1
I
ffiNon
a
In eerste ronde nog bezwaren
WEEPBEPiCHT
I
Tegenstanders
en voorstanders'
Indonesië blijft onrustig
’AND
CHERIBON IN DE TWEEDE KAMER
Amerika’s stukken
op het schaakbord
I
WALVISSEN
weest voorzichtig
GROOT GO
ïïBk W
Nijmegen. Waal. 7 15 -«»
Jederrijn en Lek. 7.30 -OW;
rt. IJssel Pley. 7 05 -0 07.
IJssel. 1.78 -0 07; Borgha-
—0 38: Belfeld 1117 -OM.
neden de sluis. 4 88 +0 0».
water. Maas. 0 80 gegiit
Socialisten regeren in Frankrijk
Rijnvaart
K F'
‘v
Dinsdag 17 Dec. 1946
ti t«
Suec
85»te Jaargang No. 21035
Bureau: Markt 11. TeL 2745
Postrekening 48400
EENDRACHT
MAAKT MMST
heer
Ameland afgesloten
admiraal
C. W.
het
AMATEURS
bevcl-
van
Réun|>
Fahrenfort
Natuurvolken
n
Wielrennen.
WEG-XVEDSTRIJDEN IN 1S47
I
UIT HET RIJK DER
„Tot iedere prijs
vertrouwen”
PARTIJ VAN DE
VRIJHEID IN BELGIE
Oud i« het spel, jong tjjn de beoefenaars, die hierin al hun energie onder
de wyde HollanHse winterlucht kunnen uitleven.
Prijs abonnement:
week...» 0.26
maand... ƒ1.10
kwartaal 8.30
ird
snaei
Verlovingsringen
tqr g»l»k«rle«ea
jl
Bel-
op-
de
Com-
“-ver-
w. een
mach-
geen
Soekarno over Chcribon
tand
niet aan een
Her", zoal» luite
niet aan
hoogge-
Sema-
troepcn
ït kam-
beide
gemaakt van
dcrlandse zijde
een zwaarge-
i. De republi-
Hoofdkwartier T.R.I.
ontdekt op Celebes
o m m e
voor
President Truman heeft voor
alle Amerikaanse strijdkrach
ten éénmanscommando's inge
steld. Dit vormt een onderdeel
van het lang bestaande plan
om de verantwoordelijkheid
voor de leger-, vloot- en lucht-
machtoperaties in verschillen
de voor de Verenigde Staten
militair belangrijke gebieden in
de hand van één bevelhebber
te leggen.
nu e.»
s hebben
k anders
wij zon-
u de te
sns He
rd Bevcri.
thans kc
Wanneer
tend. gaar,
beginnen
kabinet neemt
ilnisterschap van
ten waar. André ie
loraanstaand socia-
ster van defensie ge
luister van Financiën is
lUip, die ook in het kabi-
De Gaulle financiën be-
Felix Gouin. voormalig
van de Nationale Ver-
n later opvolger van De
Ier cn verder voor mln-
it. Brieven No. 5538. Bun
Onder grote belangstelling heeft de Tweede Kamer gistermiddag een
begin gemaakt met de bespreking van de ontwerp-overeenkomst van
Cherlbon. Belde tribunes waren geheel gevuld, evenals de gereser
veerde loges. Toen de heer Romme kis eerste spreker zijn rede aanving,
was de ministerraad voltallig aanweslg. Ook ditmaal, evenals Dinsdag der
vorige week, toen de minister van Overseese Gebiedsdelen namens de
regering de intussen gepubliceerde verklaring aflegde, had de Commissie-
Generaal een plaats gevonden In de gereserveerde loge boven de aetel van
den president. In een andere merkte men den geweien GouVerneur-
Generaal van Ned.-Indië, jhr. mr. Tjarda van Starkenborch Stachouer op.
N.S.B.-kamp te
Gilze-Rijen
Het kinderkamp te Gilze-Rijen
vfin de Rotterdamse Bond voor Li
chamelijke Opvoeding, gelegen aan
de Rijksweg Breda—Tilburg zal tot
verblijf voor vrouwelijke politieke
delinquenten worden ingericht De
bedoeling is, dat het nieuwe inter
neringskamp nog voor Januari
wordt betrokken.
peb
AD ASTRA
X/V/AAR.IN O PC EN
VERBOND
17 Dec. I u.. in
STANDEN. 1« December.
Prime» Elizabeth van Engeland
tgdens haar bezoek aan een pltitm-
uee-fcp"loon»telhnp tn de Royal
Horticultural Hall te Londen, ten
bate fan de Vereniging tol het ver
lenen van hulp aan leden van land-,
zee- cn luchtmacht. Vol belarig-
stellino bekjjkt de kroonprinses een
kanarie, die een eerste prys heeft
gewonnen. Prinses Elizabeth draagt
voor deze gelegenheid een hoed met
opstaande rand, welke is gegar
neerd met een vilten tyadertooi, die
in een punt uitloopt.
Nieuw Stadhuis Den Haag
Maandag is dc aanbesteding ge
houden voor dc bouw van het be-
tonskelet van het nieuwe Haagse
stadhuis. Hoogste inschrijver was
de Rijnlandse Beton Maatschappij
N.V., te Delft voor 2 980 000. laag-
ste de Kondor N V. te Amsterdam
voor 2 418.000. De gunning is in
beraad gehouden.
i het grot»
k. Wanneer ml-
inKvoord op dc
>mme duide-
tln als door
t bedoeld in
v-n het ge-n
oninkrijk ge-
dan is de In
beslist onte-
Je heer Jonk-
itwoordt in de zin
:he delegatie wordt
t dc heer Romme
De Tweede
dagmiddag zone
thing dc motie
rens c.s. aangenomi
verlening en intrvnn.<
gunningen tot uitoetcnl
busdiensten. Deze motie li
volgt:
De Kamer, van oordeel, dat de
verlening en intrekking van ver
gunningen tot uitoefening van auto-
fpusdiensten ten spoedigste dienen
te geschieden overeenkomstig dc
bepalingen van de Wet Autovervoer
Personen, nodigt den minister uit
maatregelen te nemen om zo spoe
dig mogclijk het vierde uitvoerings
besluit te doen vervallen en ihtus,-
sen de bestaande tijdeyjke vergun
ningen tc laten doorlopen als ver
gunningen in de zin van art. 12 der
W A P. en omtrent dc lijdelijke ver
gunningen. die na de bevrijdipg zijn
ingetrokken ccn procedure van her
ziening in het leven tc roepen.
corfist.
•en vei
/op de
pan het x
5 het -
•ridge zelde in Rotter-
'comt het op de feiten
r de overeenkomst la
in die feiten spreken,
i dan feitelijk wéér
De particuliere autobussen
Kamci hoeft Mqan-
ider hoofdelijke stem-
van den heer Serru-
men betreffende de
trekking van ver-
ilng van auto-
luidde als
Op het kalender-congres van de
UCÏ werden nog de volgende data
voor weg-wedstrijden yastgesteld: zo
April Lulk-Bastogne-Luïk; 3 en 4 Met
Maastricht-Amsterdam-Maastricht4
Met kampioenschap van ZUrich; 18
Juni Armagnac-Parijs; 3! Augustus:
ronde van het Meer van Généve
Grand prJx Franco!» Faber Ronde
van Venetië. 4 October: ronde Van
hej Meer van Généve (achter moto
ren).
- Prijs 10 cent per nummer
Aanhoudende vont.
Weerverwachting. medegedeeld door
het K.N.M.I. in De Bilt, geldig tot
Woensdagavond:
Slecht» enkele overdrijvende Wol
kenvelden. de» nacht» matige «tot
■trenge. overdag matige tot lichte
vorst.
TijdelUk nog krachtige Noord-Oos-
4allj,.e tot Oostelljke wind.
II December.
Zon op: B 44: onder: 16 29
Maan op: 3.14; onder: 14.10
Afnemende maan.
•ft de militaire
igsactie in de
waarbij 44 per-
lacht van moord en het
handgranaten, werden
i is Zaterdag in het
ikan een Nederland-
door ongeregelde ben-
De Nederlanders
het vuur, waardoor
!r werd gedood. Aan
zijde werden geen
Gaulle als hoofd van de Franse re
gering. is minister voor het cen
traal economisch plan. Marius
Moutet blijft minister) van over
zeese gebiedsdelen.
Blum zei in zijn radiorede, waar
in hij de ministers aan het Franse
volk voorsteldc, vou-ts. dat een
parlementair bewind"nderwég was.
..Het is nodig, het volk tot iedere
prijs het vertrouwen tërug te ge
ven: in zichzelf, in zijn instellingen,
in zijn geld en in zijn toekomst
Een verrassing
In de avondvergadering bracht de
heer R u y t de Beerenbrouck
(K.V.P.) een verrassing. In-tegenstel
ling met zün partijgenoot Romme,
verklaarde hü »lch principieel niet
met het ontwerpovereenkomst te.kun
nen Verenigen.
In den brede lichtte »pr. dit toe,
waarbij hU menige harde noot kraakte
Hij betreurde hët „geval Soekarno".
maar gaf toch te. kennen, dat Soekarno
niet gelijk staat met Mussert. die niet
enkel zijn land, maar ook zijn volk
heeft verraden; men kan hem beter
met Borms en Masaryk vergelijken.
De Commlssie-Generaal heeft zich
onmfddelHjk op het standpunt gevtelJ,
dat het haar taak was. zo spoedig mo-
getljk tot overeenstemming te komen;
haar arbeid is eenvoudig desastreus
geweest. Afgezien van het woord, dat
»pr. niet voor zijn rekening nam.
stemde hij in met het door and-*. en
uitgesproken oordeel, dat de Com-
njisste-Generaal fiet Koninkrijk «heeft
vermoeid.
De heer Tllanui (c.h J noemde
dc ontwerp-overeenkomst „een d ng.
dat aan alle kanten lamme.t Naai
de vorm is het een trafctaat. Dus lud
men de Raad van State moeten horen
Is dat gebeurd? Scherpe crltiek
oefende deze spr. op Ir. Schermer
horn. Het verheugde hem. dat de
heer Ruys de Beerenbrouc.k
de moed had getoond, zich in deze van
zijn partij te distanciëren. Spr. her
innerde! aan de vei klaring van den
burgemeester varf Rotterdam, mr P
J. Oud. en sprak de hoop uit. dat ook
In de fractie der Partij van de Aioeid
iemand de moed zou bezitten om
evenals deze, een andere houding
aan te nemen dan zijn partij.
Heeft de legering geelst, dat de
geïnterneerden In vrijheid zouden
worden gesteld voordat zij tot ond-
handelen overging?
Waarom heeft zij dit niet gedaan?
De verdeling is als volgt:
Het Verre Oosten, waaron
der Japan. Korea cn enkele aan
Japan ontnomen eilanden: generaal
Mac Arthur.
Stille Oceaan:
John H. Towers.
Alaska, generaal-majoor N. A.
Craig.
Near: (commando over
Noord-posten). waaronder de
bieden, die in het Noord-Oostcn
toegang geven tot de V S.: bevel
hebber nóg niet gekozen.
Vloot in de i
Oceaan: Marc A.
Caraïblsche
Voort» waren aanwezig Abdoelkadir
Wfdjojo Atmodjo, een der adviseurs
van dr. Van Mook, de oud-minister
van Koloniën Cl., J. I. M. Welter, de
president van de Hoge Raad mr. dr.
J. Donner en de oud gezant van Ne
derland te Tejoengking, de
Lovink.
De heer Romme zette uiteen, dat
de Kamer voor een beslissing staat
van zo grote historische draagwijdte
al» de historie nog niet heeft gekend.
Evenals voor spreker, zal het ook
voor anderen moeilijk zijn geweest,
uit de vele en verschillende beschou
wingen over de ontwerp-overeenkomst
van Cherlbon een eigen oordeel af te
leiden. Bijzonder getroffen was spr.
door een artikel In De Linie, van dr.
De Bruin, die schreef, dat rijken, die
niet steunen op een Innerlijke ziels-
verBbndenheid. een ongelukkig einde
wacht. Nederland staat voor de keus,
terug te keren tot het oude koloniale
beleid, wat echter niemand wil. of de
vrijheid van Indonesië te erkennen.
RIJkseenheid op de basis van vrijwil
ligheid is. zei spr., thans het ideaal
en niet onbereikbaar.
Nederland heeft zijn taak ten aan
zien van Nederlands-Indië. ttu Indo
nesië, met ere vervuld. Thans moet
het streven er op geriéht zijn, partijen
tot elkander te brengen, niet hen
uiteen te drijven. De grote Neder-
lands-Indonesische gedachte moet lel
den tot een broeder»chap tussen beide
volken. Deze politieke eenheid be
kort veiligstelling van ieders natio
nale vrijheid in fe houden. Of zij dit
inderdaad zal doen, kan men betwij
felen. omdat tglkens weer wordt ge-
l sproken van het „maximum-bereik-
bare", zelfs door verdedigers van het
ontwerp Cherlbon, die aldus wel de
slechtste verdediging voeren, die men
zich kan denken.
De revolutie met haar illegaliteit cn
overspannen nationalisme heeft veel
kwaad gedaan aan de verwezenlijking
van de Koninklijke belofte van 7 De
cember 1942. Men is tengevolge van
weerzin tegen de revolutie steeds ver
der afgegleden van het beginsel van
vrijheid, gelijkwaardigheid en een
heid. Wij hebben ons niet tegen
het .Inlossen van de Koninklijke be
lofte verzet, maar tegen het element
van illegaliteit, dat dwang op ons
trachtte uit te oefenen. Doch nu de
geallieerden het gezag aan ons h 1
overgadragen. nu wij dus ook
zouden kunnen doen, kunnen v.
der ops gevoel van eigenwaai
kwetsen, erkennen: niets zou ons lie
ver zijn, dan yw nationalisme te zien
groeien. Juist ons. die zelf onze natio
nale gevoelens*hoog houden.
Doch daarbij dient men dan te be
denken. dat 100'„merdeka" (vrij
heid) een utopie is van het overspan
nen element der Indonesische bevol
king. Honderd procent vrijheid be
staat voor geen enkele natie, buiten
noch in Europa.
Spr. zei vervolgens, xeer ernstige
beswaren te hebben tegen de wljxe
waarop de
de toellcntii
Igens het Franse persbureau
heeft Soekarno in ccn radio-
vcrklaard. dat de cmtwerp-
?enkomst van Chcribon x
volk aanval
i zijn, indien het ideaal
rcktoaonafhankclijkheid
jrgd was. Het verdrag
•uwig zijn. Alleen het t
'teid is vai
kenlng mee houden. In deze ons
opgedpongen revoiutionnaire situatie
alleen de constitutionele weg te be
wandelen. staat gelijk met een be-
atendlging van die situatie. Een de
facto-erkenning van de republiek kan
er een einde aan maken. Een consti
tutionele bekrachtiging kan dan vol-
Wat voorgesteld wordt, schept een
staatsverband, dat aanvaardbaar is
en Juridisch volkomen verantwoord.
De Unie zal een zeer reëe'.e Unie zijn,
met een zeer wezenlijke functie, door
ons Koningshuis bekroond.
Uitvoerig besprak de heer L o g ei-
m a n n daarna verschillende details.
Nadrukkelijk zei hij In het bijzonder,
dat arbitrage noodzakelijk is. óók om
het gevaar van buitenlandse Inter
ventie te bezweren
Onderzoek van de ontwerpovereen
komst heeft sprekers fractie geleid
tot de wens, dat de overeenkom»! zo
smedig mogelijk zal worden onder-
Allantische
i. Mitscher.
Zee;
hebber nog niet gekozen.
Europa: generaal Joseph Mc
Narney. 5
Elke bevelhebber zal een gecom
bineerde staf onder zich hebben,
samengesteld uit officieren van
leger, vloot cn luchtmacht.
Door de lage waterstand als ge
volg van de oostclijke wind en de
ijsvorming is Ameland per boot
niet meer te bereiken. De burge
meester heeft een overeenkomst gc-
alotcn met dc Nederlandse Lucht
strijdkrachten om een vlie&iicnst
tussen Ameland en LeeuWarircn te
underbidden zolang het eiland ge-
iselccrd blijft. Maandag brachten
twee vliegtuigen 1 passagier nanr
het eiland en 9 personen van het
eiland.
Eerste iridruk
Uit het debat, dat gisteren In
de Tweede Kamer is gevoerd,
zou men de indruk kunnen
krijgen, dat er een meerder
heid is voor dc aanvaarding
van de overeenkomst Van
Cherlbon. Want de heer Rom
me, de leader van dc R.K.
frattie, waarvan de beslissing
tenslotte afhangt, verklaarde
wel de overeenkomst op zich
zelf van de hand te wijzen,
manr hij achtte de regerings
verklaring gelukkig geformu--
leerd cn wenste deze, mèt de
toelichting van de Commlssie-
Generaal, aan de overeen
komst te hechten bij onderte
kening. Hij zei met spanning
het antwoord van den minister
af te wachten en hield in de
eerste ronde dus nog een slag
om de arm. Alleen de heer
Ruys de Beerenbrouck van’de
K.V.P. verklaarde zich in be
ginsel tegen aanvaarding van
de overeenkoifist Overigens
waren er geen verrassingen
en afgaande /op de sprekers,
die gistqjren aan het woord zijn
geweest, zon het geen ver
wondering wekken indien in
de tweede ronde, na het ant
woord van [den minister, een
meerderheid vóór aanvaarding
van het accoord zou blijken te
zijn.
Zaterdag werd te Brussel dc 1
gischc ..Partij van de Vrijheid"
gericht. Voorlopig voorzitter is de
Waalse liberale ex-senutor Marcel
Loumayc Van het bestuur maken
verder deel uit: generaal Vandeur,
luitenant-koloncl Stevelyn. R. Che
valier baron d'Oulemont. Volgens
de programmapunten is dc Belgi
sche Partij van de Vrijheid anti
fascistisch en anti-marxistisch.
Daar de nieuwe partij de Belgische
monarchie huldigt als het hechtste
bestanddeel van 's lands grootheid
is zij voorstandster van een volks-
refcrchdum betreffende de konings
kwestie. Tijdens dc oprichtingsver
gadering las de heer Loumayc ge-
lukwenstelcgrammëo voor van dc
Nederlandse „Partij van dc Vrij
heid' en van de „Partl Républllain
de la Liberté Frqncajs".J
Coppi’s record erkend
Aan de lijst van wereldiecord-hou-
ders is een nieuwe naam toegevoeed.
en wel die van den Italiaan Fausto
Coppl. die op 7 November 1942 in het
viRorelli velodroom te Milaan bij een
aanval op het wereld-uurreeord 'zon
der gangmaking een afstand aflegdc
van 45 km 871 Het bureau van de
U C I heeft besloten deze Verlichting
officieel te erkennen. Het vorig re
cord stond op de naam van den
Fransman Archambaud met 45 km 840
Soep met ballen
De volgende spieker. de heer
Bruins Slot (AR), achtte het ver
keerd. dat het ontwerp-overeenkomst
niet uitsluitend is vervat in de 17 ar*
.tfkelen. maar mede'steunt op de toe
lichting. nota bene een toelichting
van slecht» één der twee partijen.
Uitermate zonderling is het toch wel,
dat men zegt: de overeenkomst ver
bindt tot njel» meer dan tot wat de
toelichting zegt. Men kan zich nu in
Indië bij de’ neus genomen voiglen.
Er worden allerlei zaken in het geding
gebracht,'dlë niet in de artikelen
staan. Zij lijn air de balletjes in de
soep, maar wij kunnen niet eens be
oordelen wat nu eigenlijk de balletjes
zijn en wat enkel soep,.is.
Spr. zettfe verder uiteen, dat op
het ogenblik der ondertekening van
de oveieenkomst. de Staat Indonesië
is erkend ten koste van de Staat
der Nederlanden De Juridische for
matie Is in strljft met de belangen
van *de Nederlandse Staat. De
Commlssie-Generaal heeft gehandeld
buiten haar instruefie en in strijd met
het aanvankelijk beleid der regering.
bitrage, bepaald blijven tot de over
gangstijd en ook in die overgangs
tijd niet gericht zijn op verhoudin
gen. die ook In de rechtsorde zullen
gelden? Zullen de troepen, die na de
vermindering volgens art. 18 zullen
overblijven, sterk genoeg zijn om het
handhaven van drf rechtsorde te
waarborgen? Terreur mag men niet
laten voortbestaan en de toestand
der duizenden geïnterneerden mag
niet langer worden geduld.
Tegen de federatieve gedachte, in
dit ontwerp-overeenkomst uitgespro
ken. had spr. geen bézwaar. Van an
deren had hij bezwaren vernomen
tegen een souverein democratische
Staat Indonesië; die begreep h’lj niet
goed. Al» Indonesië geen souverelne
Staat zou zijn, hoe kan het dan tot
de Ver. Naties worden toegelaten,
zoals men toch wenst? Een gemeen
schap. Welke' dan ook, kan trouwens
niet tot Staat worden geformeerd zon
der het element van souvereiniteit.
Vervolgens besprak de heer R o m-
m e nog art. 10 en stelde daarbij de
vraag of de vrijheid van godsdienst,
door dat artikel vastgesteld, ook vrij
heid van missie en zending inhoudt.
Artikel 1 spr. niet duidelijk.
Velen xien nog steeds in de erkenning
van de republiek een afscheiding van
het Koninkrijk. Is dit juist, dan doet
spr. niet mee; het xou in strijd met
de Grondwet x(jn. En xoiang het twU-
felachtlg Is, doet hij ook niet mep.
HU doet geen afstand van xekerheid
op dit punt.
De erkenning van de republiek kan
volgens spr. geen andere 'ïijn. dan
dat de republiek in feite het gezag
uitoefent over een deel van het rijk,
dus geen rijksgezag, maar regiona»!
gezag. Spr. diong er op aan. dat men
alle onzekerheid zou wegnemen door
te bepalen, dat bij de ondertekening
door belde partijen aan hun hand
tekening de verklaring zal worden
toegevoegd van de volledige erkenning
van de Grondwet. Spr. zou het ant
woord der regering afwachten, om
eerst daarna zijn antwoord definitief
te bepalen.
keinse verliezen zijn onbekend. De
actie duurt nog voort.
Op Ball reed een Nederlandse
vrachtauto op een landmijn, waar
na de inzittenden werden beschoten
en een vuurgevecht ontstond.
B(j <le reeds eerder gemelde
grootscheepse zuiveringsactie ten
zuiden van Makassar ia het
hoofdkwartier van de TRI (het re
publikeinse leger van Java) ont
dekt. waarbij het hoofd van de in
lichtingendienst is gearresteerd en
verscheidene TRI-commandanten
werden gedood. Een hoeveelheid
munitie en wapenen Isjln beslag ge
nomen benevens een ujtgebreid ar
chief, waarin zich een lijst bevond
met voormalige leden van de TNI
en een aantal Japanse vlaggen en
vlaggen van de Banteng Merah
(Rode Buffel).
iojt bokt
rnvond L
de planken brac
:«naam van het
ng betrad. Ecr
tje met een bijn~
gezicht. Hij leek
sen de touwen bc
maar wei in de
bokser. Hij hup
van’een ruit
danste lustig
zijn arm als
maar zodra j
rend naar dt
belovende naam
kwam, dook hij
zijn beschermende vuist
hij gelaten de hondschot
adem van Geluk over
gaan.
Eens echter trof hem dc hand
schoen of de adem, dat was niet
duidelijk waar te nemen, op de kin
en het manneke zakto op een knie.
Onbewogen keek hij rond en Het
mijnheer Sanders kalm tellen. Op
tijd was hij echter weer paraat cn
huppelde, maaide cn dook, tot het
weer tijd werd er even bij te gaan
zitten Dc zaal gierde om het uit
gestreken gezicht van den Hage
naar, mijnheer Sanders had moeite
om ernstig te tellen, rfiaar het
meeste pleizier had...... Jan Nlcolaas.
Toen hij wat bedaard was, maakte
hij een eind aan de potoieriijke ver
toning. Hij wenkte en Elsweyer
kwam, alsof er niets aan de hand
was cn de hele zaak hem niet aan
ging. Hij liet zich de mantel omhan
gen en schreed door de zsal als een
Ceasar
De uitslagen:
Crlsten (R dam) w.o p. Bovenlan
der (Haag). Trum (Haag) w.o.p. Kra
mer (Dordt), Schoemaker (Haag)
w.o.p. P. Voorwinde (Rkiam), VUe-
genthart (R’dam) w.o.p. Laroase
(R'dam), Van Leeuwen (R’dam)
w o.p. Lemkert (Haag), Bouwhuizen
(Haag) w.o.p. Berger (R'dam), P.
Jansen (R’dam) onbenl. D Blokland
(R'dam), De Haas (Haag) w.o.p.
Coeriraad (R’dam), Geluk (R'dam)
irint door opgeven in de 2e ronde
van Elsweyer (Haag). Batenburg
(R'dam) w.o.p. Veldhoven (Haag),
Zandvliet (R'dam) onbesl. Hesslng
(Haag).
e ontwerp-overeenkomst en
ting der Commlssie-Generaal
zUn gepubliceerd. Tussen de publica
tie van het ontwerp en die van de
toelichting, waarin de bindende no
tulen zUn verwerkt, zUn drie weken
verlopen. "Drie weken lang heeft
het ontwerp kunnen doorwerken voor-
dat men het kon beoordelen In het
licht van het commentaar, door de
Commissie.Generaal er aan toege
voegd. Aldus heeft zich een voor
stelling gevormd van een nlet-souve-
rein» Unie, met onze Koningin daar
boven als enkei*ornament; een voor
stelling, die niet eens een carlcatuur
is, maar een vals grUnzend masker.
Dientengevolge is een beroering
ontstaan over wat achteraf een fan
toom blijkt te zijn. Van die beioerln»
gaf spr. enige voorbeelden, o a. de be
kende radiorede van (zei hij) „een
algemeen geacht gepenslonneerd 'ge
neraal". In de tweede plaats dreigt het
gevaar, dat Indonesische ondernemin
gen, gevangen In de vrees voor die
beroering, maatregelen gaan nemen,
die we) eens len nadele van de eco
nomie in het algemeen konden strek
ken. Bedenkelijk is ten derde, dat nu
nog altijd velen menen, dat de toe
lichting der Commlssle-Generaa) en
de regeringsverklaring enkel inter
pretaties zUn van de ontwerp-over
eenkomst en niet beseffem flat deze,
die dan toch de bindende notulen
inhouden, eigenlijk het ontwerp zijn.
De Commlssie-Generaal Is- naar huls
gekomep met een pak papieren, die
de aanvulling van het ontwerp en
aldus de werkelijke ontwerp-overeen
komst bleken te behelzen.
Ontwerp-overeenkomst, toelichting
van de Commlssie-Generaal en rege
ringsverklaring zUn niet te schelden.
Alleen wanneer men dit aanvaardt,
zal het mogelUk zijn de overeen
komst tot stand te brengen en uit te
voeren.
Spr. behandelde verder verscheidene
der 17 artikelen van de ontwerp
overeenkomst. Zal de taak der orga
nisatie:1 die volgens Wrt. 17 In het le
ven zal worden geroepen, die der ar-
x?
Het was wel een zeer wonderlijk
esen. dat Jan Nlcolaas gis-
in het Rotterdamse Odeon
icht. Elsweyer wa«
t manneke, dat de
onbewogen kerel-
oijna uitdrukkingloos
?k, zoals hij zich tus-
bewoog, op heel veel,
JaaL'te plaats op een
ippelde met de cadans
iter en zijn bos gele haar
mee. Soms zwaaide hij
een maaier zijn zeil,
zijn tegenstander, lulste-
ie voor een bokser veel-
-1 Geluk, in zijn buurt
„ij gebukt weg achter
*nde vuisten en Het
>enen en de
zich heen
Ook tegenover Mallno en het daar
gevoerde beleid moet om het zacht
te zeggen een voorzichtige, critiache
houding worden aangenomen. Spr.
betreurde het. dat de geheime bin
dende notulen ntet aan de Kamer zijn
bekend gemaakt, al ware het ver-
t rouwelijk.
Maandag heeft een militaire
xvoordvoerder het volgende
overzicht van de militaire toe
stand in Nederlands-Indië ge
geven:
Vrijdagmiddag heeft de ter
ritoriaal troepencomandant van
Noord-Sumatra den verbin
dingsofficier van de T.R.I. op
het hoofdkwartier der Z-brigade
ontboden cn hem meegedeeld,
dat, indien de beschietingen van
het Lasjkar Ra'Jat (volksleger)
zouden voortduren, van Neder
landse z(jde afdoende maatre
gelen zouden worden getroffen.
Hoewel Vrijdagmorgen de alge
mene militaire toestand te Med.in
rustig was, is de itatste dagen de
activiteit van sluipschutters weer
toegenomen.
Te P a d a n g heel
politie een zuiverini
stad ondernomen,
sonen, verdacht vi
werpen van
gearresteerd.
Te Batavia
gebied van Babal
sc patrouille
den beschoten,
beantwoordden
een Indonesiër
Nederlandse zl,
verliezen geleden.
Ten Noord-Oosten van Ban
doeng is Vrijdag een overval uit
gevoerd op een Nederlandse pa*
trouille. waarbij aan Nederlandse
zijde een man de dood vond. Te
Ajeuhkolot arriveerden wederom
een 50-tal vluchtelingen uit het re
publikeinse gebied, die Verklaarden
dat zij gevlucht waren vanwege de
daar heersende terreur van ram-
pokbenden.
Aan de Oostzijde van
rang zijn Nederlandse
een zuiveringsactie van het
pongcomplex begonnen. Aan t
zijden werd gebruik gemaakt
de artillerie. Aan Ncdci
vielen een dode en
wonde te betreuren.
TJET is het bezwaar tegen de ge-
hele ontwerp-overeenkomat
van Lingadjati. dat In de verhou
ding Nedcrland-lndonesië het aller
eerst aandacht wordt gevraagd
voor principiële staatkundige leer
stellingen. waarover beide delega
ties en beide regeringen niet In 17
atrikelen uitgesproken zijn. Do
staatkundige vormen zijn «iet meer
hetgeen het eerst en het meest van
belang is, wanneer een land moet
worden opgebouwd. Toen do
USSR dc Oekraïne opriep om
mede lid te «worden van dc orga
nisatie der Verenigde Volken, ia
over dc souvereiniteit niet gedok
terd Hoofdzaak is de economische
verhouding en de economische
macht.
Maar de Commlssie-Generaal, en
dc Indonesische delegatie stelden
de souvereiniteit voorop. Dat waa
-fout. Er waren gewichtiger proble
men. die eerst konden worden aan
gepakt.
De souvereiniteit is nu
politieke struikelblok. War
nister Jonkman in anr»w
vraag van den heer Rom-
Vjk antwoordt -in de zl>,
den heer Romme wordt bedt
zake de souvereiniteit van
bicdsdecl van het Konink-*
legen aan de evenaar, t
doncsjjiche delegatie I
vreden. En wanneer dt
man duidelijk antx
als door de Indischi
gewenst, dan doet
niet mede.
T'ÏF, heer Jonkman zal trachten
door beide redeneringen heen
te zeilen. Hij zal het begrip aouve-
reinitelt relativeren. En dan ts én
de hper Romme én de Indische de
legatie ontevreden, want belde ver
langen een duidelijk woord.
Wanneer de regering deze
missie-Generaal machtigt dejovt
eenkomst te tekenen, is ef van e
overeenstemming tussen de
ten achter dc delegaties
- irnke.
Het is een slecht begin. Het is
n slecht uitgangspunt. Wij zouden
•t politieke eens een ogenblik kun-
•n laten rusten. Economisch en
lanciccl spreken de feiten leta
irder aan dan deze politieke be
bouwingen, als uitgangspunt ge-
Vol|
AFP
rede
overeenkomst van Chcribon voor
het Indonesische volk aanvaard
baar zou zijn, indien het ideaal van
dc volstrekta*>nafhankclijkheid ge
waarborgd was. Het verdrag zal
niet eeuwig zijn. Alleen het hand
haven van onze eenheid is van be
lang HcL zou beter zijn, dat het
verdragAverd verworpen en onze
eenheid bewaard, dan dat het' ont
werp Aanvaard, maar wij verdeeld
zouden worden
TJET politieke of «taalkundige im-
periallsme vAn Argentinië en
van Chili, die aan de Zuidpool, er
gens op vaste wal, hun vlag wil
den geëerbiedigd zien, heeft de wal-
vissen aan de Zuidpool niet ver
schrikt. Rustig, van jaar op jaar,
van lustrum op lustrum, van eeuw
op eeuw zwommen zij hun baantje,
gebonden aan de luidklotsende zee,
die hen voedde. Maar nu dreigt er
gevaar. Walvissen, weest voorzich
tig. want het politiek imperialisme
gaat inhoud krijgen dooï de econo
mische expansie. De Willem Ba-
rendsz en hele vloten komen aan
gevaren om u te vangen. Zij komen
niet met een vlag, niet met een
staatkundig begrip, maar met vang-
drang, tot inpalming van uw vet
tige lichamen, door een economisch
principe geleid. Het politieke impe
rialisme dreef Argentinië en Chili
tot het inrichten van enkele Zhld-
pool-instituten, maar voor u, wal
vissen, waren die Instituten niet
gevaarlijk.
Het gevaar komt wanneer het
politieke naar achteren wordt ge-
geschovcn. De vlag is niet meer zo
belangrijk. Dc economie komt vójór
de vlag!
Twee Duitse dames op bezoek in
Engeland. Het klinkt op hei eerste
gehoor ietwat vreemd, ntnar dit be
zoek zal men -anders bAchouu-en,
wanneer men weet, dat beide dames
vroeger lid zgn geweest tan de
Dui'sc Nationale Vrouwenraad,
welke door Hiller werd opgehci en.
Zv JVn voor een veertiendaags ver
bluf m Engeland als pasten 1 an de
Engelse Nationale Vrouwenraad.
Zy zullen een tocht door het land
maken om ren. kijkje te nemen in
verschillende sociale instellingen:
oude! leden-tehuizen*. jeugdclubs,
kraamvrouwenklinieken e.d. en
natuurlgk zullen ze kennis maken
met het werk van allerlei vrouwen
organisaties Op de foto ziet men
hnkt dr. Agnes von Zahn-Harneck.
the presidente is geweest van de
Duitse Nationale Vrouwenraad voor
Hitler hem ontbond.'en rechts me
vrouw Bawisch ui» Hannover; i(j
staan voor het geboAv, waar de
Britse Nationale Vrouwenraad is
gevestigd.
Ient>zrn»v»lt Bat-Amst
Curacao n La Guaira
v Beira te Kaapstad
i» Bst-Rott II te Bombay
n Rott-Bat p 11 l'/i-oriada
J4 v Dundee* n IAalborgl
ent Homan VllMlnaen-uj?
Vincent ven»
2 v Rott te Valencia
1 v Montevideo n Curacao
1 v N York te Penang
«h Calcutta-Rott 13 v
N Oriaana-N o ïnd'lë'u'u
U Chlcago-RotTn1 °e Avo^
te
It 13 v Sydney n Melbourne
v Calcutta te Bombay
I v Paramaribo n Barbados
o.tt-Batavla 12 v Suez
Uns l B a t 1 Me Si ngapoti
rfh 11 v Rott te Sev'^u^*0
1 v N York te La Gualra
lalula 12 v Callao n Panama
v Rangoon te Singapore
port-Algiers p it Flnlatérr»
c Rott-Calcutta 11 te Genua
2 v N York n N Indië
1 v Sydney te Brisbane
Bat-Amst 13 te Southampt
Amst te Gothenburg
n 14 V N York te Rott
Rott-Baara 13 v P Said
(VAART KON. SHELL
v Singapore n Hongkong
a v Melbourne te Abadan
1 v Aruba te Dublin'
Shanghai n Hongkong
v Barry te Rott verw
Abadan n Shanghai
ERLAND8E SCHEPEN
2 v Rott té Grimsby
v King's Lynn n Grimaby
1 v Nie) te Londen
v Par n Amst
Llverp-Emden P 13 Lizard
7 Rott n Antwerpen
Antwerpen te Wight
Belfast n Penryn
t 14 v Delfzijl n Gooit
12 v Exeter n Caen
Antwerpen
11 v Ldth te Grangemouth
I 11 v d Downs
n 10 v Plymouth n Bristol
P 10 Lizard
Rott te Delfzijl
K Lynn n Immingham
3 v Antwerpen n Londen
1 v Newcastle n Londen
el 10 v Rott te Londen
>wes-Par 11 te Tor Bay
Amst te Londen
openhagen n Fur
v DubUn n Runcorn
1 v Rott op Tyne
3 v Rott te Londen
Boston te Huil
1 Plymouth te Sables
d'Olonne
>enge 14 v Den Oever n Rott
14 v Havre te Londen
v Emden te Lel th
Gothenb te Norwbronn
m 13 te Bridlington
tssau 14 v H. v. H te Harw
w Londen te Zaandam
v Boston (L) n Strood
nhard 13 te Leith
2 v Harlingen te Gooit
v Vliss te Boston (L)
iroeders 12 te Hamburg
v Ipswich te Boston
13 v Stettin te Delfzijl
verpool-Emden p 13 Llzar
v Vesteras te Frederiksnat
ta 9 v Par te Plymouth
Ih 13 v Antw n Helsinki
en VII 12 v Gothénb n Gron
a 1’ v Delfzijl n Gooit
1 11 Flamboro Heid
Middlesbro n Londen
ittlngham heeft lekkage.
I m.s Nottingham Is. na In
b mlat In Yorkshire op het
zUn gelopen, zwaar bescha-
net een lek de haven van
n binnengelopen
SLEEPBKDIUjr.
met baggermolen HAM 11».
3 Dec van Wilhelmshaven
terdam.
12 December. Gepasseerd
mmlng naar:
.m: Vooruit, m.sl.b.*. Paul. I
Residu. Llmburgia-2. Con-
oord. Atalante. Theodorui.
Suevia. Koenen: Loulae.
Antonie. Driessen: Wlltra.
Energie. Klop: Denbra 1.
Verandering, v Ingep: Al-
•ynlers Dordrechti Merwe-
b Nijmegen: Johanna, st al
os. Grulztnga; Edgrle. Slu-
ne. Schram: Jacoh». UU:
•nkamp; Emmanuel. Lemin-
Slssingh: Hermina. Olden-
ta. v d Veen: Maria The-
»eze Amsterdam: Margare-
Ik; De Hoop. Maasbach: Ca-
Hofsra; Mastra. Ooment
Jiamant. De Vries: BrevtL
Zaandam: Jtan Mlliot. D<
J Salutls. Bouman Zullen:
eeitena Hengelo (O): Dam-
>enen Arnhem: Thema, y.
arlingen: Lis. Meinen. Al*
1: Gema Boontjes D»n
nco 32. v- Geyn Vllsslngen;
oodenburg Loblth: Beren-
ieln: I.lberitas. Vredenburg.
Koopman
rheldevaari
EERT. 13 December vóór 4
issseerd met bestemming
m: Pieter Breughel. Pau-
sterdam: Stad Amsterdam
Vivat. Wagenmaker»^ Dor-
lodie. De Konfna: Johanna
Bastlna HufbeiApa Pmu-
Rudolf Vermeegen Win»
Onderneming. Van
Sriana. Kole Dordrecht: Ja-
i Alpen Leeuwgiden: Sten
ens Roermond: Pharalida.
Léon Blum heeft, omdat hij
er niet in slaagde een coalitie
regering van alle partijen sa
men te stellen, een socialistisch
kabinet geformeerd. In een
radiorede zei hij Maandagavond:
„Ik heb tot iedere prijs een ka
binet gevormd, omdat het ver
lengen van de crisis een ge-
xaar zou hebben betekend voor
onze republikeinse instellin
gen.'De constitutionele periode
van deze regering zal binnen
vijf weken zijn afgelopen, maar
ik hoop, dat selfs in deze korte
tijd iets verricht zal worden,
dat aan de natie nieuwe geest
kracht geeft".
In het nieuwe
Blum zelf het mi
buitenlandse z^k<
Troquer, een voc
list., is minist
worden. Mir
André Phi
net van
heerde.
voorzitter 1
gadering en
Strafbare schending
Wat thans staat te gebeuren ten
aanzien van Cherlbon Is strafbare
schending van de Grondwet, betoog-
da vervolgens d» heer Vonk (PvdA).
Da Commlssie-Generaal heeft haar
onderhandellngen anders gevoerd dan
volgens haar Instructie. ZU heeft de
Staat der Nederlanden benadeeld^.
Had zij de bedoeling dit te doen?
Misschien niet; dat neemt echter niet
weg dat er in juridische zin opzet
heeft bestaan en dus een strafbaar
feit is gepleegd. Strafrechtelijke ver
volging achtte spr. evenwel niet no
dig en uit het oogpunt van staatkun
dig beleid ook niet gewenst. Wel ge
wenst Is echter een onderzoek, bui
ten de rechterlijke macht om. opdat
•koine vast te staan of de overeen-
komst een ongeoorloofde oorzaak
heeft. Zolang dat niet is uitgemaakt,
behoeft men over de ontwerp-over
eenkomst enz. niet eens te spreken.
Spr. verklaarde namens zUn frac
tie. dat zU het ontwerp-overeenkomst
onaannemelijk acht en zich princi
pieel achter het voorstel-Welt»r c.s.
plaatst.
Bevoegdheid overschreden
Ook de heer M e 1) e r I n k (AR) was
van mening, dat de Coinmisale-G»
neiaal Jtaar bevoegdheid heeft over
schreden. Hij was evenwel van oor
deel. dat de regering heeft verzuimd
de grenzen der verantwoordelijkheid
te bepalen; haar treft dus de schtHd.
Het ontwerp is niet enkel voor IR-
derland onaanvaardbaar, maar even
goed voor het grootste deel van het
Indische volk. Spr. wilde medewer-
ken aan het tot stand komen van een
nieuwe rechtsorde; r'“*
..sprong fn het duister", zot
n»nt-gouverneur Van Mook,
een ,.gok". zoals een ander
plaatst persoon heeft gezegd.
Vóór Cheribon
Een krachtig pleidooi vóór de ont
werp-overeenkomst hield de heer
Loge m «n n (PvdA). WIJ hebben re
kening te houden met de situatie, die
nu eenmaal bestaat. Opgekropte la-
tense krachten zijn geactiveerd en
men kan die wel kanaliseren, maar ze
niet opnieuw opsluiten. Er Is een
crisis in de fundamenten van het ge
zag en een poging om door wapen-
geweld daar een einde aan te -hm»
ken. zou zedelljk en practlsch ver
keerd zijn. De omstandigheden heb
ben er toe geleld, dat de Indonesiëre
de mening zijn toegedaan, dat Neder
land de oude koloniale toeatand
wil herstellen en daar hebben wij re-
Verdediging
De heer Stokvis (Commd!e
het ontwerp-overeenkomst !n hoofd
zaak verdedigde, voerde .egen den
heer Romme aan, dat de Gior.dwet
wel eens meer is geschonden: door
hen die thans er tegen ptoteateereri.
De heer Van W a 1 s u m (P. v d.
A.) stelde er prijs op. te verklaren,
dat volstrekt niet alle Protestanten
afwljzenq tegenover de ontwerp-over
eenkomst staan. De houding van de
A R. en C.H. in de Kamer had zijns
inziens de mening kunnen doen post
vatten, dat dit wel zo zou zijn.
Raak waa d« opmerking van den
heer Pglar (P. v. d. A.), dat de cri
tici het pleit al hadden verloren, toen
zU Instemden met de Instelling van
de Commlssie-Generaal. In het bU-
zonder van Indonesisch standpunt
verdedigde deze spr. het ontwerp
overeenkomst4 met overtuiging.
Na den heer Ralar stonden nog
verscheidene artdere «prekers op het
lijstje, maar de voorzitter vergat
niet het oude gezegde, morgen komt
er weer een dag.
V i
