—van WUnen. mevr. J
Kort'.eve. mevr R van Stam—Karn ar,
mevr Versteeg en mej B Oskam
Het ligt ln de bedoeling winters
elke maand een bijéénkomt! en a By-
mere een axcutale te houden..
Moordrecht
N.I.W.I.N. Comité
Het-eMhHe voor do N I W-LN -tctle
j^jeéPgétneente ta ala volgt a amen-
■Sfeteld: J van Adrlehem. voorzatter;
J G. DirkzwagerChr van
L Ooetérom en mej. L. A. Rietveld,
leden
PeeiUvond .'.Kunat na da Arbtld"
De Koninklijk Erkende Harmonie
Kunet na de Arbeid" gaf een bij
zonder geslaagde uitvoering, die otn
werd bijgewoond door burgemeester
Brandt en den directeur van de Kon
Vet TapIJtfabrleken. den heer Spaan
Na het openingswoord door voorzit
ter J. van Adrlehem. werd onder lei
ding. van den dirigent Cor van Gent
uit Schiedam een welverzorgd pro
gramma ten gehore gebracht In de
i nnu„ P.viin
zonder tot hun recht. Een pUataqjiJke
toneelgroep bracht voor het voetlicht
het büjapel van Janvan Dietse
„De race om de duttendat het zeer
goed'deed ren bal besloot de avond.
Kon. Ver. TapUtfabrieken
In het Mate Jaervertla* (t Juli 1945-
M Juni 1945) var\ de N V. Koninklijke
Verenigde TapIJtfabrleken N V. te Rot
terdam. waarvan een febrlek te dezer
plaatse is gevestigd, deelt de directie
om mede:
Onze nieuwe fabriek»- en kantoor
gebouwen te Moordrecht ztjn tn de
tweede helft ven dit boekjaar g*heal
in gebruik genomen, nadat de bezet-
tlngsechade waa herateld. Het hgratel
van de glasschade aan onee fabriek
te Deventer kon slechte voor een ge
deelte ter hand worden genomen we
gens een tekort aan materialen. Niet
temin kunnen ook ln Deventer de be-
■ohtkbare grondstoffen vlot worden
verwelkt en wU vertrouwen, dat ln de
Joop van het nieuwe boekjaar de spo
ren van de bezetting ook daar geheel
zullen zijn uitgewist
Gezien dc zeer bepeifcte bedrljfs-
drukte ln het afgelopen boekjaar die
haar oorzaak vond ln de geringe
grondstoffen toewijzingen. zUn de re
sultaten niet onbevredigend
De omzetten, ook kwantitatief wa-
ren beduidend hoger dan ln d« oor
logsjaren. wasrtoe ln de laatste helft
van het boekjaar ook onze export
weer enigermate heeft kunnen blj-
dNa afschrijving op fabrieksgebouwen
*1 ui a.n nn ml-
LII ill CS CU -
bedraagt de netto-wlnét over 1945 45
Na#4aftrek van het ve,11J*H..,oveJ,rr/lt
boekjaren 1943 44 en 1944/43 groot
47.091. resteert een saldo-winst van
f 3a 975. Voorgesteld wórdt hiervan
t 30 000 te bestemmen voor aflossing
van. amortlsatlebewUzen en het res
tant ad 179 op nieuwe rekening
over te brengen
Omtrent de gang van
lopende boekjaar kunnen wl) mede
delen. dat onze omzetten In de eerste
drie maanden niet onbevredigend zijn.
Weliswaar moet ook voor dM Jaar nog
met een beperkte productie in Verge
lijking met de capaciteit van onze be-
drijven rekening worden gehouden,
echter worden de grondstoffentoewU-
zingen ook voor exportdoeleinden al-
leng1» beter.
Overplaatsing. "Wachtmeester W.
Kamperman la overgeplaatst naar Ca-
'pelle a d. IJtsel ln zijn plaats 7s te
dezer plaats benoemd wachtmeester
C de Krijger van Zoctermeer. Gedu
rende Jaren heeft wachtmeester
Kamperman In deze gemeente ge
diend Tijdens de bezetting veroor
zaakte hU de overval op het distri
butiekantoor te tfapelle. waar hij
wachtdienst had. De heer Kamper
man dook toen onder. Na em act ef
aandeel ln het verzetswerk, hervatte
hij na de capitulatie zijn werkzaam
heden. j
Tweede prUs. De gemengde zang
vereniging Advendo heeft op een
raalconcours te Delft, ongeschreven
door het mannenkoor van de Célvéfa-
brieken, een tweede prijs ln de tweede
afdeling behaald
Glas naar Herkenbosch. Het in
deze gemeente ingezamelde glas zal
worden vervoerd naar Herkenbosch
In Limburg. «Een deputatie zal een
bezoek aan die gemeente brengen om
te onderzoeken of er schilders zlbi
om het glas In te geiten. Indien dit
niet het geval mocht zijn. zullen de
schilders uit deze gemeente hun me
dewerking verlenen.
Nieuxverkerk a. d. IJssel
Nutsavond. Voor ,,'t Nüt" hield
de heer Lode van Gent een causerie
over „In de oerwouden van Belgisch
Congo" Op onderhoudende wijze ver
telde hij over zijn ervaringen opge
daan gedurende een 15-Jartg verblijf
ln Afrika Aan de hand van lantaarn
plaatjes maakten dé toehoorders ken
nis met de verschillende negerstam
men. hun levenswijze, woningen en
geVtulken.
Zandaanyoer. Aan de Hoofdweg
wordt met talrijke auto's zand aan
gevoerd voor de grondverbetering
voor de tunnelbouw. De uitgegraven
grond word j benut om het gemeente
lijk bouwterrein op te hogen.
Schoonhoven
Intrede ds. W. J. de Ruiter
In ds W. J de Ruiapr, gekomen van
Baarland, mopht de Geref Kerk. weer
een eigen predikant ontvangen als op
volger van ds J Hoékstra. die met
emirUut «ln«- D.. D, Ruiter w.rd
door ds. Joh. Booy van Helnkenszand
in zijn ambt bevestigd met een pre
dicate over 2 Cor. 2:15—17
D» De Ruiter deed Intrede spreken
de over 2 Tim. 4:1 en 2 HlT bepaalde
de aandacht der gemeente bil Paul»
bezwering tot wouyve Woord dienst
met het oog op de wederkomst van
Christus. waarbU achtereenvolgens
stilgestaan werd by le de Kon'n*
kerk be-elndlgt dft Woorddienst en
oordeelt er over bij Zijn wederkomst
en 2e de kerk des Koning» moet er
ernst mee maken tot aan Zijn weder-
K Ouderling J Visser sprak een woord
van welkom tot d». De Ruiter namens
kerkeraad en gemeente, ds. K. Bruns-
tlng van Krimpen a. d. Lok namens de
classis Gouda en de burgemeesters
Nieuwenhuijzen en Schumart namens
de gemeentebesturen van Schoonho
ven en willlge-Langerak. Belde ma
len was de belangstelling groot.
Stolwijk
Weer eea hoger schoolgeld.
Na drie jaren hebben B. en W.
weer een schoolgeldkohler vastgesteld.
De aanslagen, die worden berekend
overeenkomstig het tijdelijk besluit
schoolgeld 1945 aan de hand van door
de belastingdienst verstrekte gege
vens. zijn belangrijk hoger, dan dlo
van 1912. Vele Inwoners, ook degenen
die vroeger geen schoolgeld betaalden
zullen nog deze maand worden ver
rast.
Inenting. BIJ de gistermiddag ge
houden inenting tegen pokken, wa
ren slechts twintig van de 50 opge
roepen kinderen gekomen. Tegen de
nalatige ouders zullen maatregelen
overeenkomstig de Inentlngswet 1131
worden genomen.
Waddinxveen
Bedankt. Ds. H. G. Abma te IJS-
■elsteln heeft voor het beroep naar
de Ned. Herv Gemeente alhier In de
Ingestelde tweede predlkantlplaata be
dankt.
Sport
Eng. koning als
renstaleigenaar
Nu het Engelse vlakkebaanselzoen
is afgesloten en de officiële cijfers
gepubliceerd zijn. blijkt, dat van de
eigenaars de Aga Khan het meeste
succces heeft gehad. HIJ won dit sel-
Ïoen ln 34 rennen 24.434 pond sterling
n wordt onmiddellijk gevolgd door
den Fransen eigenaar Boussac. die In
slechts li rennen 21 377 pond ontvina.
De koning vatfEnselsnd had succes in
15 rennen en ontving een bedrag van
15,539 pond
Van de fokkers had 11 cpl Bnvd—
Rochfort het meeste succes (23.059
pond).
De afstammelingen van den hengst
Hyperlod wonnen dc meeste prijzen
(.12 960 pond) en van de trainers werd
Frank Butters eerste met 55.170pond.
Gordon Richards boekte tn totaal 212
overwinningen. Op hem volgen de
Jockeys D. en E. Smith met resp. 135
en 111 Overwinningen.
Votstbal
Rusland in de F.LF.A.
lowJet-Rustand heeft telegrafisch
om aansluiting bU de F.LF.A. ver-
locht, aldus" deelde hedenmorgen de
F.I.F.A.-presldent Jules Rlmet mede.
Schone toekomstmuziek!
In de week. voorafgaande aan de
wedstrUd tussen o|>ot-BrlttannU en
de ..rest van de wereld", welke ont
moeting naar bekend Is op Zaterdag
10Met 1947 te Glasgow wordt ge
speeld sal In Nederland een wed
strUd worden georganiseerd tussen
de „rest" van de wereld" en het Ne*'-
derlands elftal.
Waar deze ontmoeting tn ons land
plaats vindt Is jnog niet bepaald, "doch
men mag aannemën. dat alleen het
Olympisch Stadion te Amsterdam of
hrt f eUenoor.dstadlon ta Rotterdam
voor deza beUngrUkt) wedstrijd in
aanmerking komt.
Hockey
Hockey-tifogramma.
Zondag speelt zowel het 4ames- als
het herenelftal van G.M H.C. thttls:
dames G.M.H.C.—Groen Geel IV (Was
senaar). 12.30 uur: heren G M.H.C.—
JI.D.S. III (Den lUag), 2.30 uur.
Duiven
Dc postduivenvereniging' ..De
Luchtbodó" houdt Zondag een ten
toonstelling van de hokVén van A.
•.v. Reeden. J. v. Marsbergen. G.
Schouten, H. Palsgraaf én T. v. Wel-
zenis.
Wedstrijdprogramma's
KNVB. District I: le kl RFC—ADO.
HDV8—Sparta. EDO-rAjax. VSV—
DWS. Feljenoorö—'t Oooi.
District II: te kl Blauw Wit—DHC.
De Volewljckerw—Stormvogel». Neptu-
n us—DOS. HBS—Excelsior. DFC
Haarlem: 2de kl. A: CVV-Unttas. Ve-
Vlos—Schevenlngen. UW—SVV. D8V
UVS. Fortuna—EllnkwUk; 3de klas
B: Concordia—Laakkwartier. Woerden
-Tonegldo. ONA-ASC. Roodenburg-
Alphenü C: VDLBEC. Excelsior M
Hoek^V. Holland. voC-Postdulven.
Do Musscben—Leonldas: D: DCp-
llollandlaan—De Musschan: D: DCL—
Doornmaal Alblesserdam—Slikkerveer
RDM—EBOH. IIOV—ZwUndrecht; E:
SVW—Lekkerkerk. DHS—EDS. LSV—
CKC. Fluks—VND: F: R Hope^-Archl-
pel. GDA—Spartaan '20 Olympia-r
CromvlJet. Weaterkwartler—DHZ: 4e
kl. C: Voorburg—Ooudërak. Vogel—
DSO. Kranenburg—Waddtnxv HP8V
Rava. quick Steps—SMV; D: VVP—
Full Speed. Florissant—Wlppolder.
Schiedam—DZB. TexasHDV. Satur-
nus—Haa»trlcht:'E: DDVK-Ooleyasrs.
GDS—PostaMa. USC-SFC. Ollveo-
Stolwllk. KRVC-DJS: F: FSV Preto-
ria—SOA. Ursus—WIK. SpoorwUk-
VDS Het Noorden—Oude water; 4oe
klas H: Celeritas—Schoonhbven. Berg
ambacht—Pechvogels. 'PDC*~P2..
Ammeret SV-DRZ; I: Hlllegersberg-
Transvalla. Progress—NHS, PFC—sun-
rise. BelvedereDRL; J: Bloemhof-j*
St. LodewUk. DEH-O. Betjerl. HI11É-
sluls—RCD. Hlon—Hermandad: K: Mer
westcUn—Merweboys. Aeolus—St ho-
ger. Dlndua-St. Volharden. OSS—OW
L: Dubbeldam—"s Gravendeel. Stnjen
Merwede. SSW-Dlllettant. Zwerver»
District III: 1« kl. Op Ahead—En«oh-
Boys. AGOVV—Quick. Tubarrtla-Be
Quick. Enschede-dVltesse. NEC—Wage
District IV: le kl.: WJlVem "r-NOAD
De Baronle-DNL—Longa. VVV-RK.
TW. vyaelngen—NAC. Helmond-
Bt>ls'triot V: le kl.: Be Qulek-AcMl-
^ïïScF'vi: le kL: P®^^MVV
SltL Boy»—Umburgta. JuUaiva—MVV,
Sp.cl Broma—EindhovenDa spechten
Mauri ts.
Kon. Ned. Korfbalboad: Eersteklas:
HKV—Deetos. Gymnasiasten—Het
den. Vlcui Orientls-Spangen. DKL
Achilles. One tlbernest-HSV 'Iwe*^
klas A: Zwervers—ALO. Wlon—A's
mene. OSCR-Aci^les L Fluks-Dee
Quick 2—Olymplaan. «•>dJr *7si®
Velox—Spangen 2: C. Fluks
Haghe 2. Sperwers-Al*«nene 2. A
tief—Vic. Or 3. Rood Wit—HKV 2.
Rozenburg 1-Zulderkwartl«% HSV
DKC 2. Trekvogel»—3»ren dreenx.
Achillea-DSKV.
Parijs heelt gedecreteerd, dat ge
klede toiletten met pailletjes be
horen te worden gegarneerd.
Engeland, dat op het ogenblik zUn
grote kracht zoekt ii) z.g. plastic»,
een riieuw materiaal, dat eerst
tijden» de oorlog is uitgevonden,
maakt die pailletjes natuurlijk van
plastic. Ze hebben het voordeel, dat
men ze niet van een jurk behoeft
te formen. wanneer deze een stoom-
beurt nodig heeft. Plastic verdraagt
chemische reiniging zonder stuk te
oman of op andere w\)ze iets van
zijn fraichcur te verliezen.
In het kader van da'Wederopbouw
van ome koopvaardijvloot heeft de
Nederlandse regering ten behoeve
Van de rederijen 25 schepen aange
kocht In de Verenigde 8taten, uit de
Amerlkaanae aurplualonnage.
Hier volgt een opgave van deze
schepen, gerangschikt naar de maat
•chappijen, onder wier vlag zU ko-,
men te varen. De tAnagecijfera zijn
alechta voorlopig.n aangezien de
schepen na aankomst in Nederland
volgens dc hier te lande geldende
normen zullen worden gemeten. De
bouwjaren variëren van 1943 tot '45.
Holland-Amerlka-Llja: a.s. Aals-
dijk (ex Guatemala - Victory) 7.607
Special?' veiligheicls-
ma^trejpflen om
lynchpartij te voorkomen
De bevolking van Rome stelt
buitengewoon veel belang In het
proces, dat thans gevoerd wordt
tegen de Duitse generaals, die
verantwoordelijk worden ge
steld voor een slachting onder
gijzelaars, ll Maart 1944.
De beschuldigden zijn generaal
Eberhard von Mackcn8cn. zoon van
don beroemden veldmaarschalk, en
luitenant-generaal *Kurt Möltzer.
Zij waren militaire commandanten
ln Rome cn omgeving, toen de
Duitierz daar 335 ltaltanen naar de
Ardeatlache grotten aleepten en
doodschoten.
De zaal: waar de terechtzitting
wordt gehouden, la extra bewaakt,
want men vreest, dat de woedende
menigte het gebohw stormender
hand wil nemen om dc twee gehate
Duitsers te lynchen, zoals men ver
leden jaar ook den Ualiaanscn
politiechef Caruso vermoordde, toen
deze vopr zijn rechters stond.
In de acte van beschuldiging
staat, dat dc generaals»- het bevel
hadden gegeven, dat voor lederen
Duitser, die 'zou worden gedood,
tien Romeinen met hun leven zou
den boeten. Op zekere dag mar
cheerde de SS door dfe straten van
dc Eeuwige Stad. Opeens weer
klonken schoten en 35 SS-lieden
sneuyelden. Tengevolge hiervan
werden toen 335 gijzelaars bijeen
gedreven, waaronder 57 Joden. Zij
moesten in de grotten knielen; men
schoot hen met mitrailleurs dood.
Vervolgens werden de grotten on*
dermijnd; een hevige ontploffing
volgde en de rotsen storttci> ineen
boven de plaats, waar de onsAul-
dige slachtoffers gevallen waren.
Von Mackensen en Mëltzér ont
kennen, dat de verantwoordelijk
heid voor deze schanddaadVop hen
rust. Als getuige ln hun zaak wordt
zekere Dollmann gehoord, die en
kele weken geleden bij toeval in
een Romeinse voorstadsbioscoop
werd ontdekt. Jarenlang heeft deze
Dollmann als „oudheidkundige" in
Rom(t gewoond, maar toen Hlnfm-
ler hem kjvam vragen of hij -de
oudheidkunde voor de „nieuwe or
de" wilde verwisselen en geheim
politiewerk verrichten, zeidc Doll
mann „ja", Hij bracht heel wat Ro
meinen voor de Duitstirechtbanken
en werd derhalve na ie oo'rlög ge
zocht. aangezien mew vergoedde,
dat hij te Rome was ondergedoken,
welk vermoeden Juist is geblekep.
Wat geeft Hilversum?
tt November.
AVONDPROGRAMMA. If
Hilv. I*?» Nieuws: 615 Orgel: (30
Ned Stx.kr (VPRO): 7 30 Lezing; I
Nieuws; 115; Zang. piano; 1.30 Lezing;
(VARA): 9 Men Vraagt: 9.45 Musette
en Jodel klanken: 10 15 Jazz: (VPRO):
10.40 AvondwUd.: (VARA): U Nieuws;
11.16,Symplibnlsche .werken
Hllv. II: f Lezing; 8.15 Vedelaar»; 7
{Nieuws: 7.30 Uit de lucht gegrepen; 5
Nieuws: 5.40 Moeilijke teksten: 3 Ra
dio Phllh. Ork.; 10 Nieuws: 10.15 Vra
gen; 10.43 Avondoverdenking: 11 Ned
Muziek; 11 30 Gr.pl
23 November.
DAGPROGRAMMA.
Hllv. L (VARA): 7 cn 5 Nieuws; 5.15
Orgel: 8 45 Or.pl.: 9.15 Bush kwartet:
(VPRO): 10 MorgenwUd (VARA) 10.35
Arbelders-uitz.; 1145 Fam.ber. Indlë;
12 Filmsterren; 12.35 Gr.pl.; 1 Ned. Str.
kr.: 1 40 Manuel de Falls: 2.45 Cantate
tieke Staaljcaart; 5 30 Jeugd
Hilv. II. (KRO): 7 en I Nieuws; 8.15
Pluk den dag; 9 50 Gr.pl.; 10.20 No-
tenkrakers suite; 11 Zonnebloem: 12.03
Cello, plano; 12.30 Stafmuz. corps; 1
Nieuws: 113 Metropole-otfc.; i. 15 Eng.
les: 2.43 St Caeclla; 3.15 Kunstenaars:
t-45 Plano: 4 30 Causerie: 5 Jeugd.
Een vrij brede gang lussen twee
huizen, een hek en Ineens zien wij
wat eigenlijk het eerst? De In
drukken komen op ons aanstormen;
daar krioelen en wriemelen tien
tallen kleuters door elkaar op ern
grote speelplaats met groen en
bloemen, enkele wiegen met witte
ggrUiJnlJea. Rondom lage gebouwen
piet brede ramen; ergens rijen"met
uitte lage bedjes.... wij zijn In
kleuttrland.
Onlangs schreef een lezeres ons,
dat, nu er gebrek aan vrouwelijke
arbeidskrachten is, zekcp tal van
jonge moedert wat extra zouden
willen verdienen als ze maar wis
ten waar te blijven met de klein-,
tjes beneden drie jaar. die nog niet
naar een kledtersohool kunnen) Be
waarplaatsen voor Zuigelingen cn
kleuters? Maar die waren er Im
mers! Voor de oorlog bestond er
zelfs een Centrale Vereniging vjn
Kinderbewaarplaatsen
Wij togen op onderzoek uit en
zo kwamen wij in de Korenaar
straat, waar zich een van de hui
zen van de Rotterdamse Vereniging
tot Instandhouding'van. kleine k»n-
derbewaarplaatsen bevindt (de
tweede is in de Keikhoflaan, maar
alleen voor kinderen van ongeveer
twee jaar af). In het'huis In dé
Korenaarstraat, dat even voor de
oorlog werd gebouwd, is plaats voor
zestig kinderen, van wie- meer dan
de helft jonger dan drie JaaV is.
Tien zuigelingen kunnen cr, gast
vrijheid vindèn. Ze hebben een af-
zonderlUke afdeling' met een eigen
keuken wnat' de flesjes en papjes'
worden bereid, een waskeuken,
waar de luiers in- het sop gaan en
waar ze zelf worden gebaad
elke ochtend, nadat moeder ze om
8 uur hééft afgeleverd. Daar kun
nen zij tot vUf uur blUven. In die
tussentUd slipen ze in de Witte
wiegjes. Deze hangen in een sóórt
van Uzeren raam. waar ze gemak-
kelUk uit kunnen worden gelicht
cn bulten gezet. Zo vonden wU en
kele zuigelingen slapend in de late
najaarszon. Dc grotere gaan ln
con box of dribbelen vrU rond.
Een speciaal- babytje was cr. een
zuigeling, die bijzondere verzorging
ncd.g had. welke de moeder nipt
kon g^v^n. Daarom had/de direc
trice, ^mejuffrquw N. van RUssel
zich over dit meiske ontfermd. zU
hield het ook 's nachts bU zich. ..a-
tuurlük ten uitzonderingsgeval.
Vroeger 'Jjpd de vereniging een
tphuis, waar de kinderen dag én
nacht konden verblUven als moe
der tijdelijk nifet voor hen kon zor-
gen: ln 1942 is dit helaas teloor ge
gaan. TUdeJijk.is het toen feëva-
cueor^ naar Lelden, maar onlangs
móest het gebouw, waar het was
ondergebracht, worden ohtruima cn
in Rotterdam was géén nieuwe wo-
niqg beschikbaar, zodat dit deel
ivan 'de werkzaamheden moest wor
den stpp gezet. Het bestuGr hoopt
echter in Rotterdam Zuid een huia
te kïiigen. hetzij ajleen voor dag-
vérbJUf of voor dag en nacht.
Dag-indeling
4 Peuters van 18 maanden twee
"jjjar worden bevorderd tot de kleu-
ferafdcling. twee zalen met tafel
tjes en stoeltjes en een piano
daar kunnen te hun kleuterleven
uitleven en leren ze mens te zUn.
BU hun Icomst 's ochtends* is het
ceftte werk: tandenpoetsen in de
toiletkamer, waarin pen paar lage
wasbakken. Daar worden ze fcens
per week extra.gekamd en gaan ze
ook eens per weck ouder de warme
douche, 's Middags gaan zeeën uur
tje slapen. Ook worden ze gere
geld medisch onderzocht door het
bestuuurslid mevr. dr. Beerman-
de Roos. Maar verder is het de
lieve lange dag hecrlUk spelen; bui
ten of binnen. vrU spel en kring-
spelen. ze doen gymnastiek en oefe
nen hun handjes met tekenen, vou
wen en bouwen.
Jammer' is het. dat dc speelgoed
kast zo dringend behoefte aan aan
vulling heeft, maar het geld hier
voor benodigd is er niet. De-ver
goeding. welke de ouders betalen
(42 cent per dag. per kind) en waar
voor ze, behalve verzorging, des
ochtends en 's middags een kroesje
rpclk met biscuits en'tussen de
middag een' warme maaltijd krUgcn.
dekken de kosten niet. De gemeen
te verleent subsidie en verder zUn
er giften en gaven
De nuttige instelling is steun ten
volle waard. In tal van steden wor
den dergelUke crèches gevondén en
gelukkig Is de Centrale Vereniging,
waarop wU boven doelden, weer
herrez.en. Overal helpen ze moe
ders. die. otp welke reden ook. ge
dwongen zUn buitenshuis te wer
ken. In Rotterdam zUn er kinderen
van moeders, die arbeid hebben In
fabriek of winkel, van moeders,
wier man ziek Is en die zelf een
water- en vyurnering of iets der
gelijks hebben.
Dit brengt mée. dat sommigè kin
deren er al komen, als zU nog
slechts een paar maanden tellen:
anderen doen hun intrede paa op
hun tweede jaar. Sommige kinde
ren komen tot hun zesde jaar elke-
dag. anderen enkele keren per week
brt; s.s. AmateldUk (ex Panama -
Victory) 7*613 brt; sj. ArkeldUk
(ex Whitman - Victory) 7.606 br.
Ver. Ned. Scheepvaart MIJ.: sa.
Gaasterkerk (ex Reed - Victory)
7.606 brt.
vlava-Chlna-Japan»LUnsa TJi-
kampek (e* Berry - Victory) 7.613
brt; a.s. TJipondok flex Hillsdale -
Victory) 7.613 brt.
Kon. Ned. Stoomboot MU-: m.s.
IFélf.t (ex Fort Nasaau; Cape Sable)
5.158 brt.
M«. Oceaan: Polydorui (ex
Salina - Victory) 7.60T brt; sa. J»o-
lyphemua (ex Mac Murray - Vic
tory) 7.607 brt.
Hol!. Stoomboot M#.t ma. Congo-
stroom (ex Cape San Lucas) 5.163
brt.
Kon. Paketvaart MU-: (ex Fort Am
sterdam! James A. Little) 1.780 brt;
(ex Fort Rensselser: Philip Dump-
resq) 1.700 brt; (ex Fort Wilhelmus;
Samuel Yeaton) 1 753 brt.
Petroleum Indostrio MIJ.: sa. Esso
Den Haag (ex HobklrkVHIU) 10.296
brt. i
Van deze schepen behoren d$
„Delft" en „Gongostroom" tot het
z.g. C-l type. terwUl de aan de
Kon. Paketvaart MÜ- toegewezen
z g. „Fort"-achepen van .het type
N-J zUn. Het sa. „Esso Den Haag"
is een tankschip £n behoort tot het
type T-2. Alle overigfe schepen zUn
z.g. Vlctory-schepen.
Voorts heeft de Nederlandse re
gering nog elf Llberty-schepen aan
gekocht.
Htt z|Jn: sa. Anthony Leeuwen
hoek (ex David Wilmot) 7.244 brt:
s.s. Bredero (ex S. Hall Young) 7.176
brt; sa. Egmond (ex Samuel G.
French) 7.176 brt; sa. Erasmus (ex
Fort Orange; Tobias Lear) 7.176 brt?
sa. Hugo de Groot (ex J. H. Drum
mond) 7.178 brt; sa. Leeghwater (ex
Rufus E. Foster) 7.176 brt: sa. Lely
(ex William Wolfsklll) 7.207 Brt: s.s.
Lbfenz (ex Andrew T. Huntington)
7 176 brt: sa. Nlcolaas WltSMi (ex
Frank Gilbreth) 7.176 brt: s.s.Thor-
*"becke (ex Washington Allston) 7 176
brt: sa. Zeeman (ex L. H. Mc.
Nelly) 7.244 brt.
Vier kleuters aan de maaltijd in een
kinderbewaarplaats.
c
en sommigen ziet men sporadisch
komen.
Maar hoe ook. voor al deze kin
deren is de bewaarplaats een ze
gen. Ze hebben er zonnige dagen,
oök als de zon niet schijnt, ze le
ren hqn zintuigen ontwikkelen,
krijgen begrip van zindelUkhcid ep
netheid, over hun gezondheid wordt
gewaakt. In één woord. In deze
omgeving worden dc grohdslagcn
gelegd voor hun mens,zijp-
Nederlands pleidooi
V voor vrije
nieuwsuitwisscling
ln de algemene vergadering der'
V.N. heeft mr. dr. L. J. C. Beaufort
(O.F.M.) een'warm pleidooi gehou
den voor het PhiliiipUnse voorstel
tot het houden van-een Internatio
nale conferentie over»de vrijheid
van berichtgeving. HU zelde. 'dat
Nederland altUd een voorstan
der is geweest van vrije nleuwsuit-
wisseling ook op internationaal ge
biedt Dit zou misverstand en ach
terdocht uitschakelen. „Het la voor
het Nederlandse volk altijd traditie
geweest. De persvrijheid heeft in
Nederland altUd bestaan en be*
staat er nog".
DE
Volks- en bedrijfstelling
Het Jigt in de bedoeling van de
de regering, de voorgenomen volks-
en bedrijfstelling te doen geschie
den op 31 Mei 1947. wanneqr althans
de Staten-Generaal zich met dit
voorstel wil verenigen.
Pr wordt veel over liefde ge
schreven en gesproken. Ge-
schifeü dit door gebrek aan - of
door gvervlocd van liefde?
Vondel.
Op de Vredesconfèrtntie
Is 't we}trthommeles helaas;
Crisis zol-eel vindt ham-oorzaak
In de kwestie Sinterklaas;
Holland al| geint'resseerde
Had diens tiitiev'ring gevraaod
En daar Franco dit negeerde
'Toen te Flushing zich beklaagd.
't Werd -en poot -op de agenda,
Zeer gewichtig naar het scheen,
Weldra in plenaire.zitting
Kwam de Veiligheidsraad bijeene
Nederlands gedelegeerde
Sprak brèedpoeng over Sint,
Die-reeds in de tijd van Alva
Democratisch was gezind.
,t Ging ef Spaans toe na' die rede
In de vredeloze Raad:
Wie 'f niet reefde met z(/n woorden
Nam z'n handen maar te baat.
d'Een u/as voor een ultimatum,
■d'Ander hield zich maar neutraal,
'n Derde wilde weer wat anders,
Nummer vier verliet de zaal.
Na een heftige discussie.
Wadrir» d'aandacht werd gevraagd
Voor het nut van pepernoten, -
Werd de zitting weer verdaagd.
JAN OlfKEL.
Van welingelichte zyde
Horen wij zojuist 't gerucht,
Dat de Bisschop on x'ti schimmel
Naar het Noordeyix ontvlucht.
RED.
ENDADEN VAN
Wept Jefvat de karakterisUekêt
Hollandse uitzending is, papel
m'n. zoon, dfe Aan de radio morrelde.
11 vroeg
orrelde.
ga/ ik
AT sla je me dood
onmachtig te kennen.
't Weerpraatje, paps l
Ik keek wat of begrijpelijk.
Ja, paps, het weerpradtje
't nieuws. Waar praat 'n volbloed-
Hollander altijd over Het weer I
Hmp ja... Zo beschouwd 'heb
je gelijk.,.
Maar. pap», nou we 't over dat
weerpraatje hebben, weet je, wat ik
zo opvallend vind f
Nou?
Wel, de weermeneer heeft 't
altijd over: zwaar bewolkt met hier
èn daar plaatselijke regenbuien
En nou vind ik 't zo beroerd, dat
't altijd meer „hier" blijkt te tün
don „daar".
Ook dit moest ik beamen.
Smokkelaars in uniform
Sirtdi geruime UJd is de mare
chaussee bezig met het opsppren
van een internationale smokkel-
bêhdc, die zich toelegt op het
zwarte handelsverkeer tussen Ne
derland en Duitsland,. De bende,
o.w. zich yele Nederlandera be
vinden. maakt gebruik van ge
allieerde uhiformen.
Met medewerking van d® Britse
en Amerikaanse militaire attache's
werd ern onderzoek Jpgesteld naar
hen. die voor hun duistere prak
tijken misbruik maakten van uni
formen der geallieerden. Geatres--
teerden, die onwqttlg een geallieerd
uniform droegen, werden, meer
malen losgelaten en. dan gescha
duwd ln* de hoop de kopstukken
van de beude te pakken te krijgen.
In de afgelopen twee maanden
zUn zes lieden gearresteerd, die
WQbevoegd ge Amerikaanse uniform
droegenHet echtermoeilijk,
deze bende te ontmaskeren, daar
het voor de leden niet,, moeilijk is
met verloftrelnen te reizen die niet
onderzocht worden. Er schijnen heel
wat uniformen in onbevoegde han
den te zijn. Vele geallieerde sol-
adaten.hebben hun uniform en pa
pieren verkocht-en er zijn heel wat
Nederlander*, die met het Ameri
kaanse leger optrokken en na hun
ontslag de uniform mochten be
houden
Enkele typen middelzware
vliegtuigen -
ToeneBe oorlog eindigde stonden
,'alle Ejptelse vliegtuigfabrieken In
dienst vsn dc Engelse regering voor
de vervaardiging van vliegtuigen.
HCt .leek alsor de vredesproductle
ilt Engeland ver ten achter b(] die
in de Ver. Staten zou liggen. Oe-
durende de oorlog had ^Amerika,
ln onderling overleg, ,zich gecon
centreerd -op het fabriceren vén
transportvliegtuigen, terwijl Enge-
lapd zich bUna geheel met/de pro
ductie van militaire vliegtuigen
bezig hield- In Engeland heeft men
'zich over deze toestand dimmer
beklaagd.
De Britse vliegtuig-fabrikanten
waren na de oorlog de tnening
toegedaan, dat de behde^te aan
verkeersvliegtuigen, in het, 4)iJ-
zonder van middelbare grootte,
het grootst was. Tót deze soort
vliegtulgén, behoren voorpamelUk
twee-motó'rlge vliegtuigen, varië
rende tussqp de Portsmouth
Aerocar. voor zes personen ert
de Vickers Viking voor 20 per
sonen.
Wat de zeer grote passagiers
vliegtuigen betreft, .wacht Engeland
op de verdere* ontwikkeling \fan
straalbuismotoren. Men verwacht,
dat hrt straalbuift-tUdvax omstreeks
1950 een aanvang zal nemen. In
tussen worden enkele zgn. interim-
vliegtuigen irt- deze klasse gepró-
duccerd. 1
In de klasse der middelbare vlieg
tuigen zUn een aantal vliegtuig
typen gereed
De Bristol Wayfarer is een twee-
motorigc „vrachtvaarder", die tot
32 pcraoncn of 4 ton vrachtgoed
kan vervoeren met een kruissnel
heid van 290 k.m. per uur. Van «U
type zijn er vele over de gehele
wereld verkocht o.a. 15 naar "Ar
gentinië.
Thans loopt cr voor drie milliocn
pond sterling aan vllcgtuigbeltcl-
lingen bij de Engelse indusfrje In
deze categorie.'
Vap de Vickers Viking, hier
boven reéds genoemd, zal de
British European Airwaya er tegen
Kerstmis 31 irt dienst hebben. Dit
vliegtuig? dat een kruissnelheid
heeft van 340 k.m. per uur. is thans
het standaardtype van B.E.A- op
haar Europese luchtnet en vervangt
de Amerikaanse Dakota-vllegtutgeh
Verscheidene Vikings zUn verkocht
naar Scandinavië, Brita-Indië «n
Centraal Afrika. De p?U* bedraagt
E 45-000 per «tuk.
Een ander type vliegtuig, waar*
naar vraag bestaat, da de De Havil-
land Dave, die 8 personert vervoert
en een kruissnelheid, van'257 k.m.
ontwikkelt over 800 iLm. Deze «nel-1,
hela wordt bereikt mettwee Gypsy.
Queen motoren, elk 330 pjt. aterk.
Het resultaat ia, dat dit vliegtuig
een benzineverbruik van pl.m. 3,8
liter per k.m. heeft, waardoor
als het zuinigste vliegtuig In zUn
klasse kan worden beschouwd. Bij
De Havilland lopen orders voor
3 rnillioen op dit type, o.a. voor
Argentinië, dat cr 20* heeft besteld.
Het volgende type der tgn. mid
delbare 1 vliegtuigen Is dc MUea
Marathon. Deze biedt plaats aan
14 personen en heeft vier motoren
van 330 p.k. elk (Gypsy Queen). De
kruissnelheid ligt bU de 320 k.nv
per uur. De eerste Marathon heeft
in de afgelopap zomer proef ge-
vlogen. Men verwacht, dat er ook'
Marathons met stfaalbuis-doort-
stuwing zulletf -worden afgeleverd.
De Miles Aer?Van behoort -tot
het onconventionele type en is be
stemd voor het vervoer vah passa
giers of vrachtgqederen. Het vlieg-'
tuig ziet cr u|t als een vliegende
bakkerswagen en wgrdt aan do
achterzijde geladen langs eert. laad-
plank. Tot .duizend kilo kaq wor
den mccgdtfojrd. Het vllegberelk
is 500 k.m. Hét vliegtuig, dat twee
klolne Cirrus Major-motoren, van
100 pk. elk. heeft, koat ongeveer
5250 De Aerovan is in stgat om
op kleine vliegvelden op te -sUjgen
of te dalen.
De Portamouth Aqfocar gelUkt
enigszins op de Miles Aerovan. Dit
vliegtuig kan worden-1 ingericht
voor twee, vier of vUf personen.
Het heeft een kruissnelheid vbn
225 k.m- per uur over 1600 k.m. en
beschikt over twee motoren van
145 p.k. elk.
Er zijn 200 Aerocars besteld,
waarvan 80V» door het buiten
land. j-
Van twee bekende typen twee-
motorige lesvliegtufgen (voor ge-*
vorderden), die bU de R.A.F. al
jaren ln gebruik zUn, zijn thans
coiwertics gemaakt nml. de Avro
Anion en Airspeed Oxford. De
Avro 19, zoals de Anson thans heet,
biedt plaats *aan 9 personen. Een
aantal is, voor 10.000 per stuk,
naar Argentinië yerkocht. De Air
speed Vbnsul, conversie van de
Oxford, bevat 5 zitplaatsen en kot^
5.500 per stuk.
Onze wandeling' door de Brltse\
vliegtuigindustrie, waarbU wU uit
sluitend de vliegtuigen van de zgn.
middenklasse^ hebben beschouwd,
willen wij 'besluiten met de ver
melding van 1 nog drie experimen
tele vliegtuigtypen, die in aanbouw
zijn. In de eerste plaats de Planet
Satellite, vervaardigd door Planet
Aircraft, welke geheel yan magne-
sium-mctaal' wordt gemaakt cn
waarvan de motor In de staart
wordt geplaatst. Het prototype zal
binnenkort proefvliegen en zal eert
kruissnelheid van. 290'k.m. per uur
bezitten. Verder is bU Armstrong
Whitworth %crt „vliegende vleugel'
lp 'aanbouw, die waarschUnlUk be
stemd Is voor postvervoer en bU
Airspeed Ltd. de Airspeed Ambas
sador. dat een transportvliegtuig
voor dc R,.A.F.zal worden. Belde
vliegtuigtypen zullen? in Januari
psbefvllegen.
Het Engelse Wag/afrer-vrachtvliegtuig van Bristol biedt grote mogelijk
heden voor luchtvrachtvervoer. Dit type is o.a. (n gebruik bU een luchtlijn
lussen Engeland en de Normandtsche eilanden.
Uit ge9prekke>n met verscheidene
figuren uit dé'xakenwereld te Am-
slaggevcr van het A.N.P. dc indfuk
gekregen, dat aan een gunstige in
vloed van het te Cheribon bereikte
resultaat op het economisch herstel
van Indonesië algemeen wordt ge
twijfeld.
In het accoord ia weliswaar een
ALENtlJN DE VEROVERAAR
Valentljn bedacht zich niet lang.
HU »t»k zUn borat vooruit en zei:
Majesteit. Ik haal (Me levensdrank
voor u.' en desnoods dien tovenaar
erbij. Laat dat maar aan mU overt
Ik wlat het. bromde de grijze
vorat ontroerd. Ik wlat het. Ala Je te
rugkomt. krijg Je de orde van de Gou
den Kikvon met de Palmtakken af
gesproken?
Valenjljn vertelde Kon*n> Karolut
echter, dat hi| déze orde. 611 die van
de Driedubbele Helmpluim, benevens
het Grootkruis van Melkanje. de Huis
orde van BollenatIJn en de Onder
scheiding van Dapparheld reed» bij
vorige gelegenheden had ontvangen.
De koning dacht even na en riep toen
verheugd uit:
Dan atel Ik hlarblj de Orde van
den Bruinen Beer met de Zwaarden
ln haal me die levensdrank, dan
la ook d»t lintje voor Jout
Waarmee de zaak dut geregeld wa*.
En ValentUn, even voortvarend ltep
in ferme paa naar huls. waar hij de
ganZeveer opnam erf>en mobllJsatle-
bevel opstelde Nog dezelfde dag lai
de burger U "het aangeplakte biljet,
waarin atond. dat ln het belang van
het vaderland de glhele legermacht
werd opgeroepen
clausule opgenomen, die teruggave
yan alle eigendom aan den oor-
spronkelijken.;bezitter inhoudt,- doch
welke garanties bestaan er tfoor een
rustige en onbelemmerde activiteit
op economisch gebied? Welke voor
waarden zal de republikeinse rege
ring stellen ten aanzien van directie
personeel, lonen, belastingen enz.?
Het is In leder geval te verwach
ter). cja'l dc Indonesiërs ais eerste eis
zullen stcjlen. dat de maatschap-
Rjjen voortaan hün zetel in Indone
sië hebben en niet van Holland uit
meer bestuurd mogen worden
Daarop aansluitend rijst dan
gen bestaan, kapitaal in dergelijke
maatschappijen te Investeren of de
investeringen te handhaven,
Om deze redenen deelt, bUna zon
der uitzondering, nleménd ln de za
kenwereld het optimisme van ^!r.
Van Mook ten aanzien van het In
donesisch economise^ herstel.
Men tast eveneens in het duister
betreffende een waarschljnlUk In
gang zijnde omwenteling in de wU*e
van grondulfgifté, waardoor dé ex
ploitatie van ondernemingen op ge
heel andere basis dan voor de oor
log gesteld zou kunnen worden.
AnderzUds neemt men als zeker
aan, dat. indien de Indonesiërs
economisch herstel cn een hogere
levensstandaard werkclUk wensen,
zij verplicht zUn zulke voorwaarden
te stellen, dat hierdoor buitenland»
initiatief en kapjtaal kunnen wor
den aangetrokkeh.
Gecombineerde zones
moeten in'eigerionderhoud
voorzien
Generaal Lucius Clay, waarne
mend militaire gouverneur van de
Amerikaanse vzdne ln Duitsland,
heeft medegedeeld, dat Bevin en
•Byrnes Woensdag besprekingen
hebbén gevoerd over een driejaren
plan. dat ten doel heeft, dc gecom
bineerde Britse ,en Amerikaans*
zónes in haar eigen onderhoud ta
Jaten voorzien. Dc hoofden van do
delegates, die te Washington be
sprekingen voeren over de fusie
der zónes, waren ljU het ministe
riële onderhoud tegenwoordig.
De kosten van een ecohomlsche
fusie, volgens dit plan, zouden, al-
tiqs £lay, 250 rnillioen pond sterling
bedrdgen. waarvan het grootste ge-
uanrop nansiunena rijst aan ae
vraag, of het Nederlandse publiek., ui"!)?,,
bereid zal zUn. zonder dan gijotere 1 den «cdr»«e.n- «rt meeste geld m
financiële en economische waarbor-
geld
aan voedsel worden besteed, hu
verklaarde, dat (hans geen eenheid
in het politieke bestuur tot stand
wordt gebracht.
Dc Duitse industrie heeft hog
slechts 60V« bereikt van het; niveau,
dat te Potsdam is goedgekeurd. Dit
is voornamelUk te wUten aan de
strenkoplposltle. aldus Clay.
De cóhferentle te Washington zal
Korte Kronii
Met een gemiddelde snelheid van
500 kilometer per uur Beeft een Con
stellation van American Overseas Alt-
lines. een vlucht van New-York naai*
Londen ln de recordtUd van 12 uur en
7 minuten volbracht
Volgens radio Moskou hebben
waarnemers ln het Zuidpoolgebied een
roodachtlg-vlolette meteoor waargeno
men. met een lange bleek-blauwe
■taart, die Zich met betrekkelijk get.
rlnge snelheid evenwijdig aan de aar
de voortbewoog
door
Percy
King
(Nadrufc verboden)
M)
Met genoegen. Aanvankelijk
was Ik van mening, dat deze aange
legenheid buiten mU omging, maar
nu ben ik daar zo zeker niet meer
van. MogelUk staan beide misdaden
met elkaar in verband. Misschien
vind ik op de enveloppe van hot
togenaamde radiogram ook andere
vingerafdrukken dan die van den
administrateur en eerste-offiricr;
*U hadden verstandiger gedaan er
af te blUven. A propbs, op de pasaa-
glerslUst komt de naam Olson Voor.
Ik zgfci in de loop van de dag graag
een onderhoud met hem hebben.
Verdenkt u hem van de mis
daad?
Neen. HU is een kennis van
Sórenseii. ze kwanjen samen te
Napels aan boord. Er bestaat een
kans, hoe gering ook, dat Sörenscn
hem -in vertrouwen heeft genomen.
Het is te hppen.
Stel uw verwachtingen Intus-
spn niet tc hoog. Ik vrëes. dat Olson
ons bitter weinig inlichtingen van
waarde zal kunnen geven.
—Wellicht valt het mee. Nog een
niet zo goed als u. kapltlcn. Voor
het ogenblik gevoel ik behoefte aan
een tukje.
Ik ook1, maar ik kom er niet
aan toe. gromde Cooper
Hij verliet met Jacqulnard zijn
hut en bcgdf zich naar de brug.
NauwelUks daar aangeland, kwam
een officier dc ladder op.
Mag lk u even storen, kapi
tein? vroeg hij. Ik heb u overal.ver-
geefs gezocht.
Waarachtig geen wonder, als
een zeekapiteHfóók al voor politie
agent moet spélen! wat is er?
Om half twee deed' Ik mijn
ronde over het sloependek en merk
te, dat van ee/t reddingboot, num
mer zeven, een d®r touw®n wa"
doorgesneden-
Wel voor de drommel!
Ik stelde een onderzoek ln en
vond een dameszakdoek met de
letter R er op.
De dame zal wel niet alleen
in de boot hebben gezeten, veron
derstelde Cooper met een grijps.
Dat denk ik ook niét.
Zet nu allebei uw oren wijd
open cn luister eens goed naar me:
vannacht is wéér een passagier
vermoqjd. Dacht u werkelijk, dat lk
niets belangrijkcrs heb te doen dan
een paar verliefde lui op te sporen,
die voor hun téte-i-tête een red
dingboot uitkozen?
Ja maar. kapitein, we zouden
kunnqn nagaan, hoeveel dame» er
aan boord zUn, wier voornaam mrt
een R begint en
Ze dan, eens van nabU bekij
ken. hè? Gelast, det de redding
boot weer ln orde wordt gemaakt!
Is al gedaan, kapitein! t
Bewaar de zakdoek dan als
souvenir! Goede morgen!
Aldus had de onvoorzichtigheid
van Rcgina Stelnlen geen onmld-
dellUkc gevolgen voor haar of voor
Tom Tlllsan. Kapitein Cooper ver
keerde niet In een stemming tAn
zich met beuzelingen op te houden.
HPOFDSTUK XIV
Evenmin als hU een Jacqulnard op
de paaaagierilUst had kunnen ont
dekken. vond Tlllson er een SOren-
sen op vermeld. Dit onderzoek
maakte hem dua niet wUzer. Ter
wUl hij ontbeet, hielden zUn ge
dachten zich onafgebroken met het
probleem van de smaragd bezig.
Tom overwoog, wat een man zonder
gewetensbezwaren zou doen wan
neer men hem trachtte af te per
sen en hU.de zekerheid voor ogen
had. dat hU.zou worden verraden
als hij dc cis niet inwilligde. Het
antwoord kon niet twijfelachtig zijn
met bekwame-spoed den afperser
uit dé weg te ruimen. Het walreen
paardenmiddel, zeer zeker, maar
iemand, die de koelbloedigheid be
zat een zó vermetele diefstal ala
die uit het Koninklijk Egyptisch
Museum tc orgariiseren, tou geen
ogenblik aarzelen het aan te wen
den. Een tweede mogelUkheld deed
zich voor: SöVensen. woedend om
dat zijn chantage dreigde tc mis
lukken, had heel goed den bezittér
van% de smaragd kunnen doden in
de verwachting de steen ln diens
hut aan te treffen en zich die toe
te eigenen.
Tilison gevoelde rich^pw^ een
dilemma geplaatst. Zou hij nalPden
kapitein gaan en hem het gesprek
meedelen dat de twee avonturiers
óp het sloependekhadden gevoerd
of er over zwUgen? Indien MJ het
vertelde werd hem natuurlUk ge
vraagd hoe hU het onderhoud had
kunnen afluisteren, en dan moest
hij bekennen met JTegina steinlen
in een reddingboot, te hebben geze
ten. Neen. hij mocht hel meisje niet
In ongelegenheid brengen! T.illson
paaide zijn geweten met het voor
nemen. dat hU den kapitein beslisV^
zou inlichten indien bleek, dat de
vermoorde één van de beide man
nen was. die des nachts op het
sloependek Hfcdden getwist. Aange
zien hij daaromtrent nog geen ze
kerheid bezat, achtte hU hèt zaak
voorlopig zijn mond te houden.
Daarmee voorkwam hU tevens, we
gens moedwillige beschadiging, van
een reddingboot ln de boeien te
worden op gesloten en alzo iedere
kans te verspelen om* de smaragd
te ontdekken.
Terwijl hij zich naar het eerste
promenadedek begaf, hoorde hU in
een salon „niet-roken" iemand op
lulde toon zUn verontwaardiging te
kennen geven, dat aan boord van de
..Glasgow" een tweede moord ge
pleegd had kunnen worden en nog
wel zo kort na de eerste. Tlllson
stond doodstil, met Ingehouden
adem: het was dezelfde stem als
die op het sloependek! HU trad dc
dlchtgevulde salon binnen. De ge
belgde spreker besloot Juist zUn
toespraak met de woorden:
Ik dank u, dames en htren, dat
ge in zo grote getale jan mUn op»
roep gevolg wilt geven. WU passa
giers hebben het recht vén den ge
zagvoerder te verlangen, dat af
doende maatregelen worden getrof
fen in het belang van onze veilig
heid. Wie dit met mUn eens is, kan
het zoeven voorgelezen protesJ-
adrea ondertekenen, waarna het
kapitein Cooper ter hand zal wor
den gesteld.
Wie is dat? vroeg Tóm aan
een heer vóór hem. toen het applaus
was verstomd.
Wat? Kent u hem niet? luidde
dc verbaasde wedervraag. Charles
Rabe, en>erltus predikant en ge
vierd schrjjver op •iheológlsch gc-
Tiilson verliet de salon. lichtelUk
in de wieken geschoten. Een gewe
zen dominee kwam zeer zeker niet
ln aanmerking voor diefsfal van een
smaragd, nqg minder voor het do
den van een medemens!
Hettle Schreuder stond aan de
reeling. bU uitzondering alleen. HU
tikte het meisje op dc arm.
Ik moet Jc dringend spreken.
ZIJ keek hem opmerkzaam san.
Met Reglna gekibbeld? Je ziet
er zo neerslachtig ultl
Dat zUn jouw zaken niet- WU
je naar me luisteren?
7
Als het tenminste de jnoelta
waard is. -Ik verwacht ieder ogen
blik opgewekt gezelschap.
-Bedoel Je daar dien shuitcr
uit Stockholm mee?
■r- Je verbeeld je, op Regina
vefllefd te zUn. maar in Jé hart
neem I k de eerste plaats in. Overi
gens moet Jc niet- op mUn vrien
den afgeven. Jörgen is een snoes.
Hoe lang noem Je 'hem al
Jörgen?
Sinds ik te weten kwam, dat
hU aan het hoofd van een bloeiende
zaak in ijzerwaren staat.
O! Ben jg zo gesteld op draad
nagels aan je ontbUt?
'•»- Het is een zaak. die verleden
jaar een winst van honderd zeven
en dertig duizend kronen opleverde.
Dart mag hij sUn personeel wel
dankbaar wezen. Svengrun zlqt er
zelf niet uit alsof hU het buskruit
uitvond. N
Je maakt me toch niet nildlg,
Tom! Om het. Je te bekennen
dól ben lk op Jörgen direct niet.
HU doet me aan een gedresseerd
hondje denken. Telkens vo«I Ik
neiging mUn zakdoek te verstoppen
en hem dan te commanderen: ap-
portjFldel! Op een goede dag do«
ik .het beslist!
(wordt vtrvolfdj
